Pastoor B. F. de Jong overleden.
DERDE EN LAATSTE BLAD
STADSNIEUWS
Om en bij de Marine-Manoeuvres
VAN DONDERDAG 25SEPTEMBER1930
Zomertijd.
Donderdag 25 Sept. 19.27 uur.
Vrijdag 26
19.25
Onze vroegere stadgenoot, de iheer
G. Troost, thans werkzaam als onderwij
zer aan de Chr. School te Dirkshorn, is
met ingang van 1 Januari 1931 benoemd
als eerste onderwijzer aan de Chr. School
te Hillegom.
AFSCHEID A. B. DE KLOE.
Dinsdag 23 September jj. had in de
Pyrotechniache werkplaats der Marine
«en kleine, maag treffende gebeurtenis
plaats.
De heer A. B. de Kloe, sinds ruim 45
jaar werkzaam als ernstvuurwerker bij de
Rijkswerf, kwam, in verband met zijn aan
staand ontslag uit 's rijks dienst, afscheid
nemen van zijn collega's.
Nadat hij door het hoofd der Pyroteoh-
nische werkplaats was ontvangen en van
deze autoriteit afscheid genomen had,
werd hij, ten aanhoore van het verzamelde
personeel, door den baas der werkplaats,
die jaren lang met hem samenwerkte, har
telijk toegesproken. Daarna werd de heer
De Kloe, namens zijn collega's, door een
van hen toegesproken en bood deze hem,
hamens chefs en collega's, een fraaien
wandelstok aan. Kennelijk ontroerd dankte
de heer De Kloe allen voor hunne uiting
van sympathie en voor het onverwachte
geschenk, en nam van allen persoonlijk
afscheid.
POSTERIJEN.
Met ingang van 1 October a.s. moeten
aan te teekenen stukken bij de aanbie
ding vergezeld zijn van een door of na
mens den afzender ingevuld ontvangbe
wijs. Deze ontvangbewijzen zijn ten post
kan tore kosteloos verkrijgbaar.
Ten behoeve van hen, die veel stukken
ter aanteekening aanbieden, worden op
verzoek kosteloos boekjes beschikbaar
gesteld, waarin de stukken vóór de aan
bieding aan het loket moeten worden in
geschreven. De gelegenheid om bij gelijk
tijdige aanbieding van ten1 minste vijf
aan te teekenen stukken van lijsten ge
bruik te inaken, blijft echter bestaan.
VLIEG POST VOOR INDIË.
Ook het gewone briefport
verschuldigd.
Het is gebleken dat ten postkantore
verscheidene breven worden ontvangen,
waarop wel verantwoord is het verschul
digde luchtrecht, doch waarop niet is
verantwoord het gewone briefport n.1, 6
cent voor de eerste 20 graun en 5 cent
voor elk volgend gewicht van 20 gram.
De aandacht wordt er op gevestigd, dat
naast het luchtrech het bovengenoemde
port verschuldigd is.
TWEEHONDERD JONGEDAMES
NAAR DEN HELDER.
Morgen, Vrijdag 20 September, zullen
een tweehonderd-tal jongedames een be
zoek brengen aan onze stad. Het zijn leer
lingen van de vakschool tot opleiding van
verkoopsters, die gevestigd is in de Mar-
nixstraat te Amsterdam.
De meiskes zullen slechts kort in onze
gemeente vertoeven, daar ze met den
trein van 11.19 'hier aankomen en reeds
om half twaalf op een der booten vhn de
E.S.O.N.A, embarkeeren, om een bezoek
te brengen aan de Zuiderzeewerken. Om
7.20 uur vertrekt deze schoone inval weer
naar 'Amsterdam.
Een en ander zal alleen plaats hebben
bij gunstig weer.
LAATSTE ORGELCONCERT
FEIKE ASMA,
Gisterenavond heeft de heer Feike As-
ma het 10e en laatste orgelconcert van dit
seizoen gegeven in de Geref. Kerk alhier.
De belangstelling voor deze orgelbe
speling was groot en dat zal niemand, die
Feike Asma heeft hooren spelen, ver
wonderen. Deze bekende organist ver
dient alle belangstelling.
De samenstelling van het programma
was zoodanig dat de jeugdige orgelist zijn
schier volmaakt technisch kunnen kon
demonstreeren en ook blijk kon geven te
beschikken over sentiment. Zeker, het
gevoel, het diep doorleven van de muziek
zal in de toekomst nog moeten winnen,
doch de vertolking van deze nummers
gaf blijk, dat Feike Asma de componisten
kent, dat het niet is het vertolken van
muziek door een technisch knap musicus,
doch ook van een musicus, die iets ver
staan en doorleefd heeft de diepe ontroe
ring van den kunstenaarsziel. DaarvEin
getuigen ook eigen composities.
Met groote aandacht werd de vertol
king van de verschillende nummers, over
een bespreking waarvan wij ons zullen
onthouden, gevolgd.
Het was waarlijk een schoone en ge
wijde ure en wij zijn er van overtuigd dat
de concerten van Feike Asma, die een
succes zijn geweest, volgend jaar een be
langrijk grootere schare hoorders zullen
trekken.
ONDER DRANKINVLOED.
Dinsdagavond liep een matroos in het
Doolhof, die niet vrij was van sterken
drank. De man was daardoor in een ruzie
stemming waarom de politie het beter
vond hem voorloopig op te bergen, ter
geruststelling van de Doolhof-bevolking
en ter ontnuchtering van den mhn in
kwestie.
FRYSK SELSKIP
„GYSBERT JAPICX".
Fen boppeneamd Selskip wier op Freed
19 Sept 1930 in gearkomste bilein yn
„Musis Sacrum" om te bisprekken de
plannen dy it bestjür klaer makke hie for
it oansteande winterhealjier.
Fen it Selskip „Waling Om" to Schagen
wier birioht binnen komt det men dêr fen
plan wier om yn de twadde helte fen
Slachtmoanne mei hjar toanielklub nei
Helder to kommen.
Troch „Waling Om" scil opfierd.wirde
„Peaske" fen Canne.
Hja dy it spyjjen fen It Selskip Scha
gen sjoen ha witte det for de friezen en
friezinnen to Den Helder wer in moaije
joun oansteande is.
Troch it Selskip „Gysbert Japiex"
waerd bisluten om as earste toanalstik
for dit winterhealjier to jaen „Greult Om"
fen Geert Thys.
Omdet de toanielklub fen it Selskip
Schagen hjir yn Novimber spilit scille de
leden fen „Gysbert Japiex" hjar spylders
ed spylsters net earder op 'e planken
sjên dan bigjin Jannewaris.
Ek waerd op dyselde joun in ny op-
makke karbrief behannele.
Ny op- en oanmerkingen waerd dizze
goedkard en bisluten det dizze tsjin de
kostende prils de leden tastjürd wirde
scil.
Nel bistjürsforkiezing waerden de
baentsjes fordeeld.
Friezen en Friezinnen dy hjarren noch
oanslute wolle skriuwe in kaert oan R. v.
d. Vegt, Cronjéstraat 84.
IV
.(Bijzondere correspondentie).
Een voortreffelijk diner. Optreden van
.Het
Volk" aan boord van Hr. Ms. „Gelderland".
De kok van de Gelderland is een mees
ter in zijn vak. Wat Beethoven is onder
de componisten, Goethe onder de dichters
en Rembrandt onder dfi schilders, is onze
kok onder de cuisiniers. Ik watertand nog
als ik denk aan alle smakelijke gerechten,
die uit zijn keuken in de longroom kwa
men. Wat een kostelijke diners en wij
journalisten troffen het bovendien ook
nog, dat Woensdag „gaatjes"-dag, d.w.z.
dat het etensgeld, dat van de afgeloopen
week over is, opgemaakt wordt en er dus
wat extra's op tafel komt En het was
extra, extra fijn en extra goed verzorgd.
Aan tafel heette de le officier met eeni-
ge welgekozen woorden de pers hartelijk
welkom en stelde een dronk in op de Ko
ningin der Aarde.
De heer Rochat beantwoordde de speech
eni bracht, mede namens zijn collega's,
dank voor de ontvangst, terwijl hij woor
den van eerbiedige hulde wijdde aan het
moedig gedrag van de redders bij het
droevig ongeluk op de G. 2.
Na het diner, of 'het tengevolge daarvan
was zouden we niet gaarne beweren, zijn
de verslaggever en teekenaar van „Het
Volk" publiekelijk in de longroom opge
treden met zang en voordracht. Het was
ongetwijfeld een zeldzaam gebeuren en
nog nie dagewesen, twee redactieleden van
„Het Volk", die optreden voor de officie
ren op een van Hr. Ms. oorlogsbodems.
We slapen op een tafel
Jet logies aan boord van een oorlogs
bodem is uit den aard der zaak beperkt en
P161, besten wil van de wereld had de
in u!t'^er n'^ nieer dian één hut kunnen
inrichten, de andere heeren moesten dan
+J vorige artikel is opgenomen in
net nummer van Dinsdag 23 September.
maar voor goed. nemen een slaapplaats in
het adelborsten verblijf op de tafel en een
in de kamer van deni len officier op den
divan. Slapen aan boord is voor land
rotten echter maar zeer betrekkelijk. Het
dreunen van het schip door het werken
van de motoren, het onaangenaam deinen,
het klotsen van de golven, zijn allemaal
oorzaken, dat je zoo om en nabij de 100
keer in een nacht wakker wordt. Maar
alles went, want toen we op een avond,
zoo tegen half twaalf, het matrozenverblijf
eens rond kropen, waar de kooien tegen
elkaar aan, twee rijen boven elkaar hingen
en waar „de lucht" te snijden was, maften
de jongens als marmotten. Hoe dat moge
lijk is, in zoo'n atmosfeer, is niet te be
grijpen.
Moeilijke navigatie.
Om 12 uur dien eersten nacht zou de
oorlogstoestand weder intreden en voor
dien tijd moesten we dus zorgen buiten te
zijn. Dat was niet gemakkelijk. Een don
kere nacht en een ondiep en moeilijk vaar
water. Op de brug stond kolonel Van
Duim mot zijn officieren. Een felle licht
bundel uit een zoeklicht viel vooruit op
het donkore water, de tonnen zoekend.
Aan stuurboordzijde stond de man met het
lood. Vier en een h-a-i-l-e-f, klein, Telkens
zingt monotoom zijn stem naar boven de
vademdiepte van het water.
Om voor 11 uur zijn we veilig buitem de
gaten en kunnen we onze slaapplaatsen
opzoeken, om in een welverdiende rust
kracht te zoeken] voor den strijd van
morgen.
Maar Morpheus ontvangt ons niet in
zijn armen en juist als we zoo'n beetje zijn
ingedommeld voelen we iets zwaars op
ons. Een zachte stem maant tot stilte, ssst,
ssst, fluistert-ie. In het eerste begin den
ken we aan een nachteljjk«n overval van
FOTOGRAFISCH ATELIER P
O
W
MODERNEN KUNSTPORTRETATïUER 60
Dinsdagmiddag te ongev. 2 u. overleed
de Zeereerwaarde Heer B. F. de Jong, in
leven pastoor der parochie van de H.H.
Petrus en Paulus, alhier.
Pastoor De Jong was reeds langen tijd
lijdende aan een ernstige hartkwaal.
Geboren in 1870, ontving hij de H. Pries
terwijding in 1895 en werd op lateren leef
tijd, in 1923 benoemd tot pastoor te Den
Helder.
Een oogenschijnUjk onbeduidende en
in levenswandel stille onan, doch in waar
heid een stoer werker en krachtige per
soonlijkheid is weggerukt uit het midden
van zijn geloofsgenooten. Veel, zeer veel,
heeft Pastoor de Jong bereikt in de 7 jaar,
dat hij als herder was aangewezen over
de Parochie van de H.H. Petrus en Pau
lus. Herinneren wij hier aan de tot stand-
komdng van de R.K. scholen aan den
Polderweg, het R.K. Kerkhof „St. Jozeph
en vooral niet te vergeten: de oprichting
van het ziekenhuis „St Lidwina", dat
reeds spoedig na zijne opening het bewijs
leverde irneen gevoelde behoefte te voor
zien. „st: Lidwina" is wel geweest: de
troef van zijn leven, de kroon op zijn
werk. Bijna 7 jaar lang heeft Pastoor de
Jong de heilige Lijderes „St. Lidwina"
zich tot voorbeeld gesteld en haar nage
volgd tot ook eindelijk hij van zijn lijden
verlost werd en hem de welverdiende
rust gegeven werd in het aanschijn
van Hem, Dien hij zijn leven als Priester
had opgedragen. Ondanks het weinige
contact, dat de overledene wegens zijn
lijden had met zijn Parochianen, was hij
zeer gezien en bemind en werd alom als
een goedhartig persoon geprezen,
v Pastoor de Jong was geboren te Gouda
op 23- Nov. 1870, studeerde te Hageveld
en werd in 1895 tot Priester gewijd. Zijn
standplaatsen waren achtereenvolgens:
30 Augustus 1895 tot kapelaan te Den
Haag (parochie H. Jacobus); 3 Febr. 1896
te Beverwijk; 1 Juni 1902 te Purtmerend
en 8 Nov. te Amsterdam (parochie van
den H. Nioolaas binnen de Veste). Op 6
Aug. 1911 werd hij benoemd tot pastoor
te Rhoon, op 18 Deo. 1910 te Heiloo,en' op
1 Oct. 1923 te Den Helder.
De overledene was Voorzitter van het
Kerkbestuur van de parochie van de HH.
Petrus en Paulus, Gedelegeerd Commissa
ris bij het Burg. Armbestuur, Voorzitter
der stichting „R.K. Onderwijs" en Voor
zitter der R.K. Ziekenverpleging „St
Lidwina".
Hij ruste in vrede 1
Wij vernemen nog, dat hedenavond van
1 half 0 tot half 7, alsmede na de „Metten"-,
gelegenheid bestaat den overledene een
laatsten groet te brengen.
De plechtige uitvaartdienst zal Vrijdag
morgen te half 10 ure worden gecele
breerd door den Hoogeerwaarden Heer
A. A. P. H. GuilOnard, Deken en Pastoor
te Schagen, imiet assistentie van Diaken
en Sub-diaken.
den vijand, die ons om hals zal brengen
voor onze desertie van Blauw naar Rood.
We zijn daardoor toch des doods schuldig.
Brrr, wat zal dat worden. We kunnen
ons niet indenken dat een Nederlandsch
matroos een slapenden vijand zoo maar
zonder meer overhoop zal steken en dus
kijken we eerst door 'n paar oogenspleetjes
wat er aan de hand is en dan blijkt ge
lukkig, dat het gevaar niet zoo dreigend
is als we dachten.
Door onze nachtelijke manoeuvre moeten
we, veiligheidshalve, met geblindeerde
lichten varen en nu maakt de matroos
niets anders dan de patrijspoort dicht, die
vlak boven onze slaapplaats is.
We worden nogmaals vernietigd.
Den voteend.cn dag herhalon we onze
poging om het Haringvliet binnen te
dringen en worden dan voor den tweeden
keer vernietigd. De mededeeling aan de
bittertafel werkt niets anders uit dan dat
de stamgasten nog eens inschenken.
't Is waschdag vandaag. De matrozen
en mariniers staan met opgestroopte
hemdsmouwen) hun plunje te wasschen.
lederen Maandag en Donderdag heeft dit
feest plaats en onder het zingen van popu
laire liedjes, waarbij de nog altijd vrijende
Marie een voorname rol speelt, worden
truien gewrongen en sokken geplast.
Wat een practische huisvaders zullen
dat zijn, die Hollandsche Jantjes. „Maar
aan wal krijgt moeder de vrouw het zaakje
te wasschen^ meneer", krijg ik ten ant
woord, als ik mijn veronderstelling uit
spreek.
Het leven aan boord.
is zeer gemoedelijk. De verhouding tus-
schen officieren en minderen uitstekend.
Veel minder militair dan men zou denken.
De geest is van achter- tot voorschip goed
en de eenigste klacht die wij voor (bij de
matrozen) hoorden, was dat de dienst aan
boord van de „Gelderland" zwaarder was
dan op andere schepen. Maar dat kan niet
anders, omdat de „Gelderland" een artil
lerie-instructieschip is, waar uit den aard
der zaak meer van het personeel gevraagd
wordt dan op andere schepen, waar geen
opleiding is.
't Is niet dan met weemoed dat we Vrij
dagmorgen, na het ministerieel bezoek,
in een sloepje stapten om van de „Gelder
land" naar de Z. 5 geroeid te worden en
aan boord hiervan de reis naar Rotterdam
mee te maken.
Dat tochtje naar Rotterdam was een
attractie, die we niet gaarne gemist zou
den hebben. Het varen in groepsverband,
met een 18 rnijls vaart, was bizonder inte
ressant. De ontvangst aan boord eveneens
zeer hartelijk.
We zouden nu, om niet vervelend te
worden, hier een punt kunnen zetten, doch
dan was ons verslag niet volledig. In de
eerste plaats bent u natuurlijk nieuwsgie
rig wat nu eigenlijk het resultaat van deze
manoeuvres is geweest. Welnu, behalve
dat deze oefeningen een zeer groot prac-
tisoh nut voor officieren en beman
ning hebben gehad, hebben ze ook bewe
zen, dat onze Marine in tijd van nood zeer
goede en onmisbare diensten kan bewijzen
aan de vesting Holland in het Zuider-
frontier. Want dat is ook het nut van deze
manoeuvres geweest, dat geen dingen ge
daan zijn, die in oorlogstijd niet gedaan
kunnen worden.
Tenslotte Laten we hier nog volgen een
soort
Ooilege van admiraal Quant
over de maritieme verdediging van ons
land, naar aanleiding van vragen door den
verslaggever van „Het Volk" gesteld.
Volgens den commandant van onze ma
rine zijn de maritieme verdedigingsmid
delen, die wij bezitten, voldoende. Natuur
lijk is zoowel de maritieme als de leger-
taak van ons land, altijd een defensieve
en al was het misschien wenschelijk, dat
we nog beschikten oveï een paar onder
zeeërs meer dan het twaalftal dat we heb
ben, onze marine is toch berekend voor
haar taak. Voorop moet ook gested wor
den dat een oorlog tusschen Nederland en
een groote mogendheid ondenkbaar
is. Wij zullen ons altijd trachten neutraal
te houden. Loopt men ons echter onder
den voet, dan kunnen we den eersten stoot
opvangen en zulleni spoedig bijgestaan
worden door een groote mogendheid. Een
eventueelan oorlog zullen we dua altijd
R. K. MIDDENSTANDSVEREEN.
„DE HANZE".
Bovengenoemde vereen, hield Woens
dagavond een ledenvergadering in het
gebouw van den R. K. Volksbond. Voor
zitter de heer P. Th. Luvckx.
Bij de opening sprak de voorzitter zijn
vreugde uit over de goede opkomst.Verder
wijdde de voorzitter eenige waardeerende
woorden aan den overleden pastoor De
Jong, die 'een warm hart toedroeg aan
de sociale organisatie. De notulen wer
den voorgelezen en goedgekeurd.
De heer Zoetelief, die hierna het woord
verkreeg voor een kort resumé over de
feesten bij gelegenheid van de inwijding
van de Kathedrale kerk te Haarlem,
maakte tevens gebruik van deze gelegen
heid om den voorzitter te feliciteeren bij
zijn benoeming tot vice-voorzitter in het
comité Katholiek Den Helder.
Voorzitter deelde mede, dat weder 2
nieuwe leden zich hadden aangemeld.
Op de vergadering van 8 Sept. werd
f 5.uit de kas getrokken, terwijl er op
de lijsten f 28.85 werd geofferd, welke
som aan de R. K. steenzetters te Am
sterdam is opgezonden.
Ook deelde de voorzitter mede, dat in
beginsel besloten is alhier te komen tot
oprichting van een afdeeling van het
Wit-Gele Kruis. Besprekingen daarover
moeten nog worden gevoerd.
Nadat nog enkele minder belangrijke
mededeelingen de revue waren gepas
seerd, deelde de voorzitter ten slotte nog
mede, dat in het bestuur besloten was
de feestvergadering te doen houden in
de maand November.
Op do vorige vergadering werd de op
merking gemaakt over de hooge kosten
voor de opleiding van R. K. ziekenver
pleegsters. Deze kwestie is aanhangig
gemaakt bij het H. B. van de Hanze, die
het bestuur verwijst naar den Bond van
R. K. ziekenverplegers, in wier handen
deze zaak eerder thuis behoort.
In verband met een ingekomen sahrij-
ven van den R. K. Volksbond, in welk
schrijven mededeeling werd gedaan van
een bakker hier ter plaatse om het brood
aan de leden tegen minderen prijs te
leveren, werd dit na enkele besprekingen
voorloopig aangehouden en in handen
gesteld van het bestuur om daarover met
de bakkerspatroons te confereeren.
Hierna werd het woord verleend aan
den heer J. Mol, propagandist van het
Centraal Hanzebureau, die een uiteen
zetting gaf over het Federatief Verband.
Spr. toonde aan dat afdeeiingen als Den
Helder moeten toetreden tot het Federa
tief Verband. Wat een plaatselijke af
deeling niet kan bereiken, kan wel be
reikt worden in dat Verband. Hoe staat
het b.v. met de vertegenwoordiging in
de Kamer van Koophandel Met een
voorbeeld toonde spr. aan de noodzake
lijkheid van de oprichting van organisaties
voor verschillende bedrijven.
Het Federatief Verband zal medewer
ken tot een meerdere waardeering van
den Middenstand in het maatschappelijke
voeren in combinatie mot een andere
mogendheid.
Onze grootste kracht,
zjjn de onderzeebooten, Z9 hebben tot taak
de bewaking van onze zeegaten, die in tijd
van oorlog versperd zijn door tal van mij
nen, welk mijnenveld door niet ingewijden
zoo goed als niet te doorbreken is. De
vijand zal natuurlijk mijnenvegers sturen
om de velden op te ruimen, maar dan lig
gen daar de onderzeebooten, de sluipmoor
denaars, zou men ze gevoegelijk kunnen
noemen, om dat te beletten.
De mijnen] eggers, die natuurlijk zelf
geen gevechtswaarde hebben, worden bij
het uitoefenen van hun taak eveneens bij
gestaan door de onderzeebooten, terwijl
ook op de kust een verdedlgingsbatterij ia
opgesteld om eventueelen bijstand te ver-
leenen. Bij aanvallen van een of meer
groote vijandelijke schepen; waarbij de
eene onderzeeboot, die voor een bepaald
zeegat ligt, niet alleen zijn taak zal kunnen
volbrengen (hierbij dient vermeld, dat van
de 12 onderzeebooten er maar zes in actie
ven dienst zijn, terwijl het andere zestal
als reserve dient) komt de vliegdienst in
actie. De taak van het vliegwezen is voor
onze defensie ook een zeer voorname. Een
watervliegtuig (voor de veiligheid wordt
uitsluitend van deze soort vliegtuigen ge
bruik gemaakt), ziet de vijandelijke, sche
pen naar een bepaald punt opstoomen en
waarschuwt nu eenige andere onderzee-
booten, die zich concentreeren op het ge
vaarlijke punt. En voor een onderzeeboot
heeft ook het grootste slagschip respect.
Uit den oorlog zijn tal van voorbeelden be
kend waarbij één duikboot een of mesr
van de grootste slagschepen in den grond
boorde.
De vice-admiraal die ons deze populaire
uiteenzetting van de verdediging van ons
vaderland gaf, haalde daarbij eenige voor
beelden uit de periode 1914—'18, ter illu
stratie, aan. Ook mag niet onderschat wor
den de natuurlijke verdediging, die wij in
in onze kusten 'hebben,
EINDÏL
Licht op
voor alle voertuigen!
