HELDERSCHECOURANT
TWEEDE EN LAATSTE BLAD.
PLAATSELIJK NIEUWS
VAN DONDERDAG 15 JANUARI 1925
Onze stadgenoot, de heer Toon de
Hoogh, directeur van de Muziekschool
,yde Toonkunst", is miet 46 tegen 6 stem
men benoemd als directeur van de zang-
vereeniging Euphonia, afd. Schagen der
Maatschappij tot Bevordering der Toon
kunst. Er waren 8 dirigenten, die in aan
merking kwamen voor deze functie.
Onze plaatsgenoot,, de heer H. Oeljée,
slaagde voor het op 17 en 18 Dec. te Amster
dam gehouden examen in het Boekhouden
voor de Federatie van Handels- en Kantoor
bedienden (Mercurius). Leerling van den
heer J. Boon.
Adelborst A. J. Winter, t
Een tragisch sterfgeval had Zaterdag in
het Marine-Hospitaal alhier plaats. De 19-
jarige adelborst der K. M., A. J. Winter,
stierf aan de gevolgen van eene operatie.
Niemand van zijn familie stond om zijn sterf
bed. Winter's vader woont in Indlë, en zijn
in Den Haag wonende familie, kwam eerst
een kwartier na zijn doodt in (Helder aan.
De teraardebestelling van het stoffelijk
overschot had Dinsdagmiddag,opdebegraaf
plaats te Huisduinen, plaats. Het geheele
korps Adelborsten was daarbij aanwezig. De
begrafenis geschiedde met militaire eer en
dit was oorzaak, dat er eenige honderden
menschen, niettegenstaande het mistige
en koude weer, bij tegenwoordig waren.
Aan de geopende groeve werd het woord
gevoerd, namens den commandant van het
Kon. Instituut, door den overste Te Winkel
1« officier van het Kon. Instituut Kolonel
Lam was door ongesteldheid zelf verhinderd',
deze droeve plechtigheid bij te wonen.
Overste Te Winkel schetste Winter als
een rustig, kalm en eenigszins Ingetogen
figuur. Ieder voelde sympathie voor hem.
WJj hebben medelijden met zijn vader, die
zoo veriangand was, zijn zoon volgend jaar,
als een kranig officier, In Indlë terug te zien.
De vlootpredikant Ds. Warners wees er
in zijn toespraak op, dat wij bescheiden moe
ten zijn met onze illusies, want plotseling
kan al onze hoop in puin vallen.
Niet troosteloos is dit heengaan, omdat
w# weten, dat de wil, die ons leven bestuurt,
de wil is van onzen Hemelsohen Vader.
Een oom van den, overledene sprak hierna
een enkel woord en wees op de vervlogen
illusies van dezen jongeni man, dien hij
schetste als een eenvoudig, rustig en terug
getrokken persoon.
De commandant van de Marine-Kazerne,
overste Viflk, sprak vervolgens een woord
van weemoedige herinnering.
Vanwege de familie bracht de voogd een
woord van dank voor de laatste eer, den over
ledene bewezen. Een zevental kransen dek
ten de baar.
Tentoonstelling „Stad Helder 1925".
Naar men ons mededeelt, is door de vol
gende autoriteiten toezegging gedaan in
het te vormen eere-oomité te willen zit
ting nemen: Zijne Excellentie de Minister
van Marine, de Burgemeester van Helder,
Zijne Exc. den Vice-Admdnaal, Comman
dant der Stelling Helder, den Directeur
van 's-Rijkswerf, den heer Ch. L. van de
Bilt, Lid van de Tweede Kamer der Staten-
GeneraaL
N.O.G.O.V. afd. Helder.
Bovengenoemde afdeeling organiseert een
tentoonstelling en fancy-falr, welke in het
Evangelisatiegebouw Palmstraat op 20, 21
'en 22 Januari a.s. gehouden wordt. Men zie
verder de advertentie in dit blad.
Toonkunst-fiitvoerlng.
De afdeeling Helder der Maatschappij tot
Bevordering der Toonkunst, bekend onder
den naam van Muziekvereeniging „Crescen
do", vierde gisterenavond een jubilé, name
lijk haar 40-jarig bestaan. Dat voor deze ge
legenheid' een speciaal Feestconcert was ge
arrangeerd, behoeft niet te verwonderen.
Hiervoor was gekozen Max Bruch's „Lied
von der Glocke een bekend oratorium, dat
hooge elsohen van techniek stelt aan solisten,
koor en orkest. Een viertal solisten) had de
afdeeling voor deze gelegenheid geëngageerd;
dit waren onze oud-stadgenoote, Mevrouw
J. B. MootjMolenaar (sopraan, Amers
foort), Mevrouw Victorie Binnendijkv. d.
Burg (alt, Groningen), en de heeren Th. J.
Hannema (tenor, Den Haag), en Jan van
Rljsselberg (helden-bariton, Den Haag). He
laas was de heer Hannema ongesteld gewor
den, in zijn plaats trad op de heer Tobi (Düs-
seldorf). Onze stadgenoote, Mevrouw Velt-
huijsHuchshorn, en onze oud-stadgenoot,
de heer A. J. O. Mooij (Amersfoort), hadden
belangeloos hunne medewerking aangeboden
voor de piano- en orgelpartij, welke de afwe
zigheid' van houten instrumenten vervingen.
Verder waren koor en orkest aanzienlijk
versterkt met krachten buiten de Vereeni-
ging, zoodat een ensemble was verkregen,
dat eene uitvoering in grooten stijl van dit
prachtige werk kon mogelijk maken.
Alvorens over de uitvoering als zoodanig
iels te zeggen, willen wij eerst het feestelijke
gedeelte daarvan vermelden. Vóór den aan
vang betrad de Voorzitter der afdeeling de
heer Delgorge, het podium en heette de aan
wezigen (die in grooten getale waren opge
komen) welkom. In 't bijzonder dankte spr.
den Burgemeester en Mevr. Houwing voor
hun aanwezigheid, den Commandant van Hx.
Ms. Wachtschip, en den heer Hoog, die den
Vioe-Admiraal vertegenwoordigde en gaf
daarna i'n t kort eenige gebeurtenissen uit
het verleden der afdeeling weer.
Veertig jaar geleden, Lu September 1884,
besloten eenige leerlingen van wijlen den
heer J. P. Brachthuizer alhier, op té richten
een strljkkwartetvereeniging. Het waren de
heeren Albert Klik, Dirk Klik, Jan Spruit,
allen sedert overleden, en J. Delgorge. Van
dat kwartet nam hun leermeester de leiding
op zich. De muziekavonden werden om beur
ten bij de leden aan huis gehouden, en reeds
de eerste avond de beste moest ook onze Ver-
eeniging een naam hebben. Na eenig beraad
besloten wij, dat ze „Crescendo" zou heeteri.
Die naam heeft zich in werkelijkheid bewaar
heid, want in 1887 was ons clubje reeds zoo
uitgebreid geworden, door aansluiting van
beoefenaars van strijk- en blaasinstrumen
ten, dat naar een vast repetitielokaal moest
uitgezien worden. Onze finantiën waren ech
ter van dien aard', dat wij geen gelden voor
lokaalhuur konden afzonderen. Besloten
werd, dat een deputatie van onze Vereen,
naar den Burgemeester zou gaan, destijds
den Eoeiachtharen heer Stakman Bosse, om
hulp en steun te verzoeken. Zeer welwillend
werden wij ontvangen, en kregen de blijde
boodschap mee, over een schoollokaal, met
vuur en licht, gratis te mogen'beschikken.
Dankbaar is daar geruimen tijd gebruik
van gemaakt, totdat een nog meer geschikter
lokaal, met piano en orgel, noodig werd voor
ons. Jaarlijks werden er drie uitvoeringen
gegeven, uitsluitend voor invité's, totdat wij
meer'geldmiddelen moesten hebben en beslo
ten kunstlievende leden aan te werven, wat
wonder wel gelukte.
In 1890 werd besloten de Vereeniging
uit te breiden met een vocaal gedeelte, ge
mengd koor. Van dien tijd af kwamen er op
de programma's gecombineerde nummers en
afzonderlijke voor zang of orkest voor.
In 1901 werd de Vereeniging verheven tot
een Afdeeling van de Maatschappij tot Be
vordering der Toonkunst en werden de sta
tuten door het hoofdbestuur 8 Oct, goedge
keurd' als .Muziekvereeniging „Crescendo",
Afd. Helder en Omstreken van de „Mij. t/b.
der Toonkunst". Betrekkelijk kort daarna
gaven wij als Toonkunst-afd. ons eerste oon-
cert onder directie van den heer Leewens
Een zeer groote attractie wns het toen, dat
de heer Dan. de Lange, Hoofdbestuurder van
Toonkunst, als hoogstaand kunstenaar, met
een 6-tal solisten een werkzaam aandeel aan
dat concert nam, wat mede enkelen uwer nog
wel ln t geheugen zal liggen. Het was een
schitterende entréel In 1911 werd onze Ver
eeniging Koninklijk goedgekeurd.
Tal van oratoria, alsmede van kleinere,
doch daarom niet minder belangrijke werken
zijn door ons in die 40 jaar ten gehoore ge
bracht en een keur van solisten, dikwijls van
zeer goeden naam, hebben hunne medewer
king daaraan verleend.
Voor liefdadige doeleinden heeft de Ver
eeniging steeds haar krachten zoo noodig
beschikbaar gesteld, en meermalen daardoor
schitterende resultaten bereikt
Éénmaal gaf de Afdeeling Helder met de
Afdeeling van Toonkunst te Schagen een ge
combineerd ooncert te Helder en te Schagen,
wat ook een groot succes was. Meermalen
mochten wij in de orkestbegeleiding assisten
tie hebben van leden van het Stafmuziek
korps der Marine, eenige malen zelfs het
corps in zijn geheel. Ook „Helders Mannen
koor" gedenken wij gaarne, hebbende in zijn
geheel of gedeeltelijk ons heeren zangersma
teriaal aangevuld, zoo ook nu wederom. Ver-
volgens een woord van dank aan Mej. Janna
Meijers, die zeer veel jaren achtereen op de
repetities en ooncerten belangeloos de piano
partijen op zich nam, en aan Mevr. Velthuijs,
ons geacht mede-bestuurslid, die de laatste
jaren ook geheel belangeloos de pianopartijen
vertolkt op alle repetities en uitvoeringen.
De aan onze afdeeling verbonden Muziek
school geeft alle reden tot tevredenheid, en
mag zich in groote belangstelling verheugen.
Dank zij de bekwame leerares en leeraren,
mogen wij erkennen, dat de jaarlijksche
openbare lessen tot groot genoegen van de
ouders der leerlingen en van ons 'bestuur
blijkt te zfln in goede handen. Een der zicht
bare en straks hoorbare gunstige resultaten
is wel Mevr. Mooij, onze sopraan-soliste, die
vanaf de jongste kinderzangklasse, totdat zij
haar einddiploma van de Mij. „Toonkunst"
voor solozang behaalde, steeds leerling en
later leerares onzer school was.
Achtereenvolgens zijn de navolgende hee
ren voorzitter geweest. 1. Delgorge, 2 wijlen
de heer Filbri, die de Vereeniging steeds zijn
beste krachten gaf en haar voornamelijk in
haar tweede bloeitijdperk bracht Hij leeft
dan ook in dankbare herinnering bij ons
voort; 8. de heer Stumphius, ook hem van
deze plaats onzen dank en tenslotte wederom
Delgorge, vanaf de oprichting bestuurslid) en
op heden voorzitter der afdeeling.
Als directeuren kunnen wij noemen wijier.
de heeren Brachthuizer, Reflers en_ Egbers
vervolgens den heer Leewens, Mejuffrouv
Klerk, de heeren Mooij, De Hoogh en ten
slotte wederom den heer Leewens, onzea
f eestdirecteur.
De afdeeling heeft 2 honoraire leden, waar
van er één (Mevr. DelgorgeMeijer») van ff
de oprichting der zangafdeeling tot hedci,
dus 36 achtereenvolgende jaren, haar step
mede in de koren heeft doen klinken.
Gezien het feit, dat onze besturen trachtm
de concerten zoo hoog mogelijk op te voerai,
wat solisten, koor en orkest betreft, hebbm
wij het voor een gemeente met 30.000 invo-
ners nimmer kunnen brengen boven de ®0
Toonkunst-leden, wat toch waarlijk te weing
mag genoemd' worden. Mochten wij niet vin
verschillende zijden meermalen moreel en en
financieelen siteun ondervinden, o. a. van <ns
Gemeente-Bestuur en voornamelijk van >ns
Hoofdbestuur der Maatschappij, die ons Kik
ditmaal wederom in staat stelde dit concrt
zoo luisterrijk mogelijk op te voeren, wij
zouden dan zeer waarschijnlijk niet op ulk
een langen levensduur mogen terugzien. Den
hartelijk woord van dank is hier dan ookw*-!
op zijn plaats aan hen.
Dames en heeren, stelt ons ln staat nog
meerdere jubilea te mogen herdenken, loor
mede te werken tot uitbreiding van ons lden-
aantal, wat zeer noodzakelijk is om in >nze
plaats het muzikale leven mede te helpm op
peil te houden, zoo mogelijk te verhoogt*.
Nog zeer veel zou iji kunnen releveren,
maar reeds te veel is er van uw aandaolt ge
vraagd. Nogmaals dank aan allen, én ou aan
hen, die in moeilijke tijden ons ateed hun
steun verleenden. Wij zien dankbaar terug
op de afgelegde 40 jaren en hopen nu aan te
sturen op het gouden feest.
Spr. richt zich tenslotte tot den dirigent,
den heer Leewens, die destijds ook het eerste
ooricerUeidde. Wij achten ons gelukkig, dat
dit feestconcert wederom ondeT uwe leiding
plaats heeft, U doet alles om het peil der con
certen zoo hoog mogelijk op te voeren. Spr.
biedt den heer Leewens een stevigen en
fraaien muzieklessenaar aan.
■Aan de dames-solisten en Mevr. Velthuys
worden vervolgens bloemstukken aangebo
den; laatstgenoemde, die steeds bereid is de
begeleiding op zich te nemen, ontvangt te
vens een duurzaam souvenir aan dezen
avond Door het koor zelf werd den heer
Delgorge een fraaie krans aangeboden.
Aan het einde van bet eerste deel had de
huldiging plaats van de verschillende zuster-
vereendgingen. Allereerst betrad de heer
Haan, secretaris der afdeeling, het podium.
Behalve de afdeeling-zelve, zoo zeide deze
heer, zijn er nog andere jubilarissen te hul
digen. Want bij de oprichting van „Cres
cendo" was de heer Delgorge direct in het
bestuur vertegenwoordigd en thans is hij
nog steeds onze voorzitter. Allerlei herinne
ringen zullen in die 40 jaar thans wel bij
den heer Delgorge opkomen, aangename,
maar ook minder prettige natuurlijk. Toen de
afdeeling haar zilveren jubileum vierde, is de
heer Delgorge eerelid geworden der Maat
schappij, een groote onderscheiding, die
wij thans natuurlijk niet meer kunnen ver-
leenen. Wij meenden evenwel een stoffelijk
huldeblijk te moeten geven en spr. doet den
heer Delgorge toezegging dit binnenkort te
zullen overhandigen, daar het vanavond niet
mogelijk was. Aan Mevr. Delgorge wordt een
fraaie bloemenmand overhandigd.
Van het Hoofdbestuur is een schriftelijke
gelukwensch ingekomen, persoonlijk is het
verhinderd tegenwoordig te zijn. Verder zijn
een menigte brieven en telegrammen inge
komen, o. a. van „Helder's Gemengd' Koor",
„Wlnnubst", „Stedelijk Muziekkorps",Mor
genrood" en „Harmonie".
De heer Marwltz wenscht namens het koor
den voorzitter geluk. Geen repetitie was er
of de heer Delgorge zorgde voor instrumen
ten en al het noodige. En na 40 jaar lang be-
i stuurslid bespeelt hij thans nog met evenveel
IJver de cello als vroeger. Het koor benoemde
een Comité voor het aanbieden van een hul
deblijk, ook de medewerkende leden van zus-
tervereenigingen droegen hieraan by.
8pr. overhandigde den heer Delgorge een
eetgarnltuur ln étui en aan Mevr. Delgorge
een bloemstuk.
De kapitein J. Zwart biedt namens „Hel-
der's Belang" een krans aan; de heer Abbe-
nes namens .Melders Mannenkoor", de heer
Valkenburg namens „Inter Nos", de heer
Schmidt namens .Kunst arm t Volk", een
bloemstuk, Mej. Meijers komt eveneens met
een bloemenmand, en tenslotte dankt de heer
Delgorge voor alle vriendschap en goede
wenschen»
Tot zoover wat het feestelijk deel betreft.
IWy hadden toen het eerste deel van dit
groote koorwerk al gehoord, en wisten dus
al, dat de uitvoering in alle opzichten ge
slaagd was. De muziek van Max Bruch is
muzikaal en dit gedicht met zijn afwisselende
lyrische stemming en zijn verhalende inter
mezzo's is bij uitstek geschikt voor muzikale
interpretatie. Er komen zeer fraaie gedeelten
in voor, en zoowel koor als orkest toonden
volkomen voor hun taak berekend, al viel er
hier en daar wel eens een dissonant door ver
keerd invallen enz. Zulke dingen zijn, bij een
uit zoo heterogene elementen samengesteld
koor, nu eenmaal ontermijdelijk. Reeds is
gereleveerd, dat zoowél voor koor als orkest
krachten moesten worden geleend', daar
Toonkunst zelf over niet voldoende beschikt.
Dit doet aan de waarde der opvoering als zoo
danig natuurlijk niets af en wel mag van deze
plaats een woord van waardeering worden
gebracht aan den, dirigent, den heer Leewens,
die een zóó groot en zwaar werk aandurfde.
Het koor bereikte een groote sterkte in de
verschillende nummers; de lezer zal het bil
lijken, als wij, in dit late nachtelijke uur, niet
op alle dingen ingaan en onzen indruk ge
comprimeerd) weergeven. Prachtig bijvoor
beeld was het brandkoor, de jammer en de
verwarring van den brand', door Bruch zoö
mooi weergegeven, werd met gloed en kracht
vertolkt; prachtig ook was het slotkoor met
het jubelmotief, en het breed-opgezette einde.
Hier en daar is de orchestrale begeleiding
van een wondere schoonheid, zoo in de tenor
solo (No. 4) „Vom Mfidchen reisst sich stolz
der Knabe", in het pkchtitge terzett „Hol-
der Friede" met de motieven uit „Stille
Nacht, heilige Nacht", dat vrome Duitsche
kerstlied Wij doen hier en daar maar een
greep.
Thans een enkel woord over de solisten.
De bariton, de heer Van Rijsselberg, had een
buitengewoon, krachtig, sonoor geluid, daar
hjj een basparty moest zingen, schoot hy in
het lage register wel eens tekort, maar zyn
geweldig geluld imponeerde en daverde de
zaal fn. De heer Tobi, die onvoorbereid zyn
party zong, had- een veel minder sterke stem,
in het midden-register was zy zeer goed,
maar in de hoogte begaf zy hem. Hy zong
evenwel zeer muzikaal en met goede voor
dracht, al kon hy tegen den bariton niet op.
Later op den avond werd hy beter.
Zeer goed was de alt, Mevr. Binnendyk.
Ook zy heeft een sterk geluid, niet altyd
even sympathiek, maar zy was tegen haar
rol opgewassen. Mevr. MooyMolenaar
heeft een zuivere, sympathieke, maar niet
zeer sterke stem, en haar falset, die zy her-
haaldeiyk zingen moest, was niet zeer fraai.
In de kwartetten, terzetten, enz. ontbrak,
tengevolge der zeer uiteenloopende stem-
capaciteiten, voldoende eenheid', al werden ze
overigens zuiver en goed gezongen.
Aan het slot bracht de heer Leewens een
speciaal woord van dank aan Mevr. Velthuys
en den heer Mooy voor hun „onzichtbare"
medewerking ter vervanging van klarinetten,
hobo's e. d.
Summa summarum: een mooie avond. Dat
was aller oordeel, schitterend geleid, met
verve en gloed gezongen, een parel aan de
kroon der afdeeling. En het harteUjke, lang
durige applaus van het publiek toonde wel,
dat men dit ook zoo opvatte.
Bal besloot den avond). Verschillende jonge
dames hadden daarvoor toilet gemaakt, dus
dat cal wel geanimeerd zijn geweest
Dubbel Mannenkwartet „Inter Nos".
Bovengenoemd kwartet geeft Vrijdag
28 Januari haar jaariyksch concert ln
Casino, ditmaal met medewerking van een
uitmuntend ensemble nJ. „Het Amster-
damsche Instrumentaal Solistenquartet".
Dit kwartet bestaat uit vier der beste
leden van het Concertgébou w-orohest en
is in waarheid een kunstenaars-ensemble.
Hieronder volgen eenige kritieken on
derteekend door drie vermaarde dirigen
ten van het oonoertgebouw:
Betreffende toegangsregelingën raad
plege men de biljetten en advertentie'».
Goed afgelooper»!
Dinsdagnacht 1'/| uur werden de be
woners van de Jonkerstraat en omgeving
opgeschrikt door de kree' .Brand, brand 1"
Toen zy uit hun huisjes keken bemerkten
zy dat er op het terrein van de Gasfabriek
een vlammenzee omhoog steeg. Een ge
weldige vonkenregen daalde op hun huis
jes neer, die zy in allerijl verlieten.
De directeur van de Gasfabriek, de
heer Teune bemerkte van uit zyn slaap
kamer den brand. Hy belde direct de
brandweer op en spoedde zich toen naar
de plaats des onheils.
De bergplaats voor gereedschappen en
de timmermanswerkplaats, stonden in
lichte laaie. Deze beide houten gebouwtjes,
staan vlak achter den grooten gashouder.
Het was een bizonder geluk, dat de wind
uit het N.W. woei, anders was het onheil
niet te overzien geweest. Nu waren de
vlammen van den gashouder af.
De heer Teune koppelde oogenblikke-
ïyk een slang op de waterleiding en
wierp de straal water in de vlammen.
Het mocht hem, na een klein half uur
gelukken den brand meester te worden.
Toen om tegen twee uur de brandspuit
kwam, kon deze onverrichterzake huis
waarts keeren.
Dè rust in de Jonkerstraat was spoedig
teruggekeerd, toen het gevaar was ge
weken. De menschen gingen weer in hun
wonirgen, en konden hun zoo onaange
naam gestoorde nachtrust voortzetten.
VermoedeUjk is de brand ontstaan door
een gaspit, die in de bergplaats van ge
reedschappen brandde.
Verzekering dekt de schade.
Uitslag der openbare verkooping
gehouden ten overstaan van Notaris Baas
op Woensdag 14 Januari 1926.
Het huis en erf aan de Viachstraat No.
18; twee huizen, dienende tot bergplaats,
met grond aan de Viachstraat No. 11 en 9;
de pakhuizen met erven, schuur en grond
achter het vorige perceel. Kooper D. Pot
q.q. voor 8816.
Het huis en erf aan de Kerkgracht No.
29. Kooper O. Taylor q.q. voor 2100.
Verslag der Gemeentelijke Arbeidsbeurs
over de maand December 1924.
Mannen.
Aanvragen van werkgevers kwamen in
om:
1 ass. boormeester, 16 grondwerkers, 1
hulp-doodgraver, 1 kantoorbediende, 1
letterzetter, 2 loopknechts, 1 lijstenmaker,
2 metselaars, 1 pijpfitter, 2 stokers, 16
transportarbeiders, 2 timmerlieden. Totaal
47 personen.
Aanbiedingen kwamen ln van: 4 ass.
boormeesters, 1 banketbakkersleerling
ben. 18 jaar, 1 boekbindersleerling ben. 18
jaar, 1 betonwerker, 1 chauffeur, 1 eleo-
tricien, 27 grondwerkers, 1 huisknecht,
4 hulp-doodgravers, I hulp-monteur, 2
kanoorbedienden, 2 kleermakers, 1 kel
ner, 18 losse-werklieden, 2 loopknechts, 6
landarbeiders, 1 landarbeider ben. 18 jaar,
1 letterzetter, 6 metselaars, 1 metselaars-
leerling ben. 18 jaar, 6 opperlieden, 1
pypfitter, 2 straatmakers, 2 smid-bank
werkers, 1 stoker, 1 slagersleerling 'ben.
18 jaar, 6 schilders, 8 smidsleerlingen ben.
18 jaar, 2 smeden, 19 transportarbeiders,
17 timmerlieden, 5 tknmerm ansleerlingen
ben. 18 jaar, 1 tuinman, 1 vissoher, 1 wia-
selloqper, 1 yzerwerker. Totaal 188 per
sonen.
Geplaatst werden:
1 ass. boormeester (voor uitzending
naar Roemenië), 16 grondwerkers, 1 kan
toorbediende, 1 letterzetter, 2 loopknechts,
1 matroos, 2 metselaars, 1 pypfitter (voor
uitzending naar Ouragao), 2 stokers, 16
transportarbeiders, 2 timmerlieden. Totaal
46 personen.
Vrouwen.
Aanvragen van werkgeefsters kwamen
in om:
6 dagmeisjes ben. 18 jaar, 8 dagdienst
boden intern, 1 huishoudster, 2 noodhulp
dienstboden, 8 werksters, 8 winkeljuf
frouwen ben. 18 jaar. Totaal 26 personen.
Aanbiedingen: kwamen in van:
6 dagmeisjes ben. 18 jaar, 8 dag dienst
boden, 2 dienstboden intern, 2 dienstbo
den intern ben. 18 jaar, 1 huishoudster,
1 kantoorbediende ben. 18 jaar, 1 nood
hulp-dienstbode, 0 werksters, 2 winkel
juffrouwen ben. 18 jaar. Totaal 26 per
sonen.
Geplaatst werden:
4 dagmeisjes, 1 dagdienstbode, 1 dienst
bode intern, 1 huishoudster te Rotterdam,
1 noodhulp dienstbode, 3. werksters, 8 win
keljuffrouwen. Totaal 14 personen.
ONZE GEMEENTELIJKE INKOMSTEN
EN UITGAVEN VOOR HET JAAR
1926.
Ten aanzien van de begroeiing van
de Gasfabriek
valt het volgende op te merken.
De eerste uitgaaf-post geeft aan, hoe
veel men denkt in 1926 te zullen moeten
besteden aan grondstoffen voor de fabri
catie van gas enz. Daaruit bUjkt, dat voor
de hoofdgrondstof, de kolen, dit jaar ge
raamd wordt 180508, tegen ƒ168243,20
in 1924 en een werkelijke uitgaaf in 1923
van 161644.01'. In hoofdzaak wordt die
lagere raming veroorzaakt door de lagere
raming van den kostprijs per ton kolen,
n.L 14.75 per ton. Dit is de geraamde
prijs per ton afgeleverd in de fabriek. In
1923 was dit 19.89. Dus een belangrijk
verschiL In 1923 werd echter met die ko-
lenprys toch nog een winst gemaakt van
63112, 22'. Men zou verwachten, dat er
nu dan een winst geraamd zou worden
van omstreeks 100.000.Neen, in
tegendeel wordt de winst lager geraamd
en wel op 67946.Hoe komt dat?
Men verwacht een vermindering van
den verkoop van gast Dit is al een heel
slecht teekenl Doch in die begrooting
wordt nog een totaal productie van
3495000 MA geraamd, dat is dus slechts
8610 M.8 minder dan in 1923 is geprodu
ceerd Deze kleine hosToeübaid wettigt
dus niet ongeveer 40.000 winst minder
te ramen. Wenschen dus B. en W. inder
daad' 67946 winst te maken, dan verdient
het zeker aanbeveling, dat de Raad aan
d'en geulten wensoh kracht by zet door
de daad en den gasprijs met 2 cent ver
laagt.
Het Collége van B. en W. zegt dat die
verminderde verkoop van .gas het gevolg
is van het électriciteitsverbruik. Dat ls
zeer ernstig te betwijfelen. Wat wel waar
is, hetgeen ze ln de tweede plaats zeggen,
is, nl. dat het petroleum-verbruik toe
neemt. En inplaats dat het College door
middel van een lagere prijsstelling van
het gas, de toeneming van het gebruik
van! do petroleum wil tegengaan, wen
schen zy dat niet te doen. Wol willen zy
overwegen een prijsverlaging van in-
dnstriegas. Dus feitelijk het electriciteits-
bedrijf concurrentie aandoen. Dit ls
averechtsche politiek. In de eerste plaats
hierom, wyi dit ingaat tegen den ontwik
kelingsgang en juist door de Overheid
meer propaganda wordt en moet worden
gemaakt voor het betrekken van electrl-
citeit ais drijfkracht. Bovendien zal het
resultaat heel gering zyn, daar wel het
aantal el ectro-motoren toeneemt en niet
het aantal gasmotoren. Meerder verbruik
van het bestaande aantal gasmotoren te
verwachten, ln die mate, dat daardoor
prijsverlaging van het gas ever de ge
heele linie kan worden verkregen, wie
zal dat nu nog Inderdaad gelooven.
Neen dé eenige goede oplossing is,
zoo als de leden van dén Raad in de sec
ties hebben bepleit: prijsverlaging van
het gas, juist over de geheele linie. Hoe
B. en W. er tóe komen om te beweren,,
dat daarvan geen voldoende toename van
het verbruik is te verwachten, is ons een
raadsel Nog voor enkele jaren geleden
is door het College, hoewel van uit den
Raad daartegen is gesputterd, een verla
ging van den gasprijs voorgesteld, met
het resultaat, dat het debiet zoodanig
toenam-, dat er inplaats van verlies, een
niet onbelangrijke winst wend gemaakt.
En zoo nu, tegenover den thans gelden
den petroleumprijs, de prijs van het gas
wordt gehandhaafd), leidt dit tot steeds
verminderde consumptie,' dus verhoogjïng
van den kostprijs en komt meer en meer
dé gasfabriek bij de burgerij in diia-
crediet.
Laat men toch bedenken, dat men het
eenmaal verloren terrein heel moeiUj'k
weer terug wint, en dat men dus de ver
bruikers, die men van zich heeft ver
vreemd, en door aankoop van petroleum-
toesteïlen naar het verbruik van die
brandstof heeft gedreven en verbonden,
niet meer op stel en sprong, als verbrui
kers van gas terug krijgt.
Men zou kunnen vragen, of dan niet
de overige uitgaven, tot het zoo belang
rijk drukken van dé einduitkomst hebben -
by gedragen. Neenl Dat is niet het gevaL
Aan salarissen, arbeidsloonen, zoowel van
technischen als comptabelen dienst, pen-
sioenbijdragen enz., wordt totaal geraamd
134349 tegen 149913,47 in 1924 en een
werkelijke uitgaaf in *23 van 146234.74'.
Deze vermindering compenseert voldoen
de de hooger geraamde uitgaaf aan „On
derhoud', nL 27692. tegen 26396 in
1924 en een werkelijke uitgaaf van
21847,04 in 1923. Wy zullen daarby
maar niet lang stil staan. Kortheidshalve
herinneren wij er steeds aan, dat die
hoogere onderhoudskosten volgens ons
oordeel moesten volgen, 't Feit demon
streert zioh thans in deze begrooting. Al
leen zy vermeld, dat biykbaar de „nieuwe"
ovens aardig aan onderhoud gaan kosten.
Immers blijkt dat dit onderhoud gekost
heeft in 1922 1286,77 in 1923 847,06;
geraamd is in 1924 6000 en voor 1925
geraamd wordt 3000.Deze cyfers
demonstreeren' de juistheid van ons vroe
ger geleverd' betoog.
Doch dan zal de minder goedé uitkomst
zeker moeten zitten in de ontvangsten?
Ja, inderdaad. Zooais die „geraamd" zyn,
doet de uitkomst zien, dat geraamd wordt
sis opbrengst van het gas op 446870,
Dlr. A. J. Leewens.
Willam Mengelberg, Juni 1924.
Het Ameterdamsehe Instrumentaal Bolisten-
Quartet bestaat uit eerste rersn kuistenaare.
Ze spelen prachtig, zoowel wat techniek als
muzikale voordracht, betreft. Gaarne beveel
ik deze kunstenaars iedere concert-directie of
vereeniging zeer warm aan. Ze zullen overal
groot succes hebben.
(w.g.) Willem Mengelberg,
Directeur v/h Concertgebouw-orkest.
Die Herren D. Speet», D. M. Tonnis R. Sell
und E. Haagman, welahe das „Amsterd&m'sche
Instrumental Solieten-Quartett" bilden, eind
vier Meister auf ihren betr. Instrumenten,
sowohl in Bez-ug auf Ton als auch auf Teohnlk.
Da die vier Herren anch vorzttgliche Musiker
sind, eo erzieht eich ein Ensemble von aus-
gezeiohneten Qualitüten, das ein vieleeitiges
Program mit Künstlerisoher Sorgfalt einstu-
dirt hat.
Amsterdam, 28 Juni 1924.
(wg) Dr. Karl Muck.
Es ist mir ein Vergntlgen, die Leistungen
des „Amsterdameoh Instrumentaal Solisten-
Quartet" ftlr ganz ausgezeichnete zu erkifiren.
Wie könnte ee auch andere sein, wenn sloh
vier so vertreffliche K.tnsüeir der iertünn-
ten Amsterdamer Orchesters in mueikallaohen
Aufgaiben vereinigen, bel denen jeder dersel-
ben seine ganzen sol ist lachen Ftihlgtkelten zu
entfalten Gelegenheit findet
Amsterdam 9 Juni 1924. v
(wg.) Bruno Walter.
i
