PMUMB8IEK
PCPUI4KIR. sy VO^Q^^L, VAMD^HElLpeR^CH^ COURAtf?
486
VAN ZATERDAG 16 MEI 1931
De droom van den uitvinder.
Hoe de gloeilamp ontstond
De man, die meteen filmster
dineerde.
De handel in blanke slavinnen.
(AUTEURSRECHTEN VOORBEHOUDEN)
Droomen van
Edison, Marooni, Belly Wagner,
Tjekow, Rjepin en Dostojewski
door Dr. B. SAWELJEW.
Ondanks alle psycho-analytische
theorieën en verklaringen is de droom
in de kern van zijn wezen nog altijd
een onbekend en geheimzinnig ver
schijnsel. Het vreemdste zijn droomen
van menschen, die hoofdarbeid ver
richten en door den droom op een in
vallende gedachtg komen, waardoor zij
het eene of andere groote werk kun
nen beëindigen. Het is betrekkelijk
weinig bekend, dat beroemde uitvin
ders soms droomen hebben gedroomd,
die de kiem van ontdekkingen van
wereldbeteekenis bevatten.
Edlson's droom.
Edison, de koning der uitvinders,
vertelde eens zijn vriend Harryman
van een vreemden droom, die een zeer
diepen indruk op hem had gemaakt en
dien hij jaren lang niet vergeten kon.
Tevoren interesseerde Edison zich in
het geheel niet voor droomen en
hechtte hij er geen waarde aan. Hij las
er dan ook nooit iets over, zijn lectuur
bestond uitsluitend uit technische wer
ken. Nadat hij echter had ondervon
den, van hoe groote beteekenis een
droom was voor zijn loophaan als uit
vinder, nam hij ook kennis van de
psycho-analyse. Edison vertelt, dat de
hier bedoelde droom zijn grootste uit
vinding mogelijk maakte, n.1. de gloei
lamp. Op dat oogenblik had hij al jaren
lang met twee assistenten gezocht naar
een geschikt materiaal voor een draad
in de gloeilamp. Behalve dat was hij
klaar, want hij had niet alleen het idee
der gloeilamp uitgewerkt, doch er
tevens reeds een model van gemaakt.
Edison had ontelbare proeven geno
men om een bruikbaar materiaal voor
den draad te vinden, doch tevergeefs.
Toen droomde hij op een nacht, dat
hij schipbreuk leed. Hij kon zich later
de kleinste bijzonderheden van den
droom herinneren. Door één reusach
tige golf werd hij op de kust gewor
pen van een tropisch eiland. Daar viel
hem vooral de bijzonder weelderige
plantengroei op. Hij zag vreemde
exotische boomen, hij ging door een
bosch en bereikte een bergplateau, dat
met gtoote bamboes gegroeid was.
Nauwelijks was hij daarbij aangeko
n.
„Ik doe aldus", sprak hij met zichzelf
af, „ik kom binnen., een beetje slee-
pend van gang., ik geef m'n hoed en
m'n jas af., zonder naar de vestiaire
juffrouw te kijken., dan een verveelde
blik in den spiegel. Plotseling komt zij.
Mijn gelaat verheldert., ik treed
lachend op haar toe.kus haar hand.
„Ik-ben Hans Bremer".. dit met een
diepe stem., haar blijven aankijken.,
geboeid., bekoord.. Als ze de oogen
neerslaat even lachen., ha-ha-ha..
Dan gaan we natuurlijk naar de eet
zaal.. klem vertrek., kostbaar., in
tiem.. prachtig gedekte tafel., voor
twee personeh.. Als ze gaat zitten
achter haar stoel gaan staan en die
een beetje_ naar voren schuiven., dan
zelf gaan zitten., praten met een diepe
men, toen er plotseling een brand uit
brak en het geheele bosch in helle
vlammen stond. Hoewel Edison zich na
het ontwaken nauwkeurig den gehee-
len droom herinnerde, bleef toch voor
al het beeld van het brandende bosch
in zijn geheugen geprent. De herinne
ring aan den droom liet hem ook in
het laboratorium niet met rust. Plotse-'
ling kwam hij op het idee, dat de droom
misschien iets te maken kon hebben
met zijn uitvinding. Hij besloot, het
eens met bamboevezels te probeeren
en bereikte het lang begeerde resul
taat.
Marconi en de geluidsgolven.
De wereldberoemde uitvinder Mar
coni vertelde eens aan een Londensch
journalist, dat zijn leeraar, de Italiaan-
sche natuurkundige Rigi, bij zijn col
leges tooverachtige teekeningen maak
te van de geluidsgolven. Marconi was
over de lezingen zoo enthousiast, dat
hij dag en nacht aan de geluidsgolven
dacht. Toen droomde hij eens, dat hij
zijn eigen standbeeld zag staan op het
marktplein van een Italiaansche stad.
Er stond met gouden letters een in
schrift op gegraveerd, dat luidde:
„Marconi is een groot uitvinder. Hij
heeft de menschheid de electrische ge
luidsgolven gegeven". Door dezen
droom kwam Marconi ertoe, al zijn
energie te richten op het bereiken van
dat doel. Het resultaat was de uitvin
ding van de draadlooze telegrafie en
de radio.
Het afgesneden oor.
Bell, de uitvinder van de telefoon,
heeft eens gedroomd, dat hij een pakje
vond. Toen hij het openmaakte, vond
hij er een afgesneden menschelijk oor
in. Hij vergat den droom, doch toen hij
nog eens nauwkeurig denzelfden droom
kreeg, verliet de gedachte daaraan hem
niet meer. Hij werkte toen aan de con
structie van een microfoon, die maar
niet wilde gelukken. Nu zag hij plotse
ling de profetische beteekenis van den
droom; de microfoon -moest geconstru
eerd worden volgens de principes van
het menschelijk oor.
Het praktische resultaat van den
droom was de voltooiing van de tele
foon, een van de grootste technische
wonderen, die thans reeds geheel is
ingeburgerd.
Hoe het voorspel van „Rhein-
gold" ontstond.
Ook kunstenaars en schrijvers vin-
stem.. haar blijven aankijken., soms
even kort en krachtig lachen
„Misschien zou ik", peinsde Hans,
„als we heel goed op dreef zijn even
kunnen zeggen: „Weet u wel dat u een
verdraaid aardig gezichtje hebt..? Dat
zeggen de Engelsche lords ook al
tijd.."
Om vijf voor achten gaf een zenuw
achtige jongeling zijn éénsgekeerde
demie af aan de vestiaire van hotel
„Royal" en bekende stotterend, dat hij
de prijswinnaar was en kwam dineeren
met Irene Miller.
Nadat eenige haastige kellners hem
hadden verzekerd, „dat ze d'r niets van
afwisten" kwam eindelijk een deftige
ober, die hem van hoofd tot zijn pas
verkregen lakschoenen opnam en zei
dat „meneer hem maar moest volgen".
Onderweg vertrouwde de deftige
ober hem nog toe, dat „Frau Miller"
er nog niet was, maar naar hij dacht,
wel gauw zou komen.
De eetzaal viel Hans een beetje
tegen. Niet zoo intiem als hij had ge
dacht. Wel kostbaar natuurlijk. Enfin,
degene, die het gezellig moest maken
zou wel gauw komen.
Hij glimlachte en begon met afge
meten passen te ijsbeeren.
Om kwart voor negen wist Hans, dat
de eetzaal zeven meter lang en vijf
breed was. Alle obers die langs kwa
den dikwijls steun in droomen. Zoo
heeft Richard Wagner een van zijn
geniaalste invallen in een droom ge
kregen. Als politiek refugié woonde hij
toen in Zwitserland, vanwaar hij eens
een uitstapje maakte naar het ïtaliaan-
sche gebied. Na 'n vermoeienden berg-
I tocht kwam hij halfdood in een her-
I berg aan en legde zich te bed. Toen hij
in slaap viel, droomde hij, dat hij in
I het water was gevallen. Hij hoorde het
ruischen en bruischen van het water
als een eentonig rhythme, dat zich ont-
I wikkelde tot een muzikaal motief. Toen
Wagner ontwaakte, legde hij de grond
trekken vast van het beroemde voor
spel van „Rheingold",waarin de op gol
ven gelijkende motieven der strijkin
strumenten en harpen op een lang
I doorklinkend harmonisch grondae-
coord op den hoorder den indruk
maken van het met bedriegelijke nauw
keurigheid nagebootste ruischen van
water.
De roman „Duel".
De groote Russische dichter Tsjekov
droomde eens, dat een kennis hem uit
daagde tot een duel. In den droom be
leefde hij niet alleen het gevécht in
alle bijzonderheden, doch hij werd zich
op vreemde wijze ook bewust van de
voorgeschiedenis van het duel. Hij
schreef zijn droom op en maakte er
later een van zijn beste romans van
met den titel „Duel".
Rjepln's droom.
De onlangs gestorven Russische
schilder Rjepin droomde eens, dat hij
hofmeester was aan het liof van Iwan
den Verschrikkelijke. Hij hoorde hulp
geroep in de kamer van den Tsaar,
snelde toe en zag, hoe deze met een
ijzeren staaf zijn zoon bloedige wonden
toebracht. De zwaar gewonde zakte in
elkaar, de Tsaar snelde op hem toe en
nam hem in zijn arm. Badend in zijn
zweet werd Rjepin wakker en maakte
een schets, die de grondslag werd van
zijn beroemde schilderij „Iwan de Ver
schrikkelijke vermoordt zijn zoon".
Zooals bekend was deze schilderij zoo
realistisch, dat een bezoeker met een
mes stak naar de afbeelding van den
Tsaar op het linnen.
Ook van Dostojevski wordt verteld,
dat hij zeer vaak in zijn droomen dicht
te en dat hem dan juist zijn beste dich
terlijke invallen bewust werden. Het
onderbewustzijn, dat zoo dikwijls in
onze droomen tot ons spreekt, maakt
zoo de oplossing mogelijk van vraag
stukken, die ons sterk bezighouden.
(Nadruk verboden).
men hadden hem verzekerd, dat „Frau
Miller" zeker elke minuut kon komen.
En inderdaad, om kwart voor negen,
hoorde Hans eenig gerucht in de hall
ten teeken, dat „Frau Miller" nu toch
werkelijk in aantocht was. Ze bleek
niet alleen te zijn, althans dat maakte
Hans op uit het gesprek, dat hij woord
voor woord kon verstaan en denkelijk j
werd gevoerd tusschen de filmdiva en
eenige van haar bekenden.
Jullie vermoorden me, hoorde hij
„Frau Miller" nadrukkelijk verkon
digen, den heelen dag heb ik voor het
toestel gestaanik kan geen woord
meer zeggen en nu noodzaken jullie
me nog te dineeren met wie weet wat
voor een idioot, die toevallig een prijs
heeft gewonnen.
Maar Irene, suste een manne-
stem. Dat is nu eenmaal iets wat moet!
De reclame kindje, de reclame....
Heuschhet moet.
Ober, (dat was weer een andere
mannestem), Ober, is de prijswinnaar
er al?
Inderdaad, meneer. Het is kwart
voor negen en
Ik weet het, ik weet het, zei „r rau
Miller" geagiteerd. Er was nog meer
te doen vandaag dan op tijd te komen
voor een diner met den een of andere.
Sssst, misschien zou hij je kun
nen hooren. Ga nu naar binnen en
wees alsjeblieft een beetje vriendelijk.
Van elke romantiek ontbloot.
Slechts hoogst zelden worden
meisjes tegen hun zin ont
voerd. Bescherming van al
leenstaande meisjes noodzake
lijk.
Handel in blanke slavinnen. Een
woord, een begrip, dat steeds zijn aan
trekkingskracht bezit, dat steeds een
publiek zal weten te vinden, zoodra
het in een roman, een film of een pro
ces wordt behandeld. Het lijden van
anderen interesseert de menschen in
verhoogde mate, zoodra het in een ge
heimzinnig duister is gehuld. Spannen
de processen, geschiedenissen uit het
vreemdelingenlegioen, zoogenaamd in
hypnose bedreven misdrijven zijn din
gen, die steeds op een verhoogde be
langstelling aanspraak kunnen maken.
Zoo is het ook met den handel in blan
ke slavinnen en alles wat daarmede
samenhangt.
Een proces tegen een handelaar in
blanke slavinnen behoeft niet eens
sensationeel te worden opgeschroefd,
een boek over de ontvoering van vrou
wen en meisjes behoeft geen lokkende
omslag, een film, die deze beide pro
blemen behandelt, dat alles kan van te
voren reeds aanspraak maken op een
enorm succes. Natuurlijk zit de politie
de handelaars in blanke slavinnen
reeds danig op de hielen en om haar de
behulpzame hand te bieden is destijds
de Liga ter bestrijding van den handel
in vrouwen, die thans over de geheele
Nou, da's ook wat! Daar staat hier,
dat de radio de krant zal verdringen.
Maar waar mot een inensch dan z'n
haringen in verpakken?
Lustige Kölner Zeitung, Keulen.
Je weet, wat ik je gezegd heb.. Ster
ren
Met een zoetsappige glimlach op het
gelaat trad de groote film-diva Irene
Miller, o.a. bekend uit „Vergiftige lip
pen", „De ideale vrouw", „Kiki de
revue-ster" en nog talrijke andere pro
ducten, de zaal binnen, waar ze zou di
neeren met den „gelukkigen prijswin
naar" van den wedstrijd, uitgeschreven
door het populaire tijdschrift „Film
revue". Toen ze hem haar hand reikte,
zei Hans min of meer „onderstboven":
Dag juffrouw.
„Frau Miller" ging vervolgens aan
tafel zitten en schelde den ober.
U kunt wel opdienen.
Nu moet ik praten, suisde hei
door Hans' hoofd. Ik moet haar zeg
gen, dat ik al haar films heb gezien,
hoe ik telkens enthousiaster was over
haar teint, haar figuur. Kijk, ze zit
daar op te wachten., het arme kind.,
wat moet ze hard werken.. Nu kijkt ze
mij aan., ja, dat voel ik., ik moet wat
zeggen.. Hij keek op.
„Frau Miller"..
(Slot volgt).
f
