UIT DE WIJDE WERELD
HamburgAmerika-lijn is nu een naar
de eischen des tijd ingerichtebioscoop
zaal 1
(Hamb. Nachrichten).
Studenten-vrijheid.
'Studententijd is de voorbereidingstijd
en zijn kostelijke waarde is, nog altijd,
de vrijheid 1 Dat is niet een vrijheid die
met niets en met niemand rekening houdt
en die verworden kan tot botte bestialiteit
en tot het gedachteloos volgen vin alle
opwellingen en onbegrepen neigingen
Maar het is cle vrijheid, vooral de vrijheid
van geest, die noodig is óm te kunnen
denken en ruim te kunnen doen
Zou deze wet eigenlijk ook niet geldig
zijn voor alle niet-studenten
(Propria Cures).
Eva en de verboden flesch.
Tot voor korten tijd toen de gezant
schapsgebouwen in Washington de eenigq
„natte'" plaatsen waren, waar een dorstige
ziel nog eenige verkwikkingen kon vinden,
was er een opzienbarenden toeloop bij
deze ambassades.
En het is voorgekomen, dat menig
bekoorlijk vrouwtje er vandaan kwam
,met epn „verboden" flesch haar ge
schonden door een al te hoffelijk ataché 1
(Sunday News).
Moderne parlements-
discussies. y
Dat er ook in Amerika wel wat ont
breekt aan den ernst van het vergaderen
der Parlementsleden, blijkt uit het verslag
van een zitting in het Witte Huis. Een
van de Parlementsleden hield een rede
voering om critiek te oefenen op de
uniformjas vftn don Amerikaanschen
DpperbevelhebberI Hij zeide o.m., dat
die jas een split in den rug had en dat
dit nergens was voorgeschreven in do
Amerikaansche uniformreglementen. Het
was een ongeoorloofde nabootsing van
het Engelsche model I
En een tweede afgevaardigdo viel hem
bij en- verzekerde ten over vloede, dat
do bevelhebber vermoedelijk wel een
Amerikaansch hoofd had, maar dat de
pet niot volgons „model" was' en zijn
broek ovenmin. De broek vooral was veel
te wijd 1
(Washington Post).
Naar verkiezingI....
Wanneer het waar is, dat wij or binnen
kort langs wetenschappelijkon weg aohter
zullen komen op welke wijze den groei
en vooral de sekse bij kikvorschen kan
worden, beheerscht eh tevoren vast gesteld
dan is het niet vermetel meer om te
voorspellen, dat wij vermoedelijk nog
binnen de loopende eeuw in staat zullen
zijn een groei en de sekse van het
menschelijk geslacht vooruit vast te
stellen.
Dat wil zeggen, dat hoewel het
ihenschelijk organisme voel moeilijker te
beheerschen is wij niettemin de kunst
zullen leeren verstaan om vooraf uit te
maken of een moeder aan een jongen,
dan wel liever aan een meisje hot
levenslicht zal schenken I
(Julian Huxly).
De Heilstaat
De werklust en'daaraiit voortvloeiende
de productie wordt in verschillende
Russische fabrieken steeds minder. Vrij
wel geheel Rusland is nu in handen van
de §rbeiders en dat is niet verkeerd, maar
het is jammer dat ze nog niet de kunst
verstaan om nu van de behaalde voor
deden op rechtmatige en gepaste wijze
.te proflteeren.
Want dat. ze meester zijn in een fabriek
is heel goed, maar dat dat meesterschap
hun de lust beneemt om nog even goed
en hard te werken als vroeger is jammer.
Langzamerhand verkeeren verschillende
bedrijven van z.g. niet dadelijk productief
belang in een staat van verval. De leiders
zien dit met leede oogen aan en denken
er soms yel eens aan de arbeiders, die
niet willen werken te behandelen als
desserteurs.
Voorloopig echter brengt men nog
andere middelen in toepassing. In ver-
sch i llende fabrieken wordt als op wekkings-
iniddel tot werkendemuziek toegepast.
Het zelfde gebeurt hier en daar op
landerijen om de arbeiders te bewegen
den oogst' binnen te halen
(Pravda).
Een en ander over 'Rusland.
Over' het tegenwoordige Rusland doen
vele en velerlei berichten de ronde,, die
iikwijls met een korreltje zout dienen te
..orden genoten. Aan den eenen kant
tan de communisten, die natuurlijk alls
at op Rusland betrekking heeft, in'het
gunstigst mogelijke licht trachten' te
plaatsen, aan dén anderen kant diegenen,
die in het communisme de personificatie
zien van al wat slecht, misdadig en dom is,
en wier beschouwingen ook niet zuiver
objectief zijn.
Het is niet ons' doel' na te gaan in hoe
verre hier de waarheid in het midden ligt,
omdat daarvoor een1 tamelijk diepgaande
studie omtrent de toestanden in het tegen
woordige Rusland noodig zou zijn. Maar
nu wij in „Wetenschappelijke Bladen"
van September van dit jaar een tweetal
artikelen over Rusland vonden, die zui
ver wetenschappelijk en vrij objectief zijn,
leek het ons van genoegzaam - belang
daaruit een' én ander aan de lezers van 't
Juttertje te vertellen.
Het eerste artikel, gepubliceerd in de
Neuo Rundschau van Mei 1924, behandelt
dé Russische boerenmythe. Hieronder
oerstaat men de volksziel, de zucht naar
fantasie e.d. Ieder, die in het onmetelijke
Rusland iets hervormen wil, zegt de
I schrijver, vóelt zich tegenover een primi-
tieve kracht, de mythe. En die mythe is
I de ziel van den Russisohen boer. Het bol
sjewisme deed een poging om de imythe
met een greep van geweldige spanwijdte
te omvatten, teneinde haar in een kleed
van bepaalde beginselen te hullen, haar
aan zekere petten te onderwerpen. Doch
deze poging moest mislukken en zij is
dan ook mislukt.
Het oogenblik, waarin zij1 ondernomen
werd, was goed gekozen, de oude Russi
sche opvatting van den Staat was dood
en geen nieuwe was er voor in de plaats
gekomen. Het Bolsjewisme meende zich
hierin te kunnen nestelen. De opstand der
boeren, waarmede deze zich den gronè
toeeigenden^ was de vervulling van hun
eeuwenouden droom geweest. En de Sov
jet-regeering, die natuurlijk zeer zeker
'niet bedoeld heeft den' groot-grondbezit
ters zonder meer hun eigendom te ont
nemen en dat aan de boeren te geven,,
vond, waar zij kwam om den toestand te
regelen, zich meestal voor een fait accom
pli gesteld: de hoeren hadden zelf de
zaak ter hand genomen, en het gevolg
was, dat in plaats van een gepensioneerc
kapitein der garde thans ©enige dozijnen
boeren' zich met hardnekkigheid vast
klampten aan het stuk grond, dat aan de
gemeenschap toehoorde. En de Bolsje
wisten moesten reeds dadelijk erkennen,
dat de boeren, en niet de gemeenschap,
de meesters waren van het aan de hoeren
ontnomen land.
Thans, nu de Sovjet-regiering niet
meer gewelddadig in zijn leven ingrijpt,
toont de heer geen vijandschap meer je
gens zijn heerschers; pogingen om hem
door redeneering voor de Bolsjewistische
beginselen te winnen hoort hij met
lachend wantrouwen aan; hij heeft zelf
de noodige maatregelen genomen alles
goed en geregeld te laten loopon. De door
de oommunlsten en de regeering in het
leven geroepen armenbesturen in de dor
pen hebben hun rol reeds lang uitge
speeld. De splitsing van de dorpsbewo
ners In drie klassen, de groote "boeren
(koelaki), middelsoort 'boeren (seredjnaki)
en armen (bednota), schijnt vaster gewor
teld In den Russisohen bodem dan de
splitsing in standen in het oude Tsaren
rijk.
De door Lenin rusteloos bevorderde
smytsjka, dat is de intelloctueele en eco
nomische aansluiting van stad en dorp,
waarmede dus bedoeld werd het beheer
schen, door de tegenwoordige regeering,
van de boerenmentaliteit, die smytsjka,
is- tot nu toe mislukt. Evenniin gelukte
het de Sovjet-regeering de sterker dan
ooit aan den ouden godsdienst gehechte
ziel van den boer voor het communistisch
geloof te winnen, in hem een alle arbeiders
omvattend solidariteitsgevoel ie doen
ontstaan, dat hem in ondersteuner van
de regeering zou hebben veranderd. Voor
een deel is deze mislukking het 'gevolg
van do zeer uiteenloopende richtingen
onder de communisten zelve, meent de
schrijver. Hij staat vervolgens uitvoerig
bij deze richtingen stil, doch het zou ons
te ver voeren hierover te vertellen. Het
was de persoonlijkheid van Lento, die
doorgaans een weg vond om ondanks
alle verschillen, toch samen te werken.
Hoe het nieuwe Rusland er zal uitzien,
valt niet te zeggen; het zal niet gelijken
op dat van heden, nog minder op dat van
gisteren. Maar in ieder geval voélen wij
en weten, dat het 'geestelijk fundament
van het land niet zal bestaan uit theorieën
of partijprogramma's, maar uit de levende
ziel van den Russisohen "boer.
Hoezeer onder het tegenwoordige re
giem het totellectueele leven to Rusland
geleden heeft, vindon wij in een interes
sant artikel to de Revue Mondiale van 1
Juli beschreven (eveneens to Wet, Bla
den' opgenomen). Het land is heden ten
dage, zoo zegt deze schr., totaal ontbloot
van iedero letterkundige beweging, zoo
zelfs, dat het tot voor enkele maanden
geen enkelen uitgever meer telde. De
bolsjewiki hadden alle particuliere uit
geversfirma's, die zij als gevaarlijke broei
nesten van het kapitalisme en van de
contra-revolutie beschouwden, verbannen.
Tengevolge hiervan verlieten ook een
aantal schrijvers Rusland, en het grap
pige gevolg hiervan was, dat midden in
Berlijn, in de belangrijke kolonie der Rus
sische uitgewekenen, het brandpunt van
het Russische letterkundige loven ont
stond. Een zestigtal uitgeverszaken, die
zoo ongeveer alle vroegere belangrijke
firma's van Petrogad en Moskou omvat
ten, voorzien nu to de behoeften van de
meer dan 200.000 Russon, die te Berlijn
wonen en van de andere Russen, die over
de geheele wereld verspreid zijn en wier
aantal op meer dan twee millioon kan wor
den geschat.
Begin 1923 werd een poging gedaan de
uitgeverszaken weder to Rusland te
vestigen en to overeenstemming te bren
gen met de nieuwe handelswetgeving, die
onder de 'bolsjewistische regeering de
particuliere ondernemingen beheerscht.
Er zijn thans eenige kleine drukkerijen
iri Petrogad en Moskou heropend; wat
zij evenwel voor de herleving van het
hoek doen, is nog van weinig beteekenis.
Meer dan vijf jaar lang was Sovjet-Rus
land 'zonder een enkele uitgeverszaak,
behalve de drukpersen van de regeering,
die hoofdzakelijk propaganda-gesehriften
verbreidden. Toen eindelijk de oprichting
van particuliere zaken weder mogelijk
werd, waren er allerlei belemmeringen,
die de ontwikkeling daarvan tegenhiel
den. Wel to de eerste plaats was daar de
schaarschte aan papier, maar ook de
strenge oensuur speelde een groote rol.
De óerste, door de weder naar Rusland
terugkeerende uitgevers en drukkers tér
perse gelegde werken, waren wetenschap
pelijke en. geschiedkundige 'boeken. Voor
een goede ontwikkeling van het letter
kundig leven ontbreekt op het oogenblik
het fundament: de herleving van het to
tellectueele leven zelf. Het sohijnt, dat de
scheppingskracht op elk terrein, in de
laatste jaren vernietigd is tengevolge van
den ontzettenden strjjdi om het bestaan
der kunstenaars en totellectueelen. Deze
menschen werken thans als kantoorbe
diende of tolk, soms als boerenknecht.
Weliswaar worden to de schouwburgen
stukken opgevoerd, die to niets onder
doen voor de beste opvoeringen te Parijs,
maar er is geen enkel nieuw Russisch
stuk hij; allo stukken zijn vóór den oorlog
geschreven.
De Sovjet-regeertog heeft verschillende
eerlijke pogingen gedaan onder een on
ontwikkeld publiek belangstelling te wek
ken voor geestelijke dingen. Door geheel
Rusland werden een duizendtal 'bibliothe
ken en leeszalen geop«d, to de hoop den
lust voor boeben en letterkunde onder
de arbeidersklassen op te wekken. Deze
poging is evenwel mislukt, vooreerst om
dat de levensomstandigheden niet de be
schikking gaven over voldoenden vrijen
tijd tot lezen, en ook doordat het onmoge
lijk was in zoo kosten tijd de neigingen
te veranderen, die in den loop van vele
geslachten bij het volk ingeworteld zijn.
Het hoofd van den oentralen dienst van,
de werkers van het Boek te Moskou moest
zelf erkennen, dat hun lezers nog uitslui
tend voortkwamen uit de vroegere hooge
kringen der maatschappij.
BABBELUURTJE OVER MODE.
Jurken voor de koude dagen.
Het is weer op komst en het zal on
vermijdelijk zijnIn ononderbroken regel
maat komen do dagen waarop we zullen
zeggen: BrrrI wat begint het koud
te worden I
Voor 'n paar dagen geleden kregen we
er al 'n voorproefje van en vele vrouwen
zullen tegen elkaar gezegd hebben:
Brrr I Wat koud. t ls om te bibberen
nu In de crepe de Ohine of waschvrij
overhemdje 't Is haast niet te doen
nu om to die kleeren naar kantoor of de
zaak te gaan. Al brandt dan bij uitzon
dering al wel eens de kachel I En al draag
je bulten dan al wel je dikken mantel
't Idee alleen oni met een dunne jurk
of blouse |te moeten loopen doet je al
haast bevriezen als de wind zoo onbarm
hartig uit het Noord Oosten waait, dat
je je afvraagt of je misschien niet en
passant je schaatsen uit het vet zult moe
ten halen I
In ernst: Voor jonge dames', die uit-
teraard hun werkzaamheden verplicht
zijn steeds van warme in koude tempe
raturen te komen en omgekeerd, is het
zeker noodzakelijk om nu eefa warme ja
pon aan to hebben
Tenminste om er een to voorraad te
hebben
Maar
- Zoo'n „werkjapón" stelt nogal eigen
aardige eischen I
Want ze moet sterk zijn en ze moet
warm zijnen ze moet to den regel
goedkoop zijn
En ze moet toch evengoed coquet
zijn! Zo mag naast haar goede en nood
zakelijke eigenschappen nimmer lomp of
smakeloos aandoen, want dan „past" de
moderne jonge dame ervoor 1
Kunnen nu al die eisohen samengaan
Dat kunnen ze!
Hier is al een model, dat vrij wel aan
alle eischen voldoet. Zelfs meer dan dat.
Luistert u zelf:
Hoogstvermoedelijk hebt u nog wel er
gens in een oude kast een mantelpak van
eenige jaren geleden. Zoo'n kleedingstuk
van toemaligen blauwe serge 'of kaïnga
ren Mogelijk ook ziet u kans er zoo
eentje bij een zuster, een nicht een vrien
din in ieder geval bij een vertrouwd
adres in haüden te krijgen. Zoo'n oud
klok-model kan b.v. heel goed dienen.
Het model bestaat nu uit een recht
lijfje en een rokje. Het rokje heeft een
gladde achterbaan en vier klokvolants,
die te samen de voorbaan vormen, door
ze op een gladde voeringbaan te zetten,
die van onderen een zoom van staf heeft!
Dat schiet al een eind op!
Nu een |leuke gesp erop van zwart
galalith met een rood hart. Dat geeft de
vroolijke toets!
Het vest wordt met drukknoopjes los
ingedrukt. Of ook wel los ingeregen, op
dat het er makkelijk uitgenomen kan
worden. Dit is vooral gemakkelijk met
het wasschen, daar dit vest bij voorkeur
moet worden gemaakt van wollen Viyella.
Prettig is dan daarenboven wanneer
het vest zoo gemaakt wordt, dat het des-
verkiezend ook tot boven kan worden ge
sloten
Nummer twee is een niet minder handig
model. Het is evenals het vorige uitstekend
geschikt om ook van zoo een oude japon
of ouderwetsche mantel of mantelpak
gemaakt te worden. De eventueele naadjes
kunt u zoo fijn bedekken met kleurige
sterren, die m er zelf op borduren moet,
dat u er bepaald versteld van zult staan.
Van het resultaat, meen ik. Van het
borduren op zichzelf heeft u niet versteld
te staan, want bót is doodeenvoudig! Er
worden drie kleuren wol voor gebruikt,
n.1.: Twee voor de ster, (b.v.: Indigo
blauw en geel) en één voor hettussohen
kringetje (b.v.: Rood).
En de uitvoering is zooals ik reeds
zei: Doodeenvoudig! De buitenste kring
van de ster (blauw) werkt u in de flanel
steek en het binnenste kringetje van de
bter (geel), d.i. de eigenlijke ster, kunt
u eenvoudig met lange draden spannen.
Of ook met een wijde steelsteek werken.
Het kringetje (rood) wordt ook in de
wijde steelsteek uitgevoerd.
Dit is een zeer vlot borduurwerk en
het staat allerliefst.*
De rechte randjes worden eveneens in
twee van de drie kleuren gewerkteen
zeer eenvoudig steekjp in de steelsteek.
Wat het model zelf nog betreft: Het
is geheel recht en sluit van voren op zij.
Het kraagje kan van gekleurde £ij of
van fluweel, maar ook wel van deiefde
stof met een los wit kraagje er over.
Verder staat het een eventueel maaksteh
van dit model volkomen vrij bij gebrek
aan een oud mantelpak of ouden mantel
de jurken van geheel nieuwe Serge Voulé,
Kamgaren, Gabardine, Velours de latoe
of iots dergelijks te maken.
Misschien wil de draagster zelfs niets
liever dan dat?
Mme. Corry.
De eerste stop.
A: Zoo, Amice maak je al plannen
voor een zomeruitstapje?
B: O, ja Ik ben druk bezig om een
nieuwe hypotheek op mijn huis te kra
gen!
Hoteltechniek.
Hotelportier: De meneer van kamer 19
klaagt erover dat hij vannacht al het wa
ter van de stortregens door het lekken
van het dak op z'n bed gekregen heeft..
Gerant: Uitstekend. Noteer een gulden
op zijn rekening voor het ontvangen van
een douche 1
HET VERHAAL VAN EEN
WASCHTOBBE.
n.
(Jullie herinnert je nog wel, hoe Tine
en Jaapje een tobbe vonden, hoe ze Wil
lem, den tuinjongen daarin lieten varen
en hoe Willem in de modder zakte)
Met groote moeite trok Willem zfln
eene been uit de modder en nam een
stap naar den wal. Toen aog een stap en
nog een, eer hij de uitgestoken handen
van Tine en Jaapje kon grijpen, die hem
op den kant trokken.
Er waren wel soorten modder waarmee
Tine «n Jaapje graaf speelden, maar de
modder van den vijver rook vreeselijk
vies. Het huilen stond Willem nader dan
het lachen.
„Mijn broek," zei hij met een snik. Ja,
die arme broek. Tot over de knie was
hij zwaar en zwart van de modder.
„O, dat hindert niets, hoor," troostte
Tine edelmoedig, „Ik zal een broek van
Vader voor je halen. Wacht maar even
hier. Kom Jaapje!"
Weg holde zij met Jaapje aan de hand,
die er over dacht, of Willem ooit weer
schoon zou kunnen worden. Niemand zag
de kinderen, toen ze ademloos de trap
opstormden. Vader was ongelukkiger
wijs een heel groote man. Maar dat hin
derde niet zoo erg, dacht Tine. Er hin
gen verscheidene broeken In zijn kast
Tine zocht er een uit, waarvan ze dacht,
dat die Willem wel goed zou staan en
naar beneden ging het weer en naar den
vijver, waar Willem nog bedroefd zijn be
dorven broek stond te bekijken.
„Kijk eens aan Willem!" riep Tine
triomfantelijk uit, „wat een mooie broek
voor jou! Hij is wel wat lang, maar dan
moet je hem maar wat hoog optrekken!"
„Maar Tine," zei Willem aarzelend,
doch hij gehoorzaamde. De broek was
zóó lang, dat Willem er haast heelemaal
In verdween, maar dat was misschien wel
gelukkig, omdat er nu niets van de mod
der te zien was.
Daar kwamen echter Vader en de tuin
man aan. Willem kon niet hard wegloo-
pen, want de broekspijpen sleepten op
den grond. Ook durfde hij niet op te kij
ken of Simons, den tuinman op diens
vragen antwoord te geven.
Maar Tine legde alles heel - verheugd
uit.
„Wij hebben de tóbbe to den vijver ge-
rold en we hebben er Willem in laten
stappen I En de 'boot wiegelde en zonk to
de modder. En daarom hbb Ik hem een
van uw broeken gegeven1, Vader!"
„Och, mijnheer," snikte Willem uit de
diepte van zijn broek". „Ik, ik.
Simons wou hem juist eens flink onder
handen nemen, maar Vader was veel te
goedhartig, om Willem nog meer te straf
fen. Hij nam Tine en Jaapje mee naar
huis, waar Moeder hen vertelde, dat zij
straf verdiend hadden.
Het bed is een vreeselljke plaats als de
zon sohijnt eh het was ook niets prettig,
om van het geld uit den spaarpot een
nieuwe -broek voor Willem te moeten
koopen.
„Het zou me niets kunnen schelen, als
wij eerst maar zelf gevaren hadden vóór
Moeder zei, dat het stout was," bromde
Tine.
Maar Jaap schudde zijn hoofdje en zei:
„Ik houd niet van modder uit den eenden
vijver."
Ik vind, dat Jaapje groot gelijk had!
RAADSELS.
Oplossingen der vorige raadsels.
L De torenhaan.
H. Luctor et emergó. Oor, meter, log,
teug.
Nieuwe raadsels.
I. Men vindt mij aan een schip. Ver
andert men de laatste letter, dan vindt
men mij aan het oog.
H. Het geheel is eén spreekwoord van
7 woorden of 80 letters.
26, 7, 29, 6 is een metaal.
26, 18, 15, 5, 14, 11, 20, 17, 16, 21, 25 ls
de naam van een bekenden heilige.
12, 80, 28,18, 29, 80 is de naam van een
trekvogel.
10, 1, 9 is een boom.
3, 4, 2 is een vogel.
8, 19, 20 ls een lichaamsdeel.
28, 24, 22 is een meisjesnaam.
In de opgave der raadsels van«5 Oct.
is een foutje geslopen. Er staat 1, 4, 12 is
een jongens- of meisjesnaam, dit moest
zijn 1^ 3, 12, doch de meesten van jullie
hebben dit wel begrepen.
t
Goede oplossingen van beide raadsels
ontvangen van:
O. A.; A. B.; K. B.; O. B.; M. B.; K. t. B.;
A. en H. D.; D. en M. D.; J. D.; M. A. en
C. A. D.; H. en M. F.; J. en G. v. F.; J. G.;
J. O. G.; J. J. G.; B. en T. G.; A. H.; A. H.;
W.K,G.K, L. K.; O. K.; H. J. v. d. K.;
E. de L.; A. N.; T. N.; T. O.; J. G. P.; R-
P.J F. G. v. P.; P. J. R.; j. en J. v. R.; J.
en W. S.; I. en A. S.; M. S.; J. J. W. en
O. V.; A. W.; J. M. W.; A. en O. de W.
Zouden jullie er eens om willen denken
de raadsels op een flink velletje papier to
te zenden? Een enveloppe is niet noodig,
maar o! die kleine stukjes papier met op
lossingen raken zoo makkelijk weg, en wie
vindt het nu prettig om raadsels in te zen
den en dan niet bij de goede oplossingen
te staan? Jullie hebt toch allemaal wel een
velletje uit een schrift? Enkelen sturen ze
wel netjes In, vooral de oplossingen van
M. B. zien er altijd keurig uit.
Zullen jullie er aan denken?
Na loting vielen de prijzen ten deel aan:
M. A. en O. Dekkers, Goversstraat 84.
Jannie Geurts, Steengracht 22.
B. en T. Griek, De Ruijterstraat 64.
G. en C. Kroonstulver, Molengracht 14.
Wilh. Kruk, Molenstraat.
Evert de Langen, Schagenstraat 98.
F. G. van Puffelen, Ruijghweg 43.
P. J. Romeyn, v. Hogendorpstr. 36
A. en O. de Wit, Achtergracht Z.Z. 6.
J. J. W. en O. Vermeul, Koningsplein 122.
