S. 1. KAXNEWASSER i ZN.
KONIJN'S BACON
SAM EN ZIJN SCHAT
Buitenlandsch overzicht.
Nr. 6802. EERSTE BLAD
DONDERDAG 22 MEI 1930
58ste JAARGANG
De werkloosheid in Engeland - De scherpe redevoe-
ring van Mussolini - Fransch-Duitsche toenadering -
De Pan-Europeesche Unie - Het vlootverdrag van
Londen en de Ver. Staten.
FEUILLETON
De nationalistische beweging in
Britsch-lndië.
VOLLEDIGE GARANTIEII
SPOORSTRAAT 122
TELEFOON 339
(Wordt vervolgd).
HELDERSCHE COURANT
herschijnt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagmiddag
Uitgave N.V. Drukkerij v/h C. DE BOEK JR.
Bureau: Koningstraat 20 Telefoon: 50 en 412
Het werkloosheidsvraagstuk is niet al
leen voor Engeland een penibel probleem,
doch het is een vraagstuk waarvan de op
lossing voor de geheele wereld moeilijk
en schier onoplosbaar schijnt. De mecha
niseering van de bedrijven is daarvan
zeker een van de hoofdoorzaken, in alle
takken van industrie, op kantoor en win
kel heeft men minder personeel noodig
t door het gebruik van vernuftige machine-
i'Üeën, die het werk van tal van arbeiders
f Opknappen.
De Engelsche arbeidersregeering had
'zich het vorig jaar Mei, toen zij aan het
bewind kwam, heilig voorgenomen, de
werkloosheid, zoo niet op te heffen, dan
toch belangrijk te verminderen. En zij is
daarinniet geslaagd.
In de „Nw. Rott. Crt." lezen wij o. m.:
Tegen den eersten verjaardag van haar
aanvaarding van het bewind (de algenjeene
verkiezing i9 verleden jaar op 30 Mei ge
houden), heeft de Engelsche regeering uit
de arbeiderspartij in het Lagerhuis moe
verwezenlijking van een van de voomaam-
ten erkennen, dat zij gefaald heeft in de
ste punten op haar verkiezingsprogram:
de bestrijding van de werkloosheid in de
bijna twaalf maanden, die sedert MacDo-
nals's optreden als eerste-minlster verstre
ken zijn, gestadig en nu tot met 60 pet. is
toegenomen en dat zjj deze week, naar
minister Thomas alvast maar onthulde, zal
bltlken weer een ernstiger aanzien te heb
ben gekregen door de toevoeging van
27.000 nieuwe steuntrekkers aan het leger
der werkloozen. Toch had de arbeidersre
geering de zaak zoozeer ter harte genomen
dat zü een bijzonderen minister voor werk
loosheid in minister Thomas heeft aange
steld. Het is meer dan van een mensoh
kan gevergd worden, zeide Thomas giste
ren, als ik moeite deed om te loochenen
dat, indien men de cijfers van de werkloos
heid zuiver van een politiek partijstand
punt beschouwt, er tegen de regeering en
mt1 ontzaglijk veel munt uit geslagen kan
worden. Dit was de bekentenis van een
volslagen fiasco.
Het parlement is met dat al niet karig
geweest met het toestaan van middelen.
In de negen maanden waarin de regeering
met bijzondere bevoegdheden door het
parlement is bekleed, heeft het plannen
voor werkverschaffing goedgekeurd, waar
bij 95 millioen1 gemoeid zijn en 380.000
man een jaar lang te werk kunnen gesteld
worden. Van dezen zijn nu 100.000 aan het
werk, maar wat beteekent dit nu de statis
tiek snel de 2 millioen werkloozen begint
te naderen?
Tot zoover de „Nw. Rott. Crt.".
Bij het debat dat dezer dagen in het
Lagerhuis over de werkloosheid werd ge
houden, dienden de conservatieven een
motie in. De regeering kreeg bij de stem
ming over de motie slechts een geringe
meerderheid. De motie werd met 224 tegen
209 stemmen verworpen.
Thomas' onderminister Mosley, die een
eigen werkplan had ontworpen, dat echter
door het kabinet niet in overweging werd
genomen, vond daarin aanleiding ontslag
te nemen, welk ontslag door MacDonald
werd aanvaard.
De toestand is er daarop niet helderder
op geworden en het probleem zal de arbei
dersregeering wel groote zorg blijven
baren.
Uit het Enge lsoh
door
Zooals te verwachten was ontbfeekt het
in de ltaliaansche pers niet aan commen
taar op Mussolini's jongste redevoering,
te Florence gehouden. Daar de heele lta
liaansche pers fascistisch is, blijft critiek
natuurlijk uit en bevatten de commentaren
meer een verduidelijking van de woorden
van den leider.
De „Impero" acht het noodig duideljjk
te maken, dat de redevoering tegen Frank
rijk gericht was en. eenzelfde gedachten-
gang volgt de „Popoio di Roma" als zij
schrijft: „Het is nog tijd om tot eerzame
besluiten te komen, die de gansche wereld
zulen veroorloven tot vrede te komen en
wij willen hopen, dat men eindelijk het
onnutte zal inzien van het ontzeggen aan
Italië van de mogelijkheid om te komen
tot een moreelen en oeconomischen toe
stand, die evenredig is aan de getalsterkte
van zijn bevolking en aan zijn wettige
rechten.
Geven de bladen uitvoerige commen
taren op Mussolini's rede, ten aanzien van
Briand's voorstellen inzake een Pan-Euro
peesche Unie bepalen zij zich tot het weer
geven van een kort uittreksel, waaraan zij
echter over het algemeen dat is teeke
nend uittreksels' toevoegen van afbre
kende artikelen uit de buitenlandsche pers.
Een van de bladen zegt, dat Brland niet,
zooals Mussolini, openlijk de meerderheid
van wapens boven woorden mag erken
nen, maar dat zulks niet wegneemt, dat
bij het eerste teeken van gevaar van over
den Rijn Briand's woorden weggevaagd
zouden worden en zijn plan voor de Ver-
eenigde Staten van Europa begraven zou
worden nog voordat het geboren was.
De Fransch-Duitsche commissie nan in-
en voorlichting, die vier jaar geleden te
Luxemburg gesticht is, heeft van 10 tot
18 Mei haar achtste bijeenkomst gehouden
te Heidelberg, waar tal van Fransche en
Du'itsche leden der commissie aanwezig
waren. De commissie besloot tot instelling
van een subcommissie, welke al naar be-
hoefte in Frankrijk of Duitschland bijeen
zal komen en welker werk verlicht zal
worden door de instelling van een perma
nent gemengd bureau te Parijs en een cen
traal bureau te Berlijn. De volgende vol
tallige vergadering der commissie wordt
te Parijs gehouden.
wezlgen welkom heette, kwam dit verschil
tot ulttlng.
Dr. Wirth toonde in beginsel een vurig
aanhanger van de Pan-Europeesche ge
dachte te zijn. Maar hy wees er toch ook
nadrukkelijk op, dat Duitschland slechts
dan van harte aan deze beweging voor de
Europeesche solidariteit kan meedoen alB
aan zün btlzondere eischen wordt voldaani
Alleen als het Pan-Europeesche Idee aan
Duitschland de vrijheid, gelijkgerechtigd
heid en onafhankelijkheid geeft, waarop
het aanspraak kan maken, zou het in staat
zijn de economische moeilijkheden waarin
het verkeert en hun politieke gevolgen te
overwinnen.
Duidelijker nog bleek het verschil tus
schen theorie en practtjk uit de rede van
den Britschen oud-minister, Amery
die wel heel veel gevoelt voor een Euro-
peeschen aaneensluiting, maar dan zonder
Groot-Brittannië en die dan ook onom
wonden verklaarde, dat het noch in het
belang van Europa, noch in dat van het
Britsche wereldrijk zou zijn als Engeland
van een Pan-Europeesche Unie deel uit
maakte
Overigens bepaalden de sprekers er
zich vrijwel toe de gedachte eener Euro-
peeschetoenadering en samenwerking te
verheerlijken zonder op de mogelijkheden
van de practische verwezenlijking van het
denkbeeld verder in te gaan.
In het vertrouwen, dat er voldoende
stemmen zuilen worden uitgebracht vóór
de ratificatie van het vlootverdrag, hebben
de senaatscommissies van buitenlandsche
zaken en marine van de Ver. Staten mo
ties aangenomen, waarin wordt aange
drongen op een spoedige afhandeling van
het openbaar onderzoek inzake het ver
drag. De hoop wordt uitgesproken, dat dit
binnen enkele dagen zal afloopen, waarna
het verdrag aan den Senaat kan worden
voorgelegd. De ratificatie achten zij zeker.
Te Berlijn vergadert sinds eendge dagen
het congres van de Pan-Europeesche
Unie, de stichting van graaf Goudenhove-
Kalezgi. Dit is dus een bijeenkomst van
voorstanders van een nauwere samenwer
king in Europa en een aaneensluiting van
ide Europeesche Staten. Het „Hbl." wijst
nu, naar aanleiding van de gehouden dis
cussies, op het verschil tussefhen de prac-
tijk en de theorie van de Pan-Europeesche
gedachte en dit is nu temeer interessant,
omdat daardoor vanzelf ook de bezwaren
blijken die er zullen bestaan tegen het
plan van de Fransche regeering voor een
Europeeschen statenbond.
Al dadelijk in de rede van den Duit-
schen minister van- binnenlandsche zaken,
dr. Wirth, die namens de Duitsche regee
ring, de talrijke in de vergadering aan-
DE WERKLOOSHEID IN ENGELAND.
Thomas' voorspelling dat er deze week
weer 27.000 werkloozen meer op den offi-
cieelen staat zouden verschijnen, is na
tuurlijk uitgekomen, het zijn er zelfs
27.500 meer.
Hun aantal bedraagt nu 1.739.500 of
634.888 meer dan een jaar geleden.
EEN WAARSCHUWING VAN DE
TIMES AAN MUSSOLINI.
De »Times« wijdt een hoofdartikel aan
de jongste redevooring van Mussolini en
richt een ernstige waarschuwing tot den
Italiaanschen minister-president, om de
tegenstellingen met Frankrijk niet door
dergelijke openbare demonstraties te
verscherpen. Deze taal van een grooten
leider van een modernen staat aldus
schrijft het blad is inderdaad niet
meer van dezen tijd. Zijn uitdrukkingen
zijn uit een andere eeuw, en de gedachte,
dat andere mogendheden trachten, Italië
te isoleeren, stemt niet overeen met de
politieke werkelijkheid. Tenslotte wijst
de »Times« erop, dat samenwerking
tusschen Italië en Frankrijk voor het
herstel van Europa noodzakelijk is, en
zegt, dat op den grondslag van de on
langs in de Kamer door den Italiaanschen
minister van buitenlandsche zaken ge
houden rede een oplossing van de moeilijk
heden tusschen Italië en Frankrijk ge
vonden zou kunnen worden. Italië heeft
door zijn daden een nieuwe positie in
Europa veroverd, eindigt het blad. Maar
er is geen welsprekendheid, er zijn geen
nieuwe daden noodig, opdat deze positie
erkend worde, want deze is een onbe
twistbaar feit.
HET AFTREDEN VAN MOSLEY.
MacDondald denkt over parle-
ments-ointblndllng, tenzij de imotle-
Mosley wordt Ingetrokken.
Een Reuter-berioht weid, dat ln de
wandelgangen van het Lagerhuis wordt
gezegd, dat de toestand zich zeer snel
ontwikkelt. De premier heeft naar mem
meent te weten besloten, morgen een po
ging te doen om een eind te imaken aan
de aanvallen der uiterste linkerzijde der
Arbeidersfractie. Hoogstwaarschijnlijk zal
MacDonald een eenvoudig votum van ver
trouwen vragen en zijn partij mededeelen
dat hij, tenzij men hem dit vatum verleent
en de motie-Mosley wordt ingetrokken,
onverwijld den koning zal adviseeren het
parlement te ontbinden en over te gaan
tot het uitschrijven van algemeene verkie
zingen.
LANDING VAN ITALIAANSCHE
SOLDATEN TE SKOETARL
Te Skoetari is onverwacht een detache
ment van 2000 ltaliaansche soldaten ont
scheept. Het volk protesteerde hiertegen
en ook de overheidspersonen verklaarden
uit Tirana geenerlei instructies te hebben
ontvangen. De aanvoerder der soldaten
zeide er persoonlijk borg voor te staan,
dat de troepen met toestemming van
koning Zogoe waren gekomen. Hun lan
ding zou voorloopig als demonstratie moe
ten dienen om den lust tot een opstand te
doen vergaan. De soldaten zijn hierop over
5 dorpen ingekwartierd.
Geen onderhandelingen met
GandlhL
De correspondent van de Daily Mail te
Allahabad weet te berichten, dat het in
liberale kringen in omloop zijnde gerucht,
als zou de Britsche regeering van plan
zijn, verzoeningsonderhandelingen te voe
ren met Gandhi, onjuist is. Te Bombay
hadden eenige voorname leden van het
Al-Indische congres een bekend liberaal
leider te Allahabad verzocht, bemidde
lingspogingen in het werk te stellen, om
tot besprekingen tusschen Gandhi en den
onder-koning te komen. Deze pogingen
zijn echter op niets uitgeloopen.
TOBRALCO
Komt Tobral co aan het stuk zien
GEMAKKELIJK TE VVASSCHEN I
MOEILIJK TE VERSLIJTEN III
let alleen voor kleur, maar ook voor kwaliteit
In 50 patronen en 20 effen kleuren
Verkrijgbaar bij
Mevrouw Sarajinl
hechtenis genomen.
Naidu ln
In Britsch-lndië zijn Maandag de aan
vallen op de zoutopslagplaatsen den ge-
heelen dag voortgezet. Tot ernstige on
geregeldheden is het echter niet gekomen.
De bij. de onlusten te Sbolapur in hech
tenis genomen personen1 zijn voor het
grootste deel reeds veroordeeld. Een hun
ner werd tot zeven jaar gevangenisstraf
veroordeeld.
Te Bombay.
Gisteren ochtend om- zeven uur hebben
driehonderd ongewapende en vijftig ge
wapende politie-agenten het hoofdkwar
tier van het Congres te Bombay omsin
geld. Er werd een degelijke huiszoeking
verricht, waarbij alle gevonden stukken
in beslag zijn genomen.
Veertien menschen die gewond werden
bij een botsing tusschen de politie en de
menigte zijn in het ziekenhuis opgeno
men.
U)
P. G. WODEHOUSE.
Hoop herleefde weer in Sam's hart.
Een oogenblik te voren scheen zijn ziel
verscheurd te zullen worden, maar nu
rechtte hij zijn ruig en versnelde zijn
stap. Die goede, oude Batesi Die pracht
kerel van een Tresidder! Dat waren nu
net de lui, die hean uit dje soep konden
helpen. Hij zag heel goed in, hoe onrijp
het oordeel is, dat men in zijn jeugd
vormt. Als jeugdige knaap op school had
hij Bates of Tresidder altijd met booze
oogen aangekeken. Hij had ze in zijn
geest gebrandmerkt, In zijn jeugdige
overijling, als lammelingen en knullen.
En ziet en kijkt, toen hij ze een half uur
geleden ontmoet had na jaren, was hun
edel karakter al dadelijk gebleken. En
eerst nu, nu hij Panton Street afspeurde,
als een tijger op zoek naar prooi, besefte
hij wat een beste kerels ze eigenlijk wa
ren en hoe graag hij ze toch eigenlijk
mocht. Het waren uitstekende menschen-
kranen, allebei. En toen hij zich herinner
de, hoe hij in knapelijke verblinding voor
hun groote deugden, Bates eens zes ste
vige had gegeven met een wandelstok,
stierf hij bijna van schaamte en berouw.
Het was niet moeilijk oon de Pikante
Kaag te vinden. Er was niets bescheidens
of verborgens aan deze allernieuwste Lon-
Uit Dharasana wordt gemeld dat me
vrouw Sarajini Naidu, die de beweging
van Gandhi leidt, vandaag bij een nieu
wen aanval op de zoutketen daar in hech
tenis is genomen. Zij hield toezicht op den
aanval dien 2000 vrijwilligers uitvoerden
en waarbij dezen door de prikkeldraad
versperring trachtten heen te breken.
De politie deed epn uitval met bamboe
wapenstokken en wondden honderd lieden.
Behalve mevrouw Naidu zijn ook Ma-
nilal, de zoon van Gandhi, en andere lei
ders in hechtenis genomen.
Mevrouw Naidu had de vrijwilligers
van Gandhi aangevoerd, sedert ook diens
opvolger gevangen gezet was.
Arrestatie van den hoofdredacteur
van de Hlndu-Tlmes.
De hoofdredacteur van de Hindu-Times
te Nieuw Delhi is Dinsdag gearresteerd
wegens overtreding van de zoutwetten.
De regeering heeftt thans besloten de
censuur op de dag- en nieuwsbladen voor
loopig nog een maand te verlengen en
ook de storting van een borgtocht te blij
ven eischen tegen de mogelijkheid van
opruiing tot hoogveraad door middel van
de drukpers.
Van de twee hoofdgroepen, die Zondag
de mislukte aanslagen op het zoutdepot
te Wadala hebben ondernomen, zijn in
totaal 328 leden gearresteerd. De eerste
50 zijn Dinsdag reeds te Boimibay ver
oordeeld tot straffen van 8 weken tot een
half jaar.
densche nachtkroeg. De straatdeur stond
open en rijtuigen reden voortdurend aan
om hun last van mooie vrouwen en. welge
kleed© begeleiders af te zetten. Bovendien,
om het vinden nog gemakkelijker te ma
ken voor de allerdomsten, stond er bulten
op het trottoir een enorme portier, schit
terend uitgedost in het gala-uniform van
een Tsjechisch-Slowakijschen veldmaar
schalk of iets dergelijks, die op zijn hoofd
een puntmuts droeg, omgeven door een
rooden band, waarop in groote, gouden
letters: Pikante Kaas stond te lezen.
„Goeien avond." Ik wou meneer Bates
spreken."
De veldmaarschalk keek hem uit de
hoogte aan. Deze man voelde ©ogenschijn
lijk niet veel sympathie voor hem. Sam
begreep niet waarom. Met het vooruit
zicht van een leening vond hij iedereen
aardig.
„Mijnheer wie?"
„Mijnheer Bates."
„Mijnheer Yates."
„Mijnheer Bates.
kent mijnheer Bates
Sam.
„Bates?"
,yOf Tresidder."
„Bedenk u maar eens goed,"
veldmaarschalk, vermanend.
Op dit oogenblik kwam van den ande
ren kant van de straat de gestalte van den
heer Willoughby Braddock, die met zeer
versnelden pas zioh voortbewoog. Zijn
blik was star voor zich uitgericht. Hij had
zijn hoed verloren.
,3rad," riep Sam.
De heer Brad keek over zijn schouder,
wuifde met de hand, glimlachte allerlief-
lijkst en verdween snel in den nacht.
Sam voelde zich als de ezel tusschen de
schelven hooi. Zou hij dat dwaallicht vol
Mijnheer Bates. Je
toch wel?" zeide
zeide de
gen of zou hij zich houden aan het uit
nemend conservatieve beginsel van 3e
weet, wat je hebt?" Hoe zou Napoleon ge
handeld hebben?
Hij besloot te blijven.
„Een ouwe sohoolkaimeraad," merkte
hij op bij wijze van verklaring.
„Ilm," zeide de veldmaarschalk en zag
er uit als een opgezette sergeant-majoor.
„En," zeide Sam. „Kan ik ik nu mjjli-
heer Bates even spreken?"
„Neen, dat kan u niet."'
3a, maar hij is binnen."
„En u bent buiten," zeide de veldmaar
schalk.
Hij ging weg om een jonge dame met
een vroolijk uiterlijk uit een taxi te hel
pen. En terwijl hij dit deed, klonk er een
stem van de stoep:
„Zoo, ben jij daar eindelijk
Sam keek verlicht op. De goeie Bates
stond ln den verlichten deurpost.
Van de vier menschen, die een groepje
vormden op den drempel van de Pikante
Kaas spraken er nu drie tegelijk.
De goeie, ouwe Bates zeide: „Dat is
schitterend. Ik dacht, dat je niet meer
kwam.'
De daime zeide: „Het spijt me, dat ik
zoo laat ben, ouwe heer."
Sam zeide: „Oh Bates."
Hij stond een klein eindje van de
hoofdgroep af, terwijl hij sprak, en zijn
woorden gingen verloren. De dame ver
dween in het gebouw. Bates maakte zich
gereed om haar te volgen, toen Sam weer
sprak. En dezen keer kon niemand, die op
redelijken afstand was, hem misverstaan.
„Hei. Bates."
„Hei," zeide de veldmaarschalk en mas
seerde zijn oor met een blik vol afschuw
en verwijt.
Bates keerde zich en toen hij Saon zag,
Arbeidt voort als onvermoeiden
Dat strooit rozen op uw wang.
De allerscherpste doornen groeiden
Uit den dubbelen lediggang.
kreeg hij weer dien verschrikten blik van
iemand, die waant door lieflijke landou
wen te gaan en plotseling een afgrond
ziet gapen of een slang of een brullende
leeuw tusschen de struiken. Maar op dit
beslissende oogenblik, aarzelde Claude
Bates net. Met een snelle achterwaart-
schen sprong, die, als hij hem maar
later op den dansvloer had kunnen uit
voeren, de matelooze bewondering van
een ieder zou hebben gewekt verdween
hij en gaf Sam het nakijken.
Een groote, vette hand legde zich alles
behalve vriendschappelijk op zijn schou
der en wekte Sam uit zijn aroom-en. De
veldmaarschalk staarde hem aan met een
afschuw, dien hij niet meer trachtte te
verbergen.
„Smeer W zeide de veldmaarschalk.
„Joouw soort motten we hier niet.
„Maar ik ben met hem op school ge
weest," stamelde Sam. Het was alles zoo
gauw gegaan, dat hij, niet volkomen be
seffen kon, dat, wat eigenlijk zijn eigen
vleesch en bloed was, hem had genegeerd.
„Was je met hèm ook al op school?"
zeide de veldmaarschalk. „De eenige
school waar je ooit op was, zal wel een
klompenschool zijn. Smeer 'm nou maar
gauw, anders haal ik een agent."
Binnen de nachtkroeg bracht Claude
Baes zijn ontredderd zenuwgestel weer
op orde en vertelde zijn vriend Tresidder,
hoe hij door het oog van een naald was
gekropen.
„Stond gewoon te loeren op de stoep I",
zeide Bates.
„Afgrijselijk," meende Tresidder.
HOOFDSTU V.
Pijnlijke scène bij een koffl&talletje.
Londen was nu heel rustig. Er heersch-
te absolute stilte, die slechts nu en dan
verbroken werd door het voorbij ratelen
van een rijtuig of'de snelle voetstappen
van een laten wandelaar op weg naar
huis. Het lantaarnlicht scheen op de
glinsterende straten, op droomerlge po
litie-agenten, op zacht voortsluipende
katten en op een jongen man in een zeer
sjofel costuuim, wiens vertrouwen In de
menschheid tot het nulpunt gedaald was.
Sam had nu geen bepaald aoel meer.
Hij dwaalde rusteloos verder, alleen om
den tijd te dooden. Hij slenterde maar
voort en merkte op eens, dat hij uit het
mondaine gedeelte was geraaxt en nu een
wat eenvoudige omgeving aanschouwde.
De gebouwen waren veel vuiler, de zwer
vende katten zagen er minder welgedaan
uit. Inderdaad was hij nu aangeland ln
een wijk, die alle pogingen van de bewo
ners om haar Beneden Belgravia te noe
men ten spijt, nog steeds den naam van
Pimlico droeg. En hier werd hij uit zijn
mijmeringen gewekt bij den aanblik van
een koffiestalletje.
Hy bleef plotseling stok-styf staan.
Voor de tweede maal werd hy zioh hevig
bewust van den knagenden honger, die
zich voor het eerst by het oesterrestau
rant bad doen gelden. Waarom ny nu op
eens honger moest hebben, nadat hy nog
slechts luttele uren geleden een vollen
maaltyd genoten had, zou hy niet kunnen
zeggen. Een psycholoog, als er een in de
buurt was geweest, zou hem verteld heb
ben, dat het scherpe hongergevoel, waar
aan hy meende te lijden, inbeelding was,
en dat slechts zyn onderbewustzyn rea
geerde by het zien van voedsel. Sam zelf
echter wist uit de beste bron, dat het
droeve werkeiykheid was. En hy bleef
met hongerige blikken naar het koffie
stalletje staren.