len rondreis door Amerika.
Pijnloos Scheren
PUROL
DERDE EN LAATSTE BLAD.
GEMENGD NIEUWS
VAN DONDERDAG 1 MEI t930
Binnenland.
Een schipper vermoord.
Maandagavond jus in de kajuit van het
schip, E. H. te Smeenmaes even over de
Belgische grens bij Maastricht het lijk go-
vonden van den met bijlslagen, vermoor
den schipper Frans Stokhoven, uit Hobo
ken bij Antwerpen. De recherche te Maas
tricht heeft een persoon aangehouden.
Een Duitsche knecht van den schipper is
voortvluchtig.
VERMIST.
(Sedert Zondagmiddag wordt uit het
kamp te Noordeinde te Giethoorn een
tewerkgestelde uit Rotterdam vermist.
De man zou vermoedelijk naar Zwart-
luis zijn gegaan, doch is tot heden nergens
aangetroffen. Men denkt aan een onge
luk.
HEIDEBRAND.
DOOB VRACHTAUTO OVERREDEN.
DE PAPEGAAIENZIEKTE.
Verbod van invoer van papegaaien.
NOODLOTTIGE VAL.
Een meisje gedood.
Buitenland.
HET BANDIETISME-GEVAAR IN
CHINA.
Klen-Ll bedreigd.
De 750.000 inwoners tellende stad
Kien-Li aan de Jangtse wordt ernstig
door bandieten bedreigd. De miss ionna
rissen hebben zich reeds van hun posten
teruggetrokken.
OPNIEUW ONRUST
IN DE GEVANGENIS TE OOLUMBUS.
In de gevangenis te Ooluonbus, waar
vorige week een ernstige brand heeft ge
woed1, is het opnieuw tot opstootjes geko
men. Een deel der gevangenen was er in
geslaagd de deuren van een aantal cellen
imet geweld te openen. Zij poogden te ont
vluchten. Daar de gevangenis-autoritei
ten vreesden, dat het tot ernstige inciden
ten zou komen, werden 500 soldaten ge-
alarmeert!, die de binnenplaats van de ge
vangenis bezetten, gewapend met machi
negeweren. De directeur van de gevange
nis poogde daarop de gevangenen tot
rede te brengen, wat hem gelukt sohijnt
te zijn.
Den Reuter-bericht uit Columbus meldt
«Fat de gevangenen sedert den brand wei
gerden te werken, Zij eischten het ont
slag van den directeur, die, vastbesloten
een einde te maken aan de houding van
lijdelijk verzet der gevangenen, bekend
maakte dat er niet imeer onderhandeld
zou worden: de gevangenen moeten wer
ken of hongerlijden.
EEN MILLIOENEN-ERFENIS.
Het testament vervalscht?
DE AARDBEVING IN ITALIË.
WEER EEN GRUWELSTUK VAN
CHINEESCHE BANDIETEN.
POSTDIEFSTAL TUSSCHEN
SINGAPORE EN DJAMBL
Postbeambte aangehouden.
VERDACHT VAN HOOGVERRAAD.
Het blad besluit deze mededeelingen gulden, voor narcissenien gladiolen maxi-
met de correspondentie van enkele groote maal vijf duizend gulden) verboden bloe-
reeders, die stuk voor stuk uitermate en- men te snijden met het doel die te ver-
tbousiast zijn, over de, door middel van koopen. Onder het tulpenoontract vallen
de advertentie, bereikte resultaten. de vroege tulpen niet, omdat deze toch
als snijbloem geen waarde hebben, aange*
(Overgenomen int: Mededeelangen vanzien de gteel te kort is> Ook mag eike
„De Nederlandsche Dagbladpers kweeker bloemen wegschenken tot een
gewicht van 8 K.G. voor tulpen en gla
diolen en van 1 K.G. voor hyacinthen-
trossen
Bovendien zijn toegelaten zendingen
voor kerken, ziekenhuizen en philantro-
pische inrichtingen, alsmede zendingen
De „Eet meer visch"-campagne
in Engeland.
De macht der reclaime.
40.000 p.St. leveren 1.100.000
p.St. extra verkoop op.
BLOEMBOLLENTEELT.
Het antfdeB of plukken van
bloemen.
Chicago is over de geheele wereld be
kend alm „Packing Town", d« stad: '1~~
der
Van Chicago ging de reis naar Detroit,
het industrie-wonder. Zeer gunstig uit
<231ot voigtj).
Onder Heumen, op het Maldens vlak,
behoor en de tot de gemeente Nijmegen,
heeft Dinsdagochtend een heidebrand ge
wed over 20 H.A. De brand is vermoede
lijk door vonken uit oen locomotief ont
staan.
Te Bussum is Dinsdagmorgen het vier
jarige meisje M. v. N. op het Oosterpad,
toen zij uit het tuintje voor de ouderlijke
woning kwam geloopen, onder een vracht
auto van de firma v. d. Arend uit Putten
geraakt. Voordat de bestuurder kon rem
men was een wiel over de kleine gegaan.
Het kind was onmiddellijk dood.
Wegens het aanzienlijke aantal geval
len van papegaaienziekte, die de laatste
twee maanden in Engeland zijn voorge
komen. heeft het departement van volks
gezondheid den invoer van alle pape
gaaien en yerwante soorten verboden.
Het verbód gaat 20 Mei in.
Dinsdagochtend wilde in bet Rijks
administratiegebouw aan het Droogbak
een jong meisje, behoorende tot het per
soneel, uit een raam1 van de vierde ver
dieping naar het IJ kijken, waar de ,Jo-
han van Oldebarneveldt" zou vertrekken.
Zij verloor het evenwicht, viel en ie dood
opgenomen.
De Berlijnsche juwelier Albert Loeske,
die het vorige jaar is overleden, had zijn
geheele vermogen, dat eenige millioenen
mark bedraagt, vermaakt aan de men-
schen bij wie hij de laatste jaren had ge
woond. Tegen deze beschikking zijn de
erfgenamen opgekomen en nu heeft het
Pruisische Instituut voor forensische ge
neeskunde bij vergelijking van het sohrift
van den erflater met dat van het testament
uitgemaakt dat het testament zeer waar
schijnlijk vervalscht is.
De wettige erfgenamen hebben zich
thans tot de justitie gewend met het ver
zoek schrift-proeven van hen, te wier
bate het testament is gesteld, te laten
nemen.
Bij de aardbeving van Zaterdag in de
streek tusschen Nocera en Avellino blij
ken sterke schokken geregistreerd te zijn.
Te Nocera Inferiore en in de omgeving
vertoonen talrijke huizen scheuren. Te
Siano en te Sarno zijn eenige huizen in
gestort, terwijl de kerken in die plaatsen
ernstig beschadigd werden. Tusschen
tienen en twaalven Zondagavond werden
wederom in die plaatsen schokken ge
voeld. De bevolking verzamelde zich op
de marktpleinen. Te Avellino hebben de
inwoners den nacht in de opén lucht door
gebracht. Persoonlijke ongelukken vonden
niet plaats. Men schat de schade op 600.000
lire,
Reuter meldt d.d. Dinsdag uit Sjanghai
dat uit betrouwbare Chineesche bron be
richt is ontvangen, dat bij de overrompe
ling van de stad Sjentaosjen, aan de ri
vier de Han, op zoowat 50 mijl van Han-
kou gelegen, twee zendelingen door de
roovers zijn vermoord.
Aan de Britsche legatie te Peking heeft
men nog geen officieele bevestiging van
den moord ontvangen. Wel weet men dat
het hier Iersohe priesters geldt.
Aneta meldt uit Singapore, dat een
postbeambte van bet postkantoor aldaar
is gearresteerd op beschuldiging van
diefstal van een bedrag van 40.0>00 gulden,
hetwelk indertijd door een Chineesche
bank naar Djambi werd gezonden. Het
bedrag voor een eventueelen borgtocht
werd gesteld op 250.000 (St^aits) dollar.
Te Wiesbaden zijn acht leden van het
bestuur der plaatselijke afdeeling van de
nationaal soc'alistische partij in hechtenis
genomen. Zij worden beticht van poging
tot hoogverraad, hierin bestaande d'at zij
hun partijgenoot Neumann, die uit de ge
vangenis te Moabit is gevlucht, hebben
helpen vluchten door hem valsche papie
ren te verschaffen. Zes van de acht zijn
later weer vrijgelaten.
»Hij vertelde me, dat hij voor altijd
van mijn kussen kon leven.
»En wil jij hem dat niet laten doen?*
>Niet voordat ik weet, waar ik dan
van moet leven.*
(«Everybody's Weekly«, London.)
voor officieel uitgeschreven tentoonstel
lingen, mits daartoe voor elke zending
schriftelijk toestemming is verleend door
of vanwege de commissie van scheids
lieden. Onze lezers zien hieruit, dat de
kweekers voldoende vrijheid verkrijgen
om den bezoekers van de bloemenvelden
wat bloemen mee te geven, maar de afge
sneden bloemen mogen zij, voor zooverre
Geen pijn en geen stukgaan meer
en ook geen naschrijnen der huid,
als men vóór het inzeepen de
huid inwrijft met een weinigje
Doos 30 en 60, Tube 80 ct.
De Britsche trawler eigenaars 'hebr
ben, zooals men weet, een groote zooge
naamde „eet meer visch"-caim:pagne op
touw gezet. In een jaar tijds gaven zij
40.000 p. St. uit, verkregen, door van
iederen p. St. aan waarde, van aan den
walgebrachte visch, één penny achter te
houden. Dit bedrag heeft 27-voudig zjjn
waarde opgebracht! En het publiek heeft
voor de visch geen penny meer betaald.
Dit resultaat bereikte men, dank zij een
goed gevoerde reclamecampagne.
„Advertiser's Weekly" vertelt er bet
volgende van: ,J)q visch heeft den
trawler-eigenaars een gemiddelde ver
meerdering van 0.105 penny per pond
opgebracht. Deze vermeerdering heeft
natuurlijk geen invloed gehad op den
prijs dien de huisvrouw moest betalen,
doch deze zelfde ougensehijnlijk zoo on
belangrijke vermeerdering heeft den
trawler-eigenaars, mede door de vergroo
ting van den omzet met 37.000 ton in 1929
een kapitaal van 1.100.000 p.St. opgebacht.
Dit bedrag is geheel aan de industrie ten
goede gekomen, in den vorm van nieuwe
trawlers. Reeds 72 booten zijn uitgerust
en de scheepswerven die trawlers bou
wen, zitten voor maanden vol. wprk. Sinds
den wereldoorlog is zooiets niet voorge
komen, eensdeel door gebrek aan ver
trouw en in de toekomst, anderdeels door
gebrek aan ondernemingsgeest.
Van jaar tot jaar wordt de trawlervloot
kleiner. Op het oogenblik heeft men de
gelukkige overtuiging, dat de huidige
bloei niet geforceerd is. doch beschouwd
kan worden als iets van blijvenden aard,
waardoor er weer een vaste basis is voor
een toekomstige expansie."
„Welk een enorme beteekenis een goed
gevoerde reclame campagne heeft, moge
verder blijken uit het feit, dat de vloot op
volle capaciteit werkt. Na den oorlog is
dit tot 1929 niet voorgekomen. De
loonen zijn intusschen hooger geworden
en de haven- en dokarbeid is bloeiende.
Voorts varen tal van industrieën, die in
direct bestaan van de visscherij, wel bij
de resultaten van de „eet meer visch"-
caimpagne. Achter iecfóre ton visch staan
vier en een halve ton kolende Brit
sche mijnen ontvingen dientengevolge in
1929 extra-orders voor 160.000 ton ko
len. dank zij de advertenties van de
reeders!"
,De opzet van de reclame campagne
had ten doel, het publiek bekend t,e ma
ken met kleinere vischsoorten ale voor
dien niet genuttigd werden in Engeland
en die dan ook voor het grootste deel
teruggegooid werden in zee, of voor ge
ringe prijzen verkocht werden aan
fabrieken die haar als grondstoffen ge
bruikten."
„Advertiser's Weekliy" geeft vervol
gens een overzicht van de vischsoorten
die, nadat er voor geadverteerd was, plot
seling grif verkocht werden.
Nadruk verboden).
In een der vorige nummers van de
„Heldersche Courant" werd een reisje be
schreven, dat een der medewerkers naar
Breezand had ondernomen om na te gaan,
op welke manier de bezoekers van de
bloembollenvelden in den Anna Paulow-|dg^de^kena7rTTan'dé" wntVacters
napolder hun reis konden inrichten om nlet verhandelen.
zooveel mogelijk van de voorjaarsprachtNu ziet men in dezen tyd ook by y0
der bollenvelden te kunnen genieten. venters langs de wegen in de bollencen-
Nu is het de gewoonte van alle reizigersj.ra jangstelige tulpen; deze zijn evenwel
om een herinnering mede te nemen van I in kagsen geforceerd en niet van de vel
de plaatsen, die zij hebben bezocht, al
thans aan hun familie en vrienden te
toonen, dat zij in een andere plaats zijn
geweest. Het eenvoudigste bewijs wordt
wel gegeven door bet zenden van een
prentbriefkaart, maar daarnaast wordt als
regel ook iets gekocht, dat als souvenir
aan de bezochte plaats of streek kan wor-
den beschouwd. Melkbekers, kop en
schotels, aschbakjes, wandbordjes, een
naar klompjes, ja wat voor voorwerpen
doen al niet dienst als souvenir. Soms zijn
die voorwerpen zoo weinig karakteristiek
voor een bepaalde plaats, dat men het
maar op het voorwerp laten drukken. Zoo
krijgt de een zijn chocolade in een beker,
waarop geschreven staat: Souvenir uit
den. Meestal is 't: „Made in Rijnsburg".
De snijoontracten zijn een tiental jaren
oud. In de jaren, dat men bedoelde con
tracten heeft opgesteld, had het bloem
bollenvak nog niet die hooge vlucht, die
het thans heeft genomen. De wereldoor
log was pas achter den rug. Gedurende de
oorlogsjaren waren de bloembollen zoo
goed als niéts waard met als gevolg, dat
de bollentelers groentekweekers werden.
Na 1918 begonnen de bollenreizigers
weer het buitenland te bezoeken om or
ders op te nemen. Het forceeren (het in
bloei brengen gedurende de wintermaan
den) stond toen lang niet op zoo'n hoog
peil als tegenwoordig. Gevolg was, dat
de meeste hyacinthen, narcissen en tulpen
Bergen aan Zee, terwyl een ander een pag Februari, Maart en April aan de
aschbakje gebruikt met het opschrift: bujtenlandsche markten verschenen. Aan-
Souvenir van Scheverungen. De mooiste rez]en vooral het Paaschfeest in het bui-
souvenirs zijn evenwel die, welke zonder Onland (met name in Duitschland) een
opschriit de afkomst vertoonen. rot deze t g^t bloemenfeest is, zorgde men er voor,
rekenen we de trossen hyacinthen, de da^ tegen Paschen veel bolbloemen wer-
bossen narcissen en de ruikers tulpen, den geforceerd. Viel Paschen evenwel
waarmee de bezoekers van de bollenvel- iaat en was een zachte voorjaar, dan
den zich huiswaarts begeven. Nu wordt kon ket gebeuren, dat de narcissen en
men ook op dit gebied gelijk op zooveelnyacinthen hier buiten bloeiden, terwijl
terreinen, dikwijls bij den neus genomen. jn buitenland de broeiers met hun
We herinneren ons het geval van iemand, iaatste zetten geforceerde bolbloemen aan
die in Japan, eenige lakdoozen voor zijn |jde markt kwamen. Was er vooral in
familieleden in Holland kocht, loen hij Duitschland en Engeland dan een tekort
met de cadeaux m den huiselyken kring i aan bloemen, dan liet men wel de van dé
was aangeland, en zijn bloedverwanten [Jollandsehe velden gesnedene komen om
gelukkig had gemaakt, wilde het toeval,ket tekort aan te vullen. Dit werd weer een
dat een der gelukkigen de doos omkeerde. e(jen Voor sommige Hollandsohe bloe-
Groot was de verbazing, toen daar een rnenhandelaars om ongevraagd afge-
sHmP WfP ops&merkt met het bekende ^aeden bolbloemen te sturen en dikwijls
„JVlade in Germany j jn zulke geweldige hoeveelheden, dat de
De gever stond gelukkig goed aange- markt er totaal door werd bedorven. De
schreven en men had andere bewijzen, bollenreizigers, die juist in het voorjaar
dat hu inderdaad in Japan was geweest. jn ket buitenland verblijf houden om be-
maar onzen zeeman kwam toch het ver- stellingen op te nemen, moesten dan heel
haal m gedachten van den Zondagsjager. wat booren. „Eerst", zoo luidden de op-
die op de hazenjacht ging, maar voor alle merkingen „verkoopen jullie ons de bol-
zekerheid by den polier een langoor be-len en later maken jullie met de afge
stelde. 1 sneden bloemen het ons onmogelijk een
*e 1™ 562611, bollenvelden be- boterham aan onze bloemen te verdienen",
zoekt, heeft wel eens het voorrecht var, jeheel juist waren deze opmerkingen
een kweeker enkele hyacinthentrossen oi i lVel Met) omdat gewoonlijk een andere
wat langgesteelde narcissen te ontvangen. groep menschen dan de hollenexporteurs
die voor hem op den tuin van den kwee- ^gesneden bloemen verzonden, maar het
ker gesneden worden. De meeste bloemen/erkoopen van bollen werd door de zen-
worden evenwel langs den weg gekocht lingen afgesneden bloemen uit Holland
van kooplui (dikwyls zeer jeugdige) die
IV.
WesöiJngton verlaat men slechts noode.
Vooral ook, omdat van hier uit de groote
zijsprong naar het Westen moet worden
gemaakt, hetgeen beteekent: talrijke uren
tusschen de wielen, Maar een Amerikaan-
fiche express-trein is geheed op deze lange
afstanden ingericht, is een rijdend hotel
Wü verlieten Washington met The Liber
ty Limitèd; toen wij uit dezen luxueuzen
trein stapten, waren wij te Chicago
Chlcago! De stad zonder verleden,
maar met een machtig heden en eeri
groote toekomst. Nog slechts vijftig jaren
geleden waa het een onbeteekenend
dorpje; thans is het de tweedie stad van
Amerika, met ruim drie imiillioen inwo
ners. Gelegen in het hart van Noord-
Aimerika, aan het geweldige Michigan
meer, staat het niet alleen als handels-,
doch ook als industriestad voor onbe
grensde expansie-mogelijkheden. Cliicago
is een belangrijk spoorwegknooppunt; 24
hoofdlijnen komen hier tezamen; het aan
tal in- en uitgaande treinen bedraagt ruim
1600 per dag; de ruim 120 stations, waar
onder 8 hoofdstations, zijn door verschei
dene ringbanen onderling verbonden,
terwijl het goederentransport door afzon
derlijke tunnels geschiedt. The Loop, de
Gity vas Chicago, geldt als da drukste
stadswijk ter wereld; snelle bovengrond.-
sche electrische treinen, subways, trams
en bussen vervoeren de massa's welke in
deze zakenwijk hun dagelijksch werk in
den, naar en van die op tientallen kilo
meters afstand gelegen woonkwartieren.
Langs de zijde van het meer vormen de
talrijke suyscrapers langs de onafzienbare
Michigan Boulevard een imposante sky
line; vooral des avonds krijgt men hier
onvergetelijke indrukken. Hier bevindt
zich ook de Tribune Tower, op welks
35ste verdieping men een prachtig pano
rama heeft. Het gebouw is de zetel van de
„Chicago Tribune", de grootste courant
ter wereld; de oplaag bedraagt 800.000
per dag en 12.000.000 des Zundags. Dit
machtige oourantenbedrijf, dat in alle
Europeesche hoofdsteden een permanen
ten staf van redacteuren en duizenden
correspondenten over de geheele wereld
heeft, verzorgt om per radio de scheeps-
oöurant van de meeste Oceaan,stooimers.
Buiten The Loop is de stad zeer uit-
eengebouwd, hetgeen de afstanden bui-
tenigewoon groot maakt; de huisnummers
der avenue's, welke vanaf The Loop in
Noordelijke en Zuidelijke richting beginr
nen te tellen,, loopen dan ook uit tot op
vijf cijfers, zoodat men b.v. op Western
Avenue kan wonen No. 10820 Zuid en
14631 Noord! Nadat men in een auto uren
achtereen heeft rondgereden, kiygt men
bef gevoel alsof er nimmer een einde
komt aan deze huizen- en fabrieks-
massa's.
niet zelden op een eigenaardige maniei
aan die bloemen zijn gekomen. De nagels
der hyacinthen (zoo worden de afzonder
lijke bloempjes genoemd) hebben ze ge
woonlijk wel van de bloemisten gekregen,
alsmede de narcissenbloemen zondei
stelen. De bloemen, die anders toch op
den vuilnis belanden, worden dan tot slin
gers geregen, waarmee fietsers en auto
mobilisten zichzelf en hun voertuigen op
een vrij smakelooze wijze versiern. Latei
in den ty'd kan men ook wel wat tulpen
met een kort steeltje bekomen. De handel
in hyacinthentrossen, en narcissen met
lange stelen, alsmede in tulpen, welke
niet in den grond zijn afgesneden, is vrij
wel onmogelijk, omdat de kweekers die
niet mogen verkoopen.
Wat toch is het geval?
Zoo goed als alle bollenkweekers ziin
onderteekenaars van de z.g. snijcontrac-
ten. Van deze snijoontracten zijn. er vier,
n.1. voor narcissen, hyacinthen, tulpen en
gladiolen. Den onderteekenaars nu is het
op straffe van een vrij hooge boete (vooi
tulpen en hyacinthen maximaal duizend
vleeschlndustrie. Een Introductie stelde
ons in staat, een bezoek te brengen aan
Swift Plant, een der vijf groote export-
slachterijen (the big five), welke 65.000
employé's in dienst heeft. Garische kud
den vee worden hier eiken dag geslacht;
varkens 800 1000 per uur! Men kan de
bewerking volgen vanaf het oogenblik,
dat, elke vier seconden, een brullend dier
aan den transportband wordt gehangen
en aldus een zekeren dood tegemoet
wordt gevoerd, tot twintig minuten later
het vleescb keurig afgewogen en door
ambtenaren van het Gouvernement ge
ïnspecteerd, in de koelkelders wordt op
gehangen, of aanstonds wordt ingeladen
in de eigen spoorwagens, van welke deze
finma er ruim 6000 bezit. Deernis wekt de
aanblik van een kudde schapen, welke ter
slachtbank wordt geleid; hun leider wordt
naar binnen gelokt, en de angstig blaten
de dieren, welke hem in blind vertrouwen
volgen, voltrekken daarmede hun dood
vonnis. Zonderling doet het aan, te
midden van deze omgeving een radio
studio aan te treffen; de fabriek heeft
namelijk een eigen' zendstation, en tus
schen de muzieknummers door worden
de producten der firma aanbevelen, ja kan
men wellicht, de doodskreten van het
slachtvee hooren. Neen', waarlijk, deze on
gebreidelde vrijheid op radio-gebied in
Amerika heeft ook haar schaduwzijdieni
toch ten zeerste bemoeilijkt, 't Is de Bond
v'an Bloembollenhandelaren geweest, die
toen de snijoontracten voor hyacinthen,
tulpen en gladiolen heeft opgesteld en
met een boycot als de stok achter de deur
de kweekers heeft gedwongen bedoelde
contracten te onderteekenen. Het narcis-
^ensnijcontract is niet ondergebracht bij
den Bond van Bloembollenhandelaren,
doch bij de vereeniging „De" Narcis".
We gelooven niet, dat de snijoontracten,
wanneer ze er niet waren, er nog zouden
komen.
Er is een vrij sterk verzet onder de
kweekers tegen die snijoontracten, vooral
tegen het narcissensnijcontract. Dat de
hyaointhen- en tulpenkweekers minder
bezwaar maken, staat in verband met de
sohuurbehandeling der bollen. Door de
onderzoekingen van Prof. Blaauw is het
mogelijk geworden de leverbare bollen
van hyacinth en tulp een zoodanige
sohuurbehandeling te geven, dat men
reeds eind December bloeiende hyacin
then en tulpen kan hebben. Ook heeft
men door stelselmatige kruisingen varië
teiten verkregen, die van nature veel
verkeersoogpunt gelegen, ontwikkelde
het zich in korten tijd tot een mllHoenen-
rtad met een bloeiende indutsrie, en steeds
groeit het elke week aan miet geheele
straten tegelijk. Het sterkst is er de
automobielen-industrie vertegenwoordi gd
deze telt niet minder dan 25 fabrieken,
welke per jaar 4 miliioen auto's vervaar
digen. In de grootste dezer fabrieken,
die der Ford Motor Company, zijn niet
minder dan 150.000 menschen werkzaam.
De geweldige automobiel-productie heeft
in weinige jaren tijds het gansohe ver
keersbeeld in Amerika gewijzigd; geen
stad waar niet tienduizenden auto's langs
de trottoirs parkeeren, geen hofstedè
waar niet tenminste een Ford voor het
huis staat; zelfs de cowboy heeft zijn
vurig rossinant voor een prozaïsche auto
verwisseld 1
Met eigen oogen mochten wij het ge
weldige bedrijf in de grootste der Ford
fabrieken, The River Rouge Plant, aan
schouwen. Het enorme fabrieksterrein
wordt doorsneden door wegen ter lengte
van 25 K.M.; een geregelde autobusdienst
brengt den bezoekers van het eene
fabrieksgebouw naar het andere. Zware
Ford-liooomotieven vervoeren de eigen
treinen over het fabrieksrailnet van 150
K.-M. lengte, en groote Ford-stoomers
liggen gemeerd langs de fabriekskaden,
die zich uitstrekken ter lengte van 2 K.M
Uit de ruwe grondstoffen, welke uit de
Eord-mijnen worden aangevoerd, zijn
reeds binnen 27 uren alle auto-onderdee-
len vervaardigd. In de volgende 22 uren
heeft de motor de 500 K.M.-proef afge
legd en dnp wordt in het 50ste uur de
auto volledig in elkander gezet. Uiter
aard is deze laatste werkzaamïieid voor
den bezoeker het belangwekkendst. Het
constructiewerk geschiedt op een trans
portband, welke langzaam tusohen een
Leger van werklieden voorschuift; iedier
heeft slechts één handeling te verrichten,
b.v. het aandraaien van een moer, het
monteeren van een wiel, het vastklemmen
van een bout. Wandelt men met den
transportband mee, dan ziet men bij
eiken volgenden meter het aanvankelijke
geraamte verder uitgroeien tot een auto.
Totdat aan het einde de wagen geheel ge
reedi is, en op eigen kracht rechtstreeks
in een spoorwagen rijdt. En zoo rollen in
deze fabriek, waar het tegenwoordige
model A wordt gemonteerd, per dag 6500
auto's van de transportbanden!
Meer dan in eenig ander bedrijf is in de
Ford-fabrieken, de arbeider een nietig
onderdeel van een groot mechanisch ge
heel. Het minimum-loon bedraagt zes dol
ler per dag, terwijl ieder slechts vijf
'■lagen per week werkt, naar gezegd wordt
om op de twee vrije dagen van zijn auto
te kunnen genieten. De uitgestrekte par
koer-terreinen rondom de fabriek bevat
ten tienduizenden auto's, welke des nachts
in garages met verscheidene verdiepin
gen worden geborgen.
