HELDERSCHE CIOIAHT
Tweede Blad.
VAN DINSDAG 25 SEPTEMBER 1923.
PLAATSELIJK NIEUW&
lig het te 's-Gravenhage gehouden exa
men slaagden voor dorden officier groote
vaart de heereni T. G. Res en K. L/ugtenburg,
alhier.
'Onze vroegere plaatsgenoot, de heer P.
Bock, bureau-referent van de NoderL Spoor
wegen, thans te Utrecht, hoopt .Woensdag 26
September as. zijn 25-jarige ambtsvervulling
te herdenken.
Hr. Ms. „Pelikaan" en fle nnderzecbootem
Hr. Ms. „Pelikaan,i met die drie onderzee-
booten is Zaterdagnacht 2 uur Kaap Fini-
sterre gepasseerd.
Donderdag worden za ie Gibraltar ver
wacht
Het wee» was in de Goll van Biskaya
slecht, thans is het echter heter.
Alles ia wel aan boord.
Hr. Ma' onderzeeboot E VU heelt op 21
September in het westelijk deel van het En-
gelsch Kanaal een reddingboei verloren.
Het terugvinden van dezen boei behoeft
geen reden tot ongerustheid te zijn.
Reisplan Hr. Ms. „Triton",
20 Sopt. vertrek- Nieuwediep, 1 Oct. aan
komst Grimsby, 8 Oct. vertrek Grimsby. IJl
Oot. aankomst VI aardingen, IQ Oct. vertrek
Vlaardingen. 1B Oot. aankomst Nieuwediep.
Herijk van maten en gewichten.
De aandacht van belanghebbenden wordt er
op gevestigd, dat met 80 September an. eindigt
de loopende termijn voor dien herijk van maten
en gewichten en dat deze van 1 October/af
dienen te zijn voorzien van het goedkeuring»-
merk a.
Ter voorkoming van moeilijkheden zal men
dus goed doen vóór 80 December zijn maten
en gewichten van het vereischte merk te doen
Voorzien. s
GEMEENTERAAD.
V ervoJgonderwtJs.
Door Burgemeester en Wethouders is een
schrijven aan den Raad gericht, waaraan het
volgende is ontleend:
Bij art 21' der L. O. wet 1920 vóór de wijzi
ging was het doen geven van vervolgonderwijs
verplichtend gesteld, terwijl de kosten van dit
onderwijs grootendeels, n.L voor zoover betrof
de belooning der hoofden en onderwijzers,
werden gedragen door het Rijk.
Bij raadsbesluit van 20 September 1921 zijn
in verband daarmede vier cursussen voor ver
volgonderwijs ingesteld, n.1. aan school No. 1
te Koegras, school No. 2 te Huisduinen, school
No. 11 aan de Oostslootstraat en school No. 13
aan de Vlamihgstraat. Aan laatstgenoemde
school werd toen voor het eerst een dergelijke
cursus ingesteld, waar alleen werden toegela
ten leerlingen, die nog niet de geheele school'
hadden doorloopen.
Art 21 der L. G. wet 1920 werd! bdj de wijzi
gingswet van 16 Februari 1923 zoodanig gewij
zigd, dat dit artikel thans zegt, dat gelegenheid'
tot het genieten van vervolgonderwijs kan
worden gegeven. Verder is art 61 vervallen,
zoodat voortaan alle kosten van het openbaar
vervolgonderwijs ten laste der gemeente blijven.
De wettelijke grondslag voor de verplichting
tot het geven van vervolgonderwijs ontbreekt
thans dus en zonder een Raadsbesluit tot het
bestendigen der vervolgcursussen zou het on
derwijs aan deze cursussen gestaakt moeten
worden.
Zouden zonder meer lalle cursussen blijven
bestaan, dan' zouden hiermede, nu geen rijks
vergoeding meer wordt genoten,van d© ge
meente aanmerkelijke financieele offers wor
den gevraagd. In 1922 toch bedroegen de totale
kosten na aftrek der schoolgelden, niet minder
dan ƒ3523.—.
In verband met deze hooge kosten hebben
wjj de Hoofden dief scholen advies gevraagd
omtrent een reorganisatie en mogelijke com
binatie der cursussen.
In dit advies worden verschillende middelen
tot bezuiniging aan de band gedaan, doch waar
van eenig positief voorstel geen sprake is, heb
ben wij bovendien de stukken om advies ge
steld in handen van de Oommissie van Bijstand
voor het Onderwijs. Deze Comrfiissie geeft ons
in overweging den cursus aan school No. 1
in zijn tegenwoordigen vorm te laten bestaan,
omdat ten plattelamde na het verlaten der lagere
school weinig gelegenheid bestaat tot het ont
vangen van verder onderwijs. Voor de stad
acht zij dit onderwijs overbodig nu het zevende
leerjaar is ingevoerd, terwijl zij' bovendien
meent, dat bulten het vervolgonderwijs vol
doende gelegenheid bestaat tot het ontvangen
van voortgezet onderwijs, waarbij zij' het oog
heeft op de Handelsavondschool* Avondvak
teekenschool' en de cursussen aan de Vakschool
voor Meisjes. Om echter tot deze scholen en
cursussen te worden toegelaten, moeten de
leerlingen voldoend lager 'Onderwijs hebben
genoten, zoodat zij' die niet de geheele lagere
school déorloopen hebben, veelal' niet als leer
ling van een dezer onderwijsinrichtingen kun
nen worden ingeschreven. Om dit echter voor
bedoelde leerlingen' toch mogelijk te maken,
komt het der Commissie wenschelijk voor een
cursus in het leven! te roepen evenals thans is
verbonden aan school No. 18, en waar dus uit
sluitend leerlingen worden toegelaten, die niet
de geheele school hebben doorloopen. Indien
t. z. t. in deze gemeente ©en school voor buiten
gewoon onderwijs mocht tot stand komen* dan
zou waarschijnlijk ook tot opheffing van dezon
cursus kunnen worden besloten.
Met het door de Oommissie In overweging
gegeven denkbeeld kunnen wij ons geheel ver
eenigen, te meer waar bil den afgeloopen' cur
sus aan school No. 18 zeer bevredigende resul
taten' zijn verkregen. Als ook uwe vergadering
zich hiermede kan vereenlgeni, zullen de cur-
sussen, verbonden aan scholen) Nos. 2 en 13,
behooren te worden opgeheven. De leerlingen
toch van den cursus te Huisduinen, kunnen
ei. zonder bezwaar de onderwijsinrichtingen
in de stad bezoeken, terwijl naar onze meennng
de cursus verbonden aan school No. 13 dient
te worden opgeheven, omdat deze cursus nog
-slechts kort bestaat. Aan school No. 11, aan
welke school reeds sinds jaren herhaltogson-
derwjjs en vervolgonderwijs wordt gegeven,
zouden wij dam een cursus wenschen te te
richten als thans aam school No. 18 bestaat.
Door dezen maatregel zal waarschijnlijk ©ene
besparing worden verkregen van ƒ1800 en
zullen de kosten van het openbaar vervolgon
derwijs, rekening houdende met een ongeveer
gelijk aantal leerlingen als in 1922 (n.'L 12 aan
6chool No. 1 en 47 aan school No. 12) ongeveer
1700 bedragen. Boven deze kosten komen
dan nog de aan de bijzondere schoolbesturen
of aan besturen van andere rechtspersoonlijk
heid 'bezittend© instellingen of vereenigtegen
'uit te 'betalen vergoedingen, omdat ingevolge,
art. 102 der L. *0. wet 1920 de gemeente ver
plicht is, indien openbaar vervolgonderwijs
wordt gegeven, aam bovengenoemde besturen,
die vervolgonderwijs doen geven* een bijdrage
te verleenen per leerling tot een gelijk bedrag
als de kosten van het openbaar vervolgonder
wijs per leerling bedragen. Waar zoowel het
aantal leerlingen van het openbaar als dat van
het hijzonder vervolgonderwijs thans nog niet
bekend is, is het niet mogelijk de kosten hier
van te begrooten.
Bij boven aangegeven kosten is rekening
gehouden met salarissen* zooals die onder de
werking van de ongewijzigde L. O. wet 1920
volgens het bezoldigingsbesluit moeten worden
uitbetaald. Aan deze bedragen is de gemeente
thans door de intrekking van art. 34 d'er L. O.
wet 1920 niet meer gebonden. Evenwel komt
het ons wenschelijk voor deze regeling te blij
ven volgen.
- Wiji wensdhen hierbij nog op te merken,
dat bij' opheffing van don cursus, verbonden
aan scholen Nos. 2 en 18, het personeel zal
dienen te worden ontslag»!. Dit personeel
komt over 't algemeen, waar het geen 7 dienst
jaren heeft, niet voor pensionneering in aan
merking, terwijl aan hen evenmin wachtgeld
zal worden toegekend, tenzij uwe vergadering
zelf een wachtgeldregeling In het leven roept.
Tot dit laatste bestaat naar onze meening geen
aanleiding, omdat het hier slechts nevenbetrek
kingen geldt.
Resumeerende stellen B. en W. voor te be
sluiten:
lo. behoudens goedkeuring van Gedepu
teerde Staten dezer provincie de vervolgcur
sussen verbonden aan de scholen Nos. 1 en
11 te bestendigen en die aan de scholen Nos.
2 en 18 op te heffen;
2o. vast te stellen een Verordening tot
regeling van het openbaar vervolgonderwijs.
Eervol ontslag Oh. E. van de Bilt
In de vergadering van den Raad van 14
Augustus ji werd besloten tot overplaatsing
van den onderwijzer Ohi L. van de Bilt van
school No'. 8 naar school No. 14 met ingang
van 15 Augustus 1923 en tot het verleenen
van eervol ontslag aan dien onderwijzer we
gens opheffing der betrekking met ingang van
1 September 1923.
iZooals B. en W. In hun voorstel mededeel
den,, moesten naar hun meening dn de eerste
plaats worden ontslagen zij, die daarvoor in
aanmerking wenschten te komen. Ook de heer
Van de Bilt gaf op een .desbetreffende vraag
te kennen tegen het verleenen van eervol ont
slag geen bezwaren te hebben, omdat hieruit,
zoowel naar zijne als naar onzo meening, voor
hem geen nadeelige gevolgen zouden voort
spruiten.
In een# adres verzoekt de heer Van de Bilt
echter thans weder Intrekking van bovenaan
gehaald besluit, omdat intussohien Is versche
nen de wet varv.17 Juli 1923, StbL No. 864, en
thans uit de^handhaving van zijn ontslag voor
hem nadeelige gevolgen voortspruiten. Waar
genoemd Staatsblad eerst is uitgegeven 80
Augustus 1923, kon bij de behandeling van
ons in hoofde dezes bedoeld voorstel hiermede
geen rekening worden gehouden.
Aan de intrekking van het besluit tot over
plaatsing van en tot het verleenen van eeryol
ontslag aan genoemden onderwijzer zijn voor
de gemeente geen nadeelige gevolgen verbon
den, omdat het verlofstraotement, wat de heer
Van de Bilt geniet, ikrachtens art 52 der L. O.
wet 1920, geheel ten laste van het Rijk komt.
In' verband hiermede stellen B. en W. dan
ook voor het raadsbesluit van 14 Augustus
1923, voor zoover betreft de overplaatsing van
en het verleenen van eervol ontslag aan den
onderwijzer Oh. L. v. d. Bilt, in te trekken.
Verbreeding Koningsplein.
00. en W. déelen den Raad mede, dat zij voor
verbetering van het verkeer hebben besloten
om den hpek Koningstraat—Prins Hendriklaan
te verruimen en te bestraten. Voor deze ver
ruiming moest een stukje grond' ter opper
vlakte van 8 M*., toebehoorende aan den Staat,
Staatsspoorwegen, in gebruik worden geno
men. Deze grond kan in erfpacht worden ver
kregen tegen betaling van een jaariijkschen
caüon van 0.20 per M'.
In verband hiermede stelten B. en W. den
Raad voor hen te machtigen tot het aanvragen
en aanvaarden van bovenbedoelde erfpacht.
Avondvakfeekenschooï.
In den Raad van 14 November 1922 werden
o. a. voor den cursus 1922—1928 enkele leera
ren benoemd aan de Avondvakteekenschool.
In verband' met den aanvang van den nieuwen
cursus zal het noodig zdjn enkelen hiervan
weder opnieuw aan te stellen, redenen waarom
B. en W. voorstellen in tijdelijken dienst te
benoemen tot leeraar aan de Avondvakteekem-
echool voor den cursus 1923—1924, onder
voorwaard©, dat door de voorgedragenon ge
noemd' onder 1, 2, 3, 4, 5 en 6 verlenging der
vergunning bedoeld in art. 65 der Nijverheids-
onderwijswet wordt aangevraagd en in ieder
geval tot wederopzeggens:
1. tot leeraar in de natuur- en werktuigkunde
W. Heeroma;
2. tot leeraar in het handteekenen D. A. P.
Bossen;
8. tot leeraar in de natuur- en werktuigkunde
W. M. de Draaijer;
4. tot leeraar In het electro-technisch vak-
teekenen P. B. PlasmeJjer;
5. tot leeraar in de electrotechniek en mate-
rlalonkennls voor eleotdcden H. Verkerk;
6. tot leeraar In het hand- en vakteekenen
en de vaktheorie voor schilders A.' H. Rijkers.
Bovendien stellen zij' voor, wegens het ver
leenen van eervol ontslag aan don leeraar J.
v«n Hoek, in vasten dienst tot leeraar in <ïe
wiskunde aan de Avondvakteekenschool te be
noemen O. Rab.
Pensionneering oud-wethouder De Zwart.
In verband met het bepaalde bij art. 9 der
Verordening, regelende de pensionneering der
Wethouders en hunne weduwen en (of) wee
zen, hebben B. en W. aan den heer D. O. A.
de Zwart, naar aanleiding van diens verzoek,
een jaarlijksch pensioen al© Wethouder toe
gekend van 469.
BINNENLAND.
H. O. G Olockener Bronssoa.
Te 's-Gravenhage is overleden de heer H.
O. O. Clookener Brousson, gepens. Ie luite
nant der infanterie van het Ind. leger, in den
leoftijdl van 52 jaar. Hiji was bekend als de
schrijver van verschillende Indische verhalen
en o. a. jgaf hg uit den liederenbundel: Voor
Janmaat en soldaat Den laatsten tijd was de
heer Olockener Brousson, journalist te 's-Qra-
venhage.
De postcheque- en girodienst
De Kamer van Koophandel te Middelburg
heeft een motie aangenomen, waarin wordt
aangedrongen op wederinvoering van de de
centralisatie van den postchèque- en giro
dienst, zooals ze voorheen bestond.
De sluisbouw te Umnldeu.
Maandag is een aanvang gemaakt met het
bouwen der schotkolkmuren* behoorende tot
de werken voor den bouw der nieuwe schut
sluis te IJmuiden.
Het werk is opgedragen aan de firma Hillen
en Roosen én den Betonbouw „Trio" te Am
sterdam voor 1.870.000.
Waar de raming 2.800.000 bedroeg, is de
laagste inschrijving dus bijkans een millioep
gulden daar1 beneden.
Het werk wordt uitgevoerd volgens het be
stek van den rijkswaterstaat. De laagste in
schrijving volgens een eigen ontwerp was nog
ƒ854.000 lager. („TeL").
Betooging tegen do Vlootwet.
Een massale betoogtog, zooals ons land haar
weerga niét kont, heeft Zondag te Amsterdam
plaats gehad tegen de Vlootwet, vóór bedrijfs
organisatie en medezeggenschap, vo>r de
handhaving en verdere doorvoering van den
achturendag. De betooging ging uit van het
Ned. Verbond van Vakvereenigingen en de
Soc.-Dem. Arbeiderspartij.
Uit alle provinciën waren dp betoogers met
rood© rozen in het knoopsgat of op de blouses
gekomen, banieren voerden ze mede, muziek
korpsen vergezelden hen. Ongeveer 1500 depu
taties van noord' en zuid* oost en west, trok
ken op naar de hoofdstad, bijkans 40 extra
treinen waren voor dit vervoer Ingelegd, welke
39000 betoogers naar de hoofdstadbrachten
(behalve wat per boot en met vrachtauto's
kwam).
Tusschen elven. on. eenen. togen lange stoeten
met ontplooide banieren en spélende muziek
korpsen in onafzienbare rijen van de stations
naar het IJsclubterrein*
Tot half elf had de krachtige regen in stroo
men zonder ophouden gevallen en voor den
weerstoestand werd bet ergste gevreesd* «Maar
ziet: tegen elven kwam de zon door en het
weer heeft zich verder, op een flinke bui om
4 uur na, den geheelen dag goed gehouden.
Anders dan hier ter stede, waar den geheelen
dag bijna het water in bakken omlaag vieL
De 1500 deputaties vertegenwoordigden do
'onderscheidene afdeelingen van de S.D.A.P.
en die van de bij het N. V. V. aangesloten vak
vereenigingen. Naar de provincies en steden
waren ze in 17 groepen verdeeld, Rotterdam
en Amsterdam kwamen het krachtigst voor
dien dag. Doch geen enkele uithoek van het
land ontbrak.
Om 12 uur was het IJsclub-terrein reeds één
eompaote menschenmassa, men moest den
drassigen bodem maar voor lief nemen na zulk
een nacht en vroegen morgen van zwaren
regenval. Nog steeds rukten van alle kanten
de zingende groepen aan. In totaal hebben' vol
gens betrouwbare tellingen fcan meeting en
optocht tusschen de 60 en 70 duizend personen
deelgenomen.
Kleurig staken banieren en vlaggen boven
de IJsclub-menigten uit, zangkoren en muziek
korpsen deden zich hooren. Bowlen wezen aan
waar de verschillende groepen zich, hadden op
te stenen.
Klokslag één uur opende de partijvoorzitter
W. H. Vliegen de meeting met een rede, waar
in hij er op wt»es, dat de Nederlandsche arbei
dersklasse, getuige d'e ontzaglijke opkomst op
deze bijeenkomst, behoefte had om zich te
uiten, behoefte had om duizendmondig te ko
men verklaren, dat de druk der tijden en de
overmacht d'er reactie* misschien wel in staat
was haren opmarsch naar beteren tijd tijdelijk
tot staan te brengen, misschien wel ih staat is
haar hier en daar een nederlaag toe te bren
gen* misschien zelfs wel haar voor een wijle
een handbreeds terug te dringen maar 'dat
het leger, het leger van den arbeid, gevormd
in leed en strijd, onverzwakt, ongeslagen, het
geweer bij den voet, bijeen blijft, weerstand
biedend aan elk pogen aer reactie, bijeen en
paraat blijft om bij het eerste dagen van betere
omstandigheden* den opmarsch naar t be
geerde doel, met 't oud© élan en nieuwe bracht,
te hervatten.
Spr. wees op de drieledige bedoeling van
deze betooging: lo. gaat zij tegen de reactie,
die ons de verkregen sociale hervormingen
weer wil ontnemen; 2o. is het een protest tegen
hét militarisme, dat door de Vlootwet een drin
gende actualiteit heeft verkregen; 8o. is de
demonstratie gericht op het breken van de al
leenheerschappij' van de heerschende klasse in
het bedrijfsleven.
Tenslotte bracht spr. dank aan verschillende
autoriteiten en lichamen* die medewerking
hebben verleend 'bij' de regeling en opstelling.
Van 12 spreekgestoelten af werden de mee-
tinggangers toegesproken. Mr. TroeMra wees
er in zijn red© op, dat reeds alleen het feit,
dat het woord bezuinigen voor alles, behalve
voor de vloot geldt, tot een krachtig protest
moet .lelde»
Naast de afbraak van zooveel goeds staat in
de Troonrede niets nieuws. Bijvoorbeeld niets
over medezeggenschap van arbeiders in het
bedrijf, hetgeen de regeering toch geen geld
behoefde te kosten. Spr. noemde dit moed
willige reactie. Aan christelijke zijde is men
verantwoordelijk voor dit schandelijk bedrijf
der regeerlhg.
We hebben den grooten strijd eigenlek nog
te voeron. Nu Is alles tegen ons in opstand. De
beteeken Is van deze démonstratie is, dat we
een donderend neen toeroepen aan hen* die
denken, dat we slaaf der reactie zullen wor
den. Als we geen socialisme krijgen, dan krij
gen we den ondergang 'der ipaatschappij, riep
spr. uit.
In een uitvoerige resolutie werd het stand
punt der betoogers vastgelegd'.
Na afloop van d© redevoeringen werd d©
stoet gevormd, welke de stad zou doortrekken.
Er stonden zeer veel menschen langs den weg,
dien de stoet volgde. Op verschillende plaatsen
werden de demonstranten uit het publiek toe
gejuicht In langzaam tempo ging het verder
door een groot aantal straten om op het Am-
stelveld te worden ontbonden. De kop van den
stoet kwam daar om 3 uur 40 aan.
Het werd tot een groot banieren-défilé daar
op het Amstelveld* even Hater kwam er een
regenhui stoornis brengen. Tal van doeken
met toepasselijke opschriften droegen de groe
pen mee, we merkten vele deelneemsters aan
de demonstratie in provinciale kleediij op, en
kele mijnwerkers waren te hun werkpak, met
houweel en brandende mijnlamp bij zich, ver
schenen.
Er waren bij de tallooze meegedragen vaan
dels verschillende met pakkende opschriften.
Eerst om half zeven des avonds verlieten de
laatste groepen het IJsclubterrete, om over
zevenen werd de laatste groep betoogers op
het Amstelveld ontbonden. Het voorbijtrekken
van den geheelen optocht had dus 41/. uur ge
duurd.
De geneeskundige dienst had uitgebreide
maatregelen genomen en moest bij verschil
lende gevallen van flauw vallen etc.- hulp ver
leenen*
Tegelijk met déze betooging hield het Neder-
landsch Arbeidssecretariaat (N.A.S.) een druk
bezochte meeting op het Parkschouwburg
terrein. Hier waren naar schatting 6000 7000
betoogers aanwezig. Eenige oosterlingen woon
den deze meeting bij, onder welke Semoean,
de verbannen Javaam In den stoet liepen ver
schillende voormannen en propagandisten der
communistische beweging en de leiders der
syndicalistische vakVereenigingen 'mede. Na
een wandeling door de stad w'erd de stoet te
4 uur door den heer Lou de Visser ontbonden.
Aan de betoogteig werd door rond 260 perso
nen uit Helder deelgenomen. Vertegenwoor
digd waren: SD.A.P. met de Zangver. „Kunst
aan het Volk", de Transportarbeiders, de
Bouwarbeiders, Schilders, Typografen, Amb
tenaren en Werklieden te Overheidsdienst,
enz.
Naamlijsten voor do. Handelsstatistiek.
Ten kantore van de Kamer van Koophandel
en Fabrieken voor Hollands, Noorderkwartier,
Oudegracht 182 te Alkmaar, liggen voor be
langstellenden de naamlijsten voor de Handels
statistiek, waarin eenige voorgestelde wijzigin
gen zijn aangebracht,-ter inzage.
De bedoeling is o. a. eenige artikelen, die
van geringe beteekenis -zijn, uit de lijst te
schrappen.
Voor hen* die plégen gebruik te maken van
de handelsstatistieken, ral het dus raadzaam
zijn inzage te nemen van de voorgestelde wijzi
gingen, daar aan den Handel en Industrie tot
1 October de gelegenheid wordt'geboden hier
tegen bezwaren te te dienen.
Reglement Regeerlngsbeleld Ned-Indlë.
Ingediend is een wetsontwerp tot herzie
ning van Reglement op het beleid der re
geering van Ned.-Indië.
Door deze herziening zal een nieuwe schre
de worden gezet in de richting van vorming
eener eigen machtssfeer vanTndië.
Het wetsontwerp zoekt de oplossing in
een versterking van het vertegenwoordigend
karakter van den Volksraad en in de invoe
ring van een werkwijze voor de behande
ling van regelingen van wetgevenden aard,
die zoowel medezeggenschap van dien Raad,
thans enkel een adviseerend college, als de
gerégelde afdoening van den wetgevenden
arbeid waarborgt.
Volgens het te het wetsontwerp^aanvaar-
de stelsel wordt:
a. de mogelijkheid geopend om den Volks
raad uit te breiden, ten einde aan de ver
schillende belangen en stroomingen in de
Indische maatschappij een ruimere vertegen
woordiging te waarborgen;
b. de Volksraad in zijn volledige samen
stelling belast met de hem thans t.a.v. de
begrooting en wat daarmede samenhangt
opgedragen werkzaamheden, waaraan overi
gons door een andere regeling van de taak
der wetgevende macht hier te lande op dit
gebied een grootere beteekenis zal worden
gegeven
o. een door en uit den Volksraad te kie
zen college „wetgevende raad" genaamd, wordt
gevormd, dat, zoolang de vermelde bezwa
ren zich nog doen gelden, als regel do taak
van den Volksraad bij dé vaststelling van
van regelingen van wetgevenden aard zal
vervullen en mede verschillende andere aan
het vertegenwoordigend lichaam toegedach
te funotiën zal uitoefenen.
Tegen de Vlootwet
In den gemeenteraad van Zaandam' kwam te
behandeling het voorstel een adres aan de re-
gearteg te richten tegen de Vlootwet.
B. en W. adviseerden niet op dit denkbeeld
te te gaan, omdat het, afgescheiden hoe men
over deze aangelegenheid denkt, niet wensche
lijk is, dat de gemeenteraad zich gaat bemoeien
met het landsbestuur.
Nadat verschillende leden omtrent dit punt
hun oordeel kenbaar hadden gemaakt, werd het
voorstel aangenomen met 11 tegen 7 stemmen.
Voor stemden de socialistische leden bene
vens de vertegenwoordigers der Middenstands-
partij, de hoeren Fermie en Dil, tegen de ove
rige burgerlijke leden.
De ramp In Japan.
Tot op Zaterdag j.L was ten bate van de
slachtoffers van de aardbeving in Japan bij het
Centraal Nederlandsoh Comité 114.860.731/»
ingekomen.
Opgave van verschillende lijsten wordt nog.
varwachti
Het „Hollandsch Tooneel".
De heer Herman Heljermans deelt per in-,
gezonden stuk te de „Tel." mede, dat hij zijn
letterkundigen en journallstiekon arbeid,'met
zooveel moeite herwonnen, onder geen omstan
digheden in den steek laat. Indien de onder
handelingen met de N. V. „Het Hollandsch
Tooneel" tot een goed einde voeren, zullen zijn
bemoeitegon met deze onderneming uitsluitend
van advlseerendon, artlstleken nard zijn* on
in geen enkele richting den arbeid van hem
als auteur belemmeren.
Faillissementen ln Nederland.
Volgens mededeellng van hef Handelsinfor
matiebureau van Van der Graaf Co.'s Bu-
reaux voor den Handel zijn over de afgeloopen
week, eindigende 21 Sept., in Nederland uit
gesproken 71 faillissementen tegen 93 faillis
sementen te dezelfde week van het vorige jaar.
Van 1 Januari tot en met 21 Sept. 1923
2913 faillissementen tegenover 2186 over het
zelfde tijdperk van het vorige jaar.
De Zaandijker industrieclen en de
zakelijke bedrijfsbelasting.
Evenals in vele andere plaatsen is ook te
Zaandijk de zakelijke belasting op het be
drijf ingevoerd.
De industrieelen, die, doordien zij met
meer dan 10 man werken, daardoor worden
getroffen, achten deze belasting zoo onbillijk,
dat van de 13 aangeslagenen 10 weigeren
de belasting te betalen.
Zij hebbeü zich, naar een hunner met na
druk verzekerde, steeds beijverd hun arbei
ders aan het werk te houden, om het getal
werkloozen niet te vergrooten, zélfs met
voorbijzien van de eigen belangen en vin
den het daarom onbillijk, dat daarvoor f 12
per man moet worden betaald. Want dit is
vooral de grief, dat men het hoogste tarief
hèeft toegepast. Zij meenen dat deze belas
ting ook niet noodig is, omdat de hoofde
lijke omslag, die op f 80,000 werd geraamd,
in" 1922 heeft opgebracht ruim f 155,000 ten
gevolge waarvan de gemeente-rekening over
dat jaar sluit met een batig saldo van
f 90,000.
Zaandijk behoort tot de hoogst aahgesla-
genen. Het is dan ook geen kleinigheid dat
in een gemeente van 3000 zielen alleen aan
hoofdelijken omslag f 155.000 wordt opge
bracht, d.i. f50 per hoofd.
Daarbij komt, zoo verzekerde men ons
verder, dat verscheidene zaken met verlies
werken.
Het sociaal-democratisch gemeentebestuur
is echter, blijkens een uitlating van den wet
houder Van Hoorn, van oordeel, dat, zoo lang
men jachten en auto's houdt, de industrieelen
wel betalen kunnen.
In de Woensdag gehouden vergadering
van den gemeenteraad werd door het anti-.,
revolutionaire lid, den heer Kleynman, die
ook tot de tien weigerachtigen behoort, voor-
gestold de belasting in te trekken;
De Raad besloot echter de zaak te be
handelen bij de begrooting. Vrijdag daarop
volgende ontvingen twee der tien industriee
len bezoek van den deurwaarder, vergezeld
van twee politiemannen, om den boedel op
te schrijven met de medodeeting, dat deze
1 October publiek zou worden verkocht ten
bate van de verschuldigde belasting.
Nadat door de betrokken industrieelen ge
tracht was met het college van B. en W. een
onderhoud te hebben, wat geweigerd werd
men moest eerst maar eens betalen
werd in een nadere bijeenkomst met een
parige stemmen besloten in'het verzet te
volharden en deze belasting onder geen
beding te betalen.. (Hbl.)
urr DE PERS.
Het groote schandaal.
Onder dezen' titel schrijft de „N. R. ört.":
Wie het opschrift gelezen heeft, 'begrijpt
reedis, dat wij iets gaan schrijven over den
post-chèque- en girodienst.
Men zou hebben gedacht wij hebben te
ieder geval te dien waan verkeerd dot de
minister van waterstaat met twee handen de
gelegenheid' zou hebben aangegrepen, om eens
eene offioieele uiteenzetting te geven van het
geen er nu eigenlijk aan de hand was. Men
moet waarlijk over het gebeurde niet te licht
denken. Van hoeveel beteekenis de post
cheque- en girodienst voor het maatschappe
lijk leven geworden is, spreekt wel hieruit, dat
het renffgevend tegoed' van de bij "den dienst
aangeslotenen reeds over de 100 miljoen gul
den beloopt. Het aantal leden is tot ver over
de 100.000 gestegen; tienduizenden daarvan
zgn gewoon geraakt, zoo go ei als al hun Beta
ltegen en incasseertegen door middel van den
postgirod'ienst te doen. En nu wordt dat ineens
lam geslagen. Werkgevers, die op den dienst
rekenden, kunnen hun loonen niet uitbetalen*
duizenden rechtschapen burgers worden' te
groote ongelegenheid gebracht; de minister
van koloniën spreekt over den dienst zijn
boycot uit, en verschillende andere Rijks-
autoriteiten volgen zijn voorbeeld. Kortom, het
wordt een groot publiek schandaal. Doch de
minister, die te laatste instantie verantwoorde
lijk is voor het te een janboel' herschapen
rijksbedrijf, houdt een' slot op den mondi
De minister zwijgt als een mof, en zelfs nu
hem de gelegenheid wordt geboden, die hij
zelf had moeten zoeken', laat hij niets van zich
hooren. Dat is kortweg gezegd: ergerlijk.
(Intusschen is de verontwaardiging overhand
toegenomen. Nu door middel van het Haagsche
correspondentiebureau geruststellend© offi
cieus© meded elingen zijn verspreid, waarvan
de onwaarheid door duizenden kan worden ge
constateerd, schijnt zij haar hoogtepunt te
hebben bereikt.*
Was de algeheele centralisatie, waartoe werd'
besloten* voldoende voorbereid* toen zij inge
voerd werd? Er is van de zijde van dedirectie
van dien dienst te kennen gegeven, dat het aan
de voorbereiding niet heeft gelegen* doch dat
door gebrek aan medewerking aan de post
kantoren eene streep door de rekening is ge
komen. Wat is hiervan aan? Wie waren aan
de postkantoren verantwoordelijk? Wat is met
dégenen gebeurd, die hun plicht zoo schrome
lijk hebben verzuimd indien er inderdaad
plichtverzuim moet worden geconstateerd. -
Er is gesproken oyer'„ongeschoold" perso
neel. Hetgeen wij van den geceutrallseerden
dienst onder' oogen hebben gehad,- deed meer
denken aan imbeciel' personeel, dan aan onge
schoold. Wie heeft dit personeel gekozen?
Vandaar ia het gerecruteerd? Waarom heeft
•men het personeel, dot. met den dienst ver
trouwd was, op de kantoren laten zitten? Wat
doet dit daar thans, voor zoover, het niet te
elfder ure als reserve is opgeroepen, om te
trachten dep baaierd1 te redderen? Wat ver
dient dat „ongeschoolde" personeel? Valt het
onder de bekende, in dit geval zeker te hooge,
salarisschalen?
Er is geïnsinueerd* dat ér lijdelijk verzet zou
zgn gepleegd* Is dit inderdaad geconstateerd?
Zoo ja, zijn degenen, die zich tot deze sal>otage
hebben laten vinden, in den dienst gehand
haafd?
Wat «toet men* om den geregeldon gang
van zakon in hot bedrijf te herstellen?
In het boven reeds aangeduide communiqué
wordt te kennen gegeven, dat het varkentje
op een oor ma gerild Is. Het Is mogelijk, dat
wij ongelukkig geweest zijn* maar wij hebben
tot nu toe nog niemand ontmoet, die, zoo hij ai
eene afrekening van den dienst had ontvan
gen, er eene had gekregen* die zonder fout
was. Hoe dénkt men de honderdduizenden
fouten te achterhalen, en heti te bewerkstelli-
i
