GEMENGD NIEUWS
Na de hervatting kreeg de heer J. Laraers,
algemeen secretaris van den Bond van Nederl
Onderwijzers, het woord.
Na de rede van zijn voorganger, wilde deze
spreker trachten uiteen te zetten, wat de ver
schillende regeeringen in den loop der tijden
eigenlijk met het onderwijs hebben voor gehad
Dit heeft een diepere beteekenis en spr. is ge
noodzaakt een weinig „den schoolmeester te
spelen" door iets mede te deelen over de ge
schiedenis van het Lager Onderwijs. Hij zal zich
daarbij tot enkele grepen beperken, hetgeen vol
doende is om te doen begrijpen waar het bi,
Volksonderwijs eigenlijk om gaat.
Op de school heeft men wellicht reeds iets
over de geschiedenis van het L. O. gehoord. B.v.:
„800— Karei de Groote stichtte scholen en ging
op 30-jarigen leeftijd nog lezen en schrijven
leeren". Vóór 800 heeft men nooit van scholen
gehoord. Hoe komt het dan, dat die plotseling
verrezen? Dat komt, omdat er toen een nieuw
tijdperk begon en zich een geestelijke revolutie
voltrok, waarbij merkwaardig genoeg het onder
wijs steeds belangstelling ondervond. Karei de
Groote trachtte uit de geestelijke revolutie van
zijn tijd voordeel te trekken. Hij begreep, dat hij
middels scholen gemakkelijk het christendom
kon doorvoeren en dit was voor hem een wel
kom middel tot machtsvergrooting. Waar de
school niet hielp, deed het zwaard dienst.
Na 800 en den tijd van Karei de Groote hoort
men echter niets meer van scholen en wel omdat
men ze toen niet meer noodig had: de macht was
gevestigd! De scholen waren niet voor de kinde
ren, doch voor den heerscher. Later in de ge
schiedenis vinden we nog zoo'n revolutie, n.1.
de Hervorming. Toen had men weer scholen
noodig! Weer met een bijzonder doel, de macht
'moest uit handen van de ridderschap in handen
van de rijke kooplieden en de regenten komen.
Toen dat gebeurd was, had men ze niet meer
noodig. Nu bleven ze wel bestaan en met tweeër
lei doel: le. moesten ze de jeugd onderdanigheid
aan kerk en leer bijbrengen en 2e. gehoorzaam
heid aan de van God geplaatste heerschers in
prenten. Voor dit doel was het niet erg, als de
meester zelf nauwelijks lezen en schrijven kon.
Hij behoefde slechts onderdanigheid aan geeste
lijkheid en dorpsheer te leeren. Een afgedankte
koetsier, die tevens de functie van klokkeluider
en doodgraver vervulde, onderwees de jeugd. De
meergegoeden zorgden wel voor behoorlijke
scholen voor de kinderen. Het volkskind was
niet in tel en behoefde slechts gehoorzaam die
naar te worden. Voor dezen was goed onderwijs
niet noodig; fabrieken waren er niet en voor het
ambacht was lezen en schrijven immers niet
noodig. Waarom het kind „in gevaar te bren
gen" door het te laten „weten"?
Tenslotte kwam een derde zeer gewichtige
revolutie, de Fransche. Deze bracht de groote
leer: „Alle menschep, zijn gelijk". Overal vond
dit beginsel aanhangers, een algeheele ommekeer
ook in ons land had plaats in Staatswezen en
Staatsbestuur. Toen de toestanden weer normaal
waren, was één der eerste wetten de wet van
Rutger Jan Schimmelpenninck, de raadpension-
naris; dit was tevens de eerste L. O.-wet, welke
uitging van het standpunt: het onderwijs niet
voor de macht, maar voor alle kinderen gelijk.
Hier lag dus de kiem voor de Volksschool. In
latere jaren is het steeds meer in de richting van
opheffing van het kind gegaan; elke regeering
verbeterde. Maar langzaam aan kwam ook de
tegenstand: het rechtsche deel der bevolking zag
met angst en vreeze de openbare school groeien
Het volksonderwijs greep meer en meer om zich
heen en de tegenstand werd grooter, men begon
van die zijde een gevaar te-zien in wetenschap
en weten, doch dorst het nog niet te zeggen. Be
grijpende, dat de ontwikkeling niet tegen te
houden was, paste men een ander systeem toe,
n.1. met liefde koesteren en langzaam dooddruk
ken. In dit verband herinnerde spr. aan het ont
staan en de opkomst der vakvereenigingen. 20
tot 25 jr. geleden werd van den kansel tegen het
vakvereenigingswezen gewaarschuwd en verbo
den. Het heeft niet gebaat. En wat ziet men nu?
De kerk is vol van vakvereenigingen, geestelijke
adviseurs e. d. Het gewone proces, door liefde
vermoorden.
Met het onderwijs is het ook zoo gegaan. Mi
nister Kuyper zag destijds het gevaar en van
zijn standpunt juist en in „Ons Program",
een brochure, welke nog bij de anti-revolution-
nairen in zwang is, leest men op blz. 210 o. m.,
dat de volksschool eigenlijk beneden de academie
staat, dat de eenvoudige ontwikkeling even goed
in het gezin en in den ambachtswinkel kan
plaats hebben en dat van gestudeerde menschen
steeds de meeste invloed uitgaat. De conclusie is:
toen het onderwijs slecht was, was er welvaart.
Doch spr. vraagt wat van het meeste belang is,
de bovenste 10 of de onderste 100.000 (Geroep:
Juist!). Spr. haalde uitlatingen aan van rechtsche
Kamerleden uit het laatst der vorige eeuw, o. m.
mgr. Everts (r.-k.), die instituten als volksuni
versiteiten geheel nutteloos en zelfs gevaarlijk
achtte; Dr. Vermeulen (r.-k.), die bij de behan
deling van de Leerplichtwet zeide, dat het vol
doende was, als een vrouw een beetje lezen,
schrijven en rekenen kon; Pastoor A. Hoogen-
boom, die onderwijs voor alle kinderen niet noo
dig achtte, omdat ongeletterden toch ook wat
kunnen bereiken.
Nadien is men gaan liefhebben. Zelfs het pen-
ninkske der weduwe werd geofferd om maar bij
zondere scholen te kunnen bouwen. Toen die
er eenmaal waren, kwam de gelijkstelling van
openbaar en bijzonder onderwijs. Dat was een
eisch van rechtvaardigheid, doch links eischte
terecht waarborgen en rechts naf tenslotte toe.
Zoo ontstond de L. O.-wet-De Visser, één van
de mooiste wetten, die spr. kent. Nu moesten de
scholen, wat inrichting en organisatie betrof,
aan bepaalde voorwaarden voldoen.
Doch nu is 't met de liefde gedaan! Men drukt
nu dood, nu men z'n zin heeft en die openbare
school is gebonden aan die bijzondere. Nu neemt
men de waarborgen terug! Men stelt zich op het
standpunt: het volksonderwijs kan niet- slecht
genoeg wezen, er moet zoo weinig mogelijk voor
uitgegeven worden.
De bezuiniging komt er bij, doch ook zonder
deze zou het toch gebeurd zijn! Colijn past toe:
Maak ze niet te slim, ze moeten niet te veel we
ten, ze zijn al lastig genoeg! Hp schreef een
achttal artikelen in ..De Standaard", waarin hij
betoogde, dat de overheid met behoud der ge
lijkstelling niet meer moest geven dan een mini
mum. De scholen kunnen door de ouders wor
den bekostigd. Het volksonderwijs ook het
eonfessioneele moet beperkt worden, onscha
delijk blijven. In dit licht moet men de onder-
wijsbezuiniging zien. Tegen dit verdorven, cleri-
cale standpunt roept spr. het volk, dat het wel
met het L. O. meent, tezamen, om er tegen te
strijden.
Spr. wees, hoe de Minister van Onderwijs
in Engeland waar thans een Labour-
regeering is geheel tegenover den onzen
staat. Tn de „Telegraaf" van eergistermorgen
'aSjSjr'' Engelsche minister gezegd
hsd, dat men daar reeds veel te ver gegaan
ïeer v> u w
was met bezuinigen op het onderwijs; hij
achtte dit onherstelbare schade en hij zou
nu de machine weer op vooruit zetten. De
klassen zullen kleiner gemaakt, het aantal
bevoegde leerkrachten uitgebreid, geen
hulponderwijzers aangesteld, voortgezet
onderwijs bevorderd, middelbare scholen
uitgebreid én studiebeurzen beschikbaar
gesteld worden.
De Minister verklaarde hiervoor de noo-
dige gelden te hebben. (Applaus). Dit is
een voorbeeld voor Nederland, hoewel in
Engeland de oorlogsschuld per hoofd der
bevolking veel grooter is. Men moet niet
bezuinigen op de verkeerde manier. Daarom
moet de regeering, die raakt aan de be
langen van onze kinderen, weg(Luid
Applaus).
Van de gelegenheid tot debat werd door
de heeren de Wijn en Stam gebruik gemaakt.
Hunne opmerkingen gingen echter vrijwel
langs de zaak heen.
De voorzitter bracht dank aan de sprekers
van dezen avond en wekte alle aanwezigen
op tot een krachtig protest en uitdragen
in eigen kring.
Spreker stelde ten slotte de volgende
motie voor:
De vergadering, bijeengeroepen door de
S.D.A.P., B. v. N. O., H. B. B. en de afd.
Helder Volksond., gehoord de besprekingen
over de aanhangige regeeringsvoorstellen,
spreekt zich uit tegen:
het verhoogen van den leeftijd van toe
lating tot de lagere school van 6 op 7 jaar,
zonder dat de regeeringsvoorstellen voorzien
in de daardoor ontstane behoefte aan voor
bereidend onderwijs;
de schrapping van het 7e leerjaar;
de terugkeer tot een zesjarigen leerplicht
het zes jaar lang de scholen te doen be
staan uit vijf leerjaren;
de verwijdering uit de school van duizen
den leerkrachten;
het in de school brengen van niet voor
zijn taak berekend personeel;
het niet meer meetellen van alle school
gaande kinderen bij het bepalen van het
aantal onderwijzers;
tengevolge waarvan het onderwijs wordt
gedesorganiseerd, het onderwijspeil wordt
verlaagd op een wijze, als in Nederland nog
niet gekend, en geheel in tegenstelling
met wat in de Staten en Landen om ons
heen gebeurt in het belang van onze kin
deren en hun toekomst, dit protest uitspre
kende in het belang van de volksontwikke
ling en de volkswelvaart".
Besluit deze motie ter kennis te brengen
van den Ministerraad en de Kamers der
Staten-Generaal en te publiceeren in de pers.
Deze motie werd met algemeene stemmen
aangenomen. (Applaus).
Ten slotte wekte spr. op om deel te nemen
aan de groote protest-meeting op Zondag a.s.
Hij raadde aan op elke school ouder-com-
missies te vormen om mede invloed te kunnen
uitoefenen en vestigde nog de aandacht op
de vereeniging „Volksonderwijs".
Te elf uur werd de vergadering gesloten.
Aan den uitgang van de zaal werd gecol
lecteerd voor de uitgesloten Twentsche
textielarbeiders.
Openbare Verkoopihg.
Woensdagmorgen werden op de Marinewerf
alhier openbaar verkocht:
De afgevoerde schoener Dolfijn.
Ingeschreven werd door: N. V. Holland,
Zwijndrecht voor 5656.J. Rijsdijk, Hen
drik Ido Ambacht, voor 9151.J. C.
Kleijen, Rotterdam voor 6666,G. B. Pos
Zn., Bolnes, voor 8150.T. C. Pos, Sche
veningen, Slooperij de Koophandel, voor
7200.C. H. O. Sunderman, Dordrecht,
voor 7150.L. Jansen, Nw.-Lekkerland,
voor 10525.—; Pais Metaalhandel, Amster
dam, voor 7523,80; D. de Jong, Helder, voor
9525,26; W. Pais, Rotterdam, voor 5251,
Fr. Rijsdijk, Hendrik-I.-Amb. voor 6760.
N.V. Techn. Scheepsbureau Pilo Co., Am
sterdam, voor 4157,—; J. v. Ek, Middelburg,
voor 4620.
Gegund aan L. Jansen, Nw.-Lekkerland,
voor 10525.—.
Het afgevoerde logemenitschip Schouten.
Ingeschreven werd door: Benjamins, Wou-
drichem, voor 2200.—; N.V. Holland, Zwijn
drecht voor 1212.—; Sijbolt de Boer. Haar
lem, voor 2777.J. Rijsdijk, Hendrik-Ido-
Ambacht, voor 1721.—; G. B. Pos Zn»,
Bolnes, voor 1400.T. C. Pos, Scheve
ningen, voor 1200.—; C. H. C. Sunderman,
Dordrecht, voor 1300.—; L. J. Jansen, Nw-
Lekker-land, voor 2025; D. de Jong, Hel
der, voor 1255.25; W. Kolk, Amsterdam,
voor J 990.90; Fr. Rijsdijk, Hendr.-Ido-Amb.,
voor 1050,N.V. Techn. Scheepsbureau,
Pilo Co, Amsterdam, voor 1611,
Gegund aan S. de Boer, Haarlem, voor
2777,-.
De afgevoerde kanonneerboot III.
Ingeschreven werd door: N. V. Holland,
Zwijndrecht, voor 808,—; G. B. Pos Zn.,
Bolnes, voor 1980,J. Rijsdijk, Hendrik-
Ido-Ambacht, voor 1781,—; T. C. Pos, Sche-
veningen, voor 2000,—; C. H. C. Sunder
man, Dordrecht, voor 2060,—; L. Jansen,
Nw.-Lekkerland, voor 1500,—; Pais Me
taalhandel, Rotterdam, voor 2282,23,—; D.
de Jong, Helder, voor 2376,25; Fr. Rijsdijk,
Hendr.-Ido-Amb., voor 841,—.
Gegund aan D. de Jong, Helder, voor
2376,25.
De afgevoerde kanonneerboot Fret.
Ingeschreven werd door: N. V. Holland,
Zwijndrecht, voor 1616,—; J. Rijsdijk, Hen-
dnk-Ido-Amb., voor 2081,—; G. B. Pos
Zn., Bolnes, voor 2435,—; T. C. Pos, Sche-
veningen, voor 2510,—; C. H. C. Sunder
man, Dordrecht, voor 2250,—; L. Jansen,
Nw.-Lekkerland, voor 1600,—; Pais Me
taalhandel, Amsterdam-, yoor 2382,10; D. de
Jong, Helder, voor 2025,25; Fr. Rijsdijk,
Hendr.-Ido-Amb., voor 1651,—; N.V. Techn.
Seheepsbur. Pilo Co., Amsterdam, voor
1657,—.
Gegund aan T. C. Pos, Slooperij de Koop
handel, Scheveningen, voor 2510,—.
De afgevoerde torpedoboot G 10.
Ingeschreven werd door:
N.V; Holland, Zwijndrecht, voor 3232,—;
E. Pais, Rotterdam, voor 2935,35; G. B.
Pos Zn., Bolnes, voor 3640,—; T. C. Pos,
Scheveningen, voor 4096,—; C. H C Sun
derman Dordrecht, voor 4000,-; L. Jansen,
Nw.-Lekkerland, voor 2900,—; J. do Jong,
Helder, voor 4519,93; Pais Metaalfci., Am
sterdam voor 3713,80; D. de Jong. Helder,
fVaJ 45T6i5-;. W" Pais' Rotterdam, voor
J 2b75,—; J. Rysdijk, Hendr.-Ido-Amb.voor
3851,Fr. Rijsdijk, Hendr.-Ido.Amb., voor
2350,—; L. Gossler, Amsterdam, voor
3215.50.
Gegund aan D. de Jong, Helder, voor
4566.25.
De' afgevoerde Loodsschokker No. 1.
Ingeschreven werd door: Pluylaar v.
Heyningen Klinkert, voor 250,S. Rus-
selman, voor 300,E. Pais, Rotterdam,
voor 215,90; P. B. Keyzer, den Burg, voor
255,—; J. J. Nienaber v. IJbo, Schevenin
gen, voor 375,—; J. Rijsdijk, Hendrik Ido
Ambacht, voor 452,Pais Metaalh., Am
sterdam, voor 425,10; D. de Jong, Helder,
voor 451,25; W. Pais, Rotterdam, voor
217,—; de VriesLentz, Nieuwendam,
voor 410,—; Gebr. Visser, Helder, voor
405,10; Fr. Rijsdijk, Hendr. Ido Ambacht,
voor 500,—; Geert Bakker, Helder, voor
411,—.
Gegund aan Fr. Rijsdijk, Hendr. Ido Am
bacht voor 500,
De afgevoerde Motorboot Giro.
Ingeschreven werd door: Plylaar v.
Heiningen Klinkert, voor 300,J. Rijs
dijk, Hendr.-Ido-Amb., voor 201,—; T. C
Pos, Scheveningen, voor 360,Pais Me
taalh., Amsterdam, voor 425.10; W. Klok,
Amsterdam, voor 442,42; W. Pais, Rotter
dam, voor 287,De VriesLentz, Niem
wendam, voor 425,Fr. Rijsdijk, Hendr.-
Ido-Amb., voor 461,
Gegund aan Fr. Rijsdijk, Hendrik-Ido-
Ambacht, voor 461,
Marcelle de Haas Elsa Nolthenius.
Zooals reeds eerder werd medegedeeld
geven Marcelle de Haas, violiste, leerares
aan de Muziekschool van den heer A. J.
Leewens en Elsa Nolthenius, pianiste,
Woensdag 12 Maart een populair concert
in „Casino". Hieronder laten wij eenige
persbeoordeelingen over beide kunstenares
sen volgen:
Zutfen. (Concert Marcelle de Haas.)
Zij beheerscht haar spel volmaakt, ook
gaf zij rythmisch en in de cantilene opmer
kelijk schoon spel, dat haar prestatie dade
lijk ver boven het schoolsoh opgeleide deed
stellen.
Haarlem, 1921.
Else Nolthenius is een schitterende pia
niste. Zij bezit al de eigenschappen, waar
mee een piano-kunstenaar den mensch ge
lukkig maken kan. Haar optreden in onze
concertzaal was een openbaring, (de Nobel.)
Telegraaf, Januari 1923.
Elsa Nolthenius vond in twee solo-voor
drachten gelegenheid tot fijn genuanceerd
spel, dat van welbewuste opvatting getuigde.
Volk, October '22.
E. N. is een zeer begaafde pianiste. Haar
begeleiding is stijlvol. (Sanders.)
Verdronken.
Door den café-houder, Constant, te Bur
gervlotbrug is Dinsdagmorgen om zes uur
aan den kant van het Noordhollandsch Ka
naal een lijk gevonden, vermoedelijk van de
vrouw waarvan de opsporing in ons vorig
nummer door de Commissaris van Politie, al
hier, werd verzocht.;
De ongelukkige i§ tot de Burger vlot brug
geloopen, aangezien men haar schoe
nen aan den kant van het kanaal aldaar heeft
gevonden, terwijl menschen daar uit den om
trek een vrouw 's nachts omstreeks 1 uur
hebben zien loopen, In een der schoenen
vond men een ring, gemerkt B. B. of D. B.
Het lijk is naar de begraafplaats van de
gemeente Zijpe vervoerd.
Leger des Heils.
Door geheel Nederland zullen in de
komende weken de Heilssoldaten zich op
maken, om steun te komen vragen voor den
arbeid van de welbekende stichting van
Generaal Booth.
Dien arbeid nader onder Uw aandacht te
brengen, is feitelijk overbodig. Duizenden
hebben in den loop der jaren de genegende
invloeden van dien arbeid érvaren.
Het Leger bezit op het oogenblik in
Nederland ongeveer 150 korpsen en maat
schappelijke inrichtingen, en voor dien om
vangrijken arbeid is geld, veel geld noodig.
Dringend doen wij dan ook een beroep op
Uw aller hartelijke medewerking, die het
Leger in staat zal stellen, zijn arbeid voort
te zetten, en zoo mogelijk nog uit te breiden.
Het Leger wil gaarne overal helpen, doch
is daarbij afhankelijk, ook van Uw finan-
cieelen steun.
Wil ons die s.v.p. in ruime mate schenken,
en de duizenden misdeelden in de maat
schappij zullen er U dankbaar voor zijn.
Uit het Politierapport.
Baldadigheid.
Een bewoonster van de Ruijghweg deed
aangifte, dat door een jongen uit de Vijzel
straat een ruit van haar woning was stuk
gegooid, hetgeen wordt .onderzocht.
Verzoek tot opsporing vervallen.
Naar aanleiding van het in het blad van
Dinsdag (onder „Laatste Berichten") voor
komende verzoek van den w.n.d Commissa
ris van Politie alhier om opsporing of be
kendmaking van de verblijfplaats van een
vermiste vrouw, kan worden medegedeeld,
dat dit verzoek als vervallen kan worden
beschouwd.
den rijkskanselier hedenavond de machtiging
verleend om den Rijksdag te ontbinden.
Indien de ontbinding werkelijk nog in den
loop van deze week plaats vindt, zullen de
verkiezingen misschien reeds op 6 April
worden gehouden.
Het proces-Hitier.
De duur van het proces.
Een Wolfbericht deelt mede, dat het pro
ces no" wel drie weken kan duren. In de vol-
gende dagen zal het getuigenverhoor er
zijn ongeveer 230 getuigen opgeroepen
voortgezet worden. Het vonnis zal ongeveer
eind Maart worden gewezen.
Een communistische Putschpoging te
Miinchen op het spoor.
De politie te München beweert een commu
nistische Pu'tschpoging te München op het
spoor te zijn en een nieuw organisatieplan
der roode „Hundertschaften ontdekt te heb
ben. In een voorwijk van München werd be-
slaggelegd op een klein wapendepot, waar
niet minder dan een halve centenaar ont-
ploffingsstoffen gevonden werd.
ENGELAND.
De luchtverdediging.
Generaal-majoor Ashmore is belast met
de geheele leiding der verdediging, zoowel
op den beganen grond als in de lucht, van
Britannië tegen aanvallen uit de lucht-
Volgens de „Daily Ohronicle" is bet. zijn
plan om groote gebieden van de lucht tot
op een hoogte van drie mijl en meer, zoo
danig van „mijnen" en netten en hinder
palen te voorzien, dat geen lucht „raiders'
er in kunnen leven of zich bewegen. Kunst
matige nevel van grooten omvang zullen
eveneens een onderdeel van zijn plannen
14 dagen te Rotterdam 760 opgebracht.
Bij de vertooningen van de revue te Am-
stc i-dam en in Den Haag zullen deze boekjes
eveneens te koop worden aangeboden.
vormen.
BELGIE.
Arbitrage tusschen de Skandinaafsche
landen.
Stockholm, 5 Maart. De conferentie van de
Skandinaafsche landen, dezer dagen te Stock
holm gehouden tusschen afgevaardigden
van Zweden, Denemarken, Finland en Noor
wegen, om te beraadslagen over het sluiten
van verdragen betreffende de wijze van on
derzoek en bemiddeling in internationale ge
schillen, heeft geleid tot overeenstemming
in zake een voorstel, waarbij alle vier lan
den zich verbinden om ieder geschil aan een
arbitrage-commissie te onderwerpen. Dit be
sluit zal thans aan de regeeringen van de
vier landen worden meegedeeld.
DUITSCHLAND.
De ontbinding van den Dultschen
Rijksdag.
Berlijn, 5 Mrt. Rijkspresident Ebert heeft
Theunis opnieuw kabinetsformateur.
Brussel, 5 Maart. De koning verzocht
Theunis opnieuw de mogelijkheid te onder
zoeken van de vorming van een Kabinet.
Theunis verzocht om een korten bedenktijd
alvorens op dit verzoek te antwoorden.
SPANJE.
De Spanjaarden in Marokka
Gibraltar, 5 Maart. De Spaansche generale
staf heeft last gegeven alle beschikbare troe
pen naar Melilla in te schepen, waar er een
aanval op het garnizoen is gedaan. Volgens
een officieele mededeel in g te Madrid gedaan
is de toestand in de oorlogszone in Marokko
ernstig.
BULGARIJE.
De Bulgaarsche autoriteiten hebben meer
dan driehonderd Macedoniërs gearresteerd,
volgens een verklaring in de Sobranje om
redenen van staatsbelang.
ZUID-SLAVIE.
De Kroatische boerenleider Raditsj heeft
besloten, met de oppositiepartijen in de
Zuid-Slavische Skoepsjtina samen te werken
om de regeering ten val te brengen.
RUSLAND.
Een draadloos bericht uit Moskou meldt,
dat het handelsverdrag tusschen de Sowjet-
republieken en Italië, dat door den raad van
volkscommissarissen is goedgekeurd, nu aan
de ratificatie van den Uitvoerenden Raad der
Sowjetrepublieken zal worden voorgelegd.
Het verdrag bevat geen enkele verplichting
voor Rusland ten opzichte der erkenning van
oude schulden of andere vorderingen en het
berust uitsluitend op wederkeerigheid, zoo
dat de beide mogendheden wederzijds voor
deel der regeling zullen hebben. Het verdrag
is aangegaan voor den tijd van drie jaar.
VEREENIGDE STATEN.
Aardbeving in Centraal-Amerika.
Londen, 5 Maart. De aardbeving in Costa
Rica heeft zich volgens berichten uit San
Juan Del Norte ook tot Nicaragua uitge
strekt, waar eveneens 3 heftige schokken
zijn waargenomen.
Duitschland en de Ver. Staten.
Berlijn, 5 Maart. Uit New-York wordt ge
meld, dat bij den Senaat een wetsontwerp is
ingediend, waarin wordt voorgesteld om van
de door den curator beheerd wordende in
beslag genomen vermogens van de voor
malige vijanden honderdvijftig millioen dol
lar te bestemmen als crediet voor Duitsch
land en Oostenrijk tot aankoop van goederen
in de Ver. Staten.
De ontploffing in Wallstreet.
New-York, 4 Maart. De districtsprocu
reur Banton deelt mede, dat een Engelsch-
nian in de gevangenis heeft bekend mede
plichtig te zijn geweest aan de ontploffing,
die in 1920 in Wallstreet plaats had, waarbij
30 personen gedood en een groot aantal
anderen gewond werden. Men is thans de
mededaders op het spoor.
(Een ander bericht spreekt van een man
in een Engelsehe gevangenis," doch niet van
„een Engelschman".)
KORTE BERICHTEN.
Volgens een officieel bericht uit Washing
ton hebben de opstandelingen in Honduras
de hoofdstad Tegucigalpa en de havenstad
La Ceiba ingenomen.
Te Kroonstad bij Johannesburg is een
kaffer gestorven, die 124 jaar oud zou zijn
geworden. In 1865 ,v„s ,,„„de Jas- ïrtg£
Bteld van dienst als ossedrljver in don oor-
log tegen de Basoeto s, omdat hij de leef
tijdsgrens van 60 jaar had overschreden.
9oo(»|de K3(!i'sche Anilinfabriek weigerden
werken 8 neSen uur per dag te
Autobus-ongeluk.
Een autobus- die gistermorgen van de
Lijnbaan in Den Haag naar 's-Gravenzande
vertrok, is aan den Loosduinschen Weg, ter
hoogte van de Gaslaan, tengevolge van een
aanrijding in de Loosduinsche Vaart ge
raakt. De autobus, waarin 11 passagiers za-'
ten, kantelde. Juist passeerde een schipper
met zijn schuit, en de opvarenden van dit
vaartuig redden een aantal van de passa
giers, door hen door deur en ramen van
de bus op de schuit te trekken. Twee voor
bijgangers begaven zich met levensgevaar
in de bus en hielpen de overige passagiers
op de schuit. Vijf der passagiers kregen
min of meer ernstige verwondingen.
Poging tot Inbraak.
Gisternacht is bij de weduwe Peemen te
Heylaar, onder Princenhage, een poging tot
inbraak gedaan. Omstreeks middernacht
drong een kerel het slaapvertrek van de
vrouw binnen, De vrouw, opgeschrikt door
het vallen van de klink van de deur, sprong
onmiddellijk uit bed, en de kerel sloeg op
de vlucht. De dief was den koestal binnen
gedrongen. 's Morgens had de vrouw 672
in ontvangst genomen, welk bedrag zij ech
ter onmiddellijk op de Boerenleenbank had
gebracht.
Zichzelf aangemeld.
Bij de politie te Haarlem heeft zich aan
gemeld de 32-jarige J. H., chef van een
naamlooze vennootschap aldaar, die zeide in
de laatste anderhalf jaar 3000 ten nadeele
van die vennootschap ontvreemd te hebben.
Ook zou hij zich aan valschheid in geschrifte
hebben schuldig gemaakt.
Dorus Rijkers-fonds.
Ten bate van het Dorus Rijkers-fonds heb
ben eenige dames-artisten van het revue-ee-
zelschap Ier Hall, tijdens vertooningen "te
Rotterdam van de revue Draadloos in het
oostuum van visschersmeisjes in de zaal
boekjes verkocht, getiteld: De eerste tocht
van de Dorus Rijkers. Deze verkoop heeft in
VAN EWIJCKSLUIS.
De'vechtpartij te v. Ewljcksluls.
Omtrent de vechtpartij van Zondagavond
met zoo noodlottigen aflooop, waarvan reeds
in het vorig nummer met een enkel woord
melding werd gemaakt, blijkt, dat jaloezie
feitelijk de grondoorzaak hiervan is ge
weest.
Wjj vernamen ten minste van zeer be
trouwbare zijde het volgende:
Te Van Ewijcksluis woont een zekere
vrouw Bos, die voorheen getrouwd is ge
weest met den arbeider Vermaten, die ech
ter een dronkaard was, waarom zij zich ten
slotte van hem had laten scheiden.
Later kwam H. van Brederode bij haar
als kostganger, met wien zij weldra, zonder
dat het ooit tot een huwelijk kwam, in zeer
intieme verhouding ging leven.
Uit haar huwelijk met Vermaten nu, heeft
vrouw Bos onder meer een 20-jarige doqh-
ter, met wie K. van Erp, die ongeveer een
jaar aan de Zuiderzeewerken arbeidt, doch
zijn domicilie te Dordrecht heeft, verkee
ring aangeknoopt, met goedvinden van de
moeder van het meisje. Van Brederode
echter, als vader optredende ofschoon hij,
zoo we reeds zeiden, niet met de vrouw ge
trouwd is, wilde tot dien omgang volstrekt
geen toestemming geven, naar hij voorgaf
omdat Van Erp Katholiek was, doch inder
daad, naar wij vernamen, omdat hij zelf
zinnen op het meisje had gezet.
Vandaar een vijandelijke verhouding tus
schen de beide mannen, die Zaterdagavonds
en des Zondags, wanneer er dus niet ge
werkt werd, in een der café's herhaaldelijk
zich uitten in een heftigen woordentwist.
Ook verleden Zondagavond was dat weer
het geval, nadat Van Erp in het café van
J. Keuris aan Van Brederode nog eens
weer om diens toestemming tot verkeering
met het meisje had gevraagd. De twist liep
ten slotte zóó hoog, dat besloten werd om
het buiten uit te vechten. Even buiten het
café werd toen door Van Erp dadelijk de
noodlottige messteek toegebracht, die Van
Brederode in den onderbuik trof en tot in
de ingewanden doordrong. Door de wond,
ter grootte van een halven stuiver kwam,
zooals later bij het geneeskundig onderzoek
bleek, het darmnet naar buiten puilen. De
getroffene werd, na voorloopige behande
ling door dokter Olree, naar Helder ver
voerd en maakte het Maandag, naar wij
vernamen, vrij goed, Dinsdag echter scheen
zijn toestand heel wat slechter te wezen.
Van Erp werd, na verhoor van Burgemeester
Lovink, in het arrestantenlokaal gesloten en
is Dinsdagmiddag onder geleide van den
gemeenteveldwachter Hartog en den rijks
veldwachter Constanje gevankelijk naar
Alkmaar overgebracht.
Van Brederode, de getroffene, stond al
gemeen bekend als een zeer onaangenaam,
hoogst ongunstig type, terwijl Van Erp
daarentegen de sympathie had van zijn
medearbeiders.
WIERINGERWAARD.
De gemeente zal geëlectriflceerd worden.
De laagste inschrijver voor den aanleg was
het Ingenieursbureau Ouwehand te Bloemen-
daal voor f 27.005.25.
ANNA-PAULOWNA.
Dinsdagmorgen in de vroegte heeft hier
een doorbraak plaats gehad, ditmaal geluk
kig echter van weinig beteekenis. Aan de
Midden vliet, even voorbij het Kerkhof, was
namelijk die daar aanwezige duiker bezwe
ken, waardoor de dam door het toestroomen-
de water uit den Middenvliet werd wegge-
slagen. Met behulp van een noodschoeiing
en het aanbrengen van een paar honderd
zandzakken daarachter, heeft men het gat
tiijwel weten te stoppen. Woensdagmiddag
al hans zagen wij nog maar heel weinig wa-
f tusschen de zandzakken, doorstroomen.
MARKTBERICHTEN.
Nehajrcrmarkt van Donderdag 6 Maart 1924.
12 paarden 200—390; 1 stier 250 22 golde-
k°Zn Xf m f -225-350 52 idem vette 300
- 80; 40 kalfkoeien325-460; 404 nuchtere
kalveren 12—26; 108 overhouders 36—47; 42
fai2en90Veon ,P' K'G- 1 066-0.74; 185 biggen
f 150' q 09 f °-502.5°; 55 kippen
irvro 792 K G' boter P- K-G. 2.35-2.55;
10907 kipeieren p. 100 5.50-7.50; 1432 eend-
eieren p. 100 7.75
