NIEUWSBLAD VOOR
HELDER, KOEGRAS, TEXEL, WIERINGEN EN ANNA PAULOWNA
DE MISDAAD VAN
SYLVESTRE BONNARD
Eerste Blad.
BUITENLAND
BINNENLAND
C
Nr. 5876.
WOENSDAG 28 MEI 1924,
52ste JAARGANG.
Lloht op
voor auto's en fietsen
FEUILLETON.
Het rapport-Dawes.
Het Duitsch-Russlsche Incident
Een politieke moord.
Tegen Slapeloosheid, Overspanning, Gejaagdheid, Prikkelbaarheid en Examenvrees,
gebruikt men de Zenuwstillende en Zenuwsterkende Mljnhardt's Zenuwtabletten
VEREENIGDE STATEN.
Hevige stormen.
Elf dooden; 24 gewonden.
Het arbeidsconflict aan de Roer.
ENGELAND.
De straal des doods.
Jaarwedden van gemeente-ontvangers
In Noord-Holland.
Spoorweg-personeel.
Ingezonden MededeeHng.
De Handelskamer.
De arbeidsvoorwaarden van het
Amsterdamsche gemeente-personeel.
Voor do groote gezinnen.
V
n p
HELDERSCHECOURANT
ABONNEMENT PER 8 MAANiDEN BIJ VOORUITBETALING:
Heldersche Courant f ÏAO; fr. p. p. binnenland f2.—, Ned. O. en W.
IimBö p. zeepoat f 2.60; ld. p. madl en overig© landen f 4.20. Zondagsblad
map. f 0.S0, f 0.70, f 0.70, f 1.20. Modeblad reep. f 0.95, f 1.25, f L26, f 1.00
Loeee munmere deor Courant 4 ct.; fr. p. p. 6 ct
Verschijnt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagmiddag
Redlacteui^Uitgever: O. DB BOER Jr., HELDER
Bureau: Koningstraat 29 Telefoon: 50 en 412
Poet-Girorekening No. 16066.
ADVERTENTIEN:
20 ct. p. regel (galland). In+roz. medied. (kolombreedte als redaetloo.
tekst) 60 et. Kleine advertenties (gevraagd, te koop, te huur) v. 14
rogels 40 ct., elke regel meer 10 cl bij vooruitbetaling (adres: Bureau
v. d.blad en met br. onder mo. 10 ct. p. adv. extra). Bewijsno. 4 el
Donderdag 29 Mei9,94 uur.
Vrijdag 80 Mei9.36
DÜITSCHLAND.
De regeerlngscrisis.
Ebert draagt aan Marx de vor
ming van een nieuw kabinet op.
Rijkspresident Ebert heeft den rijkskan
selier dr. QMarx opgedragen, een poging te
ondernemen, om op de basis van het zooge
naamde burgerlijke blok (d1. w. z. van de
Duitsch-uationalen tot de Democraten) een
kabinet te vormen.
De eerste zitting van den nieu
wen Rijksdag. Een „kwajongens
bende".
De Berljjnsche oorrespondent van het
„HbL" meldt:
Men had verwacht, dat de oonstitueerende
vergadering van den nieuwen Rijksdag rub-
tig zou afloopen. Dat het echter zoo'n kwa
jongensachtige en voor alle parlementarisme
diep beschamende herriebende zou worden,
hadden waarschijnlijk zelfs de pessimisten
niet gedacht. Men was vrijwel volledig opge
komen. Slechts een aantal communistische
afgevaardigden, die, gelijk bekend is, sedert
eenige dagen in voorarrest zitten, ontbraken.
(Hoofdnummer van do variété-voorstelling
was natuurlijk generaal Ludendorff. Giste
ren nog vreesden de op sensatie belusten,
dat hij zou wegblijven, maar hij, was er: zelf
bewust, in gekleede jas, met het IJzeren
Kruis le klasse.
De communisten hadden kindertrompetjes,
sirenen, fluitjes en andere lawaai-instrumen-
ten meegebracht, en deponeerden op de „Ta
fel van het Huis" een bijzondere hulde aan
generaal Ludendorff, een blauwe bril met
opdracht, een handschoen (vanwege het toe
werpen, weet ui) en een boüquet bloemen,
waarvan me echter de grap ontgaan is, en
nog eenige andere kinderachtigheden.
Een bepaalde agenda was er niet, men
kwam om „hierl" te roepen en de aanwezigen
te tellen.
[Nauwelijks had de voorzitter drie woorden
gezegd, of de communist Katz verleende zich
zelf het woord en begon op alles wat leven
heet te schelden, omdat niet onmiddellijk be
raadslaagd werd over zijn voorstel, om de ge
vangen fractie-leden op vrije voeten te stel
len, alle politieke gevangenen los te laten en
nog veel meer.
Daarna vólgde de grap van het aflezen der
namen en het „present" roepen.
De geestigheid bestaat hierin, dat de com
munisten bij bepaalde namen gezamenlijk
een dierlijk gebrul aanheffen en vooruit af
gesproken geestigheden debiteeren.
BJj den naam Ludendorff duurt het gebrul
natuurlijk vele minuten. De opgeblazen ge
neraal knikt slechts langzaam met het reus
achtig groote hoofd in hun richting. Daarna
staat plotseling de heele 'éomm. 'fractie op
en brult de Internationale. Dan is het geduld
van Geheimrat Galle uitgeput en hij duwt
den president van twee dagen de hooge zij
den in de hand.
Bock (de tijdelijke presid'ent) begreep, dat
hij deze moest opzetten en dat dan betere
door
ANATOLE FRANCE.
10)
Als vanzelf duurde het vrij1 uitgebreide
diner tamelijk lang. Ik ben een goede
wijnproever en sta op dat gebied waar
schijnlijk boven de middelmaat. Mijn gast
heer, die al heel gauw merkte, dat ik een
kenner was, schatte mij hoog genoeg, oan
te mijner eër een fijne CMteau-Margaux
te ontkurken. Ik dronk eerbiedig den be
roemden en edelen wijn, welks bouquet
en pit niet genoeg te loven zijn. Het
manna stroomde vurig door mijn aderen
en .bezielde mij met jeugdig vuur. In de
schemering, die de iboomen grooter deed
schijnen en als met een geheimzinnig
waas omgaf, zat ik naast mevrouw de
Gabry op het terras en het was mij een
waar genot aan imijn geestige gastvrouw
mijn indrukken weer te geven met een
levendigheid en woordenrijkdom, welke
voor een man, die, zooals ik, geheel van
phantasie ontbloot is, hoogst opmerkelijk
waren. Ik schilderde haar spontaan, en
zonder van een ouden tekst gebruik te
maken, het zacht weemoedige van de
avondstemming en de schoonheid van
onze geboorteplek, die ons niet alleen met
brood en wijn, maar ook met denkbeel
den, gevoelens en geloof voedt en die
tijden zouden aanbreken. Hij doet dit dan
ook en verlaat onder het knalroods koorge
zang de vergadering.
De zitting is uiteengejaagd, maar er volgt
nog een naspel. De Ludendorff-partlj wil
niet achterblijven en antwoordt met twee
coupletten van „Deutschland1 über alles". Dan
valt links opnieuw met de Internationale in
en onder die verheffende klanken verlaat
men de zaal, en de tribune.is weer verlaten.
De Duitsch-National en hebben gisteren
besloten hun eisch dat de president van
den Rijksdag uit hun midden moet worden
gekozen te handhaven.
Georg Bern/hard, de hoofciradacfceur van
de VosÈdsche Ztg., heeft dertigen tijdi im de
Ver. Staten vertoefd en vertelt over die op
vattingen daar omtrent het rapport-
Dawes:
„Voor die Amerikanen is het een soort
nationaal heiligdom geworden. De door
snee-Amerikaan bent weliswaar poch de
grondslagen, noch den ondergrond ervan,
maar. het is hem genoeg dat een Ameri
kaan verantwoordelijk ie voor deze voor
stelen, om ze als volstrekt rechtvaardig
en practisch te beschouwen. Elke voor
waardelijke aanvaarding acht hij „affront"
ofschoon hij onderhandelingen achteraf
over toepassing en bijzonderheden van
zelf sprekend vindt.
Ten aanzien van Duitschland is de stem
ming in de Ver. Staten deze: „De Duit-
schors hebben voortdurend een beroep op
ons gedaan en verzekerd diat zij zich bij de
uitspraak van deskundigen zouden neer
leggen. Laten zij dan nu 00b woord hou
den."
Moskou, 27 Mei. Op het congres der
communistische partij heeft Kr««gm aan
gedrongen op het nemen van „beslissende
maatregelen" jegens de Duitsche regee
ring, inzake het incident met de Russi
sche handelsmissie.
Berlijn, 29 Mei. In een bosch bij Berlijn
is het lijk gevonden van een 15-jarigen
jongeman, die doodgeschoten was. Op de
borst van het lijk was een kaartje beves
tigd, waarop geschreven stond: „Dood
aan de fascisten. Het Uitvoerend Comité
van de Oommunistisohe Partij. Opgeknapt
26.5.24." Aan den achterkant van het
kaartje stond een lijst van 12 namen van
leden van den Bismarckbond onder het
opschrift „Zwarte ijst". Onder deze na
men bevond zich ook die van den ver
moorde, waarachter een kruisje was aan
gebracht. De jongeman nam in den Bis
marckbond een vooraanstaande plaats in
ën men vermoedt derhalve, hier met een
ooiitieken moord te doen te hebben.
INGEZONDEN MEDEDEELING.
I
Matthews met een man van de Daily
Express, heeft de uitvinder verklaard,
dat de Britsche regeering een klein aan
bod' heeft gedaan, hetwelk hij geweigerd
heeft in overweging te nemen. Matthews
keert heden naar Parijs terug, teneinde
de onderhandelingen met de Franschen
te hervatten.
Jackson, (Mississippi), 27 Mei. Ten ge
volge van hevige stormen, die gisteren in
het zuidelijk deel van Mississippi hebben
gewoed, werden elf personen gedood en
24 gewond en werd zware materieele scha
de'aangericht
Essen, 27 Mei. De Hüte Phoenix te Duis
burg is wegens 'kolengebrek stopgezet,
waardoor 8000 arbeiders Werkloos worden.
In een mededeeLing, uitgegeven door
bet luchtministerie over de proeven met
den zoogenaamden straal des doods wordt
gezegd: Nadat de proeven waren afgelegd'
voor de deskundigen van bet ministerie
werd aan den uitvinder voorgesteld, een
uitgebreider proefneming te doen.
Volgens een interview van Grindell
Gedeputeerde Staten van Noord-Holland
hebben het vorige jaar aan de gemeente
raden advies gevraagd over een verlaging
der jaarwedden van de gemeente-ontvan
gers in verband met de vermindering van
werkzaamheden door overgang van de
inning der plaatselijke inkomstenbelasting
naar het Rijk.
De „Telegraaf" verneemt thans, dat in
verband met de ingekomen adviezen, Ged.
Staten van N.-Holland aan de gemeente
raden een algemeene verlaging van 80
zal voorstellen. Deze verlaging zal voor
de in functie zijnde ontvangers geleidelijk
worden toegepast over eenj tijdvak van
5 jaar..
Utrecht. In een heden gehouden
cönferentie tusschen de directie derNed.
Spoorwegen en de vertegenwoordigers
der vakbonden, werd de reeds door ons
gepubliceerde regeling van de terugbe
taling der teveel ingehouden loonkorting,
nadat een verbetering was aangebracht
voor het werkplaatspersoneel, in alge
meene lijn aanvaard. De directie
verklaarde zich bereid, om ieder gegrond
bezwaar in zake te weinig gerestitueerde
loonkorting "onder de oogen te zien, indien
het verschil meer dan 2/10 procent van
de jaarbezoldiging bedraagt. Voorts wer
den uitvoerige besprekingen gehouden
eens ons allen in haar moederlijken
schoot zal opnemen als kinderen, ver
moeid door een langen dag.
„Mijnheer Bonnard", zeide de bemin
nelijke vrouw tot mij; „u ziet die oude
torens, die boomen, dien hemel; is u het
piet met mij' eens, dat al de personen der
sprookjes en[ volksliederen als vanzelf uit
dit alles ontstaan zijn? Kijk, daar is het
pad, waarlangs Roodkapje naar het bosch
ging, om hazelnoten te plukken. En daar
in den steeds wisselenden1 en altijd half
besluierden hemel zijn nog de sporen der
feeënwagens te zien; en in dien Noorder
toren heeft vroeger de oude spinster kun
nen wonen, aan wier spinnewiel de
Schoone Slaapster zich gestoken1 heeft."
Ik dacht nog over die gracielijfce woor
den na, toen mijnheer Paul mij tusschen
de rookwolken van zijn zware sigaar door
vertelde van een prooes, dat hij' in zake
een recht om water af te voeren aan de
gemeente aangedaan had. Mevrouw de
Gabry, wie de avondlucht te koud begon
te worden, rilde onder haar doekje en
verliet ons, om naar haar kamer te gaan.
In plaats ook de mijne op te zoeken, ging
ik naar de bibliotheek terug, om de hand
schriften verder te onderzoeken. Hoewel
mijnheer Paul, die wilde, dat lk ging sla
pen, zich er tegen verzette, keerde ik
naar de „boekerij", zooals men vroeger
zeide, terug en ging bij het lamplicht ver
der werken.
Nadat ik vijftien bladzijden gelezen
had, die blijkbaar door een doimmen en
verstrooiden kopiist geschreven waren,
want ik had eenige moeite de beteekenis
ervan te begrijpen, haalde ik uit de wijd
openstaande zak van mijn Jas mijn, snuif
doos te voorschijn, maar deze natuurlijke
en bijna instictmatige beweging kostte
mij ditmaal eenige moeite en inspanning;
toch opende ik de doos en nam er een
paar korreltjes van het welriekende poe
der uit, die op het plastron van mijn
overhemd onder mijn nu van het genot
beroofden neus vielen. Ik 'ben er zeker
van, dat mijn neus zijn teleurstelling dui
delijk liet blijken, want hij is zeer expres
sief. pij heeft meer dan eens mijn intiem
ste gedachten verraden1, met nóme toen
ik onder' de oogen van mijn collega
Brieux in de openbare bibliotheek te Cou-
tances het charterboek van Notre-Dame
des Anges ontdekte.
Hoe blij was ik niet! Mijn onder hun
bril kleine en' doffe oogen lieten er niets
van blijken. Maar het zien alleen van
mijn van onder wijd open staanden wip
neus, waarvan de vleugels trilden van
vreugde en trots, was voor Brieux een
bewijs, dat ik een mooie vondst gedaan
had. -Hij onthield het boek, dat ik in mijn
hand hield, lette op de plaats waar ik
het, toen ik wegging, wegzette, ging het,
zoodra ik mijn hielen gericht had, halen,
schreef het heimelijk over en publiceerde
het gauw, om mij efen poets te bakken.
Doch terwijl hij meende mij te bedriegen,
bedroog hij zichzelf. Zijn uitgave wemelt
van fouten en ik had de voldoening er
groote flaters in te kunnen aanwijzen.
Doch om weer tot ons punt van uitgang
terug te keeren: bet was alsof een zware
slaperigheid op mijn denkvermogen druk
te. Voor imi} lag een oorkonde, waarvan
leder het belang zal Inzien, Indien lk zeg,
omtrent de hoofdlijnen voor den in te
stellen personeelraad. De directie zal met
deze besprekingen rekening houden en
een ontwerp-regeling aan de organisaties
zenden.
De Nederlandsche Vereeniging van
Kaashandelaren, de Vereeniging van Kaas
handelaren in Noord-Holland en de Ver
eeniging van Kaashandelaren te Bode
graven en Omstreken schrijven in een adres
aan den minister van financiën:
dat de coöperatieve groothandels-ver-
eeniging de Handelskamer geen reden van
bestaan meer heeft, sinds de vrije concur
rentie in alle takken van bedrijf de prijzen
wel zoodanig heeft omlaag gedrukt, dat
van prijsregelend optreden door de Han
delskamer geen sprake meer is,;
dat aan nevenbedrijven door de Handels
kamer een ongeoorloofde concurrentie
wordt aangedaan, daar zij in het leven
wordt gehouden door geld, dat in den vorm
van belastingpenningen is opgébrachti;
dat handel en industrie thans gebukt
gaan onder een druk van belastingen, die
gezamenlijk de draagkracht voorontwik
keling en instandhouding van het bedrijf
reeds in vele gevallen te boven gaat, sinds
door progressieve belastingheffingen een
verlies bijna niet meer door winst kan
worden ingehaald en daardoor aanleiding
geeft tot kapitaalsvernietiging.
Adressanten verzoeken daarom den
minister, het daarheen te leiden, dat de
Handelskamer geen flnancieelen steun van
het Rijk meer zal genieten.
Heden en eventueel volgende dagen zal
in het georganiseerd overleg de onder
handelingen voortgezet worden, waarin
op een zoo spoedig mogelijke beslissing
zal worden aangestuurd.
„Het Volk" verneemt, dat toch nog een
compromis-overeenkomst met B. en W.
tot stand zal komen, niet geheel uitge
sloten is en het blad geeft aan, in welke
richting de oplossing zal worden gezocht.
De redactie herinnert er namelijk aan,
dat van de zijde der werklieden-organi
saties in een der vergaderingen van het
centraal overleg geneigdheid is getoond,
onder bepaalde voorwaarden aan de leden
vergaderingen te adviseeren zich niet te
verzetten tegen een verlaging van
de loonen met 2 pet.
Intusschen staan de soc.-dem. wethou
ders van Amsterdam aan scherpe aan
vallen van de gemeentewerklieden bloot.
In „Ons Weekblad", het orgaan van
den modernen Bond van werklieden in
overheidsdienst, heeft men het college
van B. en W. al voor volgelingen van
Cofijn zien uitmaken. En wanneer er dan
zoo schreef dit orgaan later in onze
kringen met verontwaardiging wordt ge
zegd, dat ze van de roode wethouders dit
nooit hadden verwacht, dan zeggen wij:
wij ook niet.
„Het Volk" tracht nu olie op de golven
te gooien. Wat nu de loonsverlaging be
treft deelt het mede, dat het allerminst
onmogelijk zou zijn te bedingen, dat later
de loonsverlaging geheel of ten deele
dat er melding in gemaakt wordt van
een konijnenhok, dat in 1212 aan den
priester Jehan d'Estourville verkocht
werd. Doch hoewel ik het 'groote gewicht
ervan zeer goed voelde, schonk ik aan
het document niet die oplettendheid,
welke zoo'n oorkonde gebiedend eischt.
Mijn oogen wendden zich, hoe ik mij er
ook tegen verzette, steeds weer naar een
kant van de tafel, waarop uit een oogpunt
van historische wetenschap niets bijzon
ders te zien was. Er stond slechts een vrij
dik Duitsch boek in een zwijnsleeren1
band met koperen spijkers op de vlakke
zijden en zware ribben op den rug. Het
was een prachtexemplaar van het slechts
om zijn houtsneden aanbevelenswaardige
verzamelwerk, dat onder den naam Neu-
renberger Kroniek algemeen bekend is.
Bet boek, waarvan de platte zijden
eenigszins open stonden, rustte op het
middengedeelte van de snede.
Ik zou niet kunnen zeggen, hoe lang
mijn blikken zonder eenige reden op dien
ouden foliant gerust hadden, toen zfl plot
seling door een zóó vreemd schouwspel
geboeid werden, dat zelfs een man, die
totaal gespeend was van fantasie als ik,
er sterk door getroffen moest worden.
Plotseling zag ik, zonder haar komst be
merkt te hebben, een kleine dame op den
rug van het boek zitten; de eene knie
was gebogen, het andere been hing naar
beneden, zoo ongeveer in de houding, die
de amazones van het Hyde Park of het
Bois de Boulogne te paard hebben. Zij
was zoo klein, dat haar schommelend
voetje niet tot de tafel reikte, waarop de
sleep van haar japon in mooie plooien
niet zou doorgaan, wanneer inmiddels
het indexcijfer van de kosten van levens
onderhoud weer zou gaan stijgen. Daar
naast betoogt de redactie van het sociaal
democratische hoofdorgaan, hoe noodza
kelijk bezuiniging is.
Er is een tekort op de begrooting van
10 millioen. De gemeente wordt van re-
geeringswege onder steeds grooter flnan
cieelen druk gezet. Op die wijze zou be
lastingverhooging onvermijdelijk worden,
waardoor ook de geheele arbeidersklasse
zou worden getroffen. Voor een bedrijf
als de diamantnijverheid zou dit bijvoor
beeld fnuikend zijn.
Voorts wijst „Het Volk" er de gemeente
werklieden op, dat voor het rijksperso
neel de organisaties van overheidsper
soneel zich eenige maanden geleden be
reid hebben verklaard tot een verminde
ring van de arbeidsvoorwaarden, die heel
wat verder ging dan het Amsterdamsche
gemeentebestuur thans wenscht. Het
spoorwegpersoneel heeft ook in heel wat
grooter verslechtering moeten berusten.
En het blad voegt daaraan toe: de ge
meentewerklieden zullen zich onmogelijk
op een bevoorrecht eiland kunnen hand
haven, daarbij ook wijzend op de wan
verhouding tusschen de arbeidsvoorwaar
den der gemeentewerklieden en die welke
thans in het vrije bedrijf gelden.
In eene gisteravond in „Salvatori" ge
houden ledenvergadering van den moder
nen bond van gemeentewerklieden heeft
de voorzitter, de heer Snikkers, uitvoerig
den stand der loononderhandelingen uit
eengezet.
Door de vertegenwoordigers van het
Ooilege was te kennen gegeven, dat niet-
aanvaarding van de vermelde vijf procent
premie-vermeerdering de onderhandelin
gen zou doen vastloopen. Dan zou aan den
Raad de beslissing worden voorgelegd
over de oorspronkelijk ingediende voor
stellen.
Het bestuur stelde aan de vergadering
voor aan de onderhandelingen in de
O. O. A. te blijven deelnemen en te trach
ten de positieverslechtering van het ge-
meentepersoneel zooveel mogelijk tegen
te gaan.
Over dit voorstel ontspon zich eene
uitvoerige, zeer geanimeerde discussie.
Het resultaat was, dat met 339 tegen 325
stemmen, en een groot aantal in blanco
uitgebracht, het bestuursvoorstel werd
gaanenomen.
Het bestuur van den Nederlandschen
R.K. Bond voor groote gezinnen schrijft
in een adres aan de Koningin:
dat de groote gezinnen door hun getal
sterkte onevenredig moeten bijdragen in
de hier te lande geheven belastingen,
inzonderheid de verteringsbelastingen
dat deze heffing niet in evenredigheid
staat met hun draagkracht, in het bijzonder
niet bij vergelijking met het draagver
mogen der ongehuwden en van de kleine
gezinnen, zoodat er bij het bestaande
belastingstelsel meer belasting wordt ge
vorderd, waar minder draagkracht is
dat adressant daarom eerbiedig verzoekt
het daarheen te leiden, dat er te dezen
opzichte voor het groote gezin billijkheids-
neerviel. Doch haar gelaat en haar vor
men waren die van een volwassen vrouw.
Haar gevulde boezem en de ronding van
haar, taille konden zelfs een ouden geleer
de, zooals ik ben, daaromtrent niet in twij
fel laten. Ik durf, zonder vrees van imjj
te vergissen, beweren, dat zij mooi was
en er hooghartig uitzag, want mijn ikono-
grapische studiën hebben mij reeds se
dert langen tijd geleerd de zuiverheid van
een type en' het karakter van een gelaats
uitdrukking te herkennen. Het gelaat nu
van deze dame, dié daar zoo onverwachts
op den rug van een Neurenberger Kro
niek zat, droeg het stempel van adeldom,
vermengd met guitigheid. Zij zag er uit
als een koningin, maar als een grillige,
en alleen uit de uitdrukking van haar
oogen maakte ik reeds op, dat zij ergens
een groote macht met een even groot wil
lekeur uitoefende. Om haar mond lag een
gebiedende en ironische trek en haar
blauwe oogen lachten verontrustend on
der de zwarte, zuiver gewelfde wenk
brauwen. Ik heb altijd hooren zeggen,
dat zwarte wenkbrauwen blondines mooi
staan, en deze dame was blond. In 't kort,
zij maakte een imponeerenden indruk,
niettegenstaande zij klein was.
1) Ikonographie is de kennis, de weten
schap der beelden, medailles, schilderijen
enz.
(Wordt vervolgd.)