P E T T E
Fotogr.-Atelier EISELIN
BRUIDSFOTO'S
OM EN BIJ DE MARINE-MANOEUVRES
6 zwarts fotok. salonloto 11.50 12.00
6 bruine Inlok, salonlsto i 2.00 -f 2.50
reclame aanbieding
TWEEDE EN LAATSTE BLAD
STADSNIEUWS.
VAN DINSDAG 1 OCTOBER 1929
Aan de Vrije Universiteit te Amster
dam is geslaagd voor het candidaats-
exameu Nederl. letteren de heer Fr. Zwaan
uit Den Helder en voor 't propaedeutisch
examen Civiel ingenieur aan de Techni
sche Hoogeschool te Delft de heer A. T.
van Veen uit Den Helder.
Onze vroegere plaatsgenoote mej.
Riek Heijblok, slaagde op het 27 Sept. te
's Gravenhage gehouden examen als Rijks
telefoniste ie klasse Interlocale dienst.
VOOR HET REDDINGSMONUMENT.
Bij de Nationale Bankvereeniging al
hier, is van een onbekende ontvangen een
bedrag van f 100.ten behoeve van het
Reddingmonument alhier. Wie volgt dit
goede voorbeeld?
VIERDE EN LAATSTE GEMEENTE
CONCERT,
te geven door de Oranje-Harmoniekapel,
directeur de heer A. Haanstra, heden
avond van 8.8010.uur in het Plant
soen (bij gunstig weer).
Programma:
i. Kin fe»te Burg (Koraal).
koraol)L. Ms«oia
5. La Flirt© «aeiMMtttée fantasie (De
Tooverflult) Mozart
DAM WEDSTRIJDEN.
In eeidge advertenties, elders in dit
nummer, maakt het bestuur van de Hel-
dersche Damolub bekend de inschrijving
voor den winterwedstrijd en voor het
plaatselijk kampioenschap dammen.
Prijzen hiervoor uitgeloofd zijn uitge
stald in de etalagekast van de fa. Nypels.
AFSCHEID VAN DEN HEER
C. J. POORTMAN.
De heer C. J. Poortman, administrateur
van 's Rijkswerf alhier, heeft, met ingang
van heden, 's Rijksdienst met pensioen
verlaten en is als zoodanig opgevolgd
door den heer H. P. Kottmann, griffier.
Afscheid van directeur en amb
tenaren.
Maandagmorgen te half twaalf waren
in het bureau van den directeur van
's Rijkswerf de verschillende ambtenaren
vereenigd om afscheid te nemen van hun
chef. Het was allereerst de heer ir. Bijl,
directeur der Rijkswerf, welke in harte
lijke woorden den scheidenden admini
strateur ook mevrouw en mejuffrouw
Poortman waren bij dit afscheid tegen
woordig toesprak.
Onze werf, aldus de directeur, staat
den laatsten tijd wel in het t«eken van
een verjongingskuur, wat haar personeel
betreft. Nog versch ligt in onze herinne
ring het afscheid van jhr. Rappard, en
thans staan wij wederom voor een af
scheid, nu onze administrateur, de heer
Poortman, na een zeer eervolle loopbaan
ons gaat verlaten. Alle rangen van het
administratief personeel heeft de heer
Poortman doorgemaakt, totdat hij in 1915
aan het hoofd werd geplaatst van de
nieuwe commeroieele boekhouding, die
toen ingevoerd werd. Persoonlijk ls spr.
slechts weinig met den heer Poortman
in aanraking geweest. Hoewel aan elk
menschenwerk foutenwerk aankleven, en
ook aan de nieuwe boekhoud-methode
ongetwijfeld gebreken zijn te constateeren,
is het toch karakteristiek, dat sedert de
invoering weinig ingrijpende verande
ringen plaats hadden, hetgeen bewijst,
dat het op goede gronden was ingevoerd
en voor het systeem pleit.
Gedurende den korten tijd, dien spr.
hier als directeur werkzaam is, is hem
gebleken, dat een technicus zich zeer
zeker ook voor de boekhouding moet
kunnen interesseeren. En dan was het
prettig voor mij als ik een stuk, dat de
handteekening van den heer Poortman
droeg, veilig zonder nader onderzoek kon
laten passeeren. Het doet ons leed, u te
zien heengaan, aldus eindigt spr., wij
zullen noode nw werkkracht missen.
Hopen wy, dat u nog vele jaren in goede
gezondheid van uw rust zult mogen ge
nieten!
De heer Poortman dankt voor deze
woorden. Scheiden is pynlyk, dat onder
vindt spr. thans. Een voorrecht is het,
als men kan scheiden in goede gezond
heid en met onverminderde werkkracht.
Voor de hulde, spr. gebracht ten aanzien
van de reorganisatie der werf, is hy zeer
gevoelig,maarzonderdenheer Van Knaape
zou spr. het destyds niet klaar gespeeld
hebben. Deze stond steeds gereed met
belangryke en dikwyis goede adviezen.
Naast den heer Van Knaape brengt spr.
ook hulde aan de heeren Graadt van
Roggen en vooral Westerveld, voor den
van hen ontvangen steun. In 1915 stond
ik voor moeiiyke kwesties. Het was
midden in oorlogstyd en bovendien had
ik by de reorganisatie te doen met on
ervaren personeel. Dit alles heeft de
overgang moeilyk gemaakt, maar we zyn
er gekomen en mogen thans met vol
doening op dit werk terugzien, werk dat
bovendien niet onvruchtbaar was. De
laatste Jaren moest ik met den heer Van
Rappard strijd voeren tegen de reorgani
satieplannen, en hoewel onze rapporten
aangevochten zijn geworden, meen ik
toch wel, dat ze van invloed, zyn geweest
op den gang van zaken. Met ecu woord
van dank voor de ontvangen medewerking
en steun, van velerlei kant ontvangen,
eindigt spr.
Tenslotte doet de heer Poortman nog
voorlezing van een telegram van eenige
ambtenaren aan het Departement van
Defensie, met wie spr. heeft samenge
werkt.
De heer Kottmann spreekt den heer
Poortman daarna als volgt toe:
Geachte heer Poortman.
Door alle administratieve ambtenaren
zoowol hier als te Hellevoetsluis en Am
sterdam, is my verzocht by Uw vertrek ook
een woordje namens ons allen to zeggen
Heel gaarne wil ik aan dit verzoek
voldoen, omdat ons dan de gelegenheid
wordt geschonken om U harteiyk to dan
ken voor alles wat U voor ons korps ge
daan heeft. Mijne gedachten gaan tot
1915, do invoering van de commercieole
boekhouding. Wanneer U toen de be
kwaamheid en de lust niet bezeten had
om die nieuwe boekhouding te ontwerpen,
dan hadden we een vreemdeling als chef
gekregen, iets wat ons niet bepaald ge
leken zou hebben. Dat de hoogste functie
aan U werd opgedragen, was voor ons
korps een eer maar een groot genoegen
tevens.
By Uw vertrek willen we door 't aan
bieden van een klein souvenir van onze
dankbaarheid bhjk geven.
Onze oud-Directeur, de heer Rappard
en onze nieuwe Directeur, de heer Byi,
wilden gaarne evenals onze oud collega's
de heeren Bom en van Knaape aan die
huldebetooging deel nemen.
We kozen als souvenir een schaakspel
omdat we weten dat U van schaken houdt.
In den eersten tyd zal het U vreemd
vallen om aan het dolce farniente te
wennen en zal het schaakspel U eene
aangename afleiding ^geven.
Aanvaard dan ons' geschenk met ons
aller wensch dat het U gegeven moge
zyn nog vele jaren de stukken her- en
derwaarts to zetten.
De heer Poortman dankt hartefljk voor
dit geschenk. Prettig is het, dat ook de
gewezen chef en de tegenwoordige direc
teur aan dit huldeblyk hebben deelge
nomen. Het schaakspel is voor spr. altyd,
hoe vreemd dit wellicht moge klinken,
waar het toch een groote concentratie
vereischt, een bron van ontspanning ge
weest
De directeur van 's Rykswerf, het
spreekwoord huldigend »le Roi est mort,
vive ie roiI« wenscht van deze gelegen
heid gebruik te maken des heeren Poort-
man's opvolger, den heer Kottmann, als
zoodanig te begroeten en het welkom toe
te roepen, daarby den wensch uitdrukkend,
dat het hem goed moge gaan. Het is
uiterst moeiiyk de opvolger te worden
van iemand als de heer Poortman.
Bewakingsdienst
Het was wel niet te verwachten, dat er
Woensdagnacht iets zou gebeuren in het
zeegat van Texel, maar je kon toch nooit
weten. Den nacht tevoren hadden toch
twee jagers getracht door te slippen. Zy
maakten gebruik van de donkere uren,
even voor de maansopkomst. Een ervan
werd buiten gevecht gesteld door de voor
het Schulpengat kruisende onderzeeboot,
de tweede ontsnapte aan dit gevaar, doch
kreeg by het oversteken een ketting van
een wrakboei in de schroef. Niettemin
werd de poging doorgezet, maar inmid
dels was ook van de bewakingsvaartui
gen alarm gemaakt en met behulp van
zoeklichten en lichtkogels was de indrin
ger spoedig ontdekt en werd deze door de
batteryen afgemaakt.
Het was overigens wel op het kantje af
geweest. Wel is waar had men reeds in
den vooravond vanaf het bewakingsvaar
tuig iets meenen te zien, doch zekerheid
had men niet. Nu wil het geval, dat naast
het eigenlijke vaarwater van het 8chul-
pengat, dicht onder den wal, nog een
geul is, waar voldoende water staat voor
de Z-booten. Daar was deze dan ook
door 'gekomen. Het ongeluk wilde dat
II.
men nu juist op de wrakboei moest loc
pen. Bij donkerte zyn do tonnen moei
lyk te zien, althans van de brug af. Veel
al heeft men ze van dek af nog eerder in
den kyker. Het was jammer voor den Z-
boot-commandant, die anders een aardige
kans had gemaakt.
Met de wetenschap dus, dat er niet veel
kans op actie was, maar met de stille
hoop, dat er toch nog wat zou gebeuren,
begaf ik my naar de G 12, die wederom
de bewakingspost by de mynversperring
zou betrekken. Met zonsondergang moes
ten wy op post zyn, dus moesten wij voor
half zeven de haven uit. Hetgeen dan ook
geschiedde. Buiten de, haven wordt even
gestopt om de wierkast te klaren, en dan
gaat het met een 16-mijls vaartje het gat
uit. De zon neigt ter kimme als wfl by de
beroemde uiterton aankomen; u weet wel,
de ton, waar by het uitvaren alle trouw
ringen in gedeponeerd worden, die dan
by terugkomst weer worden opgevischt.
Waarby ook wel eens een verkeerde op
gehaald wordt, wat tot allerlei vreemde
complicaties aanleiding kan geven. U ziet
wel, zy ligt er scheef van, zegt de com
mandant, luit. t. z. Ie kl. Van Suchtelen,
daarbij doelend op den scheeven stand
tengevolge van den vloed.
Huldiging door het administra
tief personeel.
Des middags te vyf uur had het af
scheid plaats van het administratief
pefsoneel.
Op dat uur vereenigden alle ambte
naren zich op het bureau Boekhouding,
waar de heer Poortman afscheid zou
nemen. Evenals des morgens was ook
thans mevrouw Poortman en mejuffrouw
Poortman by dit afscheid tegenwoordig.
't Is wel gek, aldus de scheidende ad
ministrateur, maar op een gewichtig
oogenblik als dit speelt me een allerzotst
versje door het hoofd, namelyk »Het
Testament van Tante*. Tante gaat haar
testament maken, waarby ze alle nichten
en neven bedenkt. Het gekke is, dat ik
niet doodga, geen testament maak en ook
geen neven en nichten kapittel zooals de
tante uit het versje doet.
Vyftien jaar lang, aldus spr., heb ik
dit Bureau geleid. Het was myn arbeid
en van wie vyftien jaar geleden myn
helpers waren, zyn er nog slechts wei
nigen over. Dit zyn de heeren Olowting
en de ambtenaren van Gessel en Kottmann.
We hebben een moeilijken tyd gehad, we
begonnen met onvoorbereid personeel en
in vollen oorlogstyd, en meermalen heb
ik, aldus spr., aan het welslagen gewan
hoopt. Maar dank zy uw steun zyn |wy
geslaagd.
Met een woord van harteiyken dank
voor ieders medewerking eindigt spr.
De heer Okel biedt namens een comité
van ambtenaren een stoffelyk huldebfljk
aan in den vorm van een schemerlamp.
Wy danken u voor uw medewerking en
uw steun, zegt spr., wij hebben altyd
gevoeld, dat uw persooniykheid ons by-
stond, on wy verheugen ons, dat gy ge
spaard zyt gebleven voor ziokte.
De heer van Ballegooyen heeft jaar
met den hoer Poortman samengewerkt
en die samenwerking in stilte altijd ver
geleken met een Eerste Kamer. Niet om
dat we het bestaansrecht van de Eerste
Kamer niet wilden erkennen, maar omdat
het de heer Poortman was, die, evenals
dat in de Eerste Kamer geschiedt, zyn
votum over onze plannen en ontwerpen
liet gaan, plannen, soms in jeugdige on
bezonnenheid door ons ontworpen. En,
zooals dat dan ook in de Kamer gaat,
ze werden wel eens verworpen. Dat heeft
ons dan gespeten, maar ook is het wel
gebeurd, dat wy by nader inzien moesten
erkennen, dat de beslissing van den heer
Poortman de juiste was. En persoonlyk
heeft spr. veel van den heer Poortman
geleerd.
De heer van Gessel wyst er op, dat de
heer Poortman een van de weinig over
geblevenen was van de oude garde. Spr.
haalt oude herinneringen op uit Helle
voetsluis, en dankt den heer Poortman
voor de wyze waarop hy steeds voor ons,
zijn ambtenaren, in de bres stond. Den
nieuwen chef, den heer Kottmann, roept
spr. het welkom toe gy zyt geen onbe
kende voor ons, wy weten, wat we aan
u hebben.
Met een kort woord dankte de heer
Poortman voor het cadeau en de wen-
schen. Ook de heer Kottmann sprak nog
een kort woord om zich in dezelfde mede
werking aan te bevelen, die de heer
Poortman zoo ruimschoots genoot. Daar
na namen alle ambtenaren persoonlyk
afscheid van den scheidenden hoofd
ambtenaar.
NIEUWJAARSWENSCHEN VOOR
INDIB.
In het nummer van heden la opgenomen
een extra-byvoegsel, bevattende modellen
van nieuwjaarsgroeten, en bestemd voor
onze abonné's in Oost- en West-Indië,
Zuid-Afrika, Vereenigde Staten, enz.
Wy verzoeken onze lezers hierboven ge
noemd (en in 't bizonder gfeldt dit voor
Zuid-Af rika en Ned. Oost-Indië) om niet
te wachten met het opgeven hunner adver
tenties voor het Nieuwjaarsnummer, doch
Het wordt een schitterende avond.
Prachtig mooi van kleur zyn hier in het
Noorden de luchten op dagen als deze.
Groen en violet kleurt de maar weinig be
wogen zee. Het wordt een pracht-zons
ondergang. Dan koersen wij in de rich
ting van de kapen op den Zanddyk. Even
wordt doorgezet tot buiten het vaarwater
om nog by licht te zien hoe ver de G 12
door kan loopen. Dan gaat het weer terug
naar de uiterton. En zoo gaat het heel
den nacht door. Het vaarwater is hier vry
breed en dus moet er wel heen en weer
gevaren worden. De vaartuigen die de be
waking in het Westgat en Kaap- en
Molengat hebben, behoeven dit niet te
doen. Het vaarwater is daar maar smal
en dus gaan zy rustig ten anker.
De zon ls onder en de lichten aan den
wal zyn ontstoken. Recht vooruit zien wij
de beide lichten van den Zanddyk, links
het geleidelicht voor het Schulpengat. Op
het snypunt van deze beide lynen ligt
dan de uiterton. Al naar het donkerder
wordt zien wij meerdere lichten. Rechts
komt het roode licht van Egmond door,
later ook de schitteringen van den vuur
toren van IJmuiden. Af en toe is links
daarvan hel licht waar te nemen; moge
lijk van de hoogovens.
Voortdurend wordt naar alle kanten
uitgekeken. Reeds vroeg in den avond
merkt de commandant omi de Noord een
onderzeeboot op. Hoe wy ook turen, wy
zien deze niet. Later op den avond blijkt
van f 1.25 voor f 1.05
f 1.50 f 1.30
f 1.75 f 1.45
f2 00 f 1.70
Kleeding magazijn HERMAN NYPELS
ons per keerende mail die opgaaf toe te
zenden, daar wy anders niet instaan voor
opname in het nummer van Dinsdag 31
December a.s.
GOEDKOOPERE VERZENDING PER
LUCHTPOST NAAR NED.-INDIË.
Het luchtrecht naar Ned.-Indië voor
brieven tot een gewicht van niet meer dan
10 gram is verlaagd van 75 tot 40 cent.
Het recht bedraagt nu: voor briefkaar
ten en postwissels 40 cent per stuk, ove
rige stukken tot en met 10 gram 40 cent,
boven 10 tot en met 20 gram 75 cent, ver
der 75 cent per 20 gram.
Het luchtrecht behoeft voortaan niet
meer te worden voldaan met de speciale
luchtpostzegels, dit kan eveneens door
middel van gewone frankeerzegels ge
schieden. Nadrukkelyk wordt er evenwel
de aandacht op gevestigd, dat de lucht
postzegels niet voor gewone frankeering
mogen worden gebruikt.
Met de vliegtuigen, welke naar Ned.-
Indië zullen vertrekken, zal voortaan ook
gewone en aangeteekende luchtpostcor
respondentie worden verzonden naar Sy
rië, Mesopotamië, Perzië, Britsch-Indië
met Birma, Siam en Straits Settlements
(Penang, Singapore). Boven de gewone
porten en rechten is voor luchtrecht ver
schuldigd: voor Syrië 15 cent, voor Meso
potamië en Perzië 30 cent, voor Britsch-
Indië en Birma 40 cent en voor Siam en
Straits Settlements (Penang, Singapore)
60 cent, alles per 20 gram.
In herinnering zy gebracht, dat het
eerstvolgende vliegtuig Donderdag 3 Oct.
a.s. van Schiphol vertrekt. Laatste gelegen
heid tot verzending van den Helder
Woensdagavond per trein van 21.31; laat
ste buslichting aan het hoofdpostkantoor
21.02, stadsbussen 4de lichting.
GOEDKOOPE TOONEEL-
VOORSTELLIN GEN.
Met een enkel woord is reeds melding
gemaakt van het voornemen om ook dit
winterseizoen, evenals -dat de laatste jaren
met zoo groot succes geschiedde, een serie
goedkoope tooneelvoorstellingen te geven
van eerste rangsgezelschappen. De circu
laires hiervoor zyn dezer dagen rondge
zonden, en wy willen de gelegenheid be
nutten er by onze lezers op aan te dringen
niet lang te wachten met invulling, maar
zich zoo spoedig mogelyk voor deze vier
voorstellingen op te geven. Trots de steeds
stygende kosten heeft het Comité gemeend
den abonnementsprijs voor de vier voor
stellingen niet te moeten verhoogen, doch
dien gehandhaafd op slechts f 4.voor
de vier avonden (rechten apart). Ieder,
die eenigszins ervaring heeft uit andere
plaatsen, weet, dat men daar veel en veel
meer betaalt, en als wy er nu uitdrukkelijk
byzeggen, dat het hier voorstellingen
betreft van onze eerste gezelschappen,
zoodat men het neusje van de zalm krijgt
op tooneelgebied, behoeven wy niet nog
eens extra te betoogen, dat een dergelyk
bedrag eigenlyk te geef is voor deze
mooie voorstellingen.
Maarmen geve zich dan spoedig op,
want na 1 October wordt de prijs ver
hoogd tot f 4.50. En wie mochten willen
wachten tot den speelavond, en dus de
voorkeur zouden geven aan losse entree
kaarten, komen nog bedrogener uit, want
op den speelavond zelf worden de prijzen
nog hooger. Het is trouwens voor niemand
een bezwaar zich voor een serie van vier
voorstellingen te verbinden, omdat de
kaarten niet persoonlyk zyn en dus ieder
een ze kan overnemen, gesteld men zou
den een of anderen avond verhinderd zyn.
Wie onverhoopt geen circulaire mocht
hebben ontvangen, kan zich by de Casino
directie opgeven. Maar men stelle dit niet
uit, doe het nog heden. Wy willen er
nog op wyzen, dat deze goedkoope voor
stellingen do laatste jaren een groot
succes zyn en dat de deelname steeds
zeer groot was.
toch, dat het juist gezien was; bfljkbaar
was het de O 8, die in het Storteinelk -
na de „Heemskerck" getorpedeerd te heb
ben vernietigd was, en dus teruggeroe
pen werd. De O 9, die eerst voor het Schul
pengat gelegen had, was naar het Storte-
melk gedirigeerd om de O 8 te vervangen.
Als Rood iets zal ondernemen is het nu
de tyd. De maan is nog niet op. Dan hoo
ren wy echter geschutvuur in N.O. rich
ting. Blykbaar is men slaags by het Ter-
schellinger gat. Niettemin blijft uitkijken
geboden, doch er gebeurt niets. De maan
verschynt aan de kim, eerst nog als een
roode halve schyf, doch na korten tyd giet
zjj haar zilveren stralen over het water
vlak. Een oogenblik blyven wy nog aan
dek en maken een praatje met dezen en
genen der opvarenden. En dan treft het,
zooals de meesten meeleven met de actie.
Zy knobpen de opmerking eraan vast, dat
het in Indië nog veel aardiger is. Natuur
rijk, het is daar mooier, maar er is daat
ook meer en beter materieel. Dit is een
factor van belang en het is te begrijpen
dat men dan nog met te meer genoegen
aan de oefeningen meedoet.
Het wordt tyd om te kool te gaan, en
na verzoek om te 6 uur „uitgepord" te
worden, verdwynen wij; op een rustbank
in de vroegere longroom is het bed reeds
gespreid.
Klokslag 6 uur word ik gewekt. En nog
ben ik niet gekleed en aan dek of men
brengt mij een heerlijke hop koffie, die
„DE WITTE RAAF".
Men «chryft ons:
A.s. Donderdag wordt ha Casino het
tooneelecizoen geopend met een voorstel
ling door het Cabaretgezelschap „De
Witte Raaf".
Dit klein-kunst-ensemhle bestaat uit be
kende artisten, welke goede cabaretkunst
beoogen. „De Witte Raaf" zal dit niet op
zwaarwichtige wyze doen, maar wil vreug
de, ontspanning en jorijt brengen met ge
paste, nimmer kwetsende of indecente
middelen. De Witte Raaf brengt vroolyk-
heid naast ernst; uitbundigheid naast in
getogenheid. De Witte Raaf brengt zang-,
dans- en kleurenspel, ontspanning en ver
kwikking, kortom: elk wat wils. De artis
tieke leiding berust hy Piet Holman, de
als beschaafd en ongekunsteld-geestig be
kende conferencier. Aan de ensceneering
wordt zeer veel zorg besteed. Het gezel
schap beschikt over een eigen reisgele
genheid en brengt eigen prachtvolle dé
cors en verlichting mede. De zakefljke
leiding berust bij den heer Lion Z. DassL
Het belooft een avond van „gezellige vroo-
lykheid" en „vroofljke gezelligheid".
DE GESTOLEN DAMESFIETS.
In ons nummer van Zaterdag hebben
wy melding gemaakt van een brutalen
diefstal van een damesfiets, van een
dame die even bij Simon de Wit aan het
winkelen was.
Thans kunnen wij medëdëelen, flat de
fiets terecht is. Zy is gevonden voor een
winkel aan den Kanaalweg, waar zij blyk
baar zoo maar was neergezet. De dief
heeft klaarblykerijk gedacht dat het beter
was ten halve te keeren dan ten heele te
dwalen.
En nu, achteraf beschouwd, waren da
boodschappen dus toch goedkoop.
ESPERANTO.
Op 15 December 1859 werd te Bjelos-
tok in Polen een jongen geboren. Dit feit
op zich zelf is niet vermeldenswaard,
doch deze jongen is voorbestemd om een
der meest-bekende personen van den
laatsten tyd te worden, het is L. L. Zamen-
hoff, de samensteller van de wereldhulp
taal, het Esperanto.
Door zyn moeder wordt hy opgevoed in
het geloof, dat alle menschen broeder»
van elkaar zyn. Nu bestond de bevolking
van Bjelostok uit Duitschers, Russen, Po
len en Joden, en zoodoende heeft de
kleine jongen gelegenheid te over om te
zien dat zyn ideaal nog zeer ver af is. Het
is in den tyd dat de Joden aan de be
ruchte pogroms blootstaan en aan ont-
eerende behandeling van Russische offi
cieren. Dan besluit hy in zyn jeugdig
enthousiasme, dat, wanneer hij eenmaal
groot zal zyn, hy zal trachten een einde
te maken aan de verdeeldheid der volke
ren. Als grootste hinderpaal beschouwt hij
de taalverschillen en by hem rijpt het plan
tot het samenstellen van een universeele
taal, een taal, welke door alle menschen
gemakkerijk geleerd kan worden. Op
lateren leeftyd begint by aan het samen
stellen van deze taal. Döor zyn onder
wijzers wordt hy voor een beetje malende
gehouden en op hun advies wordt hy van
huis naar een andere school gestuurd, eo
hy moest beloven niets meer aan zyn stu
die te doen, welke belofte hy houdt. Te
ruggekomen, vindt hy zyn aanteekenin-
gen en boeken verbrand, doch onver
droten begint hy weer met zyn arbeid.
Op het gymnasium wint hij de eerst»
vrienden voor zyn idee, welke hem later
door den spot der menschen ontrouw
werden, en op 5 December 1878 vieren zij
samen het levendworden der taal. Doch
eerst in 1887, na onophoudelyk aan zyn,
taal verbeterd te hebben, besluit hij haar
wereldkundig te maken en vindt na veel
moeite een uitgever voor zyn eerste bro
chure en vanaf dien tyd dateert de gesta
dige voortgang van 't Esperanto. Reed» in
zich lm den killen morgen best laat «ma
ken.
Nog is Ide zon niet op, maar aan fle
kim kleurt het reeds. Langs het strand
en tusschen de duinen hangen nog de
dikke nevels; de lucht kleurt als op een
helderen wintermorgen. Het wordt weer
een heldere dag en dus worden aanstal
ten gemaakt om naar binnen te loopen.
Ware het mistig of nog sterk heiïg ge
weest, dan hadden wy op post moeten
blyven. Nu is het zicht van den wal uit
stekend en ls verdere bewaking niet noo-
dig.
Terugstoomende loopen wij 0e „Van
Meerlant" en enkele kanonneerbooten
achterop, die ook van hunne bewakings
posten terugkeeren. In het Westgat ligt
de „Drente" nog voor anker; hy zal ons
wel spoedig volgen.
Al vroeg zyn wij weder ïn 0e haven
terug na een rustigen, maar genoege-
lyken nacht in de buurt van dé uiterton.
Wij hebben de gelegenheid ook nog
waar genomen om eens een kykje te ne
men op de bureaux van den leider van deze
manoeuvres, Vice-Admiraal Quant en van
den Commandant van de blauwe partij,
Overste Romswinckel.
De leider en zyn officieren hadden hun
verbfljf in de groote zaal van het directie
gebouw, waar d« kaart van het t»rr»ln
Marche Militair Lelatikaw
3. Ouverture „Die vier Menochoallter", Mehul
4. Ehre »ei Gott in der Höbo Sohubert
b. Nader mijn God, tot U. (Enatlsch
6. Concert Ouverture Grand
7. Grande Valse de Concert Rugers
8. Fantasie Faust Gounod
9. Piet Hein-marach Hazebroek
