Postzegel-Nummer
Uit de Geschiedenis van den Postzegel
Populair Bi|voegsel van de
HELDERSCHE COURANT,
BH
d
van ZATERDAG 30 APRIL 1927.
CAREL J. BRENSA.
JUBILEUM
OP POSTZEOELOEBIED.
door
EEN POSTZEQELMUSEUM
POSTZEQELT AAL.
TOB NOOIT HOEKJE.
POSTZEOELS
VERVALSCHEN.
Een lucratief handwerk.
F. W. S.
VOOR
DE VERZAMELAARS.
Die compleet willen zjjn.
't Juttertje
WAlS w tk
(AUTEURSRECHTEN
VOORBEHOUDEN)
ÜV.'AR'A
Verzoek om extiMiltglfte.
Het !e dit jaar 76 jaar geleden, dat de
In het Jaar 1840 op reis zijnde In
Schotland, was de schoolmeester Kowland
Hill er getuige van, hoe een meisje ren
brief weigerde, haar door een postbe
ambte aangeboden, omdat zij volgens
baar verklaring de hooge porto niet kon
betalen.
Hill bood aan het voc haar te voldoen,
maar het meisje wilde dezen dienst van
een vreemdeling niet «aanvaarden.
Later bleek hem; dat meisje ver
loofd was met een werkman in Londen,
raet wlen zij geregeld briefwisseling
hield. Om nu niet de kosten van het ver
zenden en ontvangen van brieven te moe
ten betalen, hadden beide verloofden
eenige teekens bedacht, die voldoende
waren, om elkander vaD een en ander op
de hoogte te houden.
Zij schreven die teekens achter op hun
brieven, en terwijl zij deze in de hand
hielden en omdraaiden, als aarzelden zij
wat zij den postbode ten antwoord zouden
Seven, lazen zij de teekens, waarna zij
en brief terug gaven, onder mededee
ling, uat zij het porto niet konden betalen.
De uitvinding van Rowland Hill.
was, op welk een reusachtige schaal de
postadministratie door haar ambténaren
werd bestolen, en dus besloot zij de proef
te nemen met een laag uniform tarief.
Niet zoodra was het vermirtderde brief
posttarief in werking getreden, of het
aantal brieven, dat ter verzending aan
de postkantoren werd aangeboden, groei
de op reusachtige wijze aan, zóó zelfs,
dat het spoedig duidelijk werd, dat de
gewone dienstmiddelen weldra geheel
onvoldoende zouden zijn, om aau den
stroom het hoofd te bieden.
Den eersten dag reeds verdrong men
elkaar aan het hoofdpostkantoor te Lon
den voor de loketten, alsof het de plaats
bespreking aan een druk beklanten
schouwburg gold.
Zoo werd de postzegel uitgevonden!
Gedurende het laatste half uur voor
het vfrtrek van de pest, kwamen de amb
tenaren, die de brieven moesten wegen,
het geld aannemen, bet porto noteeren
enz., handen te kort.
Op den tw eeden dag bood bet kantoor
een merkwaardig schouwspel aan.
De publieke wachtkamer was geheel
Want over dit geval nadenkende, kwam gevuld en agenten moesten orde bewaren.
Hill tot de overtuiging, dat in de eerste Honderden drongen voor de loketten,
plaats verlaging van porto een niet te om geholpen te worden. De postmeester
overschatten voordeel zou opleveren voor te midden zijner ambtenaren, vuurde zijn
zijn medeburgers en dat In de tweede manschappen aan als een generaal in
plaats 's lands schatkist daardoor ver- het heetst van den strijd.
moedelijk aanzienlijk zou worden gebaut. Drie dagen te voren was één loket vol-
Behaive toch dat handelingen als hier doende geweest, om iedereen te kunnen
bedoeld bij verlaagd briefporto wel neb- helpennu waren «r zes geopend en aan
terwege zouden blijven en het verkeer elk loket zaten twee ambtenaren, die Iet-
vermoedelijk sterk zou toenemen, waren terlljk bestormd werden,
er nog andere omstandigheden, die grond
Zoo good als compleet!
Op don hoek van de Leipziger- en de
Maurerstrasse te Berlijn staat het RJjiks-
postmuseum, een gebouw ln Italiaa nadien
Renaissancestijl opgetrokken, dat alles wat
tot de geschiedenis van het postwezen be
hoort, aanschouwelijk voorgesteld;, bevat»
Bij het binnengaan komt men in een
Lichthof, van boven een glazen koepel en
omgeven door drie galerijen, waaraan' de
verschillende zalen zich aansluiten.
Ken glom niarni n n ..„.pee,., van don ilw UI1 Jnui Jjmr getruvu» un
!™^r®tarlS eerste Ned. Postzegels verschenen zijn.
18110, den man, <.ie z.ch zeer bekenld beeft jn don tegenwoordige» tijd, waarin leder
gemaakt, door ai.es wat hij voor he post- ianj iich beijvert door reclame zooveel mo-
wezen heeft gedaan, staat in het ^..uden Vin geiijik de algemeene aandacht op zich te
uen Lichthof. vestigen (zoo luidde kort geleden eeni adres
j italcgus ls niet no idaar alle voor- van eeiï jjed. Verzamelaar aan den Minls-
werpen van opschri en vooraten zijn. ter) zou het van groot nut kunnen zijn, ter
ln de parterre-a ..ee.ing z,et men mo- herdenking van den 76sten/ verjaardag van
dellen van rijkspostkantoren, brievenbussenj,den, Ned. Postzegel een nieuwe serie post
en postsehiluan; - e historische afueeling waarden het licht te doen zien, welke tege-
i bevat al de muidelen van vervoer uit de oud- blijk zou kunnen geven hoe Nederland
ihehi, de middeneeuwen, evenals het post- de nagedachtenis zijner grootste zonen weet
i verkeer in de XVIe tot XVIIIe eeuw, een te eeren.
model van het schip-, waarmee Columbus iX)e thans in omloop zijnde verouderde
zijn ntde<<k:rR>re..5 aanvaardde, brieven uit posezegels zijn'22 ln aantal (1 cent tot
ie XVe eeuw, reisg. .sent brieven en platen 5Voor de nieuw uit te geven herden-
uit de later eeuwen, een brievenzak uit den ïdngsuitgave zouden de portretten der na
volgende 22 Neder,landsche beroemdheden
(alle in onze musea aanwezig) in aanmerking
kunnen komen om als beeldenaars der ver
schillende postwaarden te dienen. Menzon-
der uitzondering vormen een stuk van on
zen nationalen roem en ne^ ,n een Neder
land waardige plaat9 in in de lijst van wereld-
oorypheeën: Vondel, P. C. Hooft (Letter
kunde); Rembrand., Frans Hals, Jan Steen
(Schilderkunst); Christiaan Huygens, Leeu
wenhoek, Zacharias Jansen (Natuurkunde);
Swammerdam, Boerhaave (Geneeskunde);
Ml oh iel Adriaansz. de Ruyter, Tromp (Zee
helden); J. P. Coen (Kolonisatie); Fkederik
Hendrik» Menno van Ooehoorn (Strategie);
Laurens Coster (Boekdrukkunst); Erasinus.
Thomas Kempis (Religie); Hugo de Groot
(.Staatswetenschap); Sweelincb (Muziek);
Jaoob van Campen (Bouwkunde); Spinoza
(Wijsbegeerte).
Het idee is stellig mooi, maar of het nu
Juist neodig ls dat de staat nog meer op het
gebied van reclame propageert?
Het tegendeel zou ons meer lijken.
B.
30-jarigen ooglog; eigenhandige beschik
kingen betreffende het postwezen van Fre-
derifc Willem I en van Frederik den Groote,
modellen van reiswagens, enz.
Verder vindt men nog alles uit het Duit-
sche postverkeer ln de negentiende eeuw;
zeer de moeite waard is het de kaarten te
bekijken, waarop met kleuren is aangege
ven, hoe kolossaal het verzenden van brief
kaarten in de laatste 26 jaar is toegenomen.
In 1871 zijn de brlelkaarten hier inge
voerd» het aantal exemplaren, dat verzonden
wordt is van honderden tot millloenen ge
stegen en in den iaatsten tijd neemt het
steeds toe, tengevolge van de premtbrief-
kaartensport.
gaven te verwachten, dat de Inkomsten
der postadministratie bij een dergelijken
maatregel wél zouden varen.
Maar evengoed begreep hij, dat men
een middel moest bedenken om het ge
bruikelijke portobetalen aan de postmees
ters te ontkomen.
Scherp van blik als Mr. Hill was, zag
hij heel goed in, dat hieraan nog wel
unrnrrmaM
3
3
aecnumjn
Een enorme collectie ongestempelde post
zegels is in een der zaten tentoongesteld.
Sedert verleden jaar worden er nu ook
gestempelde exemp <ren opgenomen; met
een zeer kostbaar postzegel van Mauritius
ia het begin gemaakt van de gestempelde
verzameling en decer dagen kon men voor
het eerst er een groote met zorg gerang
schikte collectie Nederiandsche postzegels
Gedurende het laatste kwartier werd bewonderen.
de menigte in de wachtkamer nog dichter
en Mr. Bockenhaus, de postdirecteur,
improviseerde een zevende en achtste
loket.
Tusscheji 6 en 6 uur werden 8000 brie
ven aangenomen en toen op het laatste
oogenblik nog juist bijtijds de luatste
brief was aangenomen, barstte het aan-
eens iets zou ontbreken en dat menige wezige publiek in een donderend^ejuich
stuiver, die in 's Rijks schatkist thuis- lus en applaudisseerde men, alsof hej de
behoorde, in de zakken der postmeesters slotscène uit een pakkend stuk betrof,
zou verdwijnen. De première van Mr. Hill behaalde een
Een onderzoek, door de Eng'lBche re- volledig succes. v
geering betreffende dit punt ingesteld,
toonde aan, dat Hill volkomen juist had Zooals het in Londen ging, zoo ging
geoordeeld. het ook elders.
De cijfers, door de meeste en belang- Verscheidene postmeesters op het plat-
rijkste kantorep verstrekt, leverden het teland namen hun ontslag, omdat zij geen
bewijs, dat de staat jaarlijks aanzienlijk kans zagen hun ambt, dat tot nog toe
meer uit den postdienst kon trekken, als bijbaantje was beschouwd, te blijven
dan hij in werkelijkheid ontving. waarnemen. Een geheele ommekeer in
het Eugelsche postwezen was hiervan
De plannen door Mr. Hill ontworpen, bet gevolg, want aan terugkeer naar de
gaven een middel aan de hand, om dit oude paden kon men niet meer denken,
euvel te overwinnen. Met ijver wierp men zich nu op het
Hill toch was er zich volkomen van vraagstuk, wat gedaan zou kunnen wor-
bewust, dat, werd het briefport verlaagd, den, om het frankeeren der brieven op
het verkeer aanzienlijk zou toenemen en eenvoudiger wijze te doen geschieden
het daardoor noodig zou worden de ge
wone wijze van frankeeren door een meer
praktische te vervangen, hetzij door het
gebruik maken van gezegeld papier, van
een bijzonder soort omslagen, of door
etiketten.
In ieder geval zou hierdoor de weg tot
knoeierijen door de postambtenaren wor
den afgesneden.
De Engelsche regeering had wel ooren
naar zijn plannen, vooral toen gebleken
dan door het betalen van het porto aan
de postloketten.
De postbervormer Hill had zelf het
gebruik aanbevolen van gezegelde om
slagen of gegomde etiketten (de post
zegels) en geen der voorstellen, die bij
de Engelsche Tresorie inkwamen, kon
praktischer worden genoemd dan deze.
En het toekomstig gebruik van den
postzegel was hiermede een feit geworden 1
De consul-generaal van Griekenland in
Nederland, de heer Lehmann, heeft aan het
Rijkspostmnseura een, volledige verzame
ling postzegels van Nederland en* de Kolo
niën cadeau gegeven, allés nauwkeurig ge
rangschikt door den heer Koning, die de
reuzencollectie van ons vaderland, het eigen
dom van den heer Lehmann, ook in orde
heeft gebracht
Deze ven theling verwierf alhier op de
internationale postzegeltentoonstelling, in
Augustus 1904, de gouden medaille, zooals
men zich nog wel zal herinperen»
Doch keeren wij tot ons Museum terug.
Op de tweede verdieping wandelt men
tusschen vitrines mei vervoermiddelen van
de geheele wereld, (nieuwen tijd), brieven
bussen, enz^ en alles wat op telegrafie en
telefoon betrekking heeft, vindt men er vol
ledig uitgestald.
Op de bovenste étage ziet men o.a. de
apparaten voor de telegrafie zonder draad,
Röntgenstralen, pbonograaf en Rohrpost,
wonden 's morgens om 12 uur aanschou
welijk voorgesteld. De Röntgenstralen die
nen ero brieven en pakjes te doorkijken om
te weten of er ook contrabande in zit
In Ierland plakte men vroeger de post
zegels wed eens met het hoofd naar beneden
op de enveloppe; die dit doen zijn de aan
hangers van de Stuarts, de Witte Rozen,
die de gemalin van prins Luitpoid van Beie
ren- als de wettige vorstin van Engeland be
schouwen en daarom vroeger de postzegels
met den beeldenaar van koningin Victoria
en nu met dien van Eduard VII ten onder-
sfie-boven opplakken.
Maar daar behoefden de ontvangers geen
strafport te betalen.
Groet
Maar toen Ik een man geworden Iben,
hiob ik te niet arodaan 10(400n oone
kinds was.
:l Korlntho XIII 1 11.
Het bovenstaande vers uit den eersten
brief aan de gemeente te Oorlnthe door
den apostel 1'uulus, sluit aan bij de woor
den: „toen ik een kind was sprak ik uls
een kind". De geestelijke groei, wanrdoor
de mensch oponbuurt, hoo hij van kind
man geworden 1b, gaat bij den oen snel
ler dan bij den andert er zijn kinderen
met groote menschen vorstand en er zijn
groote liohamen met het verstand van
een kind. Sommige menschen blijven hun
leven lang kind; zij groeien in de lengte
en in de dikte, zij nomen inderdaad ook
toe ln verstand, maar zij blijven kind,
omdat de eigenschappen van een groot
mensch hun vreemd blijven. Deze eigen
schappen hebben n.1. niet alleen te maken
met het verstand, want daardoor alleen
verschilt de man niet van het kind. Maar
van den man kan verwacht worden, dat
hij door langer ervaring en meerderen
nmgang met menschen in de maatschap
pij, leert zich in de samenleving te be
wegen. Men wordt man, wanneer de
maatschappelijke samenleving zóó heeft
ingewerkt op iemand dat hg onbeholpen
heid, die het kind toont bij zijn bewegen
in de maatschappij heeft overwonnen en
zich „manhaftig'' weet te gedragen. Tot
dien groei brengen het heel veel menschen
niet: hun geestelijke groei, hun ver
standsontwikkeling moge al voldoende
zijn, het zijn in de maatschappij stuin-
perds, groote kinderen. Wie zich niet te
groot gevoelt, om eens bij zichzelf na te
gaan, hoeveel hij nog te kort komt in
dit opzicht; die zich man noemt, maar
het niet is; die meent als een groot
mensch te handelen en nochtans niet
beeft „te niet gedaan wat des kinds'
is... hij zal tot de conclusie komen, dat
aan zijn groei tot man in de maatschappij
heel wat te kort komt. Dit begrijpen yele
menschen niet en daarom slaan ze ln de
samenleving zoo'n ongelukkig üguur.
Dr. Jos. de Oock.
Voor de lezers van ons blad geeft onze
psychologische medewerker Dr. Jos. de
l uik, van Merlenstraat 120, Den Haag,
gratis zielkundige adviezen o.m. over de
wijze, waarop zij hun geest kunnen ver-
frisschen en hun wllskufcht en energie
kunnen versterken.
De vragen zullen in ditjilad geregeld
worden behandeld. Mochten de beant
woordingen te uitvoerig worden dan direct
schriftelijk aan de aanvragers.
Helder.
Zeeman te H.
U klaagt erover, dat gü na het middag
eten altijd onmiddellijk slaap krijgt en
Vervalschingen zijn zoo oud als de post
zegels zelf; het namaken is derhalve geen
kwaal van den tegenwoordiigen tijd.
Bijzonder rijk aan vervalschingen zijn die
eerste uitgaven van Spanje; er kwam toch
geen nieuw zegeibeeld uit, of de falsarissen
maakten bet vrijwel onberispelijk na.
Dit verklaart dan ook, dat van 1850 tot
1870 elk jaar nieuwe zegels bracht.
Een besluit van 1863 gelastte den post
ambtenaren nauwlettend toe te zien op het
gebruik van valsche zegels.
Bij die nauwkeurige contröle kwam men
nog een ander vergrijp op bet spoor.
Het bleek n.1», dat bedriegers de zegels
voorzagen van een Uiterst dun laagje was of
paraffine, waardoor bij de afstempeling op
de postkantoren de stempelinkt niet 't zegel
beeld raakte.
De werking van de Rohrpost wordt ge
heel uitgelegd. Men ziet den brief in de
opening verdwijnen en door middel' van
luchtdruk komj iitf door buizen ter plaatse
van bestemming.
Aan de postkan-toren te Berlijn heeft men-
aparte brievenbussen met.Rohrpost" er op
voor briefkaarten (26 pf.) en brieven- (80
pb), die langs dezen weg moeten bësteld
worden.
Binnen de l1/, uur of 2 uur is de bestel-
gebruikt worden, zooals de speciale kaarten
ling geschied; alleen dun papier kan er voor
en enveloppes reeds aanduiden
jaren
§<3e><3Bx3ex3ex55xS3><®x®x®>ö
OM TE ONTHOUDEN.
Leen nimmer uw album aan een
[ander uit,
Allicht bevindt zich onder de leeners
[één schavuit;
Deez' haalt er de mooiste 'n duurste
[zegels uit,
Is dah ten koste van U «gelukkig»
[met zijn buitl
Frtnsob po.tk«>toor «nier Lod.»«k XV, n.ar Eu.taohe Lorrej
Dit handwerk weid voo enkele
door eenige Chineezen i-n Ned»-Indië foeoe
fend, tot de pos'autoriteiten er achter
kwamen
Om dit afwasschen voortaan onmogelijk
te maken werden toen de' Indische zegels
gedrukt in oplosbare kleuren; doopte men
deze in een had, dan liep de -teekeming In
elkander.
Door dezen maatregel kwam aan die
fraude een einde.
Om het opnieuw gebruiken van afgestem
pelde zegels, waarvan men de stempelafdruk
had verwijderd, te beletten, voorzagen, som
mige landen, o.a. de Vereenligde Staten van
Noord-Amerika, hiun zegels van een imdnuk
met een droog stempeltje, het zoogenaamde
.ywafeltje".
Daardoor vernietigde men op de plaatsen
van aanraking min of meer de -papiervezels,
waardoor de stempelinkt gelegenheid kreeg
tot het inwendige van het zegel door te
dringen,
iBij ons heeft men voor jaren de proef ge
nomen, om de zegels met behulp van een
brandstempel te vernietigen; ze werden als
het ware verschroeid.
Het nadeel van deze methode was. dat
somtijds de brief ook vlam vatte en derhalve
ging men hiermede niet verder.
dan Blapen gaat. Dit is een aanwendsel,
uagteekent uit
Uw jeugd. AIb men U roept z{Jt gij korzelig
en knorrig en het liefst slaapt gij eenige
uren door, om zoo suf wakker te worden,
dat gij dan weer terstond in Uw bed
kunt kruipen.
Gij kunt hier niet overheen komen en
toch gevoelt gij, dat het niet normaal is.
Terstond kunt gij erover heen komen,
als gij maar wilt. Sta onmiddellijk na
tafel op, trek Uw jas aan en loop tien
minuten rond in de vrije lucht. Laat in
dien tijd de kamer, waarin gij Uw mid
dagmaal hebt gebruikt behoorlijk luchten
en begin thuisgekomen direct aan het
moeilijkste werk, dat gij dien avond moet
verrichten. Lees niet eerst Uw avondblad,
zit niet te hangen in Uw stoei en te
wachten op Uw kopje thee. Hebt gij radio
thuis begin dan met een lezing te hooren,
waarvoor gij u moet inspannen en laat U
niet in slaap wiegen door een of ander
zacht strijkje.
Vooropgezet, dat gij lichamelijk gezond
zijt, kunt gij van ons aannemen, dat deze
zeer slechte gewoonte U in de jaren, dat gij
haar hebt gevolgd, heel wat tijd heeft
gekost, die totaal weggegooid is. Wij
raden U aan maar eens wat minder te
slapen in het algemeen, want negen uur
des nachts heeft een gezond mensch van
Uw leeftijd niet noodig. Het verwondert
ons, dat U nog zoo goed slapen kunt des
nachts, na een avonddutje van verschei
dene uren.
Wendt U nu maar eens al Uw wils
kracht aan, om daar af te komen, wij
verzekeren U, dat gij U een stuk lek
kerder zult gevóélen. Veel energie kost
het niet, om op te staan van tafel en Uw
jas aan te trekken. Probeer dit dus vuu-
avond nog.
Aan onderstaande personen is persoon
lijk antwoord gezonden, aangezien de
beantwoording "te uitvoerig wus voor
plaatsing in dit blad. J. S. te H.P. R.
te H.; J. K. te H; G. te H.; L. M. te H.
P. S. te N.; L. G. D. te N.
Door de verschillende lahdeni der wereld
zijn tot dusver 119.626 verschillende soor
ten van postzegels uitgegeven. Groot-Brit-
tannlë alleen bracht hiervan 633 ln omloop,
terwlj'1 4068 op rekening van de Britsche
koloniën en protectoraten komen. Voor de
overige landen blijven dus 116.026 soorten
over. Europa neemt hiervan 28.666 -voor zijn
rekening, Azië 22.778, Afrika 22.466, Ame
rika 24.796 en Australië 9.027.
