T
WINTERJASSEN
Tweede Blad.
VAN ZATERDAG 11 OCTOBER 1924.
Op het eenigen tijd geleden gehouden
Congres der Vereen, v. Ambtenaren der
gemeente-ftea-nciën, heeft) dr. W. Lulofs zijn
prae-advies over bedrijf-, in heit bijzonder
eJectrioiteitstarieven verdled'igd! en toegelicht.
Naar de lezer zich zal herinneren, heeft
onze ^-medewerker nu eenigen tijd geleden
reeds dit onderwerp in ons blad behandeld1.
In vele opzichten stemt zijn zienswijze over
een met dlie van den heer Lulofs, den direc
teur der gemeente-electriciteitsbedrijven te
Amsterdam, ond'er wiens leiding het bedrijf
aldaar een groote vlucht nam niet aieen,
doch die ook door zijn tariefpolitiek het ver
bruik in groote mate wist te dloen toenemen.
Het is daarom, dat wij hiteronder een en
ander u'it zijn prae-advies iaten volgen, om
dat daarin veel voorkomt, dat ook op ons
electriciteibsbedrijf van toepassing is.
De heer Lulofs beschouwt in zttn
advies uitsluitend' die overheidtem
waaraan dte volgendte eischen gesteld wx ai
die de prae-adviseur uitvoerig behandelt.
a. geen verlies lijden; b. het bedrijf zfco
dienstbaar mogelijk maken aan de gemeen
schap; c. geen winst maken; d. door het re
gelen van de tarieven te zorgen, dat van
twee elkaar concurrentie aandoende bedrij-
ven het eene niet of niet te veel zal' lijden
door de vrije ontwikkeling van het andere
bedrijf.
Ten aanzieni van punt a. merkt de prae-
adviseur op, diat het tarief noch te hoog, noch
te laag mag zijn, doch dat het juiste midden
niet steeds boven of gelijk aan den kostprijs
moet zijn. De productieprijs van het oogen-
blik mag niet maatgevend zijn voor dte tarief
stelling voor nieuwe afzetgebieden, welke
een productievermeerdering zullen meebren
gen. Levering beneden den kostprijs behoeft
niet strijdig te zijn met den eisch geen ver
lies te lijden.
In dit verband wijst dte heer Lulofs op de
te Amsterdam bereikte resultaten. Aanvan
kelijk was de groot-industrie waaronder
dte afnemers worden verstaan, die 100.000
en meer K.W. per jaar gebruiken niet
geneigd zich bij het Gemeentelijk bedrijf
aan te sluiten. Zelfs niet indien1 de K.W.
tegen kostprijs berekend werd. Men was
dus gedwongen beneden kostprijs te leveren
en dus naar logisch schijnt verlies te
lijden. Dit bleek echter geenszins het geval.
Met het grooter worden van het afzetgebied
door deze levering benedien kostprijs werd'
het bedrijf rendabeler en nam de whist ook
toe.
Ter zake van dte tariefspohtiek komt dte
prae-adviseur tot de volgendte conclusie:
Voor een goede tariefpolitiek is noodig
goede zakenkennis, goed doorgronden van
het betreffende bedrijf. De overheid zij voor
zichtig hier op eigen inzicht in te grijpen,
vooral als zulks is tegen het advies van den
bedrijfsleider, die bewezen heeft dit onder
werp te beheerschen. Zijn de financieele re
sultaten niet bevredigend, dan is voor de
overheid' groote voorzichtigheid geboden, in
dien 'zij door ingrijpen in het tariefwezen
hierin verbetering wil brengen; zij dioet dit
niet zondter het inwinnen van het advies van
een leider van een zoo veel mogelijk analoog
bedrijf, die bewezen heeft de vereischte
kennis te bezitten. De dikwijls gevolgde weg
nl het inwinnen van het oordeel van een
accountant, is hier sterk te ontraden.
Het tarief voor grootverbruik is te Am
sterdam als volgt geregeld:
De ter beschikking te stellen capaciteit is
gelimiteerd tot een maximum, waarboven de
verbruiker niet mag gaan, zonder hiervoor
extra in het tarief opgenomen extra betaling
schuldig te worden. De eenheidsprijs dter
K.W.TJ. wordt dan' vastgesteld aan dte hand
van een zeker te bepalen stroomverbruik
per jaar, waarin ale kosten inbegrepen zijn.
In het prae-advies geeft dr. Lulofs verder
een uiteenzetting voor het z.g. vastrecht-
tarief voor kleinverbruik, waarbij hij het
bijna overal1 geldlende eenheidstarief aan cri-
tiek onderwerpt. De fout van het eenheids-
tarief zoo zegt de prae-adviseur moge
blijken uit de volgende beschouwing.
Het lichtverbruik is per aansluiting ge
middeld zeer gering, 'immers voor verreweg
het grootste aantal verbruikers beweegt zich
het lichtverbruik te Amsterdam tusschen
100 en 150 K.W. uren per jaar. Nu dienen
dte kosten welke een dergelijke levering mee
brengen behoorlijk te worden gedekt en nu
is het duidelijk dat een In Verhouding zeer
hcoge jaarlijks terugkomende flir
last drukt op elke aansluiting. Niet
in die eerste plaats de kosten van de pr due-
tie van de over een dergelijke aansluiting ge
bruikte stroom, maar voornamelijk 'koeten
van onvariabelen aard; dl w. z. kosten welke
onafhankelijk van dte grootte van het stroom
verbruik per installatie tertugkeeren.
Deze kosten zijn in de eerste plaats kapi-
taalskosten. De kabel moet in dte straat zijn
gelegd, de aftakking met huisaansluitkabed
gemaakt, dte stroominvoering, elèctriciteits-
meter enz. vereischen alle kapitaalsuitgaven,
welke jaarlijks een behoorlijk bedrag aan
rente en afschrijving eischen. Dan- jaarlijks
weerkeerendte kosten van comptabiliteit, de
meter moet opgenomen; de bedragen geïndi,
aan het kantoor verwerkt, alle kosten welke
onafhankelijk zijn van de hoeveelheid afge
nomen stroom en welke constant terug-
keeren.
Waar de verhouding is: een relatief hoog
♦v? ,*)wiiraS? aan kosten tegenover een rela
tief laag stroomverbruik, is dte meest ver-
keerdte handelwijze het hooge vaste bedlrag
?L lage aaQtel K.W.uren om te slaan.
Dit zou alleen dan geoorloofd' zijn indien
3® zekerheid bestond dat het kleine aantal
K.W.uren per aansluiting ook aaft een on-
verkomelljlke 'limiet gebondten was en juist
bet tegendeel1 ligt in het belang van'produ
cent zoowel als afnemer.
Immers het is duidelijk dat indien de nu
uitsluitend lichtverbruiker naast de donker
uren ook overdag stroom zal gaan gebruiken)
de ten gevolge hiervan vermeerderd© pro
ductie en distributie zal kunnen geschieden
tegen geringere prijzen dan voor lichtstroom
alleen. Laten we daarom aannemen dat <de
stroomproducent gaarne extra stroom vcior
dat doel tegen 4.5 ct. zal leveren; daa-rei>
tegen verlangt hiji ook- voor dit verbruik de
volle prijs, immers het eenheidstarief ediscbt
ook voor deze extra afgenomen K.W.uur
25 ot„ waarin- nog de 19 ot. ter dekking van
vaste kosten is opgenomen, welke niet, op
deze extra K.W.uur moest worden gelegd,
omdat reeds door het gebruikelijke aantel
'licht K.W.uren deze som vol1 is betaald, ben-
wijl verder het eenheidstarief geen rekemuing
houdt met dte reeds genoemde daling van 'dten
leveringsprijs van 6 op 4.5 ct.
De zware druk van dleze -ten onrechte voor
dit extra verbruik verlangde 19 ct. is h et nu
voornamelijk welke voor den stroom vei •brui
ker een beletsel is dte electriciteit voor andere
doeleindten te gaan gebruiken, zoodat het
eenheids-Heb ttarief automatisch het st room
verbruik beperkt en aan banden legt. De
remedie is duidelijk. Het eenheidstarief: moet
afgeschaft en daarvoor dient in de plaiats te
treden het vorderen van een vaste som per
aansluiting per installatie, dus eefn per tijds
eenheid, dus b.v. maandelijks te temen en
een stroomprijs meer overeenkomende met
de werkelijke productie en diistributieprjjs
per K.W.U.
De heer Lulofs geeft voorts een uiteen-
zetting van dte or+wikkelteg van hef; vast-
rechttorief te Amsterdam, waarbij do bepa
ling van het vaste recht gebaseerd ia op de
uitkomsten van het eenheidstarief.
In verband met het winstmaken door over
heidsbedrijven merkt de prae-adviseur ond'er
meer op:
Vooral van sociaaldemocratische zijde
wordt het principe voorgestaan, dat bij' het
vaststellen van de tarieven uitgegaan moet
worden van het streven geen wtest i'iit over
heidsbedrijven; te maken, Tot een «ernstige
poging dit principe fa die praktijk door te
voeren is het echter nog niet gekomen en
bedriegen de teekenen zich niet, da n wordt
de wenschelijkbeid van deze stelling tegen
woordig niet meer te die mate gevoel dl
Indien het zoo ware, dat steeds wtest te
maken is door eenvoudige verhooging van
het tarief, hoe hooger de prijs hoe meer
winst, dan kan ik mij begrijpen, dat men
zich bij een overheidsbedrijf ten doel stelt
den prijs niet hooger te stelen dan rioodig is
om inkomsten en uitgaven te evenwiicht te
houden, We hebben echter gezien, dat deze
zienswijze absoluut foutief zou zijn, daar de
grootst mogelijke produotiewinst wx>rdt ver
kregen, indien men de prijzen niet boven
een zeker bedrag laat komen.
Waar ik dus vergeefs zoek naar dte reëelte
grondslag voor het principe van geen wtest,
brengt de doorvoering hiervan zeker zijn
nadeelen mede. Geen winst maken bieteekent
zeilen met het water steeds aan best gang
boord. Een dergelijke toestand is niet aan
moedigend voor dien bestuurder om 'dloor het
verstellen van zijn zeilen te 'beproeven de
vaart te vermeerderen. Geen winst maken
beteekent het den leider ontnemen van een
belangrijk doel, waarvan de nastre-vteg tot
opvoeren van prestatie leidt en zoo zijn er
verschillende nadeelen meer. Ik zou voor de
m. i. foutieve stelling: (De tarieven; van over
heidsbedrijven dienen zoo te worden gesteld,
dat geen of zoo min mogelijk winst wordt
gemaakt) in de plaats willen steilten': „de ta
rieven dienen zoo te worden gesteld, dat- het
product van grootte van den omzet en de
daarbij gemaakte winst, een maximum
wordt.
De vraag of men van twee conourreerendte
bedrijven (Gas- en Electriciteitsbedrijf) dte
tarieven eenzijdig mag beïnvloeden, met het
doel den groei van het eene te onderdruk
ken uit vreesi, dat het i-n het andere 'bedrijf
gestoken kapitaal daardoor zal w-ordten ge-
deprecieerd of vernietigd, beantwoordt dte
heer Lulofs ontkennend De depreciatie of
vernietiging van het kapitaal' in een bedrijf
gestoken- treedt in zoodra de mogelijkheid
-ontstaat op voordteelger of hetere wijze te
voorzien te de behoefte -waarvoor dit bedrijf
is opgericht). Het is een verkeerd begrip te
meenem, dat deze depreciatie of vernietiging
vermeden kan worden door niet toepassen
van deze betere methode of door [kunstmatige
middelen deze te beperken.
Door de ontwikkeling van het betere en
nieuwere tegen te gaan schept men een
kunstmatigen onreëelen toestand!, waarbij' de
werkelijk plaats gevondten depreciatie of ka
pitaalsvernietiging wordt gecamoufleerd'.
LUCHTVAART.
De vliegtocht Nederland—Indië.
Het Haagscbe Aneta-kantoor heeft van
den heer Van der Hoop uit Plovdiv op
het aan hem gezonden telegram van deel
neming; en bemoeiing het volgende tele
grafische antwoord ontvangen:
„Dank deelneming. Bemanning wenscht
niets liever, opnieuw beginnen. Houd
stemming Holland warm".
Persstemmen uit Indië.
De Javabode schrijft de mislukking
van de vlucht toe aan koopjesmanie. De
Fokker VII is de eenige van zijn klasse.
Er zijn geen depots, geen reservedeelen,
geen reservemachines. Met groote moeite
heeft men, aldus het blad, het -zoover ge
kregen, dat met luchtschipperen en geluk
alles wel zou zijn losgeloopen. Deze spe
culatie is verkeerd; uitgevallen, waardoor
een- igrootsohe nationale onderneming is
gecompromitteerd. Het psycholigisch mo
ment is aangebroken om spontaan een te
legram naar Bulgarije te zenden, dat een
bankcrediet wordt 'geopend, om de op
apegapen liggende nationale eer te red
den.
Het Bat. Nieuwsblad zegt, dat de tegen
slag van Philippopel een groote teleur
stelling is, meer niet. Het blad dringt er
op aan, dat men niet zal 1-amenteereniMaar
overdoen, een tweeden, desnoods een der
den keer.
Het Indische Nieuws vian den Dag heeft
Ingezonden Mededeeling.
AMSTERDAMSCHE BRIEVEN.
„Dat wat je niet hebt" Op z'n Amerikaansch. Nationaal.
een inschrijving geopend en ging voor
met 500, waaraan het persbureau Aiieta
•toevoegt 600 en de N. V. 'Reclamebedrijf
Aneta 100.
Het comité vliegtocht NederlandIndië
schrijft aan het Haagsohe Anetakantoor
over de uit Indië geseinde persstemmen,
welke aan het comité waren voorgelegd:
Het stemt tot groote voldoening, dat
van Indië uit warme belangsteling; wordt
getoond, nu de vlucht naar Indië, althans
voorloopig, is vastgeloopen. Waar vóór
den aanvang van den tocht slechts weinig
steun uit Jndië mocht worden verkregen,
wordt nu met grooten ijver -een campagne
voor het inzamelen van geld begonnen.
De Javabode doet zulks onder het ma
ken van verwijten, welke door onvoldoen
de kennis van zaken geen juiste beoor-
deeling -toont. Op vier plaatsen waren
schroeven en banden gedeponeerd, ter
wijl het vliegtuig voldoende reservedeo
len aan boord had. Het stationeeren van
motoren op de route werd te kostbaar,
met het oog op de fondsen van het co
mité; wel werd te Rotterdam een motor
bedrijfsklaar gereed gehouden. Laat men
geduld oefenen, tot het comité den toe
stand kan -overzien op grond van de rap
porten uit Philippopel, die nog steeds uit
blijven, en laat men overtuigd zijn, dat
bet comité niets zal verzuimen, om het
voorzetten én slagen van den tocht te be
vorderen.
Het bouwen van luchtschepen.
Uit Eriedrichshafen wordt aan het „Ber-
liner Tageblatt" gemeld, dat het luchtschip
Z.L. III waarschijnlijk Donderdag naar
Amerika zal vertrekken. De route, die het
luchtschip zal volgen-, zal eerst op den dag
van vertrek definitief worden bepaald.
Dezer dagen was het Engelsche parle
mentslid Burnie te Friedrichshafen, tenein
de de Zeppelin te bezichtigen. Dit bezoek
héudit verband met het sedert eenigen tijd'
bestaande plan, een luohtschipverbinding
tusschen Engeland en Indië te organiseeren.
De BurnieHmaatschappij, uaarvan hij de op
richter is, wil, met steun van de Engelsche
regeering,in Engeland reusachtige Zeppe
lins bouwen, die een inhoud, van ongeveer
200.000 kubieke meter zullen hebben en
over 2500 P.K. zullen beschikken. Burnie
heeft te Friedrichshafen besprekingen ge
houden over het afstaan „van dte patenten
voor den houw van Zeppelins in Engeland,
Voorts wordt geméld, dat ook de plannen,
om een luchtschipverbtodteg tusschen Span
je en Zujd-Amerika te te richten, vaster
vorm hebben aangenomen.
Deze plannen zijn reed» aan den Volken
bond voorgelegd', die ze naar een commissie
heeft verwezen, welke commissie met dte
Zeppelin-werven te Friedrichshafen- een- con
tract heeft gesloten, Dat contract garandeert
de maatschappij het recht, Zeppelins voor
het verkeer tusschen dte «Zuidi-Amerikaansche
landen te gebruiken. De Spaan sche lucht
schipcommandant Herrera is tot presid'ent
gekozen van een technische oommissie,
waarvan ook Scherp, dte Duitsche luchtschip-
per, die aan den tocht naar Amerika zal deel
nemen, lid is. Men is voornemens, te Sevi-lla,
Buenos-Aires en op dte Canarische eilanden
alsmede te Oordoba in Argentinië luchte
schiphavens aan te leggen. Er zouden vier
luchtschepen- met -een inhoud' van -elk 135.000
tot 200.000 kubieke meter, een lengte van
250 tot 300 meter -en -een doorsnede van 35
tot 40 meter worden gebouwd'. Eerst zal er
waarschijnlijk -nog op dte werf van Frie
drichshafen een proefschip met een inhoud
van 30.000 kubieke meter en -een- lengte van
144 meter op stapel worden gezet, waarmee
teen een proefdienst tusschen- Spanje en de
Canarische eilanden wil beginnen.
De groote verkeers-Zeppeltes zulten elk
40 passagiers en 11 ton bagage kunnen ver
voeren. Iedere week zouden er twee vluchten
te iedere richting 'kunnen plaats hebben, De
overtocht van Spanje naar Zuid-Amerika
zou 3 tot 4 diagen duren. Waarschijnlijk zul
len deze luchtschepen te Span je worden ge
bouwd'. Voorloopig kan daarvan echter-nog
niets -komen, omdat -men er nog geen wer
ven en geen hallen heeft. Het is mogelijk,
dat de heide eerste luchtschepen voor gpaan-
sche rekening In Engeland of te de Veree-
nigde Staten zullen worden gebouwd. Voorts
heet het, dat men te Amerika voornemens
is, een dienst tusschen de Vereenigd'e Sta
ten en Afrika- en tusschen dte Vereenigd
Staten en En-getarnd' te te stelen.
Het Amerlkaansche luchtschip
Shenaudöah.
Het groote luchtschip van de Ameri-
kaansohe regeering de Shenandoah is
Dinsdagochtend van de luchthaven Lake-
hurst in New Jersey Vertrokken op zijn
grooten tocht naar de Westkust der Ver.
Staten. Het luchtschip is gevuld met he-
ium en heeft een bemanning aan boord
van 87 officieren en minderen, benevens
een journalist.
Tusschen Baltimore en Washington
probeerde het luchtschip een snelheids
wedstrijd met een trein, die in dezelfde
richting ging. Het luchtschip won den
strijd met verbluffend gemak
Reeds is telegrafisch bericht ingeko
men, dat het luchtschip de eerste etappe:
Lakehurst—Forth Worth, met goed ge
volg heeft afgelegd.
Vliegongeluk.
Tengevolge van den storm is er Woens
dag iboven het vliegveld van Bourget, bij
Parijs, een vliegtuig neergestort. De twee
passagiers, die zich erin bevonden, kwa
men om hét leven.
De melkvoordracht.
„Dat wat je niet hebtdaar stre
ven we nu eenmaal allemaal naar, daar
leven we, in pijnigend, nooit vervuld ver
langen, voor. 't Blijft een voortduren
de prikkel die oios er op uit doet trekken
en doet reizen om ten minste tijdelijk in
het bezit te brengen van „de dingen die
we niet hebben"' zooals: 't uitzicht op
sneeuwbedekte bergtoppen, koestering
van Zuidelijken zon, voor óns, bewoners
van een laag, Noordelijk waterlandje,
of, omgekeerd, voor de vreemdelingen die
naar hier komen: de breede rust van onze
weiden, wateren en wolken, de wijde
broeken en de klompen, en de.Oude
Bols. Maar we kunnen niet altijd rei
zen en daarom zoekt dte menschen in eigen
omgeving dan maar naar surrogaten voor
„dat wat hij niet heeft", en hij tracht,
daarmede hahdiglijk zijn eigen verlan
gens om den tuin te leiden of althans hun
al te groote heftigheid wat te dempen.
In ,/Oostersche" zalen drinkt hij' thee,
in „Indische restaurants eet hij rijst
tafel; in „Beiersche" kroegen drinkt
htf bier.
In de omgeving van onzen Dam doet
men op 't oogienbli-k wel buitengewoon
energieke pogingen om de „wat-men-niet-
he dt"-v-erlangons in slaap te wiegen!
Publieke Werken hebben er, om te begin
nen, voor gezorgd, dat op het plein zelf,
benevens naast en achter het paleis, de
illusie van Zwitserscbe bergtocht m, met
gevaarlijke gletscher-overgangen, smalle
paadjes naast stroomende beekjes en
hoog-opdoemiende verwardl-d'ooreengesme
ten rots-partijen, vrijwel volmaakt is,
Alleen: inplaats van de ijle, levenwekken
de hooge berglucht moet men er zich te
vreden stellen met teer- en asphaltgeijr
ren en in plaats van het geruisch van wa
tervallen en het zwaar geluid van neer
stortende lawines is er gepuf en' gedreun
van stoomwals^ en het ratelen van aller
lei machinerie En het Jodin" door de
koewachters in het Hoohgebirge is ex
vervangen door de, met onze geliefde na
tionale krachttermen doorspekte, conver
satie van scharen nijvere stratenmakers.
Wie dich d-oor dit laatste echter ontij
dig zijn illusie voelt ontnemen kan dicht
bij vluchten lui de dezer dagen geopende
Beiersche Bierstube op het Rokte, waar
langs de wanden dte bergen omhoog rij
zen en inderdaad „echt" gejodeld wordt.
Heeft hij dan t enslotte hier zijn eerste ver
langens en zijm eerste dorst wat gesust,
dan'kan hij, zoo dte «drift naar „dat wat je
niet hebt" hem in -gedachten naar onze
tegenvoeters drijft ook daaraan tegemoet
komen. Hij steke slechts even over naar
de Bijenkorf, waar men -enkele echt Ja-
pansche kamertjes heeft ingericht waar
in, even-eens echte zonen en dochteren
van het Rijk van d'e Rijzende Zon ver
schillende kua ast-ambachten als het hout
snijden, het borduren en het lakken aan
het uitoefenen zijn.
Het is er, rond dten Dato, de laatste da
gen dus wel -echt internationaal! En het
echt nationale, dat daar in de buurt is:
het oude Middel-eeuwsche kroegje van de
firma Wijnand Focking en de „Drie
Fleschjes" van Lucas Bols, in welke in
richtingen men over den toonbank zijn
glaasje Half-om-Half kan leegslurpen
haast uitsluitend' bestemd voor de buiten-
landische toeristen die op hun beurt daar
zoeken1 hetgoen zij; in eigen land niet heb
ben
Onder hen natuurlijk in de eerste plaats
de „drooggelegde" Amerikanen. Weldra,
in het middon van deze maand, zal er zich
voor deze toonbanken w-eer een groot
aantal van "hen verdringen om met den
oud-Holland schen sterken drank in den
kortst moge>nlijken tijd' zooveel mogelijk
van de sfee>r van queer, little, old Hol
land in zich op te nemen. Op initiatief
toch van enkele onzer grootste Trans-
Atlantische stoomvaartlijnen zulen op 16
October a.s, -een hondeidtiental hoofden
van p.assagoafdeelingen' van Amierikaan-
sche spoorwegen in de Rotterdamsche
haven word en „aangevoerd" om dan ver
volgens in -den korte spanne tijdis van 24
uur (the lat est record in sight-seeing, you
know!) door ons land, en voornamelijk
door de i hoofdstad te worden „gescho
ten"Rotterdam, the Hague, Amster
dam, Bols, Wijnand Fookink, Kras, Tu-
schinsky, eesn Urker of een Volendammer
op het Damrak en.wees weg. Te
rug naar hum land, om daar tegen den vol
genden zomer in nog grooter getale de
toeristen naar onze kusten heen te drij
ven. Laat oens hopen, dat deze wijze van
het bevorderen van het vreemdelingen
verkeer inderdaad het resultaat heeft, dat
de initiatiefnemers -er van verwachten.
Amerikanen leven nu eenmaal in een
sneller tempo- dan wij. Zij hebben minder
tijd noodig om zich de illusie van hét be
zit van ,ydat wat j-e niet hebt" te verschaf-
feh. Bijl «dus gaat het langzamer. Van
daar dat Publieke Werken hun Zwit-
sersch berglandschap-surrogaat op den
Dam nog wel eenigen tijd zullen blijven
uitstallen e;n haar „geruischlooze straat-
bedekking"' nog wei even op zich zal doen
wachten.
De verov ering van dten luchtweg Am
sterdam-B atavia, vterleden week ond'er
zeer gVoote belangstelling aangevangen,
kwam, naai* men weet, tot teleurstelling
van de ontelbare enthousiasten die zich,
teneinde de» berichten te volgen voor het
luchtvaart-fjebouwtje op het Leidsohe
plein den fifeheelen diag verdrongen, plot
seling tot Htaan. De onderneming is mid
den op den Balkan gestrand. Moge hier
het „dat wat je niet hebt", maar wat toch
zeker a-ls nationaal bezit, met wat goeden
wil en medlewerking te bereiken valt (een
luchtverbindang Nederland-Indië) een
prikkel zijn de noodige fondsen tot voort
zetting dei' onderneming spoedig bijeen
te brengen,. Reeds schonk de directie van
het weekbl ad het Leven f 12.000.— voor
den aankoop van een nieuwe motor. Waar
blijven onze dagblad-koningen? Ziet-
hier, voor hen, een prachtige gelegenheid,
door middel van een grootsch reclame-
gebaar tevess de nationale eer hoog te
houden! Zij reserveeren hun gebaren
(groote zoowel als kleine) toch niet alleen
voor den onderlingen oonourrentie-strijd
of voor het duel met Loterij-koningen?.
Ons Gemeentebestuur is in zijn meer
derheid van huis uit geen voorstander
van den onbeperkten, onderlingen oon-
currentie-strijd. Vooral niet op het gebied
van de „voedsel-voorziening". Het tracht
steeds zijn invloed op de levensmiddel-en-
distributie te vergrooten. Visch, aard-ap
pelen, brood (de voordracht tot aankoop
van een gemeente-voorraad' bloem ging
er, nadat wij, -er de vorige maal over schre
ven, in den Raad', tegen de verwachting,
vlot -door) en nu dan: de melk. Jaren
lang is er over de eventueede instelling
van een Gemeentelijk Melkbedrijf ge
sproken, gedebatteerd; en geadviseerd. In
1920 kwamen B. en W. al met een voor
dracht die toen echter werd aangehouden
en aan het oordeel van een Commissie
van deskundigen werd onderworp ux.
Thans is men zoover, dat B. en W. een
nota aan de leden van den Raad «gereed
hebben waarin hun plan gedetailleerd en
met verwerking van de op- en aanmer
kingen van- -genoemde commissie, wordt
weergegeven. Zij: konien tot de oom
conclusie, dat de inkoop en de bewerking
van de melk in den vervolge zal moeten
geschieden door een Gemeentelijk Melk
bedrijf op den grondslag van het mono
polie, maar da-t de distributie, onder
bepaalde voorwaarden van prijs en hy
giëne, in handen van het particulier be
drijf dient te blijven. Waar vroeger de
verdediging van een Gemeentelijk Melk
bedrijf veelal voornamelijk gebaseerd
was op de te bereiken hygiënische voor-
deelen, daar laat men thans deze argu
mentatie grootendeeis vallen. Gebleken
toch is dat ook onder de bestaande toe
standen met een- goede oontrole. knoeierij
en vervalsching tot een minimum beperkt
kan worden. De verslagen van de Ge
meentelijke Keuringsdienst getuigen er
van. Sinds deze dienst in werktimg trad'
is het voorkomen van melk van ondeug
delijke samenstelling tot zeter geringen
omvang geleidelijk geslonken.
B. en W. baseeren zich deze keer dan
ook voornamelijk op het vooruitzicht dat
de melk door hun Gemeentebedrjjfs-in-
richting aanzienlijk goedkoop er zou wor
den (in een door het aooountans-bureau
Kleijnveld opgesteld rapport wordt een
en ander uitvoerig becijferd) en dat ove
rigens „ook zelfs indien hef financieel
voordeel voor d-e burgerij geringer zou
zijn, dan thans op grond van uitvoerige
berekeningen mag worden verwacht, ook
van economisch standpunt gezien, de op
richting van het gemeentelttk melkbe
drijf gerechtvaardigd zou zijn".
Tot in détails ook geven zij aan hoe zij
zich de overgangstoestand (die zij in haar
geheel op ongeveer zes jaar stellen)
denken. Hoewel men tenslotte zal riloeten
komen tot den bouw van vijf stations,
stellen B. en W. voor zich voorloopig te
bepalen tot het bouwen van twee inrich
tingen, een voor gepasteuriseerde bus-
senmelk aan de overzijde van het IJ, en
een andere voor flesschenmelk aan den
Amstelv-eensche weg; de eerste met een
capaciteit van 100.000 liter, de ander met
een capaciteit van 90.000 liter. Tegelijker
tijd zou moeten worden begonnen met
het inrichten van vier zjg. „ontvang-sta-
tions" waar de binnenkomende melk kan
worden ingeleverd en zoo noodig ook ge
pasteuriseerd, Ale melk zal overigens
gepasteuriseerd worden en slechts te fles-
schen of (voor «groote inrichtingen als
ziekenhuizen enz.) in bussen verkrijgbaar
zijn, wat bet voordeel zal opleveren dat
de huisvrouw niet meer behoeft te ko
ken". Nog een and-ere niet onaanzienlijke
besparing zou, naar B. en W. opmerken,
gelegen zijn in het feit dat de dure af-
deeling „melkoontrole" bij; den Gemeen
telijken Keuringsdienst kon worden op
geheven, aangezien het bedrijf zelf voor
eigen controle zorg zou dragen.
Dte kapitaalsuitgaven aan het plan ver
bonden worden op ruim 0 milioen ge
schat voor de eerste twee jaar, na afloop
waarvan- het bedrijf in werking zou kun
nen komen. Zulk een «groote uitgave ach
ten B. en W., niettegenstaande de tijds
omstandigheden), )tóch gerechtvaardigd,
omdat zij, op grond van de accountants-
berekeningen, overtuigd zijn „dat van fi
nancieel risico niet kan worden gespro
ken".
Het plan zit inderdaad stevig in elkaar,
Maar zóó gemakkelijk als de bloem-voor-
dracht, die achteraf alleen maar enkele
protest-vergaderingen uitlokte van ver
bolgen middenstanders, zullen B. en W.
het er op het Prinsenhof wel niet door
halen. Een frisch melk-oorlogje staat
ons zoker in de komende dagen te wach
ten
Mali voor Hr. Ma K. X.
naar Tunis: laatste busliclhting
12 Oct hoofdkantoor 6.m.
stadsbussen 11 Ooi licht 4
naar Alexandrië: laatste busliclhting
15 Oct. hoofdkantoor 6.80 a.
stadsbussen lichting 8.
19 Oct. hoofdkantoor 6.m.
stadsbussen 18 Oct. licht. 4
naar Port Sald: laatste ibuslichting
26 Oct. hoofdkantoor 6.m.
stadsbussen 25 Oct. licht. 4
naar Aden: laatste buslichtteg
29 Oct. hoofdkantoor 6.80 a.
stadsbussen lichting S.
EXE€TRIC1TE1TSTARIEVEN.
Cu TDIET Spoorstraat 126.
V. I llIL I Telef. 370.
Wij hebben dit seizoen een pracht-sorteerlng
In de nieuwste modellen,
tegen de scherpst coneurreerende prijzen.
Vraagt onze uitgebreide stalencollectie.
Winterjas f 39.50
