Honiö's
Puddingen
Verandering
rz—
AJOI^DAMSCHE RHEHVBM.
EGIJD DEI€ DAM.
Kr ztfn grenzen! AZïen eZeo-
frisch'/ Een kleine 20 tooneelge-
zelschappen! Brlghter Amster
dam!" In de lucht. Ameii-
kaansch toerisme.
Er z0n grenzenl
Intusschen ls de toöneelcbecs, die ons ln
het komend seizoen te wachten staat, een
trouwe opspiojgeling van den chaos buiten'
plankecland. En in dat Opricht vervult het
tooneel dus trouw zijn roeping.
We zullen er deze keer maar niet meer
over zeggen en alleen besluiten met een
lijstje van de gezelschappen een tffrintig-
tall die het kamend seizoen om den gunst
van het publiek zullen dingen:
1. Kon» Ver. Het Ned» Tooiteel (Rooy
aards); 2. Het Sehouwtooneel, v. <L Horst
en Musch); 3. Camoedia; 4. Erfman en
Bankman (Franscatie); 6. Het Wiener Too
neel (Plantagesohouwburg); 6. Mullens
(Grand1 Theater); [7. Roaentheather (Shiel);
8. Oor van der Lugt; 0. Verkade; 10. Oor
Ruijs; 11. Chrispijn; 12. Ensemble Rdka
Hopper; 13. Ensemble mevr. de Boer—van
Rijk; 14. Ensemble de Blauw en Huursche;
16. Gezelschap Spree; lfi. een viertal rei
zende gezelschappen.
Van hot in staat van wording verkeerend
„Groot Volkstooneel" werd1 daarbij nog niet
eens gerept Op deze laatste poging, die in
het voetspoor van de „Enede VolkSbühme"
te Berlijn, coöperatief met de aibeideisvak-
vereeniging in zee wenscht te gaan, zullen
we trouwen nog wol gelegenheid hebben
terug te komen.
De derde Maandag in Augustus, dat is al
sinds overoude tijden: „Hartjesdag". Een
speciale feestdag, gevierd met versieringen,
muziek, gehos en.vuurwerk in de typi
sche Amsterdamsche volksbuurten als Jor-
daan en Zeedijk, en verder, in de hoofdstra
ten en op de pleinen voornamelijk kenbaar
aan een groot aantal, op de zonderlingste
wijze toegetakeld jeugdig straatgeboefte,
dat met zwart-besmeuxde gezichten de arge-
looze terras-bezoekers geld uit den zak
pleegt te kloppen. Hoofdzaak is echter over
al het ontsteken van ontelbare voetzoekers,
donderbussen, zevenklappers en het branden
van eveneens ontelbare potten Bengaalsch
vuur.
Een feest in de volksbuurten, nog steeds met
opgewektheid gevierd en dat, zooals alle
feesten, nauwe en ook nieuwe relaties tus^
schen de twee seksen teweeg brengt! „Hart
jesdag"! Zegt de naam dat,deze toenade
ring dan ook al niet?! Is het traditioneel
vuurwerk als omlijsting van deze hoofdste
delijke feestviering ontstoken, geen typisch
symbool van deze „dag-der-hartjes", die
brandende gevoelens wakker roept en -het
menschelijk gemoed als een vuur-brakende
zevenklapper in beroering brengt? 't Zou
kunnen! En t zou wel aardig zijn óok
als 't zoo wasl Een volksfeest, stammend
uit oeroude tijden, gewijd aan de liefde en
wat der liefde toebehoort.
Maar't is niet zoo. De nuchtere histo
rie hoe vervelend-onaardig is de geschie
denis toch veelal stelt namelijk met on
weerlegbare bewijzen vast, dat deze „hart-
jes"-dag oorspronkelijk niets met de „hart-
tjes", maar wèl alles met de „hertjes" te ma
ken had. Ter gelegenheid van de opening
der hertenjacht, in lang vervlogen jarén
blijkbaar een gebeuren van publiek belang,
vierde men feest en men is dat, wonderlij
kerwij ze, blijven doen tot op den huidigen
dag, ook al verdwenen reeds lang de herten
en werd! de jacht een gebeuren, dat met het
publieke leven vrijwel geen aanraking meer
heeft, 't Feest is, waarschijnlijk alleen om
dat 't nu eenmaal zoo'n aardig feest was, als
zoodanig blijven voortbestaan. En 't werd tot
een speciale vuurwerk-dag;, waarop vooral
de jeugd Verzot is.
't Is waar: het feest verloor de laatste ja
ren wel eenigszins aan beteekenis. 't Werd
niet meer met zulk een opgewektheid ge
vierd als voorheen. Wie echter op den avond
van dezen dag zich durft mengen in het ge-
roes van de echte volksbuurten, zal moeten
erkennen, dat het toch nog altijd een volks-
feest isMaar nu zijn er dezen keer, na
de Hartjes-dag-viering op Maandag j.1., en
kele „onaangename menschen in de Haar
lemmerhout" voor het voetlicht gekomen
zure dwarskijkers, die zich hier en daar in
de kranten meenden te moeten kwaad ma
ken over het „goede geld", dat er op dezen
dag inhet vuur gegooid wordt.
,,'t Is bar, m'nheer. wat een zonde toch.
Al die zevenklappers, al die donderbussen,
al het hout dat gebruikt wordt om op straat
vuurtje te*stoken. En dan de petroleum!! BH
kannen, zeg ik U. - De brandweer moest
er zelfs aan te pas komen. Wat zegt U me
daarvan?! Och, och, en dan te denken, dat
van al dat geld, met al die petroleum, tien
tallen arme gezinnen den komenden winter
hadden kunnen worden doorgeholpen!"
Die excessen, waaraan dan de brandweer
moest te pas komen, kan men desnoods, sar
men met deze zwartgallige, zoogenaamd so
ciaal-voelenden, ook nog wel min of meer
zuur bekijken, en verontschuldigen zal ik
ze niet! maar, voor wat het overige be
treft: welk een gezochtheid en.onwaar
heid tevens.
Dit plotseling ageereni tegen „hartjesdag",
gedeeltelijk trouwens, in dezen komkommer
tijd, niets anders dan een „zeeslang"-surro-
gaat vain enkele 'oopij-behoeftige collega's
doet aan als een oude juffrouwen-critiek op
een of ander uitgangetje van het jonge
nichtje.'t Riekt naar weeë braafheid, die
daarbij gedeeltelijk nog voorgewend is ook.
Tegenover zoo oneindig veel grootere, da-
gelijksche verspilling aan onnutte zaken
van den „beter-gesitueerde", komt deze
verspilling van den kleinen burger en „het
volk" niet ter sprake, tenzij dan als een on
schuldig vermaak en een knallende, vuur
spuwende veiligheids-klep
Het is, integendeel jammer,, dat zulke ka
rakteristieke Amsterdamsche volksfeesten,
langzamerhand, heel langzaam wel, maar
toch, in onbruik geraken.
Leve „Hartjesdag"!
Niettegenstaande dan het vuurwerk-licht
op avonden als dezen van Hartjesdag van
sommige zijden kritiek uitlokt, is hier, ana
loog aan een gelijksoortige beweging eenigen
tijd geleden in dé Engelsche hoofdstad, on
der breede kringen een actie voor „brighter
Amsterdam" gaande. Meer licht! roept men.
Als ideaal staat v«len het levendig beeld van
den Parijschen boulevard-bij-avond voor
oogen. Er moge dan al, in onze stad, hier en
daar enkele lichtreclames meer verschijnen,
de buitenzitjes voor de café's aan Dam
rak, Rembrandt- en Leidsche plein, mogen
dan al vermeerderen, het heeft alles toch nog
veel te veel van het kleinsteedsch-dorpsche,
vinden deze naar den „Grosz-stad" verlan
genden. Elk nieuw verschijnsel op de stra
ten, dat aan het stadsbeeld weer iets toe
voegt aan de zoozeer begeerde groote-stads-
lucht is hun uiterst welkom. Van de open ko
len-vuurtjes,- waarboven men zich 's winters
in Parijs kan warmen én van de „Dommes1
Ingesonden Medertoellrcv
fruites"-verkoopers zal zich voorioopig nog
wel niets komen, maar den laatsten tijd zijn
er inderdaad enkele „nieuwe verschijnselen"
onbetreden, die hoop geven!.
In kraakzindelijk wit schuiven d'e laatste
avonden i>p Damrak en op de pleinen koks
maatjes door en langs de terras-tafeltjes,
en biedeni de verzamelde menigte op schalen,
smakelijke gerechten te koop, zooals daar
zijn: Berliner-bollen, zakjes amandelen en
bonbons.Tot nu toe ondervinden deze
moderne avondlijke negotie-drijvenden nog
de concurrentie van de vele vleesch- en
broodjes-winkels, die listelijk, door middel
van verkoop-over-het-hekje, de verordening
op de winkelsluiting ontduiken. Maar dat
zal niet lang meer duren. Want er wordt
hard gewerkt aan een verscherping van de
desbetreffende bepalingen, die deze ontdui
kingen onmogelijk zal maken. En dan zal
waarschijnlijk deze avond-negotie sterk op
bloeien op „onze" boulevards. Ter eere en
tot meerdere glorie van „brighter Amster
dam"!
Boven»dit alles uit, rit natuurlijk de ko
mende feestviering „in de lucht". Ook ja,
grootendeels nog, in de letterlijke beteeke
nis van het woord.
Op verschillende torens en hooge gebou
wen zijn heele legertjes, tijdelijk tot acroba
ten bevorderde, electriciens bezig met het
aanbrengen van de kabels waarin de elec
trische gloeilampjes geprikt worden. Aan
touwen en ladders riet men hen langs daken
en gevels glijden en langzamerhand nade
ren deze voorbereidingen ook den beganen
grond. De kabels beginnen zich ook al hier
en daar langs de boomen der grachten te
slingeren. En tegen dat, op 5 September, het
feest er is, zal „de stemming" ook wel uit
de lucht neerdalen en, op den beganen
grond, wortel schieten.
Waar men de stad in zulk een feestkleedij
gaat steken, rekent men ook op een zeer
groot bezoek „van buiten". Een bewijs daar
voor is, dat het Huldigings-eomité, in sa
menwerking met „Vreemdelingenverkeer",
gedurende de feestdagen en enkele dagen
daarvoor in de derde klas wachtkamer van
het Centraal-Station een inlichtingenbureau
zal organiseeren, dat van buiten komende
feestgangers aan onderdak en aan nuttige
adviezen zal helpen.
Het is een feit wij hebben er al eens
op gewezen dat het aantal Amerikaan-
sche toeristen naar ons land den laatsten
tijd weer zienderooge toenemt. Ook deze
stroom bezoekers wenscht men in den ver
volge in meer juiste banen te leiden. Er zijn,
zeer zeker, veel van deze Yankee-toeristen,
maar het Overgroote deel van' hen „doet"
ons land in twee dagen den éénen dag:
Rijksmuseum, den anderen dag: Marken
en.weg zijn ze weer! Met een vage her
innering aan „De Nachtwacht" en.... met
het denkbeeld dat half Holland op klompen
en in wijde broeken loopt.
Ons land verdient beter! En daarom kwa
men deze week eên aantal vertegenwoordi
gers van diverse Vereenigingen (en ook van
de Regeering en de Spoorwegen) bijeen,
teneinde een poging te doen verbetering in
dien toestand te brengen. Men zal o.a. over
gaan tot het aanstellen van een in Amerika
reizend vertegenwoordiger, welke door het
houden van korte lezingen met filmvertoo-
ningen, de gewenschte belangstelling zal
trachten te wekken.
En ook door middel van leotuurversprei-
ding zal men in Engelsch-sprekende landen
deze propaganda voeren. Voor de ip, ont
vangst-neming van voorstellen, die deze
propaganda kunnen bevorderen houdt het
secretariaat van de Nederlandsch-Ameri-
kaansche Kamer van Koophandel, Keizers
gracht 292, zich bovendien zeer aanbevolen.
Wie heeft een goed idee?!
GEMENGD NIEUWS.
Moordaanslag in den trein.
In een deel van de oplaag van ons vorig
nummer hebben wij reeds gemeld, dat in een
trein tusschen St. Galsbergen en Schuttorf
(nabij de Nederlandsche grens) een moordaan
slag was gepleegd op den heer J. Ruben, uit
de 1ste Valeriusstraat te Amsterdam, leeraar
aan een hoogere burgerschool, zijn vrouw en
dochter.
De familie Ruben vertoefde in Bentheim en
had zich naar Rheine begeven.
Tusschen St. Galsbergen en Schuttorf dron
gen twee jongelui in den ooupé 2de klas, waar
in de familie Ruben zat. Zij waren gewapend
met een bijl en hebben daar den heer Ruben
en zijn beide dames bewusteloos geslagen en
van hun geld beroofd.
Toen de trein in Schuttorf stopte, stapten
de twee bandieten uit; ze hadden geen spoor
kaartjes on werden aan de contróle tegenge
houden. Een hunner nam de vlucht. Intusschen
bad de conducteur de portieren geopend en
zag hij de drie aangevallen reizigers bewuste
loos liggen. Onmiddellijk werd de ontvluchte
jongeman nagezet; hij' was spoedig gegrepen.
Het echtpaar Ruben, komende van Osna-
brtlck, waar het aan de bank geld had gewis
seld, was gevolgd! door twee indiyiduen, oen
bakkersknecht Kalt en den koopman Pommer,
beiden wonende in de Teutoburgerstrasse te
Osnabriick. Daar zij blijkbaar bet wisselen ba
den gadegeslagen, vormden zij bet plan deze
reizigers te vermoorden en te berooven. Daar
toe voorzagen zij zich van een bijl. 'Zij reisuen
met denzelfden trein als de familie Ruben naar
Ilbeine, doch vonden in dit traject geen ge
legenheid1 hun voornemen uit te voeren, daar
een dame in den ooupó, waar de familie Ruben
zat, had plaats genomen. Nadat de dame In
Rheine was uitgestapt, namen zij een kaartje
naar Salzbergen. Tusschen Rheine en fealz-
bergen is echter niets voorgevallen. Daarop
zijn de beide booswichten zonder spoorkaartjes
doorgereisd van Salzbergen tot Schuttorf. In
dit traject is het vreeselijke drama voltrokken.
Mevrouw Ruben heeft in een helder oogen-
blik kort na de aankomst te Schuttorf het vol
gende medegedeeld^
Een der mannen vroeg aan den heer Ruben
hoe laat het was. Toen deze daarop op zijn
horloge keek, zag mevrouw Ruben, dat de
Duitscher een bijl te voorschijn haalde en daar
mede haar man eenige zware slagen op het
hoofd toegebracht, waardoor ook beiden bewus-
bloedend op den grond lag. Daarop zijn haar
zelf en haar dochter eveneens hijslagen op het
hoofd togebracht, waardoor ook beiden bewus
teloos neervielèn.
Toen de trein te Schuttorf stil hield keerde
het bewustzijn bij mevrouw voor eenige* oogen-
elikken terug en riep zij uit alle macht: „Help,
help! Mijn man js vermoord!"
Onmiddellijk snelden de stationschef en zijn
personeel toe. Zij ontwaarden in een coupé
tweede klasse een vreeselijk tooneel. De drie
reizigers lagen met vreeselijke hoofdwonden op
den grond, de man en de dochter nog steeds
bewusteloos.
Een geneesheer uit Neuenhaus en een pleeg
zuster, die zich beiden ook in den trein be-
von^n, legden het eerste verhand.
InRddels waren de daders gevlucht. Een
van hen, voorzien van de bijl, was spoedig
gevat door het toesnellend publiek, dat hem
bijna lynchte. De andere werd later dóór de
politie gearresteerd.
De hèer en mevrouw Ruben werden met de
meeste zorg door het sationspersoneel en an
dere hulpvaardige handen naar het ziekenhuis
te Schuttorf per draagbaar overgebracht. Het
dochtertje werd per rijtuig vervoerd. Bjj het
geneeskundig onderzoek bleek dat den heer Ru
ben zeven zware bijlslagen op 'het hoofd waren
toegebracht, waardoor de schedel op eenige
plekken was verbrijzeld. Mevrouw Ruben had
twee zware bijlslagen op het hoofd' ontvangen
en het dochtertje een, benevens een vreese-
lijken slag achter het eene oor.
Donderdagavond omstreeks zes uur was de
toestand van den heer Ruben, die nog steeds
bewusteloos lag, hoogst ernstig; men vreesde
voor zijn leven. De toestand van het dochtertje
is eveneens met buiten gevaar; ook zij ligt nog
steeds bewusteloos. Alleen mevrouw Ruben is
nu en dan bij kennis.
De daders hadden de familie Ruben beroofd
van 30 gulden in-Nederlandsch geld, 130 mil-
lioen mark in papier en een gouden heeren
horloge met ketting.
Dë stationschef toond'e een reiskoffer der
familie, geheel met bloed bevlekt, eveneens ver
schillende bebloede muziekboeken en den hoed
van mevrouw Ruben, waarin voor en achter
de gaten der twee bijslagen te zien waren.
Heel Schuttorf is onder den indruk van dit
vreeselijk drama.
De moordenaars, die een volledige bekente
nis hebben afgelegd, zijn naar de gevangenis
te Bentheim overgebracht*.
In Friesland zijn Woensdagnacht door
'het inslaan van den bliksem vier boerderij
en, in verschillende dorpen, afgebrand.
Ernstig motorongeluk.
Naar wij vernemen heeft Donderdag j.1. op
de Markt te Schagen een ernstig motorongeval
plaats gehad. De koporaal-vliegtuigmaker, Jan
Smit uit Koegras, is daar met zijn Harley
Davidson tegen een muur gereden en o. m.
ernstig aan het hoofd gewond. De gewonde is
overgebracht .naar het Marine-hospitaal alhier,
alwaar hij Vrijdagmorgen nog niet bjj kennis
zou zijn gekomen.
Hij hééft o.a. een gapende wond in het
voorhoofd'.
Het motorrijwiel, dat hij van een ander in
gebruik had genomen, is niet ernstig bescha
digd. Vermoedelijk is onvoorzichtig rijden d9
oorzaak.
UIT DEN OMTREK.
Schagen.
Als men gewoon is maar enkele markten
te bezoeken, en van andere tamelijk ongere
geld' nota neemt, dan weet men feitelijk heel
weinig, wat er in het marktwezen omgaat.
Men wil dan zoo gaarne het marktje in zijne
nabuurschap als d! e markt beschouwen, wat
d e aanvoer aangeeft en <1 e prijzen zet, maar
komt .daardoor maar zelden tot het begrip,
dat feitelijk alles heel anders is. Op de mark
ten van West-friesland en Hollands Noor
derkwartier komt in de laatste weken Iets
meer vee dan in Juni en Juli het geval was.
doch volgens de kooplui, die geregeld onze
groote marktplaatsen bezoeken, houden de
boeren vrij algemeen het slachtvee vast, om-
dat zij overvloed van gras hebben en dus
niet tot verkoopen gedwongen worden. Ook
zijn er, die hopen later hooger prijs te krij
gen, doch dat is vrij onzeker. Wanneer
straks in de herfstmaanden de markten over
voerd) worden, dan is eerder eene prijsda-
ling, dan eene prijsverhooging te verwach
ten. Dan* mag de koe, eenigszins zwaarder
geworden zijn, maar deze toenemende zwaar
te zal geene naar evenredigheid hooger prils
opbrengen.
Als men het verloop van onze groote mark
ten nagaat, dat riet men vrij algemeen, dat
overal eene zekere neiging tofc priisrinlirnT
'bestaat Die prijsdaling
op de Schager markt waar te nemen Met
iets grooter aanvoer liepen de prijzen met
ongeveer 5 cent per K.g. terug. Voor S
enkel jong beestje van prima kwaliteit, werd
noq 1.80 per K.g. betaald, maar zoo waren
er maar weinige. Verder le kwaliteit 62V,ct.
^eg2I/ kw* 65 60 cent en 3e kw. 50
De gebroeders Jans uit Wieringerwaard
ontvingen de hoogste ^ktprHsmet/SJSO.
Stieren waren flauw; le kw. 1.10 a L15 per
K.g., 2e kw. 1 1.06; micMere kalveren
voor de slacht matig 14 hl 22.
Het gebruiksvee stond in het teeken van
mond en klauwzeer, derhalve was de handel
stroef. Schapen waren beter dan voor een
week terug. Voor Londen was goede vraag:
besteed werd 0.96 tot 1.00 per K.g Iets
minder kwaliteit werd voor Friesland en
Gruningin gekocht; vetto zuiglammeren voor
export liepen tot 40 gld.. voor de weiden lie
pen de prijzen van 34 tot 38: weidescha-
pen, om te mesten noteerden 42 48.
Jongo vette schapen liepen tot J 64.50; wij
zagen er ook voor 63 en 62 verkoopen.
Vette varkens waren stug; vleezige slacht-
varkens 36 h 87 cent, vette 34 86 cont het
pond; biggen f 1-76 A f 2,25 per weekleof-
tijd.
Ten verzoeke van den heer A van dien
Berg werd door den deurwaarder, den heer
van Huit te Schagen, aan de Molenvaart te
Anna Paulowna 21/, H.A te veld staande ha
ver verkocht. Kooper da hees: R. Waaiboer,
aldaar, voor 826 gld.
Er bestaat alle vrees, daf de regeering het
mond en klauwzeer niet zal weten te locali-
seeren. Niet alleen breidt de ziekte zich nog
steeds in Zuid-holland geregeld uit, maar ook
in Noordholland blijft ze niet langer tot en
kele gevallen in do Haarlemmermeer be-
peMen deelde ons van welingelichte zijda
mede, dat er in deze week gevallen zijn ge-
oonstateerd te Alkmaar, Monnikendam eq
in de omstreken van Hoorn. Men zal dus
wijs doen geen vreemd1 vee te koopen, en
geen vreemde kooplui tot zijn veebeslag toe
te laten.
Omtrent den kolossalen uitvoer van
vleesch uit Argentinië naar Europa kan men
zich geen denkbeeld vormen. Alleen in de
week van 20 tot 27 Juli bedroeg die uitvoer
naar Engeland 137.909 voeten en naar an
dere landen van Europa 27 939 voeten.
Voor de Tentoonstelling te Schagerbrug
op 17 September, zijn de volgende afdeelin-
gen opengesteld: paarden, koud- en warm
bloed, 4-, 3-, 2- en 1-jarige, merries, veulens;
hoornvee: melkkoeien, pinken, stieren, kal
veren; wolvee: fokschapen, overhouders,
lammeren, rammen; kleinvee en pluimge
dierte: leghorns, minorca's, iniandsche, an
dere vreemde of raskippen, eenden, konij
nen; verder, bloemen, planten, vruchten,
kaas en boter.
Aan prijzen en premies worden 826 met
nog enkele medailles uitgeloofd.
Op de Schager markt werden Donderdag
2 koppels zieke varkens aangevoerd.
Deze week werden van hie» verzonden:
678 lammeren, 369 schapen, lö varkens, 7
koeien, 2 kalveren.
DAMRUBRIEK.
Alles betreffende deze rubriek te adres-
seeren aan:
Den Damredacteur der Heldersche
Courant,
Valeriusstraat 64huis,
Amsterdam.
Uit de DamwereldL
Naar men ons mededeelt vertrekt A. K.
W. Damme een dezer dagen naar Brussel
om er eenige partijen te spelen met J. de
Haas. In September speelt hij in Amsterdam
een match tegen Herm. de Jongh.
In dezelfde maand ontmoeten Dr. A Moli-
mard en Marius Eabre elkander te Lyon.
Hieronder volgen twee vraagstukjea
Wedstrijdprobleem No. B.
,.Pezo stukjes zijn uit „Dammen" doop fiL
Mij er, overal is Wit aan zet eo wint Wit.
In beide standen had L Weisz Wit en
in beide won hij' schitterend. Hoe?
hier geen gewone slagzetten zijn,
wh ik: de oplossers wat op weg brengen en
vertellen1 dat in No. 9 Wit's eerste zet 1913
la Zwart is nu wel gedwongen 9—14 te
te spelen. Nu Wit 18—8, Zwart 128; Wit
26—21 enneen, verder zeg ik nieta
in probleem No. ló net zoo Iets, alleen
een beetje andera
Voor einde Augustus moeten alle oplos
singen in mijn bezit zijn.
Wij ont\#igen van hot 'bekende tooneel-
IOnds J. Heynis Tsz. te Zaandijk een nieu
wen fondsoatelOgus. Toeneelclubs vinden
morin veri van hun gading en zullen 'goed
üoen bet boekje aan te vragen. Zeer gemak-
Keqjk is een in het boekje opgenomen' alfa-
>etJsohe titelopgaaf, omdat men wel meestal
2ui^nd naam van het stuk zelf zal
onthouden en niet de schrijversnamen.
-.-vr"
Oók aan de Hollandsche, meer speciaal
aan jde Amsterdamsche „gemoedelijkhedd"
buj aan.... derzelver appreciatie!
Ik meen .me in deze brieven nooit
schuldig gemaakt te hebben aan gebrek aan
waardeering voor de goede eigenschappen
der Amsterdammers. Zelfs in de kring
der goede, in dezulke, die een buitenstaan
der mogelijk pertinent „slechte" noemt, ver
mocht ik, zooal dan niet altijd iets verhe
vens, toch vrijwel steeds het weldadig-hu-
toeristische voor mezelf te ontdekken...
Wie in het hinderlijk interesse, dat de
beruchte hoofdstedelijke straatjeugd ver
toont voor eenigszins uitzonderlijke kleder
drachten en min of meer „buitenlan<lsch"
uitziende typen waarbij dan dikwijls
spontaan die een of andere min-vleiende
scheldnaam geïmproviseerd wordt niets
anders vermag te zien dan plompe bande
loosheid wie in de passief zich verkneu
kelende belangstelling in het oploopje niets
anders ontdekt dan een slungelachtige bali-
kluiverij is.een kniesoor of een ver
droogde schoolmeester. Hij ontkent de fris-
sche oorspronkelijkheid len realiteiltsdrang
van het ééne, en de wankelende gemoede
lijkheid in het andere. En van de typische
vaderlandsche, meer speciaal Amsterdam
sche humor zal hij, tot zijn eigen schado,
nooit iets begrijpen.
Maar, nóg eens: er zijn grenzen!
En aan den anderen, den verkéerdeni kamt
van die grenzen kan men met het volste
recht spreken van: onbehouwenheid, lamme-
lotterigheid, lauwheid, stompzinnigheid
ja, van: misdadigheidl
Aan dien verkeerden kant schijnt men nu
onlangs, tijdens het droevig ongeval te Die-
men, waar, vanaf den druk-beganen weg
een jonge man met zijn meisje de vaart in-
fietste," vertoefd te hebben. En dat wel op
een wijze, die iemand voor langen tijd de
lust bfeneemt anders dan afwijzend en cri-
tisdh tegenover onze hoofdstedelijke karak
ter-eigenschappen te staan.
Men heeft natuurlijk van dit ongeval in de
kranten gelezen; men weet hoe de ongeluk-
kigen, nadat zij te water, geraakt waren, nau
welijks een meter van den kant af lagen
waar het betrekkelijk ondiep was. Drommen
menschen stonden weldra langs den oever
en genoten daar, zonder actief op te treden,
zonder een hand tot helpen uit te steken,
van de.„emotie", zooals zij dat dan van-
uit hun bioscoopfauteuil gewoon zijn te doen.
Zij genóten, griezelend, dubbel: hier was 't
„echt", echter nog dan in de bioscoop en,
niet te vergeten gratis bovendien!
Tientallen toeschouwers op den anderen
oever," die dit ellendige tafereel, uiting van
moderne degeneratie, noodgedwongen wer
keloos moesten aanzien, zijn later van hun
verontwaardiging komen getuigen.
Hebben we hier, vraag ik me af, óók niet
te doen met een ziekelijke uitwas uit het
moderne „toeschouwer-schap"?
De heele moderne techniek, met haar
radio-concerten in huis (in bed zelfs!)
met haar uitgebreide kranten, die het we
reldgebeuren uitvoerig in woord en beeld
den, lui in zijn armstoel gezeten lezer vóór-
kauwen, de moderne sport, die duizenden
lokt op gemakkelijke ritplaatgjes rond een
kamp van twee boksers, 22 voetballers of
een luttel aantal wielrenners, heeft den „mo
derne toeschouwer" doen geboren worden.
En waar die toeschouwer dan nog leeft in
een „neutraal" land, dat, als geheel, óók toe
schouwer was en bleef, ontstaat gevaar.
G-root, moreel gevaar.
Een klein, maar ergernis-wekkend symp
toom daarvan, was dat niet hetgeen daar in
Diemen gebeurde?....
Ik denk, in tegenstelling, hierna aan
Dorus Rijkers en andere helden der zee. Ik
denk aan onze vliegeniers. En krijg weer
eenig vertrouwen terug. Er zijn goddank,
ook in ons land, onder ons ^>lk, nog tegen
wichten.
Laat ons daarom hen, die deze tegenwich
ten symboliseeren en er toe bijdragen het
gevaar te keeren, dubbel in eere houden!
Geen donker zonder licht; geen# diepte
zonder hoogtel Zoo valt er ook van de mo
derne techniek, aan den anderen kant veel
goedste zeggen en kan men, 'bij' tijden, met
gerechtvaardigden trots haar lof ringen.
Die lof is onlangs weer eens op gepaste wijze
door onze directeuren der Gemeentelijke
Electriciteitswerken gezongen ter gelegen
heid van de opening van „Tosca", het „eer
ste eleotrische café- en restaurant in Neder
land", op het Leidsche plein. Reeds de veel
kleurige bliksemstralen die op de gevel van
het, gebouw den naam ontlichten,'doch op het
„electrische" karakter van dit bedrijf de aan
dacht vestigen.
Men make zich echter geetn èl te „moder
ne" voorstellingen. En denke niet, dat hier
b.v. het destijds populaire: „yon press the
button, we do the rest" volledig in praktijk
wordt gebracht; stelle zich niet voor, dat
hier de spijzen en dranken op de een of
andere, geheimzinnige, „electrische" wijze,
zonder hulp van kellner of buffetchef, zöó
vanuit de oven of de vaten en flesschen,
draadloos, door de lucht vóór de gasten op
bet tafeltje zouden verschijnen. Het „elec
trische" bestaat eenvoudig hierin, dat al het
braden, koken, bakken en hoe dergelijke,
culinaire verrichtingen dan ook meer mo
gen heeten, geschiedt op de allermodernste
electrische kooktoestellen, Ovens, theesto
ven, platen, ena, enz. Al het fraai's dat ons
door de Gemeentelijke Electriciteitswerken
enkele maanden geleden op een tentoonstel
ling werd aangevoerd en gedemonstreerd,
wordt hier in de praktijk gebracht. En men
kan er zich van de resultaten overtuigen.
Het spreekt vanzelf dat directeur Lulofs
hier een woord van hulde meende te moeten
spreken voor het initiatief en de energie
van de Tasco-ondernemers. Zij zullen hem
ongetwijfeld een sterke steun bieden in zijn
campagne om de Amsterdamsche bevolking
van het nut en het voordeel van „alles elec-
trisch" te overtuigen.
Na onzen laatsten! brief is het besluit betref
fende de stadsschouwburg bespeling geval
len. Rooyaards blijft! Dat is het resultaat.
Wel niet als „vaste bespeler" maar, na
eenig nog niet geheel en al opgehelderd ge
garfd! nrihtrar de wuliessert. als huurder
voor eén jaar van ds openstaande avonden.
van spijs doet eten, zegt v-J
het spreekwoord. Eiken
dag een anderen Honjg's
Pudding, gefabriceerd met
Honig's Maizena, geelt
een aangenameafwisse-
ling bij de maaltijden,
De oorrespondent van het Handelsblad te 01
denzaal deelt nog de volgende bijzonderheden
mede:
Onweer.
TexeL
Wedstrijdprobleem No. 10.
T ooneel bibliotheek.
