HELDERSCHECOURANT
Tweede Blad.
PLAATSELIJK NIEUWS
VAN DONDERDAG 31 JULI 1924
Te Amsterdam slaagde voor het acte-
alhier.
Te 's-Gravenhage slaagde voor het
examen handelskennis L. O. mej. A. [ML
0. Wienker, alhier.
Den 26sten Juli slaagden te Alkmaar
voor het M.U.L.O.-diploma A: A. Meynen,
H. Kuiper, O. Roskam, L. Smit en J. v. d.
Berg, leerlingen der openbare M.U.L.O.-
gchool aan de Molenstraat alhier.
Examen M. U. L. O.
Geslaagd voor A: J. v. d. Berg, H. Kui
per, A. Mejjnen, O. Roskam, O. J. Smit,
J. de Kok en A. Kruijt, allen alhier.
Voor B: W. Teesing, alhier.
Muziekuitvoeringen.
Ter herdenking van de mobilisatie van
1914 hebben, zooals wij reeds vermeldden,
heden verschillende muziekuitvoeringen
plaats. Deze vangen aan:
7 uur: Oranje Harmoniekapel, Vischmarkt.
7 uur: Winnubst, Spoorplantsoen.
7.30 uur: Stedelijk Muziekkorps, Westplein.
8 uur: Stafmuziök, Havenplein.
Tijdens dit laatste concert Kranslegging
door den Burgemeester aan den voet van het
Marine-Monument. t
Wij! laten de verschillende programma's
hieronder volgen.
Oranje HarmoniekapeL
7 uur, op de Vischmarkt.
Stedelijk Muziekcorps.
7.30 uur op het Dijkje (Westplein).
I. Wij allen danken God. Koraal.
2. Dankgebed.
3. Oude Wilhelmus.
4. Hymne van Beethoven.
6. Sweet Belle Mahone.
6. Das ist der Tag des Herrn.
7. Wij willen Holland houen.
8. Holland is een heerlijk land.
9. Wien Neerlands bloei
Stafmuziekcorps.
8 uur, op het Havenplein.
1. Oud Wilhelmus.
2. Koraal: Een vaste Burg is onze God.
3. Wilt heden nu treden uit Valerius' Ge-
denckclanck.
Kranslegging door den Burgemeester.
4. Een wapenbroeder.
6. Hymne De Eere Gods in de Natuur
Beethoven.
6. Es ist bestimmt in Gottes Rak
7. Koraal: Wij' danken alen Qodi.
8. Volkslied:
TIEN JAREN OORLOGSPOLITIEK.
1814 1 Augustus 1924.
L
De periode van vijftig jaren, die 1864 van
1914 scheidt en tegelijk daaraan verbindt, is
zeker een uiterst belangrijke. In een halve
eeuw tjjds werden z.g.n. historische belan-
genvraagstukken opgelost; de politieke landL
kaart van Europa veranderd door de opkomst
van Duitschland; en door de vorming van' de
Triple Alliantie eenerzijds, de Tripte En
tente anderzijds geheel nieuw geörienteerd
Maar van hoeveel grooter beteekenis is niet,
zoowel relatief als absoluut, de periode van
slechts een tiental jaren, die thans achter
ons ligt. In dit schijnbaar korte tijdvak
voor de eeuwigheid nauwelijks medetellend1
is de politiek niet slechts van Europa,
maar van geheel1 de wereld omvergeworpen;
droomen van eeuwen achtereen als die be
treffende de Onafhankelijkheid van Polen
en Bohemen, betreffende de stichting van
een groot Servisch rijk zijn plotseling, als
automatisch in verwezenlijking geraakt. In
deze tienjarige periode vormen li914 en 1918
de culminatiepunten. In 1914 werd de storm
ontketend; de politiek-economisohe vloedgolf,
die zich vanaf 1918 over de wereld heeft ver
spreid, is van de ontketening van dien storm
van menschelijke hartstochten het begrijpe
lijk gevolg. Het zijn niet vier jaren oorlogs
politiek, die wij beleefd hebben, maar het
zijn er reeds tien; het zullen er zoo straks
wellicht meer zijn. Want al werd formeel
door den vrede van Versailles de oorlog be
ëindigd, die oorlogsgeest waart nog over de
geheete wereld rond, zoowel politiek als eco
nomisch. Het igaat ermede als met den leer
ling van den toovenaar, die wel de formule
kende om het water in overmatigen aandrang
te doen stroomen, doch vergeefs zocht naar
de woorden om den stroom te stuiten^ toen
deze hem te machtig werd!
Het uitbreken, plotseling, onverwacht toch
nog na deze jaren van voorbereiding, van
oen grooten oorlog op 1 Augustus 1914, had
twee oorzaken: een nabije en een verwij
derde. De nabije lag in den moordaanslag te
ajewo; dia verwijderde in da ontwikkeling,
Winnubst.
Van 7 tot half 8 uur ij. het Plantsoen.
Programma
uit te voeren door het Stedelijk Muziek
corps op Zaterdag 2 Augustus 1924, ter
eere van den verjaardag van HM. de Ko
ningin Moeder in de muziektent. Aan
vang 87a uur.
t
Reorganisatie Rijksschooltoezlcht
In verband met de reorganisatie van
het Rijkssohooltoezicht, zijn ojm. bevor
derd tot inspecteur de schoolopzieners
G. Chr. Dun, alhier en E. Rahder te Alk
maar.
O ju. Is teil aanzien van het Rijkaschool-
toezicht bepaald:
Het toezicht over het gewoon lager on
derwijs, het vervolgonderwijs, het uitge
breid lager onderwijs, het bewaarschool-
onderwijs, Het onderwijs aan inrichtingen
tot opleiding van onderwijzers, onderwij
zeressen en bewaarschoolpersoneel, wordt
uitgeoefend door: 6 hoofdinspecteurs, 69
inspecteurs, waarvan één in algemeenen
dienst, en 14 schoolopzieners.
Het toezicht over het buitengewoon
lager onderwijs wordt uitgeoefend door 1
inspecteur.
Het rijk is voor het toezicht, bedoeld In
het eerste lid van artikel 1, verdeeld in
vijf hoofdinspectiën.
De vierde hoofdinspectie omvat de pro
vinciën Noordholland en Utrecht.
De vierde hoofdinspectie omvat de in
spectiën Alkmaar, Amsterdam, Haarlem,
Helder, Hilversum, Hoorn, Zaandam,
Amersfoort kreukelen en Utrecht.
Voor het toezicht over het bewaar-
schoolonderwijs en de inrichtingen tot
opleiding van bewaarschoolpersoneel
wordt aan eiken hoofdinspecteur één
schoolopziener toegevoegd.
Aanbesteding.
Gisteren werd door den architect S.
Krijnen, namens den heer P. Kossen aan
besteed, het verbouwen van het winkel
huis aan den BrakkeveildWeg 71.
Ingeschreven werd door: P. Gomes,
3886; J. de la Houssaije, 3489; H. Rie-
mers, 3295; firma Gebr. Smit 3232;
M. O. v. d. Plas, 3174; Gebr. Steeman,
3150; D. Koger, 2986; H. F. Bosch,
2680; K. P. Hart, 2443; H. H. Londen,
2430.
Hr. Ms. „Tromp".
Blijkens bij het departement van ma
rine ontvangen' telegrafisch bericht is Hr.
Ms. Tromp, onder bevel van kapitein ter
zee T. A. van Hengel, den 28en dezer te
Odda aangekomen.
De Strooweg.
Toen wij: onlangs dén toestand van dien
Duinweg die inmiddels weer In orde
is bespraken, wezen wij ook op enkele
die de Europeesche politiek heeft gevonden,
nadat Duitschland aan het einde van den
Zuid-Afrikaanschen oorlog de door Engeland
aangeboden 'toenadering weigerde, en Frank
rijk erin slaagde om Engeland, dat genoeg
had van zijn splendid isolation, in den kring
van het tweevoudig Russisch-Fransch ver
bond te trekken. De „voorbeeldige" bestraf
fing, door dé Oostenrijksche politiek nood
zakelijk geacht tegenover den moordaanslag
te Serajewo, was rechtstreeks tegen Servië,
indirect tegen Rusland gericht, welks invloed
op den Balkan ten koste van Oostenrijk, ln
Perzië, ten koste van Engeland zdender-
oogen toenam. Niet te Berlijn, maar te Wee-
nen heeft men met den oorlogsfakkel ge
zwaaid en den bondgenoot, die véór alles
loyaal wilde zijn, medegesleept. Rusland
speelde de inevenpartij in dit dubbelzinnig
spel; reeds den dag nadat Oostenrijk zijn
opzienbarend ultimatum tot Servië had ge
richt, riep de Russischeiminister van buiten-
landsche zaken de gezanten van Engeland en
Frankrijk tot zich, en de eensgezindheid
dezer Tripte Entente scheen voorloopig ver
zekerd. Tenzij de Duitsche diplomaten zich
bekwamer hadden getoond dan zij deden;
tenzij ziji hun vrees voor Rusland hadden
kunnen overwinnen) door hun vertrouwen op
Engeland1 te vestigen. Maar het staat his
torisch vast nog op den dag, dat Engeland
met hernieuwde voorstellen van vriendschap
pelijke samenwerking bij Bethman Holweg
kwam, zag deze slechts Rusland en het ge
vaar van de Russische mobilisatie. Daardoor
was samenwerking met Engeland om het
conflict te localiseeren, gelijk toen nog had
kunnen geschieden, vanzelf uitgesloten.
Daarbij kwam de schending van België's
onzijdigheid; uit z.g. militaire overwegingen,
welke Duitschland niet alleen een stuk pres
tige, maar ook materieel groot nadeel heeft
gebracht. In dén aanvang van Augustus was
de strijd ontketend'; reeds enkele dagen
daarna 'zou Duitschland; door de deelneming
van Engeland aan dien strijd; bemerken, dat
het ging om leven of de wereldheerschappij.
Het was geen oorlog, gelijk wij er gekend
hebben in de tientallen jaren, .die achter ons
liggen, maar het werd een strijd op teven en
dood, waarin steeds meer landen, willens of
onwillens, werden betrokken.
De aanvang van den oorlog bracht een
slechte gedeelten in den Strooweg weüike
in beheer is bij het Polderbestuur. Onder-
tusohen is daarin tot heden geen verbete
ring gekomen en is de toestand er eerder
op achteruit gegaan. Weliswaar hebben de
vele regens van den laatsten tijd den
grond een zekere hardheid gegeven, doch
het behoeft maar één dag zonnig weer te
zijn en het zand! is weer rul. In, den weg
bevinden zich op sommige plaatsen lee-
lijke kuilen, vooral nabij het R. K. Kerk
hof, die, zoo het zand mul is, een groot
gevaar vormen voor het verkeer met mo
torrijtuigen en rijwielen. Het voortdurend
berijden met autobussen al is het ver
keer op Huisduinen tijdelijk om
gelegd over de Javast u doet de ga
ten steeds grooter wore. i en de kans op
ongelukken met zoo'n tgeladen bus is
dus niet denkbeeldig. Mvi enteel zijn juist
de vaeanties begonnen en zal de trek
langs den Strooweg steeds grooter wor
den. Daarom -zou het van veel belang zijn,
indien spoedig op afdoende wijze in het
bedoelde euvel werd voorzien. Indien de
kuilen gevuld en aangeplempt worden is
er al veel gewonnen. Juist nu in het sei
zoen is verbetering urgent.
Eigen Stoomboot onderneming „ESONA".
Wij verwijzen naar de in dit nummer voor
komende advertentie van de „Esona", waar
in deze haar bootreisjes naar Alkmaar en
Amsterdam annonceert.
Waar deze Heldersche onderneming ook
in de minder gunstige jaargetijden en dan
dikwijls onder de moeilijkste omstandighe
den de verbinding met Amsterdam hand
haaft, zijn wij er zeker van, dat ook nu het
reizend publiek onze pur-sang Heldersche
boot niet zal voorbij loopen»
De Directie verzoekt ons er speciaal op te
wijzen, dat de retourhiljetten onbepaald
geldig zijn en de retourhelft in beide rich
tingen is te gebruiken. Dat wil dus zeggen,
dat de geldigheid van het .retourbiljet niet
binnen een bepaalden tijd afloopt en dat de
retourhelft weer op hetzelfde traject te ge
bruiken is als de heenreis, Indien U b.v.
door omstandigheden per spoor zoudt terug
gaan. Dat is een faciliteit, welke waard is
onthouden te worden en die het nemen van
retourbiljetten zeker in de hand zal werken.
Er wordt tegenwoordig herhaaldelijk ge
ïnformeerd of de reizigers in Alkmaar moe
ten overstappen. Wij deelen hierbij nadruk
kelijk mede, dat zulks bij de „Esona" niet
het geval is.
Stedelijk Muziekcorps.
Mevrouw Ter HallKöhler te Rijswijk,
heeft aan het Dames-Comité (verloting
ten voordeele Stedelijk Muziekkorps al
hier), als eerste prijs een Radium ver
lichte theeverwarming afgestaan, iets
bizonders wat op eigen atelier is ver
vaardigd en niet in den handel verkrijg
baar is.
Het Dames-Comité zegt dan ook zijn
hartelijken dank voor dit prachtige ge
schenk.
Radioconcerten.
Het gebruik van de radio-telefoon
neemt meer en meer toe; zeer vele ama
teurs hebben eigen toestellen, en de bla
den hebben speciale rubrieken daarvoor
geopend en 'geven allerlei 'goede wenken
en raadgevingen. lederen dag worden' de
verschillende programma's gepubliceerd,
die men te hooren krijgt en meer en meer
wordt ^en draadlooze installatie gemeen
goed.
Hier ter stede zijn vooral veel amateurs
aan het werk getogen, om een inrichting
te maken, en dagelijks kunnen zij' genie
ten van het beste op het gebied van kunst,
dat gegeven wordt. Als Minister Colijn
zich geroepen voelt door middel van de
draadlooze zijn politiek program uiteen
te zetten, kan1 hij op een belangstellepd
gehoor reeds hij' voorbaat rekenen. Het
zal niet lang meer duren of we krijgen
overweldigend Duitsch succes op het Weste
lijk front. Na een korten, heldhaftigen weer
stand- der Belgen bij Luik, braken de Duit-
schers door; wierpen de Franschen en En-
gelschen bij- Charleroi terug en rukten in de
richting van Parijs op. Reeds scheen Parijs
bedreigd; de regeering maim de wijk naar
Bordeaux, toen Joffre en Foch, door concen
tratie van krachten, den vijand tot staan
brachten en 'bij den slag aan de Marne tot
terugtrekken dwongen, Duitschland' breidde
daarna zijn front aanmerkelijk uit; vermees
terde Antwerpen; rukte voort tot aan den
Yser, maar vond daar een onverwachten
weerstand, die niet zou worden overwonnen.
Aan weerszijden van den Yser, welk klein
Belgisch riviertje een historischen naam
heeft verworven, werden de loopgraven op
geworpen, gelijk over geheel de lengte van
het Westelijk front. Tegelijkertijd speelden
zich groote gebeurtenissen in het Oosten af;
dé inval der Oostenrijkers in Servië mislukte
bijna geheel; en tegelijkertijd rukten de Rus
sen in Oost-Pruisen binnen. Daar werden zij
eerst tot staan gebracht, toen Hindenburg,
reeds jaren op non-activiteit gesteld, met zijn
plaatselijke kennis te hulp rukte. Dit was
het sein voor geheel een nieuwen vooruit
gang der Duitsche wapenen in Polen, In
Gallicië, waar de Russen aanvankelijk suc
ces behaalden en zelfs Premyszl tot overgave
dwongen; werden zij, evenals in Poten, te
ruggeworpen, Hier was Mackensen de groote
veldheer, die in Warschau zijn zegevieren
den intocht hield en die in opdracht van de
verbonden Duitsche en Oostenrijksche eou-
vereinen in schijn de vroegere Poolsche vrij
heid herstelde.
De jaren 1915 en 1916 waren zwaar door
worstelde oorlogsjaren. Het aantal deelne
mers vermeerderde. In 1915 met Italië, dat
zich van de Tripte Alliantie afkeerde en ter
wille van de irredenta de zijde der Entente
koos. Daarna Bulgarije, in welks hoofdstad
intriges van verschillenden aard werden ge
sponnen, met het resultaat, dat Bulgarije
zich, gelijk Turkije reeds tevoren had ge
daan-, -bij Duitschland en Oostend-ijk aansloot
en -met hen de Oentrate macht vormde. Weer
een jaar later kwam Roemenië in eten oorlog;
aanvankelijk scheen het succes aan zijn-wa
penen verzekerd en werd het begeerde Ze
venbergen 'zonder slag of stoot genomen;
ook hier, evenals reeds in het buitenland,
politieke en andere redevoeringen door
-middel van den luidspreker.
De uitvinding der draadlooze telefonie
na de radio-telegrafie, waardoor het mo
gelijk werd het geluid op te vangen en
op hetzelfde oogenlblik, waarin het ont
staat, op groote afstanden en naar alle
richtingen te verspreiden, is zond-er eeni-
gen twijfel een der belangrijkste en inte
ressantste van onzen tijd. Na de eerste
successen, die men! met de vinding had,
ib meer en m-eer de uitvinding volmaakt;
de toestellen verfijnd en1 geperfection-
neeix en tegenwoordig i j-eds, kan men
veilij. zeggen, kom' dj het volmaakte
nabij. Mten he Jfc nu de luidsprekers
gewei t en o-k dez. toestellen, die het
opgev ngen g inluid duizend- en meervou
dig versterken, meer en meer volmaakt.
Beter dan de grammofoon geeft de luid
spreker een getrouwe reproductie van de
werkelijkheid. Immers, de eerste moet de
klanken op de wasrol 'griffen en kan ze
pas daarna teruggeven, terwijl de laatste
ze, -zoo, als ze worden' geuit, en op het
zelfde oogehblik, teruggeeft.
Onze stadgenoot, de heer Heitméyer,
houdt zdch sedert gerulmen tijd bezig met
het probleem van de radio, en speciaal;
van den luidspreker. Bij' duizend- en
meermalige .versterking van het geluid
wordt dit weliswaar krachtiger weer
gegeven, maar tegelijkertijd hoort men
ook zooveel malen duidelijker de bij-ge
luiden van de atmosfeer, andere stations,
e,d. En.die bij-geluiden kunnen soms
zeer hinderlijk zijn.
Nu had de heer Heitmeyer ons al ge-
ruimen tijd geleden gevraagd- eens naar
zijn installatie te willen komen luisteren.
Allerlei oorzaken, het laatst de fcermis-
drukte, weerhielden ons -aan dat plan uit
voering te -geven, doch Zaterdagavond
j.1. hebben hebben wij van de geboden
gelegenheid gebruik gemaakt om eens te
luisteren; Nu troffen wij het ongelukkig,
dat juist een nieuw en zeer krachtig En
gelsch station was geopend, en met geen
mogelijkheid,was die meneer, die daar in
het Engelsch stond te speechen, weg te
krijgen. Na een uur of negen werd dit
beter en konden wij- genieten van de op
voering van een1 zeer fraai oratorium van
Th. v. d. Bijl, nJL „Passio", dat door ge
mengd- en kinderkoor, orkest, soli en or
gel werd vertolkt.
Eigenaardig en vernuftig is deze uit
vinding! Op hetzelfde oögenblik, dat dit
concert te Amsterdam werd gegeven, kón-
dep. wij het hiQr hooren: de solostemmen,
de koren; het orgel van het concertge
bouw, alles was zeer goed te onderschei
den, even krachtig en duidelijk als in
werkelijkheid het -geval was. Wij hoorden
het opfclaterende applaus, dat aan het slot
volgde, den Inzet weder van het orkest
en het opnieuw aanvangen der zangers.
"Wij zeiden boven, dat -h'et voor de we
dergave en de versterking daarvan, in
de eerste plaats aankomt op het weg
werken' der storende hijgeluiden; Het
spreekt vanzelf, dat men ze, daar ze er
eenmaal zijn, niet onhoorbaar kan maken-
(althans nog niet, misschien komt men
nog eens zoo ver; dat ze inderdaad ver
dwijnen). Maar men kan ze althans tot
een minimum reduceeren; en daarvoor
komt het in de eerste plaats aan om dé
energie, die aan den luidspreker wordt
toegevoerd, zuiver van intonatie en arti
culatie te maken. Dit is, voor de verster
king van het geluid, het 'groote vraag
stuk: het doen afvloeien of het geheel
wegnemen van de 'bij de transformatie
steeds optredende ijzerwerkingen; die een
gillenden toon veroorzaken en het weer-
gegevens vervormen. Tevens mag daar
door de geluidsterkte niet merkbaar wor
den verminderd.
Nu is, we zeiden dit reeds, de heer
Heitmeyer al gerulmen tijd- bezig deze
vraagstukken op te lossen, en thans is
hij erin geslaagd, een Installatie te oon-
strueeren, die het geluid absoluut zuiver
weergeeft voor zoover het niet door lucht-
storingen wordt beïnvloed. De metaalach
tige -grainmofoonklank is geheel ver
dwenen.
De draagwijdte van het geluld van de
zen luidspreker ls 150 meter, doch kan
natuurlijk naar behoefte verminderd wor
den, zoodat deze luidspreker ook geschikt
is voor kamer, zaal, enz. Eiken Zondag
bij; gunstig weder kan men in de Wesrt-
straat van de radio-concerten die de heer
Heitmeyer geeft, genieten.
JHe| YiTJe Strand".
Zooals door ons reeds werd aangekon-
digd! zal op morgenavond! 1 Augustus, een
algemeene vergadering van die vereeni-
ging „Het Vrije Strand" worden gehou
den en is nader vastgesteld, dat deze zal
plaats hebben om hailf negen ln de achter-
bovenzaal van het Algemeen Tehuis voor
Militairen aan de Spoorstraat.
Het Bestuur doet dringendi een beroep
op alle leden om tegenwoordig te willen
zijn, aangezien dé besprekingen van -groot
belang zijn. Belangstel-lenden zijn welkom.
Leger dés Heils.
Hedenavond- zal een bijzondere samen
komst -geleid worden in de Leger des Heils-
zaal, Spoorgrachit 38, door den Eerw. heer
F. Éppinga, Evangelist -te Wieringen.
Muziekkorps en Zangkoor zullen hunne
medewerking verteenen en de toegang is
voor ieder vrij.
Uit het Politic-rapport.
Op telefonische waarschuwing werd
op Huisduinen een man aangehouden, die
zich aldaar op vreemde wijze ophield en
bezoekers lastig viel. Hij weid! naar het
'bureau overgebracht, alwaar hij: bleek uit
Petten afkomstig te zijn, waarheen hl| op
transport werd! gesteld.
Nabij dé Looiersteeg had een aanrij
ding plaats tusschen twee dames, door
dien één hunner links van den weg reed.
Dinsdagavond werd aan dén trein van
11.08 een marineschepeling aangehouden,
als verdacht van diefstal van 160.ge
pleegd! op het vliegkamp „de Kooy". Na
voorloopig te zijn gehoord1, bekende'hij
zich daaraan schuldig te hebben gemaakt
en werd hij in arrest gesteldl
Aangifte werd gedaan, dat in de nog
in aanbouw zijnde R. K. school, vermoede-
del'ijk door de baldadige jeugd, vernielin
gen worden gepleegd, nadat zij zich tot de
school toegang heeft verschaft.
Van een rijwiel, dat in het windhok
voor het Directie-gebouw der Marine was
geplaatst, is een carbid-lantaarn ont
vreemd.
VOOR DEN POLITIERECHTER.
*H Bedorven pleïzlertocht.
Een te Anna-Paulowna wonend stalhou
der K. H. amuseerde zich op 0 Juni te
Schoori kostelijk op het bekende speelter
rein, toen eensklaps zekere O. B., wo
nende te 'tZand zijn kinderlijk genoegen
kwam bedierven door hem zonder eeaüge
aanleiding 'n klap op het oog te geven, dat
de mishandelde gedwongen was zich on
der geneeskundige behandeling te stel
len.
Wat die malle pret, om iemand zoo
maar op z'n gezicht te timmeren, nu
eigenlijk moest beteekenen, is aan nie
mand bekend en O. ÖB., die Dinsdag te
recht moest staan, was niet aanwezig om
zijn optreden nader toe te lichten. Voorde
politie had hij beweerd, dat hij bij 't snel
toen kwam de Duitsche veid-toch-t, die het
veroverde plotseling terugnam en het Roe-
meensche land tot op een klein gedeelte na
in bezit nam. Maar in het Westen^ waar dan
toch de -beslissing moest vallen, ging de loop
gravenoorlog onveranderd door. In Septem
ber 1916 scheen het als zouden de Engelsch-
Fransohe strijdkrachten doorbreken; de po
ging werd reeds in den aanvang gestuit. In
1916 opende Duitschland met dien geweldi
gen aanval op Verdun, welks tragisch en
heldhaftig lot een der mooiste episoden van
den oorlog vormt. Leger-afdeeling na 1-eger-
afdeeling werd tegen Verdun aangevoerd1.,
maar het mocht niet baten; dé stad hield
stand; ook al- vielen aanvankelijk enkele for
ten. Daarentegen drongen de Entente-legers
op de Somme aan; Picarië kwam voor een
deel an -hun handen terug.-
Inmiddels was de strijd over een groot
aantal fronten uitgebreid. Engelsche en
Fransche schepen hadden getracht de Dar-
danellen te forceeren om- lOonstantinopel te
kunnen nemen; de poging was mislukt en
de bekende Dardanellen-expeditie, die zoo
veel goed en bloed zou kosten, begon. Toen
deze vruchteloos bleek, werd Saloniki, on
danks de protesten van Griekenland, bezet;
daar werd de basis voor geheel een nieuw
aanvalsteger gelegd. Nadat Duitschland en
Turkije zooa-ls te verwachten was tever
geefs gepoogd- hadden Engeland te treffen
in zijn- hart: in zijn verbinding met Indië
door het Suez-kanaal; poogden die Geallieer
den, door Griekenland op hun zijde te krij
gen, Bulgarije aan te tasten en zoodoende
Oostenrijk van de andere zijde binnen te
trekken. Het Grieksche drama, dat slechts
oppervlakkige gelijkenissen met -het Belgi
sche vertoonde, was daarvan het gevolg. Ger
heurten-issen van eigenaardlgen aard speel
den zich in het formeel nog altijd- neutraal
geheeten Athene af. En tegelijkertijd kwa
men weer nieuwe fronten zich voegen bij de
oude; begon de oorlog in Mesopo-tamië en
het Heilige Land; behaalden de Russen on
der Grootvorst Ndcolaas, die in het Westen
van zijn commandement was ontheven,
'groote successen in Armenië, waar zij- tot
Èrzeroem doordrongen. En- ook in Polen ver
toonden de Russische legers onder Broessl-
loff plotseling een activiteit, die terecht ide
Duitsch-Oostenxijksche legers verontrustte
en die er ongetwijfeld toe heeft bijgedragen^
dat weer dagen achtereen de militaire trei
nen verst -rkingen aanbrachten van het Wes
telijk front, met al de stiptheid, waarover de
Duitsche machinerie beschikte.
Voort ging de oorlog, te land -en ter zee,
waar het slechts zelden tot een- grooten- slag
kwam en waar beide paftijen zich in den
slag bij Jutland de overwinning toeschreven.
Voort ging de strijd ook in de koloniën, die
door Duitschland de eene na de andere ^ver-
den verloren. In 1917 brak plotseling de
Russische resolutie uit; scheen het aanvan
kelijk, dat dit een succes beteekende voor de
Entente, aangezien het Russische vorsten
huis zich in afzonderlijke besprekingen met
Duitschland- wilde begeven, al spoedig ver
anderde het aspect. In den aanvang van-1918
was de vrede van Brest-Litofsk, met de Rus
sische Sovjet-regeering gesloten, een feit ge
worden -en Duitschland behoefde zich over
aanvallen uit het Oosten voorloopig niet meer
-te verontrusten. Maar op het Westelijk front
kwam er een vijand bij, onderschat geUj-k
men -het in den aanvang ook Engeland bad
gedaan. Dit had met groote organisatorische
gaven een leger als uit den grond- gestampt
en Amerika, door den onverbiddeljjken ge-
voerden duikhoot-enooriog aan de zijde van
dé Entente gebracht, deed hetzelfde. Mocht
de duikbootoorlog zijn invloed ni-et missen
op het handelsverkeer, slechts zelden-, uiterst
zelden zijn transportschepen met troepen
verongelukt. Geheel- een keten van oorlogs
schepen beschermde de Engelsche transport
schepen in het Kanaal, maar ook de Ameri-
kaan-sche transportschepen zijn voor het
meerendeel veilig overgekomen. ZJj brachten
niet alleen versterking dn- manschappen;
maar versterking met al de moderne midde
len, die d-e oorlog van de industrie vergt. In
1917 kwam- aan de Somme beweging in het
Westelijk front, maar het daar gewonnen
terrein werd met één slag door de Duitschers
in April 1918 teruggewonnen. Toen de aan
val op Amiens, die op Calais en dé verbin
ding met Engeland was bedoeld; déodiliep,
hervatte men- dezen aanval in Reims; het zou
het laatste Duitsche offensief zijn. Had men
toen reeds achter de schermen kunnen zien,
men zou het hebben begrepen.
(Wordt voanteiecsefc).
examen Engelsch L. O. Mej. H. J. Brouwer
1. Een vaste Burg.
2. Oude Wilhelmus.
3. Wij willen Holland Hoven.
4. Vlagvelied.
5. La Triomphale. Marche de Prooessious.
6. Wilt heden, nu treden.
7. Wij allen danken God.
8. Wien Neerlandsch bloed.
Wien Neerlandsch bloed J, W. Wilms
Psalm 42.
Het beleg van Bergen op Zoom (1626)
A. Valerlus
Strijdzang der Gouzen (1570) A. Valerius
Domino Salvain Fac. A. Giezen
Tantum Ergo F. AM
Ik bad oen wapenbroeder Fr. Silcher
Oude Wilhelmus M. van 81 Aldegonde
1. a. Wien Neerlandsch bloed.
'b. Marchel-Marohe Baudoucik
2. Feest-Onvorture DelJort
3. a. „Am Meer." Lied. voor Trombone
Scbuibert
b. Das ist de Tag des Herrn Krouteer
4. „Le iMoulin" dans la Vallèe (Paraphraso
-Musical©) Carmont.
5. a. Wij willen Holland houwen Spoel
5. S. Limburg mijn Vaderland Tijssen
6. Parapbrase ti-ber ©ilcher's Volkslied „Die
Loreley" Sobeödelmeiser
7. Le Sheik (dans 1' immense Sahara) Snijder
8. a. Oude Wilhelmus
b. Lieder marsch (met- tamiboure) ter Hall
