derg doende dan het vage onder schold vasthouden tusschen den haast niet te volgen nachtweg en de wijd verloopende boorden natuurland' met stekelgewas en Jonge heesterbottels. De lucht -was er op dien nacht van een aroma als op de Hilversumsche heide en van de tropen was er enkel het wonder en het genot. Uit de neger-woningen, keurig in het tropengroen geschikt en tot een toon' beeld van hygiëne onder de Kolonie-voor schriften, dreef hier en daar een senti menteel jengelgezang naar ons toe niet aangeheven onder den stimuleerenden dwang van radio of in drift van kroeg jool maar onverwacht van binnen uit aangeheven en ongehoord gewaand, als een opwelling van tevredenheid. Daartusschen ruischten de toppen van de palmen en overstemden in 'n ritsel ing uit aangevoerde windvegen het onafge broken gerucht van de zee in de verte. Zonder ophouden liepen we om het loopen bedaard en rustig in volle ge nieting onder den intelenden nachthemel ..over de zachte glooiing van het eiland- brok, langs onvoorziene wendingen, door negerdorp-buurten, voorbij natuurfonma- ties van boomen, steenen en asphaltbol- lingen aldoor maar voorzichtig ver kennend waar we waren en bleven. De verlichte ladingpier tot ver In zee waarboven de eeuwige kabel met z'n mee-wiegende vaten pek in nooit ophou denden rondgang school was ons ba ken, nu eons weg in het flonker, dan weor tegelijk met "n dieper gonzen van de zee vlak voor ons uit. Aan don aderen kant stond eon vaag- llohto plek tegen den horizon alsof daar spoedig do zon aan den kim, zou rij zen, maar dat niet anders was, dan bet terreinen-oomplex .van het Pltoh-Lake, waar do kostolooze opbrongst van den bo dem ontgonnen word tot heil on verbete ring van de straten, pleinen en avenue'» in de moderne steden van de oude wereld. Zoo gingen we veilig en losgelaten. Uit het duister doemde wel vaak een ge rucht makende zwarte bewegelijkheid tof vlak voor ons, dat zaoht kwetterende no- gergroepjes waren ln avondwandeling. Langs een omiweg kwam de zee en voorbij oude ruinen van eon voormall,go Ohristonkerk passeerden we eon bree< strund met veel verrassingen van omge vallen hoornen en aangespoelde klapper vruchten. Daar was als voor, de wereld verloren een primitief dorp van neger- visschers, waarvan de ruwe booten uit boomstammen op den oever getrokken lagen. En tegenover de willekeurig over de vlakte neergeplante hutten met laag overhangende daken van riet en bladen plakten in het donker nog donkerder brokken, wat neergehurkte negers wnron, die droomend 'n nieuwen dJag verbeid' don. Mij was do nacht een wondor in deze „akelige martelkamer Na- i van Moeder tuur*. De dwaalde door rietschollen in een kleine vallei en langs gevaaxlooze moeras sen alsof ik in de buurt van hot Naarder Meer mijn vacantie sleet. Ilc lag er uren in het hooge gras, zonder een spoor, van ongedierte, terwijl een jonge neger, als een bronzen standbeeld togen don vagpn zee-kim ln een welluidend week timbre mij zijn verhalen van het eilandleven ver telde. Ik moest er lachen als ik mij sotms bukte in de veronderstelling, dat een onachtzaam wandelaar tusschen het lage gewas 'n brandond sigarettonstoimpje weggeworpen had' terwijl het 'n scherp glinsterend vuurvliegje was, dat zich on middellijk voor mij doofde. Ik luisterde welgevallig naar het hetalijk knisteren van de tropen-Insecten op de grassprieten en vernam met aandacht den hoorbaar rulschenden wiekslag boven mijn hoofd van een zich nog laat roppenden peli kaan. Be greep bijwijlen tevergeefs in de ruimte voor mij uit naar een plagend daar hangenden vuurkever, terwijl ilc meende, dat een vonk uit mijn pijip of 'n minia tuursterretje uit den nachthemel tot op een meter afstand voor mij in.de lucht hing.... Ik beantwoordde argeloos en zonder vrees de zacht gegeven- avond groeten van de negérs, die er zwierven. En ik moest lachen toen ik in het haast ondoordringbare duister een schijnbaar half afgehouwen boomstronk voorbij zag gaan, die in werkelijkheid een niet te herkennen jonge negerin bleek, die in een kweelendle muziek van gefluisterd Engelsch tot mjj zei: .Do you Uke me. En ik heb er gewandeld in den nauw' ontwaakten morgen, terwijl de nachtdauw 'lijk in lange vagen weggevaagd werd en de juist verschenen zon haar eerste milde licht over het eiland goot.Toen schreed ik over de breede asphaltbanen de natuurlijke Savannah tegemoet, die gedrenkt was in een aroma van pas ge oogst hooi en een bos bloemen en van weelde zwellende tropenplant-knoppen, omdat het leven zelf daar onder het ein deloos licht van den wijden hemel en de onbelemmerde ruimte tot dagen ver over de Paria-golf in een stemming van eeuwige blijheid toe noodde. Meerdere malen stond ik genietend stil en blikte heen nadr de horizonten, die in de verte de oontouren van Trinidadber- gen waren en waarbinnen verscholen stonden in hun kleur alleen verraden d'e witte, blauwe of rood getinte, maar altijd strakke, logische, aanlokkoljjko wo ningen met tennlsoourts der op hun wonsch hier gevangen gezette kolonisten. Ik bezocht do los van elkaar en als paal woningen hoog van den grond staando houten gebouwen, bungalows en club- housos, waar do jammerlijke blanken dén harden strijd om het bestaan voerden in vorsoh-witte hemdsmouwen binnen do ruime, open on door niets dan zonnen schormoü van de vrije natuur gescheiden lokalen Ik drentelde langs het melkwitte strand, waar een zachte branding mij ■et altijd nieuwe liedje zong van de go- Een welbekende vereohljnlng in de West! Een negervrouw van de markt naar huls. sohiedenls der eeuwen, zonder ook maar een onkelen keer te worden onderbrokon of belemmerd door 'n beangstigende on aangenaamheid. Ik stond er aan don voet van een stoeren, ouden klapperboom, die heen en weer wiegde in don zeewind of hij' van louter genoegen om zijn bestaan do deining van een tevrodonheidsdans moest uitvoeren en ik zat er in een sim pel cluibpavlljoentje van employé's der „Pioh Lake Oompany" boven het strand uitgebouwd, dat de branding tus schen de palen speelde zóó be^elda- digd van een alles weg wisschende heil zame rust, dat ik mijzelf 'n zacht geweld moest aandoen om er van los te komen. Ik zag een koffie-kleurige nurse zoo overgegoven argeloos spelen roet haar tweejarigen blanken pupil,'als alleen 'n eeuwin mot haur welp spelen kan ln de veilige ondoordringbaarheid van een oer woud. En ik zag een blanke vader n balling, volgens de Hollandsche dame, die in eon uitgelaten bui van levensblij heid z'n kraaiend kind in buitelingen bo ven z'n hoofd wierp. Meer herinner ik me er niet van. Want ik drentelde ook over het As- )halt-meer zelf: de plek, die Walther ïalelgh. in 1595 ontdekte en waarvan hij de zachte, langzaam en natuurlijk uit den bodem wellende pokstof gebruikte om de open naden van .zijn schip te ^reeuwen die sinds eeuwen braak lag, soms brandstof leverde voor de bakens en vuurlichten van Trinidad, doch sinds lef asphalteerings-procedé van stadsstra ten tot volle exploitatie gekomen is en over welks eigenlijken bodem we nu ver moedelijk allen gewandeld hebben al was het dan ook meer dn de geasphalteer- de straten onzer steden in goed-oud Europa. Hier moet ik ziende blind geweest zijn als op de reSt van het eiland. Immers: van een serieus bezoeker las ik ter goeder trouw geschreven:.„de stank van pe troleum en zwavelwaterstof vervult de atmosfeer van het geheele district. Hier en daar rijzen in den teervloed temidden der kanalen eilandjes op, die met haar groen de plaatsen verbergen, de „fontij- nen vay den Styx", waar de teer naar boven borrelt. Ofschoon door het beleg gen met planken het begaan van dezen zwarten vijver mogelijk is, maken de zwarte dampen, die hoofdpijn veroorza ken, en het schelle licht der zon, door die glinsterende massa weerkaatst, dit tot 'n geenszins aangename onderneming. Ook tot een gevaarlijke: wanneer men te lang dij ft stilstaan voelt men don bodem on der zijn voeten wegzinken en zou men 'angzaam doch zeker verdwijnen in dezen vreeselijken afgrond. In het aangezicht der schoone natuur zinkt hij langzaam onder de blakerende zon, weg in dien gloeien- den, wijkenden bodem, elke hoop op red ding is hem ontnomen en zoo ziet hij de geredden wandelend door de schoone dre ven, terwijl hij in de sombere onderwereld neerglijdt Het moet ontzettend zijn! En van de meergenoemde Hollandsche dame las ik, toen de reisgezellen pas ge dolven pek wilden meenemen: „ten slotte hangen van allerlêi handen (sicl) de dikke slierten kleverige drop af, weet je ,ie ten slotte niet meer te redden en aan boord is het een algemeen gesmeer met vaseline en oatine en weet ik wat, om al 't aanbaksel te verwijderen, dat voor geen water en zeep wijkt. Onweerlegbaar schijn ik het sleoht te hebben getroffen en bracht als nuchter ménsch niet voldoende fantasie mee voor dit aangrijpends. Want in mijn wandeling langzaam ge stegen naar het plateau - totdat ikzelf gelijk gekomen was met don eeuwigen kabel, die boven den laadpier op meters hoogte hangt vond ik niet anders dan uitgestrekte terreinen met open loodsen en kalm beweeg van goedmoedig neger werkvolk, veel ruimer alleen, maar ver der in niets onderscheiden van Europee- scha industrie-terreinen. En daar voorbij, Zoo heb ik hier stilstaande ln het verwaarloosde plantsoen, den weemoed ondergaan van Curagao en zijn spijtigen schaduwkant gezien. Naast heur eigen, oud-Hollandsohe karakteristiek roet zwak ke mengsels van Itallaansche renaissance en Spaansch-Moorsche stijlen, haar ruime en vaak fraaie buitenverblijven, in onbe krompen geste en met smaak gebouwd, pittoresk en romantisch in tropengroen geborgen of als vorstenvilla's met Spaan- sche gesmeede hekken aan de wegen pa radeerend is de stad in het wezenlijk bezit van tropen-allures, kleurlingen-as pecten, harmonieerende en domanieerende aar van groepjes isohljn- langs een lorrybaan, waarover automa tisch aangetrokken do volle wngens om hoog komen het Meer: een boom- looze vlakte van heotaron groot, hobbelig en doorsneden van 'beekjes en waterplas Sm eh bestrooid hier en dfli H negers, die hoekige hompen van baar harde, diep blauw-zwarte kiel voor het vaderland weghakken en op hun ge mak zonder vrees ln de lorry's iaden. Niemand! zonk er af of was op een oogenbiik reddeloos verloren. En als geschenk van een bouwenden neger nam ik een pas gedolven brok als 'n ruw gekristaitóeerde kluit van het asphalt mee en droeg het in mijn hand onder het'wandelen en bracht het einde lijk thuis en borg het op.Nimmer werd het tot kleverige drop of werd ik er op afschuwelijke wijze door besmetl En als ik veroordeeld zou moeten wor den om met mijzelf de straf te ondergaan voor mijn argelooze luchthartige en sen- timenteele meening over La Brea en het Asphalt-meer op Trinidad, dan zou ik wanneer mijn handen er bevredigenden arbeid vinden konden goedsmoeds en zonder hartzeer het niet altoos aanlokke lijk Vaderland vaarwel zeggen en mij wagen op dit godvergeten plekje van de wereld temidden 'van den wemel van mus kieten en ander tropisch ongedierte. 'n Praatje over de Kolonie. DE SCHADUWKANT VAN CUBA CAO. En zijn oorzaken. De schaduwzijde. Het eenvoudige plant soen „Wilhelmina" van de damesclub „Onder Ons" is wel een staalkaart van de mogelijkheden in het achterland, om dat hier, waar de breede, rechte, loyaal aangelegde Pietermaai begint, het' Raad huis grenst en de scholen, kerken en Vrij metselaarsloge zijn in vroeger jaren een dorre, van de zon geschroeide rood aarde vlakte was, terwijl er nu een wel uiterst kleine, maar in ieder geval groene oase ligt van boomen, heesters, bloemen, planten en. gras doorsneden vian ge plaveide paden.... Doch ook juist dit plantsoen toont het niet te miskennen karakter van den ver- waanloozers-aard der Cura^aoers, die het hun zou verbieden verwijten te slinge ren over den afstand van 4000 mijlen naar Holland of grieven van miskenning in eigen-boezem om te dragen om het moe derlandWant ik nam er uit het plant soen een stukje wit marmer mee afge broken puntsnor van een levensgroot borstbeeld, dat daar als een hulde eertijds opgericht achteloos was van z'n voetstuk gestort en nu op een van de rustiekban- ken als het ware vergeten lag, weerloos overgeleverd aan de vogels en afdruipsels van de boomen het land geborene is strikt genomen een natuurhouding, welke past in de lijst van de groote, ondoorgrondelijke lotsbeschik king. Maar de luiheid van den geïmpor teerde is geen luiheid, doch een onwen- nige moeheid, 'n loomheid als 'n ziekte, die hinderlijk wordt en 'n gevolg kweekt van onpleizierige dingen. En die de scha duwkant schept van het tropenleven voor onze oogen. Ouragao kan het rdet verbergen. En niet verhelpen. Geen zuiver uit den bo dem ontstaan natuurvoortbrengsel dis- harmonieert er ooit met de omgeving. QMaar een schrijfmachine, die er niet spelingen van S?L7rüT've^ieï en hoort, staat er te sterven tot 'n geraamte menschenlevenEr zyn meerdere van roest. Het mooie pleinen en wel onderhouden wegen kwynt er - t niet Bg*» mie- - schilderachtig gegroeide hoeken - en i staat er. En valt eindelijk ten prooi aan verrassende straatwendingen, vriendelijk een achterlyke verwaarloozhig waartegen tegen den zonnehemel contourende ge- geen verzet ia De winkels zyn er slor- veis en leuk gelijnde doorkijken.... Er dige pakhuizen, waarin geen Hollandsche zijn allerlei rassen verradende menschen, huismoeder uit vrije keuze koopen ging. die met den eeuwigen lach van het kind Ook al is er alles op stockc. De woningen loopen onder de zon, lui liggen te wiegen zyn er kaal en zonder atmosfeer, omdat achter de open raamgaten, opgetuigd in ze een atmosfeer vragen uit andere stre- de takelage van bloemige jurken, dandy- ken, die er niet komen kan De huis- broeken, geruite boorden en gele schoe- inrichting is er 'n soms kreupele naboot- nen met zichzelf te pronk gaan, slovend sing, erger dan op n dorps-dilettanten- bezig zijn aan honderd warme karweien, tooneel.Waarin zelfs ter eeuwige loom leunend den tijd verduren in de herinnering vermoedelijk aan den slaven- open ingangen van de stoffige winkels, tijd toen men 's avonds de vrouwen met waar de gramophoons tot bijna in de de tonnen naar het rif of het Waaigat eeuwigheid doordrensen of als ras- zoi opscheppers in liet artikel van den uUL dag - 'n halfsleetsohe auto - bver de AlWjd en overal aangetast van de ziekte, natuurlijke kuilen van het Brionpleln ontbreekt er de wanme hulselljkheld, de hotsen.... intimiteit van het Noorden, waar er totih Muar zooals over alles eenzelfde zon Noorderlingen zijn de kleur van het schijnt, zoo ligt over alies eenzelfde loom- artistieke en het wei-overdachte de üeid en niet te miskennen kleur van ach- wijsheid en rijpheid van geslachten en de terlijke verwaarloozlng. Het schijnt alles rust van het luchtige, vrije, spontane... aangetast van een wonderlijke ziekte, die Maar er la dorheid, verval van smaak, on- misschien een soort geestelijke melaatsch- versohilligheld voor het detail en nood» heid zou kunnen zijn. wendlge aanpassing tot een reek» vaa Wel ligt hier goed begrepen, de klip draden geweven in het degbestaan tot verborgen, waarop vele van de ernstigste van den besten. Het spreekkantoor van West-Indlë-schrljvers met hun tropen- den Advocaat-Generaal op het Raadhui» meening gestrand zijn. Het UJkt niet van Willemstad is een verveloos vertrek, ïeelemaal juist het land met de steden, met roest on stof en beschimmeld1© boek- de menschen en de ondervonden gewaar- banden, waarin geen clandestiene daal- wordlngen te schilderen als niet meer ders-advocaat op het Ainstelveld z'n van een zuiver tropische karaterlstiek. oltënten zou willen ontvangen. Zoomin Enkel omdat het niet oer-prlmltlef is als als een bewust geworden gemeente-werk- Midden-Afrika, of vol InHeemsche voort- man zou kunnen aarden ln een voor Ou» brengselen, die we begeesterd kunstschat- ragao behoorlijke woning ln Otrabanda. ten noemen, zonder te weten waarom, als De hlstorisoh geworden Wilhelmlnabrug in Hindoestan of Java, of gevaarlijk als doet aan als een rammelend gevaarte van bij de Koppensnellers.Iluolmige planken. De belde stoomflon- Want het „onvervalscht echte" vertoont ders, die het lange ding heen en weer ons de film lederen dag. Heel Holland in zeulen, zijn van een niet meer bekend Volendammer broeken. Sneeuw en ijs i Fulton-type, hijgend en knetterend en en barre uitgestrektheid van de Polen roet blazend in die stilstaande hette- met menschen in zeven schapenvachten broeiing, terwijl 'n paar tandelooze nager- Tropenscènes met wilde dieren in ver- mannen in de uniform van 'n oud scheidenheid of ze er 'n eigen filmbeurs boezeroen en bloote voeten, in 'n klein op na hielden en met de donkerste, af- hokje van planken, blik en stuk geraakte schuwelijkste, tevens onbewust kunstzin- ruiten.voor bruggewaohter spelen. Het nlge, dansende, grijnzende naaktellngen plein voor het fort en het Gouvemeurs- blnnen een uitgezochte collectie palmen- paleis manifesteert zich als een onover- 'bosschen, wildernissen en negerhutten.Mombaar kuilenveld rond 'n geblakerde Daar haalt de werkelijkheid ln de diep-1 muziektent en 'n enkelen sóheeven boomt ste beteekenis niet meer bij. De kanonnen die er staan schieten niet, Ofschoon juist in het onmetelijke vaste- zoomin als de soldaten zelfs al was er land van Zuid-Amerika achter de Ama- amunitie. Het postkantoor en de seore- zone en Orlnoco-rivler, vanx Guyana tarie-lokalen zouden ln koudere streken tot Patagonië en van den Grooten tot den aelfa ln Rusland of den Balkan on- Atlantlschen Oceaan het nog altijd meest der sloopershanden vallen en het Wil- uitgestrekte ongeëxploreerd gebied ligt heiminapark met het ergens neergelegde onzer aarde. Waar nog de rassen van In- marmeren borstbeeld1 ligt er als een dianen en boschnegers heel anders dan stomme 'kracht, op de film in onbedorven oerstaat leven en zich niet dan wanneer hoog noo-1 Dat is dig vertoonen. Hier is overvloed en ver- erover. de schaduwkant Men peinst Ouragao: vol atmosfeer van scheidenheid van streken, ondoordring- lang vervlogen durf en rijkdom, weelde, bare moerassen, wildernissen vol huiver macht en inhoud vol innerlijke goed- van wilde dieren en paradys-achtige vo- geefsheid en nog niet ontgonnen schat- gels, menschelijke wezens in dieren- ten, met het karakter van de voor fliro- huiden of zonder eenigerlei hulling, le- regisseurs uiterst bekorende streek, vend van boomvruchten .en met den pijl Waar de scenario's ln de lucht -hangen geschoten visschen, zich verplaatsend in voor expeditie-scènes, die men slechts inderdaad uitgeholde boomstammen en voor korten tijd behoeft door te maken, ontoegankelijk en levensgevaarlijk voor Waar men zioh als de sterren soms een lederen vreemdeling.... Iperiode van te halen rijkdom hebben in- Het gaat derhalve niet om de werke- geluid! voor luttel jaren heen begeeft lijkheid, die we toch niet kennen. Het gaat <3,0 hausse miede te maken. Maar waar- er enkel om te beseffen, dat wij de sma- heen men zich niet in volle en eerlijke de lijk veroordeelde halfheid' zelf mis- overtuiging wenden kan om er een leven schien geschapen hebben. Sterker: dat van arbeid, slagensvoldoening en erger- het gelaakte on-origineele.deel van het j nislooze rust te beginnenl troepenleven juist ons eigen daaraan toe- Hoe kan het beter worden? Door daden gevoegde deel is, omdat het enkel gevon-1 van overtuiging. Anders niet! den wordt in de overigens naar verhou ding onbeduidende streek langs de kusten van zee en oceanen niet meer dus dan den buitensten rand van het gebied, daar waar de inboorling en de indringer el-|Ja „aaiuaiWM t ®,n te nemen- ondernemend Engeischman kciiiVft daarbij de oorspron- me6r dan twee millioen won aan peper- MlZleTïïtera.^1' W Bet moge Cura<?ao nog eenmaal ver gaan, gelijk het is vergaan het eiland „Klein Curagao" waarvan een vroe gere Hollandsche Gouverneur zei: „Het 'n waardelooze klip" en waaruit een kort daarna En het moet deze door ons geschapen verbastering zijn, die de geestelijke me- laatschheid geïnfecteerd heeft. Het moet hebben geleid tot 'n levens-indolentle van Dan edhter moge onomstootelijk vast" staan, dat wij als peten het veel omstre den eiland! voltaomen waard zijn. Dan moge Ouragao geëigend worden als Va- derlandsch gewest en overeenkomstig be den immim-nnt met v^i ~Tdeeld alsof toet lag aan de Zuiderzee ln- bederf verword W iït na®leeip van plaats van in de Oaraïbdsche.Dan nabootsing /onder'kneM moge blijken dat Ouragao de beste pro- zonderTit l w „7 meegaan I vin^.0 ia%an Holland - want gezegend, rakter eeeft als t! !?n ï?8" Hf" in tegenstelling met de overige elf een Europeesche met voordeelen en genoegens van het Keerkringsklimaat. Inpiaats van 'n hall stads-achterbuurt. De nauw verbeten luiheid van den ln vergeten, slechts bij tijd en wijle in aan merking komend keerkringsland, waar enkel de niet onderhouden sporen van Holland te vinden zijn! En dan moge de eerlijke, verstandige Ouragaoenaar, dien ik sprak zoo spoedig mogelijk ongelijk krijgen! Want hij zei me staande midden op het Wilheimina- 'leln, terwijl z'n gezioht 'n niet te mis- :ennen trek van weemoed had: De toekomst van Ouragao, mijnheer? Ik geloof er niet aan. In Mexico zijn da gen geweest, dat de arbeiders 'n sigaret aanstaken met 'ndöllarnote en 'n werk dag eischten van twee uren, omdat ze I andiers te veel geld onvingen. Nu werken ze graag twee dagen voor 'n oude stroo- hoed.Wat zijn alle dingen zonder ge- I negenheid? En dat heeft Holland voor Curagao. Holland wil de Kolonie nooit huwen, maar alleen nu en dian n ge zellig dagje met haar hebben. ■I ort«)i Het delven van Aaphalt uit het »Pitch Lake« van La Brea. -o— m i <1. JU. TTyvïV«n/1 ni'0V

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1929 | | pagina 8