S. A. KANNEWASSER ZN.
NIEUWSBLAD VOOR DEN HELDER, KOEGRAS,
TEXEL, WIERINGEN EN ANNA PAULOWNA
Buitenlandsch overzicht.
BINNENLAND.
SAM EN ZIJN SCHAT
Nr. 6828. EERSTE BLAD
ZATERDAG 5 JULI 1930
58ste JAARGANG
üe voorbereidende ontwapeningscommissie. - De finan-
cieele dekkingsontwerpen door den Rijksraad aanvaard. -
Scheuring bij de Duitsche nationaal-socialisten. - Het
zestiende congres der communistische partij. - De
burgeroorlog in China.
TWEEDE KAMER
De vlootwet.
FE UILLETON
Komt Tobralco aan bet stuk zien
VOLLEDIGE GARANTIE,
HELDERSCHE COURANT
tm
Abonnement per 3 maanden bij vooruitbetaling: Heldersche Courant
f 1.50; voor Koegras, Anna Paulowna, Breezand en Wieringen f 1.65;
binnenland f 2.Ned. O. en W. lndië p. zeepost f 2.10, id. p. mail en
o\enge landen f3.20. Zondagsblad resp. f 0.50, f 0.70, f 0.70, f r.
Modeblad resp. f 0.95, f 1.25, f 1.25, f 1.35. Losse nos. 4 ct.; fr. p. p. 6 ct.
Verschijnt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagmiddag
Redacteur: P. C. DE BOER.
Uitgave N.V. Drukkerij v/h C. DE BOER JR.
Bureau: Koningstraat 29 Telefoon: 50 en 412
Post-Girorekening No. 16066.
AD VERTENTIEN:
20 ct p. regel (galjard). Ingeï. meded. (kolombreedte als redaction
tekst) dubbele prijs. Kleine advert. (gevraagd, te koop, te huur)v. 1 t/m 3
regels 40 ct.. elke regel meer 10 ct. bij vooruitbetaling (adres: Bureau
v. d. blad en met br. onder no. 10 ct. p. adv. extra). Bewijsno. 4 ct.
Naar de diplomatieke medewerker van
de „Daily Telegraph" verneemt, is jhr
Loudon, de voorzitter van de voorberei
dende ontwapeningscommissie van den
Volkenbond!, voornemens in November
een zitting van de ontwapeningscommis
sie te Q-enève bijeen te roepen, zorider
rekening te houden met de vraag, of vóór
dien tijd de geschillen tussohen Frankrijk
en Italië, inzake de vlootkwestie, zijn bij
gelegd.
In verband met den wensch van Frank
rijk om de onderhandelingen over deze
politieke moeilijkheden met Italië langs
den langzamen diplomatieken weg voort
te zetten, is, voegt de medewerker er aan
toe, een regeling voor dien tijd nauwelijks
waarschijnlijk. Briand heeft totnutoe een
antwoord van Frankrijk op de Italiaan-
scihe voorstellen inzake het stopzetten van
den vlootbouw vermeden. Deze voorstel
len, oorspronkelijk afkomstig van Mac
Donald, vinden in Frankrijk behalve bij
de socialisten, geen steun. In deze om
standigheden moet men volgens een mede
werker van de „Daily Telegrahp" met
een algemeene wapeningswedloop in Eu
ropa rekening houden. Het zou dwaas zijn
te gelooven, dat de voorbereidende ont
wapeningscommissie, deze ontwikkeling
zou kunnen tegengaan.
De Duitsche rijksraad heeft Woensdag
na een debat, dat anderhalf uur duurde,
de financieel© wetsontwerpen der regee
ring aanvaard, met groote meerderheid
van stemmen. De wetsontwerpen zullen
nu Maandag a.s. op de agenda van den
Rijksdag staan.
Naar Donderdag in den Rijksdag werd
verzekerd, heeft de radicale vleugel van
de natlonaal-sociallstlsche partij zich van
deze partij afgescheiden en een nieuwe
organisatie, de revolutionaire nationale
arbeiderspartij', gevormd. Deze nieuwe
partij is in den Rijksdag vertegenwoor
digd door den afgevaardigde Georg Stras-
ser en men vermoedt, dat ook graaf
Reventlow zich bij haar zal aansluiten.
Tot de andere leiders behooren Otto Stras-
ser en majoor Buchrucker, gewezen lei
der van de zwarte rijksweer.
IÉ
Het Russisch telegraafagentschap pu
bliceert een uitvoerig bericht over het
verloop van de zitting van het communis
tisch congres op Dinsdag.
De verklaringen van Tomski, Rykof en
Oeglanof over hun onderwerping aan de
meerderheid in de partij, werden door ver
scheidene leden van het congres bespro
ken. Het grootste gedeelte constateerde,
dat de verklaringen van de leiders der
reohtsche oppositie onvoldoende en on
aannemelijk zijn. Van verschillende kan
ten werd geëisoht, dat zij uit de partij zul
len worden gezet.
In de zitting van Woensdag is een uit
voerige motie met algemeene stemmen
aangenomen, waarin de politiek van het
centrale oomité in alle opzichten wordt
goedgekeurd en de dank van de partij
voor het beleid wordt uitgesproken.
In de resolutie wordt verder aan de
rechtsehe oppositie de scherpste bestrij
ding aangekondigd. Het centrale oomité
wordt uitgenoodigd de scherpste maat
regelen te nemen tegen alle leden van de
partij, die de fractievorming binnen de
partij bevorderen, die zich schuldig
maken aan afwijkingen van de algemeene
beginselen en die daardoor onzekerheid
veroorzaken.
De voortzetting der collectivisatie wordt
warm aanbevolen.
Tenslotte wordt er op gewezen, dat de
tot nu toe verkregen resultaten van het
vijfjarige plan de hoop schijnen te recht
vaardigen, dat dit plan reeds in vier jaar
zal kunnen worden doorgevoerd.
„De beslissende overwinning van de
Chineesche regeeringstroepen die zij in
Zuid-Hoenan op de insurgenten uit
Kwangsi en de communistische „ijzeren
divisie", volgens een officieel bericht uit
Nanking, behaald hebben, zal wel niet
meer dan een episode zijn in een strijd,
waarvan het einde nog niet te zien is",
aldus schrijft de Nw. Rott. Crt. „Maar zij
zal den moed van de Nationalistische re
geering verlevendigen die tegen de ver
bonden legers van de generaals Jen-Sji-
sjan en Feng den laatsten tijd aan het
front van den Loenghai-spoorweg vrijwel
geen voortgang heeft kunnen maken".
„Het zou een geluk zijn als de commu
nisten in Zuid-Hoenan een zwaren klap
hadden gekregen zegt hetzelfde blad
want een medewerker, die goed met
de toestanden in China vertrouwd is, heeft
juist uiteengezet dat het strijdbare oom-
munlsme in China, hetwelk thans den
vorm van een agrarische revolutie tracht
aan te nemen, het land voor het gevaar
van een derde revolutie heeft gesteld,
waartoe Moskou zijn krachtige medewer
king met geld en raad verleent. Juist
Hoenan is een van de groote brandpunten
van het communistische offensief, maar
natuurlijk blijven er nog vele over, welke
de centrale regeering bitteren last kunnen
veroorzaken.
VACANTIEHUIZEN VOOR
SPOORWEGPERSONEEL.
Men meldt aan do Nw. Rott. Crt.:
Dezer dagen is opgericht de spoor- en
tramwegvacantiohuizenstichting, die zich
ten doel stelt, de beschikking te krijgen
over vacantiehuizen aan zee of in de
buurt van bosoh en heide, waarin het
spoor- en tramwegpersoneel met zijn ge
zinnen de vaoantie kan doorbrengen.
Als proef wordt nog dit seizoen een
begin gemaakt met zes vacantiehuisjos te
Zand voort, die in de onmiddellijke nabij
heid van de zee worden gebouwd. Deze
huisjes de wel bekende verplaatsbare
woningen van de Nederlandsohe Spoor
wegen worden voorzien van gas- en
waterleiding en worden door de stichting
oompleet gemeubileerd en van inventaris
voorzien. De gebruikers zullen alleen
hebben de zorgen voor linnengoed, de
kens, messen, lepels en vorken. In ieder
huisje zijn drie slaapgelegenheden, elk
voor twee personen.
Indien mogelijk zal op 19 Jtuli met de
exploitatie worden begonnen.
'De huur van deze huisjes bedraagt
1.76 per dag met inbegrip van gebruik
van gas- en waterleiding. Er moet voor
ten minste een week gehuurd worden; het
maximum huurtijdperk zal in den regel
twéé weken zijn.
Het ligt in de bedoeling om als de proef
slaagt, het volgend jaar het aantal vacan-
tiehuisjes aan zee uit te breiden en ook
op de Veluwe zomerverblijven in te
richten.
Het bestuur der stichting bestaat uit de
heeren dr. J. H. Jonokers Neboer te Bilt-
hoven, ir. P. M. Montijn in den Haag, P.
Möltmaker en P. P. A. Landskroon te
Utrecht.
Het voorlooptg verslag.
Verschenen is het voorloopig verslag
over de suppletoire begrooting van defen
sie 1930. Ontleend is daaraan:
Verscheidene leden verklaarden tegen
hetgeen hier wordt voorgesteld,
ernstig bezwaar
te hebben. In wezen aldus deze leden
beoogt het thans door de regeering ge
dane voorstel een versterking van de
vloot met 50 pet. Het gaat lijnrecht in
tegen de uitspraak, in 1923 door de Ka
mer met betrekking tot de toen aanhan
gige vlootwet gegeven. Toen ging het
om 2 kruisers, 12 jagers en 16 duikboo-
ten, thans wil de regeering 3 kruisers, 12
jagers en 18 duikbooten. Tegen het min
UehkcLdril ToMee.
dere heeft in 1923 het Nederlandsche
volk zich ondubbelzinnig uitgesproken.
Met de opvoering van haar eischen gaat
de regeering in tegen den algemeen ge
voelden wensch van vlootbeperking. Wat
kan toch de regeering bewogen hebben
een zoo aanzienlijke versterking van de
vloot te ontwerpen?
Behalve in strijd met de heerschende
strooming ten aanzien van den omvang
der vloten en bovendien volkomen onnoo-
dig, achtten de hier bedoelde leden de
ontworpen vlootuitbreiding ook ten eenen
male ondoeltreffend. Bij een conflict in
het Óósten zou onze vloot toch nog slechts
weinig beteekenis hebben in verhouding
tot de vloten van de grootmachten. Heeft
de regeering zoo werd gevraagd
nog dezelfde doelstelling voor oogen als
in 1923 en in 1927? Deze leden achtten een
politievloot voor lndië de eenig juiste.
Van meer dan één zijde kwam men
tegen deze beschouwingen in verzet. Men
wees er daarbij allereerst op, dat het hier
slechts
een zeer eenvoudig wetsontwerp
betreft, waarbij het gaat om den eersten
termijn voor den bouw van twee schepen:
een kruiser en een flottieljevaartuig. De
regeering heeft een schema overgelegd,
volgens hetwelk naar haar meening in de
komende elf jaren moet worden te werk
gegaan. Over dien verderen aanbouw
wordt echter bij dit wetsontwerp niets be
slist Daarom gaat een verwijzing naar
het gebeurde in 1923 niet op. Deze leden
achtten hetgeen thans door de regeering
wordt voorgesteld, alleszins redelijk. Deze
voorziening zal h.L, wijl zij over een vrij
groot aantal jaren verdeeld is, van de
schatkist niet meer vergen dan tot dusver
jaarlijks voor dit doel werd uitgegeven.
Hetgeen door de regeering wordt voor
gesteld, zal zeker geen schade doen aan
den goeden geest, mede door de Vloot-
conferentie gewekt. Onvoldoende verzor
ging van de belangen der vloot heeft
een gr00ten achterstand ln den
aanbouw
doen ontstaan. De minister staat nu voor
het moeilijke vraagstuk de vloot weer op
peil te brengen zonder dat daarvoor te
groote financieele offers worden geëischt.
Hij heeft in het thans ter tafel liggende
pla ngetraoht dit vraagstuk op te lossen.
Sommige leden wezen erop, dat de mi
nister mededeelt, dat de kosten van aan
bouw zullen blijven beneden het gemid
delde der gelden, welke in de laatste 8
jaren voor dat doel werden toegestaan.
Deze leden verklaarden niet te kunnen
inzien, hoe zulks mogelijk is, wil de ont
stane achterstand op rationeele wijze wor
den ingehaald.
Eenige leden betreuren het, dat de re
geering niet vóór of uiterlijk tegelijk met
het onderhavige wetsontwerp een ont
werp heeft ingediend betreffende
die verdeeling van de kosten
van de vloot over de Rijks- en de
Indische begrooting.
Deze leden waren van meening, dat ook
de minister van koloniën het ontwerp had
moeten onderteekenen. In ieder geval
zouden zij gaarne zien, dat de minister
van koloniën tegenwoordig wilde zijn bij
de openbare behandeling, o.m. in verband
met de bespreking der personeelsterkte.
Sommige leden stelden de vraag, waar-
TOBRALCO
GEMAKKELIJK TE WASSCHEN
MOEILIJK TE VERSLIJTEN I11
Uit het Kngelseh
door
P. G. WODEHOUSE.
30)
Op Midways was deze (maaltijd ailtijd
zoo rustig en ordelijk verloopen, het was
het symbool van alles wat weelde en ge
mak in het buitenleven was, een maal vam
een_ paar zachte woorden en kranten-
geritsel, van zonnestralen, di© over zilver
gleden, van een knappend vuurtje in den
winter; een heel rustige maaltijd, iet»
waardigs. Het ontbijt van San Rafel was
eenvoudig een inslikken van voedsel, en
lederen ochtend was het voor haar weer
een nieuw© pijniging.
Het koeltje bracht haar krullen wat in
waardigs. Het ontbijt van San Rafaël was
Een eindje verder werd de grassnijder
gebruikt. Langzamerhand verloor Kay
het gevoel van gekneusd en gestompt te
zijn, en zij bad al bijna het stadium be
reikt, waarin zij weer haar zin voor hu
mor terug had, ze kon al haast weer iets
grappigs zien in haar worsteling van zoo
even, toen er ergens tusschen hemel en
aarde een stem sprak.
„Oei oei!" zeide de srtem.
Kay begreep er niets van. Ofschoon ze
geen wetenschappelijk vogelkenster was,
toch waren alle geluiden van de geveder
de vrienden, di© den tuin van San Rafael
bezochten, haar vertrouwd, en dit kon zij
niet thuisbrengen.
„Ik zie je wel," zeid© de stem aanbid
dend. „Ho© is het met je hoofdje, liefje?"
Nu wist ze de oplossing van dit myste
rie. Kay sloeg haar oogen op en zag,
schijlings op een tak, bijna recht boven
haar, een mageren, pezigen man met een
boevengezicht, wiens van nature al afstoo-
tend gelaat nog verleelijkt werd door ©en
afschuwelijk sentimenteelen glimlach.
Voor een lang oogenblik staarde dit indi
vidu haar aan, en zij gaf hem zijn blikken
met woeker terug. Toen met een geluid,
dat imin of meer verontschuldigend klonk,
klauterde hij als ©en orang oetan van den
tak af en sprong aan den anderen kant
van de heining naar beneden om onmid
dellijk blozend weg te galoppeeren.
Kay sprong op. Ze was juist weer wat
gekalmeerd, maar nu maakte een razende
drift zich van haar meester. Het was erg
genoeg, dat pariahs als Sam snotter naast
haar deur kwamen kampeeren. Het was
erg genoeg, dat ze haar oom, een zaken»
man, lastig vielen met idiote vragen, hoe
zij er wel als kind had uitgezien, of ze
heur haar ooit anders had gekapt Maar
als die ellendig© huurders nu zoo ver gin
gen, dat z© boomen beklommen en van
daar uit haar toekweelden, dan werd de
toestand kritiek en behoefde ©en fatsoen
lijk meisje, dat niet met zioh sollen liet,
het niet langer te verdragen.
Schuimbekkend bereikte ze het huis en
toen ze in de vestibule stond, ging de
huisbel over.
Inderdaad was het de taak van Claire
Lippett om open te doen, als er op San
Rafael gebeld werd; maar Claire was
boven aan het bedden opmaken. Kay
stapte dus op de voordeur toe en toen zij
niat alleen voor kleur, maar ook voor kwaliteit
In 50 patronen en 20 effen kleuren
Verkrijgbaar bij
om voor lndië begonnen wordt met een
kruiser. Voor een neutraliteitsvloot is
klein materieel van de grootste waarde.
Andere leden wezen erop, dat in verband
met het onderhoud, behoeft© bestaat aan
een reserve kruiser.
Bij sommige leden ontmoette de keuze
van
flottieljeleiders voor Nederland
ernstilg bezwaar.
Zij zijn tot dusver bij onze marine niet
bekend. Zij zijn bestemd om te leiden.
Doch er valt in Nederland, omdat er geen
torpedojagers in dienst zijn, niets te lei
den. En voor de opleiding hebben deze
schepen weinig beteekenis.
Dat in West-lndië oorlogsbodems zul
len worden gestationneerd, vond toejui
ching. De vraag was echter gerezen of
het flottieljevaartuig daarvoor wel het
aangewezen schip is. Het loopt niet snel
en is niet voldoende bewapend.
Naar eenige leden meenden, recht
vaardigt de overval, welke op Cura^ao
heeft plaats gehad, deze sterke uitbrei
ding van bewapening niet. Gebeurtenis
sen als deze kunnen slechts voorkomen
worden door een behoorlijken recherche-
en vreemdelingendienst.
Sommige leden gaven als hun oordeel
te kennen, dat de noodtoestand, waarin
de vloot ten opzichte van de
onderzeebooten
verkeert, dringend voorziening behoeft.
die open had, stond z© van aangezicht tot
aangezicht met ©en jonge vrouw, van zeer
opvallende verschijning, gekleed in ©en
luisterrijk gewaad en gekroond door ©en
hoed met paradijsvogels, die veel te mooi
voor haar was en waardoor Kay onmid
dellijk bezocht werd door ©en lage, onre
delijke, niettemin knagende afgunst. Het
was nu precies een hoed, als ze zelf zou
willen hebben als ze het had Kunnen be
talen en de aanwezigheid op de geverfd©
lokken versterkte de vooroordeelen, die
gelaat en uiterlijk van de andere al dade
lijk bij haar wekten.
„Woont hier een vent Shotter?" vroeg
de bezoekster. Toen viel haar blijkbaar
plotseling haar rol weer in en met ©en
overdreven verfijnd accent: „Zou ik den
heer Shotter misschien een oogenblik
kunnen spreken."
„Mijnheer Shotter woont hier haast,"
„O Dénk u, dénk u wal!"
„Niet te danken", zeide Kay.
Ze sloot de deur en ging in de zitkamer
met het gevoel, dat haar wereld Noord,
Zuid, Oost en West begrensd werd door
Sam Shotter, di© haar den geheelen dag
bedorven had.
'Ze nam pen, inkt en papier en begon
woedend te schrij ven.
„Claire," riep ze.
„Joel" Een verre stem.
„Ik leg een briefje in de vestibule. Be
zorg jij dat straks even hier naast.
„Goe-oe-oed," balkte de voorkomende
juffrouw Lippett.
HOOFDSTUK XV.
Bezoekers op Mon Repos.
Sam was juist gereed om naar het kan
toor te gaan, toen zijn bezoekster ver
scheen. Hij deed eigenlijk net zelf de voor
deur open.
„Mijnheer Shotter?"
„Ja", zeide Sam. Hij was verbaasd mevr.
Molloy te zien. Zoo gauw en zoo vroeg, na
dat hij hier was komen wonen, had hij
geen bezoek verwacht. Hij veronderstelde
dus, dat dit in voorsteden onder buren
zoo gebruik was, in tegenstelling met de
zeden op de groote buitens. Onder den
indruk van den hoed meend© hij Dolly te
moeten rangschikken onder de notabelen
van Valley-Fields. En er was zoo iets uit
dagends in haar houding, dat hij er niet
aan dacht haar als een philantrope, die
gelden inzamelt, te olassificeeren.
„Komt u binnen!"
„Dénk u. Dénk u wal. De mèkalaèr
heeft me uw naèm gezégd."
„Cornelius?"
„Gossie, wat een witte haard. Zeg,
iemand most dat jog nog eens leeren,
dat er Gillettes bestaan."
Sam stemde toe, dat dit misschien een
algemeen belang kon zijn, maar hij1 her
zag zijn classificatie onder de notabelen.
„U zult het hier wel niet heel netjes
vinden", zeide hij verontschuldigend, ter
wijl hij haar voorging naar de zitkamer.
„Maar ik ben net gekomen."
De bezoekster antwoordde, dat ze het
integendeel fijn vond.
„Ik ken deze kast uit mijn hoofd," zeide
ze. „De ouwe paai heeft me ©r zooveel
van verteld."
„Ik geloof niet, dat ik den heer Paai
ken?"
„Me Pa bedoel ik. Hij heeft hi©r altijd
gewoond, toen ie nog klein was".
„Werkelijk. Ik dacht dat u een Ameri-
kaansche was."
„Ik ben een Amerikaansohe. En laat je
nou niks anders wijs maken."
„Dat zal ik niet doen.'
„Honderd procent dat ben ik. Zeg
niet, dat jij ook een Amerikaan bent".
„Mijn moeder was een Amerikaansohe."
„Dat is fijn. Dat zal Pa leuk vinden."
„Komt uw vader dan ook hier?"
„Dat zou ik denken. U meent toch niet,
dat ik zoo maar op bezoek ga bij vreemde
manslui," zeide de dame schalks. „Maar
luister eens, als u heusch een Amerikaan
is, dan schieten we op, want alleen Ameri
kanen hebben maar gevoel. Zeg nou zelf!"
„Ik kan u niet heelemaal volgen. Waar
om moet ik gevoel hebben?"
„Dat zal Pa u wel uitleggen. Ik snap
niet, dat ie er nog niet is. Ik dacht niet,
dat ik 'm voor zou zijn." Ze keek eens om
zich heen. „Het lijkt zoo gek om aan Pa
te denken als aan zoo'n drie turf hoog
hier in de kamer".
„Was uw vader dus een Engelschman?"
„In Engeland geboren hier geboren
hier in dit huis. Denk eens, pa, die
allemaal spelletjes in deze kamer deed."
Sam wilde, dat ze maar ophield. Haar
gesprek wekte een wonderlijk gevoel bij
hem op. De kamer scheen ineens bezocht
te worden door een zonderling wezen met
een oud gelaat en een jeugdig kostuum.
En dat gevoel werd zoo sterk, dat toen ze
opeens uitriep: ,Daar is pa!!', hij' een
OQgenblk meende, dat er een gebaarde
Lord Faunüeroy met zijh fluweelen pak
en kanten kraag van achter d© sofa
opdook.
Toen merkte hij, dat zijn bezoekster het
raam uitkeek en haar blik volgend, zag
hij een heer met majestieuze houding op
de stoep staan.
erdt vervolgd.)
