r
AL DIT LEKKERS IS GEBAKKEN NET
PRUS PER HALF POND
Eerste Blad.
GELD! GELD!
Nr. 5800
DONDERDAG 6 DECEMBER 1923
51e JAARGANG
BUITENLAND.
DE COMMISSIE VAN HERSTEL.
Aangaande de beslissing betreffende de
benoeming van de bekende twee oommissies
van onderzoek voor Duitschland en de rol
die Barthou en Bradbury hebben gespeeld
bij1 het tot stand komen dier beslissing, wordt
thans van welingelichte zijde gemeld, dat
dit besluit feitelijk door Baldwin is geïnspi
reerd omdat deze, hu hij zijn oorspronkelijk
doel niet kon bereiken langs den weg waar
op hij de medewerking der Vereenigde Sta
ten had kunnen krijgen, langs een anderen
weg toch tot een ©enigszins gelijk resultaat
hoopte te komen.
Hij heeft Bradbury te dien einde een zeer
uitgebreide volmacht verstrekt en deze heeft
daarvan gebruik gemaakt om aan Barthou
de medewerking van Engeland in uitzicht
te stellen voor het verkrijgen van gegevens
aangaande de rijkdommen door Duitsch
land overgebracht naar het buitenland. Na
tuurlijk zal' die medewerking zich in hoofd
zaak richten op een pressie op de Duitsche
regeering, dat deze van haar onderdanen op
gaaf verlangt van hun buiteniandsch tegoed.
In ruil voor de toezegging dezer medewer
king heeft Barthou er in toegestemd het
betaalvermogen te mogen onderzoeken, het
geen het hoofddoel van Engeland is, ten
einde zoodoende te komen tot vaststelling
van een bedrag, dat door Duitschland kan
worden opgebracht.
DUITSCHLAND.
Een protest
De Duitsche regeering heeft geprotesteerd
tegen de inbeslagneming van de nieuwe
goederenwagens door de Belgische regee
ring voor de betaling van de schadeloosstel
ling, door de Duitsche regeering voor den
moord op luitenant Graff. De Duitsche re
geering is van meening, dat de Belgische re
geering misbruik maakt van haar macht om
een kwestie te regelen, die tot de competen
tie van bet internationale hof in Den Haag
behoort.
Pruisen en het Rijnland.
Prijsdaling.
Voor het eerst sedert geruimen tijd is het
rijksindexcijfer voor de kosten, van het
levensonderhoud in Duitschland ietwat ge
daald.
Het rijksindexcijfer bedroeg Maandag
15.115.000.000.000 maal de normale cijfers
van voor den oorlog. Bij de vorige week ver
geleken was het 13 procent lager.
De communistische actie.
FEUILLETON.
door
15)
Aan de andere zijde van de tafel was de
heer Duff bezig de papieren voor hem in
stapeltjes te leggen. Hij klaagde over tocht
en zijn dodhter sloot het raam. Toen zeide
hij, dat dit de bedoeling niet was geweest,
want hij' wenschte niet te stikken, waarop zij
het raam aan den anderen kamt opende.
Nauwelijks sloeg de klok drie uur of hij
beschuldigde haar zijn medicijn vergeten te
hebben. Toen zij deze echter bracht, weiger
de hij het in te nemen. Zij' gaf hem niet den
goeden lepel, merkte hij op, terwijl zij zeer
goed wist, dat hij nooit met een kleinen le
pel Innam.
Hij, maakte aanmerking op het schelle zon
licht, waarop zij1 dadelijk het gordijn liet
zakken, maar hij zeide haar, dat het niet
zijn bedoeling was heelemaal in het donker
te zitten, dus haalde zij het halverwege op.
Toen was zijn jas hem te warm, waarop
her: een andere bracht. Mopperend trok
bij deze aan, maar verklaarde eenter, dat ze
oêt zo, .eel te dun was, als de andere te dik.
Niettegenstaande al zijn pogingen om
^ofit-Indlsch doof te zijn, was het den heer
Snuth onmogelijk zijn gedachten bij de ge-
j>oorten, sterfte en huwelijken voor hem te
nouden. Op één oogeniblik was hij zelfs op
^..POnt geweest zijn gastvrouw te vragern:
hemel, hos houdt u dat uit?" Maar
Ingezonden mededeellng.
Een rede van dr. Marx.
juist bijtijds hield bij1 zich in en schreef meit
groote letters, d'at Sulbmit Blaisdeil in 1801
geboren werd.
Plotseling bemerkte hij, dat de heer Duffs
aandacht vanaf den anderen kant van de ta
fel op hem 'gericht was.
„Als u uw tijd aan zulke nonsens wilt be
steden, waarom gebruikt u dam nieit een
grooter boek?" vroeg de oude man ten
laats tte.
„Omdat bet niet in mijn zak zou passen,"
glimlachte de heer Smlth.
„Maar wat voor belang heeft u er bij om
te weten, wanneer die menschien geleefd
hebben en gestorven zijn?"
„Misschien geen enkel," 'antwoordde de
heer Smith nög altijd' vriendelijk.
„Waarom bemoeit u u er dan mee; wat
verwacht u eigenlijk te vinden?"
„Nu, ik.ik." De heer Smitih was blijk
baar geheel uit het veld geslagen.
„Nu. ik kan u wel zeggen, dat wat u ook
zult vinden, het een bespottelijke bezigheid
ia. Als u ontdekt, dat uw 'grootvader een
grooter man geweest is dan u, zult u er
trotsch op zijn, maar u moest u daarover
schamen omdat u het zelf niet verder ge
bracht heeft. Als u echter vindt, dat hij' het
niet zioo ver heeft gebracht ais u, zult u
zich daarover schamen, terwijl u er trotsch
op moest zijn, omdat u meer geworden' is.
Maar dat zult u natuurlijk niet doen. Ik ken
dat slag van menschen. Ik heb er meer,
zooal's u, ontmoet. Maar werkelijk, echt wer
ken kunt u niet!"
„Vader, mijnheer werkt nu toch," bracht
juffrouw Maggle in het midden. „Op het
oogen/bllk doet hij moeilijk werk. Ais u hem
nu eens met deze papieren hielp?"
Een verschrikte blik kwam in de ©ogen
van den heer Smitih, maar de oude man was
reeds opgestaan.
„Neen, dank jc wel!" merkte hij brutaal
op. „Ik ben niiet zoo gek 'als hij. Ik ga liever
buiten op de stoep zitten, waar ik wat fris-
scbe lucht kan happen."
„Ziezoo, nu kunt n zoolang werken, als
u wilt, mijnheer Smith. Ik begreep wel dat
u liever alleen zoudt willen zijn," knikte
juffrouw Maggie, de stapeltjes papieren
naar heim toeschuivende.
„Maar hoe kunt u in hemelsnaam'verdra
gen. was de heer Smith losgebarsten,
voordat hij ditmaal begreep, dat hij werke
lijk zijn gedachten hardop bad uitgesproken.
Een pij'iflijke blos overdekte zijn 'gelaat.
Ook juffrouw Maggie kleurde. Toen: be
gon zij onverwacht te lachen.
„Eigenlijk komt het er niet op aan! Waar
om zou ik 't u ook niet vertellen? U kan t
natuurlijk niet helpen, dat u 'gezien heeft
hoe het 'hier toegaat. Een oogenblik was ik
vergeten, dat u een vreemde is. Iedereen in
Hillerton begrijpt het. Vader is zenuwachtig,
weet u, en heelemaal niet in orde. Wij moe
ten hem maar toegeven!"
„Maar u wilt toch niet zeggen, d'at u hem
juist moet vragen datgene te doen, wat u
niet wensoht, opdat hij.wel.dat is te
zeggen." De heer Smith was in -een heel
•moeilijk parket en bloosde weer.
Juffrouw Maggie kwam hem echter met
vriendelijke openhartigheid te hulp. „Hem
te zeggen, datgene te doen, wat ik niet
wensch, opdat hij juist dat zal dOen', wat
ik wel wil? Ja, dat is het. Maar het kan mij
niet schelen, werkelijk niet. Ik ben er nu aan
gewoon. Wanneer men maar weet hoe men
't doen moet, wat komt het er dan op aan.
Wat ia er per dot van rekening voor var-
De machtigingswet
De Rijksraad; heeft de machtigingswet
aangenomen met 45 tegen 9 stemmen, dus
met de vereischte 2/3 meerderheid. Hij
bracht met goedkeuring der Rijksregeering
deze wijziging aan, dat die. Rijksraad even
als de Rijksdag gemachtigd is, de opheffing
van vorderingen te verlangen, welke inge
volge de machtigingswet worden uitgevaar
digd.
Tegen de wet stemden de vertegenwoordi
gers van Saksen, Brunswijk en de PruisL-
schil? Iedereen anders vraagt men: „wilt u
dit of dat voor mij doen," terwijl men' bij hem
zegt: „dOet u dit als 't u (blieft niet" Dat is
alles, ziet u, het is werkelijk eenvoudig,
wanneer je het maar eenimaai weet."
„Eenvoudig I lie<ve help!'1 mompelde de
heer Smith. Hij wilde meer zeggen, maar
met een vriendelijken knik keerde zij zich
om, dus 'ging hij met rijtn werk verder.
Benny kwam. met zijn handen vol koekje»
uit die keuken binnengewandeld en viel op
een met kussens .belegd zitje bij hot raam
neer, terwijl hij voldaan zuchtte:
„Zeg, tante Maggie."
„Ja, ypnt."
„Mag ik bij u komen wenen?®
„Natuurlijk niet!" De vriendelijk toon en
glimlach namen het onaangename van deze
kortaf uitgesproken weigering weg. „Wat
zouden je vader en moede® daarvan zeg
gen?"
„Oh!" Het zou hun niks kunnen schelen.
Misschien, dat vader er een beetje op tegen
zou hebben, maar Bess en moeder zeker niet.
Maar ik zou het fijn vinden"!
„Gekheid, Benny." Juffrouw Maggie stap
te op een klein rekje toe en haalde een
doosje te voorschijn. „Hier is een nieuwe
legkaart, probeer daar eens je krachten' op."
Bennny deed de sterk verminderde hoe
veelheid koekjes in zijn andere hand, viel
op zijn 'knieën en strooide den inhoud van
de doos op den 'grond.
„Zij willen mij thuis geen koekjes meer
laten eten, fk bedoel in huig. JEr zijn dan
te veel kruimels."
„Maar je weet, lieverd, dat je hier altijd
de kruimels moet oprapen."
„Ja, maar dat kan mij niet schelenals
ik maar eerst dia prat gehad heb. Maar te
sche Rijnprovincie, die van Thuringen ont
hield! zich. Beieren stemde evenmin doch
behield' zich het recht voor zijn steun in het
protocool te doen opnemen.
UTT HET BEZETTE GEBIED.
De regeling van den werktijd.
De mijnwerkersorganisaties in het Ruhr
gebied1, welke te Essen waren bijeengeko
men, hebben geweigerd' het door haar ver
tegenwoordigers te Berlijn gesloten accoord
goed' te keuren, volgens hetwelk de onder-
grondsche mijnwerkers één uur meer per
dag zouden werken.
De door de bezettingsautoritelten met
gevangenschap gestrafte Dultschers.
Volgens een Duitsche officieele schatting
zijn ca. 5 h 6000 Dultschers in verband met
het lijdelijk verzet door de Fransche en Bel
gen gearresteerd. Daarvan bevinden zich
nog 2800 in' gevangenschap, de andere heb
ben hun straf uitgezeten en zijn ontslagen.
Tot dusver hebben slechts 10 personen gra
tie gekregen voor den geheelen duur van
De verzachting van het regiem In hei
bezette gebied.
Parijs, 4 Deo. De minister van buitenland-
sche zaken publiceert het volgende commu
niqué.
Op voorstel van generaal Degoutte hebben
de Fransche en de Belgische regeering be-
willen niet toelaten, dat ik de kruimels laat
vallen. Ik mag ook niet eens meer vriendje»
mee naar huis nemen. Heusch, tante Mag
gie, ik mag thuis niks. Het schijnt, alsof
dat zoo hoort, als je in bet Westelijk deed
woont," ging hij bedaard voort.
De heer Smith, druk bezig datums te no
teeren, meende een veel beteekenenden blik
uit juffrouw Maggie's oogen in zijn richting
te zien gaan, toen zij mompelde:
„Maar Benny, je vergeet je legkaart, ja
hefbt noig maar vijf stukje» geplaatst."
„Ik mag daar ook niet een»legkaarten
maken." Benny"a stem klonk nog steeds ver
drietig.
„Des te moer reden, dat je 't dian hier doet.
Kijk waar moet je nu den kop van den
hond' plaatsen?"
Lusteloos nam Benny het stukje hout in
zijn vingers en begon hiermede te passen
en te meten.
„Ik was gewoon er mede te spelen en ze
dan te laten liggen. Maar moeder zegt, dat
Ik d'at daar niet meer doen kan. Er mooht
visite komen.cn dit zou dan een gekken in
druk maken. En zoo igaat 't nu met alles.
Moeder en Boes doen voor die visite allerlei
dingen of izlj doen het niet, maar ik begrijp
heusch niet waarom, want er komt nooit
Iemand, geen vreemde tenminste".
»Ja. ja, ventje, maar zij' dOen dat alles voor
t geval, d'at er bezoek mocht komen, maar
je helbt nog steeds niet uitgevonden, waar
Ja nu den kop van den (hond moet leggen."
(Wordt vmrvolgd).
_l_
COURANT
Licht op
voor auto's en fietsen
Donderdag 6 Deo4.17 uur,
Vrijdag 7 4.16
Berlijn, 5 December. In den Pruisischen
Landdag heeft vandaag minister-president
Braun een lange redevoering over het Rijnland
gehouden. Hij schetste het lijden van de be
volking onder den dwang van de Fransche
bajonetten en noemde het zonderling, dat bij
de onderhandelingen met de commissie voor
het Rijnland de politieke vraagstukken meer
op den voorgrond stonden dan de economische.
Het proclameeren van een onafhankelijk Rijn
land is bij deze onderhandelingen/ o.a. ter
sprake gebracht, Bovendien heeft men het
plan geopperd nog andere Duitsche streken,
die niet tot het Rijnland behooren,- met dezen
nieuwen staat te vereenigen. Nooit of te nim
mer zal evenwel Pruisen afstand doen van zijn
souvereine rechten over het Rijnland. Wij zul
len nooit toestemmen, dat er een Rijnlandsche
staat wordt opgericht, Wij willen Rijnland
voor Pruisen en het Rijk behouden. Daarbij-
kunnen wij rekenen op de gröote meerderheid
van de bevolking.
De minister-president werd luide toegejuicht
en woordvoerders van de verschillende par
tijen sloten zich bij zijn woorden: aan.
Berlijn, 5 Dec. De communisten hebben
tegen morgen groote betoogingen op touw ge
ELEANOR H. PORTER.
dURGENS'
PLANTA
30 <*NTS
zet. Deze gaan niet uit van de communistische
partij, maar van de nieuwe revolutionnaire ar
beiderspartij, een stiohting van het onwettige
directorium der verboden communistische
partij. De noodige maatregelen zijn reeds door
de regeering getroffen. Regeeringsgebouwen
en Rijksdag zullen door de politie worden af
gezet en deze laatste wordt den heelen dag in
„Alarmbereitschaft" gehouden. („Hbl.").
In de Dinsdag gehouden Rijksdagzitting
heeft de rijkskanselier dr. Marx het woord ge
nomen na het nieuwe kabinet te hebben voor
gesteld.
De kanselier uitte zijn leedwezen over het
feit, dat de crisis, welke door het op 22 Novem
ber door den Rijksdag genomen besluit werd
veroorzaakt, zoo veel langer heeft geduurd
dan wenschelijk was met het oog op den inder
daad ontzettenden politieken en financieelen
toestand van den staat. Het is een eerste plicht
voor elkeen om alles na te laten wat de tegen
stellingen bij het Duitsche volk zouden kun
nen verscherpen. Mijn strijd, aldus de kanse
lier, gaat noch tegen rechts noch tegen links,
doch tegen allen, die het Duitsche volk door
geweld en list. van 'het laatste willen ontrooven»
wat het nog bezit: de eenheid der natie. Het
Duitsche volk moet en zal weten dat het met
onze economische en financieele krachten fei
telijk is gedaan. Ten opzichte der financieele
quaesties ziet dé rijksregeering zich voor een
taak geplaatst, welke ongekende moeilijkheden
biedt. De aankondiging eener zeer aanmerke
lijke verhooging der inkomsten moet onver
wijld in een daad worden omgezet. Niet min
der moeten de maatregelen tot beperking der
uitgaven, dermate krachtig worden uitgevoerd
dat alle hinderpalen, die zich voordoen, zullen
worden overwonnen. De bevolking moet ein
delijk in haar geheel er van worden doordron
gen, dat, willen het volk en het rijk niet in een
hopelooze poel van vernietiging verzinken,
thans het uur der grootste offers is gekomen.
Het feit, dat om de ontzettende werkloosheid
te overwinnen tegelijkertijd het economisch
leven wederom op gang moet worden gebracht,
maakt de toestand-uiterst moeilijk, thans dient
duidelijk te worden gezegd dat in de quaestie
van het financieele herstel voor ons de quaes
tie „zijn of niet zijn" ligt besloten.
De kanselier verklaarde vervolgens dat de
huidige regeering zich in hflar beginselen niet
van de vorige onderscheidt.. De met een cata
strofe gelijkstaande toestènP van Duitschlands
economiöch leven en financiën moet beslissend
zijn voor de houding der regeering. Het is een
levensquaestie voor het Rijk en het volk hier
de middelen en den weg tot verbetering en
redding te vinden.
De machtigingswet.
Als zulk een weg beschouwt de regeering
de machtigingswet, welke haar de mogelijk
heid verschaft om met den vereischten spoed
doeltreffende maatregelen te nemen. Met het
oog op den volstrekten dwang der gebeurte
nissen zouden langademige beraadslagingen
in den Rijksdag ondragelijk zijn. Het gaat niet
meer om maanden of weken, doch nog slechts
om dagen, waarin moet blijken of het gelukt
Duitschland voor volkomen instorting te be
hoeden. De machtigingswet zou de rijksregee
ring het recht geven tot het nemen van maat
regelen inzake de belastingen en van andere
dringend noodzakelijke maatregelen. Wij doen
een beroep op de vaderlandsliefde en het
plichtsgevoel der volksvertegenwoordigers om
do regeering deze buitengewone volmacht te
geven.
Het Rijk en de bondstaten.
Overgaande tot de quaestie van de verhou
ding tusschen het Rijk en de Landen verklaar
de Marx, dat hij het als zijn ernstigen en, na
regeling der dringendste binnenlandsche
quaesties, als zijn belangrijksten plicht zal be
schouwen, deze verhouding zoo mogelijk ten
spoedigste tot klaarheid te brengen. Onder in
achtneming der rijksgrondwet, welke van zelf
spreekt, zal men in vele opzichten de bevoegd
heden der landen kunnen uitbreiden.
De uitzonderingstoestand.
Ten aanzien van de opheffing van. den
militairen uitzonderingstoestand betoogde de
rijkskanselier, dat de handhaving van rust en
orde in den allernaasten tijd van het grootste
belang waren voor de binnen- en buitenland
se politieke ontwikkeling en, de hoofdvoor
waarde voor het economische saneeringspro-
-es. Derhalve was de militaire uitzonderings
toestand voor het oogenblik nog niet te ver
mijden.
Zoodra de toestand het veroorlooft, zal de
uitzonderingswet worden opgeheven.
Het separatisme in het bezette gebied.
De Rijkskanselier zette wijders uiteen, dat
de regeering alle zorgen zal wijden aan de be
zette gebieden. Zij houdt tegenover alle afschei
dingspogingen onvoorwaardelijk vast aan de
saamhoorigheid van het Rijn- en Ruhrgebied
mét het Rijk en de Landen. De rijksregeering
za1 ten behoeve van de bevolking aan Rijn en
Ruhr alles doen, wat ook maar eenigennate in
de macht des Rijks en des volks ligt.
Tenslotte richtte Marx tot de volksvertegen
woordiging het dringend verzoek bij de a.s.
debatten alles wat scheiding veroorzaakt op
den achtergrond te stellen, met het oog op den
nood van het oogenblik.
De zitting werd daarop verdaagd tot gister
middag 2 uur, opdat de partijen intusschen
haar standpunt ten opzichte van de machti
gingswet kunnen Vaststellen.
De machtigingswet werd door den Rijksdag
in eerste en tweede lezing aangenomen, met
het voorstel der Arbeitsgemeinschaft, om vóór
de uitvaardiging van verordeningen een com-
m'ssie van 15 Rijksdagleden met gesloten
deuren te hooren.
Tegen stemden de D.-nationalen, de D.-völ-
kischen en de communisten.
De derde lezing en de eindstemming over de
wet hebben morgenmiddag om 1 uur plaats.
hun straftijd.
w*