T Derde Blad. Bij Gevatte Koude Consmirin* VAN ZATERDAG 8 MAART 1930 BINNENLAND. Begrooting van onderwijs voor 1930. Begrooting van defensie. sssxJo an a PtiUtte, Hoofdpijn en Kiespijn prn, «o ca 7»bii Apoth. Dro8nis BUITENLAND. CHINA. LUCHTVAART. Ernstig vliegtuigongeluk. Vliegongeluk. TWEEDE KAMER Vergadering van Donderdag 6 Maart ONDEROFFICIEREN. Geruchten over gedwongen af vloeiing door vervroegdle penslon- neering ongegrond. Op vragen van het Tweede Kamerlid Tilanus: 1. Heeft de minister kennis genomen van geruchten in de vak- en dagbladen over gedwongen afvloeiing door ver vroegde pensionneering van onderoffi cieren der landmacht, waardoor bij deze onderofficieren onrust is gewekt? 2. Is de minister bereid mede te deelen, of, en in hoeverre deze geruchten ge grond zijn op plannen of maatregelen der regeering? heeft de minister van defensie geant woord: le. Deze vraag wordt bevestigend be antwoord. 2e. Deze geruchten z]jn van allen grond ontbloot. UITREIKING VAN HET WITTE MOBILISAHEKRUIS AAN DEN MINISTER VAN DEFENSIE. Ook 'aan den minister van defensie, dr. Deckers, zal het witte mobilisatiekruis worden aangeboden. De heer Deckers heeft indertijd veel aanraking gezocht en gehad met de gemobiliseerden in den om trek van Eindhoven. Menigmaal is hij, als spreker voor hen opgetreden. PASSAGIERS-CHEQUES. Een practlsch denkbeeld. Het hoofdbureau Passagedienst van de N.V. Stoomvaartmij. „Nederland" te Am sterdam deelt mede, dat de maatschappij ten gerieve harer passagiers is overge gaan tot het verkrijgbaarstellen van „pas- sagiers-ohèques", ten einde bezwaren te ondervangen, welke verbonden zijn aan het op reis medenemen van veel bankpa pier. Alle betalingen aan den administra teur kunnen met deze ohèques geschieden, terwijl eventueel resteerende chèques tegen contanten ingewisseld kunnen wor den bij den administrateur (^oor zoover de scheepskas toereikond is), bij 't hoofd kantoor der maatschappij te Amsterdam of te Batavia, bij een der kantoren der maatsohappjj te Sabang, Singapore, Me- dan, Semarang en Soerabaja, dan wel bij een der agentschappen der maatschappij in Nederland. De passagiers-chèques worden uitge geven in boekjes van 100 en 200, en wel in coupures van 5, 10 en 25. Zij hebben een looptijd van negentig dagen na den datum van afgifte en zijn verkrijg baar bij bovengenoemde kantoren en agentschappen, DISCONTOVERLAGING OOK TE AMSTERDAM. De Nederlandsche Bank heeft eveneens haar disconto, alsook haar verdere rentetarieven, met V» pet verlaagd. Op denzelfden dag nog, dat Londen tot een tariefverlaging met V» pet. overging, heeft ook het bestuur van de Nederland sche Bank tot een vermindering van gé- lijken omvang besloten. Naar de Nw. Rott. Crt. vernam, hebben ook de Zweed- sche Rijksbank, te Stockholm, en de Deij- sohe Nationale Bank, te Kopenhagen, Donderdag een zelfde besluit genomen, en de mogelijkheid, dat ook New-York en Berlijn het voorbeeld zullen volgen lijkt geenszins uitgesloten. De rentestand bij onze centrale crediet- instelling is nu, in vergelijking met bij kans een jaar geleden, als volgt gewor den: 7 Mrt '80 26 Mrt '29 8Vr 5./1 Wissel-disoonto Promessen-disconto 4 Beleening v. Effecten 4 Beleening v. Goederen 4 Voorsch. In Rek.-Cour. 4 6 0 6 7 HET STAALWATER UIT DE HAARLEMMERMEER. Hef Hollandla-water zal ln den handel komen. niauw benoemde directeur van de Maatschappij tot Exploitatie van Staal- waterbronnen, gevestigd te Haarlem, volgende mede: Er is een nieuw bestuur benoemd, het welk onmiddellijk het water van de bron in de Haarlemmermeer door dr. W. G. N. van der Sleen te Haarlem, heeft laten onderzoeken. Het onderzoek heeft bewe zen, dat de bron een buitengewoon ge neeskrachtig water levert, dat in kwali teit boven vele van de buitenlandsche bronwateren staat. Het water vormt vol gens dr. van der Sleen den grondslag voor een tafelwater met buitengewone kwaliteiten. Het nieuwe bestuur heeft op grond van dit rapport besloten de installatie van den bion te vernieuwen en volgens moderne principes in te richten. Deze werkzaam heden zijn reeds zoo ver gevorderd, dat binnen enkele weken met de aflevering van Hollandia-water kan worden begon nen. Het bron gebouw door de ge meente gekocht De Haarlemsche Raad heeft Woensdag besloten voor 65.000 het Brongebouw te koopen. Aan de memorie van antwoord wordt het volgende ontleend: De minister is van meening, dat men bij het aanbrengen van verschillende wenschelijk te achten verbeteringen op onderwijsgebied mede heeft te letten op hetgeen in verband met den toestand van slands financiën te verwezenlijken valt. Onder dit voorbehoud heeft hij verschil lende verbeteringen toegezegd. Zoo noodig zullen nog suppletoir gel den worden aangevraagd voor de verdere geleidelijke uitbreiding van het buitenge woon lager onderwijs in 1930. De minister betwijfelt, of juist in den tegenwoordigen tijd, nu op spelling ge bied allerlei opvattingen om den voorrang strijden, een wettelijke regeling van dit onderwerp bereikbaar zou zijn. Tot verlaging van het maximum aantal leerlingen in de klassen der scholen voor voorbereidend hooger en middelbaar on derwijs zal de minister gaarne medewer ken, zoodra de financieele omstandighe den dit gedoogen. De minister hoopt spoedig een ontwerp in te dienen, strekkende tot intrekking van het z.g. stopartikel in zake het nijver heidsonderwijs. Dat de resultaten van ons lager onder wijs tot ernstige ongerustheid aanleiding moeten geven, kan de minister niet toe geven. De vraag of er voldoende reden is tot wijziging van de thans geldende voor schriften, inzake het examen voor de hoofdakte, zoodat voortaan aan hen, die bij het examen een voldoend cijfer hebben gekregen voor het vak wiskunde afge wezen werden, bij een volgend examen vrijstelling van dat vak zal worden ver leend, is om advies aan den Onderwijs raad voorgelegd. De rijkscommissie voor de monumen tenzorg is, na nauwgezette bestudeering tot de conclusie gekomen, dat het moge lijk is ter plaatse van het oude raadhuis te Leiden een nieuw te bouwen, met be houd van den te restaureeren voorgevel. Verschenen is de memorie van ant woord op het voorloopig verslag over de defensie-begrooting 1930. Naar aanleiding van de opmerking, dat eenige leden hadden gehoopt, dat de mi nister de richting in zou slaan van ver mindering van bewapening op groote schaal, antwoordt deze, dat noch in het politiek verleden, noch in het program der partij, waartoe hij behoort, noch in het regeeringsprogram deze hoop haar grond kan vinden. De eenzijdige ontwa pening wijst de minister met kracht van argumenten uitvoerig af en hij verzekert, dat de regeering al het mogelijke doet om de internationale beperking en verande ring met kracht te bevorderen. Wanneer de aanvullingsbegrooting in zake de maritieme macht in Indië door den volksraad is behandeld, zal de mi nister ten spoedigste het suppletoir© ont werp 1930 bij de Tweede Kamer indienen en hij vertrouwt, dat dit ontwerp vóór het zomerreces behandeld kan worden. In dat wetsontwerp zullen ook de plannen van den minister uiteengezet worden met betrekking tot het materieel, dat hij noo dig acht voor het gedeelte der vloot in Nederland, waarbij met de bescherming der gebiedsdeelen buiten Europa en der Nederlandsche belangen in het buiten land, zoomede met de eischen van vlag vertoon zal worden rekening gehouden. De opium jager Arend zal in West- Indië goede diensten kunnen bewijzen. Wanneer versterking van de maritieme machtsmiddelen aldaar noodig wordt ge acht, zal uitzending van oorlogsschepen uit Nederland moeten1 plaats hebben. Het maakt bij den minister nog 'n punt van overweging uit in hoever wettelijke regeling inzake de doorvoering van maatregelen ter bescherming tegen che mische en bacteriologische strijdmiddelen noodzakelijk zou zijn. Naar de mogelijkheid, om door reorga nisatie van het dienstvak der officieren van gezondheid aan den tegenwoordigen onbevredigenden toestand een eind te maken, is een onderzoek gaande. DE GELOOFSVERVOLGINGEN IN RUSLAND. Ook de Goudsche geloovigen van alle gezindten zijn Donderdagavond bijeen gekomen om een protest te laten hooren tegen de hedendaagsche geloofsvervol ging in de Sovjet-unie. De bijeenkomst heeft tot geen incidenten aanleiding ge geven van communistische agitatie was geen pprake. Slechts had de afdeeling Gouda van de vrijdenkersvereeniging De Dageraad de gelegenheid te baat geno men pamfletten te verspreiden. De politie had uitgebreide maatregelen genomen en alle straten rondom de St. Janskerk, waarin de protestmeeting plaats vond, afgezet; bezoekers hadden alleen op ver toon van hun toegangskaart doorgang. De vergadering, die door bijna 3000 personen werd bijgewoond, heeft een waardig verloop gehad. De vergadering, waarin de sprekers door zang en orgelspel werden afgewis seld, nam tenslotte de volgende motie aanIn den naam van God Almachtig protesteeren wij tegen het Godvergeten optreden der Sovjet-regeering in Rusland, waardoor hst gezag wordt ondermijnd, het huisgezin uiteengerukt, de maat schappij ontwricht en de beschaving ver nietigd. Ingezonden MededeeRng. (840) n Wettigbachennd tegen VcrvnUchlngq tem Atr-express, 't welk twaalf dagen geleden was zoekgeraakt, gevonden zijn. De wrakhoop werd ontdekt in het San Bernardinogebergte. De lijken van de drie menschen, die in het vliegtuig had den gezeten lagen er naast. Een zeer druk bezochte samen komst te Utrecht In de groote zaal van Tivoli, welke tot in de uiterste hoeken gevuld was ook het podium was flink bezet is gister avond een protestvergadering gehouden tegen de geloofsvervolging in Rusland, aan welke bijeenkomst alle kerkelijke ge zindten te Utrecht haar medewerking hadden verleend. Een motie, ongeveer overeenkomende met die, in de vergaderingen te Amsterdam en Rotterdam aangenomen, heeft de ver gadering onder luiden bijval aanvaard. Een geldinzameling voor de slachtoffers van de geloofsvervolging in Rusland bracht f 632 op. VAN RECHERCHEUR TOT PASSEN- CONTROLEUR In de Memorie van Antwoord op het Voorloopig Verslag der Eerste Kamer over de begrooting van justitie heeft mi nister Donner o.m. gezegd, dat hij den rijks-rechercheur De Jong in verband met het gebeurde in de zaak Giessen Nieuwkerk, heeft gemeend niet te kun nen handhaven en hem administratief te werk heeft gesteld. „Het Volk" verneemt, dat de heer De Jong is geplaatst bij de passen-controle te Hoek van Holland. ENGELAND. DE CHINEESCHE BURGEROORLOG AFGELAST? Peiping, 7 Maart De oorlog, die dreig de tusschen Jen Hai-sjen, den z.g. model gouverneur van Sjansi, en Feng Joe-sji- ang, den „christen-generaal" tegen de re geering te Nanking, schijnt niet door te gaan. Jen heeft een verklaring openbaar gemaakt, dat hij en Feng naar het buiten land zullen vertrekken, en in welingelich te kringen acht men een vreedzame oplos sing van het geschil waarschijnlijk. BUITENLANDSCH NIEUWS. DE VTXXXTCONFERENTIE. De duikbootenquaestle. Londen, 6 Maart. De marinedeskundi gen zetten hedenmiddag de bespreking over de duikbooten voort. De Vereenigde Staten en Groot-Brittannië zouden er de voorkeur aangeven, de maximale grootte op 1800 ton te bepalen, doch bereid zijn het Japansche voorstel van 2000 ton te aanvaarden, terwijl Frankrijk de Vrijheid wenscht te verkrijgen voor een bepaald tonnagecijfer, gaande tot 3000 ton. Italië is bereid, 1800 ton te aanvaarden als grondslag voor de bespreking. HET ANTWOORD VAN DEN ONDERKONING AAN GANDHL De Onderkoning van Britsoh-Indië heeft aan Gandhi op diens ultimatum kort geantwoord. „Ik betreur het", zegt hij, „te moeten vernemen dat gij actie beoogt volgens methoden, die duidelijk schennis van de wet en gevaar voor den openbaren vrede moeten meebrengen". Gandhi wekt tot een algemeene staking op. Ahmedabar, 7 Maart. Na ontvangst van het bericht, dat de Indische leider Patel was gevangen genomen heift Gandhi een beroep op de bevolking gedaan om mor gen algemeen vreedzaam den arbeid te staken als protest tegen de gevangen neming. Patel, een der voornaamste medewer kers van Gandhi en een broer van den wetgevende raad, is gearresteerd, beschul digd van ongehoorzaamheid aan het ver bod van het houden van openbare rede voeringen. Hij is deswege veroordeeld tot 3 maanden gevangenisstraf en boete van 500 roepijen, bij niet betaling te ver vangen door nog drie weken gevangenis straf. DE VLOOTCONFERENTIE EN DE BEZUINIGING OP DE ENGELSCHE VLOOT. Meer kruisers. Verdwijning van linieschepen? De duikbooten. De Times meent, dat op de begrooting van marine de bezuiniging' op de uitga ven nu zoover doorgezet is als met het oog op de functie van de Britsche vloot mogelijk is. De Manchester Guardian maakt de op merking, dat de verschillende wijzigingen van het vroegere Britsche vlootplan ten gevolge hebben, dat Groot-Britannië op het oogenblik geen kruisers in aanbouw heeft. Dat beteekent niet, dat de tegen woordige kruiserssterkte gevaarlijk be perkt is, maar alleen dat de leeftijd van de kruisers aanzienlijk verlengd wordt. Aan den anderen kant echter zeggen de vlootdeskundigen altijd, dat doeltreffende kruisers essentieel zijn voor de Britsche behoeften, terwijl de regeering verklaard heeft dat zij de linieschepen bij overeen komst zou willen afschaffen. De Manchester Guardian meent, dat hier in redeneering en methode een fout schuilt. Groot-Britannië houdt een zwak kere uitrusting van linieschepen aan, wier nut het uiterst twijfelachtig acht, en te zelfder tijd ruprimeert zij een paar kruisers, terwijl kruisers een veel goed- kooper en betere belegging zijn dan linie schepen. Volgens de Manchester schijnt de vlootconferentie in de richting van een overeenkomst te gaan, waardoor de linieschepen verdwijnen zullen en waar bij er slechts twee soorten van kruisers zouden zijn, waarvan de zwakkere voor de linieschepen in de plaats zouden komen. DUITSCHLAND. DR. SCHACHT TREEDT AF ALS PRESIDENT VAN DE RIJKSBANK. Dr. Schacht heeft gisterenmiddag aan de leden van het Centraal bestuur van de Rijksbank meegedeeld dat hij de noodige stappen gedaan heeft om een tusschentijd- sche verbreking van zijn contract te ver krijgen. Als reden heeft hij de regeering meegedeeld dat hij geen mede-verant woordelijkheid wenscht te dragen, ook niet zijdelings, voor de redactie van het protocol van den Haag. Schaoht zal ln functie blijven tot een opvolger gevonden en benoemd ul zijn. OPENING VAN DEN GEREGELDEN VLIEGDIENST BATAVIA—SINGAPORE V.V. Batavia. Een drie-motorig Fokker-vlieg tuig van de K.N.I.L.M. is Dinsdagochtend om 7 uur 15 van het vliegveld Tjililitan vertrokken ter opening van den geregel- den wekelijkschen vliegdienst Batavia— Singapore v.v. Het vliegtuig was geheel volgeboekt, onder de passagiers bevon den zich de adjudant van Gouverneur- Generaal en de directeur van de K.N.LL. M., de .heer Nieuwenhuis. De gouverneur van de Straits Settle- ment3, de heer Clementi, bevond zich on der de talrijke genoodlgden, die de aan komst van het vliegtuig afwachtten op het vliegveld Selatan, waar de gouverneur en de directeur der K.N.LL.M. het woord zouden voeren. 7 slachtoffers. Naar de »N. Rott. Ct.« verneemt is Woensdagmiddag een vliegtuig v. d. C. I. N. A. (Compagnie Internationale de Na- vigation Aeronautique), dat den dienst WeenenKonstantinopel onderhoudt, bij Boedapest verongelukt. Het toestel is in een mist geraakt en moet zijn afgegleden. Toen het ©p den grond viel, vloog het in brand. De 6 inzittenden en de bestuurder zijn in de vlammen omgekomen. Een doode en een zwaar gewonde. Bandoeng, 7 Maart. Een militair vlieg tuig is te Kalidjati in een vrille neerge stort en totaal vernield. De bestuurder, lste luitenant der infanterie J. Hoste, werd zwaar gewond; de infanterist Holle- brand werd gedood. De heer Hoste is per hospitaalvliegtuig naar het militair hos pitaal te Tjimahi vervoerd en daar opge nomen. Hij had een kaakfractuur, beide bovenbeenen waren verbrijzeld en de lin kerbovenarm was gescheurd. VLIEGONGELUK TE PRAAG. Ter gelegenheid van den geboortedag van president Masaryk is Donderdag op den Burg een parade gehouden van het Praagsche garnizoen. Vliegers voerden tegelijk escadrille- vluchten uit. Daarbij1 zijn 2 vliegtuigen tegen elkaar gebotst. De 4 inzittenden zijn omgekomen. ITALIAANSCHE VLIEGER AANGEHOUDEN. Dezer dagen had de Italiaansohe vlie ger Bruno het ongeluk bij een neerdaling met zijn watervliegtuig in de wateren van Korfoe in aanvaring te komen met een bootje, dat omsloeg. Er zaten negen passagiers in het bootje, van wie er vier verdronken. De politie heeft Bruno thans aangehouden. TWINTIG VLIEGTUIGEN VERBRAND. Te Atlanta in Georgië is een vliegtuig- loods met 20 vliegtuigen door brand ver nield. De vlammen breidden zich snel uit, de telefoontoestellen weigerden, terwijl, toen tenslotte de brandweer op het ter rein van den brand aanwezig was, bleek, dat er gebrek aan water was. VLIEGTUIGRAMP. Uit Los Angeles wordt gemeld, dat de overblijfselen van het vliegtuig der Wes- De heer v. d. Heuvel (a.-r.) vraagt verlof voor een interpellatie in verband met de in de laatste weken heviger gewor den landbouwcrisis, inzonderheid in de akkerbouwbedrijven en met name in de veenkoloniale bedrijven, door de sterke daling van de graan-, aardappel- en aard- appelmeeLprijzen. Aan de oxde komt het ontwerp-winkel- sluitingswet De heer Van Rappard (11b.) be strijdt het onltwerp, dat z. i. te diep ingrijpt in de vrijheid van het individu en het rechtsbewustzijn krenkt. Hij wijst op de moeilijkheden, die de middenstand reeds heeft en door deze wet nog grooter zullen worden. De verplichte winkelsluiting ontneemt aan vele winkeliers hun dageljjksch brood. Van liberaal standpunt is een gedwongen winkelsluiting onaanvaardbaar. De heer Van Hellenberg Hu bar (r.-k.) zegt, dat er een oogenblik kan ge weest zijn, waarop een meer algemeen verlangen bestond naar wettelijke winkel sluiting. Echter acht hij den maatregel van groot belang. De heer Snoeck Henkemans (c.-h.) constateert, dat het ontwerp weinig verandering brengt ten aanzien van de avondsluiting. Spr. acht het ontwerp al leen van belang, omdat de Zondagssluiting er aan vastgekoppeld! is. De heer Lingbeek (st. ger.) klaagt dat het ontwerp tweeërlei is, omdat het ook de Zondagsrust regelt. Spr. is niet enthousiast over het ontwerp, dat te veel wil regelen. De heer dr. V os (11b.) meent, dat het ontwerp zeer ongelegen komt, te enge grenzen stelt en gevolgen heeft van anti socialen aard. Ten aanzien van de Joodsche winkeliers wenscht spr. verlof tot verkoop op Zondag tot 8 uur. De heer Drop (s.-d.) betoogt, dat zon der wettelijke-regeling geen bevredigende toestand wordt bereikt. Het ontwerp is niets bijzonders, het reglementeert sleichts den bestaanden toestand- De heer Visser (c. p.) acht een cen trale regeling dezer materie noch ge- wenscht, noch mogelijk, zonder schade- Ten aanzien van de Zondagsrust is het ontwerp een groote teleurstelling. De heer Braat (pl.b.) bestrijdt het ontwerp. Hij vreest clandestiene verkoop na sluitingstijd en meent dat ieder vrij moet zijn in zijn bedrijf. Vergadering van Vrijdag 7 Maart De heer v. d. Heuvel krijgt verlof te interpelleeren over de landbouwcrisis- Deze interpellatie zal worden gehouden op een nader te bepalen dag. Voortgezet worden de algemeene be schouwingen over helt winkelsluiting- ontwerp. De heer Ou dl (v.-d.) meent, dat, wan neer men vrijheid over de heele Linie wil, men vaak de vrijheid van anderen moet beperken. Hij noemt als voorbeeld het bakkersbedrijf. Spr. zet de voordeden uit een van een rijksregeling boven plaatse lijke regelingen. De plaatselijk© verorde ningen loopen te veel uiteen en zouden een doeltreffende Zondagsluiting verhin deren. De heer Van Dis (st ger.) bestrijdt het ontwerp. Alleen als de Zondagssluiting inderdaad zonder uitzonderingen werd doorgevoerd, zou spr. over alle bezwaren heen stappen- De heer Van Wijnbergen (r.-k.) is voorstander van het ontwerp. De heer Schokking (c.-h.) vraagt zich af, of het een gelukkige gedachte Is geweest de winkelsluiting in de week en de Zondagssluiting dn één ontwerp op te nemen. Wat echter de Zondagisslultlng betreft, hoewel spr. zoo krachtig mogelijk ook den socialen kant van de Zondagsrust zou willen verdedigen, voor hem staat voorop de bevordering van de Zondags rust in het belang van het godsdienstige leven. De minister aan het woord. De Minister ziet den winkelstand zooals de gemeenschap der natiën, ieder wantrouwt den ander, en nu wil deze wet de reden voor diit wantrouwen wegnemen. De minister ziet ook niet voorbij, dat zijn ontwerp voor een aantal marginale klein bedrijven fnuikend kan zijn. Dat vindt hfl heelemaal niet erg. Integendeel, hij hoopt op bijkomstige winst, in den vorm van afslachting van kleine bedrijfjes en van verwijdering uit het bedrijf van de ge huwde vrouw als winkelbediende, en nog een paar van dergelijke fraaiigheden. De voornaamste politieke beteekenls van dit betoog ligt in de omstandigheid, dat de minister eenerzijds afwijst het so^ cialigtdsche amendement, dat ar. 2 van die Zondagswet wil laten vervallen, anderzijds i stelling kiest tegen de pogingen, de be perking van den Zondagverkoop zich nog verder te doen uitstrekken dan de wet doet. In een rede, die hem nogal eens gele genheid bood tot geestigheden ten koste van anderen, heeft minister Verschuur te verstaan gegeven, dat de beteekenis van de wet voor hem ligt in de combinatie van de verzekering der Zondagsrust met de mataregalen, dis da vrijheid van het be-

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1930 | | pagina 9