T
ESONA
TWEEDE EN LAATSTE BLAD
STADSNIEUWS
GEMENGD NIEUWS
Chocoladefabriek Erve H. de Jong
te Wormerveer afgebrand.
VAN DINSDAG II MAART 1930
GOUDEN BRUILOFT.
Typeerend ls het gemis van de namen
Yf® de beeldhouwers en architecten van
^en tijd. Van de beeldhouwers van de
'Heksohe scholen kent men er velen,
maar van de Middeleeuwsche kunstenaars
niet.
De kunstenaar, tijdens, de Renairtsance
naar Italië getrokken, kwam daar onder
den indruk der schoonheid van de Griek-
de meest regelmatige en vlugste
dienst op ALKMAAR en A'OAM.
Zondagmiddag om vijf nar
voor het laatst op de Buitenhaven
gezien.
t
MIST.
RoMnon.
Ernstige aanrijding.
TAPTOE.
Hedenavond bij gunstig weer taptoe.
Gisteren -werd in het gedeelte van de
Spoorstraat, tussohen de Hoogstraat en
Koningstraat, druk gevlagd ter ©ere van
liet gouden bruiloftsvaar Graaf.
DE INDISCHE MAIL.
De speciale trein met post en passa
giers, in aansluiting op het stoomschip
„Prins der Nederlanden" van de stoom
vaartmaatschappij Nederland, zal Vrij
dagmorgen 14 Mrt. te 11 u. 10 van Genua
vertrekken. Aankomst Zaterdagmorgen
15 Maart om 9 u. 50 Amsterdam (O.S.).
VOOR HET HELDEN DER ZEE-FONDS
Door een onbekenden gever Is bij de
Rotterdamsche Bankvereenlging alhier
een bedrag van 220 gestort ten behoeve
van het Helden der Zee-fonds „Dorus
Rijkers", aan welken milden gever
uamsns het Fonds dank wordt betuigd.
NOORDER KUNSTKRING.
Gisterenavond werd in de Ambaohte-
•ohool door den voorzitter van den Noor-
Ier Kunstkring, den heer Pinkhof, een
ezlng gehouden over „Hellenisme en
lothiek".
Er waren maar weinig belangstellenden,
loch zij, hebben een zeer Interessanten
ivond gehad, en degenen die er niet
varen, zullen er wel spijt van hebben dat
ij niet gekomen waren, hetzij door het
ileohte weer of door iets anders.
Ongelukkigerwijs raakte de projectie-
antaarn defeot, zoodat het aanschouwe-
ijk gedeelte wat in het water viel, het
verd echter ondervangen door het laten
jirculeeren van boeken met afbeeldingen.
De promotor van den Kunstkring, de
ïeer Steenman, opende de vergadering,
vaarna de heer Pinkhof het woord ver-
creeg. Spr. berijdt hedenavond zijn stok
paardje, het Hellenisme, en gebruikt de
Gothiek, om dat stokpaardje beter uit te
aten komen. Hij zal trachten de schoon-
ieid van de Grieksohe kunst zooveel mo-
jelijk objectief te belichten.
Wanneer men Iets schoon vindt, zijn er
verschillende maatstaven aan te leggen,
literlljk en Innerlijk. Het eerste spreekt
.neer tot het groote publiek, bij het tweede
is meer inzicht noodig om de schoonheid
te waardeeren, en bij de Grieksche kunst
heeft men dat inzicht niet noodig, bij de
Gothiek wel. De Grieksohe kunst beperkt
zich tot het uiterlijke, de lichamelijke
schoonheid, terwijl voor het innerlijke
van de kunst de geest het hoogste ls. De
Grieksche cultuur, waarvan men eigenlijk
spreken moest, is gebaseerd op lichame
lijke schoonheid.
De kunstenaars in dien tijd, evenaard
den de werkelijkheid. Men had toen ook
volmaakte voorbeelden te over, doch het
gemis aan eenig geestelijk leven bij1 die
menschen, weerspiegelde zich in deze
beelden. De kunst van dien tijd heeft ech
ter niet door kunnen dringen tot de
psyche van den mensch; zij1 zijn niet ver
der gekomen dan tot groote uiterlijke
schoonheid.
Wanneer men de beelden ziet, die uit
die dagen zijn overgegaan, dan wordt men
getroffen door de volmaakte lichamelijke
vormen, echter ook door het pemis aan
uiting van innerlijk leven of gemoedsaan
doeningen.
Bij de Laocoongroep ziet men Wel de
angst, doch deze is teweeggebracht door
zeer sterke middelen, het innerlijke ont
breekt echter nog.
Een heel andere periode, was die der
Middeleeuwen. In die donkere tijden
brandde er een heel groot llbht. In die
tijden kon men cultuur vinden, zooals er
nooit meer gevonden ls. Ondanks de groo
te standen oontrasten die toen he ©rechten,
oracht men toen werken tot stand, die nu
niet meer mogelijk zijn, wij denken slechts
aan de Notre Dame de Paris en de kathe
draal te Reims.
Hun doel was het om Iets sohoons te
maken om den analphabeet Iets te leeren
van den Bijbel, de naam was voor hen bij
zaak. D© lijfeigene kon er ook van ge
nieten, ook al kon hij niet lezen. Een al
geheele negatie van persoonlijkheid, di
men bij de Grieken niet aantreft. led
beeld, ieder onderdeel ia even fijn doo,
voeld. Men heeft wel eens gezegd, «at
sommige Gothische beelden leelijk war
maar ondanks die leelijkheid, in het o
van den leek, zijn zij van grooter sohtAon-
neid, dan de Grieksche beelden. Hiey'vnn
Jran men niet zeggen dat zij voor het/ oog
Iseiijk zijn, maar het is het innerlijke
■waar het op aan komt.
Iijke schoonheid, te bespeuren, men denke
slechts aam de sohoonheidswedstrijden en
als we hieraan onze aandacht besteden,
dan sohrikken we wel even van zoo'n
geestlooze lichamelijkheid.
Hierna hield de heer Pinkhof nog een
uitvoerige beschouwing over het lesgeven i
in Grieksch en Latijn op onze gymnasia: I
met de voor- en nadeelen daaraan verbon
den, waarna nog aangename discussies
onder-de aanwezigen omtrent het gehoor
de ontstonden.
Het was een zeer prettige en leerzame
avond. Het is wel eeoi gewichtig woord
kunstgeschiedenis, maar als ze op zoo'n
onderhoudende manier wordt voorgedra
gen als gisterenavond, dan vergeet men
dat, en wij kunnen alleen maar hopen,
dat in de toekomst nog meerdere derge
lijke lezingen worden gehouden.
De heer Steenman sloot met een woord
van dank de bijeenkomst.
„HET SPINNEWIEL".
Men schrijft ons:
Zaterdag 8 Maart gal de tooneelves-
eeniging „Excelsior" haar laatste uit
voering van dit seizoen in Casino.
De zaal was goed bezet en met volle aan
dacht werd geluisterd naar het tooneel-
spel van G. W. J. Stoutenbeek „Het
Spinnewiel", dat dien avond ten tooneele
werd gebracht.
De sociale inhoud van het stuk werd
door de spelers en speelsters heel goed
naar voren gebracht.
Vooral de conservatieve mevrouw Hout
man en haar zoon Willem, di® van de ver
zoeken der arbeiders, om eenig loon meer,
niets wilden weten, speelden uitstekend.
Ook Nanny, die als wee», met typen ln
haar onderhoud voorzag, speelde goed.
De leden van „Excelsior" hebben hun
aart gedaan, oim d® «trekking van het
stuk goed uit te laten komen, wat hun ook
uitstekend ls gelukt. Als het doek voor
liet laatst zakt- hebben zdj dan ook esa
daverendi applaus ln ontvangst te nemen
Excelsior heeft dien avond getoond, dat
zij over goed» kraakten beschikt.
Isidoor (Jan van Ees), Gommaer, broeder
van den pastoor en Leontientje's vader
(Piet Bron), enz. Het stuk bestaat uit 3
bedrijven (8 tafereelen) en speelt in een
Vlaamsch stadje.
Het gelijktijdig optreden van den heer
en mevr. Van der Lugt Melsert is een
groote bizonderheid! die door het Helder-
sche publiek wel op prijs mag worden ge
steld. Ook voor niet-abonné's zijn voor
deze voorstelling kaarten beschikbaar.
Wij verwijzen vprder naai de adverten
tie in dit nummer en herinneren eraan dat
de plaatsbespreking o.s. Zaterdag plaats
heeft
MEISJE VERDRONKEN?
Sedert Zondagmiddag vijf uur wordt
vermist de vierjarige Marietje Ambriola,
wonende in de Stakmanbossestraat, al
hier. Het meisje is het laatst gezien aan
de Buitenhaven, voor het verliohtings-
vaartuig „Amsterdam", waarop haar va
der stoker te. Het kindje zou oen bezoek
brengen aan haar rader, die Zondagmid
dag de wacht had. Vermoedelijk in zij van
de loopplank gevallen en in de haven
verdronken.
Wij vernemen dat het meisje ook heden
morgen nog niet gevonden wan.
JUBTLEUMVOORtTELLEN»
WHJLY DERBY.
Omtrent dezen avond kannen wij nog
meedeelert, dat de jubilaris Woensdag
avond te half 8 van hotel „Bellevue" door
het comité per auto zal worden1 afgehaald
en begeleid door het Sted. Muziekkorps,
'angs Spoorstraat, Koningstraat, Kanaal'
weg naar „Casino" wordt gebracht. In den
loop van den avond zal de huldiging plaats
vinden' en na afloop der voorstelling zal
men nog een uurtje gezellig kunnen sa
menzijn met Wily D'erby en voor de lief
hebbers de gelegenheid worden geboden
een dansje te maken.
Met deze voorstelling zal onze gevierde
humorist zijn nieuwst» liedjes en bekende
..Schlagers" brengen, -terwijl ook liedje»
op verzoek worden gezongen; dit alles af
gewisseld door het optreden van zijn ge
zelschap. Het zal zeer zeker dezen popu-
lairen artist in ons Den Helder niet aan
belangstelling ontbreken.
INSTITUUT VOOR
ARBEIDERSONTWIKKELING.
Een mooie toeneel voorstelling.
Den leden van het Instituut voor Arbei
dersontwikkeling wacht a.s, Vrijdag een
mooie toneeluitvoering. Opgevoerd wordt
namelijk door het Gezelschap „Groot
VolkstooneeP' Maxim Górki's „Nacht-
asyl". In dit vierbedrtjvig© tooneelspel, dat
zich afspeelt in een slaapstee, werken o.a.
mee Herman Bouber als Kostylof, de
slaapsteehouder, Aaf Bouber als Wassili-
ea, zijn vrouw, Anny Verhulst als Natasja,
de schoonzuster. Een groot aantal perso
nen treden op als siaapgasten, waaronder
Jan Lemaire, August Kiehl, E. Erfmann,
Ben Groeneveld, II. K. Teune, Mien Erf
mann, Johan Elsensohn, F. Bigot, e.a.
Aangrijpend zi,jh vaak de tooneolen die
Gorki in dit stuk ontwikkelt; ln adem-
looze spanning volgen wij het spel en wij
krijgen een scherp beeld van de ontzag
lijke ellende die in deze wereld der ver
worpenen, zwervers, pauper» en paria's
der maatschappij, heerscht.
De (verhoogde) entróeprfls bedraagt
thans aan De zaal 1.25 per persoon; voor
een dergcUÜk gezelschap en een dergelijk
stuk een uiterst geringe prijs, zooals ieder,
die eeni^en kijk op deze dingen heeft, zal
beamen. Gerekend wordt dan ook op een
volle za»a' daar alleen een groot bezoek
het tocheelgezelsohap, van andere voor
stellingen hier ter stede bij velen wèl be-
kendTTeenigszins schadeloos kan stellen
voor <Ae moeite en kosten.
Iu (ons nummer van Donderdag zullen
wjj jiiog eenige bizonderheden omtrent de
uitv</>ei'ing mededeelen.
sche kunst en verloor zijn innerlij k. Het
Hellenisme is steeds de vijand vi in den
geest geweest, het wil den geest <iooden
en op bepaalde tijden te een oplevh xg van
het Hellenisme te bespeuren. Op het
oogenblik ls er weer zoo'n vlaag vt in Hel
lenisme, een overwinning van d» Li ckA-tne-
VEERDE ABONNEMENTS-
V OORSTELLIN G.
„LeontDentjo" door d« N. V.
VereenJgd Kott.-Hofstad-tooneel.
„Leontlentje" te de tragische heldin van
Felix Timmermans' roman „De Pastoor
uit den Bloeyenden wijngaard" en „Leon-
tientje" is de titel van het naar dezen
roman bewerkte tooneelstuk dat bier a.8.
Woensdag 19 dezer wordt opgevoerd door
het Rotterdamsch-Hofstad-tooneeL
Het is het verhaal van den strijd tus-
schen de liefde Gods en do menscheljjke
liefde door den schrijver uitgebeeld in de
éénvoudige, maar edele en diepgeloovlge
Leontientje die haar innige genegenheid
tot Isidoor, den zoo eerlijk zoekenden jon
geling naar geloof en waarheid opoffert,
omdat Isidoor niet evenals zij Katho
liek is hooh wil worden. Aan deze liefdes
pijn sterft ten slotte Leontientje.
Hoofdrollen In dit stuk, dat eea der
successtukken van v. d. Lugt Melsert is,
zjjn in handen van Cor van der Lugt Mel
sert (pastoor Benedict Serneels), Leon
tientje (Annla van der Lugt-M»ls«rt),
ADVIESCOMMISSIE VOOR
BOUWONTWERPEN.
jHarwerrsIag. Krijgen, ws Mer
geen plaateeUJP» keuringscom
missie?
Wij ontviDgen het verslag over de
jaren 1927 en 1928 van de Advieseom-
missie dar Noord-Hollandaehe Gemeen
ten voor bouwontwerpen en uitbreidings
plannen.
Na een inleiding over de samenstelling
van de eommissie, waaruit blijkt, dat
naar veelzijdigheid is gestreefd, deelt
het bestuur mede, dat de eommissie ge
meend «heeft, dat meer propaganda ge
maakt moet worden. Met de hulp van
het Departement van O. K. en W. gaf
zij voor het eerst in 1926 voor dit doel
een geïllustreerd jaarverslag uit.
Aan het tweede jaarverslag entleeiien
wij het volgende
Het aantal gekeurde plannen versshllt
in 1927 weinig van dit in 1926, hetgeen
zijn oorzaak vindt in het feit, dat Naar
den, voor welke gemeente de sommissie
voordien alle plannen keurde, overging
tot het instellen van een gemeentelijke
schoonheidscommissie.
Naar aanleiding hiervan schrijft het
bestuur: »Wij zijn van meening, dat be
oordeeling van bouwplannen ter plaatse
yoorkeur verdient, 200 daartoe volkomen
bevoegdeu er mede worden belast en
verheugen ons daarom in deze ontwik
kelingsgang.*
Laat het Heldersche Gemeentebestuur
deze uitspraak eens ter harte nemen, wij
wordén dan misschien gevrijwaard voor
verdere verknoeiing van ons nieuwe
stadsgedeelte en krijgen niet van die
vreemdsoortige oplossingen als op het
oogenblik in de v. Speijkstraat, waar
tegen de banar.enrijperij eenvoudig een
half bouwblok wordt gebouwd in een
stijl absoluut afwijkend van een domi-
neerend gebouw als de bananenrijperij.
Het verslag deelt verder mede, dat
een afzonderlijke overeenkomst werd
afgesloten met de gemeente Bergen.
Daar houdt een architect van het bureau
met het gemeentebestuur en de bouw-
aanvragers en hun gemachtigden den
eersten Woensdag van elke maand van
9.8011 uur zitting ten raadhuize van
Bergen. Ook aanbevelenswaardig voor
Den Helder.
Een afzonderlijke overeenkomst werd
eveneens aangegaan met het Staatsboseh-
beheer voor het adviseeren over de bouw
en bebouwingsplannen.
Van de zijde van de door Gedeputeerde
Staten van Noord-Holland ingestelde
vaste Commissie voor uitbreidingsplannen
in Noord-Holland werd het werk der
Commissie gepropageerd in de door haar
samengestelden leiddraad bij samenstel
ling van uitbreidingsplannen.
Tevens werd een poging gedaan om
ook te adviseerem voor woningen gebouwd
met rijjkssteun ingevolge de landarbei-
derswet. De Minister van Financiën
weigerde echter het verzoek.
Het totaal voor de provincie blijkt in
1927 308 plannen te hebben bedragen,
waarbij rekening moet worden gehouden
met 26 door het bureau van «Hoemaehut*
behandelde plannen.
Verder vestigt de commissie er de
aandacht op, dat het aantal plannen,
waarvoor een wijzingsontwerp gemaakt
wordt, door de jaren heen vrijwel stand
vastig blijft. Procentsgewijs daalt dus
deze eategorle sterk door de stijging van
het totaal, wat een gunstig verschijnsel is.
Uit het overzicht van de behandelde
plannen, ingedeeld naar hun herkomst,
dijkt dat Den Helder in 1925 7, 1926
3,1927 10,1928 56 plannen ter advies naar
do commissie zond.
Verder zijn aan dit verslag toegevoegd
een 16tal afbeeldingen van ingekomen en
gewijzigde ontwerpen, waaruit blijkt dat
de eommissie goed werk doet en veel
wat uit een oogpunt van welstand aan
stoot kan geven, tracht te verhinderen.
Ondoordringbaar voor het oog lag de
mist, als een dikke donzige vacht, op zee
en land.
De ^nistsirene aan het Hoofd liet, in
regelmatig tempo, z'n klaag'lijk onwellui
dend geroep hooren, tot steun voor de
zeevarenden en tot lichte ergernis der
omwonenden.
Het veld, waar luide klinkt het „draagt
elkander» lasten" i» nog onbegrensd en
wanneer wij allen slecht» een tipje te pak
ken zouden krijgen van dien zoo dwin-
genden levenseiscfa dan zou ieders juk
nog lang niet van de schouders zijn ge
nomen. En ofschoon we de strekking van
dat aloude woord duidelijk begrijpen, hoe
weinig vermogen we er naar te handelen.
Het woord zou als lichtreclame moeten
staan op elk openbaar gebouw en mis
schien zou het dan langzamerhand als een
brandmerk gegrift worden in ons hart
De mist week niet en belette onzen ge-
achtskring zich te verruimen, zoodat we
de dingen niet goed konden onderschei
den en we opgesloten bleven in ons eigen
afgesloten kringetje.
Vele geluiden drongen tot on» door en
aan de welbekende klanken kon worden
afgeleid waarvan ze afkomstig waren en
het is merkwaardig op hoe grooten af
stand die klanken' b$ mist hoorbaar zijn.
De van damp bezwangerde lucht draagt
de geluiden- veel wijder dan onder andere
wee rsomstandigheden.
Het is of in den mist alle» veel luider
roept en dat de dingen en de wezens, die
n de ondoordringbare damp zich ver
laten gevoelen, behoefte hebben aan de
onzichtbare wereld rondom hen acte de
présence te gewen. Hun verlatenheid
wordt daardoor minder gevoeld- en ze
weten daardoor deel te hebben aan het
groote heelal.
De lichte vorst had boomc-n en draden,
gra» en planten, bruggen en steigers met
een witte poelerlaag beze*, die als een
rein, ragfijn geweven kleed, alle» scheen
te bedekken en te beschermen.
Vage gedaanten doemden uit den mist
op, passeerden je als een duidelijk beeld
en werden dan weer opgeslokt in de on
eindigheid van dedampzee.
Eiken dag staat de wind uit het oosten
en zuidoosten en brengt ons ook haast
eiken dag de klamme damp, die als oen
somber kleed ligt over aarde en zee.
Maar zooals onze voorvaderen zeiden,
dat het welhaast over zou gaan, zoo zal
ook de mist vervagen ©n plaats moeten
maken voor een ander en een misschien
blijder aspect en- het zal welhaast over
gaan.
Dan zullen de westenwinden zegevieren
over die uit het -oosten en zullen uit de
wolkgevaarten de regenbuien worden
neergezwiept, di© het aardrijk moeten
drenken, opdat de gronden levenssap ont
vangen, waaruit straks, in weligen over
vloed, de gewassen kunnen groeien en
bloeien.
Want we naderen, gelukkig, den eer
sten lentedag en „de nieuwe geboorte"
neemt een aanvang. Zonder wee gaat dat
niet, dat weten we, en vele stormen,
hagel- en sneeuwbuien zullen door den
wintergod nog worden uitgezonden, die
beschouwd kunnen worden als laatste nij
dige uitvallen van een monster, dat weet
zijn ondergang nabij te zijn.
Etn al» de lente hoogtij' viert en de wel
daden rond zich strooit dan zullen de
scherp© kanten van hetgeen de winter had
hoekig en hard gemaakt, weer worden
weggeslopen en alles zal vroolijker en
blijder zien, zoodat de felheid van het
woord: „draagt elkanders lasten" zal wor
den getemperd en de kracht ervan zal
vervagen.
Totdat de mist weer zal optreden en
uit het ondoordringbaar grauw luider de
klanken om hulp weer zullen opklinken
en ons behoeden voor het zelfgenoegzaam
indutten.
Binnenland
Een bestuurder van de Goolsehe tram
zag Zaterdagavond half negen in het
schijnsel van zijn zoeklicht een man op
den weg liggen tusschen Naarden en de
Hakkelaarebrug. Terzijde lag een fiettf.
Hij waarschuwde twee motorrijders, en
met behulp van omwonenden is de man
naar dr. Keyzer te Naarden gebracht. Deze
constateerde een hersenschudding en liet
den man naar de Majellastiohting over
brengen. Door middel van een S.O.S.-be
richt heeft de Naardensche politie de iden
titeit van den man kunnen vaststellen: het
was de 20-jarige V. Hepp, uit Harderwijk,
die per fiets naar Amsterdam was ver
trokken om zijn ouders te bezoeken. Hij
zal vermoedelijk door een auto zijn aan
gereden. Zijn toestand liet weinig hoop.
Nader meldt men uit Naarden:
Bij een verhoor, dat de Naarder politie
laat op den avond den wagenbestuurder
heeft afgenomen, kwam aan het licht, dat
deze zelf den fietser heeft aangereden. BQ
verklaard© nu, dat hij door de verblinden
de lichten van twee auto's, die uit de
richting van Amsterdam kwamen, geen
voldoend© uitzicht meer op den weg bad.
Hij zag wel een fietser op 25 meter af
stand voor hem uit rijden, vlak langs de
rails doch daar hij een vaart had van c.a.
30 kilometer kon hij niet tijdig moer
stoppen. Zelf» de conducteur van den
wagen was van meening, dat de aanrij
ding door een auto was geschied.
Later wordt gemeld:
De 20-jarige Valentijn Hepp (een zoon
van prol Hepp te Amsterdam) is na
eenige uren overleden. Als doodsoorzaak
is fractuur van de schedelbasis vastge
steld.
VECHTPARTIJ Tl BERGEN OP ZOOM
Eenige woonwagenbewoner# te Bergen
op Zoom kregen Zaterdagavond twist
toen zij: zich in een café in de Hofstraat
waren. JDe ruzie liep zoo hoog, dat men
B. R. uitnoodigde mede naar buiten te
gaan om aldaar de vechtpartij voort te
zetten. Toen R. naar buiten wilde gaan,
werd hij' onverhoeds aangevallen en met
een mes in het onderlichaam gestoken.
De dader wist te ontkomen. R. is in era-
stigen toestand naar het gasthui» ver
voerd.
Om half twaalf te nabij Tholen de dader
A. M. aangehouden en naar het politie
bureau te Bergen op Zoom overgebracht
Men heeft het mes, dat nog in de wonde
van R. stak na heel veel moeite kunnen
verwijderen.
De schade bedraagt ongeveer een millioen gulden. 160 arbeider»
met ontslag bedreigd.
Zondagnacht heeft te Wormerveer een
geweldige fabrieksbrand gewoed, die de
bekende Cacao- en Chocoladefabriek van
de Erven H. de Jong bijna geheel heeft
verwoest
Omstreek» half vijf werd de brand ont
dekt in de maalderij, waar de vlammen
gretig voedsel vonden in.de aanwezige
grondstoffen. In minder dan geen lijd
sloeg het vuur over naar de belendende
fabrieksgebouwen. De geheele fabriek,
lang» de Zaan gelegen, waa weldra een
vuurzee.
Da brandweer werkt roet veer
tig stralen.
De Inmiddels gealarmeerde plaatselijke
brandweer was spoedig ter plaatse, doch
bleek niet bij machte te zijn het vuur te
blusschen. Onmiddellijk werd dan ook de
hulp der omliggende gemeenten ingeroe
pen, met het gevolg, dat binnen korten
tijd 18 brandspuiten met een veertigtal
stralen groote watermassa'# in het vuur
wierpen. De volledige Wormerveersche
brandweer, bestaande uit vijf motorspui
ten en één stoomspuit wa» gemobiliseerd.
Voort» waren aanwezig uit Zaandam drie
spuiten, waarvan één drijvende.
De overige spuiten kwamen uit Wor-
mer. Krommenie, Zaandijk en Koog aan
de Zaan, terwijl mede de betrokken fabriek
en Westzaan'» Koninklijke Fabrieken hun
•puiten in werking hadden gebracht.
Helaas viel aan behoud der fabriek niet
te denken. Met donderend geraas hoorde
men telkens gebouwen' instorten en
machine» naar beneden vallen, terwijl nu
en dan explosies werden waargenomen.
Nadat de brand om vijf uur op zijn felst
was, begon het vuur tegen zes uur in
hevigheid af té nemen. Korten tijd daar
na had men de vlammenzee bedwongen.
Urenlang stegen echter nog groote rook
wolken omhoog en werkten de brand
weren nog met volle kracht Een groote
menigte waa op de been om het blus-
schingswerk gade te slaan.
De Schade.
Het gebruikte lettertype kan ©n« niet
bekoren, de hoofdletters springen al»
xwarte punten onrustig uit den tekst.
De geleden sehade te buitengewoon
hoog en kan bijna op 1 millioen gulden
worden geschat Alleen aan cacaoboter
ging een bedrag van ruim 160.600 gulden
verloren. Van de geheele fabriek, waar
toe behoorde een vijftal kapitale gebou
wen, waarvan sommige vier of meeir ver
diepingen hoog, bleef niets anders over
dan de machinekamer, de fondantfabriek
en de kistenfabriek, beneven» ©en paar
klein© pakhuizen. Verzekering op beurs-
polis dekt de schade. De oorzaak van den
brand is thans nog onbekend.
Op de fabriek waren ongeveer 160 per
sonen werkzaam.
Dreiteende nlfbrsStBhg.
Nader meldt men:
De brand werd om kwart voor vflf ont
dekt door den opzichter Slot, die naast de
fabriek woont. Er was Zaterdagavond tót
half elf in de fabriek geworkt. Zater
dagnacht om drie uur wa» door den waker
Van Zeelt nog een ronde gedaan. Hij had
toen niet» bemerkt
De vonkenregen over de Zaan, die hier
ter plaatse zeer breed te, was zoo groot
dat een oogenblik gevaar dreigde voor d#
oliefabriek „De Mol". De biandweer had
daar reeds een slang uitgelegd om zoo
noodig dadelijk op te kunnen treden. De
panden „De Zaanstroom", Afrika", „Zuid-
Amerika" en „Noord-Amerika" zijn ge
heel uitgebrand. Het pand „West-Indlë"
kreeg boven brand- en beneden water
schade. De z.g. branderij en het pand „Su
riname", die achter bovengenoemde pan
den liggen, bleven behouden. Daarvoor
werd een staaldraad over den nok van
het uitgebrande huis gebracht en aan den
anderen kant vastgemaakt aan de stoom
boot „Meppel T'. Deze trok toen aan en
met donderend' geweld kwam de voorgevel
van dit oudste deel van de fabriek naar
beneden.
De weg, het z.g. Noordeinde, waaraan
de fabrieksgebouwen staan, is de hoofd
weg van Zaandam naar Alkmaar. Het
verkeer was geheel gestremd. Het door
gaand verkeer werd over Krommenie ge
leid. De bewoners van Wormerveer zelf
werden zoo noodig met bootjes over de
Zaan gebracht
Om 10 uur rukten de verschillende
brandweren van de omliggende gemeen
ten in en bleef alleen de brandweer van
Womerveer aakter voor de nablussching.
