IE COURANT 30 CENTS PER HALF ROND .VOOR ALLE ■STAMDEN OP HET BROOD VOOR BAKKEM EM BRADEM SCHUIMT IM DE PAH Tweede Bk VAN ZATERDAG 1 DECEMBER 1923. ji .-i w» PLAATSELIJK NIEUWS. iB 228) Ingezonden Mededeellng. Met ingang van 1 December a.s. wordt onze vroegere plaatsgenoot, de heer J. Arends, thans agent van politie le klasse- rechercheur te Gorinchein, 'bevorderd tot hoofd-agent van politie aldaar. Het kantoor van registratie en domei nen te Texel is bij dat van Helder gevoegd. Eigen Stoomboot-Ondern. „Esona". Gaarne voldoen wij aan het verzoek van de directie van de „Esona" om te wijzen op het snelvervoer van Sinterklaaszendingen. Voor bijzonderheden zie imen de in dit blad voorkomende annonce. Ongeluk op de werf „de Hoop". Vrijdagmiddag had op de werf de Hoop aan de Buitenhaven alhier een ernstig on geluk plaats. De werkman K. D. raakte na melijk beklemd met zijn arm tusschen den motorlier, waardoor dit lichaamsdeel bijna geheel werd af gekneld Dr. Schürmann, die de eerste geneeskundige hulp verleende, oordeelde overbrenging naar ziekenhuis of hospitaal noodzakelijk. Bij onderzoek blèek, dat de bovenarm was gebroken en verder het lichaamsdeel ernstig gekneusd. Voor de Helden der Zee. Aangezien de collecte met muziek op Zaterdagavond j.1. door het te geringe aan tal collectrices niet dat resultaat heeft op geleverd, dat men er van verwacht had, heef het bestuur van „Moed, Volharding en Zelfopoffering" besloten deze nogmaals te herhalen, waarvoor den autoriteiten reeds toestemnpng is gevraagd, die natuurlijk wel verleend zal worden. De optocht met muziek en reddingsboot zal Zaterdagavond om half acht afmarchee- ren van den Bonselaarsweg en gaan langs Dijkstraat, Westplein, Kerkgracht, Konings plein, Prins Hendriklaan, Stationsplein, (verlengde) Spoorstraat, Keizerstraat, West gracht, Janzenstraat, Janzendwarsstraat, Sluisdijkstraat, Ruijghweg, Fabrieksgracht, Jan in 't Veltstraat, Stakman Bossestraat, Hartestraat, Nieuwstraat, Zuidstraat, West straat, Kanaalweg tot Molenplein* waar ont bonden wordt. Halt gehouden en gecollecteerd (terwijl de muziek een nummertje zal spelen) wordt op het Westplein, Koningsplein, Stations plein, Westgracht, einde Sluisdijkstraat, Vischmarkt, Nieuwstraat (einde), Zuidstraat bij de Weststraat, Nieuwe Kerplein en Mo lenplein. Er zullen tihans een 20 tal collectrices zijn. Mocht door sneeuwval de optocht worden afgelast, dan wordt dit nog door aanplakking bekend gemaakt. Wij hopen, dat het financieel resultaat dit maal beter moge zijn! Alg. NederL Bouwarbeldersbond, Afd. Helder. Bovenstaande Bond, afdeeling Helder, hield Donderdagavond in „Musis Sacrum" een open bare vergadering ter bespreking van de nieuwe patroonsvoorstellen inzake het vernieuwen van het landelijk contract. Spreker was de heer E. SInoo, hoofdbestuurder. Naar de Voorzitter der afdeeling, de heer D. de Zee, in zijn ope- iingswoord mededeelde, worden thans alom in den lande vergaderingen gehouden om tegen de schandelijke patroonsvoorstellen, zooals die thans gedaan zijn, stelling te nemen. Als de bouwvakarbeiders goed georganiseerd zijn, zal deze aanval niet gelukken; helaas beseffen de arbeiders dit nog onvoldoende, hetgeen ook uit de opkomst van hedenavond blijkt. Ongeveer 50 der hier ter stede aanwezige leden van onzen Bond zijn ter vefgadering aanwezig. Spr. geeft nu het woord aan den heer Sinoo. Wij beleven thans een tijd van de zwartste reactie, zoo ving spr. aan; uitgezonderd de goede arbeidersbladen, kan men geen tijdschrift of courant ter hand nemen, waarin die toon niet doorklinkt. Toch is die reactie geenszins onver wacht gekomen, want reeds twee jaar geleden waarschuwden N. V. V. en S. D. A. P. daar voor in algemeene vergaderingen. Maar de ar beiders zijn helaas al sinds eenige jaren in een dommel verzonken, en deze reactie is veel ge vaarlijker dan die van Colijn, Immers, tegen dezen laatste wapent men zich; zij prikkelt tot actie, en men kan daartegen front nemen. Zij, die den medicijnmeester het meest van noode hebben, zijn hier weggebleven. Al dadelijk na de revolutionnaire opvlamming van 1918 is deze reactie gekomen. Hervormin gen zouden worden ingevoerd, met den polsslag des tijds zou worden rekening gehouden. Ach, bet heeft zoo kort geduurdl Zoodra men het terrein weder kon overzien, stak de reactie het hoofd weer op; eerst schuchter, bescheiden, dan hoe langer hoe driester, tot zij nu in al haar naaktheid voor ons staat. Reeds in Augustus 1920 schreef Smeenk, de voorzitter van „Patri monium", dat wij terug moesten naar loonsver lagingen-, zelfs al zou daarvan vermindering van het levenspeil der arbeiders het gevolg zijn. Henri Hermans, de katholieke arbeidersafge vaardigde'uit Limburg, schreef in een katholiek blad, dat wel eene verlaging van 20 zou die nen te worden ingevoerd. Is het te verwonde- - ren, waar arbeidersafgevaardigden aldus spre ken, 'dat de patroons zelf wel tot 80 durven te gaan? En zoo kwam dan ook de loonsverla ging in de sigarenfabrieken tot stand, in een periode, waarin de patroons contractueel gebon den waren aan de handhaving van de oude regeling! De Bouwvakpatroons, die per saldo geen haar betier zijn, hebben het te dezen op zichte niet zoo gemakkelijk gehad. Tot voor weinige jaren stond hun vak nog onder noog-conjunctuur, en zij moesten hun ver- lamgens intoomen. Maar op plaatsen, waar de arbeiders minder goed georganiseerd waren, bleek wel wat hun bedoelingen wa ren. De katholieke actie stelde voorop het solidariteitsgevoel tusschén arbeiders en werkgevers. Thans nu wij die schoone leuze bezien kunnen in het licht der historie, nu zy de door hen gepropageerde eenheid heb- LAHIa ben kunnen doorvoeren, blijkt tfel, dat daar van niets terecht is gekomen. Al hun ge praat over solidariteit tusschen. werkgever en werknemer was niets dan boerenbedrog, van onze collectieve arbeidsovereenkomsten is niets terechtgekomen. Hun doel was slechts de katholieke arbeiders op de lijm te krijgen en van onze beweging al te ha len. Voor ons is hieruit de leering te trek ken, dat de klassentegenstelling blijft en onoverbrugbaar is. Wij arbeiders hebben de kwestie van ons eigep standpunt te stel len, en wij zullen stap voor stap voorwaarts moeten gaan. Als er veel verknoeid is, is dat de schuld van de arbeiders zeiven. Toen Troelstra en Schaper het vraagstuk van den 8-urendag behandelden, en men had. mogen verwachten, dat de groot© zaal van het Am- sterdamsche Concertgebouw uit zijn voegen had zullen barsten van de menigte arbeiders, bleek het, dat dit niet eens gevuld' was. Op deze wijze krijgen we onze trekken thuis. Wij zullen er ons in moeten schikken. Misschien, dat de arbeiders thans de schel len van de oogen vallen, 'nu zij zien op welke schaamtelooz© wijze de «patroons misbruik trachten te maken van hun macht. Hun aan slag is zoo brutaal, niet nog in de eerste plaats wegens de voorgestelde loonsverlagin gen, al zijn er bij van 10 tot 17 cent per uur. Maar het meest ten hemel schreiend is de aanval op het collectief contract. De collectieve arbeidsovereenkomst is eene instelling, die gegroeid is uit den strijd der arbeiders van vele jaren, waardoor ten slotte de wetgever zich genoodzaakt zag deze zaak te regelen. In 1904 is bij d-e wet vast gelegd, dat de arbeider recht heeft op door betaling van zijn loon bij ziekte, etc. Maar hoe is die regeling? Ook toen reeds gaf on ze christelijke regeerinig meer om bet schoone gebaar dan om de daad. Er is des tijds door de s.d.a.p. op gewezen, dat men deze regeling verplichtend moest stellen. Maar dit gebeurde niet. En wat is het ge volg in de praktijk? Dat aan eiken! arbeider een oontract ter teekening werd voorgelegd, waariin hij' afstand deed van de hem bij de wet toegekende rechten. Langzamerhand zijn de organisaties erin geslaagd' eenige rechten vastgelegd te krijgen, en in het landelijk oon- tracht, dat na den oorlog werd vastgesteld, was alles geregeld. Maar reeds van den aan vang af werd dit contjract door de patroons gesaboteerd'. Als wij er op wijzen, dat wij al leen iets door macht kunnen verkrijgen, ant woordt men' ons: de patroons zijn niet zoo, dat ze niet uit eigen beweging dergelijke dingen zouden toestaan. Maar juist deze tijd van reactie was bij uitstek geschikt ge weest hun beweringen waar te maken, en juist nu leggen zij de schennende hand aan dat oontract. Intusschen, de pap wordt nooit zoo heet gegeten als zij wordt opgediend1, en zoo zal wel niet alles precies zoo worden inge voerd. Maar het gebeurde moge een .waar schuwing voor de arbeiders zjja Beschouwen wij thans de voorgestelde ver anderingen, Artikel 8 spreekt van een 48- urige werkweek. De patroons willen er de toevoeging bij* dat langer kan worden ge werkt als de overheid dat goedvindt. Wij hebben, erop gewezen, dat deze bepaling een onding is, en dat m.enj moest weten wat men aan elkander had. Het is absurd, dat een der de incasu de regeering in een oontract wijzigingen kan aanbrengen, dat is in strijd met elk rechtsgevoel. De patroons zeiden: gij tilt hier veel te zwaar aan, zoo reactionair zijn wij toch niet? Weet gij, wat in Praag gebeurd is op het internationaal congres van werkgevers in de bouwbedrijven? Daar wa ren uit Nederland niet minder dan 25 afge vaardigden. De Belgische afgevaardigde hield daar een rede, waarin hij uiteenzette, dat men in België zoogenaamd den 8-urigen werkdag had, doch de wet kon uitleggen zoo als men verkoos. Een resolutie werd gesteld en met algemeene stemmen aangenomen, waarin alle patroonsorganisaties zich ver plichtten hunne regeeringen te sommeeren zoo spoedig mogelijk van den 8-urendag af stand te doen. Dat was het antwoord' qp de bewering, dat de hoeren niet reactionair zijn En met zulken moeten wij onderhande len'Al herhaaldelijk zijn ze bij de regeering in deze richting werkzaam geweest, maar door het krachtig verzet der arbeiders kon tot nog toe aan hun wensch geen gevolg wor den gegeven. Minister Aalberse heeft 2 jaar geleden reeds eene uitzondering gemaakt voor de zomermaanden, uithoofde van het groote woningtekort en het tekort aan ar beidskrachten. Maar dat argument is thans vervallen, want nog altijd zijn er het geheele jaar door meer dan 2000 werkdoozen in de bouwvakken!. Als wij in een langoren werkdag toestem den, zou de werkdag zeer lang worden. Want met die uren, dat gewerkt wordt, is het niet afgeloopen, omdat uit den aard' der zaak de bouwvakarbeiders meestal buiten een be bouwde kom aan het werk zijn, en soms zeer groote afstanden moeten afleggen naar hun werk. Bovendien wordt in het bouwbedrijf in tensiever gewerkt dan waar ook, en dienten gevolge is het loonperoentage geringer dan elders. Onze plicht is het derhalve den ar beidstijd te beschermen!. Er is nog een algemeene zijde aan deze zaak. Stenhuis heeft het op een vergadering gezegd: de 8-urendag is een internationale zaak. De industrieeden hier te lande zeggen, dat ze de concurrentie met het buitenland niet kunnen volhouden indien geen langere arbeidsdag wordt verleend'. Ontegenzeggelijk zou dit den prijs der producten beïnvloeden. Maar zouden wij daarom in 't buitenland ge brandmerkt moeten worden als onderkrui pers van den 8-urendag? Dat is een schroef Zonder eind, en waar komen wij dan terecht? Te Rotterdam werden de eischen der haven arbeiders steeds teruggedrongen met het oog op de concurrentie. Men speelt den een tegen den ander uit. In Duitschland verkee- ren de arbeidersorganisaties in treurigen toe stand. Het eenmaal fiere, groote orgaan van de Bouwvakarbeiders aldaar moest worden ingekrompen en zag zich verschrompelen tot een blaadje van vier pagina's, twee straks. Thans is het heelemaal verdwenen. Maar nog in zijn laatste nummer stond de waarschu wing van de redactie: Kampft ftir den 8- Stundentag! (Applaus). Spr. komt nu op -de samenwerking tus schen christelijke en katholieke organisaties.' Spr. wil op het werken van deze bonden geen kritiek uitoefenen, doch wijst enkel op eena- ge typische verschilpunten. Door het N.V.V. is de achturendag internationaal gesteld, en daaraan wenschen wij niet te laten tornen. Bij de chr. en kath. is dit evenwel anders. Zij hebben ook vergaderd, en vastgehouden aan den1 8-urendag, maar zij zetten de deur op een kier, spraken van de instelling van li chamen en commissies, waarin de patroons zullen overleggen en uit hun boekhouding zullen moeten bewijzen, dat verlenging, van arbeidstijd gewenscht is. Hierin .schuilt juist het gevaar, en teekenend is het, dat de ka tholieke organisaties van de patroons een pluimpje krijgen voor hun houding. Geen enkel puntje van het contract laten de patroons ongeschonden. De doorbetaling op christelijke, feestdagen moet vervallen, ver zuim bij huwelijk, begrafenis e.d. zal niet meer worden1 uitbetaald, enz. Zoo staat in het nieuwe contract. En wat krijgen wij' daar- voor in do plaats? Men biedt ons 2 oeni extra: rm een dergelijke aanzienlijke loonsverlaging is dat een paskwil. Welk een opvatting ook van de techniek van een contract I Laten de patroons dan een zeker bedrag uittrekken als algemeene onkosten, op die manier kost het hen immers ook geen geld. Bovendien wordt nu een groote ongelijkheid geschapen voor gehuwden en ongehuwden. In de plannen ten opzichte van loonsver laging zit een behoorlijke climax. Eerst heeft men ons 2 cent ontnomen, kwam toen met 7, thans stelt men voor 16 cent. Waar is op die manier het einde? Wij geven toe, dat in bet vrije bedrijf we1 eens z©cr boog© loon©n wordon betaald. Maar ten eerste gaat het hier over de oontract- Ioonen, en die zijn inderdaad niet zoo ver schrikkelijk hoog in vergelijking met die van andere groepen als typografen, bakkers, enz. Het gemiddelde contractloon per uur be rekend, is zeer matig; de tijd van de extra hooge loonen is voorbij. En ten tweede be trof het dan in ieder geval slechts een paar honderd arbeiders, in den bloeitijd van hef bedrijf eenige duizenden, en hebben de pa troons zeer zeker bij die hooge loonen ook welgevareni Een derde punt in de nieuwe voorstellen betreft het groeploon van- de ongeschoolde arbeiders. Voorgesteld wordt dit over te laten aan een regeling tusschen patroon en arbeiders. Hier in is een angeltj© verborgen. Het betreft de eoonomisch het minst krachtige groepen, en wanneer men de bepaling van deze loonen aan de overeenkomst tusschen patroon en werknemer overlaat, is bet gevaar niet denk beeldig, dat de patroons zullen zeggen: er zijn hier geen ongeschoolde arbeiders, wij er kennen slechts losse. Op die wijze worden ze uit de organisatie geschakeld. Tegenover al deze verslechteringen heb ben wij onze eischen gesteld van medezeg genschap in de commissies tot handhaving der contracten. Wij wenschten voor elke or ganisatie boven 10 man een vertrouwens man, aangewezen door deze commissies. Wil len de patroons dat niet, dan zullen wij dien zelf stellen, en hem tevens opdracht geven goed toe te zien op de naleving van het con tract en op het georganiseerd zijn van alle arbeiders. Nog maar al te vaak komt het voor, dat er ongeorganiseerden op eén kar wei werkzaam zijn en als zoo iemand dan een beetje praten kan, wordt hij nog naar de oogen gezien' ook. Wij hebben als georgani- seer-den ons tegenover de ongeorganiseerden te stellen. Spr. komt nu op de nog hier en daar, ook te Helder bestaande,- plaatselijke groepjes, van metselaars, enz. Deze moesten toch in zien, dat zij met hun klein groepje niets kun nen tot. stand brengen en klaploopen op onze groote organisatie. Zoo licht is tegenwoordig de strijd niet meer. In Zutfen voeren wij al wekenlang strijd, en vraag niet wat dat kost. Een kleine individueel© groep kan dat nim mer bekostigen. Ter demonstreering geeft spr. enkele cijfers van gedane uitkeeringen, waartegenover de ontvangsten worden ge plaatst. Zoo betaalde Smeek in diezelfde periode 11800.aan oontributie, en ontving aan on derstand 83000.Opsterland resp. 6000 en 14000.Amersfoort (met 200 leden) contribueerde 32000.en ontving terug 66000,Heiligerlee, met slechts 40 leden, ontving per lid 500.meer terug dan zij betaalden, enz. En dit waren alle reglemen taire uitkeeringen. Zooiets kan alleen geza menlijk worden' gedragen, dat vóelt ieder. Maar uit een soort groepsegoïsme blijft men voortgaan met zoo'n kleine organisatie. Het is geen opgewekte toon, dien spr. de zen avond laat hooren. Dat kan ook niet. Maar toch wil spr. op een lichtpunt in al die narigheid wijzen. Dat lichtpunt is de onvergetelijk© 23e September, toen daar een geweldige stroom menschen te Amsterdam kwam d-emonstreeren tegen de reactie. En als we zien naar de ruim 1 millioen handtee- keningen op het petitionnement tegen de Vloot, dan zien we, dat, mogen al eenige tak ken van den boom onzer organisaties zijn af gewaaid, de fiere stam intact is gebleven. Maar wij kunnen bet met de Gideonsbende niet meer af: wij hebben de massa noodig. En met een hartstocht el ij ken oproep om alle met-georganiseerde arbeiders in de organisar tie te brenigen, eindigde spr. zijne rede. Wij moeten nog vermelden, dat de Zang vereniging „Kunst aan 't Volk'' onder lef ding van den heer Rusting, een drietal num mers aan het begin van den avond ten ge- hoore had gebracht. Met een woord van dank aan de pers en den spr. sloot de Voorzitter de vergadering. Uit het Politierapport. Sneeuw-geneugten. Donderdagmorgen deed 'een bewoonster van de Tuinstraat aangifte, dat om half ne gen een ruit van een der voorramen van haar woning door een baldadigen jongen me met sneeuwbal is ingeworpen. De dader za er wel meer van hooren. Donderdagmiddag 5 uur werd hetzelfde vonnis voltrokken aan een bewoonster van de Koningstraat, die den jongen die weigerde zijn. naam op te geven, de schooltasch ont nam en deze bij de politie deponeerde. Na eenigen tijd werd deze door demoeder in ge zelschap van den veelbelovenden knaap afge haald, hetgeen een goede gelegenheid was om tevens de ruitenzaak af te wikkelen. Door dik en dun. Door een loopjongen, wonende aan de Molenstraat, werd Donderdagmiddag aangif te gedaan, dat hij omstreeks 4 uur, toen hij met een rijwiel van- zijn patroon, in de Keir zerstraat aan de zijde van den weg was gaan staan om uit te wijken voor een voertuig, dat voertuig niettemin over het voorwiel van zijn rijwiel was gereden, waardoor dit werd be schadigd. De politie zal trachten deze zaak op te lossen. Zie verder 4e blad. VOOR DEN POLITIERECHTER. Zitting van 26 November. In uwe Jeugd, schikt u tot deugd, Want rechters bank, houdt kwaad in dwank. Dat opschrift kunnen we lezen op een oude gevangenisdeur, die heden nog wordt bewaard in het museum te Alkmaar. Het is een verma ning, die vele klantjes van den politierechter op zich kunnen toepassen. Ook de los werkman J. S. uit Helder, die heden terecht stond wegens mishandeling. Deze beklaagde is vroeger reeds vele malen voor mishandeling tot flinke geld boeten veroordeeld» doch het schijnt hem nog niet tot kalmte te hebben gebracht. Althans moest hij zich heden weer verantwoorden, om dat hij een marine-matroos, met wien hij gedu rende een regenbui ergens schuilde, e8n slag bad gegeven, die zoo aankwam, dat de zeeman zich onder geneeskundige behandeling had móe ten stellen en gedurende eenige' dagen geen dienst had kunnen doen. Van hem kon dus wor den gezegd, dat hij van den regen in den drup kwam. De aanleiding tot den twist was al zeer onbenullig. Beklaagde, die «enigermate onder den invloed was, had eenige stekelige aanmer kingen gemaakt op den matroos, die voor een regenbuitje bang was. De matroos was hem bet antwoord niet schuldig gebleven en tenslotte was J. S. met de vuist gaan debatteeren. De officier vorderde met het oog op de ante cedenten van bekl. 1 maand gev., doch de poli tierechter nam daar geen genoegen mee en ver oordeelde bekl., die al zoo dikwerf niet had wil len hooren, tot de gevoelige straf van twee maanden gev. Het zwakke geslacht tn actie. Gedurende een bal, dat ln „Casino" werd ge houden, kregen 'n paar danslustige dames het in zoodanige mate met elkaar aan den stok, dat een hunner, de Wed. K. M., -thans -terecht moest staan ter zake mishandeling van Mej. O. Be klaagde had een brief geschreven, waardoor zekere Mej. v. d. M. werd benadeeld en Mej. O. interpelleerde daarover Mej.-K. M. met gevolg, dat deze juffrouw O. een gevoelige slag in het gezicht toebracht. Beklaagde, die nog niet- in een verzoenings gezinde stemming verkeerde, had heel wat in te brengen en toonde zich absoluut niet tevreden, toen het O. M. 20 boete of 20 dagen vorderde. Ze wilde direct ln appèl gaan. Ondanks deze be dreiging ging de politierechter er toe over, haar te veroordeelen, doch de op te leggen straf werd verminderd tot 15 boete subs. 15 dagen. De onbetrouwbare orgeldraaier-vennoot. De orgeldraaier J. de V. uit Amsterdam was met zijn collega Davld T. overeengekomen, om Helder voor gezamenlijke rekening muzikaal met een draaiorgel te bewerken. Winst en ver lies zouden samen worden gedeeld. T. hield zich echter niet aan de condities, maar ging er met de geheele kas, waarvan De V. 57 toekwam, van door. De V. deed aangifte en deze zaak werd aanvankelijk voor den Amsterdamschen politierechter gebracht, doch deze verwees haar naar zijn Alkmaarschen ambtgenoot, aangezien het misdrijf in het arrondissement Alkmaar was gepleegd. T. werd nu veroordeeld tot 14 dagen gevangenisstraf, terwijl ƒ4.34, die nog in zijn bezit werden gevonden, alsmede een 2de-1 handsch fiets, die hij zich van het geld had aan geschaft, werden toegewezen aan den bena deelden orgeldraaier. ARRONDISSEMENTSRECHTBANK. (Zitting van 27 November. Geheime distilleerderij De 24-jarige reiziger in likeuren D. de H. te Hoogkarspel, die door de commiezen in het be zit werd gevonden van een nagenoeg volledige installatie voor het stoken van gedistilleerd, welke voorwerpen: distilleerketel, afvoerbuizen en koelbak werden aangetroffen in en bij een

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1923 | | pagina 5