NIEUWSBLAD VOOR HELDER, KOEGRAS, TEXEL, WIERINGEN EN ANNA PAULOWNA Eerste Blad. BUITENLAND Hebt U al geblookerd 7 Nr. 5926. DONDERDAG 25 SEPTEMBER 1924. 52ste JAARGANG. Verschijnt Dinsdag-, Donderdag en Zaterdagmiddag Redacteur-Uitgever: O. DB BOER Jr„ HELDER Bureau: Koningstraat 29 Telefoon: 60 en 1412 ADVERTENTIES: ZIJ, die zloh van heden af, voor min stens 3 maanden, op dit blad abonneeren, ontvangen het tot 1 Ootober a.s. GRATIS. De vergadering van den Volkenbond Uit Genève werdl Dinsdag aan die „N. R. Grt" gemeld): Het protokol over arbitrage, veiligheid! en ontwapening, dat thans door de eerste en de derde commissie der Voikenboodsvergiad©- rüng in openbare algemeene vergaderingen wordt besproken en dlaar 'ongetwijfeld een stemmig zal worden aangenomen, zij het wellicht ook na nog enkele redactieverbete- ringen van niet principieelen aard, heeft een moeilik te overschatten beteekends. De in houd van het protoool rechtvaardigt volko men den naam, dien minister Henderson verleden week op het joumaiistenHdéjeuner aan deze Volkenbondsvergadering gaf als zijnde de belangrijkste vredesconferentie, die de wereldgeschiedenis kent. Want al is het waar, dat voor het inwerkingtreden van dit geheéle werk van Genève verëdscht wordt een welslagen van1 de ontwapeningsconfe rentie!, die op 15 Juni van het volgend jaar hier te Genève zal aanvangen, de grondslag die de mogelijkheid op welslagen dier confe rentie scheppen moest is in deze September maand te Genève gelegd Welke bijna onge looflijk groote beteekends dit protokol voor het internationale leven heeft is door nie mand minder dan den zoo voorzichtógen staatsman Benes tot uitdrukking gebracht, toen hij in zijn toelichting tot het protokol, dat voor een groot deel aan zijn bemiddde- lingstalent te danken is, als volgt omschreef: •„Wij wollen, zeide hij!, den duurzamen vre de, dat wil zeggen de vernietiging van den oorlog, de veiligheid, de vrijheid!, de integri teit dér volkeren en van hun vaderlanden. WJJ willen alle geschillen door vreedzame middelen regelen en eventueel de internatio nale misdaden onderdrukken. Wij willen als gevolg en als noodzakelijke aanvulling van alt alles gelijktijdig de vermindering van be wapening" en op een andere plaats zeide Benesj „nooit nog in de geschiedenis der wereld zijn vierenvijftig volken bijeengeko men om elkaar te zeggen, dat zij1 willen trachten den oorlog voor altijd af te schaf fen, nooit nog heeft een zoo groot aantal staten durven verklaren, met zooveel plech tigheid!, zooveel kracht en zooveel goeden wil, dat zij een stelsel van menscheliJke solir dariteit en bestand gaan opbouwen. Ons doel Is den oorlog te dooden, dit wil zeggen, dat we een stelsel van' verplichte arbitrage in het leven moeten roepen), waaraan geen enkel Internationaal geschil, zij het van juri- disohen, zij het van poiitieken aard kan ont snappen." Deze woorden van Benesj kenschetsen volkomen het grootsche werk, waaraan thans nog de laatste hand gelegd zal werden. Wan neer Ik met enkele woorden de verhouding tusschen dit protokol eri het Volkenbonds verdrag zelf moet aangeven, zoo zou ik dit wiïen zeggen. Het protokol houdt zich ten aanzien van de sancties geheel aan de betalingen van het Volkenbondsverdlrag. Het legt geen nieuwe verplichtingen op, het verduidelijkt slechts de bepalingen van1 art. 18 van het Volken bondsverdlrag en bevordert de toepassing daarvan. Het protokol is te beschouwen als een nieuwe plechtige belofte der ondertee- kende staten tot loyale en doeltreffend© nar leving der bij' hun lid worden van den Vol kenbond reeds aangegane verplichtingen. Daarentegen gaat het protokol met betrek king tot het vraagstuk der vreedzame be slechting van 'internationale geschillen verre de grenzen van het Volkenibondsverdrag te bulten. Iedere aanvalsoorlog wordt verboden. Voor alle geschillen wordlt, indien bemidlde- ling niet tot oplossing dier moeilijkheden leiden kan, de regeling door arbitrage ver plichtend voorgeschreven. Het is begrijpelijk, dat de Nedertadsohe delegatie, die steeds het waarborgverdtrag van Oeofl en Requln zoo krachtig bestreed!, heel anders over dit protokol denkt. Het protokol handhaaft de vrijheid van iedereri staat om zelf de mididelen te kiezen, waardoor hij meent zijn verplichtingen tot loyalen bij stand aan den aangevallene het best te kun nen nakomen. De bevoegdheid van den Vol1» kenbondsraadi om te kunnen voorschrijven welke militaire en maritieme brachten ter beschikking van dien Raad moeten gesteld worden, bestaat niet in het protokol. Zooate Henderson aardig opmaakte, het protokol voorkomt <Jati de VoJkenbondlsraadi een oor logsraad wordt. Een ander groot voordeel van het protokol In vergelijking met het oude ontwerp-waarborgverdlrag Is, dat de partieele waarborgveoxiragon eerst kunnen beginnen te werken wanneer de Volken bondsraad1 zal hebben vastgesteld, dat tegen een hunner een verboden aanvafediaad door een anderen staat is verricht. De door Enge land, Italië, Scandinavië en Nederland zoo fel bestreden automatische inwerkingtreding der bijzondere bandlgemootscbappen is dtus vervallen. Het groote voordeel van dit pro tokol tegenover het waarbargverdrag is, dat in verband1 met de arbitrageverplichtingoni, een duidelijke bepaling bestaat wie aanvaller is. Een groote winst is, dat de veïligheidsgei- diachte thans niet ito de eerste plaats op miJir teire macht, doch op de moreele waarborgen eener verplichte arbitrage berust *■1 Uit Genève wordlt aan bet „HbL" nog ge meld: Bij de behandeling van het ontworpen protocol in de voltallige derde commissie wierp de aanstaande ontwapenings-confe- j rentie reeds haar schaduw vooruit Op voor- I stel van Sdhanzer is de veronderstelling ge- schrapt dat de conferentie een organisatie i zou scheppen ter oontröle op de nakoming J van de conservatoire maatregelen tijdens die i arbitAge-procedure (welke maatregelen de Raad met een meerderheid van tweederde nemen kan) opdat de conferentie niet ge bonden zij. Intusschen schijnt 'half Juni als datum voor de oonferentie te vroeg en is een uitstel tot den herfst waarschijnlijk. Loudon vroeg opheldering omtrent de strekking van' artikel 12, regelende de sanc ties waaromtrent hij in Benieej en Hendler- sons woorden verschil van interpretatie op merkte. Loudon geeft toe, dat de economi sche en finantieele sancties verplichtend zijn, maar hij gelooft, dat de staten vrfjblij- ven om te bepalen of zij al dan1 niet aan de militaire sancties zullen meedoen. Met groote belangstelling wachtte men het antwoord af, vooral ook de Scandinavië sche landen, die tegenover de militaire sanc ties zoo mogelijk nog afwijzender stonden dan Nederland. Benesj antwoordde op Loudon's vraag, dat artikel 12 bedoelt aan alle loopende contro versen een einde te maken. De staten blij ven vrij te beslissen, wat zij' zulen deert, ten opzichte der militaire' sancties; zij zelve be schikken over hun militaire macht en niet de Raad. Zij hebben,geen absolute verplich ting er aan mee te doem, maar als zij zich onttrekken, doen zij niet hun plicht. Hen derson zei geen enkel misverstand gezien te hebben en Benesj' nadere uitlegging bijna overbodig te achten. Krachtig betoogt hij de noodzakelijkheid der militaire sancties en hij toont duidelijk aan, dat het Franseh-En- gelsch accoord geen uiterlijke schijn, doch werkelijk is. Hendersons resolute houding van thans scheen den Soandinaviërs niet aangenaam te verrassen; zij bHjvem even afwijzend, al kunnen zij nu toch gerust zijn, dat er geen verplichting tot meedoen -aan die militaire sanctie® bestaat. Loudon's inter ventie heeft in elk geval' de atmosfeer ver helderd. Esperanto. De Volkenbond: heeft een motie aan genomen, waarin hij de toelating van es- peranto voor telegrafische medcdeelingon als internationale hulptaal naast de natio nale talen aanbeveelt. DUIT8CHLAND. De toetreding tot den Volkenbond. Uit Berlijn wordt aan het HbL gemeld: Dinsdag heeft de groote kabinetsraad onder voorzitterschap van rijkspresident Ebert, waarin over het al of niet toetreden van Dultschland tot den Volkenbond zou worden besloten, pjaats gehad. In een officieel communiqué wordt medegedeeld!, dat er eenstemmigheid heerscht ten aanzien van de wensohelijk- heid, om zoo spoedig mogelijk lid van den Volkenbond te worden. Vóér men echter een desbetreffend verzoek naar Genève zendt, zal. de regeering door bemiddeling van het departement van Buitenlandsche Zaken bij de verschillende In den Volken bond vertegenwoordigde mogendheden la ten informeeren, of de voorwaarden, waar aan Dultschland zijn toetreden heeft af hankelijk gemaakt, vervuld zijn; ma.w. de Duitsche regeering verklaart zich in principe bereid, tot den Volkenbond toe te treden, maar wil1 zich eerst zekerheid verschaffen, ^dat Dultschland inderdaad gelijkgerechtigd zal zijn en een zetel in den raad van den Volkenbond zal krijgen. Het lijdt geen- twijfel, dat deze beslissing van den kabinetsraad in alle kringen, be halve natuurlijk in de rechtsche en com munistische, met instemming zal worden begroet. Het is dan ook ongetwijfeld een schrede op den goeden weg. Slechts half voldaan schijnt men in sooiaal-democratl- sche kringen te zijn. De „Vorwfirts" "«Jet tenminste vanavond boven het communi qué: „Halve besluiten". Daarentegen be schouwt men in democratische en In oen- trumkringen de besluiten' van het kabinet als een stap in de goede richting. - FRANKRIJK Nansen heeft bij de Fransche delegatie navraag gedaan over de gezindheid1 dier dele gatie ten opzichte van Duitechland's toetre ding tot den Volkenbond. Briamd heeft ge zegd, dat het in de eerste plaats een kwestie tusschen regeOringen was en dat de oplos sing te Berlijn, Londen en Parijs gezocht moest wordeni, terwijl er voorts voor Frank rijk geen enkele reden 'bestond af te wijken van het standpunt door Henriot op 5 Sep tember te Genève uiteengezet. De Duitsche aanvraag was zoo laat gekomen, dat het moeilijk zou zijn den tijd te vinden om de zaak af te handelen. Nansen was na de bet met machinegeweren onder commando van roode officieren in uniform invaileni heh-1 ben gedaan in Bessarabisohe dorpen. De Roemeensche troepen zijn dien toe stand' meester geworden. Zij dOodldein drie honderd' man en namen een aantal Rus sen gevangen, die in het bezit waren van belangrijke papieren. SPANJE. I De Spanjaarden in Marokko. Volgens een bericht uit Berlijn zou bij Malaga een groote koffer opgevischt zijn,) die een groote partij bankbiljetten bleèkj te bevatten, geadresseerd aan de RLf-repn- bliek en vermoedelijk bestemd1 Voor Abd Ingezonden MededeeOng. spreking met de Fransche delegatie minden- e* Erim. Men denkt dat een schip bo- hoopvol gestemd nopens d© onmiddellijke toelating van Duitscblamd. vreesdl voor de patrouilleerende Bpaan- sohe kanonneerbooten die koffer In zee .heeft geworpen. I TURKIJE. Een aanslag op Herrioi beraamd? Uit Parijs wordt aan die „Telegraaf ge meld: Aardschokken. Op hetzelfde ©ogenblik, dat Herrioi T Dinsdag den ministerraad te RambouiUet de aardschokken fca Erzewwm en, vertietiheeft zich een vrouw, die ten prooi 600 P«w»eiii gedood, scheen aan hevige opwinding, aangemeld Verscheidene dorpen rijn verwoest, aan den politiepost van het kasteeL Zij liet uit haar samengeknepen hand een re- aarti beving in Armenië, volver vallen, welke geladen bleek met] Parijs, 24 September. Volgens berichten vijf kogels. Het wapen werd dadelijk inj uit Angora zijn tengevolge van die aard- beslag genomen. beving 10.000 menschen dakloos. De re- Bij de ondervraging heeft de onbekendegeering heeft besloten een bedrag van verklaard, dat zij naar RambouiUet was 850.000 Turksche ponden voor eerste hulp j gegaan met het plan, den premier te doo- voor de noodlijdenden tor beschikking te den, maar dat zij er op het laatste oogen-stellen. blik den moed' toe had' gemist Aan de politie verklaarde zij verder in' haar particuliere belangen benadeeld te zijn. Verder deelde zij mede, dat haar echt-1 genoot, van wien zij. thans gescheiden is, CHINA. De burgeroorlog in China. Volgens een bericht uit Tokio hebben haar in 1912 had aangespoord Briand te 11*1®® divisies van het Mantsjoersohe leger dooden. Daarvan had zij echter niet wil-1 m ®e® veldslag, die elf uur duurde, ver- len weten, doch t.hana had zij Herriot wil- scheiden Ohineesche regimenten verste len neerschieten omdat hij de politiek vanB®11 601 grooten buit gemaaikt Malvy en Caillaux had gesteund. Toen zij Herriot, dien zij reeds tijdens zijn reds naar Lyon had trachten te nade-1 ren, zag passeeren, maakte hij op haar l zulk een vriendelijken indruk, dat zij de daad niet ten uitvoer kon brengen. De i*>litie gelooft dat de geestvermogens van de vrouw gekrenkt zijn. DF.IM FIMARkkiC. De verkiezingen. Kopenhagen, 24 September. Gisteren zijn de verkiezingen voor het Landsting, het Deensche Hoogerhuis gehouden door de bijzondere kiezers die de vorige week waren gekozen en thans de 28 vertegen woordigers hebben aangewezen voor de zetels die opengevallen waren door het vierjaarlijksche aftreden van de helft der leden van het huis. De sociaal-democraten kregen 12 zetels (een winst van drie zetels), de radicalen bleven staan op 8 zetels terwijl van de op positie de liberalen B zetels verkregen zijnde een verlies van 2 zetels en de con servatieven B zetels, zijnde eén verlies van een' zetel. De verhouding is thans sociaal-demo craten 25, radicalen 8, liberalen 81, con servatieven 12, zoodat de oppositie 48 ze tels bezet tegen de regeeringspartij ca de radicalen 88. RUSLAND. Treinongeluk. Volgens een bericht aan de Roel is op de spoorlijn Moskou—Iwam—Woznesenek dezer dagen het petroleum-reservolr van een locomotief gesprongen, tengevolge waarvan de trein in brand vloog. Van de passagiers zouden er slechts 28 in het leven gebleven zijn, die echter allen zwaar gewond rijn. ITALIË. Aardschokteen in Genua. In Genua hebben vijf op elkaar volgen de aardsdhokken een paniek veroorzaakt, doch de aangerichte schade is zeer onbe langrijk. De aardbeving had plaats, terwijl een concert op het hoofdplein der stad plaats had, en het feit, dat de kapel doorspeelde, heeft, er veel toe bijgedragen dat de pa niek geen grooten omvang aannam. BULGARIJE. Onrast Parijs, 24 September. Naar de Figaro uit Konstantinopei verneemt, melden de bladen aldaar, dat in heel (Bulgarije de staat van beleg is afgekondigd. Op poli tieke vergrijen staat de doodstraf. Het is tot Moedige botsingen gekomen tusschen voor- en tegenstanders van'die autonomie in Macedonië. ROEMENIE Russische Inval In Bessarablë. - Londen, 24 Sept. Een telegram uit Boe karest meldt, dat bolsjewistische soldaten - JAPAN. Ben conflict bfj die Nlppon-Yoesen- KaisJa-liJn. In verband met een conflict bij de Nip- pon-Yoesen-Kaisj a-lijn hebben Maandag de hoofdvertegenwooridgers ln alle be langrijke Japansche havenplaatsen even als die te Londen, New York, Seattle, Cal- cutta en Bombay en de vertegenwoordi gers te Hamburg, LiverpooL Singapore en Sjanghai hun functie neergelegd. Een aantal employés van de maatschap- pi) had geëischt, dat verscheidene leden der directie ontslag zouden nemen, welke eisch echter niet werd ingewilligd. De' scheepsofficieren en bemanningen hou- den zich buiten het conflict Blijkens een Reuter-bericht gelden de grieven in het bijzonder den president en de organisatie der maatschappij. De Euro- peesche leden van het personeel zijn niet bij het conflict betrokken, «lleen de Ja pansche. De N. Y. K. lijn is de belangrijkste scheepvaartverbinding tusschen Japan, Europa en Amerika; zij bezit 82 schepen. Vermoedelijk zal de Japansche regee- ring ingrijpen, daar zij een groot deel dier aandeelen bezit en belangrijke subsidies aan de Mij. betaalt VEREENIGDE STATEN. Vliegtuigen en vloot Onder persoonlijke leiding van presi dent Ooolldge zal een deskundig onder zoek worden Ingesteld naar de gervechts- waarde van vliegtuigen, luchtschepen en dulikbooten, alle in onderling verband met elkaar beschouwd. De President wenscht over deze zaken zoo nauwkeurig mogelijk te worden ingelicht; hij is, nu de Ameri- kaansche om-de-wereld-vliegers hun doel naderen, zeer onder den indrukvan de onloochenbare Ibeteekenis van het vlleg- wezen, ook voor de nationale verdediging. De minister van marine, Wllbur, zal de marine-deSkundlgen aanwijzen, die aan den President hun bevindingen ter zake zullen «tnededeelen. De minister zelf maakt er echter geen 'geheim van, dat hijzelf van meening is, dat het vliegtuig nog lang niet voldoende tot ontwikkeling is ge bracht om de beteekenis van het slagschip te verkleinen. Ook Ooolldge zou vol gens den minister ln gelijken zin den ken. Echter verwacht de president dat er langs den weg van internationaal overleg nog veel te doen zal zijn ter beperking van de bewapening ter zee. De president wil niet gaarne veel geld uitgeven aan zijn vloot en hoopt, om tot vermindering der maritieme wapeningen te kunnen komen, veel van de bijeenroeping eener nieuwe vlootbeperfcingsoonferentie. Ook de beperking der legers zou da'; aan de beurt komen. 8 mllliard dollar te goud. Dinsdag werd de goudvoorraad van die New Yorksche Federali Reserve Bank van het oude bankgebouw naar het nieuwe over gebracht. Er was voor een waarde van 8 ntil- liard dollar aan ongemunt goud1 en het trans port was het kostbaarste dat ooit door de straten van New York werd vervoerd. De politie had, naar V. D. meldit, dan ook krach tige voorzorgsmaatregelen genomen. Het goud werd door 87 gepantserde automobielen verhuisd), terwijl aan weerszijden van den weg, evenals op de daken van versohfflende gebouwen, machinegeweren standen. Voorts waren 800 politieagenten voor de bewaking aangewezen. Het voetgangersverkeer dn dié straten werd' gestremd. Ondier die omstan digheden hield het geboefte de handen thuis. En het goud bereikte de nieuwe kelders zan der" ongeval KORTE BERICHTEN. Volgens een bericht uit Athene heeft een bende bestaande uit 20 man bij Phi- lippopel een spoortrein geplunderd. De aanranders schijnen gemeend te hebben, dat de Bulgaarsohe ministerpresident zich in den trein bevond. Volgens de bladen is men ln Spanje van plan ©en drieduizend kilometer lan gen weg voor vrachtauto's aan te leggen, die uitgaande van Baroekma alle belang rijke plaatsen van het land zal aandoen. Voor do monding van de Weichsel zijn tengevolge van de stortmen en het hoog© water ln den laatsten tijd twee eilanden ontstaan ter grootte van 80 hektaren ieder. De eilanden zijn door de stad Dan-' tig ln bezit genomen. De sneltrein uit Triest is te Stiermar ken door verkeerden wisselsfcand op een rangeertrein geloopen. Verscheidene wa gens ontspoorden. Vijf personen werden gekwetst. LUCHTVAART. Noodlanding. Gistermiddag heeft het, om halftwee uit Veer© naar het vliegkamp De Mok op Texel vertrokken vliegtuig der Ken. Ned. marine W 68, bemnand door officier-vlieger H. Muider en den waarnemer buitenge woon adelborst A. P. Schat, doordat de mo tor stopte, te Rotterdam een noodlanding moeten dóen. Het vliegtuig Is onbescha digd neergekomen op de rivier vóér het etablissement FiJenoord, waar het ligplaats heeft genomen. Vandaag zullen drie vliegtuigen uit De Mok reserve-onderdeeien tot het herstel len van de W. 60 aanbrengen. Na de reparatie zal het vliegtuig, waar schijnlijk vandaag nog, vertrekken. N. R. OL De wereldvlucht der Amerikanen. De Amerikaansdhe wereldvliegers zijn te Sant Diego in Oalifornië aangekomen en dus op het punt van uitgang terugge keerd. De vliegtocht Nederland—Indië. Naar het Hnagsche Aneta-fcanioor ver neemt, bestaat het plan, dat esquadrilles land- en marine-vliogtuigon het Fokker VTI-toestel, dat op 1 Ootober van Schiphol naar Lndië vertrekt, een eindweegs uitge leide zullen doen. Naaf het Haagsche Aneta-kantoor ver neemt, zullen de plaritnen, om op 1 Octo- ber met de naar Indië vertrekkend© F VII mail mee te geven, worden uitgevoerd. Eerstdaags zal een desbetreffende mede- deeling van het hoofdbestuur der poste rijen en telegrafie worden gepubliceerd. Batavia—Soerabaja. De reserve-lste-luitenant van de artil lerie van het Nederlandsch© leger, gede tacheerd in 'NederL-Indië, F. J. F. Nab, HELDERSCHECOURANT lAiDONNEMEN® PEE 8 MAiAMDHN BU VOORÜITBETA1JNG Holdoraoho Courant f 1.60; fr. ip. p. (binnenland f 2.Ned). O. en W. Indië p. zeepost. 12.GO; id. p. mail en overige landen 14.20. Zondagsblad reap. f 0.60, f 0.70, f 0.70, f 1.20. Modeblad reep. f 0.95, f 1.2Ö, f L25,1L60 Losse nummore der Courant 4 ct.; fr. p. p. 6 ct. PostrGiroretoenln» No. 16066. 20 crt p. regel (galjard)_ In&ecs.- meded. (kolombreedte als redaction. tèk»t) 60 ct Kleine advertenties (gevraagd, te koop, te dwrar) v. 1—4 regale 40 ct, elike regel imeer 10 ct. Wj vooruitbetaling (adres: Bureau v. d. blad en niet br. onder na 10 ct p. adv. ertra). Bewljeno. 4 ct Licht op voor auto's en fietsen Donderdag 25 Sept7.21 uur. Vrijdag 26 7.18 Frankrijk en DuitsohtamfB toetreding tot den Volkenbond. Ltmii. ai w uuomiieiMiu nuiioicui wacs mui ut» uw -rr. -.r - BLOOK8RSN IS AFGELEID VAN BLOOKBR EN BBTEB- KENT MINSTENS ÉÉNMAAL PER DAG EEN KOF DRINKEN. VOORAL "8 M0RGEN8 OM HALF tl EEN ZÉÉR NUTTIGE EN AANGENAME BEZIG HEID.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1924 | | pagina 1