T
VIERDE EN LAATSTE BLAD.
STADSNIEUWS.
VAN ZATERDAG 6 APRIL 1929.
De berging der gezonken
Amerikaansche duikboot „S 51".
PREDIKBEURTEN.
Onze stadgenoot, de heer J. Biere,
loeraar in de gymnastiek aan de R.H.B.S.
alhier, is benoemd! bij het Middelbaar On
derwijs in N. O.-L
HEKST. EVANG. LU TH GEMEENTE.
Naar wij vernemen hoopt de nieuw-
beroepen predikant van de Herst. Evang.
Luth. Gemeente alhier, Ds. P. H. Borgers
a.8. Zondag zijn intrede te houden des
avonds half zeven, na in de morgenuren
aan de gemeente te zijn voorgesteld door
den oonsulent Ds. P. Neddeck van Amster
dam.
MOEDERSCHAPSCURSUS.
Donderdag 11 April begint de moeder
schapscursus der Ned. Vereeniging van
Huisvrouwen. Het is zeker onnoodig te
zeggen, van hoe groot belang het is, dat
jonge en aanstaande moeders, alsook ver
loofde meisjes dezen belangrijken cursus
volgen. Er zijn nog een paar plaatsen,
men melde zich daarvoor ten spoedigste
bij het bestuur aan, waar tevens inlich
tingen zijn te verkrijgen.
AANKOMST INDISCHE MAIL.
Het stoomschip Tambora, van den Rot-
terdamschen Lloyd, werd gisterenochtend
half-vijf te Mareeille verwacht. De Rotter-
damsehe Lloyd-Rapide vertrok gisteren
ochtend 11.30 van Mareeille. Aankomst
Zaterdagochtend té Roosendaal 7.16, te
Rotterdam D.P. 8.51 en in Den Haag Hol-
landlsehe Spoor 9.19.
DE HOLLAND-EVDIE-VLU CHT VAN
DE DORNIER-WALL-VLIEGBOOTEN.
Een oponthoud van drie vier
dagen.
Uit Bordeaux wordt ons d.d* Vrijdag
geseind:
Bij het nazien der motoren bleek dat de
voormotor van de D 23, ofschoon hij goed
geloopen had tot Hourthin, als voorzorg
eenige voorzieningen noodig had, welke
do vliegtuigen wellicht eenige dagen zul
len ophouden.
Volgens een bij het departement van
defensie ontvangen telegram zal het op
onthoud van de marine-vliegbooten bij
Bordeaux, wegens een defect aan den ra-
diateur van den voorsten motor van de
D 23, drie vier dagen duren.
i
MELKPRIJS-VERLAGING.
Blijkens een advertentie in dit nummer
zal de melkprijs met ingang van morgen
(Zondag) met 1 ct. per liter worden ver
laagd.
ORANJE HARMONIE-KAPEL.
Donderdagavond1 gaf bovenstaand' muziek
korps, ondier diinectde van d'eni heer Haan-
stea, een uitvoering vootr leden ©ni dona
teurs, wellke uitvoering zich in een1 goede
belangstelling! van die zijd© verheugen
mocht. Medewerking werd verleend door
hielt Ger. Evangelisatie Zangkoor,, ondier
directie van den heer J. Jongkees Oz. De
voorzitter heette in zijn welkomstwoord de
hoeren De Jongh, Monhemius en) OfceJ wel
kom, welke nalmens de Ohr. Oranje-Veree-
nigingi en de Muizieklconimiissie aanwezig
waren. BDjji Ihracht ivoorta dank aan het
Zangkoor en aan mejuffrouw Aafje Kamp,
welke de pianobegeleiding op zich had ge
nomen), ©n1 verder alen, die op ©enigerlei
wlijize de kapel hebben) bijgestaan- en gehol
pen. Het plan is dieet' to nemen aan het con
cours te Naarlden; wie als supporter mee
wil, geve zich vroegtijdig bdj. den secre
taris op.
5)
Midzomer naderde; 22 Juni werd een ge
denkwaardig© dag- Wij halcPdeni luchtslangen
aangesloten od alle pontons en op de ach
terste compartimenten van de onderzeeboot
deze lucbtslangen voeren rille van omiTaag
naar een boeli 'boven de ,jS 51". Sl'eepschin-
keüs waren op boeg en hek van de „S 51"
gezet, en stalen rteepen 'leidden van de
schinkels naar voren en achteren. Om elf
uur 's avonlds van dien 21sten was dit klaar
en stoomde de ,JFaloon" vrij van de boeien
om rust te nemen voor het groot© werk.
Wij hadden buiten den waard gerekend;
22 Juni woei er eten storm. In de schuimen
de golven zagen wie luchtbeden opstijgen
van het wrak; er moesten pontons lekken.
Als dit zoo bleef, zoudten de lekke pontons
ra verloop van tijd zinken en kregen we _de
^oeihjkh'eden opnieuw. Het eeniigste mid
del otn dlilt te voorkomen was om- het lucht-
yeriiites bij te htoulden en dus meerden wij
in dien storm op dia meeiboeienr, dte lucht -
r*®®60 der JFaücon" werden op de aan de
'boet bevestigde JuchtlsSangen der pontons
«angtesltetteni.
Stuk voor stuk werden zij opgeblazen en
n w™1 s*® bet laatste -paar, de voorste
T onitons, beri'g, toen) trijjlni oog w©rdi getrof-
door een soort ludhttexplosie onder dte
r a'°°d "Wieirke onmogelijk van lekke pon
tos alléén kon zjjn: de „3 51" was los en
zouden/ iedler oogienfoiik door de opdrij-
De Holland-Indlë vluoht. Een fraaie opname van de drie vliegbooten boven Texel. De drie vogels
zijn juist opgestegen voor hun groote reis.
(Foto Marine Luchtvaartdienst).
En deze opname werd gemaakt bij Volendam.
(Foto Marine Luchtvaartdienst),
lOmtrënit) de uitvoering valt te vermelden,
dat teen pittige xnarsoh, „Sursum Corda",
van E. Ruiht, het concert opende, welke ge
volgd werd doon ©eni ouverture van Méhul,
„Die Vier Mienscbenalter". Over 't alge
meen was de weergave wel' goed, maar toch
zal1 nog flnk gestudeerd moeten worden,
het was nog wat ruw hier eni daar. Tezamen
m)et hje't zangkoor werd het bekende „Nader
mijn God tot U" uitgevoerd; het was voor
den! directeur een beele onderneming dit
met orkest te laten ziingen. Zeer goed was
do klankverhouding, het -zware koper was
natuurlijk weggelaten zoodte-t muziek en
zang eenzelfde volume hadden. Onder lei
ding van den directeur, en slechts begeleid
door een harmonium1,, werd' vervolgens -een
liedje van Frans A-btj, en Baethoven's
„Hymne aan den nacht" gezongen. Het was
wel jammer, dat voor dit laatste een blijk
baar voor -piano geschreven' beged-eiiiding op
het orgel weergegeven werd, waardoor de
begeleiding niet voldoende tot 'haar recht
kwam. Tenslotte kwam de heer K. A. Kloos
ter voor de pauze met een ipdcoolo-n-uimmer,
uitstekend1 begeleid- dCor Aa-fj-e Ramp. De
solist was een beetje zenuwachtig, 'hetgeen
we billijken1 kunnen, maar hljj toohd!e zijn-
instrument hè beheerschen.
Het tweede gedeelte van het programma
hebben wij- niet meer getooordi Ten (behoeve
van eeni uniformfonds werden steunbons
verkocht, die goeden aftrek vonden.
JAARVERGADERING
R-K. VOLKSBOND.
In het gebouw aan de Molengraohtt hield
de afd. 'Den Helder van- den Nedl R.-K.
Volksbond hare jaarvergadering.
'De voorzitter, de heer D. J. Snel-, gaf een
kort overzicht over hetgeen in het afgeloo-
ven'dle pontons kunnen) worden geraakt. Dat
moest tot eiken prijs worden vermeden.
„BJB. achter 1'osl S.B.- achter doorhalen!"
schreeuwde ik over d'ek. De Ier draaide en
langzaam gierde ons achterschip naar S.B.
Het- was juist bijtijds; 5 Meter van ons ach
terschip schoten de 4 voorste pontons met
den 'boeg van de „S 51" uit het water. Onze
maatregelen hadden- gefaald; de natuur had
adders gewild, en in plaats van het achter
schip kwam het voorschip het eerst boven.
Er was geen -uitweg, we moesten nu
doorgaan inet lichten, anders zouden de
pontons onder den boeg uitglijden. Alle
lucbtslangen naar de „S 51" werden aange
sloten^ druk gezet op 'de waterdicht ge
maakte compartimenten en getracht, ook
het achterschip boven te krijgen. De „S 50"
kwa-m zoo dicht mogelijk nabij, om met haar
H.D. kiobtbatterij te hellpen blazen), doch
haar anker krabde 'in den storm weg en het
hfleef -btjj de poging; wij waren op -onze
eigen compressors aangewezen. Wij bleven
lens iblazen op het achterschip van de „S
51"; maar onze lenspijpen dn de comparti
menten eindigden alle aan de vóórzjjde der
ruimten, zoodat met de groote heling ach
terover e^n' aanzienlijke hoeveelheid water
Weef staan, welke niet was te verwijderen.
Plotseling schoot een ponton van het
achterschip uiit het water, onmiddellijk ge
volgd <Joor haar maat van de andere zijde;
wie konden nog zieni, dat de -kettingen los
uit de kluiskokers Mngeil Wat er gebeurd
was, laat zich begrijpen; de pontons waren
naar voren geschoven, met haar kettingen
schmdeffend ondier de schuin oploopend©
pen jaar -was verricht, herdacht de ovetr-
'leden I-eden), vooral het bestuurslid, den heer
L. Schoonhoven/, wees vervolgens op de
gunstige -resiultaten van de Spaarbank en
het O verlijd enslo-n ds „Si Joannes de Deo"
en spoorde de Iteden aan to groot-en getale
op te gaan naar de actie-vergadering in
Alkmaar, op Zondag ajsi. Na dit opentogs-
woord gaf hljl het wo-otrd aan den Secretaris,
voor het lezen der -notulen, welke werden
goedgekeurd-. Daarna bracht deze functio
naris een) uitgebreid! verslag uit over de
verrichtingen) van de vereeniging in het. af-
geloopen' jaar. Aan dit verslag ontleenen
w(jj o. mv, dat de 'Bibliotheek thans 2200 wer
ken bezit op allerlei' gebiedt 136 lezers met
7718 boeken maakten gebruik- van de biblio
theek. De inkomsten bedroegen 379.62 en
de uitgaven 331.25, zoodat het saldo op 1
Jan. '29 bedroeg 48.39. Het Ziekenfonds
,jSt. Ludlwina" telidte 65 leden; ontvangsten
759*51, uitgaven 357,14, saldo 402.37.
Het bezit der afdeeling was op 31 Dec.
3201.05. De tran-sportorbeidensbond „St.
Bomiifa'CiiuisT" teldte 4)0 leden. Met het sald-o
in kas op 1 Febr. '28 van 91.18 waren de
ontvangsten) 298.03 eni de uitgaven
121.46, zoodat het sail-o op het eind' van
fclet boekjar was 176.57. 'De werklo-ozenkas
was 1663.77,, uitgegeven werdl f 1576.81,
overschot f 86.96.
Omtrent de financiën van den Ned. R.-K.
Volksbond gaf die penningmeester de vol-
fnide cijfers: In kas op 1 Jan, 1928 was
199J16; mlet dit saldo inbegrepen waren
de ontvangsten 6430j61 en die uitgaven
6179.59, saldo op 31 Dec. 251j02. De
exploitatie-rekening van de gebouwen gaf
ais baten 2705.04 en als lasten 2973.04,
zoodat op deze rekening een nadeelig saldo
moest geboekt van 268. De algemeen©
winst- en verliesrekening had ais uitgaven
kiel, tot zjj in den. scherpen boek van dte
gootkiel waren blijven steken en daarop
waren doorgevijEd. Een sleepboot ging dte
vluchtende pontons achterna en bracht ze
in behouder» haven.
Intusschen ging het Mazen op de compar
timenten voort, totdat we ter hoogte van
het imachinekatmerluik luchtbellen zagen
opstijgen, i-n steeds sneller opeenvolging;
de lenispijp gaf lucht, dus de machinekamer
en de hekbuiskamter wanen lens, d w. z.
meer water was er niet uit te krijgen hij
deze helling achterover. De ,>S 51" bewoog
zich -niet.
De toestand werd critiefk; zooaüs' de zaak
nu was, konden wij haar niet laten; de
vóór pontons, waarvan nu reeds door het
'beuken groote stukken bekteedamg begon
nen los te latenj, zouden stuk slaan; de boeg
van de „S 51" zou weder wegzakken en
zeker averij oploopen hij het stooten op den-
bodem. Het eeniigste, wat ons overbleef,
was te trachten den boeg voorzichtig naar
benedten- te drukken, door de pontons te
vullen. Maar daartoe was noodig, dat de
vulMeppen werden opengezet en dit kon
slechts op de pontons zelve gebeuren. Het
idee alleen teek op zelfmoord.
'Dte duikers van de „Falcoh" stonden het
schouwspel machteloos 'gade te sO'aan. Eddie
kwam naar mij toe: .Kunnen wij den boeg
er ndtet onder krijgen?" „Ja zeker", ant
woordde ik, ,„xnaar wie zet de Meppen
open?" Geen antwoord.
'Een der duikers ging ach om til eedten;
met een sleutel gewapend sprong hljj over
boord, zwom naar de naibijlzijndte ponton en
2042.31» ontvangsten, 1885, nadeeiig ak>t
167.31. De balans vermeldde op 1 Jan. *29
aan bezittingen en schulden een bedrag van
30892.58.
Na eenige vragen en opmerkingen over
helt -verslag van den penningmeester werd-en
de verslagen van secretaris eru -penning
meester goedgekeurd,
'In d© -vacatures, ontstaan door het over
lijden van den heer L. Schoonhoven) en 'het
bedanken van- de heeren P. B. Plasmeöj-er
en J. v. d. Star werden gekozen verklaard
de heeren H. Dijker, J. Filmer en J. Zwa
german.
Nadat bij de rondvraag nog eenige aan-
en opmerkingen) waren- gemaakt, sloot die
voorzitter de vergadering.
EEN TACHTIGJARIGE.
Vele inwoners kennen „opa" en „opoe"
Hoogeveen, die jarenlang hun woon
kamers van bloemen voorzien hebben,
Vooral „opa" was bekend om zijn opge
ruimd humeur, en de kwinkslagen, waar
mede hij zijn klanten bezighield. Maar
helaas, opa is al drie jaar ziek, bedlege
rig, en moest de zorg voor het dagelij ksch
broed aan de vrouw overlaten. Sedertdien
kwam het pientere opgewekte vrouwtje
bij haar klantjes aan huis. Ook bewerkte
zij verschillende tuinen, en op die wijze,
gesteund door een ouderdomsrente en
een ondersteuning van het armbestuur,
wisten zij er zich doorheen te slaan.
Maar nu is die bron van inkomsten op
gedroogd. Want opoe, die een hartkwaal
heeft, mag dit zware werk niet meer ver
richten, kan het ook niet meer. Ze
kweekte in haar tuin achter de woning in
de Californiestraat 34 zelf haar bloemen,
en bracht die dan aan den man. Ook dat
Mam -erop; draaide aan de vulMeppen, werd
door de zee Weggeslagen] eni klam opnieuw
tegen) den steigereniden cyüinlder op. Tot
tweemaal toe schudde de pon-toni hletm af, tot
hij half bewusteloos door de vltet werd' op
gepikt, Een ander loste hem vrijwillig af,
en brak zijn arm, een derde vojgde. Ten
slotte waren drie pontons aan het vullen, en
dit bleek voldoend©langzaam zakte de boeg
van de „S 51" dm de schuimende golven) en
verdween.
Den volgenden dag was het weder hand
zaam genoeg oim te duliken en de schade
op te nemen. De ,;S 51" lag met zware
slagzij over S.B.; haar nieuwe bedding was
bij den boeg 19 Meter zijwaarts van de
oude; 3 der vóórpontons stonden recht op
en neer rond den boeg met een verwarde
massa kettingen er omheen, de vierde
zweefde horizontaal -boven den voorsteven.
Het achterschip zat diep tin den modder;
toen het voorschik) gelicht was geweest en
de boot een tijdlang op haar staart had' ge
staan, moet het achterschip in de modder
zijn weggezakt.
De middenpontons trókken nog omhoog,
de boeg was tót spamt 46 vrij van den
bodem.
Wij begonnen) met nieuwen moed'. Op
spant 46 werd eten nieuwe tunnel geboord
en kettingen doorge9choren. De zwevende
voorste ponton werd vrijgemaakt door de
knevels en uit de kettingsch-allmen te druk
ken), waarna zij werd opgeblazen. De drite
andere boegpontons werdien geklaard van
haar kettingen en stuk voor stuk opgebla
zen en maar binnen gealeept om herstókJ te
ZONDAG 7 APRIL.
DEN HELDER.
Ned. Herv. Gem.
Westerkerk (Wostolein).
's Morgens 10.30 uur, Ds. J. D. v. d.
Veen. Onderwerp: De rijke jongeling.
Geref. Kerk (Spoorstraat).
's Morgens 10 uur, Ds. F. Tollenaar,
's Avonds 5.30 uur, Ds. J. H. Lammerts-
ma, van Appingedam.
Hulpkerkdienst
(Militair Tehuis, Kanaalweg).
's Morgens 10 u., Ds. J. H. Lammertsma.
's Avonds 5.30 uur, Ds. F. Tollenaar
Ohr. Geref. Kerk (Steengraeht).
's Morgens 10 uur en 's avonds 5.00 uur,
Ds. H. Janssen, Leger- en Vloot-
predikant in algemeene dienst.
Oud Geref. Kerk (Hoogstraat).
's Morgens 10 uur en 's middags 2.80 uur
Leesdienst.
Herst Evang. Luth- Gem.
's Morgens 10 uur, Ds. P. Neideck, van
Amsterdam.
Bevestiging van Ds. P. H. Borgers.
's Avonds 6.80 uur, Ds. P. H. Borgers.
Intrede.
Doopsgezinde Gem.
Geen dienst.
Evangelisatie (Palmstraat).
's Morgens 10 uur, Ds. L. W. Erdman,
van IJmuiden.
Gebouw Middenstraat 117.
Donderdagavond 8 uur, Ds. E. R. Damsté
Evangelisatie-samenkomst.
Leger des Hells.
's Morgens 10 uur en 's avonds 7.80 uur,
Majoor Gorter.
Chr. Gemeente (Breewaterstraat).
'sMorgens 10 uur, Vrije Evangelisatie-
samenkomst.
's Avonds 8 uur, Vrije Evangelisatie
samenkomst.
Donderdagavond 8 uur, Vrije Evangeli
satie-samenkomst.
HUISDUINEN.
Ned. Herv. Gem.
Geen dienst.
JULIANADORP.
Ned. Herv. Gem.
'sMorgens 10 uur, Ds. E. R. Damsté.
Onderwerp: »Levende steenen».
Zendingsgebouw „Ster der Hope",
's Avond 7.30 uur, de heer J. Sevensma,
van Amsterdam.
ANNA PAULOWNA.
Ned. Herv. Gem.
's Morgens 10 u., Ds. M. A. G. Vorstman
Geref. Kerk.
's Morgens 10 uur, Leesdienst.
's Middags 2.80 uur, Ds. Lammertsma,
van Appingedam.
BREEZAND.
Evangelisatie (Ned. Herv. Gem.).
'sMorgens 10 uur, de Heer Boon.
WEERINGEN.
HlppoIytushoeL
Ger. Kerft (Beltstraat).
'sMorgens 10 uur, Ds. Bouna van
Dirkshorn.
's Middags 3.09 uur, Ds. Tollenaar, vaa
Den Helder.
Vóór- en namiddag busdiensten vanaf
Den Oever.
Evangelisatie (Ned. Herv. Gem.).
's Morgens 10 uur, de heer Bosma.
Dein Oever,
Ned. Herv. Kerk (Kapel).
'sMorgens 10 uur, J. K. Lofvers,
Cand. L d. H. D.
Westerland.
Ned. Herv. Gem.
's Avonds 7.30 uur, Ds. van Beek.
gaat niet meer. Kortom, „t la afgeloo-
pen, meneer".
Maar waar leven jelui dan nu van?
Nou ja, van 5.ouderdomsrente,
2.van de gemeente en nog 2. van
een zoon.
wordien; rij hadden ©en Hinken1 knauw
-gehad1.
In Juli begon dte wederopbouw; het Dag
ge ni der hersteMte -pontons op dte aangewe
zen püaatsen- en het aansluiten der kettin
gen); 4 Juli 's avondls waren) de 4 boegponr
tons en) de beiid© betopontons op haar plaats
gereed voor gebruik, het lichten kon be
ginnen.
5 Jui in dte vroegte weird! een laatste diuak
gemaakt, om te zien of a-Hes dn orde was.
Daarna verhaalde dte JEaToon" 80 MeteT aan
SJ3. van het wrak; slteepbooton- namen de
sleeptrossen van vóór- en achterschip der
51" aan boord De „fl 50" ankerde 60 M.
aan S*B. van de „Faloon" om te helpen met
haar luchtbatterij; een andere onlderzeehoot,
de 53", lag gereed om haar te kunnen
aflossen*
12 u. 17 u 'ging de hoofdhichtafslulter
op dte „Falcon" open en liet lik lucht toe 1d
htekbuiDskamer en machinekamer van de
„S 61"; een uur later waren deze compar
timenten Deeg). Nu kwam de centrale aan de
beurt; nauwelijks was de lucht erop aange
sloten, of groote luchtbellen kwamen -boven;
een lek! Er was echter geen tfjdl te verlie
zen; reéda was voor dien volgenden dag
stormweer voorspeld We moesten de 60
ton water in de centrale laten ritten en ver
trouwen op het overschot aan- drijf vermo
gen, dat onze 8 pontons baddbn^
(Slot volg?).
