Van SinisrkSaas en nog wai
GEMENGD NIEUWS
Sinterklaas, te paard gezeten,
Laat aan alle kinderen weten,
Dat hij, als verleden jaar,
Hart jee 'heeft en gard jee klaar.
„Er was geen feest, dat door jongelie
den van allerlei standen, met zooveel ver
langen werd te giemoet gezien, dan dat van
St. Nicolaas." Zoo schreef dr. G. D. J.
Schotel in zijn werk „Oud Hollandsch
Huysgesin".
Inderdaad, men zou kunnen zeggen, dat
het St. Nioolaasfeest, een der belangrijkste
volksfeesten van ons volk is. En men ver
telt niet te veel, wanneer men beweert, dat
het een hij uitstek Nederlandsoh feest is
geworden. Door alle tijden heen.
Reeds in de veertiende en vijftiende
eeuw werd het feest, hier te lande, ge
vierd. Het eerste bericht, daaromtrent,
vinden wij in een oude Dortsche rekening
van de stad zelf, van 1360, waaruit blijkt
dat op „St. Nyclaesdach" de kinderen ver
lof kregen om van school te blijven, terwijl
ze geld kregen vanwege het stadsbestuur,,
om zich te vermaken.
Drie jaar later, juist op den zesden De
cember, den naamdag van den Heilige, m
1363 dus, bevond zich Jan van Blois, Heer
van Gouda en Barr van Frankrijk, op Si
Nyclaesdach, te Gouda en was weldra om
ringd door „scoelnuers", die hem vroegen
om geld, om „hoechtijd van Si Nyclaes" te
vieren.
In de vijftiende eeuw kende men reeds
het Si Nicolaasbrood of koek. In 1403
werd te Dordrecht, „ooninc-Claescoeck en
taert aan die kynders op hunne patroon
St. Nyclaes" uitgedeeld.
„Neem amandelen, die eenen daoh en
nacht in scoon water hebben gelegen, die
also schoon gemaect sijn, alst mogelijk is,
stoot die, altijd wat vers water inspren-
gende, dat geen olie en worde. Dan neemt
also veel goet wit zuyokers als amandelen,
alst wai wel te saemen gestooten is en
met rosewater gelengei So doeget te
samen in een ydelen dop ende settet in
een panne en latet backen in den oven
ende hesprengt dit wel met zuycker en
rooswater ghemenght, dat niet te seer ver-
drooge. Ghy moget ooek backen in een
panne over 't vuur, maer siest dat wel toe
dat niet en verberbe."
Reeds in de 16e eeuw was het gebruike
lijk, dat kinderen bij vrienden of bloed
verwanten des avonds een schoen of
klomp brachten, of in den schoorsteen hin
gen, waarin de „Heilige" des nachts zijn
gave stortte.
Bredero maakte er gewag van in zijn
„Moortje". De kinderen vonden in hun
klompen: „hiele peperhuysjes met suycker
erretten, met kaheljausoogen en kapittel
stocken,," benevens het noodige speelgoed.
In d©17e eeuw werd het St. Nicolaasfeest
wat al te luidruchtig gevierd.
In 1600 en 1607 werd het verbod her
nieuwd, waarbij het te Delft was verboden
om op de markt te staan op den vijfden
December, omdat daar goederen werden
verkocht, waarmee men de Kleine kinde
ren „dyets" maakt, dat St. Nicolaas ze
geeft en dat werd strijdig gevonden met
de goede orde en de „politye, waardoor de
lieden worden afgeleid van den waren
godsdienst, met als gevolg waengeloof en
afgoderij enz.
De vooravond van het St. Nicolaasfeest
baarde de overheid veel zorg.
In de „Camera Obscura", in het verhaal
„De familie Kegge", vertelt Hildebrand,
hoe men bijeen kwam bij den bakker, om
de St Nicolaaspoppen met goud en zilver
papier te beplakken. De versiering van de
St. Nicolaaspoppen kende men reeds in de
zestiende eeuw. De meiskens en de vrijers
kwamen dan ook bij' den bakker om te
plakken en na afloop werd gedanst, ge
zongen en gedronken, wat de overheid
met het oog op de zedelijkheid niet gaarne
zag.
Yan dien tijd stamt het versje of liever
het liedje:
Sinter Claesje, bisschop,
Set je hooge muhts op,
Geef de soete kynders wat
En de stouten op hun
Sinter Olaes, soet heyligh man,
Trek je besten tabbert an,
Rijdt er mee naer Amsterdam,
Van Amsterdam naar Spanje,
Appeltjes van oranje,
Appeltjes van de boomen,
Daer woonen de rycke oomen,
Daer woonen de rycke juffertjes,
Die droeghen twee peer luffertjes,
Die draeghen twee peer kousen.
enz.
In de godshuysen kregen de weesjes en
de ouden van dagen op St. Nicolaasavond
„sprenckvleys met jeus" of wel „witte-
broodsop", een lekkernij in die dagen.
In Rijnland waren de boeren gewoon op
die dagen de koeien op het land te mel
ken en al hun volk met „soete" melk en
beschuit bij de koeien in de weide te ont
halen.
In 1777 werd door Jan van der Swam
te Rhijnsaterswoude en O. Swaneveld te
Leimuiden, het gebruik opnieuw inge
voerd. Uitgenoodigd waren kinderen, be
neden den 14 jaar en ouden boven de
zeventig, om aan de kade van den Was-
senaarschen polder te komen en ze ver
orberden 7 groote melkemmers met ver
warmde melk en 175 dubbele beschuiten
gevuld.
Dichters en schilders hebben dikwerf
het St. Nicolaasfeest tot onderwerp van
hun kunst genomen en ontelbaar zijn de
volksliederen, waarin de loftrompet wordt
gestoken van St. Nicolaas.
Die wond're heilig, zoo vermaard,
Die schoenen vult bij hoopen
En liefst door schoorsteenpijpen vaart
Al staan de deuren open.
De heilige St. Nicolaas werd te Pan-
thera in Klein-Aziö in de vierde eeuw ge
boren. Zijn ouders waren bemiddelde lie
den en toen zij stierven, lieten zij den jon
gen man een groot vermogen na, dat hij
werd hij de algameene kindervriend?
hi) de algemeen© kindervriend?
De legende vertelt ongeveer het vol
gende:
Hjj had de gewoonte in den nacht langs
de huizen der armen te gaan, en dan zyn
gaven in de huizen te gooien, zonder dat
men zag, wie zoo weldadig was. Rn zoo
was er ook een arme man met drie schoone
dochters, lieve meisjes, maar die het vaak
zoo arm hadden dat zij niet wisten, hoe
rond te komen, ook Nicolaas vernam het
en in den nacht ging hij langs het huisje
van dien armen vader en wierp een' aan
zienlijk bedrag door het venster. Dat be
drag was een bruidschat voor de oudste
dochter, die daarop gelukkig trouwde.
Op een anderen nacht bracht de jonge
Nicolaas opnieuw een groot geschenk voor
de tweede dochter, die daarop eveneens
huwde. Doch toen hij ook voor de derde
dochter de bruidschat bracht, lag de vader
op den loer en hij greep het kleed van den
man, viel voor hem op de knieën en zeide:
„O, Nioolaas, dienaar Gods, waarom ver
bergt ge Uwe weldaden."
Sinds dien tijd, aldus de legende, wordt
St Nicolaas als de kindervriend bij uit
nemendheid beschouwd, die 's nachts zijn
gaven brengt Aan de grooten goud en aan
de kinderen koek en andere „snoeperie en
slickerdemick".
Doch St. Nicolaas was ook de schutspa
troon van de zeevaarders.
Hiervan wordt het volgende verteld:
Toen hij tot bisschop van Myra in KLein-
Azië was benoemd, ging hij eerst naar het
Heilige land, terwijl hij op zee was, stak
een storm op, welke het schip, waarop hij
zich bevond, geweldig teisterde.
Alle opvarenden waren bang, behalve de
bisschop. Een matroos viel over boord en
verdronk. Hij liet het lijk opvisschen en
maakte den man weer levend. Vandaar,
dat hij als de schutspatroon van de zee
varenden werd beschouwd en reeds in de
l(te en 11e eeuw hingen de zeelieden, die
van verdrinken waren gered, hun door
weekte kleeren bij de beelden van dezen
Heilige in de kerken op, als offerande.
St. Nicolaas was ook het schutspatroon
van Amsterdam en van Rusland.
Hij werd ook dikwerf afgebeeld met een
tobbe, waarin drie. kinderen.
Hieraan is de volgende legende ver
bonden:
Bisschop Nioolaas had vernomen dat er
een slager was, die kinderen ving en ze
dan slachtte. Hij ging naar den slager, die
niet in de stad van den bisschop woonde
en het huis van den slager binnentreden
de zag hij, inderdaad een tobbe, waarin
drie kinderen reeds in stukken gehakt.
Bisschop Nicolaas was woedend op den
slager, strafte hem en maakte de kinderen
heel en levend en dadelijk zongen de kin
deren, nog in de tobbe staande:
Sinterclaes biscop,
Settie hooghe mutse op.
We zeiden reeds dat het St. Nicolaas
feest, vooral, in Nederland wordt gevierd.
Ook in Oostenrijk kende men een soort St.
Nicolaas, maar hij. is zwart als Piet en hij
rammelt met kettingen. Rome kent niet
het St. Nicolaasfeest, doch daar komt
zwarte Piet door den schoorsteen in den
kerstnacht.
Waarom door den schoorsteen?
De schoorsteen was de koker, waardoor
de gemeenschap werd onderhouden met
de bovenwereld, die in de verbeelding van
het voorgeslacht met allerlei geesten was
bevolkt In de kinderlijke verbeelding
bleef de goede Sint bestaan, die door den
schoorsteen zijn goede gaven wierp.
Reeds in de 17 e eeuw werd St Nioolaas
afgebeeld op een wit paard, rijdende over
de daken.
De voorstelling, dat de heilige rijdt over
de daken op een wit paard is nog over ge
bleven, ofschoon gewijzigd, van de oude
Germanen. Ook Wodan reed op zijn wit
paard „Sleipnir" genaamd, en zooals de
Germaansche landman iets liet achterblij
ven op den akker voor Wodan's paard, zoo
was het bij kinderen de gewoonte wat
stroo in schoen of klomp te doen voor hét
paard van den goeden Sint.
En waarom „sinterklaasjes", in allerlei
vormen Vroeger werd St. Nicolaas in
koekjes afgebeeld, doch dit werd voor onze
vroede vaderen verboden, daar men nu
eenmaal de sinterklaasjes een vorm had
gegeven, maakte men in plaats van den
bisschop huizen, dieren, mannen en vrou
wen enz., doch geen St. Nioolaas.
En waarom harten van marsepein of
banket?
Omdat St Nioolaas ook was „hylik-
maker", een soort huwelijksmakelaar en
een hart, op St Nicolaasfeest aan een
meisje gezonden, moesten de gevoelens
yan den jongenman vertolken voor het
jonge wicht. Doch het meisje, dat een pop
van taai-taai kreeg, was niet erg in haar
schik, want het voorspelde niet veel goeds.
De kinderlijke verbeelding heeft het St.
Nioolaasfeest gemaakt tot een feest met
lieflijke herinneringen verbonden.
In ons land, is het een familiefeest,
waarop men gaarne komt en elkaar door
middel van allerlei surprises tracht te ver
maken en te verrassen. Dwingt het jaar
getijde ons, in het koude Noorden, het
feest in huis te vieren, ofschoon men vroe
ger ook op de avonden vermomd rond
ging, in Indië heeft het St. Nioolaasfeest,
dat door de Hollanders nog altijd wordt
gevierd, meier de luidruchtigheid van een
volksfeest, dat op straat wordt gevierd.
Soms zijn er momenten, als het wat laat
wordt en men er aan denkt, zijn huis op te
zoeken, welke aan den onvervalschten
hartjesdag doen denken. In de hoofdstra
ten,waar de café's met hun terrassen zich
bevinden, krioelt een groote menigte
meest indo-Europeesche jongelui, die
schreeuwen, zingen en lawaai maken door
middel van papieren toeters!
Op de terrassen van de café's, waarvoor
nu entree moet worden betaald, verdrin
gen de pretmakers zich, bekogelen elkasr
met serpentines, en veelkleurige sneeuw
van oonfetti dwarrelt door de lucht.
Boven alles een volk van stof, dat blijft
Slakken op de gezichten, de bloote armen
er dames, die ook gaarne meedoen.
De Inlander, die nooit luidruchtig is,
en die geen begrip heeft van het echte en
ware St. Nioolaasfeest, kijkt dat alles aan
met verbazing, verwondering, en vraagt
zich af, of de toeans en nonja's niet een
beetje van lotje getikt zijn.
En de Europeaan, laat ons liever zeg
gen: de Nederlander, die voor de eerste
maal het feest in Indië bijwoont, verge
lijkt het met de stille feestviering in Hol
land, herinnert zich het intieme, het huise
lijke, dat het feest tot een echt familie
feest maaktEin zeker komt dan de her
innering aan het ouderlijk 'huis, waar voor
de kleinen nog aan de geheimzinnige sfeer
van 't geloof aan de komst van St. Nicolaas
in den nacht heerschte, hij zal zeker voor
zijn geestesoog de beelden van zijn ouders
halen, die den St. Nicolaasdag voor hem
tot een kinderfeest hebben gemaakt.
Gelukkig de kleine mensch, die in zijn
naieve verbeelding steun vindt bij zijn ge
loof aan het bestaan van den ouden Hei
lige, die nooit sterft, omdat goedheid, wel
dadigheid en vriendelijkheid tegenover
kinderen nooit sterven.
Gelukkig degene, die het geloof aan den
goeden Sint nog niet heeft verloren. Hij
ziet nog niet de wereld, zooals de grooten
haar zien. Het zien van de werkelijkheid
komt vroeg genoeg.
Niet alleen voor de kleinen is het feest,
doch ook voor de grooten.-.. het St Ni
oolaasfeest is een feest van de verrassin
gen, der surprises en ook zij, die niet meer
naief in het leven staan en weten wat er in
de wereld te koop is, houden van een ver
rassing, die aan het leven kleur geeft. Niet
het geven, zoo maar, van de hand in de
hand, van het geschenk, brengt de ge-
noegelijkheid, doch het onverwachte, het
niet dadelijk weten wat men krijgt. En wij
grooten, ook wij haken naar een verras
sing, naar iets anders dan het dagelijk-
sche. Ook wij, wij zijn in wezen, nog echte
kinderenop St. Nioolaas.
Moge voor al onze lezers de goede Sint
het goede en het lang-begeerde en lang
verwachte brengen.
Binnenland.
De moord te Valkenburg.
De moord te Valkenburg, die Zondag
avond is gepleegd, is geschied na een
twist tusschen de gebroeders M. en A. Cur-
vers, eenerzijds en 6 personen uit Schim
melt; anderzijds. Van deze laatste zes had
één aan A. C. om vuur gevraagd, doch
vóór hij dit gegeven had, hadden de an
deren hem reeds de sigaar uit den mond
geslagen. De gebr. C. zijn daarop wegge
gaan, doch op eenigen afstand hebben zij
•steenen opgenomen, en daarmee naar het
zestal geworpen. Deze zes zjjn daarop op
de twee broers afgestoven en een hunner,
M. C., kreeg een steek in het hart van on
geveer 7 cM. diepte. Hij was onmiddellijk
dood. Toen de zes zagen wat er gebeurd
was, zijn zij gevlucht en in een gereed
staande auto gestapt en naar hun woon
plaats Schimmert vertrokken. Daar zijn zij
Maandagochtend door marechaussees ge
arresteerd en vandaar naar Valkenburg
overgebracht. Het voorloopig onderzoek
heeft uitgewezen, dat vier hunner niet aan
den moord schuldig zijn. Deze zijn Maan
dagavond in vrijheid gesteld. De gebroe
ders R. blijven nog in voorloopige hech
tenis en zijn Dinsdag naar Maastricht
overgebracht.
KLOPJACHT TE DEVENTER.
Dinsdagmorgen vertoonde de gemeente
politie, de marechaussee en de militaire
politie te Deventer een groote activiteit.
Men maakte zich op om jacht te maken op
twee Duitschers, die hadden willen inbre
ken. In de Noordenbergschstraat had men
n.1. in een antiquiteiten-winkel van den
koopman Berg het begin van een inbraak
ontdekt. De politie trof daarbij in een na
burige gang een Duitscher aan, die be
weerde ziek te zijn. Hij had' echter kans
om de vlucht te nemen. Later is hij weer
elders waargenomen en ontstond een
schietpartij, waarna een klopjacht begon.
De Duitscher vluchtte op zijn kousen in
het Noorderplantsoen met zjjn achtervol
gers op de hielen. Tal van schoten werden
op den man gelost, die echter voorloopig
wist te ontkomen, totdat men hem op den
Brinkgeversweg heeft gegrepen- Hij' ont
kende iets met de inbraak uitstaande te
hebben. Het was de 29-jarige Duitscher K.
uit Hamburg. De politie zoekt nu nog naar
een anderen Duitscher, die Maandagavond
op het spoorwegemplacement aldaar is ge
zien en daarna spoorloos is verdwenen.
Men heeft de wegen in den omtrek afgezet
teneinde den anderen Duitscher aan te
houden.
DE ONERVAREN ROEIBOOT.
In aansluiting op een bericht in het
nummer van Dinsdag kan worden gemeld,
dat bij de politie aangifte is gedaan, dat
van een bij de Steenplaat te Rotterdam
liggend schip worden vermist, sedert
Maandagavond, de 33-jarige J. de V. uit
Malden en de 22-jarige E. V. uit Sluiskil.
Zij zjjn Maandagavond samen per roei
boot naar de stad gegaan. Men heeft de be
neden de Willemsbrug gevonden roeiboot
herkend als te zijn de boot, in welke deze
twee mannen Maandagavond hebben ge
varen. Vermoed wordt, dat beide personen
zijn verdronken. Het dreggen heeft nog
geen resultaat gehad.
BESMETTELIJKE ZIEKTEN.
Encephalltls na inenting.
In de week van 24 tot en met 30 Novem
ber werd een geval van encephalitis na in
enting ter kennis van het Staatstoezicht op
de Volksgezondheid gebracht. Omtrent dit
geval wordt een nader onderzoek inge
steld.
Vfirtola minor (alastrim).
In de week van 24 tot en met 80 Novem
ber zijn te 's Gravenhage waargenomen 4
gevallen.
DE „VORST" VAN GELEEN.
In arrest gesteld.
De heer Leurkens, zich noemende vorst
van Geleen, enz., op wiens huismeubelen
wegens belastingschuld beslag is gelegd,
is naar het gemeentehuis gegaan, heeft
daar een ruit vernield en verder de aan
kondiging van den executorialen verkoop
aan flarden gescheurd. De politie heeft
hom toen gearresteerd. Er werden twee
processen-verbaal tegen hem opgemaakt.
ALASTRIM T£ HILLEGERSBERG.
Ten huize van de familie M. aan den
Kleiweg te Hillegersberg is bij een één
jarig kind alastrim vastgesteld. De familie
weigert het kind in de barak te laten op
nemen; er is nu een vaste politiepost voor
de deur geplaatst.
Buitenland.
De zaak Sklarek.
Geschenken ln beslag genomen-
De rechter van instructie te Berlijn heeft
bij burgemeester Schneider twee zilveren
lichtkronen in beslag laten nemen, ter
waarde van ca. 2000 mark, een geschenk
van de Sklareks aan Schneider, die dezer
dagen zal worden gehoord over de aan
leiding tot dit geschenk. In de kamer van
den rechter bevindt zich reeds een groote
collectie kostbare voorwerpen, die de
Sklareks aan hun vrienden onder de amb
tenaren hadden geschonken.
Uit de commissie van onderzoek.
Aan het verslag dat de rapporteur afg.
Könnecke (D.-nat) gisteren in de „Skla-
rekcommissie" van den Pruisischen Land
dag heeft uitgebracht, ontleenen wij het
volgende:
Könnecke zeide o. a., dat geen enkele
balans van de Kleiderverwertungs-Gesell-
schaft melding maakt van de credieten der
gemeente Berlijn, die o.a. in het eerste jaar
na de inflatie van 53.000 M. gestegen wa
ren tot ruim 1.7 millioen. De onkosten
bedroegen volgens de boeken 45 pet. van
den omzet!
Omtrent de Berliner Anschaïfungs-Ge.
sellschaft zeide spr., dat burgemeester
Scholz reeds in Dec. 1927 van balansver-
valsching bij de B-A-G. had gesproken, en
ofschoon het controlebureau van bedrog
sprak, verklaarde de magistraat: bij de
B.A.G. is alles in orde. En ofschoon Scholz
met deze ernstige beschuldigingen op de
hoogte was, want hij parafeerde het rap
port, werd geen vervolging ingesteld tegen
den directeur Kieburgl
Vervolgens bracht de officier van justi
tie, dr. Weissenberg, rapport uit. Hij
deelde mede, dat de Sklareks, die uit Rus
land afkomstig zijn, begonnen zijn met een
bontzaak. Zij werden tijdens den oorlog
gearresteerd onder verdenking met rit
meester v. Kleist tegen betaling van
12.000 M. te hebben meegewerkt, om jon
gelieden van den militairen dienst vrij te
houden, doch uit gebrek aan bewijs wer
den zij weer vrijgelaten. Men kreeg van
de Sklareks steeds den indruk, dat zij zeer
vermogend waren en er waren steeds voor
millioenen aan wissels op hun naam in
omloop. Spr. vertelt verder, hoe handig de
Sklareks met behulp van anderen met
chèques wisten te goochelen om den in
druk, dat zij groote zaken deden, nog te
versterken.
Omtrent de gratificaties deelt de rappor
teur mede, dat wethouder Gabel die in
de boeken Gabriël werd genoemd we
kelijks 300 mark ontving, wethouder Dege-
ner (Dolch)) 2500 mark per maand- Verder
ontvingen de directeuren van de Stads
bank, Schmidt en Hoffmann, voortdurend
toelagen, van Schröder is dit tot dusver
niet geconstateerd. Behalve oostuums ont
ving Schmidt nog een zilveren servies van
700 mark en 3651 mark, alsmede drie bont
jassen voor minder dan de halve waarde.
Ook de wethouders Kohl en Benecke, de
ambtenaren Kieburg, Liebert, Sakolofski
e. a. ontvingen van de Sklareks geregeld
toelagen.
Een schietende waanzinnigen.
Marseille werd Maandag in beroering
gebracht door een krankzinnige. In ver
volg op wat daarover in het nummer van
Dinsdag vermeld is, nog het volgende:
Een jonge man, die kortgeleden uit het
krankzinnigengesticht ontslagen was,
drong gewapend met een karabijn het po
litiebureau binnen, waar hij een agent
neerschoot. Met een tweede schot ver
wondde hij een vrouw, die zich op het bu
reau bevond.
Vervolgens stelde hij zich op een plein
achter een fontein op waar vandaan hij
het vuur op de voorbijgangers opende. Als
eerste offer viel een Duitsch soldaat van
het vreemdelingenlegioen, die zwaar ge
troffen neerviel en spoedig aan de beko
men verwondingen is overleden, Nog
zeven andere personen werden Verwond.
De politie, die inmiddels op het tooneêl
verschenen was, verschanste zich achter
een vrachtauto en opende met revolvers
het vuur op den krankzinnige. Toen dienö
munitie opraakte, poogde hij te vluchten,
doch zakte door een revolverkogel getrof
fen in elkaar.
Een woedende volksmenigte heeft het
lichaam van den gewonde letterlijk ver
trapt, ondanks de pogingen van de politie
om hem te beschermen.
Een masse-moordenaar.
In het dorp Pierustfütz in het district
Pleschen in Polen is volgens de Nachtaus-
gabe een verschrikkelijke massamoord ges
»u
/^S>*SplJ«v»rterlng«rtorlngen
26ü«r. Bullrlch-Zout
Sr fl n» en £1. 1,10. Slecht* echt ln blauwe
R. M BRl*- *m Oi*. l.l**#**SS*rSW*S 1'
beurd, waarvan 7 leden van één gerin het
slachtoffer zijn geworden. De familie van
den jongen boer Czelaw Koneczny ver
zette zich sterk tegen diens huwelijk met
de zuster van een Duitsohen onderwijzer.
De boer heeft herhaaldelijk gedreigd, dat
zijn wraak op de familie verschrikkelijk
zou zijn-
Zondagnacht is hiji eerst in de slaapka
mer van zijn moeder gedrongen en heeft
hij haar met een groote bijl doodgeslagen.
Daarna heeft hij achtereenvolgens zijn
24-, 22- en 18-jarige broers, en zijn 18- en
7-jarige zusters van het leven beroofd.
Een 20-jarige broer werd bijtijds wak
ker en vluchtte. Ook zijn vader werd le
vensgevaarlijk gewond, deze is naar het
ziekenhuis te Pleschen1 gebracht. Er be
staat weinig hoop, hem te behouden.
De moordenaar is gearresteerd.
DE ZWENDELAAR HARTUNG.
Het proces tegen den zwendelaar Karl
Hartung, die te Keulen verschillende per
sonen had opgelicht door te vertellen, dat
hij een onwettige zoon van prinses Her
mine, de echtgenoote van den gewezen
keizer was, kwam heden in tweede instan
tie voor de Keulsohe rechtbank-
In April jL was Hartung tot dertien
maanden veroordeeld, maar in hooger be
roep gegaan. Tijdens het eerste proces
werd geconstateerd, dat hij inderdaad
financieel door prinses Hermine was ge
steund en ook eenige malen als koerier
tusschen Doorn en een aantal bekende
Duitsch-nationale leiders zooals Hugen*
berg en graaf Westarp had diénst gedaan.
Hartung schilderde voor de rechtbank
weder zijn bewogen levensloop. Hierbij
ontstond een heftig incident, toen hij na
melijk uitweidde over zjjn lichamelijk lij
den, riep de vertegenwoordiger van het
O. M.: allemaal tooneelspel. Op opgewon
den toon protesteerde de verdediger tegep
deze woorden. Hij beriep zich er op dat
beklaagde een paar maal een zware opera
tie had ondergaan. Op dit oogenblik kreeg
Hartung een zenuwtoeval, waardoor de
zitting moest worden onderbroken.
HET ONGELUK AAN BOORD VAN DE
„CELTIC".
Een vierde werkman, die in een ruim
van do «Celtic* in Queenstown afgedaald
en daar door vergiftige gassen bedwelmd
was, is bezweken zonder dat hij bij be
wustzijn gekomen is.
De «Celtic» ligt sedert December van
het vorige jaar op de rotsen voor d»
haven. De passagiers en de bemanning
zijn er toen afgebracht, maar alle pogin
gen om het schip vlot te brengen mis
lukten. Eenige maanden geleden is het
wrak aan een Deensche sloopersflrma
verkocht die, samen met een firma te
Dover, doende is, het schip met behulp
van samengeperste lucht te lichten en
van de rotsen te krijgen. Men was met
drievierde van dit werk klaar, toen het
ongeluk Vrijdag gebeurde.
Men was aan het werk in ruim 3 waar
graan lag dat inmiddels droog geworden
was. Daar moet zich een vergiftig, gas,
vermoedelijk zwavelwaterstof, ontwikkeld
hebben. De eerste helpers wilden de
slachtoffers, die bedwelmd van een ladder
waren gevallen, boven brengen, maar
werden toen zelf door het gas overmand.
De lijken van twee mannen, die nog in
het ruim lagen, zijn pas Zaterdag door
duikers gevonden en boven gebracht.
EEN DUIVELSCHE MISDAAD.
Om verzekeringsgelden.
Enkele dagen geleden werd op een
straatweg in de nabijheid van Regensburg
een geheel verbrande auto gevonden,
waarin het verkoolde lijk van een man lag.
Uit het onderzoek bleek, dat de auto aan
den koopman Tetzner uit Leipzig had toe
behoord. Tetzner had zijn leven zeer hoog
verzekerd en om zijn vrouw aan de ver
zekeringssom te helpen, schijnt hij een
duivelsch plan te hebben gesmeed. Hij
reed met zijn auto naar Beieren. In de
buurt van Regensburg noodigde hij een
landlooper uit mede te rijden. Nadat de
man was ingestapt, vermoordde hij hem,
waarop hjj den auto in brand stak. Hij
wilde zoo het vermoeden doen ontstaan,
dat het lijk, dat in den auto was gevonden,
het zjjne was. Tetzner schijnt na zijn mis
daad naar het buitenland te zijn gevlucht-
LOONSVERHOOGING BIJ FORD.
Aan 140.000 arbeiders van de Fordfa
brieken te Detroit, is met ingang van 1
December een loonsverhooging toegekend.
Zij geldt alleen voor arbeiders in de Ver-
Staten. De post loonen bij Ford wordt
hierdoor met ongeveer 20 millioen ver
hoogd.
MEER THEE, MINDER BIER.
Uit de fiscale statistieken over het jaar,
eindigend op 31 Maart, blijkt dat de be
lasting op bier in Engeland 76 millioen
pond heeft opgeleverd of 71/* millioen
pond minder dan de raming. Daarentegen
is er in Engelpnd voor een waarde van
418 millioen thee ingevoerd of 6 millioen
meer dan het vorig jaar.
DE ELLENDE ONDER DE
BOEDAPESTER DOKTOREN.
Aan de officieele cijfers omtrent de in
komstenbelasting ontleent de Uj Nemze-
dék, dat van de 2858 Boedapester dokto
ren 9.2 pet. in het geheel geen inkomen
heeft, 68 pet. hebben een inkomen van
Tn een oud kookboek uit de 17e eeuw
vond men voor de Si Nioolaaskoek het
volgende recept:
la slnda 100 lMr onovertroffen het beite middel
Tabletten fl.0. porlret van den uitvinder.
Monster* grot'1frHnco T d «rjgenwoordeer
