1 Gemeenteraad van Helder. Vergadering van Dlnsdagnvond. Afwezig de heeren Schoeffelenberger en Boon wegens ziekte. Gomeentebegrootlng. (Begonnen wordt met de behandeling der G-e- meentebegrooting, dienst 1924. De Voorzit ter stelt de volgende regeling voor: alleen de sprekers, die in eerste instantie het woord voe ren, kunnen ook re- en dlupliceefenzij, die in eersten aanleg niet aan de beschouwingen deel nemen, kunnen later niet meer het wo'ord krij gen. Een negental sprekers meldt zich bij den Voorz. aan. Algemeene beschouwingen. Eerste spreker is de heer Borkert. Van de gelegenheid om algemeene beschouwingen te houden, 'wenscht de fractie gebruik te maken. Van verschillende kanten is tegen spr. wel eens twijfel uitgesproken over het nut van algemeene beschouwingen. Men noemde het tijd- en geld» vermorserij. Onze fractie, aldius spr., is van het tegendeel overtuigd. Reeds bij een vorige gele genheid is gvzegd, dat éen schurftig schaap den roskam vreest. De afgevaardigde van de Oppo sitiepartij stelde verleden jaar voor geen alge meene beschouwingen te houden. Drie avonden lang zweeg hij om plotseling 3 uren vóór de ver kiezingen zijn schunnig pamphlet de wereld in te zenden, waarop men geen gelegenheid1 had meer in te gaan en welke taktiek hem 1100 stem- meh bezorgde. Wij daarentegen geven eiken in gezetene de gelegenheid om onze handelingen te critiseeren. Nu de Raad* voor het eerst op den basis der Evenredige Vertegenwoordiging en het algemeen kiesrecht is samengesteld, klemt dit te meer. Immers, hij de laatste verkiezingen klonken leuzeni, die op het teere en gevoelige gemoed der vrouwelijke kiezers moesten inwer ken: bezuiniging! belastingverlaging! zoo klonk het. Het was een pakkende leus, die van belas tingverlaging. Spr. zal in 't kort de politieke geschiedenis der laatste jaren, samenvatten, ent spreekt de hoop uit, dat voor de. komend© jaren de verkie zingsstrijd op breeder plan moge komen. le. De Raad zou Verpolitiekt zijn. M. die V., wat is dat, een verpolitiekte Raad? Zijn niet alle afgevaardigden (uitgezonderd die van „Gemeen tebelang") hier namens een politieke partij? Als de Raad „verpolitiekt" is, doet hij. niets anders dan de politiek nakomen, die de verschillende afgevaardigden hebben te voeren. Spr. zal aan- toonen, dat deze bewering een leugen was, en dat de Raad wel degelijk positieven arbeid heeft gedaan. 2e. Het gemeentebeheer zou in de roode lijn worden gevoerd. M. de V., er is wel gesproken van een rooden draad, die door het beheer van het Ooilege heenloopt. Maar slechts de minder heid van het College was rood; dat de niet-roode meerderheid dikwijls met die roode minderheid meeging, strekt deze minderheid zouden wij zoo zeggen, tot eer. Wij zijn steeds de groote moto rische kracht in den Raad geweest. Als wij dat beweerden, is ons dit nimmer weerlegd. 3e. De fi-nantieele politiek. In bedoelde ver kiezingscourant wordt gezegd, dat de heer Van Breda aangetoond1 heeft, dat onze gemeente-be lasting 50.000 lager kan worden als zijn bezui nigingsplannen werden aangenomen. Hieronder vielen verlaging van de wethouderssalarissen De heer Van Breda: Dat is onjuistl De heer Borkert: Afschaffing vacan- tietoeslag, enz. (Spr. somt de verschillende be zuinigingen op). In totaal kwam de heer Van Breda aldus tot een bedrag van 43489.411/». Dit is evenwel nog geen 50.000. Door afschaf fing van den vacantietoeslag b.v. zouden de be drijven worden verlicht. Over een en ander heeft de heer Van Breda zelfs naar Ged. Staten geschreven. Als alles volgens zijn wensch ware gebeurd, zouden we geen 50.000 belasting/ minder hebben gehad1, maar integendeel 16.000 meer aan belastingen. Dit over fl© voorlichting in de „Held. Post". Het program der a.-r. verscheen 7 maanden na de verkiezingen. Dat is niet in den haak, niet reëel. Men had tijdens de propaganda moeten zeggen waar het op stond. l) De heer Schoeffelenberger verzocht ons alsnog te willen melden, dat zijn afwezigheid van Maandagavond eveneens te wijten was aan ziekte. kunnen maken. Dat de heer Tielrooij hier niet meer Is, beteekent, dat de chr. bist. partij naar rechts is uitgeweken. De heer Tielrooij is bij den heer Baak in de woesttijn terechtgekomen. Maar de chr.-hist. en a.-r. moeten niet den ken, dat het mett de democratie zoo gemakkelijk gedaan is. Uit een artikel In het orgaan der soc. dem. gemeenteraadsleden olteeri spr. ten bewijze, dat deze afgevaardigden nog steeds door de soc. dem. worden opgedreven. Laat ons af wachten of de heer van Dam de zijde der reactie dan wel der democratie zal kiezen. De chr. democraten. Ongelukkig is de heer Staalman niet meer in den Raad en die heer Bot behoeft zich van wat spr. zegt, niets aan te trekken. Immers, er bestondigeen chr. dem. par tij, er bestond slechts de familie-vennootschap StaalmanHartendorf. Spr. citeert hetgeen de heer Tamsma, oud-gemeenteraadslid van Am sterdam hierover schreef. De heer Bot kan wor den gerekend tot de rechtsehe arbeidersleden, die geen cent voor zijn rekening neemt van de schunnige wijze waarop de heer Staalman op- tradi De Voorzitter hamert De heer Borkert: .Staalmanoactie dan, waardoor alles werd' vertroebeld Hier is de straf onmiddellijk gevolg op de zonde: ook de heer Staalman moest de woestijn in. De Vrijheidsbond. Onder de leuze van bezui niging heeft deze haar verkiezingsactie gevoerd zich dik gemaakt over de wijze, waarop de vryz. den Eersten Kamerzetel verkwanselden aan rechts. Maar dit alles heeft met de gemeente- raadsyerkiezing niets te maken. Spr. is be- niewd ol de heer Bok zijn belof ten zal nakomen. De Plattelandspartij. Deze verkreeg 319 stem men na veel bombarie en lawaai, dus bereikte niet eens den kiesdeler. En dit ondanks het feit, dat ze in d'e Kamer een afgevaardigde heb ben, die allerlei mooie nieuwe woorden verzint, zooals de „slip of de mond". Deze meneer is hier geweest om ons eens te vertellen waar het op stond Nog nooit hebben we zoo'n reuzefilm gehad. Aangezien in den Raad geen vertegen woordiger van deze Partij aanwezig is, zou het niet fair zijn op de politiek van deze partij 'ver der door te gaan. Spr. komt tot het GemeentebelangSpr. wil den heer Boon, die een zeer achtenswaardig man is, niet verantwoordelijk stellen voor al het geschrijf van deze nieuwe partij tijdens de ver kiezingen. Er zijn grove onwaarheden verteld. Vooraf wil spr. de opmerking maken, dat de naam „Gemeentebelang" een groote beleediging is voor aïe leden, die hier -zitten. Er wordt n.1. mee gezegd, dat alleenl de partij, van het „ge meentebelang" de -wijsheid bezit en de anderen er -niets van weten. Vermakelijk waren de advertenties dezer groep, vooral die eene van een: halve bladzijde in de Held. Crte, waarin Biersteker want of schoon ze niet onderteekend waren, kon men er den heer Biersteker -uit proeven het publiek zoo geweldig bedot. „De Raadi praat te veel" heet het in die advertentie. M. dl V., ik heb het eens nagezien in de notulen: van de 38 blad zijden, die vol gesproken zijn, had de heer Biersteker er tijdens zijn raadslidmaatschap 40 voor zijn rekening! (Gelach). Nou ja, ik stel het maar een beetje populair voor, dan begrijpt men het -beter. Dat is toch de brutaliteit ten -top ge dreven. In bedoelde advertentie wordt een ge fingeerde fractievergadering der s.d.a.p. weer gegeven, waaruit de indruk moet worden ge wekt alsof daar een stelletje achter de bitter tafel zit. Met allerlei aardigheden wordt getracht den 'kiezers zand' -in- de oogen te strlooiem. De heer Biersteker heeft tijdens de begroo- tingsdiscussies 1^)20 een groot woord gevoerd'. Gemeente, zoo riep hij uit, zie er niet tegen op duizenden, ja miilioenen uit te geven als het moet. Toen negen maanden later de salarissen, van het gemeente-personeel werden behandeld, ging de heer Biersteker op de vlucht. Langs den weg van het „Gemeentebelang" tracht hij nu weder in den Raad te komen. Spr. zal niet stuk voor stuk uiteenrafelen het geen de. heer Biersteker in zijn pamphlet schreef. Hij hoopt, dat dieze -heer dit zal lezen en dat de heer Boon er zich niets van zal aan trekken. De vrijzinnig-democraten hebben- een blanco register in deze verkiezing. Zij hebben zich vrij wel aan hun program gehouden, en spr. hoopt, dat dit in de toekomst zoo moge blijven. Nu de heer Schoeffelenberger. Het is jammer, dat hij er niet is, want hij heeft ontzaglijk veel op zijn lever. Het is wel opmer kelijk, dat men dezen heer nooit kan krijgen als men hem hebben) wil. Spr. hoopt, dat hem het geen hij thans zeggen gaat, -ter oore zal komen. Tot driemaal toe heeft deze heer een ontzet tend koopje gesnapt. le. Het geval-van dien Berkhof. 2e. De door graving van het Spuikanaal. 3e. Het wegstroo- men van 1200 M». gas per uur in de gasfabriek. Van al deze door den heer Schoeffelenberger aangehaalde zaken blijkt niets waar -te zijn ge weest. Hij voert een groot woord in den- Raad en wil nimmer zijn ongelijk erkennen,. Tijdens de verkiezingen heeft de heer Schoef felenberger een pamphlet verspreid, waaruit spr. citeert. Een -naam staat er niet onder, maar wij stellen er hem verantwoordelijk voor. Ware hjj in den- Raad aanwezig geweest, dan zou spr. het i-n zijn geheel hebben uiteen-gerafeld!; thans zal bij zich bepalen tot enkele dingen. le. De gasprijs-interpellatie. 12 Oct. 1920 werd door onze fractie een spoedvergadering aangevraagd om tot gasprijsverlaging te kamen. Wij hebben nimmer iets voorgesteld zonder eenige argumentatie, en ook nu toonden wij aan, dat een verhooging als door het Ooilege werd voorgesteld, niet noodig was, maar dat men met een mindere kon volstaan. De heer Schoeffelen berger evenwel stelde eenvoudig voor geen gas- prjjsverhooging in te voeren zonder eenige basis, waarop een dergelijke uitgave gegrond was. In zijn pamphlet stelt hfj het voor alsof wij tegen verlaging waren. 2e. Verlof aan het onderwijzend personeel voor deelname aan de demonstratie in Den Haag op 30 Nov. 1920. De Bond van Nederl. Onder wijzers had verzocht Zaterdagmiddag hiervoor vrij te mogen hebben en dan Woensdagmiddag daarvoor in de plaats te nemem Het College vond dit goed, en toonde dus zeer democratisch te zijn, daar het ging om een demonstratie tegen de regeering. De Inspecteur van het Onderwijs stond, het evenwel niet toe, dat de Woensdag middag in de plaats genomen werd Al het ge praat hierover van den heer Schoeffelenberger was leugenachtig. 8e. Subsidie Marine-monument. Hoe is de geschiedenis? Het voorstel tot het verleenen van een, subsidie kwam van B. en W. en werd' naar Publ. Werken gestuurd om advies. Deze wilde er eerst- niet aan, doch toen de Commissie aan het verstand werd gebrach-t, dat het hier niet be trof ©en meedoen aan militarisme, maar het monument alleen bedoeld1 was als een groet aan de slaohtoffers van hun plicht, om lijden» den oorlog de wegen tea zee open te houden, hebbon ook wij gemeend daarin niet te mogen achter blijven. Destijds is deze houding door pg. Hey- blok in den Raadi uiteengezet. 7 Maart 1922 komt een voorstel van dezelfde Oomm. om het sub sidie te verhoogen en de heer Sohoeffelenberger stemt voor. Wijzer ware het geweest als hij de partij der ontwapening -niet had verlaten, nu de ontwapening als oonoreet punt op haar program staat. 4a De Spuikanaalkwestia Dit is heelemaal het toppunt. Schoeffelenberger spreekt nu van aanbesteding, terwijl hij er altijd tegen was. 6e. De belastingen. De Oommissie, die tot taak had de bestaande regeling meer progressief te maken, kreeg'12 Juli 1921 verschillende voor stellen ter behandeling. 12 Augustus werd de verordening aangenomen, van de minderheid was een ander voorstel -ingekomen. Tengevolge van het geweldige kabaal, dat in de gemeente en in de pers hierover gemaakt werd, werd deze verordening niet goedgekeurd door de Kroon en moest een slechtere komen. En Schoeffelenber ger stemde daarvóór! Dat is toch wel de krank zinnigheid ten top! Tenslotte nog een persoonlijk feit betreffende dezen heer. In de raadszitting van 28 Mei kwam Schoeffelenberger als triomphator terug. Wij waren niet best te spreken over de wijze, waarop hij de verkiezingsaotie had gevoerd. Hij zette een grooten mond op tegen den heer De Zwart, waarop hem hjj interruptie werd' toegevoegd^ dat hij laf was. De heer Schoeffelenberger zeide toen tegen spr.: „hou je mond, weggejaagde matroos, ik zal je wel krijgen". Spr. had op dat oogenblik het woord- moeten vragen voor een persoonlijk feit, doch dat is helaas niet geschied. Thans wil spr. er nog op antwoorden, dat hij geenszins een weggejaagd matroos is, doch eer vol is ontslagen bij de marine. Ook heeft spr. overal waar hij is geweest -eervol ontslag gekre gen. Maar spr. zou gaarne antwoord hebben van den. heer Schoeffelenberger of hij op de zelfde eervolle wijze uit Afrika is vertrokken. Dan kan hij zich gelukkig prijzen. Spr. komt -nu op de S. D. A. P. Deze heeft steeds al haar verkiezingsiectuur tijdig uitgege ven, zoo, dat -men die 'kon weerleggen. Wij heb ben altijd van de daken geschreeuwd-, wat wij wilden en deden. Nimmer is van, eenige zijde op ons doen of laten kantteekeningen gemaakt. Wij hadden mogen verwachten, dat men op onze vergadering vóór de verkiezingen ware versche nen, ook dat is niet gebeurd. Zooiets getuigt niet van moed onzer tegenstanders. Spr. gaat de verschillende partijgroepeeringen na. De Oorlogswinst van den heer Schoeffelen berger is van ons afgeknaagd. In ieder geval bleven wij'de sterkste fractie in- dten Raad met 2 wethouders. Wij namen dus het initiatief eener bespreking met de vrijzinnigen' om tot een college van linksche raadsleden te komen. Wij meenden), dat de heer Boon met den heer Bok tezamen een fractie konden vormen. Met deze fractie en die der vrijzinnigen waren wij dan 12 man sterk en hadden dus recht op een linksch college. Dit plain stuitte af op den onwil der vrijzinnig-democraten en wij gingen onver- richterzake naar huis. Op' een zeker oogenblik komen wij tot de conclusie, dat d-e heer Boon eigenlijk vrijzinnig-democraat was. De hoeren Bok en Boon vertegenwoordigen samen 1200 stemmen, waren- dus sterker dan de katholieken. Wij moesten dientengevolge wel met de eerst volgende sterkste groep in zee gaan, n.1. de ka tholieken, en- wjj slaagden daarin tot een accoord te komen, waarbij alle fracties zich verbonden tot eene samenwerking in „democratischen geest". Maar het wordt ons thans bang te moede. Ér komen allerlei maatregelen^ die niet in democra tische richting gaan. Er wordt een aanslag ge daan op het gemeente-personeel en wie weet wat ons nog verder boven het hoofd1 hangt. Is dat de politiek in democratische richting, die be loofd is, of wordt deze politiek des Zaterdags in de burger-sociëteit onder elkaar uitgestippeld, op de manier zooals dat vroeger geschiedde? Gaan we naar den ouden tijd terug? De name- looze verdeeldheid in den Raad maakt ons on gerust. Spr. behandelt eenige artikelen van den heer Sohoeffelenberger In de „Held. Courant". Hij citeert uit het artikel „Men zweert, men ver klaart en belooft, men loochent beide". Spr. weet niet, waarover hij het meest verbaasd is, over d'e redactie van d-it -blad1,, die dit vuil in haar kolommen opneemt, dan wel over djen schrijver, die in den Raad zelf in duizend talen zwijgt. Verschillende raadsleden, spr. politieke tegen standers, hebben hem na de plaatsing erover aangesproken en gezegd: „wat moeten we met zoo'n kerel beginnen? Hij- kan niet -liezen, niet schrijven, niet praten, en hij heeft -bovendien geen hersens ook." Spr. heeft er op gewezen, dat) voor den heer Schoeffelenberger in den Raad gelegenheid' ge noeg is te polemiseeren. Raadsleden onder el kander gaan toch niet in de kiran-t polemiseeren! Daarvoor hebben zij den Raad immers! Het is wel jammer, dat de heer Schoeffelenberger er thans niet is, hjj had als een razende geïnter rumpeerd. De heer Geurts behoeft natuurlijk d-e verant woording voor al dat geschrijf van den heer Schoeffelenberger niet te -nemen. Spr. hoopt, dat de heer Schoeffelenberger in den- Raad revanche zal nemen voor dezen agressieven aanval van spr.;, Spr. is hiermede aan het einde van zijn be toog. Hij hoopt, dat de perspectieven zich zullen verhelderen en er betere -tijden zullen aan breken. De hieer v. Loio: Mijnheer die Voorzitter 1 Waar dit College slechts enkele maanden zitting heeft, valt over het bedejd nog wei nig te zeggen. Ik kan daarom bij de alge meene beschouwingen kort zijn. Met genoegen constateer ik dat uit de grootste politieke partijen in deze gemeente het Da-gel. bestuur gevormd' is, hetwelk vol gens overeengekomen besluit zal werken in democratische richting. Van de zijde der Vrijz. Democratische partij is daaraan ten volle medegewerkt en is het mede aan haar te danken dat een dus danig oollege achter dJe groene tafel zitting neemt. De verkiezingen voor den gemeenteraad hebben geen nadeelige gevolgen voor onze party gehad, trots de getrachte poging om scheuring te brengen. Ik zal de verkiezingsblaadjes niet ter sprake brengen, maar wil een uitzondering maken voor mijn collega Schoeffelenberger,. die o.m, in een pamflet, dan dag vóór de verkiezingen, die kiezers bekend maakte, dat het aan hem te danken ie geweest dat de uitbaggering van het kanaal was aa bestued, waardoor 24.000 werd bespaard. Met dergeiyken laster bestreed hy rijn collega's, terwijl ook hij wist dat het raads lid van Os de man was die het plan tot aan besteding opperde. Hij zelf was tegen aanbesteding. Tegen spraak was niet meer mogelijk. Voorts over dd beëediging nieuwen Raad is die houding van Schoeffelenberger in de Heldersche Courant beneden alles geweest. Terecht zooals Borkert zegt werden eeden en beloften bespottelijk gemaakt. Persoonlijke aanvallen worden geregeld! door hem gedaan, zonder dat ooit iets nut tigs door hem is bereikt- De mentaliteit van de kiezers die op hem hun stem uitbrachten teekent voldoende de personen. Men zou raar kyken als 21 raads leden a la Sohoeffelenberger onze gemeente regeerden. Ik verwys in deze wat Dr. F. v. Eeden destijds schreef over het stemmen op de z.g. Had-je-me-maar. Alleen het op sensatie-beluste publiek brengt zyn stem uit op zulk soort candi- diaten. 't Is te betreuren dlat de Held. Courant een raadslid' in haar blad laat schnjven over zyn miede-raadsleden, zooals door Schoeffe lenberger -geschiedde over d'e beëediging zijner collega-raadsleden. De verkiezingsstrijd is van onze zyde eer lijk gevoerd en kan wat dat betreft den toets der critiek glansriik doorstaan. Tot groote voldoening stemt het onze party, dat een onzer eigen mannen, die vroe ger reeds hlyk heeft gegeven daar op zyn plaats te zyn, mede zitting heeft kunnen ne men in het College van B. en W. Erkent dient te wondien dat het College geen gemakkeiyke taak heeft in deze tyds- omstandigheden te regeeren. Tydens den oorlog had onze gemeente niet die nadeelige gevolgen, wat de financiën aangaat, als zooveel andere steden in ons land. Sinds de laatste 2 jaren is veel gewijzigd. Vele militaire instellingen zyn. opgeheven. Het Loodswezen is ingekrompen en voor een groot gedeelte verplaatst naar IJmuiden en Amsterdam, waardoor het inkomen niet on- aanzienlyk is gedaald, terwyl de behoeften voor de gemeente hetzelfde, zoo niet grooter is geworden. Nu er blijkbaar zoo hier en daar weer in den handel en nyverheid opleving merkbaar is, zullen wy, daar alsnog van verstoken blij ven. Voor helj overgrootste deel zyn wy af- hankelyk der vaste inkomens. Het behoeft daarom geen verder betoog, dat het regeeren in onze gemeente niet zoo gemakkelyk is. De belastingen, hier gehe ven, zyn lang niet laag -te noemen. De begrooting is sober samengesteld. Op verschillende posten is bezuinigd en ik heb het- volste vertrouwen in dit College dat zy alles in 't werk stelt onnoodige uitgaven te voorkomen. Aan critiek buiten den Raad ontbreekt het natuurlyk niet. Als overal, moet ook hier de Raad en het Codlese het meestal ont gelden. Nu zou men het kunnen toejuichen als er werkelyk medegeleefd, als er notitie ge nomen werd van de gemeentelijke hulshou ding. Afgezien van1 enkele goede wenken, bestaat doorgemeens die medeleving in hoofdzaak door veel notitie te nemen van de Wethouderssalarissen, presentiegelden der raadsledlen en de salarissen van het per soneel. Die allen verheugen zich in een byzon- dere groote belangstelling van' Jan Publiek en hoe meer men dat alles aftuigt, hoe meer valt mien in den smaak. Ik hoop, dat èn College èn Raad zich daaraan Met zullen storen, maar werken in het waarachtige belang der gemeente, waar voor wy onze gelofte of eed hebben afge legd. Van het personeel nam men vroeger geen notitie. Hpt werd gerekend: tot de armoed zaaiers waar een ieder zyn neus voor op trok. Thans heeft het overheidspersoneel het gedaan en staan aangeteekend als op- eters der staats- en gemeentenat, Jaren heeft het ten achter gestaan en toen men het even beter kreeg begon men er al weer aan te tornen, geen gelegenheid latende het tekort uit de betere geworden situatie te kunnen dekken. Ik hoop niet dat dit College èn Raad dier voetsporen zullen volgen- Het personeel heeft reeds offers gebracht: de 48-urige werkweek, een loonsherzle- ning voor heit jeugdig personeel, verlaging van overwerkperoentage, dit alles heeft r;dst oen aanmerkeiyke bezuiniging go- Ik kan er dan ook geen genoegen meene men, mijnheer de Voorzitter, dat thans nog verder het welvaartspeil dier gemeente ambtenaren en werklieden moet worden aangetast om die begrooting sluitend te ma ken. De afschaffing van den vacantietoe slag a 12.000 zal worden gebruikt om den post onvoorziene uitgaven te verhoogen. 'Was er geen vacantietoeslag, zeker wa ren dan de loonen hooger geweest. In ver- gelyking met andere gemeenten komt men Mar ten achter en zyn de cijfers van B. en W. in het Algem. Rapport juist. Eten vergelijking met het Rykspersoneel gaat nieit op. Bovendien ontvangt men bij het Ryk nog niet onaanzienlijke bedraeen aan kindterbyslag. Ook de loonen van het hooger018^ Persoiiee^ aanmerkeiyk Mynheer de Voorzitter, slechts In het uiterste geval wil ik aan de salarieerMg tornen en ben ook ik in principe voor hl voortbestaan van vacantietoeslag, wiu^^ES5ëThS!5 ffvS? Voorts sta ik niet aan de zyde van hen de belasting wenschen te verhoogen ter behoud der vacantietoeslag. M L is do 'mo- Mt^de h«dH-et Uit^e8loten dat meer winst edryven zal komen of dat die post nJnLv811 Jln hoofdzaak met de beant woording van B. en W. in het Algem. Rap port volkomen vereeMgen en vraag ik nog Sw' frnd^cht van het °®Uege voor de minstegesitueerden in deze gemeente. Uit ondervinding spreek ook ik jeüs lid der Huuroommlssle, dat veis bouwvallig en oenkamerwoningen worden opgeruimd. Voor die bewoners Is terecht geen dooav komen aan om een perceel van Volkshuls- vesting te betrekken, terwyi er maar enkele woningen bjj die stichting met lagere huur betrokken zijn. Mogelijk dat het College een weg weet om hieraan tegemoet te komen, door een oplossing te zoeken In het afbreken der krotwoningen niet alleen, maar door er te vens nieuwe eenvoudige huisjes voor nee® te zetten. De heer Van Os had aanvankeiyk niet de minste lust aan de algemeene beschouwingen deel te nemen. Ook nu zal spr. het kort maken. Over 't algemeen is spr. geen minnaar van al gemeene beschouwingen, waar hy niet veel nut iu ziet. Maar onder het luisteren naar den heer Borkert had spr. onbewust het opschrift ge plaatst: „Feesftvergadering der S.D.A.P." inder daad-, M. de V„ er wordt goed gerepeteerd in de party en de discipline is er uitstekend. Maar al gemeen nut? De heer Borkert heeft toestanden naar voren gehaald en personen besproken, die allang verouderd zyn of uit den Raad ver dwenen. Over de R.-K. Party sprekend, gebruikte de heer Borkert het beeld van een hollend' paard. Dat was juist ten opzichte van den heer Baak. Deze is inderdaad -in de woestyn gejaagd, met de heeren Tielrooy en Biersteker. Maar ook de pg. Kuiper en De Zwart zijn hen gevolgd, laatst genoemde, een zeer bekwaam man, is zelfs de party uitgejaagd. Er is natuurlyk wel iets ge beurd, anders loopt men zoo zyn party maar niet uit. Overigens kwam,de R.-K. Partij er nogal genadig af, hoewel van geen der partijen feite-* lijk iets deugt, zynde dte s.d^.p. de alleen-zalig makende -party. Het eenige uit de rede des heeren Borkert, dat spr. instemming had, was zy n peroratie over den heer Schoeffelenberger. Het was noodig, dat deze eens aan zyn ooren werd getrokken, en spr. heeft herhaaldelyk op het punt gestaan den Voorzitter te vragen in te grypen waar hy de raadsleden voor meineedigen uitschold. Spr. komt krachtens zyn werkkring nog al eens in aanraking met menschen, die uit hun woning gezet zyn. Indertyd heeft spr. eens ver schillende wyken genoemd, waar zeer slechte woningen zyn. Als lid van het Burgerlyk Arm bestuur en van de Huurcommissie komt spr. in aanraking met allerhand soort van menschen. Lieden, die. door het Armbestuur bedeeld wor den en dat kan nooit meer zyn dan 12 per week zyn gedwongen daarvan een huurprys van 4 a 5 -te betalen. Zulke toestanden zyn schrynend en de gemeente dient hier in te gry pen. Volkshuisvesting heeft reeds veel gedaan voor den woningnood, maar door de omstandig heden is het thans den verkeerden weg op ge raakt. De toestanden worden -thans weer wat normaler en1 spr. acht de tyd gekomen,' dat de gemeente' kan en moet ingrypen. Laat men eens een proef nemen met den bouw van- een tiental woningen aan de oostzyde der stad voor een bouwprys van hoogstens 2000. Dan kun nen er wat krotten opgeruimd worden. Wonin gen als deze zouden 2.50 hoogstens aan huur doen. Een huis van 3 a 4000 is al weer te duur. Want op den duur loopt dit woningtekort vast. Spr. hoopt, dat a&jj deze zaak aandacht zal worden geschonken. De heer V a n D a m verdedigt allereerst zyn verkiezing. Men neeimt het spr. kwaiyk, dat hy feitelijk maar een semi-raadslid is. De soc.-dem. volgen meer dat systeem van stemmen tellen. Maar op die manier wegeni de heeren Schoeffe lenberger en Geurts het zwaarst, Immers op hun balans komen voor elk 576 stemmen. Ook is het spr. opgevallen, dat men zoo'n geringen dunk heeft van zy,n kiezers. JJen scheldt ze voor dom. Wat nu de kwestie-Tlelroolj betreft, deze was, zooals men weet, in de plaats gekomen yan den heer J. Spruit, die niet bepaald een vriend van den Raad was. In spr. party gaat de candi- daatstelling zeer democratisch in haar werk, en daar de heer Tielrooy aan spr. al gevraagd had No. 1 te willen] zyn, heb ik dat aangenomen. Wat de wethoudersverkiezlng betreft, de s.d.a.p. wilde de iyn rechts/links trekken. Die toevallige samentrekking van de heeren Boon en Bok Is er maai* bijgehaald. Spr. behandelt den finantteelen toestand der gemeente. De uitlatingen van B. en W. ten op zichte van de 91.000 spreken voor zichzelf. Dat wy ten opzichte van betere toegangs- en verbindingswegen in- de toekomst met het Zui- derzeeplan iets bereiken zullen, betwijfelt spr. 1 Hy leest voor hetgeen daaromtrent ln i£ orgaan van het Kon.- Instituut van Ingenieurs is ge schreven door de heeren Den Tex en Wort- mann. Er is over een eventueelen spoorweg miert gesproken. De V oorzitter: De heer Kalff denkt er anders over! Geroep: Dan kunt U toch meewerken aan de totstandkoming daarvan! De heer Van Dam: Daar heb ik niets op tegen. Ik wil er alleen voor waarschuwen, dat wy op deze dingen niet te veel moeten rekenen en dat wy als gemeente een eigenaardige positie innemen, waardoor wij op ons zelf zyn aange wezen. Spr. komt nu op de belastingen. Het zal noodig zijn beide einden tezamen te bren gen, maar het is voor sommige groepen lang niet onverschillig als zy een 15.— 'neer belasting betalen. Spr. meent, dat de Raad het voorbeeld moet geven door bespa ring op presentie- en andere gelden. Verder kan er door reorganisatie van de bedrijven veel bespaard worden; spr. zou wel eens ver gelijkende cijfers willen zien betreffende de totaaikosten van verschillende bedryven M andere gemeenten. Hoofdstuk 2, kosten voor de secretarie byvoorbeeld bedragen hier 336.— per 1000 inwoners. In plaatsen als Delft, Middelburg, e.t.q. zyn deze bealngryk lager. Insgelijks de salarissen etc. voor de Arbeidsbeurs, die hier bedragen in totaal 13.500.in Middelburg 4500.Delft 13.000, Alkmaar 9000.— enz. Helder telt een massa menschen met vaste salarissen, waardoor vanzelf het werk der Arbeidsbeurs minder omvangrijk wordt dan elders. Zoo trekt b-\. Delft 12.600 uit voor werkloozenonder- steuning. De bedrijven. Middelburg maakt 2 millioen meter gas voor 3 cent, Zaandam voor 4, wij voor 41 /a cent aan loonen en salarissen. Over het- algemeen is het wenscheiyk goed- kooper bureaupersoneel aan te stellen. Voor ge woon schri,jfwerk zyn loonen van 40 per week te hoog. Men vergelyk-t de loonen -nu met die van het Ryk. Het .Ryk geeft kindertoeslag, zegt men. Jawel, maar dat is slechts 4 op het totaal. In het gemeentebedryf is men al heel jong aan het maximum, er is veel overwerk eö De R.-K. Staatspartij. Deze had het iin haar politiekeni strijd' niet gemakkelijk in den Raad, nu ook hier in haar fractie klasse-tegenstellingen uitkwamen. Er waren drie stroomingen verte genwoordigd, le. de democratische, vertegen woordigd in den heer Baak; 2e. de conservatieve, vertegenwoordigd in den heer Van Os; 3e. de reactionnaire, vertegenwoordigd in den heer Van Breda. De heer Baak, de democraat, wilde vooruit, maar werd door den heer Van Os vast gehouden: niet zoo vlug! Heelemaal achteraan kwam de heer Van Breda. Toen nu de groslijst werd opgemaakt, bleek de heer Baak te veel uit de kim te zijn geraakt, zoodat men hem niet meer kon gebruiken. Er moest voor hem een ander komen, en dat was de heer Smits. Het as geen aangename taak de plaats te moeten inne men van een arbeidtersafgevaardigde, die ge sneuveld' is. Voor den heer Smits zal het woord gelden: „Georgie wil wel, maar hij mag niet". De Kath. Partij gaf een verkiezingsnummer uit van de „Heldersche Post", en hield een verga dering met den heer Bomans als spreker. Op die vergadering en in dat nummer zijn eenige onjuistheden beweerd, waarop spr. de aandacht wil vestigen. De anti-rev. fractie. Defce telt twee leden, onze te vroeg (politiek) ontslapen wethouder Adriaanse en den heer Van der Veer. Als de .heer Adriaanse nog vier jaar langer wethouder ware geweest, zou hij stellig lid van onze partij zijn geworden. In zijn plaats hebben wij nu den heer Eylders gekregen. Laat ons hopen, dat hij in den Raad' toont te zijn wat hij ook elders Is: dt finantieele specialiteit en de vakvereendgings- man. De chr.-historlschen. Deze kregen 406 stem men, dat zijn er 4 meer dan 75 van de Kies wet noodig is. Het is de kleinste hier vertegen woordigde partij, en ware de Kieswet eerder ge wijzigd], in de dagen van den heer Spruit, dan zou die partij eenigen tijd in het geheel niet ver tegenwoordigd zijn geweest. De heer Tielrooij kreeg de erfenis van den heer Spruit over. Nu is de heer Tielrooij verdwenen, en in zijn plaat9 is de heer van Dam gekomen. Wat is daarvan de oorzaak? Is het wellicht deze, dat de heer Tielrooij niet zuiver meer in leer was?Want tijdens de begrootingsdebatten 1921 heeft deze heer gezegd', dat hetgeen in 1918 was gebeurd, nog niet zoo verkeerd was, dat Troelstra's „ver gissing" oorzaak was van vele hervormingen. Het is wellicht deze uiting, die hem het poli tieke leven kostte. Zelfs met de belastingdebat ten heeft de heer Tielrooij het niet goed' meer De wethoudersbenoeming. Na de verkiezin gen bleek, dat in de verschillende partygroepee- ringen- niet veel wijziging was gekoinen. Ware „Gemeentebelang" niet gekomen, dan zou de heer Bok hier waarschijnlijk met twee vertegen woordigers hebben gezeten. 'vMtaXt.46 P0Sl «"««U»» Uit. "-000 ïoM<wn- Iamen het behoorlijke over- personeel. Indien het overleg 1.TL"68 voldo6t» vertrouw ik, m. d. V., me^ a™leTe voorstellen be- effende deze Commissie, zal komen.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1924 | | pagina 2