Terug in het leven.
1
Nr. 5745
DINSDAG 31 JUU 1923
51e JAARGANG
FEUILLETON.
COURANT
Licht op
voor auto's en fietsen:
Dinsdag 81'Juli8.84 uur.
Woensdag 1 Aug9.33
BUITENLAND.
DE GEALLIEERDEN EN DUTTSOHLAND.
Het Fransche en Belgische antwoord!
aan Engeland.
Zondag werd uit Brussel aan de Telegr
gemeld, dat het ontwerp-antwoord van de
Belgische regeering Zaterdagavond naar
Parijs werd gezonden. Noch Parijs noch
Brussel zouden hunne goedkeuring willen
hechten aan de Engelsche voorstellen.
De Italiaansche regeering maakt op eemi-
ge punten voorbehoud en wenscht evenals
de Belgische regeering, dat men tot over
eenstemming zal komen ten aanzien van een
collectief geallieerd antwoord aan Duitschr
land.
Het te Brussel verschijnende blad „Libre
Belgique" deelde Zaterdag het volgende
mede:
Daar er reeds een Fransche nota naar
Brussel is vertrokken, bestaat er wellicht
geen bezwaar tegen, dat men mededeelt, wat
te Parijs reeds bekend is over den inhoud
van de Engelsche nota. De tekst, opgesteld
door Lord Ourzon met correcties van lord
Robe-rt Oecsil en van Baldwün zelf, bedoelt
te antwoorden op de twee Duitsche voorstel
len: Vaststelling van de schulden door een
commissie van deskümdigen en beslagleg
ging door de geallieerden op de door
Duitschland aangeboden hypotheken, die
productief zouden worden met ingang van
1927. Geen van beide voorstellen wordt ver
worpen. Engeland oordeelt, dat men op het
oogenblik, dat de Duitsche betaalkracht het
laagst is, de schuldvordering der geallieer
den wel mag verminderen. In de Engelsche
ontwerp-nota wordt gezegd, dat de nieuwe
raming van de Duitsche schuld eerst kan ge
beuren, nadat er besprekingen zullen plaats
gehad hebben onder de geallieerden om ge
zamenlijk het vraagstuk van het herstel en
der geallieerde schulden op te lossen, maar
de nota vraagt, dat men nu reeds het prin
cipe der schuldvermindering zou aanvaar
den. Londen zou er in toestemmen de totale
schuld tot 36 milliard ongeveer te beperken,
waarvan Engeland slechts een deel der an
nuïteiten, die het aan Amerika moet beta
len zou afnemen. Het tweede deel der nota
van Baldwin toont de waardeloosheid aan
der Duitsche hypotheken op de spoorwegen,
de staatsinkomsten, de nijverheid en den
landbouw. Verklaart wordt, dat al deze hy
potheken, die gezamenlijk ten hoogste 2 mil
liard 600 millioen goudmark per jaar kun
nen opleveren, met ingang van 1 Juli 1927
niet de minste waarborg van betaling bie
den, indien de Duitsche financiën en zelfs
het politiek bestuurssysteem niet grondig
worden hervormd en indien Duitschland er
zich niet op toelegt, zijn krediet te herstel
len. Engeland stemt toe in het moratorium
zonder beperkingen voor de door Duitsch
land gevraagde vier jaren en Baldwin ver
klaart er zich van overtuigd, dat deze rust
zal volstaan om de economische gezondma
king van Duitschland te bewerken.
In zijn naar Brussel gezonden ontwerp van
antwoord drukt Poincaré zijn verschil van
gevoelen uit betreffende de twee eerste pas
sages der. Engelsche nota Wat het bedrag
der schuld betreft blijft Poincaré op zijn
standpunt staan dat men niet kan toestem
men in een vermindering op den betalings-
staat van Londen en dat Duitschland alleen
een verlichting kan verwachten van conces
sies, te doen door de schuldeischers, inzake
de geallieerde schulden. Wat betreft het
tweede deel vraagt Poincaré, dat de tekst na
druk zou leggen op de politiek van faillis
sement en uitvluchten van Duitschland en
op de beslissing; der geallieerden.
De Parijsche correspondent van de „Times"
meldt, dat Frankrijk het er op toe zal leggen
de onderhandelingen zoo lang slepende te
houden, totdat de gebeurtenissen in Duitschr
land ze zelf onnoodig' zullen maken.
Juist deze loop van zaken beschouwt mem
evenwel'in Engeland als een dreigend nood
lot voor Europa. Engeland zelf is niet al te
vlug geweest. Het heeft moeten tasten. Het
begint een nieuwe politiek, wier vormen uit
Naar het Engelsch van William Looke.
Voor Nederland bewerkt door
W. J. A. Boldanus Jr.
87)
Zoodra hij kans zag zijn gastheer even al
leen te spreken zeide hij:
„Kerel, je hadt al die menschen niet moe
ten vragen. Ik 'ben In geen twintig jaar in
een Europee-schen salon -geweest. Mijn in
stinct is, om grommend1 als een beer heen
en weer te loopen."
Jackman, een opgewekte, kaal geschoren
man, lachte.
„Het is voor je eigen bestwil. Hoe eerder
je de manieren weer te pakken hebt, des te
heter."
„Maar waar voor den duivel moet Ik over
praten?"
„Laat de anderen praten en luister zelf. Ik
dacht, dat je dat juist graag wou."
Baltazar zat tusschen Mrs. Jackman en do
dame uit Rusland In den beginne voelde
hij1 zich wat verlegen, zelfs verdoofd. Hij ha<
na zijn vlucht uit Engeland niet meer me;
ontwikkelde vrouwen gepraat. En de bree-
de levensbeschouwing dor vrouwen ver
baasde hem eenigszLna De vitale quaestle,
waarop vroeger met Ingehouden adem ge
zinspeeld werd als op het Maatschappelijk
kwam, hij wist niet hoe, ter sprake,
ziyn twee tafeldames praatten er langs hem
een met een kalmei openhartigheid over,
dem aard der zaak niet niet in de laatste
plaats afhangen van de Fransche houding
en van de gebeurtenissen. Zoo het ziet. dat
Frankrijk opzettelijk door een slepend hou
den van de onderhandelingen, wat 'Enge
land noodzakelijke reddingsmaatregeleh acht,
tracht te ^voorkomen, is het niet anders dan
•x'gnjpelijk dat het Frankrijk daarvan een
grief maakt Frankrijk immers onderhandelt
niet om tot een oplossing te komen, maar om
een oplossing te voorkomen. Aldus het criti-
sclie standpunt dat in het buitenland niet
steeds goed begrepen wordt.
De diplomatieke correspondent van de
Daily Telegraph meldt moeilijkheden tus
schen Frunkrijk en België. De overeenstem
ming welke uit Parijs gemeld werd, is lang
niet bereikt.
De antwoorden te Londen overhandigd.
Als gevolg der opmerkingen, door Poin
caré gemaakt -tegenover den Belgischen am
bassadeur ten aanzien van den inhoud van
het Belgische ontwerp-antwoord, hebben
Theunis en J-aspar een onderhoud' gehad,
als resultaat waarvan het Belgische antwoord
definitief werd geredigeerd'.
Ten aanzien van de RuhrbezettiiEg houdt
het zich aan de vroeger omschreven begin
selen. Wat het vraagstuk dier schadevergoe
dingen aangaat, wordt verwezen naar de
technische studiën, aan de kabinetten van
Londen, Parijs en Rome overhandigd.
Men is van oordeel dat het Belgische ant
woord elementen bevat voor een opbouwend
plan te dezer zake.
Gistermiddag werden door de Fransche
en Belgische ambassadeurs op het Foreign
Office te Londen het Fransche en het Bel
gische antwoord op d-e jongste mededeeling
van Ourzon overhandigd.
Londen, 80 Juli Noch de Fransche of de
Belgische ambassadeur, noch het ministerie
heeft eenige inlichtingen omtrent dien in
houd der antwoorden verstrekt. Men meent
echter uit verschillende aanwijzingen te kun
nen opmaken, dat het antwoord uit Parijs
volstrekt onbevredigend is wat de quaestie
van het Ruhrgebied betreft, doch dat ten
aanzien der commissie van deskundigen tot
vaststelling der Duitsche draagkracht een
achterdeur is opengelaten, aangezien Poin
caré in zijn antwoord het onderwerp der on
derlinge schulden aanroert, zoodat er op
financieel gehield nadere besprekingen zul
len volgen.
UIT HET BEZETTE GEBIED.
De steden iaa het Roergebied gaan er toe
over in groote mate noodgeld uit te geven,
ten einde den heerschenden geldnood op te
heffen.
Zoo besloot de stad Essen voorioopig 400
milliard mark -aan noodgeld' in de circulatie te
brengen.
DUITSCHLAND.
De toestand in Duitschland.
De regeering onderzoekt de laatste dagen
naar mogelijkheden de staatsinkomsten
op een nieuwen grondslag met vaste waarde
te berekenen. Buitengewone zware -belas
tingen (oa op het vermogen) zullen worden
ingevoerd, en het onvermijdelijk goud-giro-
verkeer en waarschijnlijk ook een nieuwe
muntstandaard zal worden opgebouwd.
Hoe kritiek de toestand is, blijkt het best
uit de bijna per uur stijgende levensmMde-
lenprijzen. Een distributievrij brood kostte
Maandag niet minder dan 50.000 mark; het
loon van een bakkersgezel, op -het oogeriblik
ongeveer 800,000 mark pér week, zal a.s.
Zaterdag waarschijnlijk wel 2 millioen bedra
gen, waardoor het distributiebrood weer met
300 zal worden verhoogd. De -bakkers be
talen per pond binnenlandsch meel 25,000
80,000 mark. Een pond margarine kost
120,000 mark, enz.
Rijkspresidenit Ebert en de Rijksregeering
hebben Zaterdagavond laat een manifest ge
publiceerd, waarin zij onder verwijzing naar
den ernstigen noodtoestand des Rijks en des
volks een reeks maatregelen aankondigen,
waarvan zij gunstige resultaten hopen.
Voorzoover deze maatregelen de goedkeu
ring van -het parlement behoeven, zal de
Rijksdag binnen twee weken daaromtrent
een beslising nemen-.
Maandag hield het bestuur der soo-dem.
fractie een bijeenkomst
In den boezem der partij bestaat een ster
ke oppositie tegen het kabinet-öuno. De
Ingezonden mededeeling.
I
V e rf r I s o h e n d en Verkwikkend
A. J. P's Frambozensaus
A. J, P's Grenadlnesaus
over A. J. P's ROM A-PUDDI NG
smaakt als room. (b7>
Puddingfabriek A. J. POLAK, Groningen.
die hem sprakeloos maakte. Hij keek de ta
fel rond, bang, dat de twee jonge meisjes het
gesprek gehoord zouden hebben. Haar moe
der scheen er zich in het minst niet om te
bekommeren. Zij citeerde met een harde dui
delijke stem statistieken. De dame van het
Roode Kruis schetste de toestanden in- Rus
land. Plotseling werd hem de vraag -gesteld:
„En hoe is het in China?" Hij sprak vlug.
Hij had in het hart van het Oude China ge
leefd, -hoofdzakelijk een landbouwbevolking)
een min of meer zedelijke, door tradities ge
bonden poel der mensohheid. Er viel veel
te zeggen voor het Oude China, ondanks de
totale afwezigheid van de meest elementaire
denkbeelden over hyglene en de absolute
onwetendheid omtrent de Westersche weten
schap van. rasverbetering. Zelfs thans nog
worden de voeten der kinderen misvormd.
De dames volgden zijn wanhopige pogingen
om het gesprek op een ander onderwerp te
brengen en begonnen over de minder ge
vaarlijke kinderzong. Toen hem naar zijn
meening 'gevraagd weid, zeide hij:
„Ik -geloof niet, dat ik ooit een baby van
dichtbij gezien heb. Ik herinner me niet er
ooit een1 aangeraakt te hebben. Ik weet niets
van hem Inderdaad is uw meening, dat ba
by's een belangrijk deel van het staats
lichaam vormen, nooit bij mij opgekomen,
In China wassen baby's op als onkruid.
Sommigen sterven, anderen blijven leven.
En de levende zijn ook meestal onkruid. Je
raakt daar gewend aan een bijna animalistl-
sche opvatting der verschijnselen van leveni
en dood. Ik loer hier allerlei nieuws, 'krijg
allerlei nieuwe gezichtspunten. Het moderne
Europa is China niet Zelfs vóór den oorlog
maakte men zich reeds ongerust over he
'geboortepercentage. Thans is Europa, be-
„VorwSrts" waarschuwt tegen te scherpe
-kritiek op de regeering, die mogelijk haat»
aftreden zou veroorzaken.
Wie de regeering-Ouno ten val brengt,
aldus Müller, -moet wel weten, dat daaruit
geen verbetering van den toestand der ar
beidersklasse voortvloeit. Wie -zal Ouno op
volgen? Het is -heel gemakkelijk om te zeg
gen, dat de burgerlijke partijen een andere
regeering moeten vormen, maar als ze dat
nu eens niet doen en het komt tot een we
kenlange crisis? Daardoor zou de ellende
nog grooter worden. Zal de regeering ten
val gebracht worden, dan moet er een andere
gereed staan en dit nu ziet Müller niet.
In .vele steden aan den Boven-Rijn zijn
reeds duurtebetoogingen gehouden en nam
de ontevredenheid, vooral te Mamnheim, een
dreigenden omvang aan. In vele fabrieken
aldaar voeren de communisten onder het
personeel een opruiende agitatie om de ar
beiders tot duurtedemonstraties over te ha
len. Die der scheepswerf hebben het bedrijf
verlaten.
Het kabinet-Coma.
Berlijn, 80 Juli. Ofschoon het zoo goed als
zeker is, dat het kabinet-Ouno eerlang voor
een nieuw kabinet zal plaats maken, zijn de
geruchten omtrent zulk een kabinetswisse
ling vooralsnog voorbarig te noemen. De
,3. Z. arn Mittag" meldt hieromtrent o.a.
nog het volgende:
De gedachte van een groote coalitie van
de Duitsche Volkspartij tot een Vereenigde
Sociaal-democratische partij heeft .vele
voorstanders. Dr. Stresemann, de leider der
Duitsche Volkspartij, die eveneens reeds
lang voorstander van dit denkbeeld is, heeft
de laatste dagen besprekingen met de lèd-
ders der verschillende partijen, welke tot de
arbeidsgemeenschap behooren, te dezer zake
gehad. Wellicht is ook reeds in een onder
houd met den Rijkskanselier een- reden voor
het aftreden van het tegenwoordige kabinet
gevonden.
De communistische actie.
De anti-fascistische Zondag is in Duitsch
land vrijwel overal rustig voorbijgegaan. Noch
de communisten, noch de rechts radicalen heb
ben incid enten van ernstigen aard uitgelokt.
Alleen te Neu-Ruppin is het Zaterdagavond tot
een botsing gekomen tusschen arbeiders en
politie. Daarbij vielen twee dooden en een aan
tal gewond-en. Dit incident had echter een
locaal karakter en had niets-te maken met de
eigenlijke politieke actie doo; nationalisten en
communisten gevoerd. Te Berlijn, te Potsdam
en in de overige steden, waar incidenten wer
den gevreesd, is de dag kalm voorbijgegaan.
Te Potsdam, waar de groote anti-fascistische
betooging zou worden gehouden en- waar
rechts radicale tegen betoogingen waren aange
kondigd, was het gisteren niet eens buitenge
woon druk, al hadden reeds Zaterdag tal van
communisten zich naar de oude garnizoenstad
begeven. Er was ook een zeer sterke politie
macht op de been. Op de hoeken der straten
stonden de agenten op post, terwij] bereden
politie door de stad patroeijeerde. Af en toe
rolde een met agenten beladen vrachtauto door
de straten. Nergens behoefde de politie echter
handelend op te treden. De treinen van Berlijn
naar Potsdam waren Zondagochtend slecht
bezet, vermoedelijk tengevolge van het slechte
weer. Te Potsdam wapperde een enkele roode
vlag. De twee groote openbare vergaderingen-,
waar de communistische leden van den Land
dag iSchulz en Geschke het woord voerden,
waren niet eens druk bezocht.
Te Berlijn hielden de communisten een
twintig openbare vergaderingen, die eveneens
slecht bezocht waren. Een enkele poging om
na afloop van een vergadering in optocht door
de stad te trekken, werd snel onderdrukt.
Van veel ernstiger aard zijn de incidenten,
die zich Zaterdag te Neu-Ruppin hebben- af
gespeeld. De politie der stad bleek te zwak om
zich tegen de demonstranten te verzettep en
moest de hulp der Sch-upo ^ontbieden. Deze
moest* kort na haar aankomst van de wapens
gebruik -maken tegen een- troep betoogers, die
een winkel wilden plunderen. Twee personen
werden gedood en acht zwaar gewond-. Het
gToot gebrek aan levensmiddelen had aanlei
ding tot deze incidenten gegeven. In den loop
van den avond trachtten de betoogers ook nog
de gevangenis der stad' te bestormen.
Een ontploffing ln een fabriek.
Naar Zaterdag eerst bekend! is geworden
heeft Woensdagmiddag in een metaalfabriek
te Oker een hevige ontploffing plaats gehad.
Eén groot blok koper van ongeveer 200 K.G.,
dat nog uit den oorlogstijd stamde, en ver
moedelijk met ontplofbare stoffen geladen
was, werd1 in den smeltoven gebracht en
sprong toen met vreaselijke kracht uit el
kaar. Het dak der fabriek werd weggevaagd
en binnen de fabriek werd groote schade
aangericht. Alle werklieden werden door den
luchtdruk ter aarde geworpen. Zes werklie
den uit Goslar en Oker bekwamen brandwon
den, anderen liepen eveneens verwondingen
op, en slechts drie arbeiders bleven onge
deerd.
ENGELAND.
De bootwerkersstaking.
De bootwerkersstaking te Huil is geëin
digd. Te Londen is de staking non het ver-
loopen.
Mijnrampen.
28 arbeiders omgekomen.
Nabij Rotherham (Zuid-Yorkshire) heeft
een hevige mjjngasontploffing plaats gehad,
waarbij acht en twintig mijnwerkers den
dood hebben gevonden.
Omtrent de oorzaak van deze ramp wordt
het volgende gemeld:
Eenige weken geleden ontstond in de mijn,
welke toebehoort aan de Maltby Main mijn-
bouwmaatschappij brand in een der gangen.
Deze brand nam zoodanige afmetingen aan,
dat de directie het in verband met het ge
vaar voor ontploffingen raadzaam vond1, het
werk tijdelijk stop te zetten. De tweeduizend
arbeiders, in dienst van deze maatschappij,
konden' dientengevolge deze week niet in de
mijn werkzaam zijn. Slechts 120 man, belast
met het blusschen van den brand, waren Za
terdag in de mijn bezig, toen er een hevige
ontploffing plaats vond. Deze werd blijkbaar
veroorzaakt door een opeemhoopdng van gas
sen nabij- de plek van den brand.
De meeste van de onder den grond wer
kende arbeiders bevonden zich op veilige
plaatsen en kwamen er derhave ongedeerd
af, maar 28 van hen- werden door de ontplof
fing overvallen -en van hun kameraden af
gesneden door een reusachtige lawine van
steenen, steenkool en puin, waardoor de
mijngang ter plaatse geheel werd versperd.
De ontploffing was zoo hevig, dat zij over
een grooten afstand werd gehoord. De mijn
werkersgezinnen, die maar al te goed weten,
wat een ontploffing in een steenkolenmijn be-
teekent, snelden onmiddellijk naar de plaats
des onheils. De arbeiders, die het leven er
hadden afgebracht, lieten zich snel naar bo
ven hijschen. Zes van hen waren door het
mijngas min of meer bedwelmd geraakt,
maar gelukkig herstelden zij spoedig. De
mededeeling. dat 28 arbeiders waren inge
sloten, bracht groote verslagenheid onder de
vrouwen en kind-eren teweeg. Vreeseüjke
tooneelen speelden zich ai. De directie or
ganiseerde onverwijld een reddingsbrigade
waarvoor zich talrijke mijnwerkers, in edelen
wedijver, vrijwillig aanboden.
Het gemeenschapsgevoel van deze onder
den grond steeds aan groote gevaren bloot
gestelde mannen, ontplooide zich op aan
doenlijke wijze. Ofschoon elke mijnwerker
weet, dat er groot gevaar aan verbonden is,
onmiddellijk na een ontploffing het red
dingswerk ter hand te nemen, daalde spoe
dig een aantal in de mijn af, teneinde te
trachten de 28 achtergebleven arbeiders in
veiligheid te brengen. De directeur van de
mijn leidde persoonlijk het reddingswerk.
De mare van den ramp verspreidde zich
als een loopend vuurtje. Herbert Smith, de
voorzitter van de Nationale Federatie van
Mijnwerkers, die in Yorkshire woont, kwam
eveneens spoedig per auto op het tooneel
van de ramp aan. Hij bood aan, persoonlijk
een reddingsbrigade te leiden. Ook kwamen
andere mijnwerkers uit omliggende plaatsen
zich voor hulp aanmelden. Doch hoeveel vrij
willigers zich ook voor het reddingswerk
aanboden, het bleek alras, dat het zeer
moeilijk, zoo niet onmogelijk, zou zijn de in
gesloten arbeiders te bereiken, in verband
met de gevaarlijke gassen, welke nog overal
in de mijn hingen. Toen de eerste reddings
brigade een poging deed, werd zij, tengevol
ge van de sterke gassen, gedwongen onver-
jnoofd van haar mianlijke jeugd, ih een zeer
benarde positie. Iedere baby is een- onschat
bare toevoeging aan het ras. Lieve henuel",
riep hij u!it, terwijl hij lepel en vork op zijn
-bord schoof, „daar heb ik nog nooit over ge
dacht, U moet wel denken, dat ik precies
een kerel hen op een der groote Oumard-
hooten, die 'beweert, dat -hij Amerika ontdekt
Maar dat neemt niét weg, dat de ontdekking
bestaat Tot op dat oogenblik was -het denk
beeld nooit 'bij- mij opgekomen. Iedereen
moet zoo -gauw als hij kan baby's fokken en
het is ieders heilige plicht te zorgen, dat zij
blijven leven en gedijen en krachtige ouders
worden van meer gezonde kind-eren. Dat is
immers uw bedoeling?"
Mra Jackman stemde glimlachend toe.
Ja, dat was ongetwijfeld d-e bedoeling. De
-bloem der wereld afgesneden door dén oor
log. O, j© moest er niet aan denken hoe
veel flinke jonge levens opgeofferd werden!
Daar hadt je Die-en-Die en den zoon van
weer een andier. Het was te tragisch! Het
gesprek liep plotseling over den vreeselijken
oorlog- Baltazar luisterde en leerde veel
dingen.
Toen de hoeren alleen waren, hoorde Bal
tazar nog meer van den oorlog: de fouten;
de onverschilligheid, de geheimzinnige in
vloeden, die iedere acte verlamden. De Sol
daat vertelde van- den dapperen strijd van
een- toegewijde schare enthousiasten om een
voldoenden voorraad machinegeweren; de
rechter over verborgen Duitsche vertakkin
gen, waartegenover hij; de eenvoudige uit
voerder der geschreven wet, machteloos
stond; het conservatieve Parlementslid over
zijn onthullingen deden Baltazar's haren
ten berge rijzen. Jackman vertelde over ar-
beidstmoediijkbeden, noemde een recent ge
wijld terug te koeren. Slechts één lijk werd
d-oor haar geborgen, namelijk dat van een
86-jarig werkman, hetwelk in een der mijn
gangen werd gevonden. Groot was de ver
slagenheid, toen de doode boven werd ge
bracht Van de jammerende vrouwen en kin
deren maakte zich, niet ten onrechte, de
vrees meester, dat ook de overige mijnwer
kers zouden zijn omgekomen.
Talrijke reddingsbrigades daalden nog in
de mijn ai, doch de gevaarlijke gassen be
lemmerden alle reddingspogingen. De gas
sen waren zóó sterk, dat er niet te denken
viel aan opruiming van het puin, teneinde
de achtergeblevenen te kunnen bereiken. Tot
in het holst van den nacht werden de red
dingspogingen voortgezet, maar hoeveel toe
wijding de redders ook betoonden, zij slaag
den er niet in eenig resultaat te bereiken.
Enkele reddingsbrigades bleven urenlang
onder den grond, om ten slotte weder onver
richter zake te moeten terugkeeren. Ieder
oogenblik nam het vermoeden toe, dat alle
27 nog vermiste arbeiders zouden zijn omge
komen. Den geheelen nacht bleef een tal
rijke menigte rondom de mijn verzameld'.
Vreeselijke verhalen worden gemeld om
trent hartverscheurende tooneelen, welke
zich daar afspeelden.
Zondagavond werd gemeld, dat de directie
het noodig had geoordeeld, den gang, waar
de ontploffing plaats vond, te dioen dichte
stoppen, teneinde het overige gedeelte van
de mijn voor ondergang te bewaren. Blijk
baar moest dus alle hoop op redding van de
27 ingesloten mijnwerkers worden opgege
ven.
Naar gemeld wordt heeft ook in Schotland
Zaterdag een noodlottig -mijnongeval plaats
gevonden. Twaalf man waren aan het werk
op de mijn Garshore nabij Kil-syth voor het
openen van een nieuwe schacht, toen er een
hevige ontploffing plaats vond, waardoor één
van hen werd gedood. De overigen liepen
allen min- of meer ernstige verwondingen op.
Ook de mijnplaats Kilsyth is Zaterdag door
een ontploffing opgeschrikt, welke in de
Gartshore-mijn heeft plaats gehad. Twaalf
man waren aan den arbeid aan een water
reservoir op den bodem van een nieuwe
schacht. De oorzaak der ontploffing is niet
bekend. Acht mannen werden op slag ge
dood en drie gewond.
TURKIJE.
Een verklaring van den Aga Khan.
De Aga Khan, het geestelijk hoofd van
millioenen Mohammedanen in verschillende
deélen der wereld heeft uit Lausanne een
Boodschap gericht tot alle Mohammedanen
in Indië, Egypte, de mandaatgebieden, in
Afrika en Azië en andere landen. Hij zegt
daarin, dat te Lausanne voor het eerst in de
historie namens een Mohammedaansche na
tie een verdrag is geteekend met de groote
Westersche mogendheden op volstrekt ge
lijke voorwaarden. Volgens dit verdrag zal
Turkije een onafhankelijke, nationale Staat
worden. De Turksche souvereiniteit zal niet
langer worden verzwakt door de buitenspo
rige en abnormale privilegiën, die onderda
nen van andere mogendheden in het verle
den op Turksch gebied genoten. Er zullen
geen vreemde troepen meer op Turksch
grondgebied zijn; het historische Kalifaat
van Konstantinopel wordt gehandhaafd en
de Turken krijgen hun hoofdstad zonder
eenige beperking terug.
De Turken hebben de hoogelijk bevredi
gende regeling, aan eigen offers, eigen moed
en vastberadenheid te danken, doch tevens
aan de welgezindheid van de Britsche en
Fransche volken, wier invloed steeds gericht
is geweest op het sluiten van een rechtvaar
digen vrede met Turkije en het herstel van
de nauwe banden met de Mohammedaansche
wereld.
De Aga Khan spoort de Mohammedanen
aan alles in het werk te stellen om de vriend
schappelijke betrekkingen met de Wester-
val, waarin- duizenden arbeiders in een der
voornaamst» munitiefabrieken het werk had-
dón neergelegd, omdat een dronken pacifis
tische arbeider ontslagen waa Baltazar had
nog steeds hetzelfde inzicht in stakingen,
dat hem eens midden in den nacht bijna uit
Pilivantfs huis gejaagd had.
„Waarom ontzien zij de verraders en bin
den zij ze niet voor den mond van een ka
non?" barstte hij uit
„Er gaat toch maar niets boven een frls-
sohen blik op dingen," lachte het Parle
mentslid.
„Waarom doen zij het niet?"
./Gelooft u niet", vroeg die rechter, „dat
een dergelijke handelwijze ertoe bij zóu
dragen om d-e arbeidende klasse te ontmoe
digen?"
„Het -zou -het leger niet ontmoedigen," ant
woordde de kolonel. „De manschappen zou
den ervoor zijn. Wanneer in het leger de
kerels probeerden te staken, zouden zij op
staanden voet neergeschoten worden."
Hij was de eenige in het gezelschap, die
maatregelen van geweld voorstond. De an
deren schenen werkstaking te beschouwen
ais natuurverschijnsel, dat den oorlog belem
mert, als modder, die de artillerie tegen
hield; of als ongelukken, zooals ontploffing
van buskruitfabrieken. Baltazar ging heen
met onverteerde kennis.
Na zijn terugkeer van Godalming dineer
de hij met Weatherley, een vrijgezel, en en
kele andere publicisten. Hier liep het ge
sprek over meer intellectueel© onderwerpen.
De oorlog werd -beschouwd van internatio
naal standpunt; zij discussieerden over de
rassenquaestie in Oostenrijk, de Inwendige
geschiedenis van den Roemeenschen- veld
tocht, den hachelijken toestand in Grieken-
Ingezonden Mededeeling.
Goede eetlust, goede spijsvertering, goed
bloed en een goed humeur worden verkre
gen door Foeterie Maagplllen te gebruiken.
Deze pilletjes helpen de lever, maag en in
gewanden door de vloeiing der gal te rege
len. Zij werken «eer zacht en hebben geen
nadeellge reactie. Prijs per flacon van vijf
tig vereulkerde pillen CLÖ5; in apotheken
en drogistzaken. (11)
land, de mislukking der diplomatie der ge
allieerden ln geheel Oost-Europa. Baltazar
luisterde aandachtig naar de scherpzinnige
discussies en ging gestaald en verkwikt naar
zijn hotel terug.
Hij was terechtgekomen ln een wereld, die
des te ontwahbaarder door elkaar gegooid
scheen te zijn, naarmate zijn horizont zich
verwijdde. Maar hoe buitengewoon belang
wekkend. Daar hadt je hij voorbeeld de
quaestie van de Tsjecho-Blowakken en de
Joegoelaven.Serviërs, Oroaten, Slove-
nen. Tot dusverre had hij daar even weinig
aandacht aan geschonken als aan Lepldop-
tera en Oobeopetra en andere torrenfamilies
met Grieksohe namen, wier geschiedenis en
levenswijze hem, daar zij- geen entomoloog
was, volkomen koud lieten. Hij had nooit aan
hen -gedacht als aan eventueel» factoren in
de toekomst van Europa. Thans, nu hij weer
ln aanraking gekomen was met zijn tijdge-
nooten, was Londen niet langer een stad
van angstaanjagende donkerte. Voor zijn
geestdriftigen blik was het bijna een ville
liïmière geworden.
Een week had miraculeuze veranderingen
-gewrocht die dag de meest miraculeuze
van alle. Een week geleden had hij hier als
verdlodld en verdwaald rondgezworven, ter
wijl een' zieke Chinees zijn eenige schakel
met d-e meruschheld waa En thans was hij
veilig op zonnige zeeën, opnieuw aan het le
ven -gebonden door vrienden, door een pas
oodekten- zoon, en, wonder boven wonder,
door de vrouw,, ter wille van wie hij een evo
lutie in zijn leven -gebracht had.
(Wordt vervolgd!
