HELDEISCHECOURANT
TWEEDE EN LAATSTE BLAD
PLAATSELIJK NIEUWS
VAN DINSDAG 15 NOVEMBER 1927.
Onze plaatsgenoot, d» heer R. Dijkstra,
is ten lsten December ajs. 25 jaar werk
zaam hij het Oommaindemenit der Marine.
Onze plaatsgenoot de heer O. A.
Thomas behaalde op de den Hen en 12en
November te Bilthoven gehouden ten
toonstelling met 5 cavia's een late prijs
3 2de prijzen en 1 3de prijs.
ZANG VER. „MORGENROOD".
Dir. F. van der Meij.
Men schrijft ons:
Zaterdag 12 November gaf bovenge
noemde zangvereeniging haar eerste con
cert in dit seizoen. Na 't gebruikelijke
Heldersche kwartiertje opende de voor-
zitter, de heer K. Geus, met een kort
woord van hartelijk welkom den avond.
Hij deelde mee, dat heden de vereeniging
juist haar 15-jarig jubileum vierde. »We
kunnen met dankbaarheid op deze 15
jaren terugzien, want van een kleine
vereeniging, opgericht met ongeveer 25
leden, is Morgenrood geworden een koor
van 80 leden, benevens een onderafdee-
ling en een kinderkoor.* »We hebben
gemeend,* zegt spreker, «dezen dag niet
direct feestelijk te gedenken, maar toch
dezen avond: iets anders te geven dan
Sewoonlijk en hebben daarom den heer
loossens uit Utrecht laten komen.* Hij
wenscbte allen een prettigen avond.
Daarna werd met de afwerking van
het programma begonnen. Reeds dadelijk
bemerkten we 't frissche gehalte van
't koor. Forsoh en breed klonk 't bonds
lied «Hymne aan den zang*,van G.Boedijn.
Zeer mooi klonk het weeke gedeelte:
«God legde in de ziel den drang om te
zinnen.*
«Driekoningenlied* van Jos. Vranken,
is het lied van den samenzang op 't zan
gersfeest te Schagen. als zoodanig zeer
geschikt. Met «Morgenrood* kwam het
dan ook goed tot zijn recht. Van de overige
nummers kon ons 't meest bekoren «Lente
geboort* van Jac. Bonset, een zeer moei
lijke compositie. Aan dit werk zal Mor
genrood wel een heele studie hebben
gehad. De verschillende concours moei
lijkheden werden uitstekend overwonnen.
We hoorden 't als 't ware regenen; ter
wijl ook de bromstemmen fraai samen-
klonken en de baspartij heel fraai de
melodie overnam. Ook de tenorpartij kwam
hierbij in de solo-trekjes goed tot haar
recht. Met een maohtig slot eindigde dit
nummer.
«Mijn hart* van| J. O. Anderson, kon
ons minder bekoren, 't Bevredigt niet al
maakte Morgenrood er van, wat er van
te maken was.
«Hemelhuis* van Hullebroek en «Mei
maand* van ;Vorsteveld vormden 't slot
der zangnummers.
Ter afwisseling trad de [heer G. H.
Goossens op, aangekondigd als zanger
van 't Hollandsche lied bij de luit.
Opkomende in een soort Volendammer
pakje met de luit op den hals, maakte
hij al dadelijk een aardigen indruk.
Heel geestig wist hij de verschillende
nummers voor te dragen en maakte den
indruk van, zooal niet een zanger van
professie dan toch een goed Caberetier
te zijn. Zijn liedjes gaven een prettige
afwisseling.
Na de pauze werd opgevoerd de operette:
«Een vrouw op schildwacht*, met allerlei
leuke tafereeltjes. De hoofdrollen waren
in goede handen; er werd vlug en vlot
gespeeld. Ook de zang hierin was heel
goed en toen in t laatst alle boertjes en
boerinnetjes in costuum opkwamen, hoor
den we eenige mooie koren.
Oasino was geheel.bezet. Allen volgden
met de grootste aandacht 't spel als goed
slot van een mooien avond.
«Morgenrood* kan met voldoening op
dezen welgeslaagden avond terugzien.
Een gezellig bal hield de bezoekers nog
lang byeen.
NED. VER. VAN HUISVROUWEN.
Gisterenavond hield <te afd. Held*» van
de Nederl. Ver. van Huisvrouwen een ver
gadering voor leden) en belangstellenden,
w aar de heer -Molierus van Bloemendaal
zou spreken over het cadeaustelsel In te
genstelling met de bedde vorige bijeenkom
sten waar een' zeer groote belangstelling
heerschte, was ditmaal de opkomst gering.
Siechts weinigen, meerendeels vrouw-in,
waren aanwezig.
6pr. is yertegenlwoordliger van het Lam
deiijk Comité van aotiie, en wil allereerst
eenige misverstanden wegnemen. Het ge
ven van een cadeau is al zoo oud als de
handel zelf. Maar het stelsel van vroeger is
geheel anders dan dat van thans eni wij
strijden dan ook niet tegen de cadeaux,
maar tegen het stelsel.
Spit gaat de oorzakeni na van het ont
staan van het stelsel. Industrie en handel
kwamen na den oorlog in moeilijke positie:
de rijkdom, die men waande te bezitten,
was een sohijnrijikdom en tailoozen moes
ten middelen verzinnen het verloren debiet
te herwinnen. Het valt te apprecieeren» dat
men zjjn debiet wil opvoeren en het zou
onereus zijn daartegen te strijden. Daar
tegen1 gaat de strijd dan ook niet, wel tegen
de excessen. De valuta-verhoudingen in
het buitenland werkten het cadeaustelsel in
de hand. Bovendien is er een ander begrip
ontstaan omtrent hetgeen wel en niet toe
laatbaar is in den handel. De dalende han
delsmoraal heeft ook medegewerkt.
Spr. zal de funeste gevolgen van het stel'
•al uiteenzetten en geeft voorbeelden var
enkele systemen.
Het directe systeem is het meest gebrui
kelijke: bij een pond koffie een hall pond
thee cadeau, huishoud jam met reepen cho
colade, e.d. Daarnaast zijn een aantal ne-
vensvormen opgetreden: bij een courant
artikel wondt een minder courant cadeau
gegeven. Tusschen de waarde van hetgeen
men koopt en die van wat men cadeau
krijgt, is een groot verscML Er zijn voor
beelden van, dat men bij) den koop van 25
pond margarine een slaapkamer-ameuble
ment cadeau krijgt. En deze excessen bren-
genen) er velen 'toe te komen tot onge-
wenschte neigingen.
Daarnaast staat het bon- of spaarsysteem,
ontstaan sedert de kasregisters weiden in
gevoerd. Aanvankelijk was die korting ge
lijk aan de gebruikelijke courtage In dien
handel Men ging er langzamerhand' toe
over bons te geven, die recht gaven op een
of ander huishoudelijk artikel, dat steeds
opgevoerd' werd.
'Als uitvloeisel van het bonsysteem 'heeft
men het spaarsysteem. De kwade uitwas
daarvan- is, dat in de toekomst tal van win
keliers zullen worden uitgeschakeld, omdat
de fabrikant rechtstreeks levert
'Verder is het loterij-systeem, dat men
nog vindt in de kasten zeep, waarin kleine
voorwerpjes zijn verborgen. Daaruit is ont
staan het stelsel van het „woordemm&kien".
Het stelsél zou misschienl onder art. 1 der
Loterijwet vallen, rik is zóó ingericht, dat
de fabrikant het zelf in de hand- heeft zoo
veel en zoo weinig cadeaux te geven als
hij- wit
De bestaande nevenvormen zijn- in prin
cipe terug te brengen tot deze hoofd
vormen.
De strijid tegen het cadeaustelsel moet
gevoerd worden uit tweeërlei oogpunt: soc.
economische en privé-economische.
Het krachtigste argument is. wel dit, dat
het cadeaustelsel prikkelt tot koopen boven
behoefte. Men vindt dit principe ook terug
in het vastrecht-systeem, dat die gemeenten
toepassen op het gas- of eleotriciteitsvier--
bruik. Het koopen met cadeau brengt bo
vendien den fabrikant of winkelier af van
zijn eigen artikel; dte specialisatie in het
wmkeJbedrjjtf verdwijnt en) wordt onder
mijnd, hetgeen ten mdeefe is van winkelier
en_ kooper. Het stelsel bevordert ook de
neiging om minderwaardige goederen aan
de markt te brengen.
Tenslotte leidt het tot beunhazerij: mem
vindt in kruidenierswinkels porceleinen
serviezen, terwijl diezelfde serviezen eenige
huizen verder bij- den winkelier in aarde
werk staan geprijsd als koopwaar.
De privaat-economische bezwaren zijn
v.ni,, dat het cadeaustelsel voor de winke
lier niet schept een good wil, eenl vaste
cliëntèle, terwjji het artikel zeif er door
gedeprecieerd wordt. De praktijk heeft al
uitgewezen, dat winkeliers zelfs al met de
cadeaux bleven zitten.
Uit het oogpunt van reclamemaben is het
stelsel het meest typische voorbeeld van
hulpeloosheid.
(Waartegen voert het Comité feitelijk dén
strjjid? Geen onzer sprekers of schrijvers
beeft nog kans gezien precies te omschrij
ven wat zij' als cadeau beschouwen of wat
niet Wij geven dat volmondig toe; wij be
ginnen van- achteraf door te zeggen waar
tegen wijl niet strijden.
Niet tegen het doorslagje, het snoepje,
het sigarenpijpje, het monsterpakje, den
kop en schotel van- chocolade-fabrikanten,
de kalender eener Levensverzekering, het
aschbakje of zakboekje, mits bedrukt als
reclame-object
Kwamen de firmanamen er niet op voor,
dan zouden wij die ais cadeaux beschouwen.
Wij voeren strijd tegen alle artikelen,
die een initegreerend deel van den koop
uitmaken. Reclame kan men stopzetten, het
geven van een cadeau moet worden voort
gezet.
Waar moet de strijd' worden aangevat?
Een groote organisatie van koopend publiek
is er niet, uitgezonderd misschien de
Ver. van Huisvrouwen. De Middenstand
beeft ons steun- gegeven, samenwerking
net de centrale grootwerkgeversvereeni-
,ringen mislukte.
Ten aanzien van die wijze van bestrijding
bestaat verschil van meening. Een groep is
er, <fle meent, dat dit slechts met regee-
"ingshulp kan geschieden; andere mieenen,
lat particulier initiatief dat alleen kan. Spr.
rersoonlijk meent, dat regeeringshulp oü-
lewenscht is, hoewel de praktijk van ons
systeem groote moeilijkheden gaf.
In Denemarken is een wettelijke bepa-
ing in- bet leven geroepen, die het geven
>an toegift van eenige waarde verbiedt
;cadeaux van kleine waarde zijn toege
daan). Spr. acht dit verkeerd; ais men een
.-erbod invoert, zij dit radicaal. De pratotük
reeft wel uitgewezen, dat men met redi
geren Van wetsbepalingen, waar nog ope-
ringen in- zijn, zeer voorzichtig moet zijn.
Bij radicaal verbod' kan het gebeuren,
iat een dergelijke wettelijke regeling tot
mgewenschte toestanden aanleiding zou
.jeven.
In België Is men thans een ander stelsel
aan het. uitwerken: men zou daar in plaats
van het cadeau het bedrag aan geld kunnen
«lachen. In Noorwegen is het stelsel radi
caal afgeschaft; er is een) leger van' contro
leurs voor. noodig en het is de vraag of het
de kosten waard ia
Wij willen strijden -tegen het stelsel langs
den weg der organisatie.' Wij verwachten
niet, dat wij spoedig resultaten hebben^ de
strijd zal over jaren loepen. Men moet al
lereerst de publieke opinie beïnvloeden en
de strijd wordt door de lauwheid van ons
publiek niet bespoedigd. De strijd gaat ook
gepaard met groote finantieele offers en
wfj vragen den steun van het publiek om
ons in- dezen strijd- te helpen.
Van de gelegenheid) vragen1 te stelen
werd! door enkele dames gebruik gemaakt,
die spr. standpunt t o. v. verschillende pre
mies {de Verkadeplaatjes, de Haust-be-
schuiten, enz.) vroegen. Uitvoerig ging de
spr. op een' en ander nog in.
Mevrouw Dekker -dankte den spreker en
deri vertegenwoordiger der Held. Ort voor
hun moeite en sloot te ongeveer kwart voor
tien de bijeenkomst.
PROPAGANDA-AVOND BLINDEN
ONDERWIJS.
Wij hebben reeds de aandacht geves
tigd op den concertavond, welke onze
blinde stadgenoot, de heer Krijgsman,
morgenavond heeft georganiseerd in Ca
sino en met medewerking van het Stede
lijk Muziekcorps en eenige dames en
heeren, hoopt te geven. De heer Krijgs
man houdt met zijn leerlingen een open
bare les en wil daarmede aantoonen, dat
muziekonderwijs even goed door een
blinde kan worden gegeven als door een
ziende. Hjj is zelf een bekwaam pianist
en zal dien avond ook een paar nummers
ten beste geven.
Onze lezers zullen begrijpen, dut aan
een dergeüjken avond groote kosten ver
bonden zijn en wij wekken daarom ieder
op tot het neomen va-n een toegangsbewijs
dat slechts 35 cent kost. Men verricht er
een goed werk mee door een plaatsge
noot, voor wien de strijd om het bestaan
zwaarder is dan voor ons allen, te steu
nen en te helpen. Ook al gaat gij er zelf
niet heen, koop een programma van den
heer Krijgsman; gij steunt er het blin-
den-onderwijs mee. De programma's zijn
aan verschillende, ln de advertentie ge
noemde, adressen, alsmede des avonds
aan de zaal, verkrijgbaar.
GOUDSTERRETJE.
Dlrigente Anny Hoogenbosch.
Men schrijft ons:
Donderdag aj. 17 Nov. wordt in het
gebouw van den R.-K. Volksbond opge
voerd bovenstaande operette. Hiertoe
hebben hun medewerking toegezegd Mej.
Lou Leewens, pianobegeleiding, en de
heeren Jac. Polak, dans, en Georg. Trap,
regisseur. De volkszangklassen hebbeD
met hun vorige operettes veel succes ge
had, maar ongetwijfeld zal het succes
met medewerking van deze personen nog
grooter zijn, wij, zijn al dikwijls getuige
geweest van hun prestaties.
De oostuums worden wederom geleverd
door mej. de Mey te Hilversum en het
kapwerk verzorgd door den heer v. d.
Maden, terwijl de heer Zoetelief voor spe
ciale tooneeiverlichting zorg draagt. Al
les bijeengenomen wacht den trouwen be
zoekers wederom een mooie avond en we
verwachten dan ook dat velen hun be
langstelling zullen toonen.
Donderdag zullen we eenige zeer gun
stige critieken publiceeren.
HOOGHEEMRAADSCHAP NOORD
HOLLANDS NOORDER
KWARTIER.
Morgen heeft de verkiezing plaats voor
vier hoofdingelanden en vier hoofdingelan
den-plaatsvervangers voor het Hoogheem
raadschap Noordhollandi's Noorderkwartier.
De stembureaux, venmeid op de stemifcaar-
ten, die jle kiesgerechtigden ontvingen, zijn
geopend van 10 tot 4 uur; tegen afgifte van
zijn oproepingsbrief ontvangt de stemge
rechtigde van den voorzitter van het stem
bureau zooveel stembilletten als hij ge
rechtigd is stemmen -uit te brengen.
EEN LAFFE KWAJONGENSSTREEK.
Men schrijft ons:
Gisteravond omstreeks negen uur werd
ik gewaarschuwd, dat er eenige'straatjon
gens het invalidenwagentje van- twee oude
raenschen uit baldadigheid te water hadden
gereden. Met een haak is het ons gelukt
het karretje op het droge te brengen. Het
gebeurde op de Westgracfi-t; de oude men-
sc-hen, 93 jaar en) gebrekkig, waren even
bij Amiabel binnen en- in dien tijd' gebeurde
het. Het is te wenschent dat de kwajongens,
die dit gedaan hebben, er eens duchtig voor
gestraft worden, want het is een schandaal,
om oude mensch-en lastig te vallenu De
oude man-, met name Goudswaard, zeide
nog: ik was geruïneerd als het niet terecht
was gekomen'.
Laat dit voor -menige jongen een les zijn
om nooi-t dergelijlke minne Streken weer uit
te halen.
GEMEENTERAAD.
Verkoop van grond.
22 Februari 1927 gaf de Raad aan H.
Hagen alhier in erfpacht uit een terrein
aan den Brakkeveldweg, ter grootte van*
500 Ms. voor den bouw van vier wonin
gen. De eigendom van een dezer wonin
gen in thans overgedragen aan den heer
H. W. Dilg, die nu aan de gemeente ver
zoekt dezen grond' te mogen koopen. B.
en W. achten den prijs van 5.per M1.
billjjk en stellen voor in dezen geest te
besluiten.
Uitgifte ln erfpacht
B. en W. stellen voor aan J. J. Schoef-
felenberger, architect, alhier, in erfpacht
uit te geven een terrein aan den Brakke-
veldweg, groot pl.m. 880 MV, voor den
bouw van 5 woningen. Aanvrager biedt
aan een oanon- van 45 ot. per M'. voor
zoover betreft een oppervlakte van plm.
687 M'. en van 25 ct voor het achterlig
gende terrein ter grootte van pLm.
293 M1., met welke prijzen B. en W. ge-
noegen nemen.
R.ILB.S. A-af deeling of Gymnasium.
B. en W. schrijven aan den Raad:
Bij adres d.d. 11 Februari 1920 richt
ten verschillende ingezetenen dezer ge
meente, meest oudere van leerlingen, die
de Rijks Hoogere Burgerschool alhier
bezoeken, zich tot Uwen Raad met het
verzoek te willen bevorderen, dat aan ge
noemde inrichting op kosten der ge
meente, een z.g. „literair-economische af-
deeling" (H. B. S. A.) zou worden ver
bonden.
Er is in de kringen van deskundigen,
zoowel als in de plaatselijke pers, een uit
voerige pennestrjjd gevoerd over de be-
teekenis eener afdeeling, waarbij voor
onze gemeente vooral de vraag van be
lang was, in hoeverre de hier bestaande
Hoogere Handelsschool met 5-jarigen
cursus voorziet in de behoefte aan alge-
UIT DE GESCHIEDENIS VAN HELDER
EN HET HELDERSCHE KANAAL
OVER DE LAATSTE 100 JAAR
door P. C. de Boer en J. Brouwer,
Communicatie met het achterland.
Het spreekt wel vanzelf, dat in dien tijd de com
municatiemiddelen zeer gebrekkig waren. Een op
gave aan het Provinciaal bestuur betreffende de
postwagendiensten en eene betreffende de schepen
en schuiten beide opgemaakt den 28sten Augus
tus 1824 geven hieromtrent de volgende bizonder-
heden:
Een postwagendienst bestond tusschen den Helder
en 't Zand, in de Zijpe. De afstand is ruim drie uur.
Het bureau van den Postwagen was gevestigd in het
logement „De Roode Leeuw" in den (ouden) Helder.
»Er zijn aoht plaatsen op den postwagen. Prijzen
der plaatsen des zomers tachtig centen en des win
ters een gulden. Er worden geene dan draagbare
Pakjes of goederen der passagiers medegevoerd,
waarvoor slechts een kleinigheid, naar gelang, wordt
betaald". Diligence en stoombooten zoo vinden wij
verder op de lijst aangeteekend bestaan hier nog
niet. De postwagendienst (zoolang die bestaat) oor-
vespondeert met het trekschuitenveer van het Zand
tot Schagerbrug in de Zijpe.
In de kolom „Aanmerking" vinden wij de volgen
de notitie: „Het postwagenvervoer, waarvan alhier
opgave wordt gedaan, wordt door de in de eerste
kolom opgenomen voerlieden bediend en is door het
openen het stuk is gedateerd Augustus 1824
van het Nieuwe kanaal over het Koegras bijna ge
heel onnoodig geworden. Men heeft geoordeeld beter
•6 zijn, van het Nieuwediep tot aan Het Zand in de
~0pe een trekschuitenveer aan te leggen, hetwelk
door gezegde voerlieden met overleg der besturen
Van deze gemeente (Helder) en dat der Zijpe pro
visioneel is tot stand gebracht en het welk bij de
roPening van het Groot Noord-Hollandsch Kanaal
°°k wederom dadelijk zal beginnen".
n den staat van schepen en schuiten, van den-
zelf dqp datum, is bovengenoemd trekschuitenveer
ook opgenomen. De tijd van afvaart is 's zomers des
Ergens om elf en des winters om tien uur, en des
avonds altoos ten zes uren van het Nieuwediep. Aan-
°mst dagen des middags tegen een en des
vonds te negen ure mo het in de ZJjpo, „Dit.
provisioneel trekschuitenveer correspondeert met dat
van het Zand tot Schagerbrug in de Zijpe. Het ligt
thans stiJ tot tijd en wijle de opening van het Groot
Noord-Hollandsch Kanaal. Tot het veer behooren
twee gewone jaag- of trekschuiten".
Een tweede communicatiemiddel te water was het
„veer ten vervoer van passagiers en goederen van
den Helder op Amsterdam over de Zuiderzee". Voor
dit veer waren in gebruik twee zeilschepen. Zij voe
ren des Donderdags op ongeregelden tijd in ver
band met het tij uit de haven van Nieuwediep en
hadden ligplaats te Amsterdam aan den Texelschen
steiger. Al naar gelang van weer en wind arriveerde
men Vrijdagochtend of -avond te Amsterdam. Des
Dinsdags vertrokken de schuiten weder van Amster
dam naar Nieuwediep.
Het ontstaan der oorlogshaven.
In 1814 had eene gebeurtenis plaats, die voor
Helder van groote beteekenls was. Bij Koninklijk Be
sluit van 16 November van dat jaar werd n.1. bepaald,
dat de werkzaamheden tot het geschikt maken van
Nieuwediep als oorlogshaven met kracht zouden wor
den voortgezet. Wij willen hier volstaan met de ver
melding, dat zij den 20eten September 1822 door de
Marine werden overgenomen. Ook voor de handels
scheepvaart was deze vestiging van belang, aangezien
hierdoor de beschikking werd verkregen over een
droogdok van voor dien tijd voldoende afmetingen.
Aanzienlijke scheepvaart
In die dagen was de scheepvaart te Nieuwediep
reeds aanzienlijk. Het steeds ondieper worden van
Pampus maakte het noodzakelijk, dat de meeste, voor
Amsterdam bestemde schepen, reeds op de reede van
Texel en in de haven van Nieuwediep een deel der
lading moesten lossen. Teneinde de schepen bij het
binnenkomen behulpzaam te zijn, werd in 1820 een
provinoiale stoomsleepdienst ingesteld. De eerste
sleepboot, de „Noord-Holland", met een machine van
00 P.K., werd gevoerd door kap. J. P. Duinker.
Geen sympathie voor het kanaalplan.
Het is dan ook begrijpelijk, dat men te Helder de
plannen tot het graven van een kanaal naar Amster
dam met weinig instemming begroette. De ligging
van de plaats men houde hierbij in het oog, dat
hier nog alleen sprake is van het thans als „de oude
Helder" bekende gedeelte werd hierdoor veel min
der gunstig ten opziohte van het verkeer. De verbin
dingsweg met het achterland liep tot dusverre over
den voet der duinen naar Helder. Met het Kanaal zou
ook de daarlangs geprojecteerde weg komen, waar
over dan natuurlijk het verkeer zou worden geleid.
Hetgeen dan ook geschiedde.
Ten opzichte van de scheepvaart verwachtte men
eveneens vermindering, doordat de schepen in plaats
van hier geheel of ged§eltelijk over te schepen, door
het Kanaal naar Amsterdam zouden opvaren. Spoe
dig bleek, dat deze opvatting, althans in den beginne,
juist was. In het Jaarlijksch Verslag der Gemeente
over 1828 (welk verslag in die dagen bestond uit het
beantwoorden van een aantal, door het Provinciaal
bestuur gestelde vragen) werd de vraag „of men in
het algemeen vordering of achteruitgang in de ver
schillende takken van industrie bespeurde, en zoo ja,
welke," als volgt beantwoord:
„Over het algemeen genomen, zoude men kun
nen zeggen, dat de gemeente, welker ingezetenen
tot nu toe voornaamlijks van de Zeevaart hebben
moeten bestaan, eerder aohteruit dan vooruit gaat,
aangezien de Haven het Nieuwe Diep thans
slechts weinig of geen voordeel aan de ingezetenen
toebrengt, terwijl hun verblijf (n.1. van de schepen)
van korten duur is, en dan nog slechts alleen,
wanneer zij door tegenwind worden opgehouden,
daar zij uit zee komende, dadelijk opvaren en van
Amsterdam komende van alles voorzien zijn."
„De verdere uitbreiding", zoo wordt nog opge
merkt, „en bloei van het Etablissement der Marine
en de vermeerdering van garnizoen, welke bij de
voltooiing der vestingwerken waarschijnlijk zal
plaats hebben, zijn de prinoipale bronnen, waarop
de Gemeente thans het oog vestigt."
„Ten aanzien van den Handel nemen wij de
vrijheid ons te refereeren aan het dienaangaande in
ons verslag over 1821 te kennen gegevene, en
waarbij wij onze bezwaren omtrent het onvrije Ter
ritoir hebben aan den dag gelegd, en welke be
zwaren aan alle Fabrikanten, welke anders zou
den mogen inolineeren om zich in deze gemeente
ter neder te zetten, naar ons Inziens altoos een
hinderpaal zullen zijn."
In dit verslag wordt tevens de verwachting uitge
sproken, dat het naar den Helder te graven kanaal
(het Heldersche Kanaal, waarover hierachter meer)
de geheele gemeente in het algemeen tot veel nut
zal verstrekken.
Uitbreiding van bet verkeer.
Intusschen trachtte het gemeentebestuur verbete
ring te brengen ln de verbinding met het achterland,
waartoe het Noord-Hollandsch Kanaal de gelegen
heid bood. In 182A treedt men in overleg met het ge
meentebestuur van de Zijpe, over een verlegging
van het hierboven reeds genoemde trekschuitenveer,
hetwelk men rechtstreeks op Alkmaar wilde doen
varen. Tot dien tijd voer de trekschuit slechte tot
aan het Zand, alwaar men over moest gaan op het
veer naar Schagerbrug, vanwaar de reis naar Alk
maar werd voortgezet Het gemeentebestuur van de
Zijpe wilde evenwel van verlegging niet hooren. Van
18 Februari 1820 tot 28 September d.a.v. werd daar
over gecorrespondeerd en af en toe lang niet
mulsch waarbij ook het gemeentebestuur van Alk
maar was betrokken, in verband met de aansluiting
op de diligenoeverbinding Alkmaar Amsterdam.
Alkmaar bemiddelde tusschen de besturen van Zijpe
en Helder, zoodat tenslotte eene regeling tot stand
kwam, waarbij de dienst tot Schagerbrug bediend
werd door de Heldersohe trekschuiten. 6 October
werd deze regeling door Gedeputeerde Staten goed
gekeurd.
Blijkbaar gingen de sohippers bij het stilliggen der
vaart bij vorst nogal willekeurig te werk, althans
dd. 24 Januari 1827 werd verordonneerd, dat bij vorst
de dienst onderhouden moet worden, zoolang twee
paarden het vaartuig door het ijs kunnen trekken.
Voor een dubbeltje ln de roef.
Ouriositeitshalve volgt hier het tarief, zooais dat
in 1828 voor dit veer van kracht was:
Van DEN HELDER tot het NIEUWEDIEP:
in de Roef10 cent
in het Ruim6 oent
Van DEN HELDER tot HET ZAND:
in de Roef40 cent
in het Ruim80 oent
Van DEN HELDER tot SCHAGERBRUG:
in de Roef00 cent
in het Ruim40 cent
De Kinderen, beneden de tien Jaren oud, betalen
de halve vracht, terwijl door Militairen mits
gaders Matroozen der Koninklijke Marine, almede
de halve vracht zal worden betaald, mits in het
Ruim plaats nemende; terwijl een iegelijk, die in
de Roef plaats neemt zonder onderscheid, ver-
pligt zal zijn de volle vracht te betalen.
In 1820 werd het gebouw der Marine-Directie
gebouwd. In het daarop volgend jaar werd de Marine
werf te Medemblik opgeheven en naar Helder over
gebracht 100 werklieden werden mede overgeplaatst
(Woedt vervolgd).