T
PUROL
St. Nicolaas-
Prijsvraag
VAN DINSDAG 1 DECEMBER 1926.
TWEEDE EN LAATSTE BLAD.
PLAATSELIJK NIEUWS.
Schrale lippen
en ruwe huid
PREDIKBEURTEN.
van de
HELDERSCHE COURANT.
een puntdicht
van ten hoogste acht regels,
BINNENLAND
DE SPLITSING VAN HET
MARINE-PERSONEEL.
Afwijzende houding
der Katholieken.
Te Amsterdam slaagde voor het exa
men Staatsinrichting M. O., de heer S.
Marrite, alhier.
Met verwijzing naar de in dit nummer
voorkomende advertentie, maken wij den
leden van den R.-K. Volksbond en hunne
dames attent op de lezing met lichtbeel
den, welke door den heer A. H. L Kra
mers, duikboot-commandant, gehouden
zal warden op morgen(Woensdag)evond,
te 8 uur, in het gebouw van den R.-K
Volksbond, Molengr,
In verband met het actueels onderwt.
n.L: „Onderzeebooten en haar oorspxoni
Is een druk bezoek te verwachten.
Liefdadigheidsconcert Israëlitische
Gemeente.
Wij hebben reeds met een enkel woord
melding gemaakt van een concert, het
welk gegeven zal worden ten bate van het
bouwfonds der Israëlitische gemeente. De
Israëlitische gemeente hier ter stede heeft
dringend behoefte aan een nieuwe syna
goge, en men wil nu op deze wijze daar
voor een bouwfonds stichten, waaruit de
kosten kunnen worden gedekt
Een Eere-oomité heeft zich voor deze
gelegenheid gevormd, bestaande uit de
dames en heeren:
W. Houwing, Burgemeester.
Z. Exc. Vice-Admiraal O. Fock.
D. H. Grunwald, Wethouder.
A. G. A. Verstegen, Wethoudosi.
J. Kamman, Gem.-6ecretariH.
Mevrouw Baas.
Mevrouw dé Boeav-Jongkees.
Mevrouw DekkerTG ik
Da van Dijk.
Ds. J. Koster.
O. W. Gratama, Oomm. van Politie.
A. J. Leewens, Muziekleeraar.
Ph. .Vrleslander, Voorz. Isr. Gem.
D. van Buuren, Isr. Leeraar.
Voor dit concert is de medewerking
verkregen van het kerkkoor der groote
synagoge te Amsterdam, onder leiding
van den heer 8. H. Englander. Dit kerk
koor is in verschillende plaatsen in ons
land opgetreden en overal gunstig ont
vangen. Zoo wordt omtrent een concert te
Breda gezegd: „Muziekkenners in de sy
nagoge aanwezig, verklaarden, nimmei
zulk een prachtigen samenzang, ook in
het buitenland niet, gehoord te hebben."
De Telegraaf liet zioh als volgt uit: „Het
mooist van den avond waren de gezangen
met koor, onder leiding van 8. H. Eng
lander. De samenzang met zanger en koor
was uitmuntend en in-muzikaaL" Van
Hare Majesteit de Koningin mocht de
heer Eng.ander voorts ©en schriftelijke
dankbetuiging ontvangen naar annlelalnj!
van den zang Üjdcns het bezoek der konin
gin aan de Groote Synagoge op 1 April
1924.
Dit kerkkoor is een der beroemdste van
Europa; de dirigent, de heer Englander,
heeft ook moderne campoeitie's, o.a. van
Isr. J. Olman, ingestudeerd. Op het hier
te geven concert zullen ook enkele koor
tangen op compositie van dien dirigent
worden uitgevoerd, terwijl ook enkele
eeuwenoude melodiën niet zullen ontbre
ken.
Verder wordt medewerking verleend
door den Eerw. heer 8. Duque jr., opper
voorzanger der Port. Isr. Gemeente te Am
sterdam. Deze'heer is ten vorigen jare als
zoodanig geïnstalleerd; hij werd met over
weldigende stemmeeiderheid gekozen uit
een aantal sollicitanten, waaronder er wa
ren uit Weenen en OonstantinopeL
BH het 260-jarig bestaan van de Port
Isr. Gemeente te Amsterdam heeft de heer
Duque op de ruim 2500 aanwezigen in het
Kerkgebouw een diepen indruk gemaakt
door zijn buitengewoon beschaafde voor
dracht en de melodieusheid van zijn stem.
De heer Duque maakte voordien ook deel
uit van het Kerkkoor der Groote Syna-
tenstad ineengezet van inderdaad ontzag
wekkende afmeting We zien het vertrek
der kinderen uit Amsterdam, uit Zwolle,
de aankomst in twee extra-treinen te Nun-
speet, het afladen der dekens enz., kort
om, we maken het geheele kampleven mee.
Te kwart over vijf wordt reveille gebla
zen; in een oogwenk zijn de jongens en
meisjes wakker, en dan ontstaat een
groote bedrijvigheid. Groote korven brood
worden aangetogen voor het ontbijt, dat
men zich uitstekend laat smaken, en na
het ontbijt gaat men in troepen op marsoh,
de heide op om zich te vermaken met
spel en dans, met declamatie en tooneeL
Des avonds had een fakkeloptocht
plaats; de veertienhonderd brandende
fakkels kwamen op de film niet tot huil
recht, maar men kan zich voorstellen welk
een imponeerend gezicht deze lange stoet
op de ontzaglijke uitgestrektheid der hei
de maakte. Het bezoek van Bulletje en
Boonesteak aan het kamp vermaakte
vooral de aanwezige jeugd.
Het kamp kreeg bezoek van enkele
vooraanstaande personen uit de arbei
dersbeweging; de portretten van den heer
en mevrouw Wibaut werden met applaus
begroet; ook kregen we te zien J. van Za
delhof!, A. M. de Jong en nog vele an-
derea
De heer Kees de Boer had vooraf een
beschouwing gehouden waarin hij, wat wij
boven in enkele regels weergaven, eenigs-
zins uitvoerig toelichtte, en onwillekeurig
vergeleken de ouderen onder de toeschou
wers hun eigen jeugdgenoegens met deze,
die op zooveel hooger peil staan. De aan
wezige ouders konden uit deze fitmvertoo-
ning leeyen, met hoeveel goede zorgen
en organiseerend talent deze bijeenkomst
op den Paaschheuvel in elkander ia ge
zet; zij kunnen met gerustheid hunne kin
deren aan dit Pinksterfeest laten deelne
men. En wat de kinderen betreft: er zijn
voor hen spaarboekjes te krijgen, waar
zij week voor week het geld, dat nu een
maal voor dit kampeeren noodig is, kun
nen sparen. Want ofschoon ieder vrijwil
lig aan den opbouw van het kamp enz.
medewerkt, zijn er natuurlijk altijd onkos
ten te maken. Als men alleen al ziet hoe
een speciale waterleiding moet worden ge
legd om het kaïmp van water te voorzien,
en hoe er allerlei materiaal noodig is voor
vervoer; hoe er dagelijks enorme hoeveel
heden brood noodig zijn en hoe er een
groote veldkeuken is ingericht rf>m al die
hongerige monden te spijzen, zal men
begrijpen, dat er zeer veel noodig is om
deze kosten te dekken.
De vierdeelige film, waarvan de vertoo
ning ongeveer een uur in i>eslag nam,
liet op de aanwezigen een onvergeteüjken
indruk na.
Russisch houtsneewerk.
De heer KLimenko, voormalig kolonel
van het Russische leger, thans emigrant
in ons land', heeft in dén Haag zijne
woonplaats een oenitraal-magazijn van
goederen^ door Russische emigranten
vervaardigd Die .Russische emigranten,
die na de revolutie moesten vluchten en
wier bezittingen aan den staat vervielen,
trachttten^ich in Frankrijk, in Nederland,
in Duitscffand een bestaan te verwerven,
Verscheidenen hebben zioh toegelegd op
het vervaardigen van 'houtsnede^ ©q de
heer Klilmenlko, die hun hoofdvertegen
woordiger is, heeft daarvan 'een uitge
breid# sorteering, die in den Haag en
elders grqtig aftrek vindt. Men zal zich
herinneren, dat de heer Klimeniko in de
kerruisweek hier verblijf hield.
Uit de adverties in ons blad aal men
gezien hebben, dat deze heer thans weder
te Helder is. In het hotel van Til aan den
Kanaalweg hebben wij1 de 114 verschillen
die soorten bezichtigd, die daar in een der
vertrekken zijn geëtaleerd. Over het al
gemeen is het Russische werk zeer kleur
rijk; onze Nederlandsche kunstuitingen
zijn vaak ietwat somher getint, en mis
schien daardoor heeft dergelijk kleurig
we ik groote aantrekkingskracht voor ons.
Zeer mooi werk is er onder het tentoon
gestelde; wij zagen bljvooiheel sigaretten
kokers, geheel uit hout, met prachtig
mooi ingelegd mazaiek. Voor de curiosi
teit vertelde de heer Klimeniko ons, dat dit
was vervaardigd door een zeer -bekend
Petersburgsch voormalig imilllonaire die
nu zoo aan den kost moest komen. Het
was buitengewoon knap gedaan en niet
)e heer Duque zal zingen niet begelei
ding van piano, terwijl in ©enige* andere
gezangen hij door het Koor begeleid zal
wordeq
De pianobegeleiding is in handen van
mejuffrouw F. Blanus, terwijl de heer
Jacq. Rodrigues de oeüobegeleiding op
zich heeft genomen.
Bedoeld concert, waarvoor de toegangs
prijzen uiterst laag zijn gesteld, zal wor
den gegeven op Woensdag 9 December
in Casino en te half negen aanvangen.
Voor de bizonderheden omtrent prijzen
enz. verwijzen wij naar de billetten.
Plnksterfiim der Arbelder»-J eugdcentrale.
Men schrijft ons:
Zaterdagavond werd voor een aantal be
langstellenden, waaronder veel jongens en
meisjes, in de Scala-bioscoop vertoond de
Pinkstertuin van de A. J. O. Deze film
geeft een getrouwe en zeer volledige op
name van het Pinksterfeest, zooals dat
telken jare door de kinderen der A. J. C.
nabö Vierhouten op de Veiuwe (station
Nunspeet) wordt gevierd. Deze Pinkster-
ff**tviering is ontstaan uit den tong
naar een waardiger en edeler feestviering
dan wat wij tot nu toe als „volksfeesten
kïïnTï' M de» opname ie verfilmd om
'aan belangstellenden, ouders en opvoe-
te latenden, det inderd»dheen b£
tpro feestviering mogelijk is. iuni
Srft een zeer volledig beeld van deze da-
Ken- we zien de voorbereidingen; een ge-
jijd wroniontift is noodig om deze
^Vens T^es^nie streken
van het land voor drie
brengen. Van de leger-admimstra ie wv
ren een groot aantal ^SjS^Sié^.
UM hjoti gVOOJck&nip «WA
Ingezonden Mededeellng. (580)
Doos50-60-90ctTube80d
Na deze verwelkoming sprak de beer
Stevenson nog een wijle oevr het doel van
deae tentoonstelling, over het werk, dat
hier geexposeerd wordt en over de hope,
die gekoesterd wordt Daarna werd een
rondgang door de tentoonstellingszalen
gemaakt en bet werk der verschillende in
zenders bezichtigd.
DONDERDAG I DECEMBEB
Jullanadorp:
's Avonds 7 uur, Ds. H. Buiskool.
duuT. Lucifersetuis vindt meb er,
brandschilderd en gepolijst,
kunstvoorwerpen. Dit mooiere werk is
trouwens ook niet zoo bont 'Dat bonte
vindt men in de veie eierdopjes, de naal-
diekokera. ©enige in elkaar passende ko
kers, vijf, zelfs acht stuks in elkaar,
apeldenibakjes, postzegeldoosjes enz. Ver
der allerlei doozen met zeer mooi schilder
werk, alles uit de htnd„ kalenderschilden,
kinderspaarpotten,. kandelaars, alles van
hout en alles bewerkt
De heqr Klimenko is deze wsek aldaar
aanwezig; wie nog een aardig of practisoh
St. Nioolaascadeau noodig beeft name er
een kijkje,
2a abonnementsvoorstelling „Het Schanw-
tooneeU.
De 2e abomnementsvoorstell Ing dioor
het tooneelgezelsobap Jan Musch zal
plaats hebben op Maandag 14 December.
Opgevoerd wordt „De Huwelijksbarome-
ter", het blijspel van Avery Hopwood.
Het Duitsche sa „Inngard".
Het Duitsdh s.& Irmgard ia gisteren
naar -het Marinedok gebracht waar het
gerepareerd1 zal worden en van een
nieuwe schroef voorzien.
Vermoedelijk zal het schip het laatst
van deze week zijn reis naar Londen
kunnen vervolgen.
Onze fotokast
Van het „Fotobureau Helder*, West-
straat 70, ontvingen wij eenige duidelijke
foto's van de vernieling door dien storm
op het Duitsche as. „Irmgard" en een
keurig geslaagds ldsk van ds Leden vut
ds
De lezers herinneren zich ongetwijfeld
nog de prijsvraag betreffende het fouten-
verhaal, dat wij verleden jaar afdrukten.
Het aantal oplossingen hierop was legio,
en blijkbaar viel een dergelijke opgave,
waaraan iedereen kon meedoen, zeer in den
smaak.
Wij besloten weder iets van dezen aard
bij wijze van St. Nicolaas-prijsvraag aan
onze lezers voor te leggen. Gevraagd wordt
waarin Heldersche toestanden worden be
handeld. Bijv. de Raad, -de Marine, het
licht, het Heldersche Kanaal, de Heldersche
Courant, enz.
Onder puntdicht verstaat men een kort,
vier-, zes- of acht-regelig versje, waarin
op „puntige", d. i. bondige en kernachtige,
wijze, een of ander onderwerp wordt be
handeld. Wij laten er hier eenige volgen,
bij wijze van voorbeeld:
Mijn drukker drukt in droeven druk,
Want 't drukken geeft hem weinig druk.
Daar was geen bedrukte drukker,
Viel 't drukken maar wat drukker.
(van Coast. Huygens, overl. 1687).
Hoe kwam 't dat Amsterdam zoo gram was?
En waarom was 't niet vóór den prins?
In zeven woorden ligt veel zins:
Om dat de prins voor Amsterdam was.
(In 1578 kwam Amsterdam aan de
zijde van den prins van Oranje;
het puntdichtje doelt op de periode
daarvoor, toen de prins de stad
belegerde en Je Amsterdammers
daar alles behalve over ges tic hj
waren).
Uit onzen tijd:
Het Deftigste Beroep.
Het allerdeftigste beroep
Is dat van pedicuur gewis,
Omdat bij hem de clientèle
Altijd toon aangevend is.
(„Haagsche Post" 21 Nov.).
Voor de zee geestigste gedichtjes stellen
wij prfjzen beschikbaar en wel drie voor
Heeren en drie voor Dames:
Voor Heeren:
1. Een lederen Rels-necessalre (ook ge
schikt voor Dames).
2. Een kistje sigaren.
8. Een Tabakspot
Voor Dames:
L Een kristallen Tolletstel (8-deellg).
2. Een groote doos Bonbons.
8. Een kleine doog-Bon bons.
Inzendingen kunnen tot uiterlijk Zondag
avond 6 December in onze brievenbus wor
den gedaan. Zij moeten voorzien zijn van
de duidelijke aanwijzing: „St. Nicolaas
prijsvraag" op het adres en met aanwijzing
of de inzending van een dame of heer af
komstig is.
De prijzen zullen Zaterdagmiddag in
onze uitstalkast worden tentoongesteld.
Men is geheel vrij in de keuze van het
onderwerp, mits het gedichtje betrekking
heeft op Heldersche toestanden en gebeur
tenissen.
Van de verschillende ingezonden versjes
zulten de aardigste in de Heldersche Cou
rant worden opgenomen.
Noorder Kunstkring.
Zaterdag 28 Nov„ 8 uur rum., opende
de heer Joh. W. Stevenson de tweede ten
toonstelling van bovengenoemde vereen!
ging, die gehouden wordt In het voorma-
Weeshuis,
voorzitter verklaarde, dat dit ope
nen1 voor hem een zeer aangename taak
was, omdat hij veel voordeel verwachtte
van dergelijke tentoonstellingen, niet in
de eerste plaats voor de kas van de vier-
eerriging en de beurzen der leden, maar
vooral voor Helder. Hij acht zich geroe
pen een woord van hartelijk welkom toe
te roepen aan hen, die gevolg gaven1 aan
die uitnoodiging tot bijwoning van deze
opening, 't Verblijdt hem, dat ook ditmaal
die wethouder, de heer Grünwald, aanwe
zig is, tot wien hij een woord van hulde
richt om zijn 'belangstelling en zijn be
toonde medewerking. Oq|k het dagelijksch
bestuur der gemeente komt een woord
van hartelijken dank toe, daar het ver
zoek om lokaliteit voor het houden van
deze tentoonstelling zoo verrassend werd
ingewilligd, zoodat de „Noorder Kunst
kring" goedle hope heeft ook in de toe
komst deze medewerking te mogen onder
vinden.
Voorts richt de voorzitter een woord
van welkom tot deni heer en mevr.
Mierto, den heer en mevr. Zwart, mevr.
v. d. Hulst—Heeroma, terwtfl hij zijn
dank uitspreekt voor de welwillende hou-
van de plaatselijke per*. Bericht van
ding van de
verhindering
ls -nrrrH
Uit het Politie-rapport.
Zaterdagmiddag om half vier reden tip
den hoek Keizerstraat-Westgracht. twéé
bespannen wagens tegen elkaar. Beide
wagens werden licht beschadigd.
Een onderzoek wordt ingesteld.
Tegen een vertofh oudster werd Zater
dagavond proces-verbaal opgemaakt ter
zake overtreding van de drankwet en het
maken van muziek in haar inrichting zon
der vergunning 'daarvoor!
DE WINTER
De winter heeft zijn intrede gedlaan;
zijn entrée de chambre was allesbehalve
comme il f-aut èn met zijn noordwester
storm heeft hij verscheiden gezinnen in
rouw gedompeld. Arme slachtoffers van
den storm! Zij vonden in de Noordzee een
ontijdig graf, en wij kunnen slechts ons
innig medegevoelen uiten met de familie
leden, die zoo plotseling een vader, zoon
of oom verloren. Weer eens te meer heeft
deae Woensdag getoond, dat de zee óók
een verraderlijk element is, en zelfs de
kalme rust, die zij Zondag toonde, kan ons
dat niet doen vergeten, 1 Waa aoo'n zeld
zaam, schoone dag, deze Zondag; je kon,
al wandelende in het koesterende zonne
tje, gelooven, dat het voorjaar was en die
natuur, ln plaats van zich gereed te ma
ken tot den winterslaap, zich ging opma
ken om straks voor het feest der lente ge
reed te zijn. Zoo warm scheen de zon en zoo
stralend zag de natuur er uit Een lichte
vorst had den vorigen avond de straten
glad gemaakt en de plassen, dde nog wa
ren blijven staan van de vele hagel- en
regenbuien, doem bevriezen. Maar de Zon
dagstille zon kwam en maakte dat alles
weer los en droogde de straten op. En de
vele wandelaars op dezen Zondag hebben
geprofiteerd van deze misschien laatste
gelegenheid, die bet stervend! najaar hen
aanbood.
t Was er kalm, langs het strand en rus
tig; ofschoon ginds aan' den horizon,
groote massa's schuim de plaats aanwe
zen der ondiepten en de zee mindbr kalm
was dan zij leek, zoo uiterlijk had zij
toch weer het onschuldige gezicht van
een, die van den prins geen kwaad weet
en leek zij volstrekt niet op een boosaar-
digen genius, die uit louter wreedaardig
genoegen, onschuldige, niets dan hun
plicht doende menschen tot haar slacht
offer maakt *t Was er (kalm en rustig,
maar toch vertoonde het strand sporen
van hevige worsteling met die elementen.
Vroeger hebben wij al eens verteld van
de groote kuilen, die erin geslagen zijn;
kuilen van wel een meter diepte, die
stranidpaal 0 tot aan de fundamenten heeft
blootgelegd. De altijd voortknaibbelende
zee heeft ook stukken van het duin afge
geten; met helmbeplanting en ai zijn er
gedeelten omlaag gekomen en groote
openingen en gaten zijn in die duinen ont
staan. De knusse doorgangen, midden
tusschen twee zich vormende dulntjes in,
waarmede men op den weg uitkwam, zijn
dichtgeetoven en de geheele paalbeschoei-
ing, waarvan anders slechts de 'bovenste
punten te zien waren, ligt bloot Zoo
knaagt en vreet de zee aan de kuist, en
zoo hebben wij steeds weer en onophou
delijk, dón strijd' met haar uitteveohten.
De dtfk heeft ditmaal niet erg geleden;
enkele losgeslagen steenen en hier en
daar een paar gaten tellen niet mede.
En Maandagmorgen, zie! was de wereld
wit 'geworden. Dwarrelend viel de sneeuw
omlaag en een tamelijk stijve bries was
oorzaak, dat ze geweldige hoopen vormde,
terwijl andere plaatsen geheel vrij bleven.
Voor de jongens en meisjes opende dit
sneeuwlandschap ongekende mogelijk
heden en onbegrensde heerlijkheden;
reeds Zondag hadden ze hier en daar,
waar de hagel was blijven liggen en be
vroren' was, glijbaantjes gemaakt en
Maandagmorgen vlogen de sneeuwballen
naar links en rechts. En daar het den ge-
heelen dag bleef sneeuwen, en de wind
ging liggen, duurde het niet lang of
overal lag de sneeuw in dichte massa op
gestapeld. Voor hen, wier beroep mee
brengt, dat zij den ganschen dag op straat
zijn, was deze Maandag een dag van
hard en inspannend werken; voor zoover
zij met karren kwamen bakker*, krui
deniers, melkboeren, enz. was extra
hulp noodig om door de sneeuwmassa's
heen te komen, en fietsende loopjongens
moesten ook ettelijke kilometer* per uur
minder rijden dan ander*. Het zwaarst
hadden het de begrafenisondernemers ie
verantwoorden; wij zagen zoo'n stoet
voortzeulen, dwars tegen de sneeuw ln,
heel ellen langen weg tot het kerkhof toe.
Wie denkt er eens aan de m/ussqtwn, de
bonte kraaien en de spreeuwen? Die kun
nen nu hun kostje niet opscharrelen, nu
alles zoo dicht onder de sneeuw ligt La
ten wij ze een handje helpen met onze
broodrestjes en andere overgeschoten
eten.
En nog steeds valt terwijl wij dit schrij
ven, de sneeuw neer in dichte vlokken.
Van die echte, gezonde sneeuwvlokken
zijn het met pit erin, "t Is winter gewor
den, maar er zal veel moeten gebeuren
voor de winter zijn dachten inzet van dit
jaar goedmaakt
Reeds gisterenmiddag is de sneeuw
ploeg van den Reinigingsdienst waaraan
de motorsproedwagen als tractor was ge
koppeld, uitgerukt om in de voornaamste
straten de rijpaden sohoon te vegen. He
denmorgen werden 60 mannen aan h-et
sneeuwruimen gezet, zoodat met bekwamen
spoed de binnenstad gereinigd1 werd.
Inmiddels is het
zen te
HET RAPPORT DER INTER
DEPARTEMENTALE COMMISSIE.
Verschenen is het rapport der inter
departementale commissie, ingesteld door
de Ministersi van Marine, Koloniën en
Financiën, in zake de splitsing van het
Marinepersoneel.
Het behandelt achtereenvolgens de
formatie van
1. De Marine in Nederland bij splitsing.
2. De Marine in Indië bij splitsing.
8. Een niet gesplitste Marine, benevens
een kostenraming voor die gevallen.
In het eerste geval is aangenomen voor
Nederland een vloot van kleine vaar
tuigen voor den onderzee-, den mijnen-
en den algemeenen dienst (waarvoor o.m.
een pantserscjiip type Heemskerk), als
mede een vliegdienst. Het korps mari
niers wordt dan onnoodig geacht. Voor
Ned.-Indië komt 0e commissie c.q. bij
mobilisatie, tot t#ee kruisers, type Java,
12 torpedootjagers, 6 flottilje Vaartuigen,
12 hulpkruisers, vaartuigen o.m. voor den
onderzee- en mijnendienst, nismede een
vliegdienst.
Bij een ongesplitste marine zou o.m. het
korps mariniers, zij het op verminderde
sterkte, behouden moeten blijven. Het
rapport bevat voorts een hoofdstuk over
den dienst en levensvoorwaarden van het
personeel en een raming der kosten. Wat
een gesplitste marine betreft zullen de
kosten voor Nederland f 8.181 000 en voor
Nederlandsqh-Indië f 22.068.000 bedragen,
voar een ongesplitste marine zullen de
kosten voor Nederland f 20.821.000 en
voor Indië f 15.264.000 bedragen. De Com
missie teekent hierbij aan dat een niet
onaanzienlijk bedrag van niet te ramen
kosten buiten beschouwing moest blijven.
Een van het oordeel der meerderheid
afwijkende nota eener minderheid in de
commissie is aan haar rapport toegevoegd.
In een mlnderheldsnota, anderteekend
door de heeren K. F. filuys, H. P. Prille-
vifcz, E. G de Wijs en A. J. A. v. Overeen»
wordt gewezen op den grooten invloed
van het vaststellen der Indische en Hol-
landsahe turns op de berekening der kos
ten. De onderteekenaar* zijn dan ook van
meening, dat de algemeen© oonclusi^ dat
gesplitst minder duiur zou zijn don on
gesplitst niet uit het rapport kan worden
getrokken.
Wjj komen nader op dit rapport terug.
DE KABINETSCRISIS.
In de gisteren gehouden, op één lid na,
voltallige vergadering der R.-Katholieke
fractie van de Tweede Kamer, is, aldus
wordt aan het Corr.-Bur. gemeld, door deze
fractie eenstemmig ontkennend geantwoord
op de vraag of zij in beginsel bereid zou
zijn haar medewerking te verleenen tot het
vormen van een parlementair kabinet, steu
nende op de katholieke, sociaal-democrati
sche en vrijzinnig-ldemocratische fracties.
De Katholieke Kamerfractie, onverzwakt
handhavende haar meening, dat een kabinet,
steunende op de drie rechtsche partijen, d$
meeste waarborgen geeft voor een alzijdige
behartiging van 's lands belangen, heeft
tegen de gevraagde medewerking onder
meer het bezwaar, dat zij haar tot samen
werking zou brengén met de sociaal-demo
cratische arbeiderspartij, wier diepere be
ginselen met dé katholieke beginselen lijn
recht in strijd zijn.
Alleen bij uiterste noodzaak zou de Ka
tholieke Kamerfractie tot deze om verschil
lende redenen dóór haar zeer ongewenscht
geachte samenwerking kunnen overgaan.
De Katholieke Kamerfractie ziet niet in,
dat deze noodzaak thans reeds aanwezig
zou zijn.
Zooals reeds eerder werd gemeld, bleef
mr. Marchant zijn standpunt, blootgelegd
in zijn Rotterdamsche rede, handhaven, na
melijk peen minderheidsministerie te vor
men, uit vrijzinnig- en sociaal-democraten
bestaande.
Men mag dus aannemen, dat de heer
Marchant aan de Kroon zal mededeelen de
opdracht tot kabinetsformatie, welke hij in
beraad hield, niet te kunnen aanvaarden.
De verwerping van het voorstel-Mar-
chant was het onderwerp van een rede,
welke de heer Albarda, de leider der S.D.
A.P., gisterenavond na het bekend worden
van den uitslag voor een stampvolle zaal in
„Bellevue" te Amsterdam hield. Deze ver
werping, aldus betoogde de heer Albarda,
beteekent niet een nederlaag der S.D.A.P.,
als hoedanig zij zal worden uitgelegd, maar
een nederlaag der r.-k. democraten, en nu
het besluit der fractie eenstemmig is ver
worpen, blijkt daaruit, dat degenen, die
voor katholieke democraten zijn versleten,
zelfs niet voor hun beginselen hebben ge
streden. Wel schijnen de katholieken, aldus
de heer Albarda, met de vrijz.-dem. te wil
len meedoen, maar het spreekt vanzelf, dat
wij ons niet in een hoek laten drukken. Wij
willen deel uitmaken van een meerderheids-
regeering, doch wij weigerden ons te laten
misbruiken als de motor, die de politiek
drijft, zonder dat ons de medezeggenschap
wordt toegekend, waarop wij aanspraak
mogen maken.
Ds spr. behandelde thans de eoalitis en
haar iae—itnrtiag. Twmwssl is
