groote, uitstekend geslaagde tentoonstel
ling, die zeer veel tot den bloei onzer tre
in lit
ffleente heeft bijgedragen. Ook viel
jaar het besluit tot verbouw van het voor
malige weeshuls tot raadhuis. Zonder
hierop verder in te gaan, meenen wij toch
te moeten releveeren, dat de burgemeester
persoonlijk hier geen voorstander van
was.
De door den burgemeester genomen
maatregelen tot saneeripg van het bedrijf
der gasfabriek gaven tot veel critiek aan
leiding, in en buiten den Raad. Teneinde
den omzet op te voeren, werd een centrale
verwarming voor gas aangebracht in het
voormalig ziekenhuis (thans Oudelieden-
huis) en in het nieuwe Raadhuis. Voor
namelijk de heer Biersteker verzette er I genieten!
zich tegen omdat deze wijze van verwar
ming duurder zou zijn dan eene met cokes.
In 1925 kwam de nieuwe pontonbrug tot
stand, waarvoor zich de burgemeester,
die hierin een belangrijk verkeersobject
zag, in het bizonder voor de toekomst,
op zijn medewerking een beroep deed
voor moreelen en financieelen steun voor
fancy-fairs, jubilea, tentoonstel ingen en
wat dies meer zij, vond hem altijd bereid.
In dit opzicht verliest de burgerij dus veel
aan hem.
Heden 67 jaar oud.
Het is wel aardig, dat ons afscheids
woord juist op 's burgemeesters C79ten
verjaardag verschijnt! Zoodat wü willen
eindigen niet alleen met een afscheids
woord, maar ook met aanbieding onzer
gelukwenschen en uitspreken van den
wensch, dat het den heer Houwing als
ambteloos burger gegeven moge zijn nog,
vele jaren van zijn "welverdiende rust te
De huldiging in Casino.
WQ hebbe^ "iegedeelc!, dat de verschil
lende plaat*....,, vereenigingen het plan
hadden opgevat den burgemeester bij zijn
zeer had beijverd. Herhaaldelijk wer- vertrek te huldigen. Het initiatief hiertoe
den pogingen gedaan goede verkeers
regelingen, binnen de gemeente, en met
het Zeebad Huisduinen te scheppen. Tot
was uitgegaan van de Vereeniging „Hel
der's Belang", die een rondschrijven had
gericht tot de verschillende vereenigingen.
nu toe was het niet mogelijk dit vraagstuk j)e bedoeling was den burgemeester een
afdoende en bevredigend op te lossen, gouden plaquette aan te bieden met daarbij
Eene uitbreiding van het aantal pension-ieen album, bevattende de namen der Ver
woningen kwam tot stand. eenigingen en haar besturen. Dit waren er
De reorganisatieplannen der reiniging circa honderd;
werden voortgezet met de ingebruikname .jjet is een aardige, hartelijke huldiging
van het stortschip, de voltooiing wacht nog J geworden. Zelden of nooit bood „Casino"
cp do ingebruikname van h ^t stortbuiszooveel vogels van diverse pluimage tege-
aan de Bassingracht. Do stadsverfraniing Hjkeirtjjd gastvrijheid aan. Op het podium
(verhoogde trottoirs enz.) werd voortge-zat, breed uit in al zijn uitgestrektheid (het
zet, en na de ingebruikname van hot ]g zoo langzamerhand een corps van betee-
raadhuis, in Juni 1927, werd aan het einde kenis geworden) het „Stedelük Muziek-
van het Held. Kanaal op het Westplein korps" onder leiding van den heer Jb. ter
een aantrekkelijk plantsoen ontworpen. HalL In de vestibule hadden zich de jon-
Nlettegenstaande dit alleB, kon in 1927 gens en meisjes van de diverse gymnastiek-
geconstateerd worden dat de financieele
toestand „niet slechter" was, en deze op
timistische toon klonk ook weder in de
Nleuwsjaarsrede van 1928.
De werkzaamheden van
burgemeester-wethouder.
den
vereenigingen opgesteld, alsook de trom'
meislagers van het „Stedelijk". Terwijl vóór
den ingang de witpetten van het „Fanfare
corps" stonden te wachten op de dingen,
die komen zouden.
Op de straat
En waar waren dan, vraagt de lezer, onze
beide andere corpsen? Deden de „Oranje-
Tot de engere bemoeiingen, waarmede
speciaal de burgemeester belast was, be- Harmonlekapel" èn „Winnubst" niet mee?
hooren, men weet het, onderwijs en poli- En óf! Maar die hadden hun arbeidsterrein
tie. Wat op onderwijsgebied tot stand op straat. Immers, zü waren noodig voor
kwam gedurende zijn bewind, is meeren- den feestelijken intocht en omgeven door
deels hierboven reeds vernield. De groote do vurigo tongen van de vlammende fak-
reorganisatie in 1922 geschiedde tijdens kels waren zij om half acht van de Werf
het wethouderschap van den heer De;langs Weststraat en Hoofdgracht gegaan.
Zwart Toen zij goed en wel klaar was. naax de woning van den Burgemeester. Half
toen met voortvarendheid en energie de Den Helder was leeggeloopen èn door het
bestaande scholen gesplitst waren en mooie weer èn door de pittige muziek van
nieuw personeel was aangesteld, kwam de „Winnubst" en de „Oranie Harmoniekapel"
bezuinigingswind en deed veel weder te', was de stemming er spoedig in. Op den weg
niet. Bovendien vergde 't bizonder onder- naar „Casino" was de jeugd zoo enthou-
wijs meer en meer offers van de gemeente, slast, dat ze de vaderiandsche liederen mee
Dat een en ander niet strekte om den aanhief en al klonk het dan ook niet schoon,
finantieelen toestand gezonder te maken, het was een spontane uiting. Overal langs
kan niet worden ontkend. Aan ïnstellïn-den weg stond' het zwart van de menschen.
gen van openbaar onderwijs kwam tijdens Voor de muziek dromden honderden, die
het bewind van burgemeester Houwing 1 door de politie op eerbiedigen afstand wer-
tot stand de m.u.Lo.-school aan de Molen- den gehouden. Door de maatregelen van de
straat en de school van Galenstraat. i politie verliep de optocht geregeld en zonder
Door zijne krachtdadige medewerking opstoppingen of incidenten.
Langs Hoofdgracht, Weststraat, Spoor
straat, Koningstraat en Kanaalweg ging het
naar „Casino".
In Casino.
'In „Casino" zag het er gezellig en intiem-
i8 de Vakschool voor Meisjes gesticht
kunnen worden, alsmede de Hoogere
Handelsschool. Van jongeren datum is de
gemeentelijke cursus in oude talen aan de
Hoogere Handelsschool alhier, welke een
meer en meer urgent wordend gymna
sium vervangen moet (of liever: want van feestelijk uit. Wij zeiden "het reeds, dat het
vervanging van een gymnasium is geen tooneel werd ingenomen door het „Stede-
sprake natuurlijk) die het mogelijk maakt Hjk"; langs den reebterzijwand was een
zonder staatsexamen voor een universiteit podium aangebracht, waar straks de bur-
te worden opgeleid. Verder de nieuwe gemeester en mevrouw Houwing zouden
Zeevaartschool, welker bouw weliswaar j plaatsnemen, en waar tevens stoelen waren
nog niet is aangevangen, maar
trent in ieder geval de toezegging
daan. Tenslotte de school voor buiten
hebt gedaan en voor uw steeds bereidwillige
en zeer gewaardeerde tegenwoordigheid op
uitvoeringen en herdenkingsavonden, het
geen door hen steeds qp hoogen prijs is ge
steld gewordem
U zult onder hen aantreffen de vertegen
woordigers van vereenigingen op elk ge-
hledi, de vertegenwoordigers van verschil
lende Kerkgenootschappen en publiekrech
telijke lichamen.
"t Is dan ook niet een huldiging in uwe
ambtelijke betrekking van Burgemeester,
doch een bpldiging in den .persoon Hou-
wlng, die de belangen der diverse vereeni
gingen steeds ter harte heeft genomen.
In hoevele Oomité's is door U niet zitting
genomen en hoevele vergaderingen hebt
Ge niet moeten bijwonen in het afgeloopen
tijdperk en dit moet gezegd, altijd met uwe
bekende opgewektheid. Hoevele openings
woorden, in den loop der jaren, zijn door
U niet gesproken, die steeds getuigenis
aflegden van medeleven in het vereeni-
gingsleven in onze stad Den Helder.
't Is daarom dat wij U thans hebben uit-
genoodigd voor het laatst ais Burgemeester
in ons midden te verschijnen om die hul
diging in ontvangst te nemen, die U zoo
ten voile hebt verdiend.
En om het niet alleen bij woorden te
laten hebben wijt gemeend U een blijvend
aandenken te moeten aanbieden in den
vorm van een gouden gedenkpenning,
waarbij gevoegd een album bevattende de
handteekeningen der Besturen van alle
deelnemende Vereenigingen en Corpo-
ratiën.
De uitvoering van dit album is opgedra
gen geweest aan de alhier zoo»gunstig be
kend staande firma O. de Boer Jr., die zich
daarvan op loffelijke wijze heeft gekweten,
terwijl de verdere bewerking door de be
kwame hand des beeren Klapmeijer is
geschied.
Namens alle hier aanwezige Vereenigin
gen bied i'k U beide Souvenirs aan in net
vertrouwen, dat, wanneer U eenmaal in
uwe toekomstige woning zult zijn gezeten,
bij het aanschouwen daarvan bij U de aan
genaamste berinneringen mogen worden
opgewekt met betrekking tot uw verblijf in
'Den Helder.
Be zal hiermede eindigen en U toewen
schen, dat het U gegeven moge zijn, onder
de gelukkigste omstandigheden des levens,
nog vele jaren te mogen genieten van uw
welverdiende rust, in het bezit van mevrouw
uwe echtgenoote en uwe kinderen, zoowel
die hier -te lande als die elders.
Ik heb gezegd I
Deze rede werd gevolgd- door fanfare en
applaus van de aanwezigen.
Beschrijving
en album.
van plaqnette
De den Burgemeester aangeboden gou
den plaquette stelt voor het Heldersche wa
pen (gestyleerd naar teekendng van den heer
J. Ph. Klapmeijer), aan den achterkant de
volgende inscriptie dragend:
„Aan Burgemeester W. Houwing als
dank voor zijne belangstelling in het ver-
eenigingsleven. Den Helder, 9 Nov. 1928".
De plaquette ging vergezeld van een
album, bevattende de handteekeningen
van de verschillende bestuursleden van
een groot aantal vereenigingen te Den
Helder en Koegras. Dit album is ver
vaardigd ter drukkerij C. de Boer Jr. en
gebonden in perkamenten band, met
monogram-teekening, uitgewerkt tot band
versiering, (waarin ook het Heldersche
wapen is opgenomen), naar ontwerp van
den heer J. Ph. Klapmeyer. Circa 100
vereenigingen namen aan deze huldiging
deel.
^5 Het album bevat, behalve de opdracht,
\oor zaten ce persmenschen en de .eden een photographie van de plaquette. De
waarom- geplaatst voor de bestuursleden van „Hei
ig is ge- ser's Belang" en hunne dames. Recht daar-1
gewoon onderwijs (achterlijke kinderen), van Hoed, Volharding en Zelfopoffering",I 0ndracht 1 idt-
ue in beginsel door don Raad Ls aanvaard, alsmede enkele andexen, terwijl de overige Aan den ed<
Sedert de onverkwikkelijke geschiede- dames en üeeren en er waren er ëenige 1
nis met den wethouder Van Breda heeft honderden aan tafeltjes verspreid zaten,
de burgemeester, naast zijn functies van De jeugdige
Onderwijs, Politie en Brandweer ook nog
het Grondbedrijf en de Publieke Werken,
ressorteerende onder dien wethouder, on
der zijn beheer.
Levenskracht der gemeente.
In het bovenstaande hebben wij ge
tracht een overzicht te geven van wat
onder het bewind van burgemeester Hou
wing is tot stand gekomen. Het is naar
onze meening wel in staat een beeld te
geven van de levenskracht en de energie,
die na de inzinking in de 70er jaren en
vooral na de beëindiging van den oorlog,
hier ontwaakt is. Wij hebben Den Helder
wel eens vergeleken met de schoone slaap
ster, na honderd jaren rust, door den
tooverprins wakker gekust. Wat vooral
tot vreugde stemt, is, dat alles, wat hier
boven gereleveerd is, bereikt is ondanks
financieele malaise, ondanks een zeer be
perkt budget. Nog in den laatsten raad is
er op gewezen, dat de schuldenlast der
gemeente (die, wij geven het toe, hoog is),
ondanks nieuwe leeningen, in de laatste
jaren niet is vermeerderd. Hoe geheel an
ders had de gemeente de vleugels kunnen
uitslaan, indien zij, om zoo te zeggen, had
kunnen putten uit een volle schatkist! Dat
met geringe middelen nochtans zooveel
bereikt kon worden, ls geen geringe lof die
aan het bewind van burgemeester Hou
wing moet worden toegezwaaid. In finan
cieel opzicht zal zijn opvolger het gemak
kelijker hebben als straks het wetsontwerp
tot regeling van den financieelen toestand
tusschen rijk en gemeenten in het Staats
blad is gekomen.
Do burgemeester en de burgerij.
Wij mogen dit overzicht niet besluiten
zonder te wijzen op .de goede verstand
houding, welke In den loop der jaren is
gegroeid tusschen burgemeester Hou
wing en onze burgerij. Wij hebben het
boven al gezegd: de burgemeester wist
zich populair te maken, en hij ls dat ge
bleven tot op dezen dag. Wie bij hem
kwam op het raadhuis, vond een willig en
vriendelijk gehoor, een heusch en sympa
thiek antwoord. Oud en jong, arm en rijk,
het tr den burgmeester gelijk. Es wie
edelachtbaren heer W. Hou
wing wordt bij zijn aftreden als burge
meester der gemeente Den Helder aange-
bodeh een gouden legpenning met daarbij
behoorend album, bevattende de namen
van voorzitters en secretarissen van de
genootschappen, vereenigingen, corpora
ties en andere besturen, welke op deze
j wijze uitdrukking wilden geven aan
hunne waardeering voor zijne groote be-
W turnsters en turners namen
later het balcon in beslag, en ze waren
muisstil, al was het niet oogenblLkkeüjk.
Maar ik wil u wel verklappen, dat meneer
Van Hooijdonk en meneer Van Loo er bij
waren, anders waren ze.nou, óók wel i
stil geweest, niet?
flliySLTn^!S^orLwCa8i110''' S0,?, langstelling in, en zijne daadwerkelijke
F ffwar®n' ze deelname aan het vereenigingsleven in
Een geweldige roffel van de tamboers van a,,7(, apmppilfp
het „Stedelijk" verkondigde de komst van Het Uitvoerend Comité-
burgemeester en mevrouw TT-- uitvoerend uomite.
jongens en meisjes hieven
Houwing; de i
den arm ten
groet, de aanwezigen stonden op en luister
den staande naar het volkslied, door het
„Stedelijk" ingezet Er klonk hoerab-geroep
en applaus, „Lang zal-ie leven -in de gloria!"
beweerde het „Stedelijk" en toen de burge
meester en mevrouw Houwing hun plaatsen
hadden ingenomen, werd een vroolyke
marsch inzezet Kortom, het was alleraar
digst, hartelijk en spontaan.
De aanbieding der plaquette.
Nadat aan mevrouw Houwing bloemen
waren aangeboden en thee was geserveerd,
nadat het „Stedelijk" er, alweer met een
pittlgen marsch, de stemming verder had
ingebracht, nam- de secretaris van „Hel-
der's Belang", de heer FiJ-ting van Walsem,
het woord. Hij zeide het volgende:
Mijnheer de Burgemeester!
Door ongesteldheid van den heer Bierste
ker,, Voorzitter van .JMder's Belang", is
mij de vereerende taak opgedragen U op
dit oogenblik te mogen toespreken.
Toen het bekend werd, dat H. M. onze
geëerhiedigde Koningin aan U met ingang
van 15 November 1928 eervol ontslag had
verleend als Burgemeester van Den Helder,
onder dankbetuiging voor de" vele en ge
wichtige diensten den lande bewezen, werd
bjj „Helder's Belang" het plan opgevat U,
vóór uw vertrek te moeten huldigen namens
vele hier bestaande Vereenigingen en Cor-
poratiën, die spontaan aan onze uitnoodl-
ging gehoor hebben gegeven en de leiding
van het geheel aan ons toevertrouwden.
En nu dit oogenblik daar ls, ziet U
rondom U verzameld de Besturen van bijna
honderd vereenigingen, die U dank en hulde
willen brengen voor alles wat U voor hen
W. Biersteker, Voorzitter; Fijting van
Walsem, Secretaris, Joh. Bakker, A. ten
Klooster, Herm. Nypels, P. O. dé Boer,
J. Delgorge Fz., A. M. Engelmann, B. W.
A. Bijvoet.
Huldiging door „Moed, Vol
harding, Zelfopoffering".
Hierna was het woord aan den voorzitter
van de Vereeniging Hoed, Volharding en
Zelfopoffering", den heer Van Dok. Veel
behoeft spr. niet meer aan het gesproken©
toe te voegen, maar toch mag een woord
van dank, speciaal van- onze Vereeniging,
niet ontbreken, zoo zegt hij, omdat juist wij
zooveel aan den Burgemeester te danken
hebben. U waart steeds voor onze Vereeni
ging te bereiken, en U stondi ons alitdjd met
raad en daad1 -ter zijde. Wij- zouden in onzen
plicht tekort schieten, als wij u voor dien
steun en de aangename samenwerking niet
onzen hartelijken dank brachten. Tengevolge
van de aftreding als Burgemeester vervalt
automatisch het beschermheerschap over
onze Vereeniging; wü meenden nochtans,
dat uw naam aan die Vereeniging moest
verbonden blijven; Op dien grond bieden
wtjj U, gaat spr. voort, het eere-lidmaatschap
onzer Vereeniging aan en Ik verzoek U mü
toe te stana U onze nederige Insigne op de
borst te mogen hechten. Wij hopen, dat U
nog vele Jaren van uw rust zult mogen ge
nieten.
Fanfares en applaus volgden na deze toe
spraak.
Huldiging vorv»do Vakschool
voor Meisjes.
Na een korte pauze, waarin een photo
graphie was genomen, nam mevrouw De
BoerJongkees, voorzitster van het be
stuur der Vakschool voor Meisjes, het
woowL
Geachte Burgemeester* zoo zeide zij:
Namens het bestuur den Vakschool voor
Meisjes kom ik een aangenamen plicht ver
vullen die ©enige weemoedige gedachte
wekt, in verband' met het neerleggen van
uw ambt.
Gij; weet, Burgemeester, wij gunnen
graag de rust van het niet-am-bteliij'k leven
en hopen, dat het U 'bevallen- zai, en dat ge
er nog heel lang van zult mogen genieten.
Wü, Burgemeester, laat ik U dit zeggen
wü zullen U missen om uw zeer gewaar
deerde medewerking, die voor ons van zoo
groote beteekenis -was, en die, gezien- uw
invloed, gewoonlijk niet zo-nder uitwerking
was.
Als gedelegeerde van het Gemeentebe-,
stuur hadden wü U naax de oogen te zien.
Wü hebben dat nooit gevoeld1, omdat gü het
ons in den regel zoo gemakkelük maakte
Als wlji U maar konden aantoonen, dat het
belang, dat we bü U bepleitten, het belang
van- het onderwüs was, vonden wü in U een
warm verdediger.
Wü zullen U missen als gedelegeerde,
Burgemeester, om uw opgewekten toon en
uw opgewekte stemming; gü- leerdet on6
door uw voorbeeld, dat de moeilijkheden er
waren om- ze te overwinnen.
Wü zün U daarvoor dankbaar. Wü heb
ben zoo dikwüls ondervonden, dat gij onze
school- een goed hart toedraagt, en brengen
U daarvoor dank.
Burgemeester, uit naam van mijn be
stuur, uit naam van de heele school, breng
ik U dank voor al hetgeen ge deedi.
Spr. biedt een fraai, met het wapen van
Den Helder bewerkt, kussen aan.
Dankwoord van don burgemeester.
Hierna was het woord aan den Burge
meester.
Dames en heeren, zoo zeide hü, zicht
baar bewogen, waar het mü zwaar
valt een ambt neer te leggen, waaraan ik
met hart en ziel gehecht was, waar het me
zwaar valt afscheid te moeten nemen van
een burgerij, die mü steeds hartelük tege
moetgekomen is, waaronder ik mü thuis
voelde en waaraan ik gehecht was, en waar
ik dientengevolge diep onder den indruk
ben van de mü betoonde hulde, daar zult
u begrüpen, dat het hart mü te vol is om
veel te zeggea Be dank allen, die mü dezen
avond tot een onvergetelüken hebben ge
maakt, In het bdzonder de Vereeniging
Helder's Belang", die er het initiatief toe
nam, verder alleen* die hebben- bügedragen
aan dezen fraaien gedenkpenning en het
album. Ik ben in de periode gekomen, dat
Ik meende mün arbeid aan een jonger kracht
over te moeten dragen. De omstandigheden
brengen mee, dat ik Den Helder verlaat. Ik
geef u evenwel de verzekering, dat ik in
mün hart met Den Helder blüf meeleven,
en dat ik mü oprecht zal verheugen als het
Den Helder goed gaat.
Langdurig applaus en fanfares, gevolgd
door een Hang zal-Ie leveni!" spontaan door
de aanwezigen meegezongen, waren het
einde van deze huldiging.
Dankwoord van Helder's Belang.
Tenslotte sprak de heer Füting van
Walsem een woord van dank namens .Hel
der's Belang": aan de muziekcorpsen aller
eerst voor hun medewerking, aan de leiders
en jongelui der turnvereenigingen, aan alle
andere vereenigingen, die mededéden aan
deze huldiging, om te eindigen nogmaals
met den uitroep: ,^Leve burgemeester Hou
wing. hiep, hiep, hoera f"
't Was een alleraardigste huldiging, die
wel getuigt, dat Burgemeester Houwing
een plaatsje inneemt In veler harten.
Huldiging „Hejdei-s Belang".
Na afloop van deze openbare huldiging
werden de Burgemeester en mevr. Houwing
in den foyer van „Casino" door het bestuur
van Helder's Belang" ontvangen, waarbij
den burgemeester, bü monde van den vice-
voorzitter, den heer Joh. Bakker, het eere-
lidmaatschap van de Vereeniging werd aan
geboden. Het hierop betrekking hebbende
diploma h©eft de volgende opdracht:
„Vereeniging Helder's Belang. V.V.V.
Eere-Dlploma uitgereikt aan den edel
achtbaren heer W. Houwing, Burge
meester van Den Helder, bü zijn benoe
ming tot eere-Ild, als dankbare erken
ning van de steeds ondervonden bereid
willigheid en medewerking ln zaken, de
Vereeniging betreffende. Den Helder,
25 October 1928.
Het Bestuur van „Helder's Belang":
Voorzitter W. Biersteker, Secretaris
Füting van Walsem, Penningmeester
A. ten Klooster, leden: J. Delgorge Fz.,
Herm. Nypels, A. M. Engelmann, P. O.
de Boer, Joh. Bakker, B. W. A. Bijvoet".
De randversiering ls uitgevoerd in
zwart, rood en goud; het Heldersche wa
pen en het monogram der Vereeniging
zün erin opgenomen.
Huldiging ten raadhuize.
Hedenavond1 8 uur heeft ten raadhuize
wederom een huldiging en een afscheid
plaats, nu van het Comité van dames onder
leiding van mevrouw G. H. A. van der
Hulst—Heeroma. Tevens doei daaraan* zoo
als wü schreven, het „Stedelijk Muziek
corps" en de Politie mee.
Rectificatie.
Het bü die gelegenheid' aan te bieden
ïuldeblük geschiedt niet, zooals wü ver
meldden, namens de Heldersche vrouwen,
maar is een huldeblijk uit de geheele
burgerü.
De heer A. Everhardus, assistent bü
de Rüksbelastingen, kapitein aan boord
van het Rercherchevaartuig „Zeemeeuw",
is met ingang van 1 December a.s. be
vorderd tot hoofd-commiea
Mej. Johanna Claus slaagde voor
Coupeuse, leerlinge van mevr. Beukema,
Weststraat alhier.
Onze plaatsgenoot J. Th. Noot, slaag
de te Hilversum voor het examen voor
Inspecteur van Politie.
LIEFDADIGHEID NAAR VERMOGEN.
De oudjes van Liefdadigheid naar Ver
mogen werden door den heer Bakker, Jan
in 't Veltstraat, getracteerd op speculaas
jes en lectuur. Ook van andere ingezete
nen kwam lectuur binnen. Daarvoor har
telijk dank.
ONDERWIJZERSVERGADERING
INSPECTIE DEN HELDER.
Ingezonden Medcdeellng.
De
prima afwerking
en paevorm onzer kleeding
voorkomt voor U teleurstelling.
Alg. Coöp. Kleermakerij
Koningstraat No. O
Dan Haldor
Gisteren werd ln de „Witte", onder
Voorzitterschap van den inspecteur van
het L. O in de Inspectie „Den Helder",
den heer G. Chr. Dun, de derde inspectie
vergadering gehouden. Een groot aantal
onderwüzers en onderwüzeressen, als
mede vertegenwoordigers van gemeente
besturen, woonde deze vergadering bü.
De Inspecteur heette allen welkom, lichtte
toe waarom verleden jaar een dergeHjke
vergadering niet heeft kunnen plaats
hebben; sprak er zijn genoegen over uit,
dat thans zoovelen ter vergadering waren
opgekomen en heette in bet bijzonder
welkom den beer H. L. Fagel, van Utrecht,
lid van bet Hoofdbestuur der Centrale
Vereeniging voor Llchamelük Gebrek-
kigen in Nederland, die bet onderwerp
»De zorg voor het llchamelük gebrek
kige kind", toegelicht door een film, zou
behandelen. Hü dankte den heer 'Fagel,
die de reis van Utrecht naar Den Helder
heeft willen maken, om iets aangaande
deze belangrijke zaak mede te deelen en
die genoeg enthousiasme bezit voor bet
misdeelde kind, om bü zijn drukke bezig-
beden zich geheel te geven aan dezen
lofwaardigen arbeid. Hü hoopt en ver
wacht, dat het spreker zal gelukken, Iets
van dat enthousiasme op de aanwezigen
over te dragen, omdat hij niet betwijfelt,
of op dit terrein ligt ook voor bet onder
wijzend personeel een heel belangrüke
taak.
Een tweede onderwerp zal ln den na
middag behandeld worden, nl. »De Droog
making der Zuiderzee*, eveneens met
lichtbeelden, door den Hoofdingenieur
der Zuiderzeewerken, den Weledelgestr.
Heer Ir. J. W. Thlery, van Den Haag
en, indien de tüd het toeliet, zou spreker
zelf een korte Inleiding houden over »De
radio in de school*.
De heer Fagel gaf een interessante
schets van hetgeen op het gebied van
iDe zorg voor bet llchamelük gebrek
kige kind* in Nederland en in bet buiten
land geschiedt. Hij begon met te herin-
neren aan de tentoonstelling, de vorige
maand te Amsterdam gehouden tüdens
iet groote congres, gewüd aan de be
hartiging van de belangen van onvol
waardige arbeidskrachten. Op die ten
toonstelling was een merkwaardige kaart
van Nederland te zien, waarop met gloei-
snipjes de plaatsen waren aangegeven,
waar instellingen bestonden, waar gear
beid werd aan de opvoeding en verzor
ging van allerlei onvolwaardigen, geeste-
Ijk achterlijken enz.
Deze allen worden ln den strijd om
iet bestaan gehandicapt door hun ge-
jrekkigheid. Voor elke soort van onvol
waardigheid was de kleur van het licht
der gloeilampjes verschillend en door
op een knop te drukken, kon men zien,
waar zich de inrichtingen bevonden voor
ilinden, waar voor krankzinnigen, waar
voor llchamelük gebrekkigen. Voor de
ilinden was die kleur büv. rood, voor de
crankzinnigen blauw, voor de llchamelük
gebrekkigen geel. Zoo kon men een over
zicht verkrijgen van hetgeen ln ons land
gebeurde op dit gebied. Zoo leerde die
merkwaardige kaart, dat Nederland, wat
.letreft die zorg, in geen enkel opzicht
;en achter stond, zelfs ln menig opzicht
aan de spits zich bevond, voor wat be-
reft de zorg voor krankzinnigen, voor
jlindenonderwüs, voor onderwüs aan
achterlüken, aan doofstommen, enz. Maar
leel anders was dit gesteld met de zorg
voor de llchamelük achterlüken. Het lut
tele aantal gele lampjes en ook de gra-
Isohe voorstellingen, die men daarover
jezat, spraken een ta^l, die beschamend
was voor Nederland. En toch hebben
ook die gebrekkigen die zorg zoo hard
noodig.
Om een vergeHjklng te maken wat op
uit gebied in Nederland en in het bul-
enland bestond, vertelde spreker, dat er
'n ons land slechts 118 van die instel
ingen bestonden, of 14 per millioen In
woners, terwül dit aantal in Zweden 7
maal, ln Noorwegen 8 maal, ln Engeland
10 maal en ln Duitscbland 14 maal zoo
groot was.
Hoeveel van die llchamelük gebrekki
gen er zün, is slechts bü benadering te
bepalen. Er bestaan geen statistieken
van ln ons landwel ln andere landen.
Die statistieken geven aan 15 per 10.000
Inwoners; dat zou worden over ons ge
heele land een aantal van meer dan 10.000.
Spreker staat nu langen tijd stil bü
het Ujden van deze lichamelijk aohter-
lijken en bü de moeiUjkheld, die zü on
dervinden om later ln hun onderhoud te
voorzien. Bij de noodige zorg en kosten
aan deze kinderen, die later volwassenen
zullen zün, kan nog heel veel terecht
komen, mits er tijdig ingegrepen wordt.
Daarvoor is noodig afzonderlijke oplei
ding, onderwüs, enz, waardoor wonder
lijke resultaten op dit gebied kunnen
worden bereikt. Van invalieden en last
posten kunnen in de meeste gevallen
bruikbare leden der maatschappij ge
vormd worden, die ln hun eigen onder
houd kunnen voorzien. Niet alleen is dit
i /Ia T7n1rr.AV.AAl f J A.X„u t. Ton oer TX7nc