T buitenland. Derde Blad. GEHEELE UITVERKOOP VAN ZATERDAG 17 DECEMBER 1927 ENGELAND. gouverneur-generaal van DEN IER8CHEN VRIJSTAAT. Officieel wordt medegedeeld, dat de ko ning de benoeming heeft goedgekeurd ZSiifïï HMaCTNellI wïverfeur V^nde?rIe,r8Ch€n als op- l n ^ealy' wlens dienattijd bin nenkort afloopt r^eiI,^W^8 van oommlssie, die de grondwet voor den Ierschen Vrtj- .j)[ rtapd braoht in 1928 en zooals gemeld, werd hij daarna hoogeoommieea- nB Vrijstaat te Londen, welke positie hij tot nu toe bekleedde. ENGELANDS SCHULD-AFDOENING. Londen, 15 Deo. In antwoord op een deebetreffende vraag heeft de Brlt- •che minister van Financiën heden in het Lagerhuis meegedeeld, dat Groot-Brit- tannië in het loopende flnanoieele Jaar circa 88 mlllioen pond sterling aan oor- logsschuklen moet betalen. Daartegen over ontvangt de Engelsohe schatkist van rijn voormalige geallieerden en aan repa ratiebetalingen in het loopende flnandee- le Jaar 25 mlllioen pond. belgis. HET MILITAIRE VRAAGSTUK. Het socialistische voorstel ln de afdeeltngen verworpen. Het van socialistische zijde bij de Ka mer ingediend wetsontwerp om den mili tairen diensttijd op zes maanden terug te brengen, is in de afdeeltngen der Kamer verworpen met 74 tegen 06 stemmen en twee blanoo atemmen. Door enkele liberale en katholieke te genstemmers werd daarbij verklaard dat bun tegenstemmen niet beteekende dat zU prlnolpleel tegen den dienst van zes maanden zijn gekant. ZIJ wenschen zich echter vooralsnog niet te binden aan een vaste formule. DUITSCHLAND. COMMUNISTEN GAAN SAMEN MET SOCIAAL-DEMOCRATEN. Te W eniger ode ln den Hars heeft de uit vier leden bestaande communistische groep ln den gemeenteraad zich aange sloten bij de sociaal democraten. VEEMGERICHTSMOORDENAARS. Het ryksgerechtshof te Lelpzlg heeft het doodvonnis bekrachtigd, dat 26 Maart J.1. te Berlijn was geveld tegen de veemge- riohtsmoordenaars, Sohulz en Fuhrmann en de onderofficieren Klaproth en Urn- hofer, die ln gemeenschappeUjk overleg den soldaat Wilma van den zwarte rijks- weerbaarheid zouden hebben omge bracht. Na bun veroordeeling waren ie in hooger beroep gegaan. HET VLOOTPROGRAM. Het vlootprogram van den marinestaf heeft volgens de B. Z. betrekking op een tijdperk van 10 4 15 jaren. Er zullen vier ÏJüir?' vü torpedobooten, die reeds ln aanbouw zyn en veirder 4 a 5 pantserschepen aangeschaft worden. Het 6 DE AMBTENARENSALARISSEN EN HET LIQUIDATIE-ONTWERP. De Rijksraad keurt de ver- hoogtng goed. De rijksraad heeft Donderdag het salarisontwerp voor de ambtenaren en hquidatie-ontwerp, tot regeling der scha deloosstelling aan Duitschers wier bezit- tingen in de En tentelanden tijdens den oorlog in beslag zyn genomen, goed gekeurd. HET GESCHIL IN DE WEST- DUIT8CHE METAALINDUSTRIE. De uitspraak gevallen. De rijksbemiddelaar heeft Donderdag middag om twee uur uitspraak gedaan in het loon- en arbeidstijd-geschil in de me taalindustrie. De uitspraak bepaalt omtrent de bank werkers een verhooging van 2 pet. van het uurloon; dat dan voor vakarbeiders van en boven 21 Jaar 78 pfenning zal be dragen en voor hulpkrachten boven 21 jaar 60 pfenning. De twee partyen moeten voor 19 De cember, 's avonds 6 uur verklaren of zy de uitspraak aanvaarden of niet Het oordeel der werkgevers. Van werkgeverszijde verneemt Wolff uit Dusseldorf, dat deze uitspraak zeer zware lasten op de nyverheid legt. Voor Maandagavond a-S-, als de termyn van aanvaarding afloopt, zullen de patroons hun standpunt wel niet bekend maken. De bedryven hebben evenwel, om de bemiddeling niets in den weg te leggen en elke verscherping van den toestand door hun toedoen te voorkomen, besloten voorshands tot de voorgenomen opzeg gingen niet over te gaan, aangezien toch de in het begin van deze maand aange kondigde stopzetting der bedrijven nog tot 81 Januari 1928 van kracht blijft De houding der arbeiders. De Vorwërte meldt uit Dusseldorp: Da- deiyk na het bokend worden van de «oheidsrechteriyke uitspraak kwam te Dusseldorp een conferentie byeen van vertegenwoordigers van het Dulteche metaalbewerkersverbond van Rynland en Westfalen. Besloten werd, dat Zondag een byeenkomst van de Noord-Westeiyke Ïroep gehouden zal worden. Men zal de S-Mjoft komt en omdat een bindende rege- ng wordt vastgesteld tot 1 Deo. 1928 «on der eenlge zekerheidsclausule. «mierende met Dr. Brauns Dr. Brauns, de rijksministers van ar beid, heeft de vertegenwoordigers der pa troons en arbeiders ln de yzerlndustrle ultgenoodlg dtot een oonferentle, die Dins dagochtend s.s. te Berlijn zal plaats vin den. Als nu Dinsdag de belde partyen ty- dens de bespreking by den rijksminister van arbeid sullen weigeren hun stand punt te wijzigen, zal de minister vermoe delijk de uitspraak van het scheidsgerecht bindend verklaren. - steunverleening door Moekou aan den linkervleugel van de socialistische party groote belangstelling gewekt. Gisteren heeft het bestuur van de so- oiallstisohe party zich met de kwestie be zig gehouden. In het bijzonder Is Maurioe Mauret, de leider van den linkervleugel der party, gecompromitteerd. Het bestuur ia tot de conclusie gekomen, dat de docu menten echt zijn. De omkooping van so cialisten kan niet worden ontkend. Tot nu toe heeft echter niemand een bekentenis afgelegd. Het bestuur heeft echter de socialisten gewaarschuwd voor de commu nistische agitatie en besloten een onder zoek in te stellen naar de herkomst van de middelen van zekere socialisten. ZWITSERLAND^ SCHULTHESS, PRESIDENT. Het Zwitsersche parlement heeft giste ren in een vereenigde zitting van den nationalen raad en de stedenraad tot president van Zwitserland voor het jaar 1928 gekozen, Edmund Schulthess, minis ter voor oeconomische aangelegenheden. Evenals de tegenwoordige president Mot- ta, die met Januari aftre-'tt, doch natuur lijk minister van buiteniandsohe zaken biyft, Is ook Schulthess reeds drie malen tot president van Zwitserland gekozen. Ofschoon nog geen 60 jaren oud, maakt hy sedert een 16-tal jaren onafgebroken deel uit van de Zwitsersche regeering. ITALIË. MU8SOLINI EN BRIAND. In het Italiaanscbe kabinet heeft Mus- sollnl medegedeeld, dat de Itallaanach- Frarisohe onderhandelingen begonnen zyn. Zoodra de voorafgaande besprekin gen met succes ten einde zullen zyn ge voerd, zal de duce Briand ontmoeten. DONAU-LANDEN. WAPENSMOKKELARIJ. Drie Tsjechischs communisten. Naar uit Praag wordt gemeld zyn Re- mer, de seoretarls, en drie leden van de oommunlstlache party te Warnedorf aan- ftehouden, beschuldigd van het smokke en van wapens uit Duitsohland in Tajeoho-Slowakye. CHINA. FRANKRIJK. SOCIALISTEN EN COMMUNISTEN. Parys, 16 December. In politieke krin gen hebben de onthullingen over de Na de oommunlstlaohe poging te Kanton. Drastische maatregelen. Het gstsg over Kanton la thans weer geheel in handen van de troepen der Kantonneeeohe regeering, welke troepon uiterst drastische maatregelen nemen te gen de communisten en anderen, die vrr- antwoordeiyk zyn voor den Jongsten coup. De meeaten hunner zün gevlucht, maar degenen, die gepakt zijn, zUn op sum miere wijze behandeld, zooals dat ln China te doen gebruiksiyk ia. De straten liggen dan ook vol ïykem. De uitbarsting van ds „rooden" waa een van de hevigste episo des uit de Jongste geschiedenis van Kan ton. Groots stadsgedeelten zyn verbrand, honderdein Heden die met bestuur en po litie sympathiseerden werden gedood; de plundering was algemeen. Ofschoon de Centrale Bank door brand vernield werd, bleef de brandkast, waarin zich het goud en de bankbiljetten bevon den onbeschadigd. Ook de gebouwen van de dauane en het postkantoor hbeben geen schade geleden. De regeering heeft een proclamatie uit gevaardigd waarin de bevolking wordt aangespoord tot het aangeven van de communisten, die zich thans verscholen houden. Tydens den duur van de uitbarsting zyn de buitenlanders ongemolesteerd gelaten. Er wordt geen schade gemeld, die zou zijn toegebracht aan Britsche eigendom men. Hos de cuummutetgn bute- UsMaa. Uit Kanton wordt gemoeid, dat de com munisten daar ln hun korten bestuurstijd 8000 mannelijke en vrouweiyke gevange nen, bevens 200 militaire gevangenen heb ben vrijgelaten, die toen meededen aan het moorden en plunderen. Er komen nog steeds vluchtelingen te Hongkong aan, waarvan er 200 zijn gearresteerd verdacht van communisme. De nationalistische onder-minister van buiteniandsohe zaken Kwoi Tai Tsji heeft den Russischen consul-generaal aange zegd binnen een week het nationalistische gebied te verlaten. Ook hebben alle Sowjet-Russische handelsorganisaties aan zegging gekregen hun kantoren te slui ten. De Dahlbank wordt eveneens ge sloten. De reden hiervan is, dat deze onder nemingen worden beschouwd als brand punten van oommunlstlache actie. Moskou la van de genomen besluiten ln kennis gesteld. Straffe maatregelen. Er zyn gisteren vyi Russische samen zweerders ter dood gebraoht. Het aantal gedoode communisten bedraagt thans tweeduizend. De straten liggen vol doo- den; de tooneelen van verwoesting zyn hartverscheurend. Blijkens een bericht uit Kanton zyn de Russische consul aldaar en de vloe-oonsul Donderdag in hechtenis genomen. Zy zyn thans gedetineerd aan het hoofdbureau van politie. De leider der Kantonneesche communis ten was ook ln het oonsulaat. Esn Inval In het Sowjet- oonsulaat te Hankou. Hankou, 16 Deoember. De Chlneeaohe autoriteiten hebben hedenochtend een in val gedaan in het consulaat der Sowjet- regeering waar zy allen die er waren Russen zoowel als Ohineezen in hech tenis hebben genomen. Daarop gingen de autoriteiten over tot het doen arresteeren van alle verdaohte personen ln de stad. Ds betrekkingan met Rusland verbroken. Blijkens berichten uit China, hoeft de Nationalistische party in Zuld-China Don derdag een mandaat uitgevaardigd, waar- by sy de betrekkingen met de Bowjet- regeerlng afbreekt. De Zuld-Chlneesche NatlonBllstlnr.hr> party stelt de Russen verantwoordelijk voor de Jongste uitbar sting ln Kanton. De leden van het Sowjet-oonsulaat, die van de Russische handelsoommlssle en vsn de Russische bank hebben bevel ge kregen om vóór Woensdag u. Sjanghai te verlaten. Dergeiyke stappen hebben de Chlnsesen genomen te Hankou, te Kanton en ln andere Chineesohe steden. Ds orde keert terug. BswtJsen voor Russisch gestook. Reuter meldt nog uit Sjanghai, dd. he den, dat blUkens daar uit Kanton ont vangen berioht, de toestanden ln die stad weer normaal beginnen te worden. De militaire autoriteiten maken bekend, dat ln de lokalen van het oonsulaat der Rus sische sowjet-regeering welke zloh be- Ingezonden Mededeeling. van WINTERJASSEN, COSTUUMS an PANTALONS voor halve prijzen. NOG 8LECHT8 12 DAGEN. Zondags tot 2 uur geopend. vinden in een gebouw dat aan een eige naar behoort, die als Amerikaan staat in geschreven kanonnen schietvoorraad en propagandalectuur zyn in beslag ge nomen. Het gebouw heeft by de doorzoe king en de Inbeslagneming van boven vermelde zaken geen schade geleden. Wel z]jn krachtige maatregelen ter beteugeling van de troebelen genomen en hebben er tal Vi. i terechtstellingen plaats gehad. De stad des doods. Naar Reuter uit Canton seint is „stad dee doods" de beste kenschetsing van den toestand daar, sedert de onderdrukking van den opstand. Foto's toonen heele wa genladingen UJken van oommunlsten, die naar de begraafplaats worden gebracht, terwyi stapels lijken, die langs de stra ten liggen, bewyzen hoeveel wraakzucht de bevolking tegen de oommunlsten heeft gekoesterd. Ooggetuigen verklaren dat useen de oommunlsten in den strijd heb ben aangevoerd en dat het Russische oon sulaat den opstand metterdaad heeft aan* gestookt Twee Russen zyn by het raadhuis doodgeschoten, vijf anderen, o. w. de vloe- oonsul en eein vrouw, zyn terechtgesteld. Veertien zyn In. de gevangenis geworpen, o.w de oonsul-generaal van BowJet-Rus- l&nd. Ook te Hankou zyn gister op groots schaal Russische mannen en vrouwen ge vangen genomen. De vrouwen werden san elkaar gebonden naar de gevangenis gebraoht GENERAAL FENG IN GEVAAR. De agentuur Indo-Paclfique meldt uit Peking, dat de Christen-generaal Feng, nadat TaJlang Kal ajek weer ln zyn oude positie als opperbevelhebber la hersteld, een telegram aan dezen geridit heeft om dringende versterkingen ln troepen en Eeld, teneinde zyn tegenoffensief te Nan- Ing te kunnen volhouden. De noordeiyks troepen hebben een machtigen aanval op Feng voorbereid en deze zou tusechen Nanking en Hankou reeds formeel inge sloten zijn. De regeering der nationalisten heeft echter op Fengs telegram niet ge antwoord. TB JANG KAI 8 JEE EN Dl COMMUNISTEN. In een rede te Kanton heeft Tsjanf» Kal sjek, de in zijn vroegere msoht her stelde opperbevelhebber Donderdag ge zegd dat de Russische oonaulaten ir. Cnl- na ds broeinesten vsn oommunistlschs propaganda waren en zU alle gesloten moesten worden. „Ik heb dezen raad, soo vervolgde hy reed* voor ses waken ge geven, en als hy ware opgevolgd, zouden gebeurtenissen als te Kanton deze week niet hebben behoeven plaats te grijpen. UIT DE GESCHIEDENIS VAN HELDER EN HET HELDERSCHE KANAAL OVER DE LAATSTE 100 JAAR door P. O. de Boer en J. Brouwer. II) Zoo vlot ging het evenwel niet Wel wordt ln het volgend jaarverslag der gemeente (1828) medege- gedeeld: „In den loop van dit jaar is de gemeente in het bezit geraakt van een vereenigingskanaai, het welk tot voordeel en gerief der ingezetenen in het algemeen en zoo wy hoopen en veronderstellen tot instandhouding van den Helder in het byzonder, zal dienstbaar zyn". Maar 6 Januari 1829schrijft de burgemeester aan den Hoofd-ingenleur van den Provincialen Waterstaat te Haarlem: „dat er tot op heden nooh niets ter verbetering van het werk der draaibrug is verricht Het Be stuur verlangt lntusschen met ongeduld, dat de opening van het kanaal plaatshebbe en Biet tevens de onmoogeiykheld ln, dat zulks met goed gevolg sal kunnen geschieden zoo lang de voorsz. draai brug niet naar behooren en op een voldoende wyze kan werken, terwijl het zelve meer en meer de dringende noodzakelijkheid begint te gevoelen, dat ten deze ernstiger maatregelen zullen behooren ln 't werk gesteld te worden. Het is dan ook om voorsz. redenen, dat het Be stuur der Gemeente geen tyd tot de opening van het kanaal kan bepalen voor en aleer hetzelve de verzekering van Uwedelgestrenge zal hebben ont vangen dat zulka met goed gevolg zal kunnen ge schieden, terwyi hetzelve als dan by de over komst van Uwedelgestr. te dien einde (zoo als be sloten is) die plegtigheld op de eenvoudigste wyze en het houden van vrlendsohappeiyk dlné, zal vieren". In den loop vsn 1828 was de bebouwing van Nleu- wedlep reeds seer aanzienlijk geweest Ook tu met 6e bebouwing langs het nieuwe karnat! reeds eea aanvang gemaakt, en waren plannen ter verbetering van de bestrating van den oommunloatleweg in voorbereiding. Moeilijkheden met ontruimingen. Zooals wij reeds mededeelden, had men veel last met de ontruiming der houten en rieten keeten. 10 Februari 1829 schrijft de burgemeester san den Hoofdingenieur en dringt in dat schrijven aan op het nemen van maatregelen, opdat het kanaal ge opend kan worden, „aangezien de ingezetenen ver langend daar naar uitzien". Niet vóór het einde van dit jaar evenwel zou de definitieve opneming der werkzaamheden plaatsheb ben. Het proces-verbaal hiervan is gedateerd 28 No vember 1829, en tegeiyk hiermede werd aan den aannemer de laatste termyn voor het werk uitbe taald. In het jaarverslag over 1829 wordt hieromtrent gezegd: „In den loop van dit jaar is het Kanaal van gemeensohap tusschen den Helder en het Nieuwe- diep tot groot gerief en voordeel der ingezetenen open en bevaarbaar gesteld. De voorgenomen be strating langs voorsz. kanaal ls in den loop van dit jaar tot stand gebragt, hetwelk aanmerkeiyk de communicatie tussohen de belde gedeelten der ge meente gempkkeiyk maakt en bevorderiyk ls". Uit het bovenstaande bUjkt genoegzaam, dat de door de schrijvers van Dam den Boumeester en Dekker genoemde Jaartal van openstelling 1880 on juist ls. Voldeed het asn de verwachtingen? Heeft het Heldersch kanaal, met zoo aanzienlijke kosten aangelegd, beantwoord aan de verwachtin gen? Als communicatiekanaal tussohen de beide deelen der gemeente was het, in die dagen althans, een belangrijke verbetering, en dat de ontwikkeling der stad voor een groot deel aan dit kanaal te dan ken ls, bewyst de gesohiedenls. Zeer druk wordt langs de kanaaloevsrs gebouwd; in het jaarverslag van 1881 wordt medegedeeld, dat sedert het begin van 1826 aan het Nleuwedlep 264 woningen syn ge bouwd en sedan kat graven van kal Kaldamaka ka naal ln 1828 langs dit kanaal 66 woningen. Verschil lende ponten onderhouden de gemeensohap tusechen belde oevers, en deze werden suooeasievelljk vervan gen door bruggen. In 1887 wordt geklaagd over den toestand aan de domanlale gronden ln de z.g. Nieuw- stad, „vroeger by het ontruimen van een aantal hut ten en keeten aangewezen als het toevlugtsoord voor hen die buiten staat waren eene geregelde en be hoorlijke woning elders te bouwen, en wier sohamele hutten op een ongebaand en voor het oog ongunstig terrein geplaatst, verre zyn van aan de verfraai ing dezer belangrijke gemeente toe te brengen". Dit terrein, de tegenwoordige Nieuwstraat en omgeving, ls met speole uit het kanaal opgehoogd. - In 1840 werd de eerste brug over het kanaal ge legd, ter plaatse van de tegenwoordige Postbrug. Dekker*) vermeldt ervan: De toestand der wegen en voetpaden (was) voor de bewoners ver van benydenswaard. Wel had het bestuur der gemeente voor de bestrating gedaan wat het kon, want op vele plaatsen en wel op die, welke het eerst bebouwd waren, lagen stra ten van uitmuntende hoedanigheid, daar zy van klinkers waren gemaakt, maar by de bouwwoede en de uitgebreidheid der gemeente was de flnan- tleele toestand niet gunstig genoeg om op eens alles te doen. „Eene brug over het Heldersdhe kanaal was dringend noodlg, niet alleen voor de bewoners der „loodsbuurt", zooals de tegenwoordige loodsgraoht toen genoemd werd, en voor de bezoekers van Tl- voli, maar vooral voor de Roomaoh Oatholieke in gezetenen die rondom de berasterlng woonden daar zy hun bedehuis niet konden bereiken dan langs seer groote omwegen". Bruggen over het ksussL Deze eerste brug werd in 1842 reeds opgevolgd door een tweede, een vlotbrug op de plaats van het tegenwoordige Nieuwe Kerkaplein (later vervangen door ten wipbrug en ln 1862 door een draaibrug) Schier elk Jeer groeide de behoefte aan betere oom- munloatle tusschen beide kinialoevers; reeds was, op de platte der tegenwoordige Moleabrug Ouhty OOST-IN DIE. DE OUD-DIRECTEUR VAN DE HAVEN TE TANDJONG-PBIOK. Batavia, 36 December. Aan den oud directeur van de haven te Tandjong- Trlok, lr. Meertens, is niet-eervol ontslag verleend. Oasino) een pont en ln 1848 werd tegenover de Nieuwstraat een smalle brug voor voetgangers ge- egd, die in 1861 is varvangen door een flinke, breode draaibrug. Dat de bloei der stad snel toe nam, bewyst het aantal inwoners, dat omstreeks 1845 reeds 6000 bedroeg, voornameiyk in het nieuws gedeelte wonend. Elders hebben wy verteld hoezeer iet aantal openbare gebouwen was toegenomen. In 1846 werd de pont by de Binnenhaven vervangen door een brug, die voor 9800.— gebouwd was omdat ook door het overbrengen van den loods- dienst van Texel naar Helder de Buitenhaven meer en meer de behoefte daaraan deed gevoelen en al daar inmiddels ook een nieuw gebouw voor den loodsd lenst was verrezen (1847). In de eerstvolgende jaren zette zich de uitbrei ding der stad nog steeds voort en alle open rulmlt langs de beide oevers was langzamerhand volge bouwd. De behoefte aan bouwterreinen was oorzaak, dat meer en meer rondom het Heldersche kanaal woningcomplexen verrezen en zoo ontstonden Ja weinig jaren straten als Molen-, Vlaming-, Kuiper-, Vroon-, Koningstraat en andere, zy het dan ook met groote open plekken, die eerst later souden worden volgebouwd. In 1858 kwam de Molenbrug tot stand. Weldra zou ook Helder een spoorwegverbinding krijgen. Voor de verdere ontwikkeling en den bloei der stad verwyzen wy naar het hieraan voorafgaande alge- meene gedeelte. l) In het stuk staat 1828, dloch dit most esn schrijffout zyn. Pag. 91. Deze gegevens zyn ontleend aan den Gids voor Helder, Uitgave Held. Belang, zonder Jaartal, vermoedeUJk omstreeks 1908. Zy zijn van de hand des heoren M. J. Korving. Dekker, bladz. 99. Korving geeft het jaar 1847 aan. Dekker, bladz. 126. (Wordt vervolgd). na-ann deelnemende vertegenwoordigers aanbevelen de scheldsrechteriyke uit spraak af te wysen, omdat deze noch voor de werktydeft, noch voor de loonen vol doende aan de eischen der arbeiders te-

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1927 | | pagina 9