T
Tweede Blad.
PLAATSELIJK NIEUWS
BUITENLAND
Ö5H
VAN ZATERDAG 0 SEPTEMBER 1924
Dames, t O. de Vrooms, 60.8 sea.
60 Meter Ragslae.
(Dames. L A. Bprult, 8 min. 88.1 eeo.
Bstaiott© 1 X 50 Meter.
Hoeren, let» ploeg: O. W. Boonen, O. Kol
dlerie, J» Wond, iJl de Boer. Tijd 0 min. G7B
De Muriekvetreetniglngi „Wlmrabfltf'
xal aa Zondag van 4 tot fl u. te Behagen
een concert geven. ZIJ heeft tevens hare
medewerking toegezegd ter opluistering
van de feesten aldaar op 20, 21 en 22 Sep
tember aja.
Otndergrondache telefoonkabel.
Door den Rijkstelefoondienst is deze
week begonnen met bet leggen van een
ondergrondöohen kabel ln de Koning
straat.
Vermoedelijk in dien loop van die vol
gende week zullen die abonmé's (20 ln ge
tal) hierop aangesloten worden, waarmee
dan de bovengrondlsche telefoondraden
zullen verdwijnen. In 't geheel kunnen er
40 aansluitingen op den kabel plaats heb
ben.
Het ligt in die bedoeling; binnen niet al
te langen tijd, ook een ondergrondsohen
kabel in de oude (Helder te leggen. Dit
kan niet anders dan bevorderlijk zijn
voor het telefoonverkeer, omdat de bo-
vengrondlsche aansluitingen daarmee zul-,
len verminderen, en deze altijd meer aan
storingen onderhevig zijn door den in
vloed! van het weer.
Mercoortog.
(Blijkens een advertentie ln dit nummer
zal van Maandag 8 September af door de
Vereenlging te Breezand de volle melk wor
den uitgevent tegen 12 cent per liter. De
prijs bij de melkaiyters is op het oogenblik
16 cent per liter.
Fancy-fair NedL Herv. Kerk.
Ter versterking van die KerkvoogdiJkas
der Herv. Kerk, die, door de belangrijke
restauraties aan de beide kerken en aan
pastorie, een geweldige aderlating heeft
ondergaan, werd besloten een fanoy-fair
te houden.
Daartoe was een vergadering belegd in
de Nieuwe Kerk op Donderdag JJL, waar
toe alle gemeenteleden dier Kerk wazen
opgeroepen.
Er was groote belangstelling en de ver
gadering, die onder leiding stond van Ds.
van Dijk, gaf blijk veel animo te bezitten
tot het houden van deze fancy-fair.
Na uitvoerige discussie werd met over
groots meerderheid besloten de fancy-fair
niet te houden in een der kerkgebouwen;
doch daarvoor een geschikte, in het cen
trum der stad gelegen, looaliteit af te hu
ren,
ln groote lijnen werd aangegeven hoe
de fanoy-fair zal worden ingericht, welk
plan, door de daartoe aangewezen com
missies, ln onderling overleg, zal worden
uitgewerkt. Behalve het inrichten van
verschillende tenten zal ook een verloting
worden gehouden, waarvoor bereid ver
schillende prijzen zijn toegezegd.
ginng en muziek zullen het geheel op
luisteren, De zang zal onder leiding staan
van den heer Toon de Hoogh, terwijl veer
schillende musici hier ter plaatse zullen
worden aangezocht hunne* medewerking
te willen verleenen.
Met een krachtige opwekking tot aller
medewerking voor het slagen van deze
Fancy-fair sloot Da. van Dijk de opge
wekte vergadering.
Reeds te Wj Ds. van Dijk een gift In
gekomen van 26.—.
Stedelijk Muziekkorps.
Ter gelegenheid van den Openlucht
dag; welke door de Gymnastiek- en Bport-
vereenlging „Sparta", morgen op het
Sportterrein te Huisduinen zal worden
gehouden; maakt het Stedelijk Muziek
korps voor den aanvang der wedstrijden
een rondgang door de gemeente. Afmaisch
1 uur van af het Nieuwe Kerkplein.
Route: Nieuwe Kerkplein, Bierstraat,
Spoorstraat, Koningstraat, Kerkgracht,
Singel; Huisduin erweg.
HeMeris Fanfarekorps.
Ter gelegenheid van het één-Jarig be
staan zal Heideris Fanfarekorps morgen
eene rondgang door de stad maken. Daar
toe wordt om kwart over twaalf afgemar
cheerd van af het voormalig Weeshuis
aan de Kerkgracht en ontbonden op het
Koningsplein.
De route luidt: Kerkgracht, Westplein,
Dijkstraat, Langestraut, Buisdluinerweg,
Javastraai (Verlengde) Polderweg, Brak-
keveldweg, Tuinstraat, Aneanonenstraat,
Brakkeveldweg, Overweg, Ruijghweg,
Stafcman Bossestraat, Vischmarkt, Spoor-
gradht, Keizerstraat, Spoorstraat, Koning-
straal
Reddingboel
Donderdag heeft Hr. Ma. Gelderland
ln de Noordzee een reddingboei verloren.
Bij het vinden behoeft men zich dus niet
ongerust te maken over een ongeluk.
Uitslagen Zwemwedstrijden.
Hieronder volgen de uitslagen van
zwemwedstrijden, gehouden ter geleg
held van dien verjaardag van Hr. Ms.
Koningin, op Maandag 1 September j
60 Meter vrije slag.
l Gwo Dito, 41.8 mo. 0. Jl de
42~ •«- 8. Q. Harrtor, 4ÖJ mo.
ii v<u, die
gelegen-
"s. de
J»L
47.2
66.1.
Nie»
Mtf.
0de plo«K: Tijd 8 min. 00.4 eeo.
Uoogena Iets ploeg'; X Hnatme, X Bennie,
X Nwrlomdiar, X Kleimaan. Tijd 8 min. 69 oeo.
Möiejoa Ploeg: N. Thijeeon, N. Meershoek,
T. Graaf, X van der IVUee. Tijd 4 min. 6&2 eeo.
(Als nnHrifinniim tijd wae geetêld 6 mtontan).
Chambly de groote IDusIocnlsL
Morgen treedt in OasLno de vermaarde
illusionist Chambly roet zjjln vrouw Kar-
deo op. Een wonderlijk programma, waar
bij onbegrijpelijke toeren, zal t publiek
versteld doen staan over een der 78 voor
stellingen gegeven te 's Gravenhage ln
„Diligentia" schrijft „Het Vaderland^:
Uit het PDiltle-rappaKl
Door een meisje, wonende san de
Spoorgracht wend aangifte gedaan, dat te
haren nadeele van haar rijwiel, dat ©enige
oogenblikken onbeheerd aan de Keizer
straat stond; het rijwlelbelaetlngmerk was
ontvreemd.
Een slager aan de Keizerstraat werd
bekeurd ter zake overtreding van da Ar
beidswet
Voor een café aan de Spoorstraat
werden ln den nacht van Vrijdag op Za
terdag een tweetal
verwijderd; die na het sluitingsuur
café wilden Mnnamdrinaan.
LANGS DB STRAA®,
Straat-terriër zat hunkerend voor het hekje
van dien slagerswinkel
(Zijn maag had in langen tijd geen smake
lijke kluif te verteren gehad en nu, uit den
slagerswinkel zulke heerlijke vleeschgeuren
naar buiten drongen, was het water hem over
de tanden geloopen en had hij zelfs de sire
nenzang van zijn vrouwelijke soortgenooten,
die lokkend en lonkend hem voorbijschuilel-
den, weerstreefd.
Stil en gelaten zat hij daar voor dat hekjè;
nu en dan sloeg hij zijn tong tegen de neus
gaten alsof hij den vleeschgeur als voedsel
in zijn maag wilde brengen en als het hem
al te jeukerig werd ln zijn maag, sperde hij
dien grooten hek en geeuwde hijgend als een
vertwijfelde.
Het werd hem haast te inaohtlg soms en
nu en dan probeerde hij, als er een klant
naar binnen ging, stiekum mee naar binnen
te sluipen, doch de slager, die hem ook in
de gaten hield; had zijn forsche stem maar
even te verheffen of met dien staart tuasohen
de pooten, ging hij als een op heeterdaad
betrapte weer naar buiten en legde zich
troosteloos weer voor het hekje.
Doch die geur en dat gekriebel in de maag!
-—„Was dat dan alles voor dat monster
achtige tweebeenlge wezen, dat zoowel plan
ten als beesten verslond?" zoo ging het door
zijn hondenbrein.
Daar kwam een meisje naar bulten, dat
ln haar hand een papiertje hield.
(De hond snoof weldadige geuren in zich
op; hij kon het niet langer uithouden en met
sloomen tred, al maar geprikkeld door den
geur vanuit het papiertje, liep hij het meisje
na en raakte hij zijn zinnen kwijt. Een for
sche hap en bet argelooze meisje was haar
papiertje kwijt, waarin een ons fijne lever
worst ln plakjes gepakt was.
Als een kogel uit het stuk was hij daarmee
weggeijld, nagestaard door het bestolen
meisje, dat van verbouwereerdheid als vast
genageld stond en niet beter wist te doen dan
luid te huilen; zoodat die aandacht gaande
werd gemaakt van de vele voorbijgangers, die
nu het naadje van de kous moesten weten.
De hónd moest door een haag van men-
schen en enkele jongens, die het geheel al
lang ln de smiezen hadden gekregen, renden
hem reeds na.
Straat-terriër had zijn forsohe tanden
reeds lang ln het pakje gezet, doch het papier
was de rijstenbrelberg om ln luilekkerland
te koxnep*
En als de Jongens hem nu maar met rust
hadden gelaten, dan was hij wel tot zijn heer
lijk gebraden-duif-Wentje gekomen^ doch
nu schudde hij boos den kop en de plakjes
worst vielen wijd en zijd uit net papier.
Het was hem met eenlgverachü als Mores
voor het beloofde land. HU had de bult ln
den bek en wist toch niet daarvan te profl-
teeren. Zijn tanden hadden het heerlijke be
reikt, doch zijn tong had niet den smaak valn
den buitengewonen hap geproefd
Misschien dat een enkel korreltje nog zijn
deel Is ceworden, doch bet oorden rondom
hem getrokken, werd zoo benauwend voor
hem, dat hij besloot liever het veege lfjf te
.bergen en het lekkers in den steek te laten.
Zorgzame handen namen de plakjes worst
van de straat, pakten ze ln het gehavende
papiertje en gavep huidje. met mudje aan het
nog immer huilende meisje.
Straat-terriër was toen al kilometers
uil dö buurt.
ver
DE GASFABRIEK.
In verband met hetgeen wij de laatste maal
hebben beloofd; rust thans op ons de taak
om iets te vertellen uit het fimantieele verslag
der gasfabriek over 1928. Daarin moeten
echter ook ©enige technische cijfers nood
wendig voorkomen. Zoo o. a. die van de totale
gasproductie. En daar dit het hoofdproduct
is, wat de gasfabriek den ingezetenen levert,
wordt uit den aard der zlpak onze aandacht in
de eerste plaats op die cijfers getrokken, te
meer, wijl het de exploitatie voor een over
wegend deel beïnvloed De lezers en lezeres
sen van dit blad moeten wij echter ditmaal
teleurstellen geen duidelijk beeld te kunnen
geven, hoe de gang van zaken ln 1928 daar
omtrent as geweest, om de eenvoudige reden,
dat wU, ondanks veel gezoek en rekenen er
zelf niet uit wUs kunnen worden. Wat is ni.
het geval?
Volgens het verslag over 1922, was er een
voorraad gas op 81 December 1922 van 12600
M*.; volgens de technische gegevens zou er
een voorraad geweest zUn van 11700 M'.
Gp 81 December 1923 volgens de balans
een voorraad van 10200 M'. Er Is dus in 1928
meer verbruikt dan geproduceerd 2400 M».
Op do Verlies- en Winstrekening wordt
echter op 'n speciale manier voor een waarde
van 812 aan gas afgeschreven, dus precies
overeenkomende met 2400 M*. gas. IS nu ge
bleken, dat die 2400 M*. werkelijk op 81 De
cember 1922 minder in den gashouder aan
wezig Is geweest, dan aanvankelijk Is aange
nomen en op de balans van 1922 vermeld?
Wij weten het niet Voorts blijken er groote
verschillen te zijn tusschen 1922 en 1928 in
het gebruik van gas door de gasfabriek zelf
en het verlies en oondensatie.
Immers was het verbruik ln 1922, 42860
M'. en in 1928 blijkt nu verbruikt te zijn
62416 M'„ dus ruim 20000 M'. meer. Wij
staan voor raadsels, waar dit groote verbruik
van bijna 60 uit voortvloeit Of is dit ook
een gevolg van het slechtere gas, waardoor
de motor voor het opwekken van electrische
energie veel meer gas betrok?
Een vrijwel zelfde verschijnsel is te oon-
stateeren ten aanzien van het verlies en con
densatie. Dit was in 1922, 86817 M\ en in
1928, 61906 M'. Waardoor dit belangrijk hoo-
gere verlies veroorzaakt is, wordt in het ver
slag niet medegedeeld. Maar met dit al Is
een en ander van zeer veel invloed (nadeell-
gen invloed) op do berekeningen omtrent den
kostprijs van het gas en de exploitatie-uit
komsten. Fnfin, wij moeten dan voorloopdg
maar aannemen, dat het eindresultaat is ge
weest een gaslevering van 6869088 M'. Daar
van werd geleverd aan muntgasgebruikers
1668660 M. en de rest voor andere doel
einden.
In 1922 werd afgeleverd 8174088 M*., dus
Is in 1928 meer geleverd dan in 1922 196006
M'. Om een hoeveelheid gas te maken, ruim
voldoende, om als restant de genoemde hoe
veelheid gas meer te kunnen afleveren, is
voor een waarde van ruim 19000 meer aan
grondstoffen besteed, dan in 1922.
Het resultaat der ontvangsten (op de Ver
lies- en Winstrekening dan althans netto ver
antwoord) Is, dat voor de levering van gas Is
ontvangen een bedrag van 461407.84'. Het
vorige jaar werd ontvangen 472789.18',
zoodat in '28 minder ontvangen is 21881.29
en dit ondanks den grooteren omzet van
196006 M'i, waarvoor zoo ongeveer de ƒ19000
aan grondstoffen meer moesten worden uit
gegeven.
De bU producten (cokes, cokesgruis, kool-
teer en ammoniumsulfaat) hebben echter ln
totaal opgebracht f 109188.87 tegen in 1922
76744.60*, dus een meerdere opbrengst op
bUproducten van f 82889.26'. Heit gevolg van
een en ander Is dan ook, dat de totale ont
vangsten 'n bedrag aanwUst van 678281.88',
tegen 562464.26 in het jaar 1922, dus
10777.57» meer.
In 1922 werd aan de gemeente uitgekeerd
een nette winst van 22488.62.
Als men nu zou afgaan' op de bovenver
melde resultaten, dan zou men onwillekeurig
ooncludeeren, dat voor het Jaar 1928 men
kwam tot een netto winstultkeering van om
streeks 14000. Immers was de netto-winst
ln 1022 f 22488.62 en in '28 wordt f 10777.67'
meer ontvangen, doch aan grondstoffen
ƒ19000 meer uitgegeven. De winst is niet
14000, doch voorgesteld wordt 68112.22*
als winst ln de gemeentekas te stoppen. Dit
is dus een verschil van klein 60000. Dit
bedrag moet dus bezuinigd zUn op de exploi
tatielasten.
Is dit echter inderdaad zoo? Om dSaarop
een voldoend antwoord te geven, komt bet
ons het beste voor, de exploitatie-lasten van
1922 en 1928 naast elkaar te vermelden eni
de verschillen, die deze gegevens aanwUzen.
'Men ziet hieruit, dat inderdaad ,}xxaMg<r
Is 62878.67, waartegenover echter een groo-
tere uitgaaf van 22977.64, zoodat netto min
der is uitgegeven 29896.08.
Hierboven doden wjj reedis uitkomen, dat
meer was ontvangen dan ln 1922 10777A7'
Hierbij te rekenen een mindere
uitgaaf van „29696.08
Voordieelig verschil dus ln ex
ploitatie-uitkomsten van f 40678.60*
wat overeenkomt met de meerdere winst in
1928 68112.22*22488.62).
-Maart....
'Elk die nu het bovenstaande staatje aan
dachtig bekijkt, ziet dat slechts op enkele
posten op reéele manier bezuinigd is gewer
den. Zoo o. a. op de poetenarbeldalooneni,
salarissen; onkosten, rente en provisie depöts
noodpenningen. De belangrijke bezuiniging
op dien post „rente" is ontstaan door de be
legging van een deel dier beschikbare midde
len en uitstaand kasgeld. De werkelijk te be
talen rentepost Is dit jaar 63667.00 geweest,
dus slechte zeer gering gedaald
Tegenover deze reèele bezuinigingen ston
den echter (zooale men kan zien) een aantal
hoogere lasten, die de opgenoemde bezuini
gingen vrijwel oompenseeren. Hieruit kan
men onmiddellUk zien, dat het hoogere winst
bedrag is verkregen door:
a. geen extra afschrijving toe te passen;
b. voor het onderhoud zooveel1 minder te
besteden.
Twee zaken dus, die beiden er toe leiden,
dat men zich tracht rijk te maken met winst,
die ons later zuur zal opbreken.
Voor zoover ons bekend ls In het geval
onder b. genoemd „Lelden al lm last".
Het onderhoud ln 1924 moet althans reeds
zoo'n vorm hebben aangenomen, dat de daar
voor uitgetrokken bedragen op de begrooting
van dit jaar tekort schieten. Dit is het nood-1
wendlg gevolg van het onvoldoende verdee- j
len der uit dien hoofde voortspruitende ex
ploitatie-lasten over verschillende dienstja
ren. En als men het eene jaar te weinig uit
trekt of zoo noodlg ten aanzien van een groot
werk (als b.v. het schilderen der fabriek)
niets reserveert, en mede daardoor de winst
opvoert, dan komt men dit het volgend jaar
of Jaren tekort. Een particulier zal trouwens
bij gunstige uitkomsten van ztym bedrijf in
elk geval daarmede rekening houden. Doch
doet hjj het niet, dan heeft hQ in élk geval de
winst in een bepaald Jaar genoten en moet
dan maar de volgende jaren dé groote re on
kosten aan onderhoud dragen. De gasfabriek
echter staat de winst af aan de gemeente en
moet dus b(J minder goed onderhoud, dan
wel onvoldoende reserveering of in het geheel i
geen reeerveering die later optredende'
grootere uitgaven maar weer uit de exploi
tatie trekken, t Is het paard achter den vra
gen spannen.
Hetzelfde Is dit het geval, door geen extra I
afschrijving (vooral b(f zu^ke uitkomsten) toe
te passen. De gasfabriek met alles wat daar
toe behoort, staat op het einde van 1928 nog
voor een waarde te boek van 1.055.313.66,
met een schuld van 1.267.276.26*, hetwelk
een kapitaal-last (rente en afschrijving) ver
oorzaakt van bijna 6 oent per M'. afgeleverd
gas. Voelt men nu niet, dat zoolang deze be
langrijke factor den gaspriJs belnvioed, luist
de exploitatie dermate gedrukt blijft en daar
door vooral niet met succes tegen andere
brandstof, als b.v. petroleum, geconcurreerd
kan worden en men altijd door dien Invloed
ten achter staat bjj de andere gasfabrieken?
Want wel Is van het totaal reeds aange
wend kapitaal adi 1.981.487.84 een bedrag
van 870.098 afgeschreven, zUnde vóór 1910
ƒ288.881.08 en nè 1916 tot einde 1928,
592.262.60, zoodat men zich onwillekeurig
op die verbeterde afschrijving zal willen be
roepen, maar.die werd toch ln 1922 ook
toegepast en.wat vooral niet moet war
den vergeten, het ln dit bedrijf nieuw vastge
legde kapitaal groeide ln diezelfde Jaren
(1916—1928) met 829.960.04». Zelfs ln 1928
heeft men maar voor een deel uit de beschik
bare middelen de uitbreiding van bfjna
40000 bestreden en dus weer omstreeks
25000 nieuw kapitaal er ln gestoken.
De post te betalen rente ls dan ook sinds
1916 verdubbeld en toegenomen met rand
82000; de post afsohrijvingen Idem met
60000 per jaar.
Dezelfde bemerking als wU maakten bU
het ElectririteitbedriJf geldt dus ook voor de
Gasfabriek. Dat dus niet slechte afgeschre
ven wordt op de leeningskosten en disagio
662.70, doch het volle het bedrijf ln reke
ning gebrachte bedrag, zUnde f20.267.98'.
En waar voorts blijkt, dat de nieuwe ovens
(voor zoover dan althans in gebruik) toch
reeds binnen zeer korten tijd een ernstige
herstelling, om niet te spreken: „vernieu
wing", behoeven, ls het minstens noodig
daarvoor uit de winst van 1028 rond 26000
te reserveeren. Daarbij verdient bet aanbe
veling om 6000 te reserveeren voor onder
houd; zoodat dan nog ruim 18000 als winst
ten behoeve van de gemeente overblijft. Ho
pen wij maar, dat de Raad in dien geest een
boslissing neemt bij de voorlooplge vaststel
ling der begrooting.
De overige opmerkingen, die naar aanlei
ding van het financieel verslag nog te maken
zijn, komen vrijwel overeen met die dioor ons
de vorige maal bij de bespreking van het
ElectriolteltebedriJf naar voren' gebracht
(Waar wfj hierboven dé hoofdlijnen der De-
drijfspolitiék hebben besproken, meenen wij
voorloopig hiermede te kunnen volstaan.
Het hierbovenst betreffende het gas-
verlles was reeds voor de pers gereed; toen
wi) uit het nummer van Donderdag 4 dézer
dé advertentie lazen nopens dé voorgenomen
reparatie aan de hoofdleiding. Onwillekeurig
komt bit ons de vraag op, of het nu uit het
jaarverslag te oonstateeren enorme verlies
eenig verband houdt met déze reparatie en
zoo ja, hoe het dam mogelijk ls, dat'eerst Jn
Augustus 1924 door de technische bedrijfs
leiding de oorzaak van het verlies te opge
spoom. Hoe groot te dam wel het totale ver
lies? Houdt fee reparatie er geen verband
medé, waar ligt dam de oorzaak en' hoe groot
te het verlies en wanneer te dé oorzaak opge
heven? Ziedaar vragen, waarbij' dé burgerij
belang beeft en welker beantwoording zeker
in het openbaar dient te geschieden.
Omschrijving der lasten 1922
Gewone afsehrijvlng f 108.882.86 V»
Extra 28.844.89
Grondstoffen146.289.19 x/«
Arbeidsloonen88.685.82
Salarissen44.964.17
Onderhoud26.608.99 V»
Onkosten6.441.96
Aandeel ln de kosten der
O. B. en Verificatie 12.699.48
Rente68.707.92l/»
Pensioenen16.297.27
Provisie depots voor de
uitgifte gaspenningen 8.847.62
Totaal 1 640.015.64
Verschilf 29.896.08
1928
f 108.764.90
164.724.04
86.094.86
42.107.041/»
21.847.04
6.670.841/»
14.084.01
62.626.98
18.082.84
1.828.05
f 610.119.61
Meer of minder dan
ln 1922
minder meer
f f 422.64'
„28.844.89
19.484.84'
2.540.96 -
2.847.12'
4.661.96»
777.12
11.181.94' l
1.884.68'
1.786.57
2.519.57»
f52.878.67 f 22.977.54
f 29.806.08
DB VOLKENBONDSVEBGADERING.
De rede van HerrioL
Genève, 5 Sept. Herriot nam onder
langdurig handgeklap en toejuichingen van
de aanwezigen in de zittingszaal en op de
publieke tribunes het woord. De Fraasche
premier verzekerde, dat Frankrijk meer dan
ooit z]jn verlangen naar vrede voor zichzelf
en voor alle landen, die rustig wensohen te
leven, manifesteerde, daar de kleinste natie
in dit opzicht hetzelfde recht had ate de
grootste. Frankrijk, dat maar al te goed weet
tot welk een verdriet en ellende de oorlog
leidt, bood hun zijn aigeheele medewerking
aan; het bleef naar letter en geest trouw aan
het pact, vervat in het verdrag van Versail-
les, hetwelk de meest achtenswaardige handi-
toekeningen der wereld draagt. Het pact was
een pact van veiligheid, rechtvaardigheid en
recht en het was onmogelijk er clausules uit
te lichten, zonder het in rijn geheel te ver
minken. Hiernaar richtte Frankrijk zUn toe
komst en zUn bultenlandsche politiek.
Herriot betoogde, dat het het pact zelf is,
dat de twee problemen van ontwapening en
veiligheid aan elkaar verbond en in het inter
nationaal reobt het begrip introduceerde van
misdaad, verbonden aam een aanvalsdaad.
Frankrijk wensohte, dat men de moeilijkhe
den zou onderzoeken, die voortspruiten uit
de bedenkingen, waartoe het omtwerp-ver-
drag van wederzij dachen bijstand aanleiding
heeft gegeven. De gewichtigste bedenking
was die Detref fende het vaststellen van het
begrip .Aanvaller".
WJJ wenachen, aldus zeide Herriot, dat een
der werken van de thans gehouden Vergade
ring zal rijn, dat zU de idee der arbitrage
aanneemt en dengeen tot aanvaller verklaart,
die arbitrage zou weigeren: Het arbitrage-
beginsel moet bU het nader omschrijven der
idee alle debatten in de commissies beheer-
schen. Het komt mfj niet noodig voor, een
speciale oommissie te vormen. De eerste en
die derde oommissie van den Volkenbond zUn
daartoe competent. Frankrijk blijft trouw aan
de stelling: niets vernietigen, alles vervol
maken. WU staan vastbesloten gunstig te
genover controlemaatregelen ton aanzien van
ae vervaardiging van wapens en munitie.
WU zUn niet tegen het onderzoek van het
artikel van het statuut van het Hof van Inter
nationale Justitie, dat de staten machtigt de
clausule inzake de verplichte arbitrage te er
kennen. Het zou een eer zijn voor Frankrijk,
dat te Londen arbitrage voorstelde, deze te
zien toepassen op oneindig veel omvangrU-
ker problemen.
Herriot verklaarde vervolgens, dat arbi
trage noodig ls, doch dat zU niet voldoende is.
De drie woorden voor het probleem zijn: ar
bitrage, veiligheid, ontwapening. Deze na
men zijn onafscheidelUk van elkaar en het#
zouden abstractheden bLUven, zoo zU geen
levende werkelUkheld werden. WU staan
hier, zeide Herriot, voor don grootsten van
onze plichten tegenover de menschheid. Ar
bitrage mag niet de valstrik worden voor het
land, dat te goeder trouw ls, en men moet
van tevoren de loyauteit aannemen zoowel
van het kleinste als van het grootste land.
Een groot land kan zich desnoods zelf be
schermen; een klein land niet. Voor ons,
Franschen, heeft elk volk dat arbitrage aan
vaardt in weerwil van de gevaren, die het
loopt, hetzU klein, middelsoort of groot, recht
op veiligheid. Het recht moet zonder macht
zijn. Herriot herinnert hierbU aan het woord
van Pascal: „Recht zonder macht ls machte
loos;, inacht zonder recht te tyramnie".
IEr ls geen Internationale samenleving zon
der waarachtige solidariteit, en zonder deze
realiteit komen wij' niet tot ontwapening. WU
gelooven ook, dat het nooclzakelUk is, een
groote ontwapeningsconferentie .voor te be
reiden. Een ernstige voorbereiding daarvan
te noodig. WU achten déze voorbereiding on
ontbeerlijk, terwUl de conferentie aan den
Volkenbond1 moet worden toevertrouwd. Een
ontwapeningsconferentie zonder den Vol
kenbond zou zUn een conferentie t gen hem.
Het zou zonderling zUn, wanneer men door
de eene vredesorganisatie tegen de andere ln
het harnas te Jagen, de oorlogsgevaren zou
vergrooten.
WU hopen van harte, aldus vervolgde Her
riot zijn rede, dat de Vereenlgde Staten niet
zullen weigeren medé te werken, vooral wan
neer zU bemerken, dat wU het beginsel der
arbitrage ln het midden der besprekingen
hebben geplaatst.
Hoeren. 1. J. C. Hnleeen, 41.8 eeo. 2. Ooen
Dito, 46.1 eeo. 8. J. Wond, 46.6 een.
Dames. 1. Kooh, 47.6 een.
200 Meter vrije slag.
Bleeren. 1. Ten Broek e, B min. 02.1 ma 3.
Ooen Dito, 8 min. 24.7 eeo. 8. O. W. Boonen,
8 min, 86.8 eeo.
Jonjaene van 14^-10 Jaar. t X Hemmee,
■w. a X Bletadei* 61.8 eeo. 8. Schol, 6<
.j!™!0?- vso dar Vliee, 6L4 eeo. 2.1
*°°- 8. M. van Mdarrlo, 63.4 seo.
hL^, 0>om de 18 Jsm
Blaar
Estafette (van 14—16).
Gelijk twee kometen, die na lansen tijd on
zichtbaar geweest te zijn, plotseling: weer aan
dien heimei schitteren, zijn Öhamibly eni Kaï-
deo, oftewel de heer en mevrouw Chambly
weer zichtbaar op het Haageobe tooneel, waar
zij hun .beet doen veel onzichtbaar te maken.
Hun (geheimzinnigheid ie even groot als die
van de hemellichamen, waarbij iwij hen zoo
oven hebben vergeleken en hun schittering ia
niet minder. Het Diliigentla-tooneel brengt die
vertooningen zoo onmiddellijk onder die oogen
van het op het ontdekken dier trucs beluste
publiek, dat de .begoocheling daardoor nog
sterker wordt
Het tweede gedeelte van het programma ie
het geheimzinnigste. Wij hebben gebruik ge
maakt van die geboden gelegenheid om» con
trole te komen uitoefenen, ten einde instaat
te zijn met te meer nadruk te kunnen verklar
ren, dat bet geheimzinnige Amerikaanscbe
kabinet een onverklaarbaar illusionistisch ex
periment is en' zal blijven. Suggestie, die bij
den verzegelden brief ondersteld kon worden,
ie bij het kabinet uitgesloten te achten.
Wat mevr. Ohambi y-Kardeo als die stille
kracht experimenteert, voert de verbazing van
het publiek tot een groote hoogte op.
Het geheel is sensationeel en mysterieus,
zoodat de toeschouwer den ganechen avond'
zit te piekeren hoe hij nu eigenlijk bij dien
neus genomen wordt
Chambly en Eardeo zijn een gong naar
Casino ten volle waard.
99
99
De vredelievendheid van Frankrijk.
De quaestle der arbitrage.
