IE COURANT
Tweede Blad.
VAN DONDERDAG 24 JANUARI 1924.
PLAATSELIJK NIEUWS.
Er. Ms. heemskerk" en „Tromp".
Hr. Ms. „Heemskerk" en „Tromp" zijn 22
Januari van Algiers vertrokken.
Begrafenis M. Ph. Polak.
Varna, geef mfl mijn mlUloenen weder!
(Ingezonden).
zegt: In bet algemeen la thans de ka-
pitaalddenst van de Gemeente zeer goed in
oude, alleen zitten wy nog miet „oud zeer".
Held. 0.17 Jan. 1924.
Ik kan deze meening niet d'eelen. Integen-
nauwkeurige bestudeering van
officieel verstrekte cijfers en verklaringen
kom ik tot ontstellende conclusies.
Men hoore: Held. O. 12 Juni 1928 voor
dracht tot het aangaan eener geldleening:
„wenschen wij het beschikbare bedrag van
rond 285.000.aani te wenden ter gedeelte
lijke betaling der aflossing van de te leenen
som".
Er werd 1.860.000.— schuld aangegaan,
doch slechts 1.224.017.20 ontvangen, d.i.
185.972.80 minder. Er was 285.000.— be
schikbaar tegenover een totaal aantal te be
talen rekeningen van 1.859.000.—. Mits
dien was een leening van 1.181.400.—
nom/ k 90 1.074.000.voldoende ge
weest, zoodat 150.000.— geleend is ter
voldoening van de eerste aflossingen. Hier
weid: nieuw geld geleend om oude schulden
te betalen, wat allerminst goed beheer mag
heeten.
Held. G. 12 Juni 1928, alsvoren: Tekort
Levenpmiddelenbedrijf 14.427.41. Held. O.
18 Mei 1922. Liquidatie Levensmiddelen-
bedrijf: Batig slot 225.001/,. Nadeelig ver-
eohil 14.652.41l/i. Hoe is het mogelijk, dat
een op 1 Maart 1922 opgeheven bedrijf in
het tijdvak 18 Mei 1922—12 Juni 1928 een
strop van 14.652.411/» voor de gemeente
kon opleveren.
Grenzeloos optimisme omtrent de draag
kracht der Gemeente heeft moeten heer-
schen om tot uitgaven over te gaan ale ver
meld in de memorie van toelichting op de
groote leening van Juni 1928. (Men telle cp).
Aankoop grond 404.572.87
Aanleg spuikanaal 212.087.27
Aanleg straten 184,745.28
Dlenstgeb. begraafpl. 27.670.—
(Inmiddels weten wy, d'at totaal in 't grond
bedrijf 1.800.000.— gestoken is).
De overheid stond echter niet alleen, ook
anderen gingen, zoo zij kans kregen, binnen
de grenzen der wet met gemeentegeld hun
belangen behartigen,
(Bouw R.-K. scholen 170.000.—, Held. O.
12 Juni 1928,) zonder zich te bekommeren
over het „wie zal het betalen". De gemeente
was er goed voor. Herinner u 't loven en bie
den tusschen Schoolvereeniging en Over
heid over t afstaan van een school of
't nieuw bouwen in 1922.
Het resultaat was dan ook: van 100.000.—
in 1914 steeg de inkomstenbelasting tot
f 900.000 in 1928, terwyi het belastbaar in
komen van 8.180.000— tot naar schatting
10.000.000./ 111.660.000.— in 1922) steeg.
Deze belasting werd 8 X zoo zwaar.
De schuld der gemeente 5.776.000.—)
eisoht, tegen 4 'sjaars en aflossing in 50
laar gerekend, f 846.560.— per jaar. Hierby
heb ik zachtere eisohsn gesteld dan de wer-
keiykheid geeft
Naschrift aan
Tegen uw beschouwing over mijn in de
Held. O. van 22 Jan. ingezonden stuk, heb
ik ook bedenkingea
Te Arnhem bedenkt men zich thans of
men door zal gaan met het steken van geld
in het grondbedryf (Industrie-terTeln in de
Broek), te Utrecht schrikt men thans ook
van de oonsequentieg der grondpolltiok, Wy
zullen ook wel moeten betalen.
Hoe of u kunt lezen in mijn stuk, dat de
verliezen bij de boekwaarde by geschreven
worden, is mij een raadsel, de boekwaarde
ls een actlefpost, de verliezen doen den
passlefpost schulden toenemen.
U soltijnt hèt blijkbaar logisch te vinden,
dat het evenwicht in de balans hersteld
wordt door dan maar eenvoudig de boek
waarde van de gronden te verhoogen, en
dan om de vyf jaar te zeggen: nu gaan wij
herschaften en bypassen, om de zaak weer
gezond te maken. Dit is het vermommen
van exploitatie-verliezen als conjunctuur-
verliezen.
Wat den dekkingsinvloed betreft, komt u
tot een theoretisch verlies van 280.000.—
buiten dekkingsinvloed, en zegt: slechts
11.961.60 ls net verlies dat werkeiyk op
trad. Lacy, waarom moest dan in 1928
61.409.81 geleend worden, als dat verlies
maar 11.951.60 bedroeg, die contant be
taald worden. Als de dekkingsinvloed voor
een bedrag van f 75.000.— (of 25.000.—
per Jaar) te kort sohlet, ls dat nog veel te
veel.
Tot mdjn genoegen trof ik juist de cyfers
van het Gemeentelijk Statistisch Bureau te
Amsterdam in 't nummer Held. O. van 22
Jan. aan, biykbaar zouden, indien men zich
op uw standpunt stelt, de loonen thans met
22 verlaagd kunnen worden, een vry wat
zwaardere eisch dan de mijne (8
H.
De heer H. roert in het bovenstaande ver
schillend© onderwerpen aan die te omvang
rijk rijn om in een kort onderschrift te be
handelen. Be stel my voor in de volgend© nrs.
van, de Held. Ort. daarop terug te komen.
VERGADERINGEN, VERMAKELIJK
HEDEN. ENZ.
Maandag 28 Januari.
Apologetische Vereeniglng. Prof. Dn. F. J.
J. Buytendyk. Casino 8 uur.
m Vrydag 1 Februari.
Kunstavond Vrydenkersver. ,yd© Dageraad".
Casino 8 uur.
Ned. Prot. Bondl, afd. Helder. Ds. Weatndjse,
Warfhuizen.
Woensdag 6 Februari.
JL. G. O.-avond: Clinge Doornbos.
- 11 Maart
A.
Onder 'groot© belangstelling had Wo*, s-
dagmiddag op het Israëlitische kerkhoi «o
Huisduinen de teraardbesteLLinig plaats van
het stoffelijk overschot van wijlen den heer
M. Ph. Polak, in leven directeur-eigenaar
van den Oasino-schouwburg. De stoet be
stond uit een negental rijtuigen met genoo-
digden en familieleden, terwijl een aantal
plaatselijke vereenigingen afgevaardigden
hadden gezonden, en een viertal unet vaan
dels vertegenwoordigd waren.
Achter den stoet ging allereerst het per
soneel van „Casino", gevolgd door vertegen
woordigers van het „Stedelijk Muziekcorps",
Burgerkring „Harmonie", Helders Gemengd
Koor, Helder's Mannenkoor, Zangvereeni-
ging „Morgenrood", Vereeniging „Moed,
Volharding, Zelfopoffering", Sport- en Gym-
nastiekvereeniging „Oefening kweekt
Kunst" met Dames-afdeeling „Hygiea", Ver-
eenilgiing „Pro Patria", het Stafmuzdekoorps
der Kon. Marine, Tooneelvereeniging „Ta-
venu".
De volgende vereenigingen voerden hun
vaandel mede in den stoet: „Stedelijk Mu
ziekoorps" (met omfloerst vaandel en om
floerste schelleboomen), „Oefening kweekt
kunst" met Damesafdeelinig „Hygieia" (beide
met omfloerst vaandel), Burgerkring „Har'
monie". Kransen werden gegeven door het
Casino-personeel, het „Stedelijk Muziek-
oorps", „Ars et Labor", „Pro Patria", „Oefe
ning kweekt Kunst".
Op den doodenakker sloten zich bij den
stoet aan afgevaardigden van de Muziok-
vereenigirig „Winnubst" en de Vereeniging
van Oud-Onderofficieren en vele particu
lieren.
Alvorens de stoet het kerkhof betrad:,
werden door den heer J. Coltof als oudste
der Joodache gemeente, de gebruikelijke ge
beden gezegd. Hy schetste daarna, volgens
Joodsch gebruik, de verdiensten van den
afgestorvene. Van hem geldt wat de Predi
ker heeft geschreven: „Ik zag alle de leven-
dien wandelen onder de zoon". Ook voor hem,
vriend van zoovelen, heeft de zon gesche
nen. Hy was weldadig voor velen, hij heeft
gedaan wat hy als goed Israëliet en mensch
verplicht was te doen. God heeft don mensch
geschapen' naar Zyn beeld. Zoo staat in den
bijbel. Maar ook staat er, dat God onlicha-
meiyk is. Hoe rijmt rich dit tezamen? De
Talmud zal ons de verklaring 'geven: wij
zyn geschapen naar Gods beeld omdat onze
plicht is de door God aangegeven wegen te
'bewandelen. Zyn die wegen ons bekend?
Zeer zeker, Genesis leert ze ons kenneni:
En zoo beeft onze vriend zyn aardsche leven
gewandeld langs de wegen, die God hem
aanwees. Jarenlang hebben wy hem per
sooniyk gekend, steeds was hij de man,
wiens deur openstond voor de verdrukten
en de armen. Den weduwen en weezen was
hy tot een steun. Zyn hand was open voor
hen en ook zyn geldbuidel. Ik spreek uit
ervaring. Evenmin als voor den Mozes uit
het Oude Testament een eerezuü zal worden
opgericht, zal dat voor dezen Mozes geschie
den: maar zoomin als Mozes uit de oudheid
vergeten is en zy'n werk thans voortleeft,
zoo min zullen wy or.'*en vriend Mozes ver
geten. Verschil van g*. oof, van stand, kende
hy niet: voor hem bcenden slechts men-
sdhen. „God is goed voor allen en geeft
barmhartigheid' aan al Zyn schepselen", zoo
zegt de psalmist God heeft dezen Mozes
tot rich genoemen en zal hem de belooning
gewen, die hem toekomt.
Tot de kinderen van den overledene zegt
spr.: De liefde, die gij verdeeld hebt over
uw vader en moeder, zult gij thans, verdub
beld', aan uw moeder alleen geven, Wij, zyn
vrienden, betreuren het, dat hij uit onzen
familiekring is weggenomen. Maar hij is
t niet verdwenen: hij was een edelgesteente,
i welks waarde ongerept biyft, waar het zich
ook bevindt, De groote belangstelling, die
by zyne begrafenis is, doet ons zien, hoezeer
hy by ons allen bemind was.
IDe Voorzitter van de Israëlletlsche ge
meente, de heer Vrieslander, heeft 80 jaar
lang met den overledene omgegaan. De
naam Polak is voor onze gemeente geen
vreemde naam; in de registers van de Jood-
schie gemeente vinden wy dezen naam ver
meld als stichters van deze begraafplaats.
De grootvader van den overledene heeft lang
de graven schoongehouden van onze afge-
strovenen; een oom heeft veel gedaan voor
ons onderwijè. De vader van dezen over
ledene was een diamant voor onze gemeente;
J hy mooht eenmaal den persooniyken dank
van d'e Konlnkiyke familie ontvangen. En
gyzelf, beste vrlerid, die tijdens uw leven
zooveel verschillende besturen hebt medege
maakt, wist steeds de harmonie te bewaren.
Door uw tactvol optreden hebt gy de ge
meente byeengehouden en vrede gesticht als
er verschil van meening was. Het was de
overledene, die aan onze synagoge twee deu-
r enschonk. Nog dageiyks, als wy ze zien.
denken wy aan hem en zijn geschenk. Wij
danken u voor alles, wat gy In het belang
onzer Joodsche gemeente deed.
Tot de zoons zegt spreker: Zooals uw va
der ons steeds heeft geholpen, zoo vragen
wy u, helpt ook gy ons zoover dat ln uw ver
mogen ls, de gemeente te ondersteunen.
Hierna ving de tocht naar het graf aan.
Volgens den Joodschen ritus moet onderweg
driemaal halt worden gehouden, en Psalm 91
worden gebeden: „Die in de schuilplaats des
Allerhoogsten is gezeten, die zal vernachten
in de schaduw des Almachtigen. Ik zal tot
den Heere zeggen: Myne toevlucht en myn
burg, myn God, op wien ik vertrouw. Want
hy zal u redden van den strik des vogelvan
gers, van de zeer verderfeiyke pestiUentle",
enz.
Aan het graf werd het woord' gevoerd, al
lereerst door dén heer Nlesthoven, den oud
ste ln jaren van het gezameniyke personeel,
die met ontroerde stem zyn ouden patroon
herdacht. In stilte deed hy ons veel goed;
voor hem gold het woord, dat de linkerhand
niet wist wat d'e rechter deed'. Wy, zyn per
soneel, hebben dat meermalen ondervonden.
Spr. dankt de Israëlletlsche gemeente, dat
deze hem vergunde, ondanks de traditie, hier aan te gane kasgeldleening)
het woord te mogen voeren om dit te zeg- Hoofdstuk VIII (Onvoorziene
gen. Niemand kan beseffen, wat wy in on- f 177.19.
aan „onzen besten, ouden directeur*, dien
wy nooit zullen vergeten, en legt een krans
op het graf.
De heer van Loo spreekt namens Helder's
Gemengd' Koor en de Zangver. „Morgen
rood". Terecht schreef d'e Held. Courant,
dat dit overlijden voor menigeen een verras
sing was. Hoe oud de heer Polak ook was,
hy was nog jong van geest en dacht tot
voor kort nog niet aan heengaan. Hij heeft
een prachtigen leeftijd' bereikt met zyn 81
jaar. Hy was een vriend'van alle vereeni
gingen, en daardoor is hy een persooniyk-
heid' in de gemeente geworden. Hy leefde
mede met hun bestaan, en by geen gelegen
heid liet hy na zijm sympathie te betuigen.
Steeds kwam hy dan, naar hy zelf zeide, als
de hekkesluiter. Helaas, wy zullen hem niet
meer zien op de vele vergaderingen. Hy
was bovendien door het géheele land bekend
in de arietenwereld. Zyn naam zal lang in
ons aller aangename herinnering blijven.
Maar het hek is voor hem thans gesloten.
Als persooniyk vriend zal spr. hem nimmer
vergeten.
Namens „Helder's Mannenkoor" spreekt
de heer Abbenes enkele woorden en namens
„Oefening kweekt Kunst" en de Tooneelver
eeniging „Tavenu" de heer Scheilinger. De
heer Ter Hall, kapelmeester van het Staf-
muriekcorps legt 'een krans op de baar.
Tenslotte dankt de 'schoonzoon van den
overledene, luitenant van Oirschot, voor de
hartelijke woorden aan de nagedachtis van
den overledene, wiens nobele leven zy'n kin
deren tot een voorbeeld zal zyn, gewijd.
Na de gebruikelijke Slotgebeden was de
plechtigheid afgeloopen.
Polder „Het Koegras".
Vergadering van Hoofdingelanden van den
Polder „Het Koegras" op Dinsdagmiddag 1 uur,
in „Bellevue". Aanwezig de heemraden J. van
der Veer, C. Dito, P. Gias en D. Sleutel, en de
hoofdingelanden Jbr. Laman Trip, J. Zander
Jr., P. Zeeman, G. de Beurs Gz., J. Blankman,
H. Bakker Dz. en G. W. Jimmink Hz. Voor
zitter de beer Jb. Verfaille, dykgraaf, secretaris
penningmeester de beer A. J. <ie Jongb, opzich
ter de beer H. G. Th. Mann.
De Voorzitter, de heer Jb. Verfaille,
heet de aanwezigen welkom, in het byzonder
den beer Blankman, die voor bet eerst als hoofd
ingeland ter vergadering is, en geeft daarna het
woord aan den secretaris, den heer De Jongb,
voor het lezen der notulen der vorige vergade
ring. Van den heer Loopuyt was telegrafisch
bericht van verhindering ingekomen.
De notulen worden zonder op- of aanmerkin
gen goedgekeurd1, waarna de Voorzitter
mededeeling doet van eenlge ingekomen stuk
ken. Aan de gemeente Helder is-vergunning
verleend tot het leggen van een kabel voor elec-
trisch licht over grond, behoorende aan den
Polder: id. aan het Provinciaal Waterleiding
bedrijf voor het leggen van een waterleiding.
Goedgekeurd door Ged. Staten is het besluit In
zake de verhaalbaarheid van kosten.
Daarna komt aan de orde de behandeling der
Begrooting 1924. Begonnen wordt met de uit
gaven.
Hoofdstuk I (Nadeelig saldo gewone ontv. en
ultg.) nihil.
Hoofdstuk II (Jaarwedden, loonen, pensioe
nen en kosten van beheer): paragraaf A (Jaar
wedden der leden van het bestuur) geraamd op
1100, paragraaf B (id. van ambtenaren, be
ambten en werklieden) op 4444.20, par. C
(Pensioenen en toelagen) op 1980.70, par. D
(huish. kosten tot een max. van 200) op 100,
par. E (andere kosten van administratie) 928.
By volgnummer 24 (jaarwedde van den hulp-
opzichter 800) informeert de heer Laman
Trip naar diiens werkzaamheden. De Voor
zitter zet uiteen, dat deze moeiiyk kunnen
worden omschreven, de functionnaris kan echter
ln geen geval gemist worden.
Totaal voor Hoofdstuk II 8652.90,
Hoofdstuk IH (Aanleg en onderhoud van
werken). Par. A (Tochten, vaarten en slooten)
geraamd op f 2000. De bedoeling is dit voorjaar
te beginnen met het uitbaggeren en verdiepen
van vaarten en slooten (hiervoor is uitgetrokken
1500). Daar het najaar nat was en slecht, kon
het toen niet gebeuren. Par. B (Onderhoud slui
zen, bruggen, duikers en hekken), geraamd op
8000, d. 1. het dubbele van verleden jaar. Dit
jaar moeten verschillende slulshoofden worden
nagezien, ook dient een brug te worden ver
hoogd en Verbreed, enz. Par. O (Wegen 6810,
d. 1. byna 600 minder dan verleden jaar ge
raamd is). De post „onderhoud der wegen" on
der volgno. 62 is verhoogd, teneinde in dit jaar
tot bermverlaging te kunnen overgaan. Over
dezen post ontstaat een langdurige discussie
tusschen den heer Laman Trip en den
Voorzitter: eerstgenoemde meent, dat de
weg, waarvan hier sprake is (de Callantoooger-
vaartweg), als verbindingsweg niet noodig is,
en zyns Inziens de kosten van onderhoud
wel tot een uiterst minimum kunnen wor
den beperkt. Daarentegen merkt de Voor
zitter, ondersteund door den heer Van der
Veer, op, dat de weg onder de keur van den
polder valt, en dat dus vanwege Gedeputeerde
Staten zeer zeker op onderhoudt, ook van dezen,
feitelijk overbodlgen, weg, zal worden aange
drongen. By opvolging van het advies van den
heer Trip zou de polder later op veel grooter
kosten komen, daar dan natuurlijk deze weg ln
verval raakt.
Omtrent den post „aankoop van grint en
basalt" (volgno. 53), waarvoor ls geraamd 8550,
wordt medegedeeld, dat de bedoeling is 800 M\
zand en 100 M\ grint aan te koopen. Op eene
vraag van den heer De Beurs of openbare
aanbesteding hiervan niet wenscheiyk is, ant
woordt de V o o r z i 11 e r, dat de ervaring heeft
geleerd, dat voor den polder het voordeeligst is
een onderhandsche aanbesteding. Post No. 56
„aanleg en onderhoud van paardenpaden" is be-
langryk lager geraamd (thans 300, v. j. 1000),
in verband met het vervallen van enkele dezer
paden. Voor onderhoud van het plantsoen te
Julianadorp is 50 meer uitgetrokken, daar het
hekje om dit park zal worden vernieuwd. Totaa
van Hoofdstuk III f 11810 (vorig jaar 11400).
Het Bestuur wordt bovendien gemachtigd zoo
danige af- en overschrijvingen der verschillende
posten te doen als het noodig zal oordeelen.
Hoofdstuk IV (Lasten en Recognities)
620.76.
Hoofdstuk V (Rente en aflossingen) totaal
747.50.
Hoofdstuk VI (Andere gewone uitgaven),
memoriepost 1.
Hoofdstuk VII (Buitengewone uitgaven)
8602 (betreft de aflossing eener telkenjare
uitgaven)
zen ouden patroon verliezen. Namens het
heele personeel, waarby zich oo kde souf
fleur aansluit, brengt spr. een laatsten groet
Ontvangsten. Hoofdstuk I (Ontvangsten we
gens vroegere diensten), memorie 8.J
de uitgaven worden deze vastgesteld op 5.50
per H.A., hetgeen over 3897.65.40 H.A. een
ontvangst oplevert van 21437.10 (vorig jaar
geraamd op f 23385.92).
Hoofdstuk III (Inkomsten van bezittingen)
666.25.
Hoofdstuk TV (Andere gewone ontvangsten),
'memorie 13.
Hoofdstuk V (Buitengewone ontvangsten)
3502 (betreft de kasgeldleening).
Totaal in ontvangsten en uitgaven f 26511.35.
De schulden van het waterschap bedroegen 1
Januari 1924 4500 van de in 1916 aangegane
leening groot 8000. Voorts moet wegens de
inkoopsommen voor het pensioen der ambte
naren betaald worden by raming 5964.30 in
10 jaariyksche termy'nen, waarvan de eerste ter-
my n betaald is. Het bedrag beschiedt by raming,
omdat de Pensioenraad nog niet voor alle amb
tenaren de inkoopsom heeft vastgesteld.
De bezittingen van het waterschap bedragen
twee sluiswachterswoningen en 69.24.63 H.A.
wegen, water en bouwterrein, zooals die voor
komen in de kadastrale registers.
De Voorzitter deelt naar aanleiding van
deze begrooting nog mede, dat de lasten van dit
jaar met 50 cent kunnen worden verminderd.
De begrooting wordt verder by acclamatie
goedgekeurd, en het kohier polderlasten op het
bovengenoemd bedrag van 21437.10 vastge
steld. Jhr. Laman Trip vraagt of het niet
mogeiyk is, den eersten termyn van 'betaling
(1 Mei) wat vroeger te stellen, daar dan de kas
geldleening zou kunnen vervallen. De o o r-
z i 11 e r antwoordt, dat deze zaak in het Bestuur
is overwogen, dat evenwel een vervroegde be
taling bezwarend vond, en adviseert den toe
stand onveranderd te handhaven.
De heeren De Beurs en Blankman worden
vervolgens aangewezen tot het nazien der reke
ning 1923.
By de nu volgende rondvraag worden nog
verschillende zaken naar voren gebracht. De
heer Laman Trip vraagt naar den nieuwen
weg langs de duinen. Komt deze spoedig ge
reed? De Voorzitter antwoordt, dat de
vorst oorzaak was van de vertraagde oplevering.
By gunstig weer is de weg met een week of
drie klaar. Oorspronkeiyk was de bedoeling het
werk 1 Februari op te leveren, maar wy zyn
eleurgesteld, vooral met.het verharden (walsen,
enz.). Verschillende proeven moesten worden
genomen. Op het oogenblik moet nog ongeveer
700 M. aangelegd worden.
De heer Laman Trip bespreekt voorts de
sleotrlficatie van den polder en van Callantsoog.
Deze zal nu weldra een feit zijn. Anders even
wel staat het met de Waterleiding. In Callants
oog nog geen sprake van aansluiting, maar on
der de gemeente Helder kan het wel. Kan het
Polderbestuur zich hiermede niet eens be
moeien? vraagt spr.
Uit verschillende mededeelingen, van de hee-
ren M a n n en S1 e u t e 1, blijkt, dat deze kwes
tie wel in orde zal komen. Maar het Prov. Wa-
terleldingbedryf kan alleen aansluiting geven
aan eén gemeentebestuur en niet aan een per
soon. Op het oogenblik zyn nog onderhandelin
gen met het gemeentebestuur van Callantsoog
gaande.
De Voorzitter deelt nog mede, in ant
woord' op de vraag van den heer Laman Trip
dat het z. i. niet, op den weg ligt van het Polder'
bestuur by de gemeente Callantsoog aan te
dringen op aansluiting aan de Prov. Waterlei
ding. Spr. meent evenwel, dat de zaak op en
dere wijze wellicht zou kunnen worden opge'
losft indien de betrokken boerderijen, die onder
de gemeente Caliantsoog liggen, aansluiting
zouden kunnen krygen op de Heldersche lei
ding. Dit is een zaak van overleg tusschen de
gemeente Helder en het Prov. Waterleiding
bedryf, en tot het bevorderen hiervan wil het
Polderbestuur gaarne medewerken.
Die heer G. W. Jimmink bespreekt den
toestand in de Caliantsoogervaart, waarin zich
veel eendenhokken bevinden. Z. i. dienen maat
regelen te worden genomen dit tegen te gaan.
Zal worden onderzocht.
Daarna sluiting onder dankzegging voor de
opkomst.
AMeellng Toonkunst
Die Jahreszelten.
Het ls altyd een aangename taak, wan
neer men iets onvoorwaardeiyk prijzen kan.
Met de uitvoering van Haydn's oratorium
„Die Jahreszelten", welke Dinsdagavond in
Casino plaats had, is dat het geval, en zoo
is ook ditmaal onze taak bovendien al heel
gemakkeiyk. Natuuriyk biyven er altyd wel
wenschen over, maar wat met het beschik
bare materiaal bereikbaar was, heeft de
heer Leewens bereikt, en daarmede is fei
telijk alles gezegd wat gezegd kan worden.
Het eenige gebrek van Haydn's werk is de
schrikkeiyke lengte ervan; eerst om kwart
voor tien kon aan -het tweede gedeelte wor
den begonnen en de pauze begon om ruim
half elf. In Haydn's tyd vingen dergehjke
oratoria, meenen wy, dan ook vroeger aan.
Overigens, welk een boeiend en fraai
werk is het I Geen oogenblik verveelt het,
en er is een groote afwisseling in de muziek.
De afdeeling „Toonkunst" had zich de mede
werking van een drietal uitmuntende solis
ten verzekerd. Boven allen uit blonk de glas
heldere sopraan van mejuffrouw Vincent.
Tot in de hoogste registers was deze hel
der en doordringend; het was een genot
naar haar te luisteren. De heeren Holt-
haus (tenor) en Ravelli (bas) moesten
het by haar afleggen, al konden zy, elk voor
zich, ook zeer goed voldoen. Herhaalde ma
len werden de solisten bejubeld. Het moge
waar zyn, dat het klanktimbre van de stem
men niet precies gelyk was,nochtans was
de samenzang in de duetten en trio's van
groote bekoring. Ook het koor heeft zich
voortreffelyk geweerd, daarby gesteund door
pianobegeleiding van Mevrouw Velthuys
en heet orkest der afdeeling. Hoewel niet
alles vlekkeloos was, viel er meer te prijzen
dan te laken, en de heer Leewens kan,
dunkt ons, met voldoening op dezen avond
terugzien. Er is door alle werkende leden
en het orkest conamore gewerkt, en dat
het publiek het gebodene hoogelyk waar
deerde toonde het harteiyke applaus. Ons
dunkt, vader Haydn zelf, zou wel tevre
den zyn geweest.
Voor de HoHandsche kinderen ln ds
Roerstreek.
Het is en biyft armoe troef voor de Holland-
sche gezinnen ln de Roerstreek. Hartroerend
zyn de verhalen, die men zoo nu en dan te hoo-
ren krygt daarvan. De heer Meyer, die met de
heeren Kokelaar en Scheilinger al het mogelijke
doet om dien nood althans eenigszins te lenigen,
kan daarvan treffende mededeelingen doen. Men
zal zich herinneren, dat bij de uitvoering, welke
onlangs plaats had en waardoor het mogeUjk
Hoofdstuk II (Belastingen). In vsrband mst was «en flink bedrag aan den Hollandschen
consul in Dortmund te zenden, eenige HoHand
sche heeren, woonachtig in Dortmund', aan
wezig waren om persooniyk te danken voor de
offervaardigheid van het Heldersche pubUek.
Een dezer, de heer Swennen, opzichter in een
groote machinefabriek aldaar, is in geregelde
correspondentie met den heer Bernard Meyer
gebleven. Zyn sobere, onopgesmukte verhalen
spreken voor zichzelf.
Oudejaarsavond sckryft hy: „Buiten ligt de
sneeuw een handbreedte en verschillende men-
schen zoeken het brood zooals de vogels het by
een sneeuwstorm doen, want, meneer Mey.'
de armoede is hier by verschillende menschen
zóó groot, dat er in den Helder geen begrip van
gemaakt kan worden. Vandaag zyn de HoUan-
ders weer uitbetaald geworden, 2.603.guldL
Den 20sten December hadden zij het laatste
gehad 6 gulden."
Den 13den Januari schryft deze zelfde heer:
„Wy hebben in Dortmund nog meer dan 1000
HioUandsche families werkeloos loopen, en de
ondersteuning is altyd nog twee tot drie gulden
per week." -
In een volgend' schryven, d.d. 17 Januari,
heet het: „Gelooft u het, heer Meyer, de armoe
de van het HoHandsche werkvolk is drie maal
zoo slim als voor 4 weken. Bedenk, dat een
vader met> vrouw en twee kinderen 3 gulden in
de week kriigt, dat zyn 12 gulden in de maand
of 18 Billioen. Nu moet u begrypen, dat hier
deze familie alleen voor huishuur en watergeld
(waterleiding) 15 billioen in de maand betaalt.
Nu komt het lichtgas of electrisch in de maand
8 10 billioen. Waar blijft het eten en drinken,
waar biyven schoenen, kousen en'kleeren?
Vertelt u gerust, mynheer Meyer, slimmer dan
hier is het op het oogenblik nergens. Vele men
schen moeten uit de woningen, omdat ze geen
huur betalen. Als de menschen uit den Helder
het eens zouden zien, wat voor een airmoede op
het consulaat komt, treurig en nog eens treurig.
Het consulaat wil graag helpen, maar ze hebben
de bepalingen van de Nederlandsche Regeering
precies te volgen. En toch doet het consulaat
nog veel uit zichzelf, omdat men de armoede
niet aanzien kan. Er komen menschen op bloots
voeten, die' om schoenen vragen."
Stadgenootenl Deze sobere mededeelingen
spreken voor zichzelf. Helpen ls hier plicht, ook
al zyn voor uzelf de tyden slecht. Helpen kunt
Ïij deze landgenooten met uw geldeiyk» on-
ersteuning. A.». Zaterdagavond heeft ln „Ca
sino" wederom een Liefdadigheidsvoorstelling
plaats ten bate van de HoUanders ln het Ruhr-
gebied. WelwlUende medewerking ls toegezegd
door de heeren Joh. Pala (viool), Arie van de
Weg (piano), Ludwig Otte (solo-fluitist, zelf
Duitseher), en Willy Bakker (piano). Een
Dultsch dames-zangkoor ln nationale kleeder
dracht, onder leiding van den heer F. van der
Mey, zal medewerking verleenen, en een 12-tal
dames, onder leiding van Mevr. Wierstra, zal
een fantasiedans uitvoeren. Verder zuUen de*
heer en mejuffrouw Polak (Koningstraat) een
dans uitvoeren, getiteld „Herders-Idylle".
De toegangsprijzen zyn 60 en 40 cent.
Wy vragen u, stadgenooten: koopt een kaart
voor dezen avond! Koopt een of meer kaarten,
ook al wilt gy er niet heengaan; het bedrag ls
slechts gering en het is zoo bitter en bitter
noodig, dat blijkt genoegzaam uit de brieven
van den heer Swennen. Stuurt ze niet weg, de
dames, die u een kaartje komen aanb'eden; be
denkt. dat, ook al zoudt gyzelf ais werkelooze
onderstand genieten, uw inkomen nog royaal
is te noemen by dat van uw arme, van alles be
rooide landgenooten in het ongelukkige, ver
slagen Dultschland'1
Ned. Ver. van Hulsvrouwen.
Dinsdagavond trad ln de bovenzaal van
het lokaal van den heer v. Weelde mevr.
Roorda v. Eysinga Bakker, uit Haarlem op,
met het onderwerp: „Kan djé Hulsvrouw,
nevens haar gezinstaak, zich ook nog wyden
aan maatschappeiyk werk?"
Mevrouw DekkerKlik opende met een
kort woord do vergadering, waarin zy allen,
in 't byzonder mevr. Roorda, harteiyk wel
kom heette.
Hiernia verkreeg: mevrouw Roorda het
woord 't Is nu zoowat ruim een jaar to
leden aldus spr. dat er in Haarlem een
lering zou gehouden worden door mevrouw
Bqissevain. Ter elfder ure stuurde dezs be
richt van verhindering, en werd mij ver
zocht haar taak over te nemen. Ik koos toen
voor dien avond hert onderwerp dat ik be
denavond hier zal behandelen. «Jk deed dit
echter niet zonder eenigen schroom, daar
mevr. Wyn'andtsFrancken kort te voren
eenzelfde onderwerp had behandteld. Deze
spreekster had echter hoofdzakeiyk over het
maatschappeiyk en politiek leven gespro
ken, terwijl ik den nadruk heb gelegd op hel
gezinsleven.
Er is my meermalen gevraagd hoe Ik
naast mijn druk gezin, my ook nog kon wy
den aan het maatschappeiyk werk. Ik hoop
u dit duldeiyk te maken.
Iedere huisvrouw weet bij ondervinding
dat „huisvrouwtje spelen" lang niet makke-
ïyk is. Integendeel, het is moeilijk, dooh
daarnaast Is net die mooiste taak der vrouw.
Wij vrouwen kunnen ons gezih tot hot bests
en heeriykste maken wat er op aarde is.
Veel ontevreden, pessimisten, zijn vast niet
opgevoed in een goed gezinsleven, want
daarin tracht men elkaar op te wekken en
te steunen. Het oude spreekwoord is hier
zeer goed op zyn plaats „gedeelde vreugd
ls dubbele vreugd, maar gedeelde smart is
halve smart".
De huisvrouw bespreekt de maatschappe-
ïyke vraagstukken ln - haar gezin. Zy kan,
ook al geeft ze zich zelf niet aan het maat
schappeiyk werk, de stuwkracht naar bulten
zijn. Dit Ia de geestelijke arbeid van de moe
der in haar gezin. Naast die geesteiyke is er
ook nog technische, die spr. wil belichten.
By een goede indeeling van de huiselijke
werkzaamheden, heeft de hulsvrouw nog
veel vrijen tijd over. 't Is nu maar de vraag
waaraan zy dezen tijd besteed. Wanneer de
huisvrouw nog schoolgaande kinderen heeft
is zy verplicht 's morgens by het ontbyt aan
tafel te zyn om toezicht te houden op haar
kinderen, 't Lijkt een geringe zaak om
's morgens vroeg op te staan. Maar dat ia
het Met, want de beste en bekwaamste men
schen kunnen het niet. Het gevolg hiervan
is dat men te Jaat aan het werk komt, en
de daigeiyksche werkzaamheden ln de war
gestuurd worden. Bezigheden, die 's mid
dags moeten gebeuren worden half of pas
's middags gedaan.
Bytyds opstaan is een uitmuntend mld-
dlel tegen allé huiseiyke kwalen. Een- stille
overdenking, een hartelijk woord en een
vriendeiyke grbe'c geven zoo'n ochtendUurtJs
stemming en wydlng voor den dagtaak.
Het tydlg aanvangen van de werkzaam
heden in huis heeft ook veel voordeelen. Ik
geloof, wanneer de huisvrouw haar werk-
zaamhedsm goed indeelt zij d« midltgurea
