Tweede Blad.
GEMENGD NIEUWS
,r^
VAN ZATERDAG 23 OCTOBER 1926.
Een drietal Interessante foto's.
De foto hiernaast laat het imposante
„Junker"-vliegtuig zien, dat van de week
op „De Mok" heeft proefgevlogen en ook
eenige malen boven onze stad ronkte.
De spanwijdte van de sierlijk gebouwde
vleugel bedraagt niet minder dan 80 M.
Het vliegtuig zal bij eventueele aankoop
voor Indië bestemd zijn. Met het oog op
de ontzaggelijke uitgestrektheid van het
gebied in onze Oost, kunnen de vlieg
tuigen daar bij de verdediging van groot
nut zijn.
Aan de verwachtingen die men aan dit
oorlogsvliegtuig koesterde, heeft het,
zooals men elders in dit blad kan lezen, in alle opzichten
voldaan.
Het ligt in de bedoeling om de luchtmacht in Indië vóór
1980 op 70 vliegtuigen te brengen, terwijl het momenteel
6 Dormiers zijn.
Te verwonderen is het dus niet, dat „Junker" van de
week bij do demonstratie's zoo goed mogelijk voor den dag
kwam. Het geldt hier eventueel een levering van beteekenis.
Hieronder heeft men eenige foto's van de „K. XIII" in
Panamakanaal. Van particuliere zijde was men zoo vriendelijk
ons deze mooie kiekjes te bezorgen, zoodat wij nu in de
gelegenheid zijn ze onzen lezers aan te bieden. In onze
fotokast zijn nog eenige plaatjes opgehangen van de „K. XIII"
in dit wereldberoemde kanaal.
Beneden (links) ziet men hoe de Onderzeeboot de sluizen
binnengesleept wordt, Aan beide kanten is een electrische
locomotief, die de boot langzaam voorttrekt. Met een kabel
is de „K. XIII" aan deze locomotieven verbonden. Dit ge
schiedt ter voorkomiiig van eventueele beschadiging van de
sluiswanden door het werken van den schroef.
De rechtsche foto is al bizonder mooi. Hier vaart de boot
door de „Culebra Doorgraving", een werk, dat millioenen
gekost heeft. Aan beide kanten zijn de prachtig begroeide
bergen, die naar schatting 600 600 M. hoog zijn.
Het is wel een mooie tocht, die de bemanning maakt.
Is -
AMSTERDAMSCHE BRIEVEN.
Veertig jaar lang is de plaat van de
Groene, de plaat van Braakensiek popu
lair geweest Een populair stukje oubol
lig, goedmoedig Hollandsche humor en
tevens een populair, per teekenstift toe
gediend, overzicht van het belangrijkste
politieke nieuws der afgeloopen week.
's Zaterdags greep men er in huiskamer
en café 'gretig naar, terwijl het straatpu
bliek zich voor de ramen der sigarenwin
kels verdrong om de nieuwe prent te be
wonderen en vervolgens onderling te be
sprekenVoor d'at Braakensiek aan de
Groene als vast medewerker verbonden
werd kon men in ons land van een poli
tieke prent-kunst niet reppen. Hij deed,
in dit genre, pionierswerk. Het is het lot
van pioniers dat de na hen komenden de
roem, de erkenning en het blijvende suc
ces oogsten en hun eigen werk spoedig
in het vergeetboek raakt of misprezen
wordt. Een oogenblik scheen het alsof
ook Braakensiek dit lot tenvolle zou moe
ten ondergaan. Er kwamen jongeren,
meer modernen op, die gelegenheid kre
gen ook politieke weekblad-platen te pro-
duceeren en naast hun meer gedurfd, fel-
fer werk, begon men Braakensiek's voort
brengselen burgerlijk, duf en slap te noe
men. Maar die periode is eigenlijk al
weer voorbij; het getij begon al spoedig
weer te verloopen, vele van die moder
ner wekelijksche platen verdwenen weer
wegens gebrek aan uithoudingsvermogen
van uitgever of teekenaar of van bei
den, en toen de oude pionier, rustig, week
in, week uit, bleef doorwerken, begon
men weer oog te krijgen voor Braaken
siek's sterk vermogen tot sober typeeren
en algemeen begrijpelijk gymboüseeren.
Zijn Nederlandsche Maagd, zijn Amster-
damsche Stedemaagd, zijn Uncle Sam,
zijn John Buil zijn, met vele andleren, ge
stalten geworden die in ons volk als
scherp- omlijnde symbolen leven.
Men heeft hem ji. Zaterdag voor de
zen veertigjarigen arbeid, die al moge
men kunstzinnig gesproken anders ge
oriënteerd' zijn, toch zeker een gedegen
stuk volksopvoeding beteekent, naar be-
hooren gehuldigd. In den huize Coutu
rier werd een receptie gehouden, waar
hem temidden van zijn redactie en uit
gevers, zijn collega's, politici-slachtoffers
en autoriteiten dank werd gebracht en
het officierslint der Oranje-Nassau orde
op de borst werd' gespeld door oud-Minis
ter de Visser, die in zijn toespraak van
Braakensiek als van den „grand-seigneur"
der caricatuur gewaagde.
Een van de typen door Braakensiek ten
w eek blad-tooneele meerdere malen voor
het voetlicht gevoerd is: de Amsterdam-
sche aanspreker, alias de „kraai", een fi
guur die ook Justus van Maurik inder
tijd, als behoorend bij ons hoofdstedelijk
volksleven dikwijls ten tooneele bracht.
Sindsdien heeft de kraai echter, het moet
met leedwezen geconstateerd worden, wel
veel van zijn uitzonderlijke en fantasti
sche pluimage verloren: rok, kuitbroek en
steek met slippen verdwenen, en daarvoor
in de plaats kwam: een soort gewone ge
kleeds jas met een enkele tres on de
hooge hoed. Daarbij werd de kraai de
laatste Jaren van een vrije vogel, één in
de kool van een vakverbond gewichtigd
doend huisdier en noemde zich voortaan:
lid van de Amsterdamsche Aansprekers-
Vereerd ging, die in zijn drinkbak je geen
andere dan alcohol-vrije dranken toelaat
Deze aldus getemde beroepsbroeders heb
ben hier deze week het 86-jarig bestaan
van hun vakvereeniging herdacht en ter
gelegenheid daarvan o.a. ook een één-
daagsche tentoonstelling in Odeon gehou
den, waar men een overzicht kreeg van
de ontwikkeling van het vak. Het zou,
met de uitstalling van al die verschillende
zwarte gewaden, zwart-oinrande, doods
brief j es, en ander zwart vak-materiaal een
vrij lugubere expositie geweest zijn, had-
de niet een groote verzameling historische
spotprenten, waarop het aansprekers-
beroep voortdurend in verband werd ge
bracht met Bacchus en zijn niet bepaald
nuchtere capriolen, voor een vroolijk te
genwicht gezorgd' en hadde de voorzitter
van de jubileerende vereeniging niet den,
in dit milieu, vreemd-toepasselijken naam:
Spook, gedragenZoodat deze....
kraaien-rarekiek behalve zijn historisch-
interessante ook zijn genoeglijke zijde
had.
Ook een vrije vogel die zijn gebonden
heid zoekt, alhoewel van eenigszins an
der ras, is: de kunstenaar. Over het pro
bleem vrijheid en gebondenheid, probleem
omdat het een eeuwige tweespalt in het
mehschelijk hart is die speciaal de kun
stenaar tot hoogere eenheid, tot vrucht
bare synthese tracht op te heffen, sprak
j.1. Donderdag de nieuwbenoemde hoog
leeraar-directeur der Rijks-academie van
Beeldende Kunsten ter gelegenheid van
zijn installatie. Er is over de benoeming
van een nieuwen directeur achter de oou-
lissen heel wat te doen geweest en het
heeft bijna een jaar na het overlijden van
prof. der Kinderen geduurd voordat ein
delijk die benoeming afkwam en-prof.
Roland Holst als zijn opvolger werd aan
gewezen. De schilder Roland Holst, be
kend' o.a door zijn muurschilderingen in
het gebouw van den A.N.D.B., inde Beurs
en zijn gebrand-schilderde ramen voor
den Utrechtschen Dom, is jarenlang door
zijn werk en in geschrifte een bezielend
voorstander en propagandist geweest van
wat men de decoratieve en monumentale
schilderkunst noemt. Als voorwaarde voor
zijn aanvaarding van het directeurschap
der Academie stelde hij dan ook nu o.a.
den eisch dat er aan deze instelling een
speciale afdeeling voor de genoemde
schilderkunst zou gesticht worden, naast
de bestaande voor de „vrije richting".
Wie gevreesd mocht hebben, en er wa
ren er die het vreesden dat door zijn
optreden de ontplooiing dezer meer vrije
richting belemmerd zou worden, moesten
dezen Donderdagmiddag tijdens zijn rede
wel tot het inzicht komfen, dat hij een hoog
genoeg standpunt inneemt om het goed
recht van beide „richtingen" te erkennen.
Naast den „priester", symbool van
schoone gebondenheid, die in den kun
stenaar kan leven, erkende hij den „nar",
symbool van lichte, vrije levensblijheid.
In den kunstenaar der toekomst hoopte
hij weer eenmaal priester en nar in een
krachtig-Bcheppend mensch vereenigd te
zien. Op het oogenblik is hij helaas maar
al te zeer van deze, zijn twee beste mak
kers vervreemd.
Een andere moderne, maar dan een
modern-commercieele uiting op kunstge
bied, daarvan kon men dezen Donderdag
ook nog getuige zijn bij opening van de
schilderijen-tentoonstelling van het „Syn
dicaat" tot verkoop van kunstwerken
„Sovao", een, door een aantal schilders
zelf gestichte verkoops-organisatie die
aan den Singel een huis met enkele flinke
zalen ter beschikking heeft en die het,
vanwege den economischen nood en den
„gewijzigden polsslag van den tijd" o.a.
wil gaan probeeren met den verkoop op
termijnbetaling.
Het moet maar eens uit zijn met het
denkbeeld dat schilderijen luxe zijn, zeg
gen zij; een schilderij als wandversiering
is een even noodzakelijk gebruiksvoor
werp als een tafel en een stoei. Waarom
het een wèl op „afbetaling" beschikbaar
te stellen en het andere niet?
Men kan, ook al gaat men in hun rede
neering niet in alle opzichten mee, deze
artisten, die noodgedwongen een commer
cieel avontuur gaan wagen, alle goeds
toewenschen zonder hun plannen veel
kans van slagen te geven evenwel.
Nar, alhoewel op heel wat lager peil
dan hierboven bedoeld werd, wenscht de
massa zoo nu en dan te spelen. De ker
mis bood daartoe vroeger een goede ge
legenheid en was misschien wel eens een
nuttige veiligheidsklep, die periodiek
werd open getrokken. De kermis werd af
geschaft en de klep ging dicht. Dat is
verkeerd, zeggen nu, blijkens het afdee-
lingsverslag der gemeente-begrooting,
„vele ledep" van onzen Raad. Het volk
moet meer gelegenheid tot feestvieren ge
geven worden. Trek weer een dergelijke
klep open; geef bv. een terrein waar de
bevolking permanent allerlei ontspan
ningsgelegenheden zou kunnen vinden.
Organiseer een soort Lunapark, zooals
men dat in sommige buitenlandsche ste
den ook aantreft Men vergeet echter
oi. bij het kenbaar maken van dergelijke
wenschen, dat fiets en motorbus, voetbal
veld en voor een deel ook wel de bioscoop,
reeds andere, betere kleppen hebben
opengetrokken en men niet meer be
hoeft terug te keeren tot oudere en min
der wenschelijke methoden.
DE BRANDWEERCOMMANDANT
VAN BREDA GEDOOD.
Men meldt aan de „N. Rott. Crt." uit
Eindhoven
Donderdagmiddag had hier een brand
weerdemonstratie plaats, waarbij o.a. ver
tegenwoordigers van de Bredascbe en
Bossche brandweer aanwezig waren. Na
afloop van deze demonstratie werden de
commandanten en andere vertegenwoor
digers op den autobrandspuitwagen van
de gemeentelijke brandweer van Eind
hoven naar het station gereden. Bij het
passeeren van de Rechtestraat, stonden
aan weerskanten van deze straat een
automobiel en een handwagen, waardoor
de doorgang nogal nauw was. De auto
reed in volle vaart den handwagen aan,
tengevolge waarvan de bij dezen wagen
staande besteller der Staatsspoorwegen,
zekere Bogers, een slag tegen het been
kreeg en verwond werd. Na dezen wagen
aangereden te hebben, stuurde de chauf
feur van den gemeentelijken brandweer
auto, volgens verklaring van de opzit
tenden, op het trottoir. Een der voorste
wielen van de auto reed een eindweegs
over het trottoir, terwijl het achterste
wiel tegen den trottoirband schuurde.
Een en ander veroorzaakte hevig schok
ken van den wagen en het gevolg was,
dat de heer P. M. Kuselbos, opper-brand-
meester van Breda, die op zij op den
wagen had plaats genomen, doch zich
niet, evenals de andere opzittenden, aan
de koperen leuning vasthield, eraf sloeg
en met het achterhoofd op den trottoir
band terechtkwam. De chauffeur, die het
ongeval niet bemerkt had, reed door tot
aan den Demer.
De heer Kuselbos, die zeer veel bloed
verloor, werd opgenomen en bij een na-
bijwonenden apotheker binnengebracht.
Daar waren onmiddellijk zes geneeshee-
ren aanwezig, alsook een verpleegster,
doch de levensgeesten bleken reeds ge
weken te zijn. Het lijk is naar het zie
kenhuis overgebracht.
De gemeente-politie stelt een onderzoek
in naar de schuldvraag. Volgens verkla
ringen van verschillende ooggetuigen
moet er te hard gereden zijn, althans
harder dan de voorgeschreven maximum
snelheid van 10 K.M. Naar wij hoorden,
moet de chauffeur bij het passeeren van
de handkar, die aangereden werd, den
auto, waarvan de gasregeling in den vrij-
loop stond, op het trottoir gestuurd heb
ben, omdat voor den wagen twee fietsers
reden. Vermoedelijk tengevolge van den
schok van den auto op het trottoir of
om andere,onverklaarbare redenen moet
plotseling de wagen wederom gastoevoer
gekregen hebben, zoodat het niet direct
mogelijk was, te stoppen. Een en ander
wordt nader onderzocht.
Het hoofdbestuur van de Kon. Ned.
Brandweer Vereeniging deelt in verband
met het plotseling overlijden van den
heer P. M. Kuselbos het volgende mede:
De onder-voorzitter van de Kon. Ned.
Brandweer Vereeniging, de heer P. M.
Kuselbos te Breda, is overleden, precies
op den dag, waarop voor twee jaar de
toenmalige ondervoorzitter van de Kon.
Ned. Brandweervereeniging eveneens te
Eindhoven om het leven is gekomen.
In verband met het overlijden van den
heer Kuselbos zijn de feesten ter gele
genheid van het 10-jarig bestaan der
Vereeniging èn de opening van het Brand
weer-museum op Woensdag a.s. vooron-
bepaalden tijd uitgesteld.
Mlshandellngl.
In aansluiting op het bericht in het
nummer van Donderdag betreffende de
mishandeling op den Goudschen Rijweg
te Rotterdam kan nog het volgende ge
meld worden:
De 22 jarige O. W. van den Goudschen
Rijweg heeft sedert eenige jaren kennis
aan den 43-jarige hondenkoopman P. M. S.
uit de Oosterstraat. Zij weigert evenwel
met hem te trouwen, wegens zijn minder
gunstige flnancieele omstandigheden.Eeni-
gen tijd geleden is zij naar Duitschland
gegaan. Na haar terugkomst hebben zij
en S. herhaalde malen ruzie gehad en
heeft hij haar al enkele keeren bedreigd
en mishandeld.
Woensdag is 8. het meisje en haar
zuster op straat tegengekomen. Hij sprak
haar aan, maar zij wilde niet naar hem
luisteren. Daarop heeft hij haar met een
groot mes in den rug gestoken, waardoor
een diepe, maar geen levensgevaarlijke
Een buitengewoon sierlijk toi
let, dat ontworpen is door
den Parijsch modekunstenaar
en de draagster een bijzondere
charme verleent. De mantel
is gemaakt van crêpe-satin
met gouden glans en afgezet
met marter.
wond ontstond. Het mes bleef in de
wonde steken. De zuster van juffrouw
W. heeft het mes uit de wonde verwijderd,
waarna zij flauw viel. De dader was er
inmiddels vandoor gegaan. Het publiek
achtervolgde S., die kort daarop op den
Goudschensingel gearresteerd werd, door
een agent van de motorbrigade, die met
zijn auto aan de achtervolging had deel
genomen en S. met dezen wagen naar
het politiebureau aan de Meermanstraat
overbracht, waar hij is opgesloten.
Juffrouw W. is, na in het ziekenhuis
aan den Ooolsingel behandeld te zijn,
naar huis teruggekeerd.
Speel niet met lucifers.
Woensdagmiddag is, vermoedelijk doou
het spelen met lucifers door kinderen,
brand ontstaan in de hooischuren van
den landbouwer O. aan de Vliet, nabij de
Wijkerlaan onder Stompwijk; twee schu
ren met een grooten voorraad hooi en
stroo zijn afgebrand. De brandweer van
Stompwijk werd bijgestaan door de Voor-
burgsohe brandweer. Verzekering dekt d«
schade.
Brandstichting?
Te Oudeschans zijn Woensdag die taf4-
houder S. en zijn vrouw als verdacht van
brandstichting eaamttsteezd.
Kraaien-kiek. Priester en Nar. Een Lima-
Braakensiek-hulde.
park in Amsterdam.
