K ANNE WASSER
lil UI VIN IE LOLA
IS ALTIJD GOEDKOOPER
KOllllN's GELDERSCHE ROOKWORST
weer
Eerste Blad.
OOK VOOR DAMES'CONFECTIE
BUITENLAND.
BINNENLAND.
No. 6776
DONDERDAG 5 MAART 1930
58ste JAARGANG
Verschijnt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagmiddag
Uitgave N.V. Drukkerij v/h C. DE BOER JR.
Bureau: Koningstraat 29 Telefoon: 50 en 412
Donderdag 6 Maart. 6.16 uur.
Vrijdag 7 6.18
ENGELAND.
De campagne van Ghandhi.
Vorming van stormtroepen.
Het ultimatum van Gandhi.
HET RAPPORT UIT MOSKOU WORDT
NIET OPENBAAR GEMAAKT.
De vernederlandsching van de
universiteit te Gent.
Het wetsontwerp met 12520
stemmen en 7 onthoudingen aan
genomen.
DE BERLIJN SOHE SCHOOLr
POLITIEK
FRANKRIJK
Tardieu voor do Kamer.
Een meerderheid van 53 stem
men.
CHINA.
BELGIS.
DE KONINKLIJKE REIS NAAR
EGYPTE.
DE CHAOS IN CHINA.
Hevige burgeroorlog verwacht.
FEUILLETON
46)
WELLLAM LE QUEUX.
Mijn eenige vrees was, omsingeld of
naar een andere plaats opgejaagd te wor-
heP> waar ontkomen onmogelijk was.
Mijn trouw» leidsman aoheen deze vrees
BUITENLANDSCB NIEUWS.
De vlootconferentie.
Amerika en de vlootconferen
tie. De kwestie van Frankrilk's
veil igheidkwaarborg.
De vooruitzichten.
OOST-INDIË.
DE „KORTENAER" OP DE
ATJEH-KUST.
SPOORSTRAAT TELEFOON 339
DINERS TEN HOVE.
VOOR DE ONGEHUWDE MOEDER
EN HAAR KIND.
De godsdienstvervolging in
Rusland.
Protestvergadering te Amster
dam van die Protestantsche, R. K.
en Joodsche gezindten.
paar W y her*-
tableüenf Zij beschef-
men tegen verkoud
heid en infectie.
fWordt vervolgd).
HELDERSCHE COURANT
Licht op
voor alle voertuigen:
Volgens de laatste berichten uit Indië
treft Gandhi thans alle voorbereidingen
voor de uitvoering van zijn campagne
tegen de regeering. Hij zou bezig zijn met
het vormen van een soort stormtroepen,
samengesteld uit vrijwilligers, die van de
Sabarmati Asjram (het seminarium, waar
de discipelen van Gandhi worden opge
leid) een marsch door net land zullen be
ginnen. Wat precies het doel vau deze
troepen is, wordt niet bekend gemaakt,
maar Gandhizelf deelt mede, dat zij
slechts propagandistisch werk zullen heb
ben te doen. Inmiddels heeft de Congres
commissie van de Tamilnadu-di&tricten,
ten Noorden van Madras, Maandag een
resolutie aangenomen, waarin de onaf
hankelijkheidscampagne tegen de regee
ring wordt goedgekeurd. De bewoners
der betrokken provincie worden opgeroe
pen om de beweging op elke mogelijke
wijze te steunen en onvoorwaardelijk ge
volg te geven aan de instructies van
Gandhi's directe medewerkers, tot het
slagen van de campagne.
Blijkens een Reuter-bericht uit New-
Delhi is het ultimatum van Gandhi thans
aan den onderkoning ter hand gesteld.
Evenals bij een vorige gelegenheid heeft
Gandhi zich voor de overbrenging van
den brief aan den onderkoning van een
Engelsohman bediend. De inhoud van het
ultimatum wordt zooals reeds gemeld ge
heim gehouden, doch verwacht wordt
naar men weet dat de campagne voor bur
gerlijke ongehoorzaamheid over veertien
dagen zal beginnen.
Minister Henderson heeft gisteren in
het Lagerhuis meegedeeld, dat hij het
rapport van den Engelschen gezant te
Moskou nu bestudeerd had en tot de con
clusie was gekomen, dat de openbaar
making ongewenschte gevolgen zou heb
ben ên ook de ronddeeling aan de leden
van het Huis als Witboek ditmaal niet in
aanmerking kon komen. De regeering
zou natuurlijk van den inhoud van het
rapport gebruik maken, maar men moest
dit met vertrouwen aan de regeering
overlaten.
De Kamer is gisterenmiddag na een
langdurig debat over de laatste artikelen
van het regeeringsvoorstel tot verneder
landsching van de rijksuniversiteit te
Gent tot de eindstemming kunnen over
gaan.
Het regeeringsvoorstel werd aangeno
men met 125 tegen 24 stemmen en 7 ont
houdingen.
De bekendmaking der cijfers van de
eindstemming werd door de Vlaamsch
katholieken en enkele liberalen met luid
handgeklap begroet. Ministerpresident
Jaspar en de minister van kunsten en
wetenschappen. Vauthier, onthielden
zich van applaus.
Door de regeering zal nu worden aan
gedrongen op een spoedige regeling in
den Senaat van het door de Kamer aan
genomen wetsvoorstel.
DUITSCHLAND.
Het Berlijnsche gemeentebestuur, dat
onlangs heeft besloten ongeveer 450 klas
sen van de lagere scholen af te schaffen
en 387 onderwijzers te ontslaan, kondigt
nu een aanzienlijke verhooging aan van
het schoolgeld. Voor de middelbare en
hoogere scholen zal deze verhooging on
geveer 20 pet. bedragen. Het gemeente
bestuur verwacht van deze verschillende
verhoogingen een stijging der ontvang
sten van ongeveer 1.6 millioen mark. De
bladen wijzen er op, dat dit bedrag zeer
gering is, vergeleken bij de begrooting
der hoofdstad. Zij betreuren voorts, dat
voornamelijk de middenstand het slacht
offer van dit besluit zal worden.
De Kamer heeft met 316263 stemmen
haar. vertrouwen in het kabinet-Tardieu
uitgesproken.
Koning Albert en koningin Elizabeth
der Belgen zijn gisterenochtend om negen
uur, door hun gevolg vergezeld naar
Egypte vertrokken, via Genua.
Op een vergadering van Britsche inwo
ners van Tientsin is besloten, aan de
Britsche regeering het verzoek te rich
ten, de terugtrekking van een deel van
het Britsche garnizoen uit te stellen. Zij
achten het n.1. waarschijnlijk dat de bur
geroorlog met een tot dusver nog niet
beleefde hevigheid zal losbarsten.
door
HOOFDSTUK XXfV.
»Vluig, Excellentie, vlucht Nu is er
nog tijd," riep de Fin, mijn hand grijpend
en mij uit de boot trekkend, terwijl ik. op
Njn Iwurt Elma aan wal zette.
„Hierheen, vlug", riep onze gids, en
met ons drieën holden wij' voort, het woud
hi, juist toen onze vervolgers onze boot
bereikten.
Het was een wedloop1 om onze vrijheid
om oma leven. Wij1 konden ternauwer
nood een hand voor oogen zien; en ach
ter ons hoorden wij de kreten en schoten
van onze vervolgers, waarboven een stem
van commando klonk:
.Schiet de mannen neer, doch spaar de
vrouw. De kolonel wenscht haar levend
terug. Laat haar niet ontsnappen. Gij
zult ruimschoots beloond worden, kame
raden. Mene ademmfiksi."
Doch het bevende meisje naast mij
hoorde niets; en misschien was het zoó
v;el 't best voor het oogenblik.
i niet te deeden, want hij liep voort, telkens
de hand uitstrekkend om te voelen, of
de weg veilig was en tevens het meisje
ondersteunend, dat we met zooveel moeite
hadden helpen ontvluchten.
Een geweersohot weergalmde door het
woud, onaar de knal kwam van de andere
zijde als waarheen wij vluchtten; wij1 kre
gen dus hoop, onze vervolgers om den
tuin geleid te hebben. Spoedig evenwel
knalde een tweede schot van uit tegen
overgestelde richting. Wij1 waren inge
sloten!
De Fin doorzag het gevaaren stond
[Stil.
„Laten wij terugkeeren," uitte hij, bul
ten adem.
Wij1 keerdien op onze schreden terug,
zoo vlug ons dit mogelijk was.
Eenmaal zagen wij door de boomen heen
het schijnsel van een lantaarn in de verte.
Reeds was 't het meisje aan te zien, hoe
de tocht haar vermoeide; maar voort
renden wij, zoo weinig mogelijk leven
makend, hoewel het kraken van het doode
hout onder onze voeten ons ieder oogen
blik in levensgevaar bracht.
Eindelijk hielden wij stil en luisterdien.
Wij hoorden niets. De wacht was rechtuit
blijven voortgaan in de veronderstelling,
dat wij in den val waren geloopen. Zij
waren zeker van hun vangst!
Maar gingen langs den waterkant en
zagen bij het twijfelachtige licht twee
ledige booten liggen: een van de wacht
en onze eigen boot. Wij waren dus in een
cirkel rondgeloopen en op de plaats waar
wij kort geleden aan wal waren gegaan,
teruggekomen.
„Laten wij tot aan de rivier doorroeien,
aal d» Fin. „Daar kunnen wij dan lan-
De leiders van de delegaties zijn
Woensdagochtend weer in het paleis van
St. James te Londen bijeengekomen.
De Fransohe gezant vertegenwoordig
de in deze vergadering zijn land.
De Manchester Guardian maakt eeni-
gen ophef van het door .1200 Amerikanen
onderteekend beroep op Stimson om een
consultatief Middellandsche Zee pact te
aanvaarden. De correspondent van de
Manchester Guardian te New York meent,
dat het niet waar is dat de Senaat dit niet
zou willen goedkeuren. Mits het op deze
wijze door de openbare meening wordt
gesteund, zou de Senaat het inderdaad
wel willen aannemen en in elk geval zal
het alleen voor een klein aantal jaren kun
nen verbinden.
De Parijsche correspondent van het
zelfde blad wijst op de meening van de
Temps, dat de gedachte volgens w<j#e
Frankrijk bereid zou zijn om voor een
dergelijk pact iets van zijn eischen te la
ten vallen een illusie is. Frankrijk zal ab
solute behoeften alleen tot betrekkelijke
behoefte degradeeren, wanneer het Mid
dellandsche Zee-verdrag "waarborgen voor
wederkeerigen bijstand krijgt.
Tijdens de afwezigheid der Franschen
is de toestand op de riootconferentie op
gehelderd en men beschouwt de vooruit
zichten op het oogenblik optimistisch.
Men is het in prinpipe eens geworden
over verschillende vraagstukken betref
fende het humaner gebruik van de duik-
booten.
De Japanners zouden aandringen op
een max. tonnage voor duikbooten var.
2000 ton. Lichtere dulkbgoten kunnen in
de woelige wateren om Noord-Japan niet
gebruikt worden.
De bijeenkomst van de eerste commis
sie, die tegen morgen was aangekondigd,
is uitgesteld tot Vrijdag, daar de indruk
bestaat, dat het rapport over de speciale
schepen onveilig is.
De hoofden der delegties zullen Vrijdag
bijeenkomen.
De torpedojager „Kortenaer" is Maan
dagmiddag naar Belawan vertrokken. Of
ficieren en bemanning hebben Zondag
middag kransen neergelegd op het kerk
hof Peutjoet en op de marine-gedenk-
teekens.
HET FIJNSTE
80 ot. per pond
den." Een oogenblik later zaten wij in de
politieboot, wegroeiend van het stadje
Nystad.
Nauwlettend zagen wij rondi, doch ont
dekten geen boot. Alle wachters waren,
afgaande op de geweerschoten, waar
schijnlijk aan wal gegaan, zoodat wij den
afstand tusschen ons en onze vervolgers
met lederen riemslag grooter maakten.
Na eenige mijlen afgelegd te hebben,
landden wij opnieuw; in het Oosten be
gon 't reeds te lichten.
Elma zag, het; zat in die gedachten er
naar te kijken; voor haar was het de da
geraad van een nieuw leven I.
Onze oogen ontmoetten elkander. Zij
glimlachte en blikte opnieuw Oostwaarts.
Wat zou er in haar omgaan, vroeg ik imij
af; helaas, zij kon haar 'gedachten,
droevige of hoopvolle, niet in woorden
uiten.
Wij trokken de boot aan wal eni ver
borgen haar in het kreupelhout en lie
pen Noordwaarts. De miist trok op; doch
het bleef koud.
Uren lang doold'en wij in een uitge
strekt pijnbosdh rond, oan den weg te vin
den van Alavo naar Tammerfors. Vier
lange uren reeds zochten wij, doch tever
geefs.
Hoe uitgeput en uitgehongerd ook, wij
hielden vol; een stukje hard brood, dat de
Fin nog in zijn zak had, reikten wij Edima
over, die het gretig opat.
Ik had geen flauw vermoeden hoevele
mijlen wij reeds hadden afgelegd. Een
geruststelling was het evenwei, te weten
dat wiji, voor 't oogenblik althans, zonder
vervolgers waren. Als wij er in slaagden
den weg te vinden zouden wij wel een
houthakkershut bereiken, waa» wij ten
De Koningin is voornemens a.s. Don
derdag een diner aan te bieden aan vlag-*
en opperofficieren van zee- en landmacht
en op Donderdag 13 dezer aan de hoogere
civiele autoriteiten te Den Haag.
Dezer dagen werd in het Centraal La
boratorium voor de Volksgezondheid te
Utrecht de voorgenomen vergadering van
instellingen voor de ongehuwde moeder
en haar kind gehouden onder voorzitter
schap van dr. N. M. Josephus Jitta, voor
zitter van den Gezondheidsraad.
Na de inleiding van den voorzitter
werd onder algemeene instemming be
sloten tot de oprichting van de Neder-
landsche Federatie van Instellingen voer
Ongehuwde Moeders (F. I. O. M.), welke
organisatie met eerbiediging van de vol
komen vrijheid der aangesloten instellin
gen, een bond vormt van alle instellingen,
welke in Nederland voor de ongehuwde
moeder en haar kind werkzaam zijn.
Staande de vergadering traden ongeveer
26 instellingen ais lid toe.
Dinsdagavond is in het Concertgebouw
te Amsterdam de groote openbare pto-
testvergadering gehouden tegen de kerk
vervolging in' Rusland. Gelijk men weet,
was deze vergadering belegd door de pro-
testantsohe, Roomsoh-Katholieke en Jood
sche gemeenten in de hoofdstad, van elke
waarvan een leidende vertegenwoordiger
het woord zoude voeren.
Voor deze vergadering was buitenge
woon veel belangstelling. Van tevoren
waren toegangskaarten uitgegeven, die
alle waren uitverkocht, zoodat de zaal tot
de laatste plaats bezet was met een pu
bliek van ruim 2000 menschen.
Van communistische zijde waren po
gingen aangewend om de vergadering ir,
de war te sturen. Zoo waren ongeveer
duizend nagemaakte toegangskaarten
verspreid met de kennelijke bedoeling, dat
in grooten getale elementen binnen zou
den dringen, die in deze bijeenkomst on-
gewenscht waren en de orde zouden kun
nen verstoren.
De politie waa echter hiervan op de
hoogte, met het gevolg dat de toegangs
kaarten zeer zorgvuldig door politie-agen-
ten en personeel van het Concertgebouw
gecontroleerd werden. Wie een valsche
toegangskaart vertoonden, werden door
een der zijdeuren naar buiten geloodst.
In de van Baerlestraat veroorzaakten
talrijke communisten met hun luidkeels
geschreeuwde anti-godsdienstige kreten
nogal wat beroering. Tot ernstige orde
verstoringen is het echter niet gekomen;
tweemaal heeft de politie, waarvan een
sterk detachement de orde op straat be
waarde, een charge gemaakt op de tegen-
betoogers, en dezen verspreid.
Eerste spreker was ds. H. Bakker, Ned.
Hervormd predikant, die eraan herinner
de, dat de sovjet-machthebbers in Rus
land eerst gepoogd hebben hun leuze:
Geen God, geen Godsdienst I door te voe
ren door scheiding tusschen kerk en
staat, daarna, toen zij zoo hun doel niet
bereikten, door een intense propaganda
voor het atheïsme. Het baat alles niet, toen
hebben zij hun toevlucht genomen tot de
minste voedsel zouden kunnen krijgen,
doch onze gids, hoe goed bekend ook in
deze streek, was den weg kwijt
Elma struikelde en verzwikte haar voet,
waardoor het loopen haar pijnlijk- werd
Van droge bladeren maakten wij haar een
rustplaats, terwijl wij op den harden grond
plaats namen. Nauwelijks zaten wij, of zij
was reeds in slaap gevallen. De Fin zei
niet den minsten last te hebben van de
koude en trok zijn jas uit. Teerder als
ware zij zijn dochter, spreidde hij dit klee-
dingstuk over haar schoudera
Inderdaad, het hoofd der politie had
niet te veel gezegd omtrent de trouw van
dezen man.
Heel traag kroop die nacht voorbij; het
gehuil der wolven deed mij ieder oogen
blik naar mijn revolver grijpen. Bij het
krieken van den dag vervolgden wij
onzen tocht, ondanks den knagenden
honger.
Elima leed ondragelijke pijn aan dien
voet. Bk beduidde haar te gaan zitten op
dat ik haar den schoen kon uittrekken.
Zij voldeed aan mijn verzoek, doch zoodra
ik den veter hadl los gedaan, zag ik, dat
haar kous vol geronnen bloed zat, zoodat
baar voet zeer ernstig gekwetst scheen.
Ofschoon ik papier had, bezat ik geen
potlood meer om haar iets aan het ver-
i stand te brengen; waarschijnlijk had
ik het in het fort verloren bij mijn wor
steling met den schildwacht; ik volstand
dus met het geven van teekens.
Zij had niet geklaagd, wetende in welk
doodsgevaar wij ons bevonden. Glim
lachend trok zij den schoen weder aan en
beduidde ons, dat zij in staat was verder
te gaan. Mijn groote vrees was, dlat wij
wederom den nacht In het bosch zouden
goddelooze godsdienstvervolging, die
thans in vollen gang is. Zij zullen echter
ervaren dat alle streven tegen den gods
dienst hopeloos is; God Iaat zich niet uit
roeien, en het materialisme is een richting
welke wetenschappelijk heeft uitgediend.
Spr. besloot met het woord van Dosto-
jefski: Een volk gaat te gronde zonder
Gods woord, zijn ziel dorst ernaar".
Tweede spreker was kanunnik dr. G. 0.
v. Noort, deken van Amsterdam, als
woordvoerder van de Katholieken.
Hij ondervond het als iets verheffends
om hier te mogen optreden voor zooveel
Amsterdamsche mannen en vrouwen die
bij alle verschil van opvatting één zijn in
hun aanbidding van den Schepper van
hemel en aarde, voor wien aller knie zich
buigt
De opperrabijn van de Ned. Lsr.
gemeente, de heer A. S. Onderwijzer,
beschreef hoe de uitoefening van de
godsdienstplichten in Rusland thans ty-
ranniek onderdrukt wordt en de gods
dienstige opvoeding van de jeugd daar
zwaar wordt gestraft. Slechts weenen in
onze tenten om deze tyrannieën baat ons
niet; met moed moeten wij ons aaneen
sluiten om op te komen voor de heiligste
belangen, die aangerand zijn. Over de
wereld moet een machtig millioenenpro-
test gaan; wij hopen, dat dit de leiders
van de godsdienstvervolging in Rusland
tot bezinning zal brengen.
Ds. A. Klinkenberg, hersteld evange
lisch luthersch predikant, noemde bestrij
ding van den godsdienst in woord en in
geschrift een Don Quiohotterie, maar be
strijding van den godsdienst met geweld
een misdaad. De kerkvervolging heeft
zich echter steeds gekeerd tegen degenen
die haar bedreigen. Kerken kan men slui
ten, maar als het moet kan de godsdienst
het ook zonder kerken doen; de belijders
van den godsdienst kan men dooden,
maar den godsdienst uitroeien kan men
niet, omdat hij de praktijk is van het
Godsvertrouwen, hetwelk zetelt in het
menschelijke hart.
Ds. F. Dijkema, doopsgezind predikant,
zeido o.m.: Men kan het geloof pijnlijk
treffen, maar men kan het niet treffen in
het hart. Mijn geloofsgenooten, die als
schooiers over de grenzen van Rusland
zijn gekomen, zijn daarvan het beste be
wijs. Zij hebben gesmokkeld: hun smok
kelwaar hadden zij geborgen in hun hart;
het was hun geloof.
Da. 'J, P. van Heest, evangelisdh
luthersch predikant, deed een protest
tegen de kerkvervolging in Rusland boo-
ren uit naam van de vrijheid, de gelijk
heid en de broederschap. De wandaden,
die thans ginds gepleegd worden, maken
den indruk van wanhoopsdaden. 7/66
strijdt men niet tegen een God, die er
niet is. Zulk een strijd houdt in de erken
ning van zijn bestaan; het is de erken
ning van een overmacht, waarvoor men
niet wil bukken. Ons beste protest daar
tegen zou zijn een dagelijksche en innige
levenstoewijding aan God en aan elkan
der.
Laatste spreker was dr. J. G. Geelker
ken, predikant der Geref. kerk in hersteld
verband. Deze vergadering, zoo sprak hjj,
moest komen als een doorbraak van wat
lang leeft in de harten van het overgroote
gedeelte van hét Nederlandsohe volk. En
het zegenrijke ervan is, dat zij, ons bij al
wat ons verdeelt de ervaring heeft ge-
moeten doorbrengen; het meest was ik
daarbij bezorgd om het teere schepseltje,
dat nog zooveel wilskracht bezat, in haar
verminkten toestand te blijven voort-
loopen.
Eensklaps riep de trouwe Fin, Fehx
Estlander, uit:
„Excellentie, daar is de weg."
Zijn geoefendle oogen hadden in het
schemerlicht een pad ontdekt, dat op
eenigen afstond onzen weg kruiste. Wij
bevonden ons op een plaats, waar tal van
boomen gekapt, dwairis over den weg
lagen, vanwaar zij naar de rivier werden
gesleept om daar een paar jaar in te blij
ven liggen.
Ieder oogenblik verwachtten wij aan een
hut te komen, waar de bewoner ons mis
schien gastvrijheidi voor den nacht zou
willen verleenen. De duisternis viel even
wel in en wij zagen niets.
Eindelijk, vier uren later, ontdekten we
een lichtje en vijf minuten later klopte
Felix aan de deur van het huisje en vroeg
in bet Finsch of men een dame, die in het
bosch was verdwaald, gastvrijheid wilde
verleenen.
Wy zagen niemand, doch hoorden een
soort gebrom van achter de deur. Een
oogenblik later werd deze geopend en
verscheen een groote, gespierde oude mnn
met een zwaren baard. Hij had een groote
revolver in de hand.
Een vluchtige blik op ons stelde heim
gerust. Hij noodigde ons uit binnen te
komen; Felix vertelde hem, dat wy ge
land waren, doch dat onze boot was weg
gedreven, zoodat wy genoodzaakt waren
geweest den tocht door het boach voort
te zetten.
