E
T
PRIJSVERLAGING
Zenuw
tabletten
Mijnhardt
VAN DONDERDAG 8 OCTOBER 1925
TWEEDE EN LAATSTE BLAD.
PLAATSELIJK NIEUWS.
Te Amsterdam is bevorderd tot arts
de heer H. S. v. <L Loe, geb. te Helder.
W. J. Maalsteed. f
De Muziekschool der Maatschappij voor
Toonkunst te Leiden heeft een verlies ge
leden door den dood van haar leeraar,
W. J. Maalsteed, onzen oud-stadgenoot,
die Vrijdag l.L in de kliniek van prof.
Winkler te Utrecht op 30-jarigen leeftijd
is overleden. Op het Conservatorium te
's-Gravenhage werd hij tot een der besté
leerlingen van den leeraar Van Beynum
gerekend. De heer Maalsteed was ruim
drie jaar aan de Leidsche Muziekschool
verbonden en hij deed zich daar, behalve
als bekwaam musicus ook kennen als een
verdienstelijk paedagoog.
Verkiezing Kamer van Koophandel.
Tengevolge van de periodieke aftreding
van een achttal leden der Kamer van
Koophandel zal 8 November as. eene ver
kiezing plaatshebben. De aftredende leden
zijn:
Voor afd. Grootbedrijf, de heeren:
M. A. Kolster, Helder; J. Blaauboer Kz.,
Barsingerfiorn; G. Grondsma, Alkmaar;
J. G. Messelaar, Alkmaar.
Voor de afd. Kleinbedrijf de heeren:
J. Ookter, Alkmaar; J. Hoogland, Broek
op Langendijk; G. Nobel, Winkel; J. Rin-
gers, Alkmaar.
Aanbesteding.
Door Burgemeester en Wethouders van
Helder werd Dinsdagmiddag ten raad-
huize alhier aanbesteed de levering van
Brandstoffen voor de Gemeentegebouwen,
gedurende het winterseizoen 1925'26. De
volgende billetten waren hiervoor ingeko
men:
B. Bethlehem, Helder, HolL anthraciet
20/30 8.49, id. 80/50 8.74, eierkolen
1.69, aanmaakturf 1.09, korte turf
0.80, vuurmakers 0.40. Gebr. Greven,
Helder, HolL of Belg. anthraciet 20/30
8.25, 80/50 8J>0, Duitsche steenkolon
2.10, eierkolen 1.80, lange turf 1.30,
korte id. 0.85, vuurmakers 0.35. H.
Booy Zn., Helder, Holl. anthraciet 20/30
2.999, eierkolen 1.599, lanje turf
0.999, korte turf 0.799, vuurmakers
0.374. J. de Haan, Helder, Belg. anthra
ciet 20/30 2.90, HolL anthraciet f 2.90,
eierkolen 1.60, korte turven 0.80, lange
id. 1.15, vuurmakers per baal van 2000
stuks f 1.Wed. Bakker, Helder, HolL
anthraciet 20/30 2.80, 80/50 8.30, Belg.
id. 20/30 8.eierkolen 1.45, steen
kolen 1.90, lange turf 1.05, korte id.
0.771», vuurmakers f 0.35.
Alles per 100 eenheden. De firma Booy
sohreef in per 1000 eenheden.
Door den architect S. Krijnen te Helder
werd aldaar Woensdagmorgen aanbe
steed het bouwen van een woonhuis aan
Vischmarkt no. 80, het verbouwen van
perceel Nieuwstraat 86 aldaar, beide voor
rekening van de firma Gebr. Kruyff te
Helder. Ingeschreven was als volgt:
Voor perceel 1 (bouwen woonhuis): G.
Groot 4193.—, H Riemers Sr. 4240.—,
C. Bot 4300.—, Starrenburg Boerdjjk
4860.—, Minneboo Walboom f 4374.—,
H. Preeke 4540.A. A. Valkhoff
4579.—, Gebr. van Pelt 4600.J. O.
van der Plas 4700.H. F. Bosch
4970.—.
Voor perceel 2 (verbouwen Niéuw-
straat): H. Riemers Sr. 8920.Minne
boo Walboom 4149—, O. Bot 4200.—,
J. O. van der Plas 4220.Gebr. van
Pelt 4260.—, H. Freeke 4278.—, G.
Groot 4387.—, Starrenburg Boerdjjk
4560.—, H. F. Bosch 4660.-^
Voor de massa: H. Riemers Sr. 7797.
Allen te Helder.
Een treffende begrafenis.
Woensdagmiddag werd op het kerkhof
te Huisduinen ter aarde besteld het stof
felijk overschot van de 21-jarige Guurtje
Ottervanger, na lang en geduldig lijden
overleden. Van de zijde der buren en
kennissen was de belangstelling voor dit
sterfgeval buitengewoon groot, verschil
lende kransen en bloemen waren gezon
den, waaronder van de buurtbewoners
zeer groote. De medearbeidsters van het
overleden meisje (zij was op de confectie
fabriek van Gebr. Meyer werkzaam) wa
ren op het kerkhof vertegenwoordigd,
eveneens een deputatie uit de buurtbe
woners. Ook verder was de belangstel
ling zeer groot en de op het kerkhof aan
wezigen waren zeer onder den indruk
van dit sterfgeval.
Een groot aantal bloemstukken, waar
onder zeer fraaie, dekte de baar.
Practlsch Idealisten Associatie.
Wij herinneren aan de lezing van de
P. L A. op hedenavond 8.15 in de boven
zaal van café „Central" Kanaalweg.
Spr. de heer Oene Jonker, onderwerp:
„Wat de P. L A. is en wil".
Lezing Prof. Obblnk.
Mogen wij er onze lezers aan herinne
ren, dat morgenavond de lezing van Prof.
Obink over Palestina eni Syriö plaats
heeft? Deze hoogleeraar beschikt over een
prettige manier van doceeren; hij is niet
dor of droog, en onthoudt ach van te veel
.geleerdheid". Zijn doel is een en ander
te vertellen van dit land, dat hij bereisd
heeft en waarvan hij mooie photo's heeft
megebracht Velen moeten zich nog her
inneren zijn vorig bezoek, toen prof. Ob-
bink op boeiende wijze over Egypte sprak.
Naar hert land der Joden vort ons de
hoogleeraar thanw mede.
Ingezonden Mededeeling.
Zenuwstillendzenuwsterkend. Buisje 7§ ot.
Wy vertrouwen, dat ook thans weder
velen onder het gehoor van dezen emi-
nenten spreker zullen zijn om hun A(lge-
meene) G(eestelijke) O(ntwikkeling) uit te
breiden.
Verslag der Gemeentelijke Arbeidsbeurs
over <le maand September 1925.
Mannen.
Aanvragen van Werkgevers ikwamen in
om:
1 colporteur, 1 congienge, 1 leerling-
letterzetter ben. 18 jaar, 4 loopknechts, 1
loopjongen ben. 18 jaar, 1 los-werkman,
3 matrozen, 1 smid, 1 smidsleerling ben.
18 jaar, 110 transportarbeiders, 1 tuin-
mansfeerling ben. 18 jaar, 1 winkelbe
diende. Totaal 126 personen.
Aanbiedingen kwamen in van:
2 'bankwerkers, 1 banketbakkersleer
ling ben. 18 jaar, 1 bediende groote vaart,
1 betonwerker, 1 'brood-bakker, 2 chauf
feurs, 1 colporteur, 1 conciërge, 2 electrl-
ciens, 17 'grondwerkers, 1 kappersleer
ling 'ben. 18 jaar, 1 kleermaker, 8 kellners,
5 kantoorbedienden, 6 landarbeiders, 1
leerling-letterzetter -ben. 18 jaar, 4 loop
knechts, 6 loopjongens ben. 18 Jaar, 1
leerling-kantoorbediende ben, 18 Jaar, 20
losse werklieden, 8 matrozen, 4 opperlie
den, 1 radio-telegrafist, 1 reiziger, 1
schoenmakersleerling bert 18 jaar, 2
smidsleerlingen ben. 18 jaar, 2 smid-bank
werkers ben. 18 jaar, 8 schilders, 4 sto
kers, 1 stukadoor, 1 steenbikker, 89 trans
portarbeiders, 1 tremmer, 11 timmerlie
den, 8 timmermansléerlingen ben. 18 jaar,
1 tuinmansleerling 'ben. 18 jaar, 1 vlieg
tuigmaker. Totaal 156 personen.
Geplaatst werden:
1 colporteur, 1 congieige, 1 leerling-
letterzetter 'ben. 18 Jaar, 14 grondwerkers,
4 loopknechts, 1 loopjongen ben. 18 jaar,
1 los werkman, 8 matrozen, 1 reiziger, 1
smid, 1 smidsleerling ben. 18 jaar, 110
transportarbeiders, 1 tuinmansloerling
ben. 18 jaar, 1 winkelbediende. Totaal 141
personen.
Vrouwen.
Aanvragen van werkgeefsters kwam in
om:
1 aardappelschilster, 1 ass. huishouding,
1 breister 'ben. 18 jaar, 1 buffetjuffrouw,
5 dagmeisjes ben. 18 jaar, 7 dagdienstbo
den, 4 dienstboden intern, 1 huishoudster,
1 kamermeisje, 1 meid-huishoudster, 2
werksters, 1 winkeljuffrouw. Totpal 26
personen.
Aanbiedingen kwamen in van:
6 aardappelsohilsters, 1 ass. huishou
ding, 1 breister ben. 18 jaar, 8 dagmeisjes
ben. 18 jaar, 7 dagdienstboden, 2 dienst
boden intern, 1 huishoudster, 1 kantoor
bediende ben. 18 jaar, 1 naaister, 14 werk
sters, 8 winkeljuffrouwen ben- 18 jaar.
Totaal 49 personen.
Geplaatst werden:
1 aardappelschilster, 1 ass. huishouding,
1 breister 'ben. 18 jaar, 2 dagmeisjes ben.
18 jaar, 4 dagdienstboden intern, 1 huis
houdster, 2 werksters, 1 winkeljuffrouw.
Totaal 10 personen.
Uit het Politierapport
Maandag werd een los' werkman aan
gehouden, die verdacht werd, de blauwe
broeken, ten nadeele van een van de man
schappen van het Noorsche bjb., ontvreemd
te hebben. Hij werd in verzekerde bewa
ring gesteld.
Maandagmiddag te ongev&r half vier,
werd op verzoek van de politie te Zaan
dam, een schipper aangehouden van een
vrachtboot De schipper wordt verdacht
te Zaandam vadschiheid dn geschrifte te
hebben gepleegd.
Dinsdagmorgen werd hij op transport
gesteld naar Amsterdam.
Op aanwijzing van een banketbakker
hier ter stede, werden Dinsdagmiddag
drie meisjes aangehouden van 712 jaar.
Een van het drietal had zich schuldig
gemaakt aan het wegnemen van een reep
chocolade en een rol ohoooladecroquettee,
die in de mantelzak van het meisje wer
den aangetroffen.
BINNENLAND
Uit de Metaalindustrie.
Het hoofdbestuur van den Metaalbewer-
kersbond ontving, naar „Het Volk" mede-
deeld, dd. 1 October van den heer Zaal
berg, den directeur-generaal van den ar
beid, het hieronder volgende schrijven als
antwoord op zijn brief van 80 September
inzake de overwerkvergunningen:
„Uw nevenvermelde brief vindt voor
een deel reeds beantwoording in mijn
schrijven aan de redactie van uw bonds
orgaan. Voor het geval u hiervan nog
geen kernis heeft genomen, deel ik u
mede, dat mijn besluit op geen enkele
wijze is beïnvloed door den minister, noch
direct, noch indirect. De ongekende slap
te, welke door mij als motief is aange
voerd, betrof niet den toestand op dit
oogenblik in den scheepsbouw, die mij
zeer goed bekend is, doch ik kijk iets ver
der en wel naar de scheepvaartbeweging
en de omstandigheden die hierop van in
vloed zijn. Deze nu zijn uiterst ongunstig.
Zij zijn ongunstiger dan een half jaar ge
leden en de gevolgen ervan zijn reedb
zeer goed te bespeuren in het aan de
markt komen van nieuwe aanvragen voor
scheepsbouw en van de daarbij te bedin
gen prijzen. Ik verwacht van iedereu
maatregel, die pp dit oogenblik zou leiden
tot duurdere productie, een vermindering
van de nieuwe te verwerven opdrachten.
Daarvan wensch ik de verantwoordelijk
heid niet te dragen, mede, omdat de ge
volgen ervan voor de metaalarbeiders ook
in de toekomst nadeelig zullen. Wenschen
dezen het advies te volgen dat u van plan
schijnt te geven, dan zullen zjj daar, naar
ik vrees, de gevolgen van te dragen heb
ben, doch de verantwoordelijkheid daar
voor zal voor het grootste deel op u rus
ten."
Het geschil omtrent de rouverelnltelt
over het eiland Miangas.
De Nederfandsche regeering en de re-
geering der VereenSgde Staten van £me-
rij^a hebben prof Max Huber, president
van het permanente Hof van Internatio
nale Justitie, aangezocht, in het geschil
omtrent de souvereiniteit over het eiland
Miangas (Pafonas) als arbiter op te treden.
De heer Huber heeft zich daartoe be
reid verklaard-
De extra-uitkeerlng aan het Rijks
personeel.
Naar V. D. verneemt heeft de regeering
aan de commissie voor Georganiseerd
Overleg voor ambtenaarazaken doen we
ten, dat de Regeering niet kan overgaan
tot de uitbetaling van een week extra-sa
laris aan de Rijksambtenaren, omdat zy
do voorkeur geeft aan een spoedige herzie
ning der salarisregeering 1925. Daarvoor
is een bedrag van ongeveer 8.000.000 be
schikbaar. De ambtenaren van de poste
ryen en telegrafie en zy, wier salaris de
6000 gulden te boven gaat, zijn. daarom
trent niet begrepen.
Naar het NederL Oorrespondentlebu-
reau in Den Haag verneemt, zal uit de
ongeveer 8 millioen gulden, welke de re
geering beschikbaar stelt in verband met
een herziening van het bezoldigingsbe
sluit 1925, ook de voorziening ten gunste
van het militair epersoneel, het marine
personeel en de rijkswerklieden bekostigd
moeten worden.
Herziening Bezoldigingsbesluit 1925.
Op vragen van het Tweede Kamerlid
J. ter Laan:
ie. Is het juist, dat de regeering voor
het dienstjaar 1925 een zoogenaamde nood-
ui tkeering aan het personeel voorbereidt?
2e. Zoo ja, is de regeering dan bereid
om op korten termijn mededeeling te doen
van de voorgenomen regeling? Inzonder
heid van den grondslag, waarop een dus
danige maatregel steunt, van de totaalsom,
die de regeering meent beschikbaar te kun
nen stellen, en van de termijnen, waarin het
bedrag zal worden uitgekeerd?
heeft de minister van Financiën, voor
zitter van den raad van ministers, geant
woord:
Ad ium. Een z.g. nooduitkeering voor
het dienstjaar 1925 aan het ambtenaars-
personeel toe te kennen, ligt niet in de be
doeling der regeering.
Ad 2um. Ofschoon door bet bovenstaande
de beantwoording der tweede vraag feite
lijk overbodig genoemd zou kunnen wor
den, wenscht de ondergeteekende aan het
antwoord op vrïag 1 nog toe te voegen,
dat de centrale commissie van georgani
seerd overleg in ambtenaren^ken is uitge-
noodigd met den meesten spoed voor te be
reiden een herziening van het Bezoldigings
besluit 1925. Daarbij is na te gaan, of er
in de algemeene bepalingen en normen on
juistheden voorkomen en, zoo ja, hoe deze
nersteld kunnen worden. Aan de commissie
is voorts meegedeeld, dat voor de her we
ning van de salarissen, met terzijdelating
van de ambtenaren behoorende tot het
Staatsbedrijf der Posterijen en 'Telegrafie
en van degenen, wier bezoldiging meer dan
6000 bedraagt, over een bedrag van om
streeks 3 millioen kan worden beschikt
De regeering is tevens voornemens om de
nieuwe regeling der salarissen ook over het
jaar 1925 ten goede te doen komen aan hen,
die krachtens deze nieuwe regeling voor
1926 een verbeterd salaris zullen ontvan
gen, en zulks in den vorm eener toelage over
1925. Het uitgangspunt daarbij is geweest
de overweging, dat de onjuistheden, die
voor 1926 weggenomen worden, ook over
1925 hebben bestaan.
Het Comité van Neutraal Overheidsper
soneel heeft alle Centrales, vertegenwoor
digd in de Centrale Commissie voor Ge
organiseerd Overleg in Ambtenarenzaken,
tot een samenspreking uitgenoodigd op
Vrijdag 9 dezer in Den Haag, om te over
wegen welke stappen zouden kunnen wor
den gedaan inzake de door de Regeering
toegezegde uitkeering in eens over 1925.
Het dagelijksch bestuur van de centrale
van vercenigingen van personeel in 's rijks
dienst heeft gisteren een bijeenkomst ge
houden ter bespreking van den brief der
regeering d.d. 5 October aan de centrale
commissie voor georganiseerd, overleg,
waarin de regeering mededeelt, voor een
duurtebijslag over 1925 geen termen aan
wezig te achten.
Van vele besturen der aangesloten orga
nisaties waren reeds berichten binnengeko
men, meldende de ernstige ontstemming, die
er heerschte onder de leden, over de ver
nietiging van de verwachting, dat aan het
rijkspersoneel over 1925 een duurtebijslag
zou worden toegekend, welke verwachting
was gegrond op door de regeering gedane
toezeggingen.
Het dagelijksch bestuur stelde zich na de
bespreking van deze zaak op het volgende
standpunt:
ie. het algemeene salarispeil, neerge
legd in het Bezoldigingsbesluit 1925, is te
laag;
2e. met de door dq regeering toegezegde
3 millioen zijn de salarissen niet op een be
hoorlijk peil te brengen;
3e. dat peil kan eenigszins worden be
naderd door den salarislast te brengen op
95 pet. van dien, noodig voor de uitvoering
van het Bezoldigingsbesluit 1920, waar
mede dus het personeel (buiten de pen>-
sioenkorting van 81/» pet.) nog een verla
ging van 5 pet aanvaardt;
Ingezonden Mededeeling.
1 iim czlehd
Pc beste Cacao voor den laagstcn prijs
4e. het bedrag, noodig om dit algemeene
peil voor 1926 te bereiken, zou ook moeten
gelden voor 1Q25.
Het dagelijksch bestuur meende echter,
dat in dit stadium van één door de se gee
ring gewilde herziening van de verschil
lende salarissen in het Bezoldigingsbesluit
een doeltreffende hulp voor 1925 kan wor-
en verwacht, daar de nood in de gezinnen
van het rijkspersoneel oogenblikkelijk voor
ziening eischt, een voorziening, waarop met
:ht kon worden en is g<
In dit verband meende het dai
bestuur, dat het verschil tusschen den sala
rislast 1925 en het door het bestuur noodig
geachte salarisbedrag voor 1926 in den
vorm van een uitkeering ineens op zeer
korten termijn zou moeten worden uitbe
taald. Men stelde zich daarbij op het stand
punt, dat het aldus verkregen individueele
inkomen niet mag prejudicieeren voor het
geen in 1926 bij herziening zal worden toe
gekend.
Maatregelen werden vastgesteld om tot
verwezenlijking van deze punten te geraken.
Uit het mijnbedrijf-
Op uitnoodiging van den cornmtmlirti-
schen mynwerkerebond is Dinsdag een
byeenkomst gehouden van vertegenwoor
digers van dezen bond, den ProL Cbrist
bond, de neutrale mynwerkersorganisatie
en den R.K. mynwerkerebond, in de bu-
reaux van laatstgenoemden bond. Na uit
voerige bespreking werd besldten, heden
vóór den aanvang van de contraotoommis-
sievergadering een nieuwe byeenkomst te
houden en zoo mogeiyk tegenover de
mjjndirecties eenzelfde standpunt in te
nemen.
De stormramp.
By het nationale steuncomité Storm*
ramp zyn door bemiddeling van het de
partement van buitenlandsche zaken in
gekomen:
a. de opbrengst van een liefdadigheids
feest, te Gent gehouden ten bate van de
slachtoffers van de stormramp, 1330,20;
b. de opbrengst van een liefdadigheids
feest, hetwelk op aanstichting van den
gouverneur van West-Vlaanderen te Oost
ende is gehouden, ten bate van de slacht
offers van de stormramp, 7818,20 francs.
Opgelegde schepen.
De in de haven van Rotterdam opgeleg
de Nederlandsche schepen zyn: Noordam
12.551 ton, Gaasterdijk 8878 ton, Bosch-
dyk 6872 ton, Burgerdyk 6854 ton, Kar-
zawa 8421 ton, IJseldyk 7157 ton, Schie-
dyk 7040 ton, Veohtdyk 6869 ton, Bilder-
dijk 6856 ton, alle van de Holland-Ame-
rikaUjn; Friesland 1544 ton, Zeeland 1544
ton, beide van de Scheepvaart- en Steen-
kolen-Maatschappy.
De opgelegde vreemde schepen zyn het
Engelsche stoomschip Gracefield 2788 ton,
van Swansea, en het Duitsche stoomschip
Harald 8946 ton, van Hamburg.
De Engelsche transportarbeiders-
delegatie naar ons land.
Naar het Volk meldt, heeft de Engel-
sohe Trans po rtarbeiderebond een delega
tie uitgezonden om den toestand en de ar
beidsvoorwaarden in de havens van Ant-1
werpen, Rotterdam en Amsterdam te be-
studeeren. Deze delegatie komt dezer da
gen in ons land aan.
Een eigenaardige wedstrijd.
Onder een groote groep bewoners der
Gemeentewoningen te 's-Hertogenbosch,
had een woningwedstryd plaats waarvoor
by raadsbesluit 1 500 aan prijzeL cn 50
aan premiën werd toegestaan.»
Deze wedstrijd had ten doel de gezin
nen die vroeger in bekrompen huisjes en
oude krotten woonden, en thans van flin
ke doelmatige en aangenaam gelegen hui
zen zyn voorzien aan te moedigen die wo
ningen behooriyk te onderhouden.
De animo voor dezen wedstrijd was bui
tengewoon groot Er werden 145 prijzen
en premies toegekend, waaronder 85 met
diploma.
Het diploma werd ontworpen aan de
Bossche Kon. School voor Kunst, Tech
niek en Ambacht De uitreiking aan de
winnaressen-huisvrouwen zal plaats heb
ben ten stadhuize ln tegenwoordigheid
der jury, gevormd uit damesleden van den
R.-K. Vrouwenbond en van de Ned. Ver.
van Huisvrouwen afdeeling Den Bosch.
VU f tig jarig bestaan van de Koninklijke
Maatschappij de Schelde te Vllsslngen.
Men meldt uit Vlissingen:
Toen de Marinewerf te Vlissingen werd
opgeheven, heeft die gemeente daar zeer
onder geleden en het was vooral ook Z. M.
Koning Willem III, die zich het lot der
stad aantrok rn die met den heer Arie Smit,
een jong scheepsbouwkundige, begreep en
voelde, dat er iets moest worden gedaan
om Vlissingen te helpen. Het ongebruikt
liggende terrein van genoemde werf en de
openstelling van de nieuwe havenwerken
ven gereede aanleiding dit te zoeken in
e richting van het oprichten van een par
ticuliere scheepswerf. Op verzoek van den
Koning verklaarde de heer Arie Smit zich
bereid de verlaten marinewerf als particu
liere onderneming weer in bedrijf te bren
gen. De heer Smit kreeg daartoe de werf
in erfpacht en bracht het desbetreffende
contract irl de Maatschappij „de Schelde",
die op 8 October 1875 werd opgericht en
kort daarop het praedicaat .„Koninklijke"
verkreeg.
Het is dus heden 50 jaar geleden, dat
deze maatschappij werd opgericht en het is,
gezien de hieronder in het kort te vermelden
geschiedenis der jubilaresse, alleszins be
grijpelijk, dat deze dag niet onopgemerkt
voorbij zal gaan.
De naam van den heer Arie Smit, die
den stoot gaf aan de oprichting der maat-
schappij, is nog steeds aan die der maat
schappij verbonden.
Begonnen werd met de 20 eerste werklie
den aan den bouw van den houten visch-
kotter „de Zeeuw", die dus het eerste door
de maatschappij afgeleverde schip werd,
toen dacht men zeker niet, dat zoovele
groote Oceaanstoomers zouden volgen bin
nen een halve eeuw. In het geheel zijn in de
50 jaar afgeleverd 177 schepen, namelijk
44 passagiersschepen, 25 vrachtbooten, 39
kleinere en binnenvaartuigen, 2 sleepboo-
ten, 19 schepen voor de Nederlandsche en
Indische gouvernementen, 4 groote oorlogs
schepen, 6 torpedojagers, 18 torpedobooten
en 13 onderzeebooten. Nog zijn voor de
marine in aanbouw een onderzeeboot en
een groote 35,1 mijlen torpedoboot, voor den
:hen iL'
gereed is en het nog grootere schip „Siba
-.1," n.nnonnn c-1 f O ïrAAV l/Affotl fll
Rotterdamschien iLloyd de motorpassagiers-
en vrachtschepen „indrapoera", dat bijna
jak", waaraan nog slechts voor korten tijd
is begonnen. Ten slotte is voor de Konink
lijke Paketvaartmaatschappij het motor
schip „Van Heutsz" in aanbouw. Behalve
de schepen, werden afgeleverd 406 machine
installaties en 1118 stoomketels voor andere
schepen.
Het eerste schip, dat voor de marine in
1879 werd gebouwd, was een sparttorpedo-
bootiager, het eerste pantserschip, de „Zee
land'', in 1898, de eerste onderzeeboot op
eigen risico der maatschappij in 1905 en in
datzelfde jaar de eerste groote torpedoboot,
de „G. 1 terwijl in 1909 de eerste torpe
doboot jagers voor jo mijls snelheid werd
afgeleverd en in Mei van dit jaar de „Java"
als eerste moderne kruiser voor Indië.
Het was in 1882, dat de werf de eerste
schepen voor den Rotterdamschen Lloyd
maakte, namelijk de „Batavia" en de „Soe-
rabaja", en sedert dien zijn de voornaamste
schepen van deze lijn alle op „de Schelde"
gebouwd en zooals boven reeds gezegd, nog
zijn er twee in aanbouw.
De maatschappij „Nederland" gaf haar
eerste opdracht in ons land voor den bouw
van een mailschip aan „de Schelde" en
wel de „Wilhelmina", welk schip in 1896
werd geleverd.
Wel bouwde de werf allerlei soort van
schepen, maar toch meer speciaal marine
schepen en mailbooten, onder de laatste ook
enkele voor de stoomvaartmaatschappij
„Zeeland" te Vlissingen, die ook dit jaar
haar gouden jubileum vierde.
Dat niet alles op rozen is gegaan, is te
begrijpen, maar de directie heeft zich nim
mer laten ontmoedigen.
Het belang der maatschappij blijkt ook
zeker uit de toename vin het aantal werk
lieden. In 1876 bedroeg het zooals gezegd
Actie RykBpersoneeL
