EEN NIEUWE ZUIDPOOLEXPEDITIE VAN MAWS0N
voor den verkoop van sterken' drank in
deze gemeente verlaagd tot 15, 21 Juni
werd besloten tot vermeerdering van het
aantal stembureaux met 'één te de Koog
en te EierJand. In de vergadering van 4
Dec. werd het besluit genomen de Alg.
Begraafplaats te Den Burg te vergroo-
ten. De kosten hiervoor zijn op 12.000
h 13.000 geraamd.
Gemeente-Reiniging.
Tot oprichting van een gemeente-reini
gingsdienst voor geheel Texel werd nog
niet definitief besloten. Wel werd een
proef genomen met het ophalen van vuil
nis, enz., per auto, doch de kosten hier
aan verbonden zijn vrij hoog, zoodat het
nog niet zeker is, of deze dienst besten
digd zal blijven. Althans zal de wijze,
waarop thans gewerkt wordt, door een
goedkooperen dienst moeten worden ver
vangen.
Polders.
De vele polders, waaraan onze ge
meente rijk is, maken het niet mogelijk
in bijzonderheden' hierover te treden,
waarom wij ons slechts bepalen tot eenige
mededeelingen.
Vooreerst de bemaling.
Ook dit jaar werd hierover weer veel
strijd gevoerd; die zich niet alleen in het
bestuur van den betrokken polder Waal
en Burg afspeelde, doch waarvan in alle
publieke instellingen de gevolgen gevoeld
werden. Zoo stond o.a. de Regentenver
kiezing van het Alg. Weeshuis met dezen
bemalingsstrijd in nauw verband. Ook bij
de stemmingen voor bestuursleden van
deze en andere polders speelde de bema
ling een groote rol.
Door het Kon. Besluit, waarbij Ged.
Staten in het ongelijk gesteld werden, kon
aan het besluit van de bestuursmeerder-
heid van dien polder gevolg worden ge
geven, en zal deze bemaling dan eindelijk
tot stand komen.
Tot dijkgraaf van den P. H. Polder
werd bij Kon. Besluit herbenoemd de heer
J. H. Timmer, tot heemraad de heer A.
de Visser. Tot heemraad van de 30 Pol
ders werd benoemd de heer J. Hin Jzn.,
tot idem van Eierland de heer C. Kievit.
Tot hoofdingeland bij het Waterschap de
30 Gem. polders werd 17 Febr. gekozen
de heer W. J. Bakker, in de vacature-
C. Keijzer. 10 Nov. werden als hoofd
ingelanden bij dien polder herkozen de
heeren S. Dijksen en A. Eelman Jr. Bij
de stemming van 24 Juni, werd tot hoofd
ingeland van Eierland P. v. Exel geko
zen. en 1 December tot idem van Waal
cn Burg herkozen de heer C. S. Keyser.
Het Waterschap de 30 Gem. polders
liet een garage en bergplaats voor mate
riaal bouwen, en schafte voor wegenver
betering aan in het voorjaar een Deutz-
Dieselmotorwals, gewicht 7500 K.G. met
Jacgerbeton en mengmolen, cap. 40 M3.
per dag.
Werkeloozen.
De werkeloosheid was aan het eind
van den winter 1929-'30 niet bijzonder
groot, hoewel door het staatsboschbeheer
geen werkloozen te werk gesteld werden.
In de laatste weken van dit jaar nam
het aantal wèrkeloozen echter zeer toe.
Daar slechts weinig arbeiders in deze ge
meente bij de werkeloozen kassen zijn
aangesloten, is het aantal der trekkenden
gering. Vermoedelijk zullen in het begin
van 1931 wel pogingen in het werk ge
steld worden om van gemeentewege voor
de werkzoekenden loonenden arbeid te
vinden.
Gemeente-personeel.
Aan Dr. F. H. Keidel werd 4 Dec. op
zijn verzoek eervol ontslag verleend als
gemeente- en schoolarts te te Cocksdorp,
en als zoodanig benoemd de heer West-
broek te den Haag.
Te Den Burg werd een tweede politie
agent aangesteld, die tevens te de Koog
diensten vervullen moet in den badtijd.
Uit zeer veel sollicitanten werd benoemd
de heer W. Brouwer.
Vogeltrekstation.
In Februari werd te Amsterdam in een
daartoe belegde vergadering besloten, po
gingen in het werk te stellen, hier een
Vogelwarte gevestigd te krijgen.
Den 13en Dec. werd in een vergade
ring, te Utrecht gehouden, definitief be
sloten tot oprichting over te gaan. Ver
wacht wordt, dat ook deze gemeente in
de hooge kosten van oprichting en in
standhouding zal bijdragen.
In de commissie v. voorbereiding heb
ben o.a. zitting de burgemeester dezer
gemeente de heer W. B. Oort en de heer
J. Drijver.
Texelsch Electr. Bedrijf.
Het Electrisch bedrijf in deze gemeente
mocht zich in grooten bloei verheugen. Op
alle dorpen gaat het aantal aansluitingen
gestadig omhoog, vooral industrie-aan
sluitingen waren er vele.
De stroomvoorziening van Eierland is
nog niet tot stand gekomen, hoewel hier
toe meermalen pogingen zijn aangewend.
De stroomlevering is behoudens een
paar kleine storingen op 26 November en
16 Dec., onafgebroken doorgegaan.
Voor den directeur werd een zeer
mooie woning gebouwd, die bijna vol
tooid is, ook zijn bij de Electrische Cen
trale twee dienstwoningen voor het per
soneel in aanbouw.
V reemdelingen verkeer
Niettegenstaande het zeer ongunstige
weer in den zomer van 1930, was het
aantal .vreemdelingen in deze gemeente,
in den badtijd, nog belangrijk grooter dan
in 1929. Het seizoen was echter vroeger
afgeloopen dan andere jaren. Onder de
bezoekers van ons eiland was een groot
aantal kampeerders;
Te De Koog was in het badseizoen
een vlet met twee roeiers gestationneerd,
terwijl mede voor de veiligheid een zuur
stofapparaat aldaar geplaatst was.
Dit jaar bracht de exploitatie van het
Noordzeestrand, die geraamd was op
200.door openbare verpachting
760.op.
Door de Ver. voor Vreemdelingenver
keer „Mooi Texel" werd in den loop van
den zomer het Texelsch museum geopend,
dat zich in een druk bezoek mocht ver
heugen. Het aantal bezoeken aan dit mu
seum gebracht, bedroeg omstreeks 2000.
Daar de to.egang kosteloos was, werd
in het museum een bus geplaatst voor
giften ter bestrijding van. de onkosten.
Het bedrag dat op deze wijze binnen
kwam bedroeg 147.95.
Hoewel hierover nog geen bepaalde cij
fers zijn te noemen, was het passagiers
vervoer met de booten van T.E.S.O. bui
tengewoon druk.
Gedurende de Pinksterdagen werden
2262 passagiers vervoerd, in de maand
Augustus 16831 (16445 in 1929). Ook
het rijwiel- en autovervoer was in Aug.
zeer groot, vervoerd werden in die maand
5223 rijwielen en 388 auto's, bij de laat
ste waren 33 auto's voor ziekenvervoer.
Het uitbreidingsplan voor De Koog in
verband met het vreemdelingen verkeer,
is nog in bewerking.
Strandingen.
In den storm van 12 op 13 Januari zijn
nabij De Cocksdorp gestrand, de Valen-
tina Coda, een Italiaansch schip van brute
4383 ton en de Skauts, een Letlandsch
stoomschip van 2181 ton; ook is vermoe
delijk dien dag een ander stoomschip na
bij de Texelsche kust vergaan; men heeft
hier echter niets meer van vernomen.
Op 22 Januari werden beide gestrande
stoomschepen door de bergingsmaat
schappijen Wijsmüller, Dros en Doeksen
vlot gebracht.
Autobusdiensten.
De busdienst op De Cocksdorp werd
met één uitgebreid. De schoolbus naar
Den Hoorn werd vervangen door een die
aansluit op den busdienst van Den Burg
naar de boot.
Voor de uitbreiding van den dienst
naar De Cocksdorp werd een belangrijk
hoogere subsidie van gemeentewege ver
leend.
Ziekenzorg.
Opgericht werd te Den Burg een Ge
zinsziekenfonds; ook de Waal en de
Koog traden later als afdeelingen toe. Een
afdeeling voor Eierland is in voorberei
ding. Het Mannenziekenfonds te Den
Burg werd ontbonden.
In een vergadering van het gezins
ziekenfonds te Oosterend werd, naar aan
leiding van den slechten financieelen toe
stand hier, de contributie voor 1931 ver
hoogd met 2 cent per persoon. Teneinde
het tekort te dekken werd ook voor de
loopende maanden van 1930 een hoogere
bijdrage vastgesteld.
Bankwezen.
Op 6 Aug. had de plechtige opening
plaats van het fraaie bankgebouw der
Coöp. Boerenleenbank, dat naast het
raadhuis te Den Burg is gebouwd.
Branden.
Drie woningen werden gedurende 1930
een prooi der vlammen. „Mon Repos",
aan den Koogerweg op 18 Februari, een
dubbele arbeiderswoning in Eierland. 29
Aug. en op 13 Oct. de hoeve Leiden.
Deze branden werden niet veroorzaakt
door onweder.
Tweemaal ontstond een dennenbrand.
15 Juni bij de Koog en 19 Aug. aan de
Westermient. Door spoedige hulp waren
deze snel gebluscht.
Tengevolge van onweder verbrandden
nog een paar graanklampen en werd veel
vee gedood.
Bij een hevig onweder in Juni sloeg de
bliksem te Den Burg< in vele woningen,
zonder evenwel brand te veroorzaken.
Nieuwbouw.
Zonder van een formeele bouwwoede
te kunnen spreken gaat het bouwen van
nieuwe huizen en garages steeds door.
Vooral het aantal garages, dat dit jaar
gebouwd werd, is vrij hoog, terwijl bij
na alle bestaande garages veranderd en
verbouwd zijn. Dit laatste is toe te schrij
ven aan de nieuwe politie-verordening.
die in het laatst van 1929 was afgekon
digd.
Alleen voor nieuwbouw werden in 1930
afgegeven 96 vergunningen. Hieronder
waren 48 woonhuizen, 19 auto-garages,
één kerkgebouw, één schoolgebouw en
één boerenplaats en één sociëteitsgebouw;
in 1929 waren 94 bouwvergunningen
voor nieuwbouw uitgereikt, w.o. 35 woon-
of winkelhuizen, 8 garages, 3 boerderijen,
1 bankgebouw, 3 pensions, 1 muziek
school, 2 zomerhuisjes en 1 zuivelfabriek.
Onder de gebouwen, die dit jaar vol
tooid werden, zijn vele mooie woonhui
zen, een nieuw kerkgebouw te Ooster
end, het fraaie bankgebouw der Boeren
leenbank, de stoomzuivelfabriek „De
Eendracht", een mooi winkelhuis van den
heer A. v. d. Vis op den hoek Steenen
plaats.
Straatverbreeding.
Te Den Burg werd door het naar ach
teren bouwen van het nieuwe graanpak-
huis van de Fa. A. Langeveld Pz., in de
Gravenstraat, een flinke verbetering aan
gebracht, die echter pas na achteruitbren
gen van een keukengedeelte van de wo
ning van den heer W. van Heerwaarden,
tot haar recht zal komen. In de Kooger
straat kwam meer ruimte door het weg
breken van de oude schuur en het bou
wen van een nieuwe, zeer fraaie, auto
garage voor den heer Kieviet.
De hoek van de Steenenplaats werd
afgerond, bij het bouwen van den nieu
wen fruitwinkel aldaar.
De verbreeding van de straat te De
Waal, waartoe de raad 20 Sept. besloot,
is nog niet tot stand gekomen.
Landarbeiderswet,
Door een achttal personen werden aan
vragen ingediend voor het verkrijgen van
een plaatsje en land volgens de Land
arbeiderswet.
Dé raad besloot aan al deze aanvragen
medewerking te verleenen.
Zuivelfabrieken.
De Coöp. stoomzuivelfabriek „De Een
dracht", werd 31 Maart in werking ge
steld. hoewel de officieele opening plaats
had in Juli. Tot directeur werd aange
steld de heer H. Boer.
De zuivelfabriek „De Hoop" bracht
door aanschaffing van electr. weipomp en
separator belangrijke verbetering in hun
bedrijf.
Tot boekhouder-directeur werd be
noemd de heer K. Bosma. Ook de N.V.
„De Onderneming" bracht in haar bedrijf
vele verbeteringen aan.
De lage prijs der-zuivelproducten zal op
de uitkomsten dezer fabrieken van groo
ten invloed zijn.
Bewaarscholen.
In den loop van het jaar werd te Den
Burg een Nutsbewaarschool geopend, die
gevestigd is in de voormalige dpopsge-
zinde Pastorie, die voor dit doel keurig is
ingericht. Tot directrice werd aangesteld
mej. A. Roeper. De Chr. Bewaarschool te
Den Burg, die eenigen tijd gesloten was,
werd opnieuw geopend. Mej. S. Goënga
werd aangesteld tot directrice.
Ook aan de R.-K. Bewaarschool werd
inplaats van mej. E. Zijm een andere
directrice benoemd, n.1. mej. A. Dernison.
Diversen.
De pompinstallatie op de Groenen-
plaats kwam tot stand, waardoor het
marktplein gemakkelijk gereinigd kan
worden.
Groote perlotingen
werden gehouden ten bate van „De
Sportclub, R.-K. Volksbond", te Oude-
schild" en Landbouwverloting.
Films
werden dit jaar meer vertoond dan ooit
te voren. Behalve de bioscoopvoorstellin
gen, gedurende de kermis, werden een
12-tal films afgedraaid, welke meest ter
ontwikkeling dienden. O.a. werd de Land-
bouwfilm, Zuivelfilm en Philipsfilm gege
ven.
Radio.
Te Den Burg en te Oosterend werden
radio-centrales opgericht. Voor de radio
centrale te Oudeschild was in 1929 reeds
toestemming verleend.
Koninginnefeesten.
Te Oosterend werd 11 en 12 Septem
ber een uitstekend geslaagd volksfeest
ONDERWIJS.
Lagere scholen.
Te Den Burg werd een nieuwe school
gebouwd, die 27 Maart aan het R.-K.
kerkbestuur werd overgedragen. Den 6en
December werd tot den bouw van een
nieuwe O. L. school te Oudeschild be
sloten, geraamde kosten 29.000.In
de raadsvergadering van 21 Juni was de
voor deze school benoodigde grond aan
gekocht van mevr. KruijtboschEverts,
voor 4000. De voormalige r.-k. school
te Den Burg zal volgens raadsbesluit van
1 Nov. tot gymnastieklokaal voor alle
scholen worden ingericht. De kosten voor
verbouw en aanschaffing materiaal bedra
gen 3100.voor huur en schoonhou
den 500 per jaar.
Onder het personeel der scholen kwa
men veel mutatiën voor.
Inplaats van den heer K. Eeldering.
werd de heer W. Slort hoofd der school
v. Chr. volksonderwijs te Den Burg.
De heer P. Rond werd hoofd der
O. L. school te de Cocksdorp, inplaats
van dën heer M. J. Oele. De heer G. F.
Zondervan nam de open plaats als hoofd
der school te Oost in. De heer J. Zoete
werd als onderwijzer te Oudeschild ver
vangen door den heer J. Molenaar, de
heer A. Brak te Den Burg door den heer
M. J. Oele (aan de U.L.O. school); de
plaats van mej. Muste, als onderwijzeres
te M.-Eierland, werd na veel tegenspoed,
vervuld door mej. Landman; inplaats van
mej. Beukes werd te de Cocksdorp mej.
van Ooijen tot onderwijzeres benoemd.
In de vacature, ontstaan door het ver
trek van den heer Pietersen. van Den
Hoorn, werd geen nieuwe leerkracht aan
gesteld, omdat het aantal leerlingen aan
de O. L. school daar beneden het wette
lijk vereischt aantal voor het aanstellen
van een derde leerkracht was.
Zeevaartschool.
In het personeel van bovengenoemde
school kwam geen verandering. Mevr.
VisVisser en de heer Jac. v. Heer
waarden werden herbenoemd tot resp.
tijdelijk leeraar in de Eng. taal en leeraar
in de Radio-telegrafie.
Bij den aanvang van 1930 bezochten
41 leerlingen de school; thans bedraagt
dit aantal 47, en zal na de Kerstvacantie
hoogwaarschijnlijk tot 50 stijgen.
Bij het eindexamen, in Juli gehouden,
slaagden 10 van de 12 leerlingen. Door
verschillende leerlingen werden diploma's
voor stuurlieden behaald.
Landbouwonderwijs.
Ook de Lagere Landbouwschool, die
nog slechts eenige jaren hier gevestigd is,
mag zich in een stijgend aantal leerlingen
verheugen. Het nieuwe cursusjaar is aan
gevangen met 46 leerlingen, tegen 39 in
1929. De lessen aan deze school worden
alleen door den directeur, den heer Klimp,
gegeven. Nieuwe cursussen op land- en
tuinbouwgebied worden than« niet gege
ven.
gehouden, waarbij het openluchtspel „Het
beleg van Leiden" werd opgevoerd.
Drie echtparen vierden dit jaar hun 55-
jarige echtvereeniging, n.1. de heer M.
Bruijn en mej. E. Kiljan, de heer en mej.
J. WitteSchraag en de heer en mej. P.
H. ZijmZijm. Van het eerstgenoemde
echtpaar is later een der echtelieden over
leden.
Als droevige herinnering laat dit jaar
na het bijzonder groot aantal ongevallen,
die in den loop van dit jaar hier plaats
grepen, en waaronder bijzonder de auto
ongevallen een groote plaats innemen.
Niet minder dan vier personen lieten dit
jaar tengevolge van 'n ongeval het leven:
op 11 Juli de 7-jarige Cor Zoetelief, ten
gevolge van een val van een kar; 16 Sept.
verdronk de heer C. Verhoeven; 12 Dec.
overleed J. de Jong, tengevolge van een
auto-ongeval, terwijl ook de machinist
van „De Neptunus" door een ongeval aan
boord het leven moest laten.
Behalve deze afgestorvenen willen we
aan het eind van ons verslag gedenken
degenen, die dit jaar van ons zijn heen
gegaan.
Hoewel ieder het gemis der zijnen het
meest gevoelt, en velen der afgestorvenen
een diepe klove achterlaten, willen we
hier even melding maken van eenige zeer
treffende gevallen.
Frans Tjallingü was de eerste leerling
der Zeevaartschool, die hier gestorven is;
zijn dood maakte op zijn makkers grooten
indruk. De heerr P. Zeijlemaker, te De
Cocksdorp. werd gedurende zijn verblijf
in Den Haag, door den dood verrast.
Deze oud-onderwijzer, die velen tot
vriend en hulp was, en tal van funéties
bekleedde, laat veel rouw na.
Den 31 en October ontsliep plotseling
de laatste oud-pauselijke zouaaf in deze
gemeente, de heer C. Bakker Fz.
Tot slot willen we nog gedenken den
heer D. Mets, den alom beminden kapi
tein van „Texelstroom".
De eerste mannen, die in de bevroren
zeeën van het Zuidpoolgebied zijn door
gedrongen en langzaam hun weg zochten
in het onbekende land, dat zelfs nu groo-
tendeels nog niet onderzocht is, zijn de
oude waivischvaarders. Kleine scheepjes
waren het, bemand met zeelieden, die
geen vrees gevoelden, doch slechts een
verlangen naar het ontdekken van het on
bekende. Zij ontdekten eilanden, waar zee
honden plachten samen te komen en hier
en daar zagen zjj ook de met ijs bedekte
kusten van het groote Zuidpoolland. En-
keile reeders stonden hen toe te trachten,
den Zuidpool te bereiken, en hoewel dit
nooit gelukte, is er in de loop der tijden
waardevol materiaal verzameld voor de
latere expedities.
Van zoo'n ouden walvischvaarder, het
scheepsty.pe, dat de beste kansen heeft in
de Poolzee, maakt ook Sir Dougias Maw
son gebruik bij zijn nieuwe Zuidpool
expeditie. Hij is de meest bekwame ken
ner van den Zuidpool, die wij nebben en
zal nu trachten, meer te weten te komen
omtrent de onbekende kust ten Oosten
van Enderbyland, waar hij verleden jaar
zijn ontdekkingen deed. Hij vertrekt van
Tasmanië ten Zuiden van Australië, zijn
vaderland. Zijn onderzoekingen liggen
niet alleen op wetenschappelijk gebied;
hij zal n.1 ook bijzondere aandacht wij
den aan het voorkomen van walvischge
bieden, waarvan er nog verscheidene in
die streek moeten liggen.
Toen Admiraal Byrd naar den Zuidpool
vloog en daarbij veel te weten kwam om
trent het gebied ten Zuiden van de Ross
Zee, bestond er reeds een scherpe concur
rentie tusschen Engeland en Noorwegen.
Mawson ontdekte Enderbyland en ging
verder Oostwaarts om de kust te onder
zoeken; hij kwam toen in een gebied, dat
hij Mac Robertscxnland noemde. Daar ont
moette hij het kleine Noorsche schip „Nör-
wegia" met kapitein Riiser Larsen, dat
reeds verscheidene jaren naar de Zuid
pool was 'geweest en de kust tusschen
Graframland en Kir>g Edwardland dichter
genaderd was dan eenig ander schip; ook
dit schip zocht naar walvischeilanden,
doch er waren ook verschillende geleer
den aan boord, die de resultaten van hun
werk publiceerden. Wat men al of niet
vond op het gebied van de walvischvangst,
werd echter geheim gehouden-
Toen de twee schepen elkaar op de
trooslooze kust van Enderbyland in het
oog kregen, vergeleken zij' hun aanteeke-
ningen en kwamen overeen, dat Mawson
verder naar het Oosten en Riiser Larsen
naar het Westen zou gaan om de kust
verder te onderzoeken. In het Westen ble
ken achteraf de beste walvischterreinen_te
liggen, die dus door Riiser Larsen werdén
gevonden. Dit heeft aanleiding gegeven
tot een geschil tusschen Engeland en
Noorwegen, want Larsen had misschien
een bepaalde reden voor deze afspraak;
hij wist misschien al van tevoren het een
en ander omtrent deze kusten. Dit zoeken
naar walvissohen is dan ook de reden, dat
alle Zuidpoolexpedities met uitzondering
van de vlucht van Byrd en de bedetocht
van Gould ten doel hadden de kusten
te onderzoeken. Deden de poolonderzoe-
kers dit niet, dan was het vrijwel onmo
gelijk voor hen om aan het benoodigde
geld te komen. Mawson was hiertoe ook
gedwongen, wilde hij een kans hebben om
rijn oceanografisohe en meteorologische
studies ter plaatse te kunnen doen. Hij is,
wat zijn persoon betreft, echter geheel en
al de man der wetenschap, de professor in
de geologie en mineralogie, de man, die
|drie expedities meegemaakt en twee er-
I van zelf geleid heeft,
i Verleden jaar had hij van Enderbyland
1 Westwaarts willen gaan tot Ooatsland ten
Oosten van de Weddellzee, doch dit werd
onmogelijk door de ontmoeting met Riiser
Larsen. Thans is hij aangewezen op de
kust ten Oosten van Enderbyland en de
plat -nen zijn, om haar af te zoeken tot het
prut tusschen Kaiser Wiihelmland en
Adelieland, waar hij vroeger eens twee
jaar gebleven is: Wanneer do Noren dit
jaar niet weer het hun toegewezen gebied
gaan onderzoeken, zal Mawson ook ten
Westen van Enderbyland onderzoekingen
verrichten.
De kusten van bet Zuidpoolland rijn
door alle zeer talrijke expedities nog
niet voor de helft onderzocht; er is dus
nog werk te doen. Nu heeft men nog wei
nig positieve gegevens en over het bin
nenland bestaan slechts hypothesen, d.ie
echter bij de verschillende poolonderaoe»
fcers tamelijk wel overeenkomen.
Men is algemeen van meerling, dat het
land bestaat uit een groot en een klein ei
land' of uit twee schiereilanden en dat de
zeearmen het land binnendringen tus
schen de Ross Zee en de Weddell Zee.
Van deze zeearmen is echter niets te be
merken, doordat het Zuidpoolland bedekt
is door een vast aaneengesloten ijslaag,
die ongelijk van dikte is en de poolijskap
vormt, waarmee de fantasie zich zoo sterk
bezighoudt De poolonderzoefcer weet, dat
deze geheimzinnige poolijskap op enkele
plaatsen doorbroken en gehouden wordt
door groote bergketens, doch hij ziet in
gedachten reeds een plaats, waar de kust
vlak is en men de gladde, golvende ijs-
oppervlakte zal zien welven tot over het
groote plateau, waarop men den Zuidpool
vermoedt Wanneer hg zich in de nabij
heid van de onbekende kust bevindt die
hij niet kan. bereiken door de massa s
pakjjs, welke juist tegen de kusten rijn
opgehoopt voelt hij soms de ijzige wind.
die van het hooge plateau bomt en die
hem de boodschap zendt dat daar ergens
in het Zuiden land moet zijn. Mawson
spreekt dikwijls over deze koude en sug
gestieve wind, en hij weet dan ook beter
dan iemand anders, hoe vreeselijk die kan
rijn, want hij heeft twee jaar gewoond op
een der winderigste plaatsen van het
Zuidpoolland.
Tochten ln het binnenland.
Het ontoegankelijkst is echter niet de
Zuidpool zelf, doch het gebied ten Z.W.
van de Ross Barrière, tusschen deze en het
reeds genoemde Enderbyland. Mawson
gaat zoover niet; hoogstens zal bij vanuit
rijn schip korte tochten in het binnen
land maken, doch verder dan de kust
strook en komt bij. niet. Vermoedelijk zal
hij voor deze tochten van een klein vlieg
tuig gebruik maken; Riiser Larsen beeft
dit verleden jaar ook gedaan. Mawson
heeft toen eveneens eenige vluchten on
dernomen en heel wat meer van het bin
nenland gezien dan vanuit bet schip ooit
mogelijk was geweest Verder zal hij zich
met alle kracht werpen op de oceanogra
fisohe onderzoekingen, omdat men daar
door ook veel te weten kan komen over
den afstand, dien men nog van het land
verwijderd is. Door systematisch peilen
kan men eilanden ontdekken, die anders
onopgemerkt voorbijgevaren zouden wor
den. Op dezelfde wijze is reeds gebleken,
dat vele veronderstelde kustlijnen in wer
kelijkheid Slechts zandbanken waren.
Sir Dougias Mawson is altijd bekend
geweest om zijn grondig werk. Hij heeft
deelgenomen aan de expeditie van Shack-
leton in 1909 en maakte deel uit van de
groep, die den Erebus besteeg en later
met sleden den magnetischen Zuidpool
bereikte. In 1911 organiseerde hij zelf
een expeditie, waarbij hij twee jaar over
winterde op AdeliéLamd ten Westen van
