Gezondheidscommissie.
Voorstel tot goedkeuring van de "be-
vergaten, dat ze het schoolgebouw met
den velen grond nog hebben. Spr. acht
het voorts niet logisch, dat het rapport M
Duinker is opgevolgd; de gemiddelde i grootlng van ontvangsten en uitgave
taxatie is 46l/, jaar. Spr. becijfert een Ivoor 1980 der Gezondheidscommissie,
voordeel voor de gemeente van 11.000
plus grond en eventueele afbraak. Dat
spr. den naam van den heer van der Veer
hier noemde, geschiedde, omdat in Koe
gras ernstig betreurd werd, dat deze in
verband hiermede was genoemd.
Spr. houdt wederom een zeer uitvoerig
betoog over den heerschenden godsvrede
op het gebied van den schoolstrijd en
vindt het wel erg wat de openbare onder
wijzers deden. Betreffende de samenstel
ling der taxatiecommissie deelt hij mede,
dat men te Koegras bang was voor de
heeren Dokter en Van der Leek, die daar
in zaten, en men bezwaar tegen hen
maakte. Daarop is een derde er aan toe
gevoegd. De heeren Dokter en Van der
Leek hebben tezamen den heer Duinker
aangewezen en zoo is de oommissie tot
stand gekomen. Dus geenszins door het
schoolbestuur. Spr. gaat nog uitvoerig op
een en ander in.
Er is geen sprake van, dat de commis
sie niet zou zijn toegelaten op het terrein
der school.. De heer De Zwart besprak
voorts het percentage betreffende een
leening. De staatscommissie Rutgers
heeft spr. persoonlijk zwart op wit gege
ven, dat er van verandering daarin geen
sprake zal wezen. Maar ook $1 zou het
percentage hooger worden, dan nog is de
zaak voordeelig voor de gemeente.
De Voorzitter zou thans gaarne de
discussies willen sluiten. Er komt even
wel protest uit den Raad; verschillende
leden willen nog repliceeren.
De heer Schoeffelenberger
merkt op, dat men beter doet ten op
zichte van propaganda voor de openbare
school maar niets te zeggen. Nog onlangs
stond in de bladen een geval dat zich te
der op zijn ziekbed dwong zijn kind van
de openbare school af te halen op straffe
van broodeloosheid. Wat de taxaties be
treft, waar men zoo aan vasthoudt, ook de
heeren Dokter en van der Leek zijn van
de kerkelijke partij.
De heer Van Dam repliceert. Men
heeft spr. uitlating opgevat als een ver
wijt, dat men niet loyaal zou zijn geweest.
Maar spr. heeft het niet politiek, slechts
geestelijk bedoeld. En de politieke en
geestelijke strijd dekken elkander niet in
het dagelijksch leven.
De heer De Zwart: Werd dat maar
altijd door uw menschen erkend!
De heer Van Dam: Het is nimmer
beweerd, ik voor mij denk het er nooit
naast. Spr. is pijnlijk getroffen door de
Onderwijs.
Voorstel.tot het verleenen van mede
werking voor de aanschaffing van nieuwe
leerboeken ingevolge art. 72 der L.O.-wet
1920 door de stichting het R.K. Onderwijs
te Den Helder.
Onderwijs.
Voorstel tot het inrichten van een ter
rein voor lichamelijke oefening aan den
Ruyghweg.
Raadsoverzicht.
Tot ons leedwezen konden wij, wegens
de omvangrijkheid der debatten, slechts
een gedeelte van het jl Donderdag in den
Raad gesprokene in ons nummer van
Zaterdag weergeven; de rest het debat
over de chr. school te Koegras vindt
de lezer in het nummer van heden.
De voornaamste punten, welke j.1. Don
derdag werden behandeld, betroffen de
vaststelling eener wachtgeldverordening,
de overname van de chr. school te Koe-
gras, en den bouw van 104 woningen in
het Tuindorp. In dit laatste onderwerp,
door den burgemeester, ondanks het late
uur nog aan de orde gesteld, is de Raad
na een kwartier debatteerens, blijven
steken, zoodat dit a.& Donderdag opnieuw
aan de orde komt.
Behalve deze primaire punten, waren
er nog enkele van minder algemeen be
lang. zooals het verzoek van de IJsclub
„Het Noorden" om restitutie der vercna<
Rucphen afspeelde, waar men een arbei- kelijkbeidsbelasting, het adres van Hoving
manier waarop het christelijk onderwijs" Evenmin kon aan het verzoek van den
een beetje de risée is geworden. Spr
heeft met de zaak alleen in de Comm. v.
Fin. te maken gehad, en daar zijn andere
dan zuiver zakelijke motieven naar vo
ren gekomen. Spr. houdt zichzelf altijd
voor ten opzichte van het openbaar onder
wijs loyaal te blijven. Maar hij heeft in
derdaad den indruk gekregen, dat ook
andere motieven golden en dat die motie
ven ook deze conclusie hebben beïnvloed.
De heer Smits wenscht een verkla
ring af te leggen. Bij alles wat gehoord
is, staat dit vast, dat men op het oogen
blik te doen heeft met iets, dat niet abso
luut vaststaat. Men spreekt van „het zou"
dit, „het zou" dat, enz. Dat alles bijeen
genomen is voor spr. aanleiding met een
gerust geweten te stemmen vóór de voor
dracht.
De heer Monhemius wenscht nog
te tripliceeren.
De Voorzitter weigert dit.
De heer Monhemius zal dan een
beroep doen op den Raad.
De V o.o r z i 11 e r geeft den Raad in
overweging het verzoek niet in te willi
gen. De zaak is nu voldoende bezien.
De heer Borkert is er voor den
heer Monhemius alsnog de gelgenheid
tot verweer te geven. Het mag geen
machtskwestie worden.
De Voorzitter zal zich dan niet
langer verzetten en de heer Monhemius
krijgt opnieuw het woord.
De' heer Monhemius wil bij den
Raad den indruk wegnemen alsof aan de
school te Koegras iets zou mankeeren. Op
het oogenblik is de toestand zelfs zoo, dat
reparaties onnoodig zijn en spr. neemt de
technische verantwoording op zich het
gebouw nog 25 jaar te garandeeren.
Het voorstel-B. en W. komt in stem
ming en wordt aangenomen met 16 tegen
4 stemmen. Tegen de heeren Van Os, Eijl-
ders, Van Dam en Monhemius.
RAADSVERGADERING VAN
DONDERDAG.
Vergadering van den Raad der ge
meente Den Helder op Donderdag 30 Mei
1929, des namiddags 8 uur, ten Raadhuize.
W oningstichtlng.
Voorstel tot het verleenen van een voor
schot aan de Woningstichting voor den
bouw van 106 woningen in het Tuindorp.
GrondVerkoop.
Voorstel tot verkoop van grond aan de
Gebr. Spruit.
Schenking grond.
Voorstel tot overneming van een stuk
grond om niet van de Gebr. Smit
Wegenbelasting.
Voorstel om afwijzend te beslissen op
het verzoek van de bewoners der 8e Em-
madwarsstraat in zake ontheffing van be
taling der Wegenbelasting.
Onderwfls.
Voorstel tot overplaatsing van den on-
derwijzer P. Uipkes van sohool 9 naar
school 6.
inzake zijn pensioen, en nog enkele ande
re. Wij zullen dit klein goed het eerst de
revue laten passeeren.
De IJsclub „Het Noorden" kon, hoe
zeer het den Raad ook speet, geen resti
tutie van belastinggelden krijgen, omdat
de verordening het niet toelaat. Indien de
Vereeniging zonder meer haar leden op
de terreinen toelaat, is geen belasting
verschuldigd, behoudens hetgeen de Ver
eeniging zelve moet betalen en dus in de
contributie verdisconteert. Maar daar er
voor de wedstrijden entrée werd geheven,
heft de gemeente daarvan belasting. De
heer Biersteker bepleitte restitutie in den
vorm van een extra subsidie, en uit de
discussies blijkt, dat in die richting zal
worden gewerkt
oud-brigadier Hoving gevolg worden ge
geven. Van algemeen belang is deze zaak
zeker niet, zuiver persoonlijke belangen
slechts zijn er mee gemoeid. De kwestie
is dat Hoving meende naast znjn pen
sioen, ook nog recht te hebben op een ge
meentelijken bijslag, terwijl door de nieu
we pensioenwet alle 'bijslagen van dien
aard zijn vervallen. Het eenig gevolg van
een inwilliging van zijn verzoek zou. zijn,
dat de Pensioenraad dezen bijslag in be
slag nam en in mindering bracht van zijn
pensioen.
Aangehouden werd een voorstel om aan
den heer (Doorman het erfpachtsreóht te
verkoopen op een gedeelte duinterrein te
Huisduinen. (Dit staat in verband met de
rechten van het rijk om eventueel het Gal-
geveld te kunnen afsluiten, waardoor de
bewoners van Driehuizen een omweg zou
den moeten maken om op den weg te
komen. Het is dus voor Huisduinen een
nogal belangrijke kwestie. In dit verband
moge er op worden gewezen, dat de heer
Van Breda mededeelde, dat in den eerst-
volgenden raad het uitbreidingsplan voor
Huisduinen aan de orde zal worden ge
steld.
Belangrijk voor Koegras was voorts de
subsidieering van een aldaar te geven
landbouwcursus. Ook is van belang te
weten, dat voortaan buitenlandsche pas
poorten zelfstandig door de gemeente zul
len worden afgegeven. Provinciale.leges-
gelden zijn hiervoor dus niet meer ver
schuldigd, hetgeen de verstrekking van
paspoorten bespoedigen zaL.
De wachtgeldverordening voor het ge-
meentepersoneel ontmoette bij verschil
lende leden van rechts bezwaren. Tot nu
toe had men hier geen eigenlijke rege
ling, maar werden voorkomende gevallen
individueel behandeld'. Nu evenwel ten
gevolge van de reorganisatie der gemeen
te-reiniging eerlang een paar menschen
op wachtgeld1 komen, is eene definitieve
wachtgeldregeling wenschelijk. De heeren
Van Dam en Monhemius evenwel meen
den, dat de thans voorgestelde verorde
ning wel ietwat royaal was en dat daarin
een onvoldoende prikkel overbleef voor
de betrokkenen om te trachten een nieu
we functie te vinden. Op die gronden werd
het aangehouden, terwijl binnen 14 dagen
amendementen kunnen worden ingediend.
De voorstellen om de chr. school c.a. te
Koegras niet over te nemen, waren aan
leiding tot langdurige, vaak heftige, dis
cussies. Evenals bij het vorige punt was
ook hier ir. Monhemius de aanvoerder
van het verzet. Wat deze heer in een om
haal van woorden en rhetorische zinswen
dingen betoogde, was evenwel verre van
duidelijk.' Hjj zeide er persoonlijk leed
wezen over te gevoelen, dat men tot het
besluit de school aan de gemeente aan te
bieden, was gekomen en had haar per
soonlijk liever behouden. Hetgeen niet
wegnam, dat hij, in drie instanties, waar
aan voor de derde, zelfs 's Raads goed
keuring voor een verder woordvoeren te
pas moest komen, het plan verdedigde.
Z.i. was hfct 66H voordeel voor de gemeen-
te, indien tot overname besloten werd.
Voor zoo volhardende pogingen, om,
tegen eigen persoonlijken wensch in, de
belangen der gemeente voor te staan, had
de Raad wel wat meer respect mogen heb
ben.
Het was trouwens evenmin duidelijk,
waarom vier rechtsche raadsleden zoo tot
het uiterste streden om de schooi over te
doen aan de gemeente, die haar niet wilde,
en de reet van dien Raad evenmin,
In hoofdzaak ging het debat over de
periode, waarvoor de bestaande school met
ond&rwljzerswoning alsnog zonder waar
devermindering zou kunnen worden ge
garandeerd. En het had er allen schijn
van alsof hier inderdaad de viert-echtsche
leden, die de school aan de gemeente wil
den overdoen, sterker stonden dan de
meerderheid van den Raad, die haar niet
wensohte te aanvaarden. Immers, wat was
het geval? Er was door B. en W. een be
rekening op touw gezet aan de hand van
een levensduur der gebouwen over 30
jaar, en met die berekening kwamen zjj tot
een nadeel voor de gemeente, althans een
voordeel van nihil. Daarentegen hadden
de anderen en het schoolbestuur zelf een
levensduur van 45 jaar berekend, en op
grond daarvan zou na 45 jaar, de transac
tie wèl voordeel voor de gemeente opleve
ren.
Nu was die taxatie van 80 jaar op
eenigszins wonderlijke wijze tot stand ge
komen. Er was een commissie van drie
taxateurs benoemd, bestaande uit de hee
ren Dokter, van der Leek en Duinker,
welke kwam tot een overeenkomst, waar
bij de levensduur op 45 jaar werd bepaald,
maar de heer Duinker had afzonderlijk
een nota Ingediend, waarin hij tot een
levensduur kwam van 80 jaar. Dit stond in
verband met den toestand der fundeering,
die niet erg best schijnt te zijn.
B. en W. hadden den gulden regel „ont
houd u ingeval van twijfel" gevolgd en dus
den kortsten termijn, n.1. 80 jaar, geno
men. De heer Monhemius, in zijn wonder
lijke tweeslachtigheid hij wilde im
mers de school zoo gaarne behouden
bepleitte energiek en „temperamentvol"
(het woord is van hem zelf), een levens
duur van langer dan 30 jaar.
Evenwel, de Raad hield zich aan de
voordracht van B. en W. Natuurlijk kwam,
de onverkwikkelijke antithese inzake der
schoolstrijd weder om den hoek der raad
zaal gluren; de heer Monhemius prikkel
de al aanstonds den Raad door de per
soon des heeren Van der Veer erbij te
halen, omtrent wiens integriteit en abso
lute eerlijkheid en goede trouw bij geer
enkel raadslid eenige twijfel bestaat. Er
we kregen een reeks onverkwikkelijk
heden, die, het moet gezegd worden, dooi
den heer Monhemius eerst, door den heer
Van Dam vervolgens, werden ontketend,
en tenslotte door den heer De Zwart me~
zakelijke argumenten weer in het goed*
spoor werd gebracht
De woningbouw in het Tuindorp werd,
zeiden we, nog even aangesneden, doch
al zeer spoedig, terwille van het late uur.
losgelaten. De burgemeester veroordeeld-i
hierbij scherp des Raads breedsprakig
heid. Toen namelijk protesten opgingen
om zoo laat nog aan dit punt te beginnen,
antwoordde hij1: „Ja, dan hadden de hee
ren maar niet zoo lang moeten praten over
allerlei onbenulligheden". De slag was
raak, maar werd een kwartier later beant
woord met een voorstel tot verdaging.
Over dezen woningbouw zal a.s. Don
derdag nog wel een en ander in het mid
den worden gebracht. De heer van Os en
ook de heer Monhemius uitten twijfel
aan de urgentie van een zoo groot wo
ningplan van 104 woningen; de heer van
Os wees er op, dat er allerwege in de ge
meen te nog steeds gebouwd wordt, zonder
dat van toename, der bevolking eenig
sprake is. Beide heeren w.ilden lieve-
voorloopig een 46-tal woningen bouwen
en dan het groote plan over eenige jaren
verdeelen.
Daar hieromtrent de discussies, zooal*
we zeiden, nog niet zijn afgeloopen E.
en W. zijn nog niet aan het woord ge
weest, valt omtrent het verloop nog niet i
te zeggen1. Weliswaar wordt in de voor
dracht gesproken van een bestaand te
kort, dat ondanks alles, hier nog heerscht.
maar het is toch een uiterst merkwaardig
verschijnsel, dat de bevolking niet toe
neemt, terwyl maar steedis wordt doorge
bouwd. Weliswaar geen goedkoop© arbei
derswoningen in den zin van die van
Volkshuisvesting, maar er is toch een
voortdurende uitbreiding van woningen.
Natuurlijk is de opzet van dit plan de
bestaande krotwoningen te doen ontrui
men en als zoodanig kan het plan worden
toegejuicht, al is het dan weer jammer,
dat men daarvoor hef ver af gelegen er.
voor velen ongewenschte Tuindorp uit
kiest.
We dienen het verloop van deze aan
gelegenheid dus Donderdagavond' af te
wachten.
Een aanwinst voor het stenografisch
verslag is de verschijning van den heer
Monhemius in den Raad geworden. Wat
deze heer er, in fraaie, breed1 opgezette
zinnen, met de noodige rhetoriek en
„franje" aldus karakteriseerde het de
burgemeester in den tijd van een
oogenblik uitgooit, ls werkelijk bewonde
renswaardig. Zinnen met tusschenzin-
nen en tusschenzinnen van tusschenzin-
nen, met zelf-interrupties en beantwoor
ding van interrupties, met een welbe
spraaktheid waarbij die van Demosthenes
kinderspel moet zijn geweest: waarlijk,
onze begrootingsdebatten zullen niet aan
soberheid en eloquentie hebben te lijden.
Jammer was het, dat de Raad niet al te
veel naar dezen ge&chten heer luisterdie.
ZEEHONDEN.
Wij vernemen, dat van regeeringswege
eem onderzoek wordt ingesteld naar de
levensgeschiedenis en speciaal naar de
voedingswijze der zeehonden. Omtrent oh
laatste is steeds de nlgemeene opinie ge
weest, dat de zeehonden uitgesproken
vlscheters zijn en dientengevolge voor de
visscherij zeer schadelijk zijn. De omvang
dezer schade staat evenwel in het nauwste
verband met de soprt van visch, die ge
nuttigd wordt en hiervan is slechts zeer
weinig nauwkeurig bekend; daarenboven
is in den laatsten tijd door onderzoekingen
in Engeland gebleken, dat, naast visch,
ook dikwijls andere diersoorten worden
gevreten.
Het is daarom zeer toe te juichen, dat
thans ook in Nederland een dergelijk on
derzoek wordt ingesteld: met de uitvoering
daarvan is belast Dr. B. Havinga, Droog
dok la, Amsterdam. Indien iemand in de
gelegenheid mocht zijn inlichtingen te
geven betreffende de levensgeschiedenis
en de voedingswijze der zeehonden, dan
zal Dr. Havinga deze gaarne ontvangen.
Het meest wordt natuurlijk prijs gesteld
op het. toezenden van gevulde magen, die,
dichtgebonden en flink in papier en zoo
mogelijk in een kistje verpakt, aan voren
genoemd adres gezonden kunnen worden
de gemaakte onkosten worden gaarne
vergoed.
Anna Pauiowna.
CONCERT „INTER NOS".
Zondagavond gaf het Dubbelmannen-
kwartet »Inter Nos* te Den Helder,
directeur de heer A. J. Leewens, een
concert in de »Vlas- en Korenbeurs«, ten
bate van 'Huiszorg*. Maar 'Huiszorg*
werd, er niet mee gebaat, wat we trouwens
ook niet verwacht hadden, want men geeft
hier over het algemeen niet zooveel om
zang en onze zangvereenigingen moeten
dan ook nl. voordrachten, een tooneei-
stukje, een operette, van Riemsdijk of
Ctinge Dorenbos op het programma
hebben zoo zij volk willen trekken.'t Was
dus gemakkelijk te voorspellen, dat de
opkomst Zondagavond niet groot zou zijn,
maar dat de belangstelling zóó treurig
zou wezen, neen, dat hadden we toch
niet kunnen denken.
Inderdaad jammer, want het was een
keurig programma, vol afwisseling, en
zeer mooi werd er gezongen. Maar
•Inter Nos* zal hier wel niet meer terug
komen, na een dergelijke ervaring.
Van Ewijcksluis.
DE ZUIDERZEEWERKEN.
Wij maakten voor enkele weken terug
melding van het opspuiten van een groot
zanddepót, dat langs den afsluitddijk
werd aangelegd en waarvan het er in te
deponeeren zand zou dienen voor den te
maken nieuwen verbindingsweg, welke
vanaf de Van Ewijckvaart naar den af
sluitdijk zal loopen. Geheel volledig waren
wij toen niet, want dan hadden wij daarbij
moeten melden, dat ook nog andere, hier
reeds jaren opgeslagen liggende voorra
den zand, hiervoor mede moesten dienen
en dus de nu opnieuw opgespoten hoe
veelheid slechts als aanvulling van het
voor den nieuwen verbindingsweg be-
noodigde kwantum moestv worden be
schouwd. Blijkbaar is voor een paar we
ken terug de aanwezige voorraad vol
doende geacht, althans men is toen met
het oppersen van zand opgehouden, waar
na men evenwel nog een flinke hoeveel
heid klei heeft opgeperst, hetwelk even
eens aan bedoelden weg zal worden
gebruikt.
Inmiddels is het maken van dezen weg
met bijkomende werken aanbesteed, waar
bij de firma Klos, welke reeds eerder in
deze gemeente en op Wieringen verschil
lende grondwerken uitvoerde, laagste
inschrijver werd. Deze schijnt hiermede
nogal voortgang te maken, want de aan
voer van materialen en woonkeeteu is
reeds aangevangen, terwijl bereids met
den opbouw dezer keeten een aanvang
is gemaakt. Zijn deze gereed, dan zal
mogelijk reeds zeer spoedig met het
eigenlijke werk een aanvang worden ge
maakt.
Uit de Land- en Tuinbouwwereld.
DE STRIJD OP DE VEEMARKTEN.
Naar men aan de „N. Rott. Crt." meldt,
zal de commissie uit de boerenveefondsen,
aan welke is opgedragen te onderzoeken
of het mogelijk is, in de grootste plaatsen
van ons land vleescbgrossierderijen op te
richten, zich dezer dagen, ter bestudeering
van de plannen, naar Denemarken be
geven.
Het oomité van actie uit de vier samen
werkende veekoopersbonden verzoekt aan
hetzelfde blad plaatsing van het volgende:
In de pers hebben berichten gecircu
leerd omtrent het verloop van de Leidsche
veemarkt van 24 Mei j.1. Deze berichten
behoeven eenige rectificatie wat betreft
de gegeven lezing.
Op de Leidsche veemarkt was een ab
normaal groote aanvoer van vee. Er wa
ren 47 runderen aangevoerd, die waren
ondergebracht in onderlinge fondsen,
waartegen de strijd gaat.
Deze runderen bleven nagenoeg onver
kocht. Ook betaalde een enkele eigenaar
„fondsgeld" op het oververzekeren in een
particulier fondsa hetgeen een capitulatie
van zoo'n verkooper beteekende.
Aanvoer van vette runderen bedroeg
851, zoodat het aantal geboycotte runde
ren nagenoeg van geen invloed was. Te
gen het einde van de markt is het comité
voor aankoop van het inkoopbureau pas
overgegaan tot aankoop van ruim veertig
stuks vee uit de onderlinge fondsen. De
meeste koopers waren toen reeds voor-
xlen en van de markt vertrokken. Uit deze
cijfers blijkt, dat het niet juist kan zijn,
dat vele slagers vee uit de onderlinge
fondsen gekocht hebben. Mogelijk kan c'"
gebeurd zijn, nadat het lnkoopburenu g
kocht had, voor enkele slagers. Zoo weint
invloed had dit aanknopen na de marl t,
dat verschillende boeren hun vee welt
onverkocht mede naar huls genomen heo-
ben. Deze groote aanvoer maakte liet aan-
koopen door on namens de boeren tot oen
mislukking. Slechts heeft men bereikt, lat
de leden van de fondsen niet ootevrHen
werden, doordot zij met hun vee zoudtn
blijven staan.
Tachtig stuks „restant" gekocht
Op de Ainsterdamsche veemarkt zijn
gisteren door de heeren de Kroes en?,j
Brinkman voor de Inkoopcentrale dc-r
samenwerkende boerenfondsen niet n i-
der dan tachtig stuks vet vee gekooid, li l
wil dus zeggen, dat deze 80 beesten door
de weigerachtige houding van slagers en
grossiers, om onderling gefondst vetvae|
te koopen, onverkoopbaar waren.
Dat dit aantal, evenals de heele aanvoer,
zoo groot is, komt doordat de boeren lie
ver ad enkele guldens willen trachten te
profiteeren van de door het conflict hoo-
gere prijzen (vorige week), dan dat ze hun
algemeen standsbelang in het oog houden
en de adviezen hunner voormannen na
leven, n.1. om de markt krap te houden.
HET PARADIJS DER SLAPERS.
Op een half uurtje van de kerk te Leo
(Leopoldstad) zoo vangt een brief aan
van een niet genoemd missionaris in de
annalen van Scheut aan boven op den
Leopoldsberg, ligt een stil en lief dorpje
te midden van mangoboomen.
't Bestaat uit vier lange rijen, nette, ge
lijksoortige leemen hutten, elk bedekt met
een scherp strooien dak.
Tusschen die hutten zijn hier en daar
oranje- en mandarijnboompjes; er achter
staan groote mangoboomen.
Dat is het dorp der slapers, alias der
slaapzieken.
In de hutten zijn de wanden frisch gewit
en de aarden vloer is er netjes geveegd.
Tegen de wanden binnenshuis staan
drie, vier ijzeren ledikanten, elk voorzien
van een paar netjes opgevouwen dekens:
één deken tot matras en één tot dekking,
Onder elk bed staat er een kistje, waar
in een kommetje, wat overschot van ete»
en enkele geldstukken (heel 't fortuintjB
van den eigenaar) zijn weggeborgen. Hier
zijn zonder twijfel zusters aan 't het wert,
anders ware zulk een orde en reinheid
heelemaal onmogelijk.
Inderdaad, twee Franciscanessen ver
toeven hier van den morgen tot den
avond, om den slapers elk oogenblik hulp
te bieden, waar zulks noodig of nuttig
blijkt.
Regelmatig verblijven hier 120 zieken,
die in het tweede stadium van hun kvaal
zijn. Tn het eerste stadium van de slaap
ziekte kan de lijder nog wat wersen.
Dientengevolge blijft hij dan nog lfevei
thuis en stelt zich tevreden met wekelijks
een inspuiting te gaan ontvangen bij den
dokter op 't laboratorium. Onze dokters
zijn hun zwarten zieken zeer genegsn en
doen alles wat zij kunnen om hen te hel
pen.
Voor het intreden van het tweede of
derde stadium van de ziekte is er, dank
zij den vooruitgang van de wetenschap,
tamelijk veel hoop op genezing. Ongeveer
60 per honderd raken er dan nog door.
Maar is de ziekte verder gevorderd, dan
is de genezing ook zeldzamer, ofschoon
ook hier verbetering valt waar te nemen
en de gunstige gevallen in aantal stijgen.
Voor den missionaris is het uitoefenen
zijner H. Bediening op het dorp der sla
pers zeer troostrijk. Zoohaast de slaap
zieken hem van verre zien aankomen,
roepen zij hem van alle kanten toe: „E
Sango, mbote!" (Eie, vader, goedendag!)
De kleine peuters komen aangerend en
vechten om een hand, of slechts maar een
vinger van hem te bemachtigen. Met een
tros kinderen aan weerszijden en een
massa rondom zich trekt hij triomfante
lijk het dorpje binnen.
De slapers zitten meestal voor hun deur
of in de schaduw van een sinaasappel
boom en hun herhaald „Sango, mbote",
van ver met een „mbote" door den pater
beantwoord, wijst den weg aan van den
stoet, die eerst optrekt tot bij de zusters.
Daar verneemt de pater dan de bijzon
dere gevallen, waar zijn hulp dringender
noodig is
's Zondags krijgen zij van hem een wei
nig tabak. Dat is de dag der dagen. Het
donkere van hun bestaan wordt dan
blauw als de hemel boven hun hoofden.
Met dubbel ongeduld verbeiden zij dan de
komst van hun blanken vader.
Daar is hij eindelijk!
Hun oogen verslinden zijn zakken. Ein
delijk schiet zijn hand in een zak „Sango,
likaya!" (Pater, tabak!) juichen zij. Maar
bij haalt zijn zakdoek te voorschijn en
veegt zich het zweet af onder algemeen
gelach.
De vurig begeerde tabak komt weldra
te voorschijn en ejk krijgt zijn deel, een
heel klein greepje (want hij ls niet rijk).
u s ^un ^laar: een flesoh, waarin
zq behendig een gaatje hebben geklopt,
of het uiteinde van een bamboestok, of de
holle staart van een papajablad. De pljpe-
kop ie een trechtervormig toegerold
blaadje. Daaruit rooken zij nu met lange
teugen en zijn met een kleinigheid te
vreden....
Stoomvaartberlchten.
Stoomvaart MIJ. Nederland.
Prins der Nederlanden, t., a6 Mei v. Algiers.
Saleier, t., 26 Mei Perim gep.
Sa-paroea, u>, 26 Mei v. Antwerpen.
Batoe, 26 Mei te Hamburg.
P. C. Hooft, u„ pass. 25 Mei Perlm.
Poelau Laut, 26 Mei te Hamburg.
Radja, 25 Mei te Amsterdam.
Koningin der Nederlanden, u., paie. 14 Mei
Oueeeant
