MAATORDERS
BUITENAF
HERMAN NYPELS
STER-TABAK
Derde Blad.
WIST U
BINNENLAND.
urr de a d. a. p.
WEST-INDIË
00ST-INDIË.
BUITENLAND.
Het optreden van Gandhi.
VAN ZATERDAG 15 MAART 1930
EEN OFFICIEUZE TEGENSPRAAK.
Prinses Julfana ion niet naar
IntHB gaan.
Het HaagBche Corr. Bureau meldt:
Naar wij uit beste bron vernemen zijn
alle geruchten als zou Prinses Juliana
eerlang een reis naar Ned.-Indië onder
nemen, volkomen uit de lucht gegrepen,
grepen.
CENTRALE BOND VAN NEDERL.
POST-, TELEGRAAF- EN
TELEFOONPERSONEEL.
Het aantal leden, aangesloten bij den
Oentralen bond van NederL Po^, Tele
graaf- en Telefoonpersoneel (C.B.P.T.T.)
heeft in den afgeloopen week de 7500
overschreden.
RECHERCHEUR DE JONG.
Op vragen van het Tweede Kamerlid F.
Vos betreffende de plaatsing van den
Rijksrechercheur De Jong bij de pascon:
trole te Hoek van Holland, heeft de minis
ter van justitie geantwoord:
De ondergeteekende heeft de overtui
ging, en bezit daarin voldoende waarbor
gen, dat de bedoelde post door den be
trokkene naar eisch zal worden waarge
nomen. Hij moge verwijzen naar hetgeen
hij over deze aangelegenheid bij de behan
deling der begrooting in de Eerste Kamer
in antwoord aan den heer Hermans heeft
gezegd.
Een nieuwe onderwljs-commissie.
In de jongste vergadering van het par
tij-bestuur der S.D.A.P. is, blijkens bericht
in Het Volk, besloten tot het instellen van
een nieuwe onderwijs-oommissie. Aan
deze oommissie zal opdracht worden ge
geven een advies uit te brengen over de
volgende vragen:
le. Welke veranderingen moeten wor
den gebracht in de toepassing van het
grondwettelijk beginsel der gelijkstelling
op het gebied van het lager onderwijs?
2e. In hoeverre moet het beginsel van
de gelijkstelling van openbaar en bijzon
der onderwijs, dat voor het L. O. in de
Grondwet is aanvaard, ook toegepast wor
den op andere onderwijsgebieden: voor
bereidend onderwijs, vervolgonderwijs,
middelbaar en gymnastiekonderwijs, nij
verheidsonderwijs, handelsonderwijs, hoo-
ger onderwijs?
Met bestuur van het NederL Verbond
van Vakvereenigingen zal overleg ge
pleegd worden over de samenstelling van
deze commissie.
DE ZENDTIJD-VERDEELING.
Het advies van den Radioraad
aan den minister van Waterstaat
Gelijk men weet, heeft de minister van
Waterstaat, mr. Reymer, in de vergade
ring der Eerste Kamer van j.1. Woensdag
medegedeeld, dat het advies van den
Radioraad in zake de zendtijd-verdeeling,
hem Vrijdag J.1. bereikt heeft.
Van wel-ingelichte zijde vernemen wij,
dat dit advies hierop neerkomt.
Voorgesteld wordt over de beide zen
ders (Hilversum en Huizen) per week
te geven
aan de V.A.R.A., K.K.O. en N.C.R.V.
18 procent;
aan de A.V.R.O. 20 procent
aan de bijzondere omroepvereenigingen
6 procent.
Voorts zal 15 procent bestemd zijn
voor de uitzending van een algemeen
programma (éveneens over beide zen
ders), echter met dien verstande, dat
iedere week een andere omroepvereeni-
glng dit programma zal uitzenden.
Ditmaal ls het advies van den Radio
raad éénstemmig geweest.
Naar men zich herinneren zal, heeft
de minister dezer dagen in de Mem. van
Antwoord aan de Eerste Kamer verklaard,
dat een regeling van den zendtijd zéér
■poedig te wachten is.
DE DEMPING VAN HET ROKIN.
De stemmen staken met 2222.
Donderdagavond had in den Amster-
damschen raad de stemming plaats om
trent het Rokin-vraagstuk.
Allereerst kwam aan de orde een motie
van den heer Rutgers (v.b.) waarin wordt
uitgesproken, dat in het Rokln-vjaagstuk
zonder voorafgaande, behoorlijke" voor
bereiding, geen beslissing kan worden
genomen en B. en W. worden uitgenoo-
dlgd met uitgewerkte ptlannen te komen,
één met behoud en één met demping van
water.
Deze motie werd verworpen met 89
tegen 5 stemmen.
Daarna kwam in «temming het voor-
stel-Ter Haar om over te gaan tot dem
ping v®n het Rokin van Dam tot Spui.
Over dit voorstel staakten de «temmen
(22 tegen 22).
Dr. Vos bleek niet aanwezig te zijn.
Nauwelijks had de voorzitter echter den
uitslag der stemming bekend gemaakt of
het raadslid kwam, onder daverend ge
lach, binnen.
Een nieuwe stemming moet dus plaats
hebben in een volgende vergadering. De
raadsvergadering werd voor vijf minuten
geschorst. Daarna deelde de voorzitter
mede, dat de overige stemmingen ook
worden aangehouden tot een 'volgende
vergadering.
MOBILISATIE-SLACHTOFFERS.
De Commissie van Onderzoek inzake de
Wet yan 18 Mei 1927 heeft zich met een
schrijven tot het bestuur van den Bond
van Mobilisatie-Invaliden en van hunne
nabestaanden gewend, waarin o.m. ver
zocht werd een met redenen omkleed voor
stel, betreffend^ de verbeteringen, welke
naar het oordeel van het bestuur van den
Bond, in de Wet van 18 Mei 1927 dienen
te worden aangebracht, te doen.
Het bestuur heeft hierop geantwoord,
i dat er moet toornen een wét, waarbij af
doende wordt geregeld:
le. een versterkte rechtspositie der mo
bilisatie-invaliden en hunne nabe
staanden;
2a een' redélijtoe schadeloosstelling van
niet-gepensioneerde, zoowel als van.
onvoldoend gepensioneerde mobilisa
tie-invaliden en' 'hunne nabestaanden,
in den vorm van een toereikenden en
waar noodig, levenslangen finan-
cdeelen steun, waaraan elk karakter
van bedeeling is ontnomen en' zóó, dat
zij overeenkomstig hun maatschappe
lijke positie behoorlijk kunnen leven,
8 e. dezen steun te verkenen met terug
werkende kracht, tot op den datum
van ontslag uit den militairen dienst,
onder aftrek van den sindsdien geno
ten rijkssteun;
4e. eene vergoeding van noodzakelijk ge
maakte onkosten voor verpleging in
ziekenhuizen, dokters- en apothekers-
rekeningen enz., alsmede een alge-
heele teruggave van vla het Burger
lijk Armbestuur door de gemeente
verstrekte ondersteuning;
5e. de samenstelling van een Commissie
van uitvoerin? ein Beroep, beide com-
missiën bestaande uit 5 leden, waar
van twee aan te wijzen door de regee
ring en twee door onzen Bond, welke
vier personen samen een vijfden per
soon als voorzitter aanwijzen.
DOELTREFFENDE BESTRIJDING
VAN DEN BASTAARDSATIJN-
VLINDER.
Scholieren leveren te Harder
wijk 86.000 nesten met 11 mlllloen
rupsen In.
Donderdag werd te Harderwijk door
een 100-tal leerlingen van de hoogste klas
sen der bijzondere en openbare scholen
onder leiding van den Burgemeester van
Harderwijk een tocht gemaakt naar de
bossohen ter verdelging van de nesten
van de bastaardsatijnrups, die in deze
streek het houtgewas bedreigt.
De jacht bleek een enorm succes, niet
minder dan 86.000 nesten, bevattend on
geveer 11 millioen rupsen, werden op de
brandstapels vernield.
De afdeeling Harderwijk van de N.P.V.
verleende bij een en ander haar mede
werking, terwijl het gemeentebestuur voor
de noodige ververschingen zorg droeg.
EERSTE KAMER.
Vergadering van Donderdag 13 Maart
DE ONDERWIJSBEGROOTING.
Bij de voortgezette behandeling van de
onderwijsbegrooting bepleit mevrouw
Pothui sS m i t (s.-d.) subsidie-ver-
hooging van de Amsterdamsche Tooneel-
schooL
De heer De Zeeuw (s.-d.) bepleit be
ëindiging van het spellingvraagstuk,
waarin thans een chaos heerscht.
Uitbreiding van het nijverheidsonder
wijs acht spr. noodzakelijk.
De heer De Jong (r.-k.) bepleit o.a.
uitbreiding van het buitengewoon onder
wijs en invoering van Esperanto als leer
vak naast de moderne talen.
De heer Smeenge (lib.) wenscht ver
betering van het leerlingwezen bij nij
verheidsonderwijs en uitbreiding van het
landbouwhuishoudonderwijs.
De heer De Veer (a.-r.) huldigt een
voorzichtige onderwijs-politiek. Meer
aandacht dient besteed te worden aan het
nijverheidsonderwijs. Spr. vindt het ver-
toonen van afgekeurde films ln overi
heidsgebouwen als te Delft is geschied,
verkeerd.
Minister Terpstra antwoordt, dat het
herstel van de leerllngensohaal van 1920
thans minstens 9 millioen per jaar zal
kosten en inwilliging van alle wenschen
80 a 87 millioen.
De practische ontwikkeling van het nij
verheidsonderwijs zal spr. gaarne bevor
deren.
Inzake de spelling acht spreker het
voorschrijven van een bepaald stelsel niet
gewenscht.
Verschillende geuite wenschen zal
spreker onderzoeken.
De onderwijsbegrooting wordt goedge
keurd en de vergadering wordt verdaagd
tot Dinsdag a.s.
dat wij tal van
ontvangen, omdat coupe en afwer
king van onze kleeding zoo onbe
rispelijk is
Vraagt onze stalen met prijzen en
modeboekje ter inzage
Onze maatkleeding is zeer voordeelig
Kledingmagazijnen
Den Helder
plaatselijke hoofden aangespoord hun
functies neer te leggen als protest tegen
de politiek van de regeering. Hij raadde
de bevolking aan, zich naar Dalpur, Bor-
sad en Tahika te begeven, waar zout in
overvloed aanwezig is, om zoodoende het
zoutmonopolie van de regeering te breken.
Voorts droeg hij de bevolking op, alle
vreemde manufacturen, die in haar bezit
waren, te verbranden.
rechtstreeks ingaat tegen de bedoeling
der wet.
De heer VanHellenbergHubar
(r.-k.) gelooft niet, dat het amendement-
Drop zijn doei kan bereiken.
De heer Sme enk (a.-r.) vreest, dat bij
de beperking van de bevoegdheid van den
gemeenteraad deze zich zal onthouden van
het maken van een verordening ten deze.
De heer Oud (v.-d.) sluit zich aan bij
den heer Smeenk. Bovendien gelooft hij,
dat men tot een verplichten vrijen middag
moet komen niet door winkelsluiting, maar
door wijziging van de Arbeidswet.
De beer Drop trëkt zijn amendement
in omdat bij verwerping de indruk ge
wekt zou kunnen zijn, dat mén tegen ver
plichte middagsluiting is.
De heer Vos (lib.) licht een amende
ment toe, om het mogelijk te maken bij
gemeentelijke verordening, dat melk be
zorgd kan worden op Zondag gedurende
de sluiting.
De heer v. d. Bergh (s.-d.) verdedigt
een amendement om den „verkoop over
het hekje" te voorkomen.
De Minister neemt het amendement-
v. d. Bergh over en laat de beslissing over
dat van den heer Vos over aan de Kamer.
Het amendement-Vos wordt verworpen
met 68 tegen 17 stemmen.
Een breedvoerige discussie ontspon zich
over een groot aantal ingediende amen
dementen betreffende de quaestie van het
venten op Zondag.
Vele amendementen werden ingetrok
ken.
Het amendement Van Dis (Ger. St.)
tot een algeheel ventverbod op Zondag
wordt verworpen met 6718 stemmen.
Een amendement Van Rappard
(v.b.) om op Zondag met geringe drink
waren te mogen venten wordt verworpen
met 4634 stemmen.
Het amendement v. <L Bergh (s.-d.)
idem met 40—84 stemmen.
De vergadering wordt verdaagd.
Vergadering van Vrijdag,
Het slot van die behandeling der winkel
sluitingswet was feitelijk van minder be
lang voorzoover de discussie liep over
den inhoud der voorgestelde artikelen of
door de politieke quaesties, die te berde
Wierden gebracht, naar aanleiding van een
amendement Van den Bergh.
Dit bedoelde, bij' deze wet een artikel
van de oude Zondagswet te schrappen.
Daar heet bet in artikel 2, dat op deze
dagen (Zon- en Feestdagen) met uitzonde
ring van geringe eetwaren, geen koop
waren hoegenaamd op markten en straten,
en openbare plaatsen zullen mogen wor
den uitgestald of verkocht, en dat koop
lieden en winkeliers hun waren niet zullen
mogen uitstalen, noch met open deur ver-
koopen.
In die nieuwe (WinkeMuMngs) wet
komt juist een reeks uitzonderingen voor
op artikel 2 der nieuwe wet, dat aldus
luidt: „Het is verboden een winkel voor
bet publiek geopend te hebben:
a. gedurende den Zondag".
In alle uiitizonderingsgevaUen behoeft dé
deur dus niet gesloten te zijn.
Men voedt, «lat hier iets wringt en dat
het beter is, het verou<ierde wetsartikel te
schrappen, nu dezelfde materie (verkoop
op Zondag) in een nieuiwe wet geregeld
wordt. Dit is dan ook door mr. Van den
Bergh betoogd, die bij mr. Knottenbelt
steun vond.
De minister echter bleef volhouden, dat
de nieuwe wet volstrekt geen inbreuk
maakte op de oude, behalve alleen voor
zoover de verordeningen ex-artikel 9 in
het geding waren. En bit deze verordenin
gen mocht het volgens hem.
Mr. Van den Bergh trok tenslotte zijn
amendement in.
Den volgenden Vrijdag zal de eindstem
ming over de Winkelsluitingswet plaats
hebben; de uitslag ls niet onzeker. De
resteerende amendemeniten-Visscher zijn
verworpen; een amendement-Van Hellen-
berg Hubar, dat de straf (maximum-boete)
bij overtreding vertienvoudigde, ia inge
trokken.
POLEN.
KABINETSCRISIS.
Moties van wantrouwen aange
nomen.
De Landdag heeft, naar Wolff meldt,
gister de motie van wantrouwen tegen
den minister van oeconomische zaken
Prystor aangenomen met een meerder
heid, bestaande uit de linksche oppositie
en de nationaal democraten.
Aangezien de eerste minister heeft ver
klaard dat het geheele kabinet solidair
is met Prystor, verwacht men dat het ge
heele ministerie dezer dagen zal aftreden.
Het kabinet besluit heen te gaan.
Uit Warschau wordt nader gemeld, dat
de ministers na de bekendmaking van het
resultaat der stemming de zaal verlieten.
In een zitting, die zij onmiddellijk daarop
hielden, hebben zij besloten hun ontslag
aan te vragen.
LEVENDIGHEID IN DE WATEREN
VAN CURACAO.
Men schreef begin Februari uit Wil
lemstad aan De West:
Wij hebben tegenwoordig zeker niet te
klagen over onvoldoende bescherming.
Op dit oogenblik zijn drie oorlogsschepen
hier gestationneerd: de „Hertog Hendrik"
met 800 man, de „Van Galen" met 180 man
en de „Arend" met 80 man. Als aanvul
ling een wal-detaohement mariniers, ter
sterkte van 146 man, terwijl aan politie
(militairen en Indisch leger) 800 man
schappen aanwezig zijn. Men zegt, dat een
en ander als eisch gesteld is door den
nieuwbenoemden gouverneur, kolonel van
Slobbe.
Ook aan toeristenbooten geeh gebrek
Zij1 liggen in de haven m'et 2, 3 en 4
sohoorsteenen, ieder met honderden pas
sagiers. Vanmorgen liep een boot var
30.000 ton binnen, met 900 passagiers. De
volgende week wordt hier de Statendam
verwacht.
„He ben een volmaakt te
vreden kerel, mijn carrière
is gelukt en ik heb prettige
vrienden. In den beginne
was het eenige. waarnap
ik heimwee had, mijn pijp
maar sedert deze heerlijke
abakookin Indiê verkrijg
baar is, blijft er niets meer
te wenschen over.
CRITTEK OP DE
VLOOT-UITBREIDENG.
De Locomotief betoogt in een serie
hoofdartikelen over de aanhangige defen-
iievoorstellen dat, mede in verband met
uitspraken op de vlootoonferentie te
Londen, de aanbouw van een torpedojager
jf van enkele duikbooten meer aanbe-
/eiing verdient dan die van een derden
cruiser, welke een eenheid van twijfelacht
ige waarde voor de vloot zou vormen.
„Begeeft men zich nochtans in dit
marine-avontuur" betoogt het blad,
dan belet men deze en de volgende re-
jeerjng de meest urgente belangen van
iand en volk te behartigen".
AMSTERDAMSCHE BRIEVEN.
Overgang dier seizoenen. Tnhnrerfcscholen.
De Rokin-strijd.
Haarlem badplaats.
TWEEDE KAMER
Vergadering van Donderdag IS Maart.
DE WINKELSLUITINGSWET.
Voortgegaan wordt met de behandeling
van de Winkelsluitingswet.
De heer Drop (s.-d.) verdedigt een
amendement om den gemeenteraad de
bevoegdheid te geven, te bepalen dat alle
of bepaalde groepen van winkels op een
werkdag na 1 uur gesloten moeten zijn.
Hij zegt, dat men bij het geven van een
vrijen ochtend, zoo als thans geschiedt,
ENGELAND.
De overgang der seizoenen vertoont zich
in deze Maartsche dagen op allerlei wijzen
en op allerlei gebied. Uren met lentezon,
die de eerste rieten stoeltjes en tafeltjes
en de eerste buitengasten op de café-ter
rassen te voorschijn tooveren, afgewisseld
door plotselinge sneeuwbuitjes <iie de win
tersport-enthousiasten met spijtigheid
doet bedenken wat het de laatste maanden
had kunnen zijn, in de eerste plaats.
Maar daarnaast dan ook de eindspurt van
de wintersche sporten en geneugten en
de eerste voorbereidingen voor de zomer-
sche dito's. Koning Voetbal in 't bijzonder
zal dit keer in de hoofdstad met een groot-
sche apotheose afscheid van zijn getrou
wen en van het hem gewijde koude sei
zoen nemen.... Voetballend Amsterdam
en allen «iie hier het Bruine Monster aan
bidden en dat zij:n er ettelijke .duizen
den, leven deze dagen in een verhoogde
stemming nu beide hoofdstedelijke eerste
klassers, Ajax en Blauw-Wit, het kam
pioenschap in hun afdeeling wisten te be
halen en men dus' binnenkort beide favo
rieten in het Stadion in de kampioens-
we«istrijden elkander zal zien bevechten.
Ajax'Blauw-Wit, het is toch al zulk
een ontmoeting, een bijzondere 'attractie,
maar het zal het dit keer dubbel wor
den nu de gebeurtenis omstraald wordt
door het aureool van het kampioenschap.
Dat er door de bestuurderen aanstonds
iet of wat profijt wordt getrokken van
deze bijzondere situatie door de entree
prijzen voor deze ontmoeting lichtelijk te
verhoogen, het heeft reeds van ver
schillende kanten tot protesten aanleiding
gegeven, maar valt de Heeren nu niet zoo
bijster kwalijk te nemen. Het mogen nog
zulke goed-sportleve lieden zijn, het
zijn daarnaast ook.Amsterdammers en
in hen kan nu eenmaal de handelsgeest
nooit geheel zwijgen! Overigens komt
dit financieele buitenkansje, speciaal voor
wat Ajax betreft, juist van pas waar er
groote kans bestaat dat die club binnen
kort haar speelterrein in de Watergraafs
meer kwijt raakt en ergens anders heen
zal moeten verhuizen, iets wat vanzelf
sprekend groote kapitaals-uitgaven met
zich meebrengt.
Teeken van het komende seizoen is dan
b.v. aan den anderen kant weer de ver
hoogde aandacht en belangstelling voor
de natuur, onder de stadsbevolking zich
uitend in hernieuwde werkzaamheden ln
de volkstuintjes en andere bedrijvigheden.
Een soort gemobiliseerde bedrijvigheid op
plantkundig gebied had hier j.1. Woens
dag plaats, toen daartoe vanwege B. en
W. op-gecommandeerd, een honderd
tal schooljongens werd uitgestuurd op een
oorlogseypeditle tegen de bastaardsatijn-
vlinders, deze kwaadaardige verwoesters
van zoovele onzer sitadsboomen, een ex
peditie.die met zulk een strijdlust en ent
housiasme werd uitgevoerd, dat er binnen
enkele uren een 80.000 achter het front
gelegen vijandelijke stellingen (dat waren
hier: rupsennesten I) veroverd waren die al
Gandhi is met zijn partijgangers te
Vasma aangekomen.
Tengevolge van zijn actie hebben de
notabelen van eenige dorpen langs den
weg dien hij genomen heeft, hun ambten
neergelegd en andere dorpsbewoners ver
klaard dat zij hen niet zouden vervangen.
Matar, 14 Maart. In een rede, die
Gandhi hier gehouden heeft, heeft hij de spoedig afdoende door het vuur verwoest de aandacht trekkend, het" 20-Jarig be
weiden. Niet alleen door zulke, uit den
aard der zaak slechts zelden voorkomen
de, op zichzelf staande expeditie® tracht
men in de hoofdstad van bovenaf de jeugd
nader tot de natuur te brengen. Sinds en
kele jaren doét men dat ook meer syste
matisch door middel van de z.g. Sohool-
werktuinen. Binnenkort zal de vierde van
dergelijke tuinen worden geopend. Hoe
wel ook weder- door dezen vierden werk-
tuin de verwezenlijking van het doel der
Vereeniging voor Schoolwerktuinen dioh-
terbij zal zijn gekomen, stuurt deze Ver
eeniging, die dezer dagen haar tienjarig
bestaan staat te gedenken, aan op het heb
ben, rondom Amsterdam van tien a veer
tien schoolwerktuinen, waar de school
kinderen uit de twee hoogste klassen
practisch werkzaam kunnen zijn in het
belang van hun ontwikkeling, hun gezond
heid, kortom van hun geheele persoonlijk
heid.
De «Irie tuinen die dan de laatste jaren
reeds in exploitatie waren, zijn ieder
groot l1/» tot 2 ËLA. en worden door de
gemeente in huur gegeven. De Vereeni
ging ontvangt daarnaast een subsidie.
Deze tuinen zijn verdeeld in twee gedeel
ten. Het grootste deel is bestemd voor de
tuintjes «ïer kinderen; het kleinste deel
bestaat uit een ommanteld stuk met een
kweekerij. Aan den ingang staat een ge
bouwtje, waar, bij leelijk weer theorie kan
gegeven worden en waarin tevens aquaria,
terraria, insectenverzamelingen en «llver-
se halffabrikaten, zooals hennep, touw,
cacao, tabak, plateel, enz. zijn onderge
bracht. Op het oefenterrein krijgt elk
kind een stukje grond van pl.m. 20 vier
kante meter, meestentijds bestaande uit 8
bedjes. Wanneer de kinderen met de
werkzaamheden aanvangen, heeft het be-
mesten en omspitten der tuintjes ree<i8
plaats gehad. Dit laatste werk wordt voor
de kinderen te zwaar geacht, bovendien
zou dan ook in het voorjaar te veel kost
bare tijd verloren gaan. Al de overige
arbeid, van zaaien tot oogsten geschiedt
echter uitsluitend door de kinderen zelf.
Zij krijgen daarbij vakkundige leiding
onder toezicht van een ambtenaar die ln
vasten dienst is bij1 de Vereeniging en die
wordt bijgestaan door een drietal vakkun-
dlgen.
Ook de thans tienjarige vereeniging
heeft van de malaise en de daaruit voort
spruitende bezuiniging te lijden gehad
en moeilijke jaren doorworsteld. Eerst
toen er een Provinciale vereeniging, on
der leiding van den heer A. de Roos te
Haarlem tot stand kwam en men de pro
vincie als zoodanig'ook tot subsidieerlng
wist te krijgen, kwam er weer sohot ln en
het treft goed dat nu juist om en nabij
dit tienjarig feest die nieuwe» aanwinst
in het TuindorpWatergraafsmeer, de
vierde tuin, geopend zal worden. Het is
weer een stap tot de.veertien «iie deze
sympathieke beweging zich als voorloo-
pig einddoel gesteld heeft.
Een andere herdenking, deze dagen ook
