Gymnastiekclubje «or Ouderen
Eerste Blad.
Nr. 5793
DINSDAG 20 NOVEMBER 1923
51e JAARGANG
Dinsdag 20 Novuur
HET FEUILLETON
is op pag 4 van dit blad opgenomen.
BUITENLAND.
De Gezantenraad.
Op verzoek van de Engelsche regeerimg
werd de vergadering van den Gezantenraad,
die aanvankelijk Zaterdag jj. werd gehou
den uitgesteld tot Maandag, opdat men nog
pogingen zou kunnen doen tot het vinden
van een gemeenschappelijke formule in zake
de aan Duitschland te stellen eischen.
Naar men weet gaat het over de hervatting
der militaire controle door de geallieerden,
■en een protest in Duitschland tegen den te
rugkeer van den kroonprins.
Naar latere berichten melden, zou men
over de formuleering van het protest tot
overeenstemming zijn gekomen. Het moei
lijkste punt eohter, <het al of niet dreigen
met sancties, en dan ook nog met welke, zou
worden aangehouden.
Naar uit Brussel wordt gemeld, zou Frank
rijk niet tot een militaire actie willen over
gaan, doch zich er mee tevreden stellen, het
thans nog niet geheel bezette Roergebied af
te ronden.
Londen, 19 Nov. Volgens de aan den ge
zant Crewe gezonden instructies zou Engeland
zich verklaren voor een krachtig protest te Ber
lijn, maar niet willen deelnemen, hetzij aan mi
litaire hetzij aan economische sancties.
Hiervan is te Parijs in Fransche kringen nog
geen bevestiging verkregen. Deze kringen ho
pen dat de conferentie van gezanten tot over
eenstemming zal komen.
Aan de Quai d'Orsay doet men sedert twee
dagen alle moeite om daartoe te geraken, waarbij
men niets verzuimt om de solidariteit der ge
allieerden te handhaven. Nochtans is het .onmo
gelijk de veiligheid van Frankrijk op te offeren.
Uit Parijs werd gisteren gemeld, dat de Ge
zantenraad het eens geworden was ten opzichte
van de hervatting der contróle door de gealli
eerden in Duitschland. De beraadslaging duurt
voort over den terugkeer van den Kroonprins.
ENGELAND EN FRANKRIJK
Te Norwich hielde lord Derby, de vroe
gere Engelsche gezant te Parijs, een rede,
waarin hij zijn spijt uitsprak over Frank-
rijk's houding ten aanzien der voorstellen
voor het onderzoek van Duitschiand's toe
stand. Spreker beschouwde met ontsteltenis
de huidige Fransche gedragslijn.
De houding van Italië."
Rome, 19 Nov. Mussolini heeft zijn gezant
te Parijs geïnstrueerd in geen geval zijn
stem te geven aan eenige sanctie in verband
met den terugkeer van den kroonprins of
van de militaire oontröle-commissö.e. In het
algemeen zal de gezant niets mogen doen
wat de oplossing van het probleem der scha
devergoeding kan.' vertragen, ten opzichte
waarvan Italië steeds nog op hetzelfde stand
punt staat als in September j.L
DUITSCHLAND.
Een nota aan Frankr.
De Duitsche regeering heeft de Fransche
regeerüig een nota doen toekomen, waarin
zij protesteert tegen den steun, dien de be
zettingsoverheid aan de separatisten verleent.
De nota voert ten bewijze daarvan aan, dat
de separatisten onder toezien van de Fran
sche troepen gewapende benden vormen, die
in de IVansche zone een waar schrikbewind
uitoefenen en zich aan plundering en gevan
gennemingen "te buiten gaan. Zoo is een toe
stand van rechteloosheid en anrachie ont
staan, ondanks de verklaring van de Fran
sche regeering dat haar troepen de orde
handhaven en ofschoon de overeenkomst om
trent het Rijnland den militairen bevelheb
ber het recht van handhaving der orde ver
leemt, ingeval de burgerlijke politie daartoe
niet bij machte is.
Voorts protesteert de nota tegen de uitin
gen van De Metz en Tirard, waarin de door
de separatisten geschapen wordt erkend op
grond Van het zelfbeschikkingrecbt der vol
ken. Dan wijst de nota op den onwankel-
baren wil dier bevolking van het Rijnland om
in staatsgemeenschap met Duitschland te
blijven en verlangt ten slotte dat de Fran
sche troepen de orde zullen handhaven en
de separatisten ontwapenen.
Tegenspraak.
In tegenspraak met die beweringen van
Foch in den Gezantenraad wordt van gezag-
hebbenden Duitschen kant nogmaals gecon
stateerd dat de rijksweerbaarheid beneden
de in het verdrag van Varsailles voorziene
sterkte van 100.000 man blijft. Behalve de
rijksweerbaarheid heeft Duitschland voor
de handhaving der orde nog 150.000 man vei
ligheidspolitie (Schupo). De voorraden miuni-
tie zijn juist voldoende voor de dringende be
hoeften.
Wat de onwettige bonden met militair ka
rakter betreft, herhaalt de rijksregeering dat
zij daartegen krachtig optreedt en zij herinr
nert e aan dat vorming van die bonden
voortvloeit uit de Fransche politiek, die het
elke Duitsche regeering door onophoud'eHj-
ker» druk onmogelijk maakt de nationale le
vensbelangen van het volk naar den elsoh te
behartigen.
Een rede van Stresemann.
Op «en Zondag te Berlijn gehouden verga
ring van de Duitsche Volkspartij heeft de
ijkskanselier een rede gehouden, die diepen
indruk maakte. Eerst besprak hij den politie-
ken toestand. Dat de opheffing van het lijdelijk
verzet noodig was, zeide hij, zal niemand tegen
spreken. Machtsmiddelen om gestelde voor
waarden vervuld te krijgen, bezitten wij niet,
en de ideëele tegenstand, waarop het lijdelijk
verzet oorspronkelijk was opgebouwd, was niet
van onbegrensden duur. De diplomatieke ont
wikkeling, ook al kon het resultaat daarvan eerst
later practisch blijken, gaf toch nog geen recht
om van een fiasco in de buiteniandsche politiek
te spreken.
Wij staan voor het feit, dat wij1 Ruhr en Rijn
niet meer kunnen financieren zonder dat het
geheele rijk ineenstort. De bezette gebieden
hebben elke tien of veertien dagen ongeveer
10 millioen goudmark noodig. Ons crediet zou
dus, wanneer wij ook nog maar een weinig lan
ger zouden willen betalen, spoedig uitgeput
zijn, en daardoor zou alles verloren zijn wat wij
met de rentemark wilden bereiken.
Wat de kabinets-quaestie betreft, zeide de
kanselier: Het tegenwoordige kabinet moet een
meerderheid trachten te krijgen, en wanneer het
deze meerderheid niet krijgt, dan wordt de
vraag acuut: Moet.de rijksdag worden ontbon
den of moet er een directoire komen, dan onder
uitschakeling van de politieke partijen op de
economische elementen steunt? Tegen dezen
tweeden weg waarschuwt de kanselier. Mocht
de dictatuur komen, dan zouden wij de grootere
moeilijkheden in de buiteniandsche politiek, die
daardoor zouden ontstaan, niet meer kunnen
dragen.
Ten aanzien van den terugkeer van den
ex-kroonprins merkte de rijkskanselier onder
stormachtigen bijval op: Men zal ons vermoede
lijk den eisch stellen, den kroonprins uit te le
veren. Wij zullen dezen eisch natuurlijk af
slaan.
Wij zijn bezig onderhandelingen te voeren
over buiteniandsche credieten, die slechts dan
succes kunnen hebben, wanneer Duitschland
zich van binnenlandsche crisis vrij houdt.
UIT HET BEZETTE GEBIED.
Te Dusseldorf hebben de laatste dagen weder
ongeregeldheden plaats gevonden, en breken
zij steeds weer opnieuw uit. Naar gebleken is,
zijn deze een gevolg van communistische actie.
Communistische honiderdschappen, onder lei
ding van voormalige onderofficieren en voor
een deel uitgerust met moderne wapenen^ be
vechten de politie, die minder goed uitgerust
is dan deze weibewapende benden, wijl zij
(politie) niet alleen numeriek in de minderheid
is, maar bovendien slechts bewapend met een
voudige Browning-pistolen.
In verband met den ernst van den toestand
heeft de bezettingsoverheid thans aan de politie
toegestaan, zich te wapenen met karabijn-pis
tolen. Over uitrusting met karabijnen wordt
nog onderhandeld.
'Op verscheiden plaatsen in de" stad zijn barri
caden opgeworpen.
In de stadswijk Oberbilk, waar hoofdzakelijk
arbeiders wonen, zijn zware schietgevechten
geleverd, waarbij echter de politie geen verlie
zen leed. Ook des nachts werden deze gevech
ten voortgezet
De plunderingen van winkels van levensmid
delen en andere zaken duren voort.
Ook te Essen en in de voorsteden van de
stad kwam het tot ongeregeldheden en plunde
ringen. Te Borbeck vielen bij een botsing tus-
schen politie en betoogers drie gewonden. Het
station Katernberg Nord is herhaaldelijk door
plunderaars bezocM, die 10 wagons levensmid
delen leegstaten.
De crisis ln het Roergebied.
Bij decreet van generaal Degoutte is aan
de leiders of eigenaars van bedrijven, wel
ke meer dan 500 arbeiders in dienst hebben
ontzegd, hun personeel geheel of gedeelte
lijk te ontslaan, op straffe van gevangenis
straf en boeten.
De separatistische beweging.
De separatisten die uit het overige bezette
gebied naar de Palts gevlucht waren, hebben
verschillende plaatsen bezet. Spiers en Ger-
mersiheim zijn vast in hunne handen.
In het regeeringsgebouw te Sniers worden
voortdiurend lieden geworven, die door een
Fransche arts worden gekeurd. Men ver
moedt dat deze aanwerving geschiedt, om zoo
den kern van een troepenmacht te vormen.
De Fransche gedelegeerden te Germersheim
en te Neustadt hebben verklaard dat zij nog
slechts de separatistische regeering te
Spiers erkennen. 1 1
Een gevecht met de platte
lands bevolking.
In het Zevengebergte, het heuvelland tus-
sohen Bonn en Honnef, waartusschen een ge
heele reeks van kleine stadjes ligt, heeft een
„veldslag" plaats gehad tusschen de Inwo
ners en separatisten.
Een groote troep separatisten had het op
de bewoners van het Zevengebergte voor
zien, en zoo trokken zij in kleine groepen de
verschillende stadjes binnen, waar zij levens
middelen en geld gingen' requireeren, waar
de bewoners niets van moesten hebben.
De burgers en boeren vereenlgden zich tot
een zelfweer, die ho:fdzakelijk was bewapend
met bijlen en toen de separatisten een aanval
deden op Honnef, werden zij bij den Aegir
dlenberg door de Inwoners ontvangen en ont
stond een verbitterde strijd, waarbij de sepa
ratisten, hoewel zij van vuurwapenen waren
voorzien, groote verilezen leden. Voor zoover
bekend vielen bij de separatisten 14 dooden
en een> groot aantal gewonden, terwijl de
zelfweer slechts 1 doode en 1 zwaargewonde
verioor. De separatisten namen daarop de
vlucht en trokken zich in het Zevengebergte
terug, waar zij zich in de bosschen schuil
houden,
De Fransche bezettingsautoriteiten hebben
een compagnie Tunesiërs naar Honnef ge
zonden om de orde en rust te herstellen.
Ingezonden Mededeellng.
FRANKRIJK
Een rede van Polncaré.
Bij de onthulling van een monument voor
de gesneuvelden te Neuüly heeft Poincaré Zon
dag eene rede gehouden, waarin hij oonstateer-
de, dat Frankrijk zich terstond, nadat de oorlog
was geëindigd aan den arbeid heeft begeven.
Al het vernielde is nog lang niet weder opge
bouwd, en indien het de' uitvoering eascht van
de aangegane verplichtingen, stuit het niet al
teen op het verzet van Duitschland, doch ook
op onverschilligheid; zoo niet verzet bij vele
andere naties.
Spreker verwerpt deze onrechtvaardige ver
wijten. Indien Frankrijk, zegt hij, de naleving
van de gesloten verdragen eischt, en niets
meer of minder dan dat, dan doet het zulks,
omdat het eerbied heeft voor het gegeven
woord. Door onze rechten 'te verdedigen, hand
haven wij eveneens die onzer geallieerden. Wij
deden reeds talrijke concÉ&ies.
Tenslotte gaven de gebeurtenissen ons ge-
ijk. Duitschland beweerde, dat het dit lijdelijk
verzet slechts opgaf, omdat het door de nood
zakelijkheid gedwongen werd. Het kreeg ech
ter opnieuw een "waarschuwing, dat wij niet tot
transigeeren geneigd waren, en erkende dat
langzamerhand. Het bewijs daarvan is er.
Het meerendeel van de Duitsche industrie-
baronnen troffen successievelijk een schikking
betreffende de leveringen in natura. Zij zulten
de geregelde leveringen langzamerhand her
vatten.
Frankrijk zag het nut van een nieuwe con
ferentie niet in, doch het stemde er uit achting
voor zijn geallieerden in t'X3.
Te zelfder tijd edschten wij een onderzoek,
dat zich zou uitstrekken over den geheeten te-
genwoordigen rijkdom van Duitschland, dus
zoowel over de in Duitschland bestaande bron
nen, als tevens over die bronnen, welke, de
Duitsche industrieeten en bankiers hebben uit
gevoerd, zooals de naar het buitenland gebrachte
deviezen, de in Engeland, Amerika, Nederland
en Zwitserland, verborgen rijkdommen.
Wij willen niet, dat de toekomst van Duitsch
land: zou worden beoordeeld naar het heden.
Toen men zag, dat wij weigerden om de
schuld van Duitschland' indirect te zién vermin
deren, verkoelde het ijveren voor de voorge
stelde conferentie onmiddellijk.
Thans blijft niet anders over, dan tot het
vredesverdrag terug te keeren.
De O. v. H. zal de Duitsche afgevaardigden
hooren en zal een commissie van deskundigen
benoemen, die de betalingscapaciteit van
Duitschland zal bepalen. De commissie zal
steeds wanneer zij zulks noodig acht, de cijfers
vaststellen, welke zij' billijk zal vinden en met
de genomen panden, welke wij uitsluitend tegen
definitieve betaling zullen vrijgeven, zullen wij
Duitschland er toe brengen, zijn schulden te
betalen.
Wij wanhopen er niet aan, onze vrienden er
van te zulten overtuigen, dat onze methode de
juiste is. De feiten zullen het bewijzen en zul
len er toe bijdragen zekere regeeringen tot de
erkenning te brengen, dat wij' gelijk hebben.
Laat ons voortgaan op den ingeslagen weg,
in vrede, zonder ongerust te zijn en zonder
zwakheid, doch laat ons evenzeer op onze vei
ligheid staan.
Reeds langen tijd heeft Duitschland zich
weinig gestoord aan de bepalingen en saboteer
de het een actie van de intergeaiieerde com
missie voor de militaire controle, en trachtte
het de verboden militaire formaties op arglis
tige wijze te herstellen, terwijl het tegelijkertijd
den ex-kroonprins, die op de lijst der oorlogs
misdadigers staat, toestond, terug te keeren.
Dit zijn brutale uitdagingen aan het adres der
geallieerden, schaamtelooze schendingen van
het vredesverdrag, en ware aanslagen op den
Er zijn sancties noodig, en wij zulten ze ne
men, Indien wij' geen genoegdoening krijgen.
Wij zijn nog steeds besloten, de bezette ge
bieden niet te ontruimen, voordat alle clausules
van het verdrag van Versallles volkomen zijn
uitgevoerd;.
Laten wij krachtig gewapend' blijven tegen
nieuwe mogelijkheden op een aanval'.
Aardbevingen.
[Bordeaux, 19 Nov. Vannacht werden ln het
Zuiden van1 Frankrijk: eenige aardschokken
gevoeld. Te Bordeaux hadden vanochtend
drie lichte schokken plaats, die korten tijd
duurden, doch desniettemin door tallooze
personen werden gevoeld.
Baroelona, 19 Nov. Het observatorium re
gistreerde een aardbeving, welker centrum
zioh in de hooge Pyreneën op 172K.M. af
stand van Barceloma, bevindt
ENGELAND.
De vloot
In een verkiezingsmanifest dat Baldwin tot
zijn kiezers gericht heeft, zegt hij o.m., dat
voor een aanmerkelijk deel van de zeventien
lichte kruisers en een verscheidenheid van
kleinere bodems, die de eerstvolgende jaren
noodig zullen zijn, de kiel gelegd zal worden
zoodra de parlementaire goedkeuring hierop
verkregen zal zijn. Dit oüi de schoepsbouw-
njjverheid te ondersteunen.
IERLAND.
Moorden op Joden.
Woensdagnacht is in de straten te Dublin
moord gepleegd op een Jood. Een paar we
ken geleden is daar ter stede een andere
Jood vermoord. In geen van beide gevallen
kent men de beweegredenen der moorde
naars. Wat den eerstgenoemden moord be-
trft, heeft het geval zich als volgt toegedra
gen. 's Avonds tegen half twaalf liepen twee
Joden, bij name Kahn en Miller, in Stamer-
street, het hart der Joodsche wijk, toen twee
mannen, die op den hoek der straat stonden,
hun gelasten, stil te blijven staan. Zij gehoor
zaamden aan het bevel, waarop zij werden
ondervraagd) naar hun namen, woonplaats en
godsdienst. „Zijn jelui Joden?" werd hun ge
vraagd, en toen Kahn en Miller deze vraag
bevestigend beantwoordden, werd hun ge
zegd, dat zij „beenen moesten maken". Toen
zij wegliepen, schoten de mannen op hen,
waarbij Kahn werd gedood en Miller ge
wond. De moordenaars namen de vlucht in
een auto.
De moord, veertien dagen geleden ge
pleegd, had' onder dezelfde omstandigheden
plaats.
De Joodsche gemeente is door deze ge
beurtenis ten zeerste ontsteld.
DENEMARKEN.
Storm op de Deensche kasten.
Een 5000 ton stoomschip, genaamd „Alge-
nib", van Rotterdam, is Zaterdagavond ge
strand ten noorden van Esbjerg. Genoemd
stoomschip was in ballast onderweg van Ham
burg naar Schotland, doch had gedurende een
orkaan alle 'bunkerboten verbruikt en moest
derhalve Esbjerg als noodhaven aandoen. Het
schip ging op de reede ten anker, doch werd
door den hevlgen storm op het strand gezet.
Twee sleepbooten gingen onmiddellijk uit om
zoo noodig assistentie te verleenen, doch af
slepen was onmogelijk. Nieuwe pogingen kon
den eerst gedaan worden bij het Intreden van
vloed. Vlak in de nabijheid van de „Algeneb"
is een Dultsch schoenerschip gestrand, waar
van 8 man en een vrouw gered konden worden.
Verdere strandingen worden gemeld, o.a. van
den Deenschen schoener „Fremad" bij' Mad-
nedsund, de Deensche veerboot „Faaborg" bij
Faaborg, de Noorsche driemastschoener „Chris-
tian" bij Elseneur, een Deensch liobterschip bij
Fanoe. Het Flensburger schoenerschip „Claus"
's bij' Falkenberg als geheel wrak aangedreven,
De bemanning is vermoedelijk omgekomen. Het
Zweedsche stoomschip „Haugar" van Hauge-
sund is nabij Asnaes gestrand. De Deensche
boot „Terftile" is ten noorden van Svaneke ge
strand.
Ook Zondag raasde de storm uit het W. over
Denemarken en maakte men zich uiterst be
zorgd over de bewoners van het Deensche eiland
Fanoe, dat geheel overstroomd is.
De „Algenib" werd Zondag vlot gesleept. Zoo
goed als onbeschadigd kon men de reis direct
vervolgen.
RUSLAND.
De Russische volkscommissaris van ar
beid richt in de bladen, die in de provincies
verschijnen, een waarschuwing tot de arbei
ders, die naar Moskou en St. Petersburg wil
len gaan om daar werk te zoeken. In Moskou
en St. Petersburg toch heerschit groote wer
keloosheid.
ZUID-SLAVIE.
Men -heeft drie bommen gevonden in een
schoorsteen van het ministerie van buiteniand
sche zaken in een vertrek, dat aan de kamer
van Pasjits grenst. Verscheidene ambtenaren
zijn in verband daarmede aangehouden. Een
hunner heeft verklaard, dat de bommen daar
slechts waren opgeborgen bij wijze van voor
zorgsmaatregeten, opdat geen kinderen ze in
handen zouden krijgen en er mee zouden spe-
lep. Naar te begrijpen valt, heeft deze verkla
ring de overheid niet bevredigd, welke doorgaat
de zaak nauwlettend te onderzoeken.
ROEMENIE.
De ontploffing ln het fort BomnescL
Het onderzoek inzake de ontploffing in het
fort Domnesci heeft aangetoond, dat het onheil
inderdaad is veroorzaakt door de onvoorzichtige
beid van een arbeider. Zeshonderd ton munitie
vlogen in de lucht en slechts imet de grootste
moeite kon men beletten, dat twee naburige
magazijnen ook door den brand werden aange
tast, in welk geval de ramp een nog veel groo
teren omvang zou hebben verkregen. De ont
ploffingen duurden ruim 2 uur en in een cirkel
met een straal van drie kilometer regende het
voortdurend stukken steen en metaal, waard ooi-
alle huizen beschadigd en tal van personen ge
wond of gedood zijn. In het fort zelf 'hebben
21 arbeiders aanstonds den dood gevonden en
zijn er 80 zwaar gekwetst. Men verkeert nog in
het onzekere omtrent het aantal dergenen, die
buiten het fort zijn getroffen. Ook aangaande
de materieele schade kan men nog geen volle
dige raming maken.
VEREENIGDE STATEN.
De terugkeer van den kroonprins.
De president der Ver. Staten, Ooolidge,
heeft zijn opvatting inzake den terugkeer
van den ex-kroonprins verklaard:
De Amerikaansche regeering is er in ieder
opzicht voor, dat een repubiikeinsche staats
man worde gevestigd en gehandhaafd.
Ooolidge bedoelt dat echter niet zóó, dat de
Ver. Staten kunnen of moeten tussohenbelde
komen in regeerlngswijzlglngen in andere
landen.
Wervelstorm boven de Filippijnen.
Londen, 19 November. Het eiland Luzon
en de Vlsayas-ellandeu zijn door een 'wer
velstorm geteisterd. Er werd ernstige schade
toegebracht aan de spoorwegen, de telegraaf
en de te velde staande oogsten. De staid Ma
nilla staat gedeeltelijk onder water, zulks
ten gevolge van den zwaren regenval
Ingezonden mededeellng.
Inl. en aanmelding bij: P. BRINKMAN,
Zuidstraat 18 - Helder.
ZUID-AMERIKA.
Ontploffing ln een munitiefabriek.
Santiago (Chili), 10 Nov. Een ontploffing
vernielde de munitiefabriek. Honderd per
sonen wenden gewond.
KORTE BERICHTEN.
De Koning en de Koningin van Spanje zijn
Maandag met het slagschip „Don Jaime" te
Spezzia aangekomen, waar een Italiaansch es
kader hen begroet heeft.
Een ernstige aardverschuiving heeft het ka
naal van Korinthe versperd. Men is dadelijk
met de opruiming begonnen en hoopt in onge
veer twee maanden het kanaal weer voor groote
schepen bevaarbaar te maken.
LUCHTVAART.
De Amerikaansche rondvlucht om de
wereld.
Washington, 19 November. De regeering
leeft de voorgenomen vlucht rond de wereld
van een marine-eskader goedgekeurd. Thans
wacht men alleen nog op verlof van de lan
den, waarover de vlucht zal plaats hebben.
Men verwacht, dat de vlucht belangrijke ge
gevens ten aanzien van de luchtverbindingen
over den Oceaan zal geven. De tocht gaat over
[Britsch Columbia, Alaska, Japan, Ohina, In-
dochina, Siam, Indië, Turkije, dwars over
Europa, Engeland, Taroe-eilanden, IJsland,
Groenland, Labrador en huiswaarts via Ca
nada.
Het buitenland en de Vlootwet.
De correspondent vail het „Hbl." te Genève
schrijft:
In de democratische „National Zeltung", een
der meest gelezen bladen van Zwitserland, wijdt
de militaire medewerker een artikel aan Hol-
land's oorlogsvloot en het Japansche gevaar.
Dat onze regeering zonder vlootultbreiding
STederland's neutraliteit in het verre Oosten niet
te handhaven acht, noemt schr. karakteristiek
voor den hoogen graad van onzekerheid, welke
n „de gepantserde wereld" heerscht en zelfs
de heiligste verdragen ln gevaar, brengt. De
ervaring leert, dat voor het militarisme, wan
neer het eenmaal de politiek beheerscht, ver
dragen slechts vodjes papier zijn.
Hoiland's rijkdom ligt in zijn O.-Indische be
zittingen; voor een gebied' van 2 millioen vierk.
K.M. bewoond door 47 millioen menschen, heeft
Nederland slechts een politieleger van nauwe
lijks 10.000 blanken. Van militarisme geen
spoor. Maar dit gebied ligt juist op het meest
kritieke punt van het Pacific-probieem, juist
daar waar de koloniale expansie van Japan niet
op Engelseh bezit stuiten zou. Holland is niet
in staat dit groote eilanden-complex tegen d-
Japansche expansiebehoefte te beschutten en
het is er tot- heden op aangewezen, dat Enge
land eiken aanval op Ned.-Indië als een casus
belli beschouwt. Dit verklaart ook het door
Duitschland nooit begrepen streven van Hol
land in den jongsten oorlog om in geen geval
met Engeland in conflict te komen. Het was
reeds een meesterstuk van Hollandsche politiek
de neutraliteit bewaard te hebben. De geringste
aanranding van Engelsche belangen zou een
wenk van Engeland aan Japan mogelijk gemaakt
hebben „gaat- uw gang maar" en Holland zou
het fundament van zijn economisch bestaan
voor altijd verloren hebben.
Heden is de herverzekering op Engeland in
de oogen der Hollandsche militairen en staats
lieden niet meer onbepaald gewaarborgd. Van
zuiver militair standpunt gezien moet men hup
gelijk geven. De landen, die b.v. als Grieken
land op Engeland bouwen, zijn bedrogen uitge
komen. Engeland'» militaire macht is thans
zwakker dan de Fransche, zoodat Engeland niet
licht besluiten zou groote militaire macht op
een ver verwijderd oorlogstooneel te werpen en
zijn Europe'esche positie tegenover Frankrijk
nog zwakker te maken dan Zij reeds is. Waar
schijnlijk heeft Engeland dat reedis tijdens de
conferentie van Washington vertrouwelijk aan
Nederland meegedeeld.
Op die oonferentie speelde Holland geen
groote rol. Engeland's belangen in de Stille
Zuidzee moesten en konden ook de zijne zijn-
Maar toen Engeland zich uit het Japansche he-
langengebled naar het Westen in zijn defen
sieve stelling van Singapore terugtrok, begon
Holland reeds zijn oorlogsvloot te versterken.
Na een overzicht van den toestand van onze
vloot gegeven te hebben, vervolgt schr. dan:
„Alles bjj elkaar een zeemacht waarmee geen
militaire orgieën te vieren zijn en waarmee een
Japansche aanval nauwelijks een dag op te hou
den zou zijn. Hoiland's wensch naar versterking
van zijn zeemacht met zuiver defensieve bedoe
ling is gerechtvaardigd. Het is nu eenmaal te
betreuren, dat de noodzakelijkheid zich tot den
oorlog te bereiden, welke vaak tot een fanatis
me uitgroeit, ook het vreedzame teven van kleine
staten verontrust. Kleine staten als Holland, die
door hun overzeesche bezittingen meer wrijf
punten ln de groote politieke en economische
conflicten bieden, zijn ln buitengewoon lastig
parket. Eerst moeten de groote mogendheden
haar roofdierstandpunt prijsgeven, dan zal het
geen kleinen staat invallen zijn geld! voor oor-
Ingezonden Mededeellng.
Uw eerste taak <s morgens tfl zorg te
dragen voor goede ontlasting. Tenzij dit
geregeld geschiedt, krijgt gfl hinder van
hoofdpijn, gedruktheid, maagptfn, onzuiver
bloed enz. Fosteris Maagpiltón genezen ver
stopping, regelen de lever, maag en inge
wanden, en versterken zoodoende uw ge
heele gestel. Pr!(Js per flacon van vijftig ver-
Buikerde pillen 1 Ö.8B; In apotheken en dro
gistzaken. (13)
COURANT
Licht op
voor auto's en fietsen:
Woensdag 21 4.so
De loslating van Ruhr- en "Rijnland
Rijksontbinding, geen dictatuur.
De terugkeer van den kroonprins.
«M0Q0
