Eerste Blad.
BUITENLAND
HEBT U AL GEBLOOKERD?
Cncéur
Nr. 5941.
DONDERDAG 30 OCTOBER 1924.
62ste JAARGANG.
Heropening
Postchèque- en Girodienst.
Licht op
voor auto's en fietsen:
Vrijdag 31 5.0*
VOLKENBOND.
IK BLOOKER
ELKEN DAQ
DB PU NB OAOAOSMAAK
SU. WEL 3EVALLEN I
Spitsbergen.
r
HELD
URANT
Voor het overmaken van abonnements-
en advertentiegelden, gelieve men
weder gebruik te maken van den
POSTCHÈQUE-en GIRODIENST. Ons
rekeningnummer is 16066.
Adm. Held. Crt.
Donderdag 80 Oot5.07 uur.
De vergadering van den Raad van den
Volkenbond te Brussel.
De Raad van den Volkenbond* heeft
Dinsdag in het bijzin van Politis eeltige
vraagstukken aangaande Griekenland
behandeld.
In de kringen van de vergadering ver
klaarde men, dat er een ontspanning in
is getreden in het geschil tusschen Grie
kenland en Turkije ten aanzien van uit
wisseling van bevolking. De raad heeft
de leden der gemengde commissie ver
zocht te Brussel te komen om de noodige
opheldering te verschaffen.
Branting, de rapporteur inzake het En-
gelsch-Turksche geschil over Mosoel,
heeft een onderhoud gehad met lord Par-
moor en de beschikkingen ontvangen van
de bestuursambtenaren, die vertoefd heb
ben in het betwiste gebied. Ook heeft
Branting een langdurig gesprek gevoerd
met Fethi bei.
De raad heeft voorts besloten in zijn
Decemberzitting de noodige richtsnoeren
vast te stellen voor de voorbereiding van
de ontwapeningsconferentie, d.w.z. dat
men de in September vastgestelde wijze
van voorbereiding blijft volgen.
De raad heeft zich ook bezig gehouden
met het vraagstuk van de bewapening
van Duitschland, Oostenrijk, Hongarije
en Bulgarije. Hij heeft daartoe een lijst
van militaire technische deskundigen la
ten samenstellen. Elk der tien landen, in
den raad vertegenwoordigd, heeft een
deskundige aangewezen, doch betrokken
staten of buurlanden, die geen zitting in
den raad hebben, hebben bovendien recht
op vertegenwoordiging door een deskun
dige, wat bijvoorbeeld geldt voor Roeme
nie en Servië ten aanzien van de bewape
ning van Bulgarije.
Op voorstel van Hflmans heeft de Raad
besloten een jury te benoemen voor de
prijsvraag onder bouwmeesters voor den
bouw van het vergaderlokaal van den
Volkenbond te Genève. De jury zal be
staan uit een Oostenrijksch, een Bel
gisch, een Fransch, een Engelsch, een
Italiaansch en een Zwitsersch architect.
Alleen bouwmeesters uit landen, die bij
den Volkenbond aangesloten zijn zullen
mogen meedingen.
De Britsche en Turfcsohe delegaties
hebben Woensdag in de zitting van den
Raad van den Volkenbond het rapport
van Branting aangenomen, strekkende
tot het aangeven eener uiterste linie,
welke, totdat de definitieve grens tus
schen Turkije en Irak zal zijn vastgesteld,
wederzijds moet worden geëerbiedigd,
zoowel In miltair als administratief op
zicht.
Het geldt hier uitsluitend de regeling
van een voorloopigen toestand.
FRANKRIJK
De erkenning van de Sowjet-regeerlng.
De Fransche regeering heeft den tekst
van het telegram, dat Herriot gisteren
naar Moskou gezonden heeft, inhoudende
de de jure-erkenning van de sowjet-re-
geering, gepubliceerd. Tevens heeft zij
het antwoord van de Russische regeering
openbaar gemaakt
Herriot heeft aan Rykof en Tsjitsjerln
o.a. geseind:
Ingevolge de ministerieele verklaring
van 17 Juni en uw mededeeling van 19
Juli erkent Frankrijk, trouw aan de
vriendschap, die hetRussische en het
Fransche volk verbindt, met ingang van
dezen dag, de jure, de Russische regee
ring als de regeering over het gebied van
het vroegere Russische rijk, waar haar
gezag door de bewoners is aanvaard en in
dat gebied als de opvolgster van vroegere
Russische regeeringen.
De Fransche regeering is hijgevolg be
reid van nu af aan geregelde diploma-
tieke betrekkingen met de Russische re
geering aan te knoopen door het weder
zijds zenden van gezanten.
De regeering van de Fransche repu
bliek wil, nu zij u kennis geeft van de
erkenning, dl© geen wijziging zal bren
gen in eenigerlei door Frankrijk aange
gane verplichting, noch in de door Frank
rijk geteekende verdragen, gelooven aan
de mogelijkheid tusschen twee landen
van overeenstemming door samenwer
king, waartoe de hervatting der diploma
tieke betrekkingen de inleiding is. In dit
verband wenscht zij ©en voorbehoud te
maken ten opzichte van de rechten, die
Fransche burgers ontleenen aan door
Rusland of zijn onderdanen onder vorige
ïegeerjngen aangegane verplichtingen.
De eerbied voor deze verplichtingen
wordt gewaarborgd door de algemeene
beginselen van het recht, dat voor ons
het richtsnoer voor het internationale le
ven is. Hetzelfde voorbehoud wordt ge
maakt ten opzichte van de verantwoorde'
lijkheid, die Rusland sedert 1914 tegen
over den Franschen staat en zijn onder
danen heeft op zich genomen.
Zoodra U uw instemming hebt kenbaar
gemaakt met het openen van algemeene
onderhandelingen en in het bijzonder met
economische onderhandelingen, zullen
wij te Parijs uw gedelegeerden van vol
machten voorzien, ontvangen, opdat zij
onze onderhandelaars kunnen ontmoeten.
Ten slotte moet van nü af aan wel ver
staan worden, dat niet-tusschenbeide ko
men in binnenlandsche aangelegenheden
regel zal zijn in de betrekkingen tusschen
onze twee landen.
De tekst van de Fransche nota, waarin
de de jure-erkenning van de sowjet-re-
geering wordt medegedeeld, is, volgens
ee» telegram uit Moskou, aldaar Dinsdag
avond om acht uur ontvangen. Het ant
woord van. de sowjets aan Herriot is in
den nacht afgezonden.
Dinsdagnacht te kwart voor tweeën
heeft Herriot, minister van buitenland-
sche zaken, het volgende antwoord van
de sowjets ontvangen:
Het Russische centrale uitvoerende co
mité begroet met de grootste voldoening
het voorstel van de Fransche regeerihg
om de geregelde diplomatieke betrekkin
gen tusschen Rusland en Frankrijk ten
volle en geheel te herstellen door het we
derzijds zenden van gezanten en het ter
stond openen van onderhandelingen met
de bedoeling een vriendschappelijke ver
houding tusschen het Russische en het
Fransche volk te weeg te brengen. Het
centrale uitvoerende comité spreekt zijn
vertrouwen uit, dat alle vraagstukken in
het telegram van den voorzitter van den
Franschen ministerraad genoemd, met
volle instemming tusschen Rusland en
Frankrijk geregeld zullen kunnen wor
den, want aan beide zijden bestaat goede
wil en volstrekte eerbied voor de weder-
zjjdsche belangen.
Het centrale comité legt in het bijzon
der nadruk op het zeer groote voordeel,
dat er voor beide landen gelegen is in het
aanknoopen van nauwe en duurzame eco
nomische betrekkingen, die de ontwikke
ling van hun produktieve kröchten en
hun wederzjjdschen handel begunstigen.
Evenals de Fransche regeering is het
Russische centrale comité van meening,
dat het van weerskanten niet-tusschen-
beide komen in de binnenlandsche aange
legenheden een noodzakelijke voorwaar
de is voor de betrekkingen met eiken
staat in het algemeen, met Frankrijk in
het bijzonder. Het begroet met instem
ming de verklaringen van de Fransche
regeering in dit opzicht.
ENGELAND.
De verkiezing.
Dinsdag heeft voor het eerst een lid der
regeering, n.1. minister Thomas, mede-
deelingen gedaan over de plannen der
regeering na afloop der verkiezingen.
Thomas verklaarde in een rede te Der
by, dat de Labour Party versterkt in het
parlement zal terugkeeren. De liberalen
hebben beweerd, dat zij ons uit de regee
ring zullen verdrijven, zeide hij, maar de«
liberaalgezinde arbeiders zullen willen
weten, wie de liberale partij voor ons in
de plaats denkt te stellen.
De toestand na de verkiezingen zal
zeer eigenaardig zijn. Er moet natuurlijk
een regeering worden geïnstalleerd en
wel op 24 November, en er kunnen .niet
telkens nieuwe verkiezingen worden uit
geschreven.
Wij zullen niet ten gevolge van den
uitslag der verkiezingen aftreden, maar
wij zullen met een troonrede voor het par
lement verschijnen, dat op 18 November
weer bijeenkomt, en in die troonrede zul
len wij een uiteenzetting geven van onze
politiek. Men Zal dan op 24 November
zien welk politiek spel er gespeeld zal
worden. Die democratische en vooruit
strevende menschen zullen zich dan In het
parlement duidelijk moeten uitspreken.
D a a r zal het niet voldoende zijn te zeg
gen, dat men ons uit de regeering wil
verdrijven, maar daar dient ook te wor
den gezegd, wie men voor ons in de plaats
denkt te stellen, en dat zal een interessan
te stemming in het Lagerhuis opleveren.
Het verloop dor Engelsche verkiezingen.
Bekende figuren, die zijn gekozen
of verslagen.
Reuter meldt, dat Henderson, de mi
nister van binnenlandsche zaken, in Burn-
ley is gekozen.
Miss A. Wilkinson (labour) heeft een
zetel o"p eeni liberaal veroverd. Zij' is de
eerste vrouw, wier verkiezing bekend is.
Walsh, de minister van oorlog, is her
kozen met groote meerderheid op den
conservatief. De zoon van Baldwin Oa-
bour) is verslagen. In Nottingham East is
de communistische leider Torn Mann
door een conservatief verslagen.
Het Ned. Tel Ag, meldt: Asquith is in
Paisly verslagen.
Vannacht te kwart voor één waren de
volgende uitslagen bekend: Conservatie
ven 74 zetels, Labour 80, Liberalen 18,
Onafhankelijken één.
Over het algemeen zijn de conservatie
ven ain de winnende hand. Te half een
'a nachts boekten zij een winst van 24
zetels tegen een verlies van 2.
IERLAND.
Te Dublin zijn zeven mannen aange
houden, beklaagd van moord op den En-
gelschen ssoldaat Aspinall bij den be
kenden brutalen aanval op de pier te
Queenstown den Sisten Maart, toen een
auto, gewapend met een machinegeweer
de pier opreed en vuurde op een boot met
Engelsche soldaten, die naar den wal
kwamen om te passagieren.
DUITSCHLAND.
Het Mittelandkanaal.
Het Mittellandkanaal waaraan reeds se
dert 20 jaar gewerkt wordt, zal nu bin
nenkort geheel gereed zijn. Met mede
werking van het rijksverkeerministerie
zal de vereeniging tot bevordering der
plannen voor het graven van het Wezer
Elbekanaal een maatschappij oprich
ten, die het traject HannoverMaagde
burg in 46 jaren tot stand zal brengen.
In het Okerdal in de Bovenharz zal een
stuw worden gebouwd om het kanaal van
het noodige water te voorzien.
TSJECH O-SLOWAKIJE.
Cikonkof veroordeeld.
Het gezworenenhof te Tabor heeft met'
algemeene stemmen Cikonkof, den moor
denaar van Daskalof, vroeger Bul-
gaarsch gezant te Praag, veroordeeld tot
20 jaar opsluiting, verzwaard door vas
ten. Cikonkof was het vorig jaar voor
zijn daad vrijgespoken door het gezwore
nenhof te Praag. De jury bestond toen
voor de meerderheid uit vrouwen.
De verdediger van Cikonkof heeft ap
pèl aangeteekend. Voor do uitspraak had
de verdediger nog meegedeeld, dat de
weduwe van Daskalof geen prijs stelde
op een strenge bestraffing van den moor
denaar.
ROEMENIE.
Knoeierijen ln offlcleele kringen.
Boekarest, 28 October. In verband met
de ontdekking van groote knoeierijen bij
de post is de secretaris van den minister
van binnenlandsche zaken aangehouden.
Volgens de bladen zouden ook verschei
dene afgevaardigden in hechtenis geno
men zijn en is de arrestatie van Vaitoi-
anar 4e minister van binnenlandsche za
ken, te verwachten.
RUSLAND.
Voor de gouvernementeels rechtbank
te Bakoe heeft, volgens de Dni, een groep
van 16 arbeiders in de petroleumindustrie
terecht gestaan, 'beschuldigd' van brand
stichting op de velden. Zes hunner wer
den ter dood veroordeeld en njet voor gra-
tiein aanmerking gebracht, terwijl de
overigen werden veroordeeld tot vijf JaTen
gevangenisstraf, gevolgd door vijf jaren
verbanning naar het gouvernement Ja-
koetsk.
De marine.
In verband met de najaars-manoeuvres
van de Russische vloot deelt de Roel de
volgende bijzonderheden mede over den
toestand van die vloot.
Het herstel der Baltische Zeevloot
stond reeds sedert eenige jaren vooraan
op het programma der sowjet-regeering.
In 1922 werd een plan van reorganisatie
ontworpen, dat een aanzienlijke uitbrei
ding van de onderzeevloót bevatte en
waarbij anderzijds van de Baltische Zee
basis een aantal verouderde en overbo
dige schepen (in het geheel 26 a 80) wer
den afgevoerd, welke laatste schepen
echter verder dienst zouden kunnen doen
voor de bescherming der Groote- en Stille
Oceaankust Dit programma is, wat den
aanbouw van nieuwe schepen aangaat,
nog slechts ten deele, in andere opzich
ten, bijvoorbeeld den aanmaak van mu
nitie, mijnen etc. vrij volledig uitgevoerd.
Het herstel der Zwarte Zeevloot be
vindt zich nog steeds in een voorberei
dend stadium. Op de werven van Nikola-
jef staan eenige kruisers op stapel.
Groote aandacht is geschonken aan de
kustverdediging. Odessa, Nikolajef, Se-
bastopol, Kertsj en Batoem zijn aanzien
lijk versterkt, terwijl bij de uitmonding
van den Dnjepr forten gebouwd zijn. Op
een dergelijke wijze wil men in de naas
te toekomst ook de Baltische Zeekust, in
het bijzonder Kroonstad, versterken.
Ten slotte worden maatregelen getrof
fen tot versterking van de vlootbasis te
Moermansk. In de Noordelijke IJszee zul
len drie divisiën onderzeeërs en een di
visie mijnenleggers komen. De kustbewa
king zal daar plaats hebben door kanon-
neerbooten en hulpschepen.
ARABIE.
De vredespogingen mislukt
De pogingen dér vooraanstaande inge
zetenen van Djeddah en Mekka om met
de Wahabieten tot oen vergelijk te ko
men, is mislukt. De vertegenwoordiger
der Wahabieten te Mekka verklaart, dat
vrede onmogelijk is wanneer koning Ali
op den troon blijft. Dit schijnt een onoveri
Ingezonden Mededeeling.
BLOOKEREN 18 AFGELEID
VAN BLOOKER HN.BBTEB-
KENT MINSTENS ÉÉNMAAL
PER DAG EEN KOP
DRINKEN.
MRBB9I
komelijke hinderpaal.
Djeddah is thans in staat van verdedi
ging gesteld. Er zijn militaire maatrege
len getroffen^ om aan den dreigenden
aanval weerstand te 'Tjieden. Vele burgers
verlaten de stad.
CHINA.
De burgeroorlog.
De politieke toestand is onzeker en ver
andert ieder oogenblik. De staatsgreep
was aanvankelijk gelukt, doch de positie
van generaal Feng is nog niet sterk, want'
generaal Woe-Pei-Foe is op weg naar
Peking en bevindt zich thans met zijn
troepen halverwege Tsientsjin en Peking.
Volgens de laatste berichten zijn andere
troepen, die Feng eveneens vijandig ge
zind zijn, eveneens in opmarsch langs de
spoorlijn PekingHangkow. Een nieuw
ministerie is nog niet gevormd.
De president bevindt zich1 nog onder be
waking in het paleis.
Volgens den Nederlandschen gezant,
die een bezoek heeft gebracht aan gene
raal Feng, schijnt deze pessimistisch ge
stemd te zijn ten aanzien van het verdere
verloop der gebeurtenissen. De toestand
is in het algemeen zeer verward. Voor het
oogenblik loopt de veiligheid der vreem
delingen geen gevaar.
Tsangtsolin's troepen, die Woe-pei-foe
bestrijden hebben het vuur geopend op
het spoorwegnet rond Sjanghaikwan. Het
zwaar geschut van Tsjili beantwoordt het
vuur.
Een bekendmaking van maarschalk
Tsisiejoean geeft te kennen, dat de
militaire regeeringen van Kiangsoe, An-
hoei, Tsjangkiang en Foeckien, d.w.z. fei
telijk de heele Chineesche vloot,, besloten
hebben Woe-pei-foe te steunen. De pro
clamatie gispt het verraad van Fengjoe-
sinang.
Woe-Pei-Foe rukt niet op. Hij wacht
nog op definitieve toezeggingen der hem
vriendschappelijk gezinde provincies.
Londen, 29 October. De berichten uit
China luiden zeer tegenstrijdig. Volgens
sommige geruchten zou Feng-Joe-Sjang
vermoord zijn. Daarentegen meldt een
ander bericht, dat Feng uit Peking is op
getrokken om Woe-Pei-Foe te ontmoeten.
Uit Tokio wordt gemeld, dat de Japan-
sche regeering besloten heeft onmiddel
lijk 2 compagnieën infanterie en 1 afdee-
ling machinegeweren naar Tientsing te
zenden.
VEREENIGDE STATEN.
Heldenloon.
Van tijd tot tijd komen er in Amerika
schepen aan, dragend het stoffelijk over
schot van gesneuvelde Amerikaansche
soldaten, die op verzoek van familieleden
uit Frankrijk worden overgebracht. Bij
zulke gelegenheden worden er patrioti-
sche redevoeringen gehouden. Van staats
wege worden de kisten omwikkeld met de
Amerikaansche vlag, de roodwitte stre
pen en het blauwe véld met de 48 sterren.
En de overheid rouwt een wijle met al
de praal van treurmuziek en affuiten om
de jonge levens, geofferd op het altaar
der vaderlandsliefde.
Maar zelfs op dezen gewijden bodem
dringt de geest van commercialisme door.
En het eenigszins beruchte „Veteranen-
bureau", dat al meer op zijn kerfstok
heeft door de verkwisting van staatsgel
den, die bedoeld waren vjoor de verzor
ging van gewonden en verminkten (en
dat nu trouwens in staat van beschuldi
ging verbeert), heeft thans ook hier zijn
onguren invloed doen gelden.
HeldenVereering is een schoone zaak,
maar bezuiniging niet minder. Temeer
omdat het „Veteranenbureau" ergens
moest bezuinigen om elders te kunnen
verkwisten.
Het Bureau liet het oog vallen op het
vlaggedoek. Er moest besteld worden
voor 300.000 vlaggen; eerekleed voor de
dooden, maar tevens voor min plechtig
vlagvertoon bij feestelijke gelegenheden,
enz. Bij de bestelling bleek, dat het vlag
gedoek goedkooper werd naarmate er
minder sterren in het blauw stonden. Der
halve gooide men het op een accoordje.
En in plaats van 48 sterren sneed men er
een rij van af en maakte de vlag even-
zooveel kleiner en 87 cents goedkooper.
Amerika's gesneuvelden worden nu
met 40 sterren begraven. En de „Federa-
tion of Women's Clubs" heeft een protest
de wereld in gezonden. De dodden sneu
velden voor 48 Uniestaten. Daarop af
dingen ware een onedele, dorperheid.
ITALIË.
De moordenaars van Franks krijgen
navolgers.
In het stadje Naro op Sicilië hebben
twee studenten een moord gepleegd, die
in elk opzicht aan de door Loeb en Leo-
pold te Chicago gepleegde misdpad herin
nert. De 21-jarige Simon Amorecco en de
19-jarige Tadeo Salvatore, beiden zoïms
van rijke kooplieden, hadden het proces
tegen Loeb en Leopold met de grootste
spanning gevolgd en daarop besloten, hun
19-jarigen collega Gailia Oallegora op de
zelfde wijze om te brengen als dezen het
Franks hadden gedaan. Zjj lokten Oallegora
naar buiten, vielen hem onverwachts aan
en doodden hem met messteken. De fa
milie van het slachtoffer ontving enkele
dagen later dreigbrieven waarin een hoog
losgeld werd gevraagd. Door deze brieven
kwam de politie op het spoor van de da
ders, die gearresteerd werden en reeds vol
ledig hebben bekend. Daar de doodstraf in
Italië niet bestaat, zullen zij vermoedelijk,
evenals hun voorgangers Loeb en Leo
pold, tot levenslange gevangenisstraf wor
den veroordeeld. („N. R. Ot.").
Uit Kristiania wordt gemeld, dat daar
Maandag het laatste schip voor dit jaar
uit Spitsbergen is aangekomen. Meer dan
1600 personen zullen dit jaar op Spitsber
gen blijven overwinteren. De totale export
van steenkool uit Spitsbergen heeft dit
jaar 836.000 ton bedragen.
KORTE BERICHTEN.
Tegen den leider der Völklsche rijks
dagfractie v. Grflfe ls een vervolging in
gesteld wegens medeplichtigheid aan de
Hitler-Putch.
LUCHTVAART.
De vliegtocht Nederland—Indlë.
Zaterdag voortzetting?
Naar het comité Vliegtocht Nederland
Indië meedeelt, z}jn, nadat, dank zij de
medewerking van het departement van
buitenlandsche zaken, het oponthoud aan
de Servisch-Bulgaarsche grens slechts
kort geduurd heeft, de nieuwe motor en
de benoodigde onderdeelen voor de her
stelling van het vliegtuig te Philipopel
aangekomen, waarna de monteurs onmid
dellijk aan de werkzaamheden begonnen
zijn. Tevoren reeds had de bemanning
met den heer Guilohard alles in gereed
heid gebracht.
Indien geen bijzondere tegenslagen
door weersomstandigheden optreden,
waardoor drassigheid van den bodem het
vertrek onmogelijk zou kunnen maken,
zal Zaterdag 1 November de tocht hervat
kunnen worden. Op dien dag zal dan de
étappe naar Oonstantinopel, ongeveer 400
K.M., worden afgelegd. Van der Hoop
hoopt dan onmiddellijk de vlucht op re
gelmatige wijze te kunnen voortzetten.
Blusschen van branden aan boord
van vliegtuigen.
De Fransche aviateur Bochard heeft
met succes proeven genoeanen met 't folus-
schen van branden aan boord van een
vliegtuig in volle vlucht.
Luchtvaartconferentie.
Aanvang December zal in de Deensche
hoofdstad een belangrijke internationale
^luchtvaartconferentie worden gehouden.
De conferentie zal onder meer de moge
lijkheid bespreken, om den ochtend
dienst van Kopenhagen op Amsterdam
naar Londen en Parijs uit te breiden, en
den namiddagdienst van Kopenhagen op
Hamburg naar Berlijn en Londen.
1
