NIEUWSBLAD VOOR HELDER, KOEGRAS, TEXEL, WIERINGEN EN ANNA PAULOWNA Terug in het leven. tiet loonl moeite fff) bij (li we inkoopen naar l e vragen I MethHtlte bim (go droog! Eerste Blad. No. 5728 DONDERDAG 21 JUNI 1923 51e JAARGANG Verschijnt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagmiddag REDACTEUR-UITGEVER: O. DE BOER Jr., HELDER Bureau: Koningstraat 29 Telefoon: 50 en 412 Zij, die zich van heden afi voor minstens drie maanden op dit blad abonneeren, ontvan gen het tot 1 Juli GRATIS. Vrijdag 22 9.54 BUITENLAND. De bondgenooten en de Roer. De Petit Parisien meent te -weten, dat de bondgenooten twee nieuwe maatregelen ge nomen 'hebben om de pressie in de Roer te versterken. In de eerste plaats verbod van het vervoer van'ookes verder het Roerge bied in en voorts directe controle van de bondgenooten op alle spoorweglijnen, die het Roergebied ingaan en die tot dusver buiten toelicht gebleven waren. UIT HET BEZETTE GEBIED. De Fransche bevelhebber heeft een veror dening uitgevaardigd, krachtens welke de bezettingsautoriteiten ondernemingen, die geen gevolg geven aan hun bevelen, in eigen beheer kunen nemen of aan derden in oon- cessie kunnen geven. Tegen elkeen die weigert de opdrachten van de bezettingsautoriteien of de vorenbe doelde concessionarissen op te volgen, wordt gev.str. tot 15 jaar en geldboeten tot 150 mil- lioen mark, bedreigd. Ieder die zich schuldig maakt aan daden van sabotage, welke den dood van menschen ten gevolge hebben of kunnen hebben, zal met den dood worden gestraft of bij verzachtende omstandigheden met dwangarbeid, die tot levenslang kan gaan. DUÏT8CHLAND. De daling van de Mark. De bekende grootindustrieel Brüokmann schrijft in het BerL Tagebl. dat de Franschen de milliarden, die hun in het Roergebied in handen vallen, gebruiken om op buitenland- sche beurzen den markkoers kunstmatig te drukken. Hij wijst voorts op het gevaar van den verkoop op groote schaal van Duitsche nijveiheidsaandeelen, die voor een niet ge ring deel naar Frankrijk gaan en zegt: „Als het en Franschen gelukt tijdens den strijd om het echadevergoedingsvraagstuk nog en kele malen een kunstmatige mark-krisis te verwekken, zal de kwestie van ekonomlsche Bamenwerking ten gunste der Fransche nij verheid beslecht zijn, voor de schadevergoe- dings-onderhandelingen nog begonnen zijn. De machthebbers te Parijs hebben er mits-' dien groot belang 'bij de onderhandelingen over 'het Duitsche memorandum zooveel mo gelijk op de lange baan te schuiven. Een rede van Severlng over dien polltleken toestand. In den Pruisischen Landdag nam Dinsdag minister Severlng het woord voor het houden eener groote politieke rede. Hij zelde o. a.: We staan op het oogenblik voor een uiterst bedenkelijke crisis in het Ruhrgebied, indien FEUILLETON. Naar het Engelsch van William Looke. Voor Nederland bewerkt door 21) W. J. A. Roldanus Jr. het niet gelukt er groote hoeveelheden levens middelen heen te zenden. Het tijdstip is thans aangebroken, waarop generaal Degoutte moet bewijzen, of er waarheid is in zijn woord, dat hij de bevolking van het Ruhrgebied niet wilde uithongeren. Wanneer hij voortgaat met het belemmeren der levensmiddelenzendingen van de Rijks- en Staatsregeering door de maatre gelen, waarmee hij thans een begin heeft ge maakt, kan men zijn woord niet meer vertrou wen. De leidende kringen des volks mogen zich door de noodlottige daling dor mark niet laten verleiden bot de ongerustheid en zenuwachtig- ïeid, welke zich van de bevolking zelf hebben meester gemaakt. Wij hebben rust noodig en lebben gepoogd die te brengen door bestrij ding van den levensmiddelenwoeker. Zich hierop tot de communisten wendende vraagt spr.: Weet gij wellicht een recept, vol gens hetwelk men op het oogenblik inderdaad de levensmiddelen goedkooper kan maken? (Eenige stemmen der communisten: Arbei- dersregeering!) Ge hebt zelf verklaard, dat indien gij dè re geering aanvaardt, dit vooreerst geen prijsver laging ven het brood ten gevolge zou 'hebben, maar wel een prijsverhooging! (Stormachtig geroep der communisten: Tijdelijk!) Ge wilt toch zeker niet beweren, dat de slechte levensmiddelenvoorziening der Russi sche bevolking tijdelijk geweest ia (Stormach tige bijval rechts; groote opgewondenheid bij de communisten en geroep van: De Duitsche arbeiders hebben het veel slechter dan de Russen!) De minister deelde vervolgens mede, dat de regeering maatregelen zal treffen, om ook de groote woekeraars te pakken te krijgen. Na eene passage over de landarbeiderssta- ung in Silezië, besprak de minister de zaak Schlageter en deelde .daarbij1 bizonderheden mede. De minister bevestigde voorts, dat de ver rader van Schlageter, luitenant Sehneider, was aangewezen om hem (Severing) ter dood te brengen. Hij heeft, aldus de minister, zijn last gever bericht, dat de moord onmogelijk was. daar ik te goed door de politie beschermd werd. Dat zijn stellig ellendelingen, dat ben ik met u (tot de D.-nationalen) volkomen eens. Maar gij 'beschermt deze ellendelingen. Uw pers heeft dit gespuis bij. elke gelegenheid tegen mij in bescherming genomen I (Stormachtige protesten der D.-nationalen, groote opgewon denheid in het gansche Huls). In het verdere verloop zijner rede brengt de minister nog meer dergelijke onthullingen en hij noemt nog een aantal leden der D.-nat. partij, die eveneens in het Ruhrgebied land verraad hebben gepleegd. BEIEREN. Het hoogverraad-proces. In het hoogverraad-proces Fuchs is Dins dagmorgen de vertegenwoordiger van het O. M. Staatsanwalt Kellerer met zijn requi sitoir begonnen. D© beklaagden Fuchs en Mnnik hadden zoo betoogde Kellerer, samen met den overleden Machhaus een poging ondernomen om het Duitsche volk heit laatste wapen, zijn nationale eenheid, uit de hand te slaan. Dat het den beklaagden niet om een monarchistischen Putsch, doch om een duurzame afscheiding van Beieren van 'het rijk te doen is geweest, werd bewezen door de door hen voorziene invoering van een eigen Beiersoh muntstelsel en de terzijde stelling van de grondwet van Weimar. [Beklaagde Berger en de gebroeders Güter- mann waren naar de meening van den Staatsanwalt door Machhaus ervan op de hoogte gesteld, dat een actie in het voor nemen lag, waaraan zij moesten meedoen Zij hadden uitsluitend willen meedoen aan een aanvallend optreden tegen het bolsje wisme, hetwelk echter een verandering van de Grondwet tot voorwaarde had. Ten slotte vroeg de Staatsanwalt de vol- Ingezonden Mededeellng. hem. Zelfs met zijn beperkte kennis van oorlogstoestanden, was het hem duidelijk, dat dit mannetje die tot zijn eigen voordeel uit buit had. Maar wanneer je geen hemd van „Wacht even!" riep Baltazar, terwijl hij zijn hand aan zijn voorhoofd bracht. „In September negentien veertien heeft Kitche- ner een millioèn iman opgeroepen?" „Ja zeker, maar dat ia allemaal al oude geschiedenis. Enfin, toen die oproep kwam, zelde ik tegen mezelf: een millioèn mannen zullen onderdak noodig hebben. Tijdelijke gebouwen. Geen hout genoeg. Ik bezat geen roode cent in de wereld. Maar ik sloeg een goeden slag en verkocht aan de regeering hout, dat Ik niet had, voor tweemaal den prijs, waarvoor ik wist dat ik het zou kun nen koopen. Binnen zes maanden was ik rijk en van dat oogenblik af ben ik steeds rijker geworden. Ik heb een flafcin Park Lane en dit huis hier, ik ben bij de munitie betrokken en lk heb mijn auto's en evenveel benzine als ik hebben wil en ben van groot nut voor de regeering en draag mijn steen tje bij voor het winnen van den oorlog. Als ik me druk gemaakt had met boeken, zou lk mijn kans verloren hebben. Net wat jij ge daan hebt. Je hebt jezelf begraven in boeken «n zelfs niet gehoord van den oorlog, laat staan iets gedaan voor je vaderland. Boeken maken me moe. Naar den duivel ermede!" Baltazar keek naar het opgeblazen man- 6 zijn 'kleine oogen. Hij doorzag hem g eel en voelde een grooten afkeer voor .ezelf aan Je lichaam hebt en de pyjama's van een ander draagt, in zijn bed ligt en zijn eten eet, dan moet Je de welvoegelijk- held in acht nemen. „Er zijn zeker groote fortuinen gemaak' met den oorlog?" „Dat 'kan je denken. En die op fatsoenlijke wijze gemaakt zijn, nou, de kerels met her senen verdienen die. Maar er zijn een boe van die andere O.W.'ers." Pilllvant schud de zijn gepommadeerd bood „en dat is een groot schandaal."' „O.W.'ers, dat Is een nieuw woord." „Je zult een hoop nieuwe woorden en nieu we dingen vinden, nu je wakker geworden bent." „Daar twijfel ik geen oogenblik aan," zei de Baltazar. „En als u nu een half uurtje over hebt, zal u er wel geen bezwaar tegen hebben mij een en ander over den oorlog te vertellen." Dien dag en den volgenden luisterde Bal tazar naar wat Pillivant de verpleegster er de dokter hem over het wereldoonfllct ver telden en las hij alles wat zij hem over onderwerp konden1 geven. Dr. Rewsby, wo Pillivant's minachting voor boeken niet deel de, zocht het geheele stadje af naar oorlogs litteratuur. Wat hij hoorde en wat hij las was hetgeen leder intelligent kind wist, maar voor dezen man met zijn groote intellectueel© ontwikkeling was het verbijsterend nieuw. In die twee dagen had hij geen besef van tijd, kwam geen oogenblik de wenscfh in hem iets anders te doen dan te luisteren en lezen. Het martelaarschap van België, ±w bombardement van de kathedraal van Reims, op te het gende straffen: voor Fuchs levenslange tuchtstraf, een boete van 10 millioèn Mark, levenslang ver- ies van zijn burgerrechten en confiscatie van de bij Machhaus in beslag genomen de- visen; voor Johann Munk vijf jaar tuchthuis straf onder aftrek van zes weken preventief, een boete van 50 millioèn Mark, verlies van •zijn burgerrechten1 voor .ten duur van tien aar en plaatsing onder politietoezicht, ver banning uit het gebied van het Duitsche Rijk, voorloopige inbeslagneming van de in depót gegeven waarborgsom van 60 millioèn Mark en onmiddellijk weder inhechtenis neming onder verdenking van het voorne men om te vluchten; Voor Berger twee jaren vestingstraf on der aftrek van zes weken preventief en een boete van 800.000 Mark; voor Rudolf Gütermann een jaar en vijf maanden vestigstraf onder aftrek van zes weken preventief en 1 millioèn Mark -boete. ENGELAND. Engeland en de Ver. Staten. Engeland, dat pas om de wille van zijn vis- scherssohepen met Sowjet-Rualand overhoop heeft gelegen, omdat dit laatste de territoriale grens tot op 12 mijlen uit de kust wil trekken; móet zich nu een voorstel van de Vereeniigde Staten laten aanleunen^ om de „drankgrens" in den Atlantischen Oceaan op dienzelfden afstand van de Amerlkaansche kust te -bepa len-. Het feit wordt goedgepraat met de toe lichting, dat deze verbodsgrens, binnen welke de Arperlkaansche ambtenaren Engelsche schepen kunnen doorzoeken, iets anders is dan de territoriale grens en dat Engelsche 9chepen daartegenover de concessie zouden krijgen, dat zij hun drankvoorraad zouden mo gen verzegelen. Met dat al is de Amerlkaansche elsch een aanmatiging, zoolang de interna tionale regel nog geldt, dat geen staat zeggen schap heeft buiten het water, dat verder dan 3 mijl van zijn kust stroomt. En zoo zou hij ook bestempeld worden, indien een minder machtige staat ermee aankwam en is hij met terdaad bestempeld -toen Sowjet-Rusland zijn vischrecht tot 12 mijl wilde uitstrekken-. De nieuwe eisch is nog aanmatigender, omdat de Amerikaansche ambtenaren van den drank bestrijdingsdienst krachtens de Amerikaansche wet en op last van hun regeering beslag leg gen op onverzegelde drankvoorraden op vreemde schepen, die te beschouwen zijn als het gebied van den staat yrelks vlag zij voeren. Deze feiten iilustreeren voor het overige iets dat niet eens op zoo drastische wijze aange toond/behoefde te worden; namelijk dat de Ver- eenigde Staten eigenlijk de overwinning in den oorlog behaald hebben, en dat zij de rest van de wereld voorloopig de wet kunnen stel en. Geeft Engeland aan den nieuwen eisch toe, dan is er weinig kans, dat nog eenig ander land met succes tegenstand kan bieden. („N. Rott Crt"). Engelsche kolen naar de Ver. Staten. De bladen deelen mede, dat de kolenmij nen in Wales een contract hebben gesloten voor de levering van 1 millioèn ton anthra- ciet 's jaars gedurende 5 jaar, hetgeen onge veer 7« is van de geheele productie van Wa les, ter levering in Amerikaansohe havens. Dit oanitract is al-leen mogelijk, doordat de vracht van Wales naar de Invoerhavens niet meer dan 2/5 bedraagt van de binnenland- sdhe vracht van de Amerikaansche imijnen tot de plaats van verbruik. TURKIJE. De Christenbevolking van Anatollë. Adnan bey heeft aan de hooge commissa rissen der Geallieerden een nota overhan digd met het verzoek snel over te gaan tot het in den grond boren van de Lusitanla, het -gebruik van vergiftigde gassen, het bommen gooien op open steden, dat alles verdoofde en 'bedwelmde hem bijna, zooda hij nu en dan zijn hand aan zijn hooft bracht'en uitriep: „Het is onmogelijkI Ik kan het niet gelooven." En wie ook bij hem moch zijn, ieder antwoordde steeds 'weer: „Het is waar. Wat u leest is slechts de buitenkant van de dulvelsche slechtheid; die de be schaafde wereld bezig is te bestrijden." En nu hoorde hij tot zijn groote verbazing, dat het Britsche Rijk, al zijn zonen terugroepend van af d-lezelfde ver afgelegen posten, zich binnen een tijdsverloop van twee jaar hat opgewerkt tot een der drie grootste militaire mogendheden van de wereld. En dat alles was het werk tgeweest van Kltchener, nu eenige maanden geleden zoo jammerlijk ver dronken -met de Hampshire. En dan weer prikkelde de revolutie in he' maatschappelijk leven het papieren geld de 's avonds donker blijvende straten, de drankwetten zijn felle nieuwsgierigheid Hij herinnerde zich nu bijna met een gevoe1 van wrok de enkele teekenen en bewijzen van oorlog, die tot hem doordrongen, maar ongemerkt langs hem heen gegaan waren: de nationale inschrijving, die hij voor een bureaucratische onbeschaamdheid uitge maakt had; de idiote inkomstenbelasting, welke hij als een bewijs van Engeland's ver val had beschouwd. ,Is er van af het begin der wereld ooH zoo'n dwaas geweest als ik?" De gevatte dokter, tot wien deze rheton sche vraag gericht was, antwoordde:: „Ik kan me geen voorbeeld herinneren. Maar toen hfj nog eens goed zy'n eigen afzondering overwoog, bedacht hij, dat er toch al dien .tijd een- levende schakel tus- schen hem en die in beroering gebrachte de evacuatie van de te Samsoen verzamelde Christenbevolking van Anatollë, die tot groote ellende vervallen is en zioh schuldig maakt aan rooverjj. ITALIË. De uitbarsting van de Etna. Volgen® een telegram uit Messina aan het Romeinsche blad- „Triibuna" levert de aanblik van de Etna een indrukwekkend schouwspel op. De berg lijkt een ontzaglijke gloeiende oven. Brokken gestolde lava vallen tot G-iar- düini en Taormina neer. De lavastroom, die een hoogte van 10 M. heeft bereikt, beweegt zich thans voort met een snelheid van 10 meter per uur. Pioccilo, Pallamellata enFerro zijn geheel bedolven. Lin-guaglossa is door vijf stroomen ava ingesloten en wordt aan de rechterzijde door één er van bedreigd. Langs de lijn Lin- guaglossaCastiglione zijn kloven ontstaan. Andere openingen zijn ontstaan in de Weste lijke zóne dn de richting van Passiplsciario en de Valle del Bove. De uitbarsting van de Etna. De verbinding met Catania is weer her steld, en de -berichten over de ramp komen, thans meer geregeld binnen. De uitbarsting jegon plotseling gedurende den nacht, na dat reeds een aanhoudend onderaardsch ge rommel en daarna eéh geweldige ontplof- 'lng waren voorafgegaan. De reusachtige >erg schudde er van en de villa's en huizen werden door de aardbeving omvergeworpen. _n de morgenschemering scheen de Etna één roofcmassa, doorstraald met een rooden gloed en bliksemstralen. Toen de rook op trok, zag men dat vijf nieuwe kraters waren geopend, die met een geweldige kracht groote massa's gloeiende lava spuwden. Bij den eersten stormloop rende de lava alles omver, wat haar in den weg kwam; wijnber gen, olijfbosschen werden omvergeworpen en alles onder den gloeienden stroom begra ven, die ongeveer 10 Meter hoog, 84 K.M. Dreéd en' een snelheid had van 280 K.M. per seoonde. De dorpen Piciolo, Pallamelato en Ferro werden door den stroom overdekt, evenals iet spoorwegstation van Castigliano. De be volking vluchtte buiten zichzelf van schrik voor de vreeselijke vuurmassa in de rich ting van Catania, van waar men haar met •gerequireerde vrachtauto's tegemoet kwam. In den Senaat deelde de minister van openbare werken mede, dat de lavastroom nog aanhoudt en dat ongeveer 30.000 vluch telingen in de richting van Catania onder weg zijn. Dinsdag werd uit Catania gemeld: De uit barsting van de Etna duurt op hevige wijze voort. De voornaamste lavastroom is tot op een honderd meter van het spoorwegstation van Castiglione -genaderd wereld 'bestaan had. Iedere week, met mooi of leelijk weer, door suopuw of stof was Quong Ho naar het kleine dorpje gereden. „Wanneer is het nieuws van den oorlog algemeen bekend geworden in Water-End?" vroeg hij. Hij moest zijn vraag driemaal in verschillenden vorm herhalen, om de ande ren aan hun verstand te brengen wat hl, bedoelde, want zij konden niet begrijpen, da een intelligent man zoo iets vroeg. Doch hi, kon nog niet beseffen, hoe een electrlsche schok dadelijk na de oorlogsverklaring het land van het eene einde naar het andere had doen trillen. Hij kon nog niet de onmid dellijke ontwrichting van het maatschappe lijk leven door het heele land. heen- peilen, Het oproepen der reservisten, het mobilisee- ren der territoriale troepen alleen reeds had iedere gemeente, hoe ver verwijderd ook van de industriecentra, in rep en roer gebracht, De typische moeilijkheden, waarin iedere gemeente door het sluiten der banken gedu remde die noodlottige Augustus-week ge bracht was, hadden eveneens ieder individu de werkelijkheid van den oorlog doen be seffen. „Maar als alles, dat u daar zegt, waar is," zeide Baltazar, „hoe is het dan mogelijk, dat Quong Ho, die hier toch iedere week kwam niets van dat alles begrepen heeft? Niet al leen, dat hij zijn Engelsch volkomen meester is, maar hij is bovendien buitengewoon scherpzinnig." „Dat zult u aan Quomg Ho moeten vragen,' antwoordde de dokter, „wanneer hij weer helder denken kanji „Maar de kerel moet het 'al lang geweten hebben," hield' Baltazar vol. „Dat gelooft u toch ook zeker wel?" „Ik zou denken, dat een neger uit Midden Afrika, die alleen Midd-en-Afrikaansch spreekt, het geraden zou hebben." Ingezonden mededeellng. tol buitan nol Vbn blnmn dmoj WATWWKMf CD» WMJVNWia AMSTWQAM „Maar waarom voor den duivel heeft hij het ulo dan niet gezegd? „Ik kan niet anders doen' dan mijn ant woord van daareven herhalen." „Ik ga Inzien, dat ik een grooter dwaas ben dan ooit," zeide Baltazar. Een glimlachje speelde op het scherpzin nige gezicht van den grijzen dokter. Hij sprak de bewering niet tetgen. „En lk besef thans ook," ging Baltazar voort, „dat ik alles was ik ooit geleerd heb, zal moeten uitschrappen en ik heb een heele boel geleerd ik ben een uitstekend wiskundige en weet, geloof ik, meer van de Chlneescne taal en letterkunde dan wie ook. Ik weet prcl-es wat mijn kundigheden zijn. Maar zooals ik zeg, ik heb een heele boel geleerd en dat alles zal ik moeten uitschrap pen, om als een schooljongen de elemen tair© dingen van het leven weer van het be gin af te gaan leeren." „Prachtig! Prachtig!" riep Pillivant, die bij het begin van Baltazar's bekentenis door de openstaande deur binnengekomen was. „Dat Is tenminste nog eens verstandige taal. Ik ben blij te hooren dat je beseft hoe schan delijk je je kostbaren tijd verknoeid- hebt. Ohlneeechl Wat heb je nou aan Chlneesch? Zij hebben onze taal te leeren, niet wy de hunne. Dat weet ik. Ik ben als jonge kerel vyt maanden in Hongkong geweest. Ieder een zonder uitzondering spreekt daar pid- gln-Engelach. Daar heb je meer dan ge noeg aan. Je wilt toch niet zeggen, dat je je tijd vericnoeid hebt met Chlneesch leeren? Van alle idiote dingen Een verbasterd Engelsch, dat ln Ohinee- sche havenplaatsen gesproken wordt (Wordt vervolgd). COURANT ABONNEMENT PEK 3 MAANDEN BIJ VOORUITBETALING: Heldersche Courant f 1-50; fr. p. p. binnenland f2.—, Ned. O. en W. Indiö p. zeepost f 2.60id. p. maal en overige landen f 4.20. Zondagsblad resp. f 0.87', f 0.75, f 0.85, f 1.25. Modeblad resp. f 0.95, f 1.25, f 1.25, f 1.60 Losse nummers deer Courant 4 ct; fr. p. p. 6 ct. Post-Glrorekenlng No. 16066. ADVERTENTIEN: 20 ct. p. regel (Bnlinid)Inge®, meded. (kolombreedte ale redaction. tekst) 60 ct. Kleine advertentie» (gevraagd, te koop, £e huur) v. 14 regels 40 ct., elke regel meer 10 ct bij vooruitbetaling (adree: Bureau v. d. blad en met br. onder no, 10 ct. p. adv. extra)Bewijano. 4 ct. De Administratie. Lloht op voor auto'f en fietsen: Donderdag 21 Juni9.54 uur. Dreigende crisis In het Roergebied De bestrijding van den woeker. Verkrijgbaar te Alkmaar bijH. B. GLOEGK, „Het Witte Hula", M. MEIJER Zn., A. SPAANDER Go.; je Hoom bij: A. SPAANDER 4 Go„ Sleeding-ma- gazijnen v/h. P, VAN DEN BRUL; te Helder bij: I. GRüNWALD, H. NYPEL8.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1923 | | pagina 1