KANNEWASSER
verkoopt uit
Op Reis.
KONIJN's
VLEESCHWAREN.
SAM EN ZIJN SCHAT
ïS'g£TmhS? lebl,en 001
Buitenlandsch overzicht.
SSteheS?4 alS Mn bep*ald8
DINSDAG 5 AUGUSTUS 1930
58ste JAARGANG
De staking in Noord Frankrijk. - Versobering der
militaire uitgaven in Zwitserland. - Het communisme
buiten Rusland. - De toestand in Britsch-Indië. - De
strijd in China.
HET RIJNLANDLEGER NAAR DE
JTALIAANSOHE GRENS?
DE WERKLOOSHEID IN ENGELAND.
De twee millioen zouden deze
week bereikt worden.
De burgeroorlog in China.
Tsjangsja, nog Ln handen der
communisten.
00ST-INDIË.
De brand op Hr. Ms. ,.Sumatra'".
FEUILLETON
ZOMER 1930
Het blusschlngswerk bemoeilijkt.
Verdere uitbreiding van den
brand.
De bemanning moet dien krui
ser verlaten.
y-lde hij de trappen af, als een gems, die
van klip op klip springt. Hy bereikte de
vestibule en met een vaart, die byna ge-
vaarhjk was voor iemand van zyn bouw
en kalme gewoonten, rende hij de straat
over.
Purol en Purolpoeder
Na ruim vier uur den brand
meester.
DE CHTNEESCHE PASSAR TE
TARAKAN IN OOST-BORNEO
AFGEBRAND.
Meer dan 1 millioen golden
schade.
f 0.65 p. flacom^x
FOSTER'S HAAGPILLEN
Hjy legde een handl over de spreekbuis
en keerde zich tot Lord Tilbury.
„Altyd storen ze me," zeide hij.
Nr. 6841/ r EERSTE BLAD
HELDERSCHE COURANT
Verschijnt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagmiddag
Te Rijsel is de stakingsbeweging ver
scherpt, nu de werkgevers in de metaal
industrie ibesloten hebben geen onderhan
delingen meer met de vakvereenigingen
te voeren om tot overeenstemming te ko
men. Zijl verlangen thans, dat het werk
onvoorwaardelijk wordt hervat.
De vakvereenigingen protesteeren in
een verklaring tegen de bewering, dat de
staking zich tegen de sociale verzekering
kant. De arbeiders willen echter slechts
een loonsverhooging in verband met de
toenemende duurte.
De arbeidersorganisaties te Roubaix
hadden besloten, voor gisteren de alge
meens staking uit te roepen, ter onder
steuning van de stakers te Rijsel. Men
rekende er op, dat het aantal stakers daar
door gisteren tot 200.000 zou zijn gestegen.
Indertijd heeft de Zwitsersche regeering
een spaarcommissie, bestaande uit mili
tairen en burgerleden ingesteld, om op
ruimen grondslag na te gaan of en in
hoeverre bezuiniging mogelijk zou zijn op
defensiegebied, zonder dat de weerbaar
heid van het leger er door benadeeld werd.
In het bijzonder moet de commissie onder
zoeken of het mogelijk zou zijn de mili
taire begrooting jaarlijks tot 85 millioen
te beperken.
Daar de commissie niet geheel alleen in
betrekkelijk korten tijd het betrokken uit-
gebreide terrein kan onderzoeken, is zij
aangewezen op de medewerking van bree-
de kringen. Daarom heeft zij een oproep
gepubliceerd, waarin zij een ieder, die
meent voorstellen of denkbeelden voor de
oplossing van het probleem aan de hand
te kunnen doen, verzoekt deze in te
zenden.
De verjaardag van het communisme, die
op 1 Augustus gevierd wordt, is dit jaar
bizonder „rustig" verloopen. Over het ge
heel was er voor de betoogingen weinig
of geen belangstelling, xn. a. w. het was
een lauwe boel.
Wij lezen o. m. in de „Nw. Rott. Crt.":
Vroeger hebben deze 1 Augustusi lerin
gen hier en daar nog wel eens aanleiding
tot ernstige ongeregeldheden gegeven. Dit
jaar zijn deze, althans in de groote Euro-
peesohe centra, uitgebleven. Ondanks het
geschreeuw van de communistische blaad
jes en de onvermijdelijke voorzorgsmaat
regelen, die de politie in de Europeesche
hoofdsteden ook dit jaar weer getroffen
had, ligt ar over de viering van dezen
communistischen dag in Europa dit jaar
iets mats. Ondanks de geweldige oecono-
misohe crisis, die ons werelddeel teistert,
is de revolutionaire geest zwak, dat wil
zeggen 'hij uit zich althans niet in betoo
gingen ten gunste van Moskou. Ondanks
de vele leidraden uit, het roode hoofdkwar
der Wcst-Europeesche volken, dat in den
beginne wel voor het communisme toe
gankelijk was, dit meer en meer is gaan
leeren beschouwen als een artikel, dat
voor Rusland misschien 'beteekenis moge
hébben, doch zeker niet voor transport en
onveranderde overplanting in het Westen
geschikt is.
Te Bombay zijn weer eens een aantal
volgelingen van Oandhi gearresteerd. Dit
maal zijn het de huidige aanvoerders der
Congres-beweging Pandit Malaviya en
Vallabhai Patel, benevens vier andere lei
ders, veertig vrouwen en zes mannen, die
een betooging hielden, ter eere van de na
gedachtenis van Tilak, een der nationalis
tische leiders van 1920.
De twee leiders der gematigde Indiërs,
die in de gevangenis besprekingen hebben
gevoerd met Gandhi, hebben deze beëin
digd. Een der onderhandelaars verklaarde,
dat thans eerst de houding van Engeland
ten opzichte van Indië moet worden af
gewacht, alvorens verdere besprekingen
met Gandhi en de andere nationalistische
leiders kunnen beginnen.
De boycotbeweging heeft weer een nieu
wen vorm aangenomen. Vrijwilligers
staan voor de goederen-loodsen van het
spoorwegstation om de verzending van
buitenlandsche weefgoederen uit Bombay
naar in het noorden gelegen plaatsen te
verhinderen. Ook in de stad treden de
vrijwilligers actief op. Ossenwagens, op
weg naar het station, worden aangehouden
en doorzocht. Als in den wagen buiten
landsche goederen zijn, gaan de vrijwilli
gers op den weg liggen om aldus het ver
der rijden te verhinderen.
Over den burgeroorlog In China is op
het oogenblik weinig nieuws te vermelden.
Na de verrassende ontruiming door de
communisten van Tsjangtsja op Vrijdag
j.1., blijft de toestand zich voorloopig nor
maal ontwikkelen. De rooden maroheeren
nog steeds op naar Hankou en maken
daarbij) een omtrekkende beweging langs
Tsjangsja. Het garnizoen van Hankou
heet voorbereid te zijn op den aanval. De
geheels provincie Kiangsi is door com
munisten bezet. De Nanking-troepen hou
den rekening met de mogelijkheid, dat zij
spoedig Wangtsjang en Kioekiang zullen
moeten ontruimen.
Uit Tokio wordt gemeld, dat de Japan-
sche regeering heeft besloten, te Nanking
te protesteeren tegen de verwoesting van
het Japansche consulaat en van ver
schillende Japansche eigendommen te
Tsjangsa.
De Vereenigde Staten zijn overgegaan
tot het zendien van een oorlogsschip, dat
zich in de haven van Sjanghai gereed
moet houden, om zich elk oogenblik naar
tier en het telkens probeeren van nieuwe de bedreigde plaatsen te kunnen begeven,
krachten in de leiding der Europeesche Alle beschikbare krachten van het Chi-
partijen verliest het communisme aan neesoh eskader worden voorts naar de
aantrekkingskracht. Zou dat ondanks mis- Jangtse gezonden om de plunderende ben-
sohien een omdat zijn? Zou het wegvallen den van het vernielen van Amerikaansche
van oude, bekende aanvoerders, het voort- eigendommen af te houden. Van de natio-
durend verlies van koers misschien juist nalistische regeering is een krachtige be
ten voor het vrijgeven van de stad
Sjangsja een losprijs van 1 millioen Mexi-
caansche dollars (ongeveer 1.000.000 gul
den) geëischt.
Ten westen van de stad liggen de re-
geeringstroepen op den aftocht der com
munisten te wachten.
Vliegtuigen die den dienst tussohen
Hankau en Kioekiang onderhouden, mel
den, dat op zeven plaatsen groote branden
woeden.
Naar te Parijs verluidt, zou het groot
ste deel van de uit het Rijnland terugge
keerde troepen naar het gebied nabij, de
Italiaansohe grens worden of zijn overge
plaatst. Ook artillerieformaties moeten
derwaarts gedirigeerd zijn.
Volgens de schatting van die voornaam
ste arbeidsbeurzen die op de officieele
opgaaf van deze week vooruitloopt, is nu
het voorziene totaal van 2 millioen werk-
loozen bereikt. Veertien dagen geleden
was anen er nog 30,000 van af. De laatste
hoop om er beneden te blijven ls ver
ijdeld toen bekend werd dat voor den
oogst op het platteland veel minder extra
werkkrachten noodig zullen zijn dan ver
leden jaar.
Uit Peking wordt in tegenstelling met
die totdusver bekende berichten gemeld,
dat de stad Tsjangsa nog steeds door de
communisten is beze® De stad is wel door
een kanonneerboot fvan de Ohineesohe
regeeringstroepen beschoten, waardoor
vele burgers werden gedood, doch de com
munisten zijn door deze beschieting niet
uit de stad verdreven.
Communistische benden hebben in de
omgeving van Tsjangsja onbeschrijflijke
verwoestingen aangericht. Geheele dor
pen zijn door hen geplunderd en platge
brand.
Naar uit Peking gemeld wordt, neemt
het Amerikaansche oorlogsschip, dat vóór
Tsjansja ligt, totnogtoe een afwachtende
houding aan.
Bureau: Koningstraat 29 Telefoon: 50 en 442
De officieele lezing. „De
schade ls aanzienlijk".
Batavia, 1 Aug. De Marinestaf meldt
officieel dat Hr. Ms. kruiser „Sumatra"
na op den 26sten Juli j.1. een zeer ge
slaagde vollekraohtsproef te hebben be
ëindigd met een matige vaart is opge-
stoomd naar Soerabaya. In den nacht van
26 op 27 Juli daaraanvolgend werd, toen
het schip zich op 20 K.M. beoosten het
lichtschip van het Westervaarwater van
Soerabaya bevond, ten 2.20 uur plotseling
de reden van de huidige zwakte in het
communisme zijn? Ongetwijfeld zal het er
toe meewerken idealistische geesten van
de beweging te vervreemden, maar de
hoofdzaak zal toch wel zijn, dat het deel
strijding dar onlusten geëischt. Men is
echter niet van plan Amerikaansche troe
pen te landen.
Naar de correspondent van de „Times"
uit Sjanghai seint, hebben de communis-
brandi geconstateerd op stookplaats 3, de
eenige op dat oogenblik te-werk-staande.
Door het wachtdoend personeel werd ge
tracht met de beschikbare brandblusch-
middelen den brand te beteugelen.
Nadat door „overal maken" de rest van
den etat-major en van de equipage bij de
hand was, werd tot uitgebreider maatre
gelen overgegaan. Men trachtte door het
afsluiten van die compartimenten den
brand te localiseeren, terwijl het desbe
treffende compartiment onder water werd
gezet en uit voorzorg bovendien de belen
dende ketelruimen II en IV. De laatste
echter slechts tot geringe höogte. Door
het zeer heftige karakter van den brand
moest het bedienend personeel snel de
stookplaats verlaten, zoodat alras de
stoomtoevoer niet meer voldoende was en
de dynamo om 2.30 afsloeg, en het ge
heele schip donker was. Weliswaar werd
direct de nooddynamo, welke zich aan het
dek bevindt, aangezet, dodh deze levert
alleen stroom voor de radio-hut, de navi-
gatielidhten en het opperdek, zoodat het
geheele benedenschip in het duister ge
huld bleef.
De blusschingswerkzaamheden werden
door deze omstandigheid ten zeerste be
moeilijkt. De stoomdynamo's en de steom-
brandpompen konden niet worden ge
bruikt, zoodat getracht werd de Diesel
dynamo aan te zetten, die zich ongeluk
kigerwijs echter juist boven de brandende
stookplaats bevond. Bij het aanzetten
van de laatste werd zooveel last onder
vonden van reeds in gas omgezette olie-
dampen, dat eenige ontploffingen ont
stonden, welke het wederom afzetten van
de Dieseldynamo noodzakelijk maakten.
Het blusschlngswerk moest dientenge
volge met handkracht geschieden. De
manschappen schaarden zich aan dek in
een rij, waarna emmers water, van buiten
boord opgeslagen, werden doorgemand
en in de vuurzee geworpen.
Toen na eenigen tijd een overzicht
werd verkregen van alle moeilijkheden,
waarmede men had te kampen en daarbij
bleek, dat nog twee ketels konden wor
den aangestoken in het eenige resteeren-
de ketelruim, werd direct getracht stoom
te stoken voor het mechanisch pompen.
De stoompompen konden echter slechts
heel kort tewerk staan en alras was men
weer op handkracht aangewezen.
Ondertussahen was de brand zoo fel
geworden, dat door de gloeihitte de belen
dende compartimenten door het vuur wer
den aangetast. Vooral de monteurswerk
plaats had zeer veel te lijden. Ieder be
lendend compartiment was gevuld met
dikken rook, terwijl de brand zich steeds
meer uitbreidde. De ijzeren schotten
waren niet langer in staat weerstand te
bieden en langzaam maar zeker breidde
de brand zich uit over steeds meer com
partimenten. Om 4.30 uur was de toestand
aan stuurboord en bakboord zeer hache
lijk. Men moest voetje voor voetje trach
ten de brandende ruimten te verkleinen.
Ondertusschen was de toestand zoo
danig geworden, dat het gewenscht was
de sloepen te strijken, hetgeen met hand-
Uit het Engelsch
door
P. G. WODEHOUSE.
43)
Hij) bevond zich in een uiterst moei
lijken toestand, bemerkte hij. Zooals hij
aan zijn zuster Franoes had uitgelegd,
vlak voor Sam's eerste bezoek op zijn
bureau, was er in zijn houding tegenover
dit onmogelijke jongmensch veel tact en
diplomatie noodig. Gedurende zijn bezoek
aan Amerika was het hem niet mogen
gelukken, cwn er precies achter te komen
hoe zijn ooon eigenlijk over Saimuei dacht.
Lord Tilbury had wel den indruk gekre
gen, dat de heer Pynsent zijn neefje
nogal mocht lijden. Als er dus onaange
naamheden zouden voorkomen, die een
breuk tusschen Sam en de Mammoet Uit
geversmaatschappij zouden veroorzaken,
kon er van den heer Pynsent verwacht
worden, dat hij de party van zyn neef
kieizen zou en dit zou een groote ramp
zyn. Dientengevolge moesten alle stap
pen, die genomen werden om den jongen
man in de liefde te dwarsboomen, met de
grootste omzichtigheid gedaan worden.
En dat die stappen noodzakelyk waren,
daarvan was Lord Tilbury wel zeker. Hy
beoordeelde de menschen alleen maar
«aar hun geldswaarde en hy vond het
eenvoudig belachely'k om te veronderstel
len, dat Ka/s charme zou kunnen op-
wegen tegen het feit, dat ze geen rooden
duit bezat. E:n hy vond, dat bet vanzelf
sprak, dat de heer Pynsent het in dezen
met hem eens was.
Onder deze omstandigheden hinderde
zyn hulpeloosheid hem buitengewoon Hy
liep driftig de kamer op en neer. De eer
ste ziet op dit schaakbord zou natuuriyk
moeten zy,n om Sam te laten bewaken,
om zoodoende op de hoogte te biyven van
de vorderingen dezer noodwendige lief
deshistorie. Maar Sam woonde in Valley
Fields en hy in Londen. Hy had dus,
vond LordJTilbury, terwyl hy als een ge
tergde leeuw op en neer beende, zijn düi-
men in zyn armsgaten (een vaste ge-
wonotet, als hy nadacht) een bondgenoot
noodig. Maar wie kon dat zyn.
Een detective. Maar wat voor detective?
Een geaccrediteerde spion, die op de een
of andere manier Sams huls moest wor
den ingesmofckeld en daar moest toezien,
luisteren en dagelyksche rapporten zou
uitbrengen.
Maar wie zou dat zyn?
Toen hij zoover gekomen was, /el zijn
blik toevallig op een uithangbord aan een
raam recht tegenover hem.
N. V. HET TILBURY DETECTTVE
AGENTSCHAP,
J. SHERINGHAM ADAIR, MGR.,
Uitgebreid en Geschoold Personeel
Dat stond er en Lord Tilbury las en
herlas het met uitpuilende oogen Het
leek hem een onmiddellyk antwoord op
zyn innerlyken wensch.
Een oogenblik later had hy zyn hoed
gegrepen en zonder op de lift te wachten,
§2.
Ofschoon er met uitzondering van een
dame, die haar Pekingese verloren had,
nog nooit een cliënt het kantoor van het
Tilbury Detective Agentschap betrad,
had Ohlmp1 toch als gewoonte aangeno
men om eiken dag naar zyn bureau te
trekken om daar een paar uur te biyven
iederen middag. Desgevraagd zou hij ge
antwoord hebben, dat hy evengoed daar
kon zitten, als ergens anders; en boven
dien had hy een gevoel, dat het wel goed
stond om telkens even in en uit te loopen
een theorie, die door feiten gestaafd
werd, want een paar dagen had er een
politie-agent, die op den hoek op post
stond, aan zyn helm getikt. En dat een
agent aan zyn eigen helm tikt, in plaats
van hem op den schouder, was voor
Uhimp een absoluut nieuwe sensatie.
Dien middag zat hyi als gewoonlyk zyn
spelletje patience te doen, maar hy was
met zyn gedachten er niet heelemaal by
Hy zat te denken over het verhaal van
Glibber Molloy en zyn mislukte pogin
gen om Sam uit Mon Repos wee t.<
krygen. B
Tot op zekere hoogte had deze misluk
king do zaken gecompliceerd. Bet was
toch zeker heel aangenaam geweest om
zoo maar binnen te stappen om het legaat
van nu wylen Edward Finglas zonder
veel omslag te annex eer en; maar aan den
anderen kant zou dat weer beteekend
Bi) felle zon en schralen wind d# huid be
schermen met een weinig Purol of wat Puro
poeder en vooral tegen den nacht het gelaa
alsook alle schrijnende en stukgaande huic
deelen inwrijven met Purol, dat dadelijk ver
zacht en spoedig geneest.
zijn verkrijgbaar bi) Apoth. en Drogisten.
kracht moest geschieden, hetwelk vele
moeilijkheden medebracht. Nadien werd
ook van buitenboord af water door de
patrijspoorten in de brandende compar
timenten geworpen, waarna men lang
zamerhand succes had1 met het harde
zwoegen. Vele deuren, schotten en poor
tjes waren door gloeihitte ontzet, zoodat
door forceeren en rammen toegang tot de
diverse compartimenten moest worden
verkregen. Eerst om 6.80 uur was men
den brand meester en het gevaar ge
weken.
De equipage heeft na het uitbreken
van den brand kalm en doordacht werk
verricht. Door Hr. Ma mynenlegger
„Krakatau" werd de „Sumatra" naar Soe
rabaya opgesleept, térwyi een sleepboot
achteruit vastmaakte con stuur ln het
schip te houden. De schade ls aanzienlek.
De eskader-oommandant heeft een com
missie benoemd, teneinde een onderzoek
in te stellen naar de oorzaak van den
brand, zoomede naar de oorzaak van de
snelle uitbreiding daarvan, welk onder
zoek thans nog gaande is.
Bandjermaain. In de Ohineesche kamp
Permoesian (te Tarakan') ia de geheele
passar (winkelcentrum) verbrand. Vijf
tienhonderd personen zyn daklooa ge
worden. De schade bedraagt meer dan
een millioen gulden. Persooniyke onge
lukken hebben niet plaats gehad. Onder
de afgebrande gebouwen zyn de opium
verkoopplaats en het pandhuis. Voedsel
is in voldoende mate aanwezig, terwyi
de loodsen van de Bataafsche Petroleum
My. genoegzaam onderdak leveren voor
hen wier huizen verbrand zyn. De In
stallatie van de Bataafsche Petroleum
Mij. heeft geen schade geleden. De oor
zaak is gelegen ln de ontploffing van
een gasolinelamp.
De petroleumhaven op de Oostkust
van Borneo, ten Noorden van Balik Papan.
hebben: deelen met Glibber en zyn bruid;
en Ohimp behoorde nu eenmaal tot die
menschen, die, als er geld in het spel is,
het hoogst onaangenaam vinden, om, al
is het ook maar een gedeelte, naar een
ander te .zien gaan. Het wilde hem toe-
sohynen, dat hot voor iemand van zyn
erkende talenten maar een kleinigheid
was om ©en. plan te bedenken, waarby de
familie Molloy van elk aandeel in den
schat uitgesloten werd.
Dat vereischte alleen maar eenig na
denken, voelde Ohimp; en bijl was daar
mee nog bezig, toen een verward lawaai
buiten de komst van Lord Tllburv aan
kondigde.
Het openen van de deur werdl gevolgd
door een stilte. Lord Tilbury was niet ge
bouwd voor een snelheidsmaniak en de
spoed waarmede hy de straat had over
gestoken en vier trappen was opgevlo
gen, hadden hem gebracht in een toe
stand, die hem alleen nog maar toeliet
in een leunstoel te zinken en te hiigen
als een uitgeputte zeehond. Chimp zelf
was veel te bewogen om een woord uit te
brengen. Zelfs als Lord Tilbury in een
leunstoel log en oef zeide, had hy nog
dat onmiskenbare iets over zich» waar-
voor hankdirecteuren zich in het stoTbo-
gen, en de plotseluigen versohyinine van
roon soort man werkte als een wonder
f-UJ had een gevoel alsof hij ijverig naar
spirmg had gevischt en Z aïlE
'aan land bad gebracht. M*>eljauw
Maar aangezien hy niet van gisteren
wa^ herstelde hy zich weer weidia Hfi
dït/ T*°I» een S
tooS? n «eluid d»»'
„Pardon," reide hij beleefd, maar
is die nar# hoofdpijn, prikkel-
S baarheid en gedruktheid.
2 Posters Maag pillen
SS hebben naam gemaakt
als het laxeermiddel
£2 bij uitnemendheid.
kortaf, gefijk het iemand, die het druk
heeft betaamt. „Ja! Ja? Ja, hier ls Tilbury
Detective Agentschap Scotland Yard?
G oed, ik wacht wel even."
„Oef," zeide Lord Tilbury.
De heer Twist wydde zyn aandacht
weer aan de telephoon.
„Hallo.Sir John?... Goeden mid
dag. Ja.Ja.We dloen wat we
kunnen, 'Sir John. Doen graag alles voor
het hoofdbureau. Ja.Ja.Best,
Sir John. Goeden dag."
Hy hing den hoorn weer op den baak
en was nu ter beschikking van Lord
Tilbury.
„Als ze ln Sootland Yard maar eens
braken met hun verouderd systeem en
mannen met hersens een kans gaven,"
zeide hy niet bitter, maar wat wrevelig,
„dan hoefden wy niet eeuwig ln te sprin
gen, als ze vastgeloopen zyn. Wist u wel
aat je niet kunt worden aangesteld b«
„U vertelt me iets nieuws," zeide Lord
lilbury, die weer op adem gekomen was.
„Vyf voet negen, geloof ik. Kunt u iets
dwazers bedenken?"
„Het klinkt belachelyk."
,En dat is het ook," zeide Chimix
streng. Zelf ben ik vyf voet zeven. Wil-
fW«ndi «Bwolad.)
