TWEEDE EN LAATSTE BLAD.
STADSNIEUWS
VAN DONDERDAG 26 MAART 1931.
D. H. Grünwald. f
5 tS; ging de keer Dun voor in gebed.
een nieuw
iieerenkleedingmag azijn.
Licht op
voor alie voertuigen:
Wintert ijd.
Donderdag26 Mrt18.49 uur.
Vrijdag 27 18.51
Woensdagmorgen, 25 Maart, is alhier
plotseling overleden de heer D. H. Grun-
waid, lid van de firma M. A. Grünwald
Zoon, grossiers te dezer plaatse, oud-
wethouöer der gemeente.
Hoewel voor de meer intiem ingewijden
wellicht minder onverwacht, heeft toch dit
plotseling overlijden op nog betrekkelijk
jongen leeftijd zeer velen verrast en pijn
lijk getroffen. De heer Grünwald immers
was, na zijn langdurige ziekte, naar het
scheen vrijwel weder hersteld, en, hoewel
hij daadwerkelijk de laatste jaren niet
meer aan het openbare leven met uit
zondering van de Ambachtsschool, die hij
tot het einde trouw bleef, deelnam, had
niemand dit plotselinge overlijden ver
wacht. Als het ware midden in zijn werk
heeft de dood hem overvallen; toen de
heer Grünwald zich des morgens naar zijn
kantoor had begeven en daar de werk
zaamheden zou aanvangen, rukte een
hartverlamming hem plotseling uit den
kring der zijnen weg.
David Hartog Grünwald werd 22 Juni
18(59 alhier geboren en was dus nog slechts
61 jaar oud. In het openbaar leven zoowel
als in dat van het Israëlitisch kerkbestuur
bekleedde hij gedurende een aantal jaren
tal van functies. Als lid der vrijz. concen
tratie werd hij den léden Juli 1803 voor
de eerste maal gekozen tot lid van den
Raad, en hij is dat onafgebroken gebleven
tot 5 Nov. 1929. In den tijd der concen
tratie was hij voorzitter der Vrijz. Raads
fractie. In de ruim 26-jarige periode van
zijn Raadslidmaatschap is de heer Grün
wald tweemaal wethouder geweest; de
eerste maal van 12 Sept. 1917 tot 2 Sept.
1919 toen zijn zetel werd ingenomen dooi
den heer De Zwart, de tweede maal van
4 Sept. 1923 tot 6 Sept. 1927, dus geduren
de de volle wettelijke periode.
Onder zijn wethouderschap viel o.m. het
sluiten van een belangrijke gemeentelijke
geldleening. In het college ijverde hij voor
het verkrijgen van verbindingen met de
omliggende gemeenten; ook in het tot
standkomen van de pontonbrug bij „de
Kooy" had hij een werkzaam aandeel.
Van 19131919 had de heer Grünwald
als Vrij. Dem. zitting in de Provinciale
Staten, waarin hij, zooveel als in zijn ver
mogen was voor de belangen van het
Noorderkwartier opkwam. Een college
waarin dit met meer nadruk en ook met
meer kans op resultaat kon geschieden,
was de Kamer van Koophandel, waarin de
overledene jarenlang zitting had aan
vankelijk als lid, daarna voorzitter van de
Kamer van Koophandel en Fabrieken
voor Den Helder later, na de reorgani
satie der Kamers, als lid van de Kamer
van Koophandel en Fabrieken voor
Noordholland's Noorderkwartier. Van deze
Kamer was de heer Grünwald de nestor.
Hij was voorzitter van de belangrijke
Verkeerscommissie van de Kamer van
Koophandel, in welke hoedanigheid hij
o.a. krachtig ageerde voor de verbetering
van den Twuiverweg, en lid van de uit de
Kamer van Koophandel gevormde Zuider-
zeecommissie.
Op het terrein van het kerkelijk leven
kan worden vermeld, dat hij van 1 Jan.
1912 tot 1 Aug. 1915 lid was van den ker-
keraad der Israëlitische gemeente. De
tweede periode van dit lidmaatschap valt
van 12 Dec. 1926 tot 3 Nov. 1929. Tijdens
deze laatste heeft hij gedurende anderhalf
jaar het penningmeesterschap bekleed,
n.1. van 6 Febr. 1927 tot 3 Jan. 1929. Voorts
was hij voorzitter van de commissie voor
den bouw eener nieuwe Synagoge, waar
toe hij het initiatief nam én waaraan hij
met alle energie werkte. De eerste be
sprekingen hieromtrent hadden in het
najaar van 1924 plaats; de eerste gecom
bineerde vergadering met den kerkeraad
had plaats 29 Aug. 1926. De eerste steen
legging geschiedde op 2 Mei 1928, de in
wijding 25 Aug. 1928.
Van 1907 af was de heer Grünwald be
stuurslid van de Vereeniging „Ambachts
school voor Helder en Omstreken".
In 1908 werd hij tot secretaris van
deze Vereeniging gekozen, en vervul
de de functie tot 1912. In 1912 volgde
zijn benoeming tot voorzitter, en tot den
dag van zijn overlijden toe heeft hij deze
functie met enthousiasme en groote liefde
voor de instelling, vervuld. De laatste ver
gadering, die hij als zoodanig presideer
de, dateert van slechts twee dagen voor
zijn dood, n.1. j.1. Maandag 23 Maart.
De Ambachtsschool was zyn trots en
glorie; de gunstige resultaten, welke hier
bereikt werden en worden, en de gunsti
ge reputatie, welke dientengevolge de iu*
stelling elders in liet land geniet, waren
hem steeds weer een nieuwe vreugde, en
bij elke gelegenheid, die zich hieromtrent
voordeed, op vergaderingen, bij de uit
reiking van de diploma's, getuigde hij
ervan. Hoeveel jongelui heeft hij al niet,
met een hartelijk woord, het diploma uit
gereikt, en hoe verheugde hij zich van
ganscher harte daarin als hij zoo'n leer
ling een woord van lof kon brengen! De
Vereeniging „Ambachtsschool" zal haar
enthousiasten voorzitter missen. En niet
minder de oud-leerlingen, onder welke er
velen waren die steeds met hem in con
tact bleven en hem op de hoogte hielden
van hun wedervaren in de wereld.
Sedert de oprichting in 1920 was
de heer Grünwald president-commissaris
van het inkoopkantoor van den Nederl.
Grossiersbond (N.I.V.A.K.) in welke orga
nisatie hij een zeer geziene en invloed
rijke persoonlijkheid was. Voorts was de
overledene voorzitter van den Noord-Hol-
landschen Grossiersbond, president-com
missaris van de N.V. Heldersche Uit
geversmaatschappij, welke functie hij ook
vanaf de oprichting bij de N.V.
„Esona" vervulde. Sedert pl.m. 20 jaar
maakte hij ook deel uit van het bestuur
van „Liefdadigheid naar Vermogen".
D. H. Grünwald was, gelijk bovenstaan
de opsomming wel uitwijst, een figuur van
beteekenis in het openbare en vereeni-
gingsleven in onze stad. Daarop zou men
kunnen laten volgen en dus is hem,
naast de voldoening die hij van zijn werk
gehad heeft, ook critiek en teleurstelling
niet bespaard. Maar noch het een, noch
het ander zal de overtuiging kunnen weg
nemen, dat met D. H. Grünwald een man
is heengegaan die getoond had een open
oog te hebben voor de belangen van onze
stad, en deze voorstond en diende met al
zijn krachten.
Zijn leven is welbesteed geweest.
Hfj was bovenal ook een goed mensch.
1;
De t r-aarde-bestelling van het stoffe
lijk overschot zal plaats hebben Vrijdag
morgen, te 10 uur.
De Scherm- en Gymnastiekvereeniging
„O.K.K.", verzoekt ons het volgende te
willen plaatsen:
Langs dezen weg meenen Bestuur van
de Scherm- en Gymnastiekvereeniging
„O.K.K." en de Dames-afdeeling „Hygiëa"
eenige woorden van waardeering te moe
ten wijden aan wijlen den heer D. H.
Grünwald, als trouw turnmakker van
„O.K.K." in de jaren vóór 1892. Van dat
jaar af werd door hem waargenomen het
Secretariaat tot 1904; hij toonde daarmede
een werker te zijn voor „O.K.K." en niet
minder voor de turnzaak in het algemeen.
[Veel werd door hem nadien nog gedaan
in het belang der vereeniging.
Met hem is heengegaan een onzer beste
donateurs, wiens hart steeds warm klopte
voor het welzijn van „O.K.K.". Zelfs het
aanstaand 50-jarig jubileum van „O.K.K."
en „Hygiëa" mocht nog bogen op zijn vol
le sympathie en belangstelling.
AFSCHEID DIRECTEUR R.H.B.S.
Maandagmiddag te ruim drie uur wa
ren in de gymnastiekzaal der R.H.B.S.
alle leeraressen, leeraren en leerlingen
bijeen gekomen om afscheid te nemen
van den Directeur, den heer Van der
Meer, die wegens gezondheidsredenen
ontslag heeft gevraagd. Ook de heer
Francken, oud-leeraar der school en
eeenige echtgenooten van leeraren en
ouders van leerlingen waren aanwezig.
Nadat de heer en mevrouw Van der
Meer met den heer Bolkestein, Inspec
teur van het Middelbaar Onderwijs,
waren binnengekomen, nam de heer
Ketner als oudste leeraar het woord. Na
een woord van weikóm tot de aanwezi
gen, richtte hij zich tot de leerlingen, die
hij den aftredenden Directeur als een
voorbeeld van strenge plichtsbetrachting
voor oogen stelde. Vervolgens legde hij
er den nadruk op, van hoeveel waarde
dat voorbeeld van plichtsbetrachting
ook voor de leeraressen en leeraren ge
weest was en hoeveel steun zij bij hun
werk hadden ondervonden door de krach
tige wijze, waarop de Directeur steeds
orde en tucht in de school had gehand
haafd. Tenslotte bood spreker namens de
leeraressen en leeraren den heer Van der
Meer een electrische schemerlamp aan,
met den wensch, dat deze geen ziekbed,
maar een rustige en gezonde levens
periode zou mogen bestralen.
Het woord was daarna aan den leerling
der 5e klasse, J. H. van Duyn, die uiting
gaf aan de waardeering, die de leerlin
gen der hoogere klassen voor de lessen
van den heer Van der Meer gevoelden
en namens alle leerlingen een klok aan
bood.
De derde spreker was de heer Bolke
stein, Inspecteur van het Middelbaar On
derwijs, die met groote waardeering over
den aftredenden directeur sprak. Hij
noemde diens plichtsbetrachting zoo
groot, dat hfj die nergens in die mate had
aangetroffen en dat hij ook zichzelf daar
toe niet in staat achtte.
Nadat de heer Avenarius nog z;jne
erkentelijkheid had_ betuigd over de aan
gename samenwerking die steeds bestaan
had tusschen den aftredenden directeur
en de hoofden der lagere scholen, kwam
de heer Van der Meer zelf aan het woord.
Hfj sprak eenige ernstige woorden tot de
leerlingen en richtte zich daarna achter
eenvolgens tot de leeraressen en leeraren,
den amanuensis en den conciërge. Hij
bedankte allen voor de medewerking, die
hij van hen had ondervonden, voor hunne
bloemen yen hunne geschenken.
•Tenslotte namen allen met een hand
druk afscheid.
AANBESTEDINGEN.
Dinsdagmiddag werd ten raadlniize
alhier aanbesteed:
1. Het maken van een wachtlokaal met
bergplaats op den Speeluin in het Tuin
dorp, alhier. De volgende billetten waren
hiervoor ingekomen: C. Gors 2650.
-W. A. Ran f 2490—, P. Doorn, St. Maar
tensbrug 2460.—, II. Freeke (zonder
glas- en verf werk, enz.) 2400.Fa.
Koppen Zoon, Alkmaar, in massa
2300.Firma Minneboo Walboom
2200.in massa 2770.G. Groot, in
massa f 1737.—. Voor het loodgieters-
werk was als volgt ingeschreven: J. F.
Schellingor f 483—, A. J. Fey 475.—,
M. Koorn 448.—, C. J. Westerbaan
4 (9._, A. J. Zoetelief 451.50, II. Bak
ggö_, J. Geervliet 344.—, G. J. de
Jon" 343 C. Buis 340.—; voor het
verfwerk: P. de Kok 385.J. de W it
205.—, W. Kriek 180.—.
2. Het bouwen van een postkantoor met
wening en een woning voor den rijksveld
wachter te Huisduinen. Firma Minneboo
Walboom. dan Helder 12990.— zonder
loodgieterswerk, in massa 14;;90. li.
Riemers zonder 13989.A. Dienaar,
massa 13843.G. Groot
13872.—; Gebr. Smit, den Helder
13840.—;J. Oppenkamp, Haarlem, zon
der 13750—; H. Hagen, Den Helder,
zonder 12115.—; Starrenburg Boer-
dijk, zonder 11500.massa 12.700.
Loodgieterswerk: J. F. Schellinger
538.C. J. Westerbaan 509.M.
Koorn 498.—; H. Bak 465.—; A. J.
Zoetelief 459.50; A. J. Fey 450.—; G.
J. de Jong 447.J. Geervliet f 426.
C. Buis 415.Verfwerk: J. de Kok
1480.Gebr. Hoogerduyn 1323.
W. Kriek 1175.J. de Wit f 778.
DE VERPACHTING DER STAND
PLAATSEN OP DE A.S. KERMIS.
De inschrijving betreffende de ver
pachting der standplaatsen voor de a.s.
kermis nau Dinsdagmiddag ten raadhuize
alhier plaa'.s. ln verband mede met de
beide tegelijkertijd gehouden aanbeste-
dingen, welke hierboven zijn vermeld, was
de belangstelling hiervoor buitengewoon
groot. De volgende prijzen werden ge
noden:
Kinderdraaimolen: D. van Dam, Am
sterdam 576.id. electrisoh Gebr. van
i Dam, Amsterdam 525.25, met fietscarous-
■sel 975.50, lietsearoussel: P. S. Stuy-de
i Haan, Sliedrecht 502.A. F. Hommer-
son, Bergen op Zoom 376.stoomca-
roussel met golfbaan: J. W. Janvier, Ber
gen op Zoom ƒ1780.zweefmolen: D. J.
van Dam, Amsterdam 1111.50, lucht-
scbommel: Vallentgoed, Purmerend 610,
A. J. van Dam, Amsterdam 505.50 of
110.50 naar gelang de plaats, auto-
schoter Hommerson 1010.tete de
queue 500.tesamen voor 1650.
schiettent: Lenior, Moninkendam 303.
N. Abeelen, Noord-Scharwoude f 96.50,
Schuurman v. Abeelen, Krommenie
222.60, met concurrentie 96.50, tesamen
319.10, Schuurman, Krommenie 287.70,
lorpedosporttent: J. de Jong, Rotterdam
7.J. P. van Buitene, Rotterdam
75.onderzeebootsportA. C. de Jong,
Vlaardingen f 50.of 25.naar ge
lang de plaats, mitrailleursport: W. de
Zwaan Groningen 150.Zeppelinbom-
sport: Fr. Smits, Nijmegen 150.vlieg-
bomapparaat: J. F. Vaale, Bergen op
Zoom 610.—, T. Dirks, Apeldoorn
410.zonder concurrentie, 210.met
concurrentie, lijntreksport: C. Regter,
Gouda 38.—, werptent, oefeningsspelen,
vlieghomsport: G. Vader, Alkmaar, resp.
50.50, 62.50, 80.—, hoepla: N. Hen-
neman, Bergen op Zoom 60.C. Win
ter, Krommenie 65.slagmachine: Jac.
Brantenaar Joh. Dekker, Alkmaar
50.— met, 150.— zonder concurrentie,
C. Winter, Krommenie 103—, Jan
Schuurman, Krommenie 42.60, twee
stuks voor 90.—, P: Bakker, Amster
dam 50.zonder, 100.met concur
rentie, Turksche schop: Joh. Breek, Broek
in Waterland 111—, J. J. Punt, Monni
kendam 107.—, theater variété: H. Mul
lens, Enschedé 100.175.of
200.apentheater: H. Rogier, Amster
dam 115—, vergenoegingspaleis: H.
Janvier, Bergen op Zoom 177.dans
salon: J. Benema, Anna Paulowna 300.
beiignetkraam: Jongemaets, Amsterdam
150.of 200.—, wafelkraam: W. Log
gen jr., Zaandam 125.koekrad: M.
Pels, Amsterdam 200.plus 400.
aan liefdadige instellingen, verversehings-
tenten: B. Bethlehem, den Helder 37.10,
J. Smit, den Helder, consumptie met ca
baret 102.75, W. C. van Dijk, Amster
dam 57.77, Rieuwerts, den Helder
56.—, D. Rijkers, den Helder 117.
Van de kleinere inschrijvingen noemen
wij: vanille-ijs: P. Boon, den Helder
25.—, diverse heeren Laan 58.
40.50, 30.—, en kleinere bedragen voor
staleltjes, van der Steen, den Helder,
zuurwagen en ijs f 61.07, G. van Os. den
Helder, visoh en zuur 16.—, C. van
Twuyver, den Helder ververschingstent
20."C. J. Steinman, den Helder, id.
10—, C. G. Jacobs Jrr., den Helder
25.— en 5.—, J. Schenk 19.—, J.
Nebbeling, den Helder 5.
LAATSTE MARINECONCERT.
Over de groote en grootsche symphonie
van Tschaikowski, die als eerste uitvoe
ring op dit laatste der Marineconcerten
een fraaie vertolking vond, hebben wij
reeds •uitvoerige mededeelingen gedaan.
Het is een grootsch werk en, hoewel het
in vorm niet afwijkt van het gebruikelijke
klassieke model, heeft het onmiskenbaar
een geheel eigen origineel karakter.
Prachtige, grootsche gedeelten telt het,
culmineerend in het monumentale andante
maestoso en de vertolking viel, ook wat de
opvatting betreft, zeer te prijzen. Het was
een waardig besluit voor deze concerten
en stellig zullen wij dit werk nog wel weer
j eens hooren. Nadat na de pauze een ouver-
ture gespeeld werd, door den heer Leisü-
jkow bewerkt naar motieven van den Ne-
I derlandschen componist Petrie, een
werk, dat weliswaar reminiscenties wekte
i aan andere componisten, maar dat niette-
min zeer bekoorlijk was en fraai geïnstru-
i menteerd, kregen we een wals van een
jeugdig musicus uit Den Haag voor wien
j deze eerste vertolking van een zijner
i composities een mijlpaal is in zijn muzi-
i kale carrière.
„Launen" is een mooie fantasie-wals
1 mooi geïnstrumenteerd ook. De compo
nist heeft gelukkige vondsten gehad met
zijn klokkenmotief. De wals is naar het
oude, beproefde model geschreven: op de
eenvoudige, maar innige inleiding volgen
verschillende wals-thema's, die mooi en
muzikaal werden voorgedragen. De pico-
lo, pikant en fijntjes, het eerste wals-
motief vroolijk en niet banaal. Mooi was
in het tweede de clarinet, mooi van toon
I en met fijne voordracht. Zeer mooi is de
I doorwerking voor de hobo. Het vioolsolo
i wekte reminiscenties aan anderen, in dit
gedeelte ontmoetten wij ook even den
'ouden Strauss, en die was, zooals men
j weet, niet de minste op dit terrein. Ook
dit vioolsolo werd fijntjes gespeeld. De
cello's klonken beschaafd, het klokken-
I motief noemden wij reeds; het verhoogde
zeer het effect, een mooie partij voor de
i picolo was het coda, ook voor de hobo ont-
j moet men er fraaie trekjes.
Summa summarum: een mooie fantasie-
wals, die voor dilettanten echter wel te
zwaar zal zijn. Mooi geïnstrumenteerd,
kortom een goed debuut voor een jong
componist.
Op dit laatste concert er weiden
voorts nog eenige uoor den heer Leisti-
kow geïnstrumenteerde composities van
Mann uitgevoerd, eveneens dankbaar
werk had de gebruikelijke huldiging
l plaats. De heer Leewens vertolkte in
1 (lezen wederom de gevoeiens van het co
mité, sprak den vice-admiraal, die per
soonlijk deze uitvoering bijwoonde en den
j loco-burgemeester toe, en wees er op, dat
i juist de lieer Quant zoo in alle opzichten
had medegewerkt om de fusie der beide
comité's te bevorderen en te zorgen, dat
verder alles op rolletjes liep. Spr. dankt
daarvoor en hoopt, dat de Admiraal, na1 Guido Gezelle was Vlaanderen's wonder,
zijn vertrek uit de gemeente, een aange- kind, de meest van God begaafden zoon
name herinnering aan deze concerten ze] van Vlaanderen, een dichter met een
behouden. Ook den wd. burgemeester scheppingsmacht, onbegrensd en onver-
brengt spr. dank; het gebeurt niet zoo moeibaar.
„n om den steen
Gezelle's lievelingen en
zingen de vogels. aiphter van Gods
Zoo rust Gezelle, de dicniei
natuur in Vlaanderen. figuur van
Voor alle aanw^zl^'.|pige lezing van
Gezelle, èn door de P'® declamatie
een dank.voord was °,rs aan
liet dat wat door mevio d
beide heeren voor het gebodene ut
Hedenmiddag drie uur opentde
B. van Frank, uit Haarlem, m he
Spoorstraat 23, vroeger de schoenenzaak
van den heer Noordeloos, een me
Frank heef. ve,
schillende zaken in Nederland, zijn
kantoor is in IJniuiden gevestig
Hedenochtend hebben wy een 'LI n
genomen, waarbij de eigenaar ons ee
ander heeft verteld.
Groote voorraden heeft de heer a.
Frank ingeslagen, welke straks hun «eg
onder de heerenbevolking zullen vinden.
De winkel is gerestaureerd, achter den
winkel is een paskamer ingericht, waai
men op zijn gemak kan passen.
De heer Van Frank, van het standpunt
uitgaande, dat licht reclame is, heeft tal
rijke lampen doen monteeren, die des
avonds de étalage bel zullen verlichten,
terwijl ook de winkel zelf overvloedig ver
licht zal zijn en zoodoende ook zal bijdra
gen tot meerdere verlichting van dit deel
van de Spoorstraat.
Zooals men in de advertentie kan lezen
krijgt iedere kooper een moderne pet
cadeau.
In de advertentie leest men verder w t
de heer Van Frank op dit gebied Leeit
aan te bieden.
Wij wenschen den heer Van Frank ve-4
succes met zijn nieuwe zaak.
EEN KNOKPARTIJ
MET HET BREKEN
DIE EINBiGi.E
VAN EEN RUIT.
vaak, dat wij een vertegenwoordiger van
het Gemeentebestuur hier tegenwoordig
zien en spr. hoopt, dat in de toekomst het
Gemeentelijk subsidie niet zal verminde
ren, doch integendeel crescendo zal gaan.
Tenslotte dankte spr. den heer Leistikow
voor zijn werk, en wijst op deze uitvoe
ring'van een werk van Tschaikowski ten
bewijze dat hetgeen het corps op muzikaal
gebied verricht mag worden genoemd.
Namens het Comité biedt spr. tenslotte
den directeur een krans aan.
Zijn groote geleerdheid (hij sprak 15
talen) bracht hem niet tot razernij, in
tegendeel, eeu van de meest typische
karaktertrekken is, dat hij de ootmoed
zelve was; de kinderziel in het mannen
lijf. Iets van hem te lezen, beteekent
verrijking, verdieping en veredeling van
het leven. Zijn leven buiten zijn jeugd,
is te verdeelen in drie perioden tot onge
veer 1860, van 1861 tot 1890 en van 1890
tot 1899, het jaar van zijn sterven.
\TAA „Ai.ii i 4. i i Op 1 Mei 1830, des middags om half
Vóór met het laatste nummer werd aan- twaalf werd hij geboren „juist op tijd om
gevangen sprak de heer Schellinger na- te eten» zei zynsvader. Bij zijn geboorte
mens de bezoekers den dirigent en het had hy een geweldi groot driehoekig
corps toe onder het aanbieden van een j hoofd De bak^t. wild| £et fatsoeneeren,
traaie bloemenmand. By het binnentreden docll de dokter zejd dat Hjj die het
was aan mevr Quant eveneens een bloem- hoofd scheef gemaakt heeft, zal het ook
stuk aangeboaen. i wel weer recht krijgen als Hij het noo-
Op de gebruikelijke wijze werd met het di vindt) wat dan^ok gebeu?d is hoe_
spelen der Voikshederen aangevangen en we) zyn beeltenis hem steeds mét zijn
g^ndigd. Versch,Bende bezoekers waren ten k j t zi
gedupeerd door het vroege aanvangen van !senen„ zeiFmen van ^'rn.
dit concert. Hoewel aangekondigd op halii l
niegen was nog vóór de stadsklokken dit! ,van natuur en van boeken,
uhr aangaven al aan de symphonie, het zHn studie kostte geld en zoo moest hy
tweede nummer van het programma, be- J eiSen k°st als portier verdienen, aan
gonnen, zoodat tusschen het eerste en klein-seminarie te Kousselaere.
tweede deel hiervan eenige storing ont- Het was daar dat hy zijn eerste (bekende)
stond tengevolge van nog binnentredend gedicht maakte op achttienjarigen leef-
publiek. Wij moeten evenwel ons zonder - „de Mandelbeke welk gedicht ge-
voorbehoud aan de zijde van deze „laat- mspireeid was op een beek, die door den
komers" scharen; eenig respijt van een ^inn van het seminarie liep en die d°or
minuten ware o.i. wel wenschelijk fabrieksafval werd vervuild. Dit gedicht
paar
geweest.
Dinsdagavond omstre ks kwart over
tien ontstond er in de Koningstraat bij
het uitgaan der »Witte Bioscoop» 'en
vechtpartij tusschen een zestal jongens.
In een tijd van eeu seconde lagen een
drietal vechtende partijen over de. straat
te rollen, met armen en beenen werkende
om hun tegenstanders zooveel mogelijk
afbreuk te doen.
In de Spoorstraat drukte een der kna
pen zijn tegenpartij door het raam van
den winkel van den heer l\ Bi.l.
Spoedig verschenen nu twee agenten op
het gevechtsterrein, maai' van de daders
geen spoor meer.
Menig filmartist zou jaloersch gewor
den zijn als hij gezien bad boe ueze
knapen elkaar afdroogden.
VISSCHERIJ.
Er zijn sterk afwisselende vangsten van
haring door de kommen, de treivkers tn
de kuilers, maar door deze drieërlei wijze
van aanvoer is de hoeveelheid aange
brachte haring dagelijks zeer groot.
De prijzen, hoewel natuurlijk schomme
lend, blijven zich tamelijk handhaver -en
bewogen zich voor de goede soort rond de
twee gulden per tal.
Garnalenvangst is niet zoo groot en
mochten de prijzen een weinig i e zi jn ge
stegen, liooge besommingen worden daar
door niet meer genmakt
De prijs van platviseli wordt, zonale eik
UITVOERING
ORATORIUM „PAULUS".
Wij herinneren er aan, dat hedenavond
het oratorium „Paulus" zal worden uitge
voerd door de Ger. Zangver. „Hallelujah"
(dir. Joh. F. Asma) in de Gereformeerde
Kerk, Spoorstraat.
De solisten zijn Mevr. Greta de Knegt
ter Haar, sopraan, te Delft; de heer Joh.
van der Ploeg, tenor, te Rotterdam en de
welbekende (ook hier ter stede) helden-
bariton Johan Nelissen van Bloemendaal.
Wegens ongesteldheid van Mevr. Gün-
thertBreet zingt Mej. Truus Sok de alt
partij.
Laat het Heldersche publiek nu toonen,
dat zij dezen müzikalen arbeid waardeert,
door hedenavond in grooten getale bp te
komen naar de Ger. Kerk.
De toegangsprijs is gesteld op slechts'
0.75.
LEZING OVER GUIDO GEZELLE.
Voor de afdeeling Den Helder van den
Nnd. Chr. Vrouwenbond, werd gisteren
avond in het Chr. Mil. Tehuis door de
heeren Dun, Inspecteur bij het L. O. en
Grotidsma een lezing over Guido Gezelle
gehouden.
De lezing was zeer interessant. De
heer Dun besprak het leven en werken
van Guido Gezelle en verklaarde som
mige zijner gedichten. Hij wist de schoon
heden van Gezelle's gedichten goed naar
voren te brengen, schoonheden die men
bij oppervlakkige lezing niet ontdekt,
doch wanneer deze verklaard worden
krijgen de gedichten opeens veel meer
wanrde.
Tal van fijne trekjes in de gedichten
weiden door den heer Dun uiteengezet,
waardoor men de gedichten veel beter
kan begrijpen en veel mooier zijn, dan
zij op het eerste gezicht lijlfen
lanes de
pcit'i"«penvoer, zo'v'el
Zuiderzee, eeniyszins
SCHOLBESCHERMING.
|is van beslissenden invloed op zijn leven.
Hij wordt aan het seminarie geweigerd, voorjaar, door d°
doch men laat den directeur liet gedicht hier els
lezen en deze is vol lof hierover en Ge- gedrukt,
zelle wordt „aanveerd".
Spr. weidt uit over genoemd gedicht
en verklaart het.
Aanvankelijk werd hij leeraar in de
Handelswetenschappen, doch einde '-r<7
„kwam de visch in het water", hij werd De omringende staten der Oo.-tzee heb-
leeraar in de poësis. ben, volgens de bladen, een over^en'-o-nst
In die functie kreeg hij grooten invloed getroffen ter bescherming van de schol-
op zijn studenten. Bij het overlijden van visscherij in die z^e
een hunner zag zijn eerste werk „Kerkhof- Beoaalde gedeelten zijn gedurende eeni-
blommen het licht, f.., i
Heel veel werk maakte Gezelle ook gen tqd m het ,aar voor bevisscmng u.t-
van de taalstudie, om zooveel mogelijk gesloten en minimum maten der visch zijn
typische Vlaamsche woorden te vei'- gesteld, terwijl de ondermaatsche visch
zamelen. Zoo zocht hij langen tijd naar zoo spoedig mogelijk moet worden over
een Vlaamsch woord voor parapluie, tot boord gezet.
een oud vrouwtje den naam „schude jn Zeker opzicht is deze scholbescher-
hiervoor bezigde, waarover Dij kinderlijk ming. geregeld op een wijze, zooals die
opgetogen was; zoo verzamelde hij een ook hier te lande voor de Noordzee wordt
geheel woordenboek, üveial had .lij zijn voorgestaan en zooals, ook ten dzele werd
vrienden, die hem typische woorden toe
stuurden.
Groot Is zijn voorliefde voor alliteratie,
waarvan hjj een meesterlijk gebruik thans wat Deuren een ar te narenen ge
maakt. Spr. gaf hiervan prachtige voor- bied in de Noordzee, waar niet zou mo-
beelden, terwijl ook de heer Grondsma gen worden gevischt.
bepleit door den heer Van der Steen,
Voorzitter der Schfppersvereeniging, al
thans wat betreft een af te ba'
enkele gedichten voordroeg.
Het tijdperk van 1860 1890 is het
meest droeve uit zijn leven, hij werd
miskend, achteruit gezet, zijn invloed
werd te groot, hij werd onderpastoor,
eerst te Brugge, later te Kortrijk. Daar
is hij van 1872 tot 1899 begraven geweest.
In een tijdperk van dertig jaar heeft Dij
In het jaarverslag der reedersvereeni-
ging te IJmuiden, wordt betreurd, dat
geen definitieve stappen van regeerings-
wege werd gedaan tot vaststelling van een
minimum-maat voor schol en schar.
Inderdaad zal er toch iets moeten wor
den gedaan tot bescherming van den
niets gedicht, wel talenstudie gemaakt vischr.tand. want wanneer, met de tegen-
Toch heeft hij zijn plicht gedaan, hij woordige krachtige vangstmiddelen, er
was gehoorzaam, trouw in het kleine, geen regelende beteugeling komt en men
Tijdens een cholera-epidemie deed hij
het bovenmensclieüjke. Veel, zelfs zijn
lijfgoed gaf hij aan de armen.
Veel Dield Dij van kinderen, die hem
niet hinderden, zooals de grooten hem
hinderden, zij verkwikten zijn ziel. Hij
ongebreideld de visscherij laat uitozienen.
dan zal dat voor den vischstand op den
duur vermoedelijk van funesten invloed
De heer Grondsma dioeg tal van ge
dichten van Gezelle voor en ook mede!en
door zijn declamatie werd de schoonheid Pe"° j?_u.i,::
van Gezelle's werk onthuld. De stem
zijn.
De wijze waarop, is de qrootste moei-
VUIKWIIVICII /,JJU 1 J J
was kinderen zot, zeggen de Vlamingen, hjkheid. maar zooals die door de rand-
menschen-schuw. Eén lange lijdens- staten der Oostzee is geregeld, is die mis
schien nog het meest bevredigend en zou
De gedichten die hij na deze periode waarschijnlijk als staal ook voor de rand-
mingen, door Gezelle bedoeld, werden
door hem uitstekend weergegeven.
tot zijn dood lieeft gemaakt behooren tot staten der Noordzee kunnen dienen.
Na een welkomstwoord van mevrouw
Siegers en nadat deze dame in gebed
was voorgegaan, was het woord aan den
heer Dun.
Het onderwerp, aldus spr., is voor een j
avond als dezen bijzonder geschikt. In
een figuur als van Gezelle, vindt men
zyn meesterwerken. Hierin wordt zijn
lijden aangrijpend beschreven, doch zijn
dichtersziel is weer ontwaakt, de slapende
botten gaan open.
G'ezelle's laatste levensperiode was zeer
kort; in 1899 werd hij overgeplaatst naar
Brugge, waar hij bestuurder van het
Engelsche klooster werd, slechts zeven
maanden is hjj daar geweest.
De indruk die zyn dood in Vlaanderen
maakte was geweldig en van heinde en
meer de vrouwenaard. In zyn leven
vinden wij trekken van het dagelijksch j verre stroomden de menschen, hoog en
leven, hij is de christen-dichter, de man laag toe, onibij de vorstelijke „begraving"
die ons leert vrouw te zijn in het kleine, tegenwoordig te zyn.
wat ook de t.iak van de vrouw is. Hij l In een eenvoudig graf rust hij. Op
leert ons het leven zien zooals elk christen
bet leven zien moet, zooals hy dat in
enkele kleine gedichtjes zegt.
zijn grafsteen zyn twee zijner gedichten
gebeiteld en om die steen staan bloemen,
Hetgeen mogelijk is voor de Oostzee
moet toch ook mogelijk kunnen zijn voor
de Noordzee.
De tijd van zich op te sluiten in het be-
langenhoekje van het eigen land, raakt
zoetjesaan voorbij en de idee, dat allen
kinderen zijn van één groot gezin, wint
meer veld.
Waarom zouden de landen het ten slotte
ook niet eens kunnen worden betreffende
de regeling van den vischstand op de
Noordzee?
Moeilijkheden zullen er vele rijzen, na
tuurlijk, maar die mogen niet tot het be
zwaar aangroeien, dat men nu maar alles
hetzelfde laat en voortgaat de Noordzee
