DEINHNOELAILOOPER
S. A. KAMNEWASSER Zn.
NIEUWSBLAD VOOR DEN HELDER, KOEGRAS, TEXEL, WIERINGEN EN ANNA PAULOWNA
Buitgnlandsch overzicht
D© s@nv@resnïfeit over. Groenland.
FOSTER'S
No. @988.
DINSDfG 14 J LI 1931.
59ste JAARGANG
De financieele toestand in Duitschland weer critiek. -
De financieele besprekingen te Parijs. - Verdrag tus-
schen Sowjet Rus'and en Afghanistan.
De Bank of England tegen
loon»v»rlagin§.
Ds strijd om Oost-Groenland.
Drie rechthebbenden
breit alles beet,
FEUILLETON
l>eso,,a™K!
Zos gemakkelijk te wasschen
Zoo moeilijk te verslijten
Kleur-, wasch- en zon-echt
l.'J'T'TH'JIMd.'l
EERSTE BLAD
Abonnement per 3 maanden bij vooruitbet.: Helderschs Courant f 1.50; voor
Koegras, Anna Paulowna, Breezand, Wieringenen Texel f 1.65; binnen
land f 2. Nederl. Oost- en West-Indië per zeepost f 2.10, idem per
mail en overige landen f 3.20. Zondagsblad resp. f 0.50 f 0.70, f 0.70,
f 1.—. Modeblad resp. I 0.95, f 1.25, f 1.25, f 1.35. Losse nos. 4 ct.; fr.p.p.6ct.
Verschijnt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagmiddag.
Redacteur: P. C. DE BOER.
Uitgave N.V. Drukkerij v/h C. DE BOER Jr.
Bureau: Koningstraat 78 Telefoon: 50 en 412
Post-Girorekening No. 16066.
AD VERTENTIEN
20 ct. per regel (galjard). Ingez. meded. (kolombreedte als redaction.
tekst) dubbele prijs. Kleine advertentiën (gevraagd, te koop, te huur)
van 1 t/m. 3 regels 40 ct., elke regel meer 10 ct. bij vooruitbetaling (adres
Bureau v. d. blad en met br. onder no. 10 ct. p. adv. extra). Bewijsno. 4 ct.
Het moratorium heeft Duitschland niet het de positie van de staatsfinanciën ver
uit den brand geholpen en momenteel is
de financieele toestand weer zeer critiek,
zoo critiek zelfs dat de rijksregeering het
Zaterdag noodig vond aan de Duitsche
diplomatieke vertegenwoordigers in de
Ver. Staten, Engeland, Frankrijk en Italië
opdracht te geven de aandacht der regee
ringen dezer landen te vestigen op den
grooten ernst van den toestand in
Duitschland, en gisteren ontvingen wij
het volgende officieele telegram: De
Darmstadter und National Bank heeft
medegedeeld dat zij toestemming heeft ge
kregen haar loketten Maandag (gisteren
dus, Red. Held. Crt.) gesloten te houden.
De rijksregeering heeft bovengenoemde
bank gemachtigd de volgende verklaring
te publiceeren: De rijksregeering zal door
middel van een in den loop van vandaag
(■gisteren) te kondigen noodverordening
van den rijkspresident alle waarborgen
geven voor alle deposito's en voor rustige
afwikkeling van de zaken van de Darm
stadter und National Bank. Met het oog
op de beteekenis van de afgekondigde
staking van de betalingen heeft de beurs
een aanwijzing gegeven door handel en
effecten en deviezen voor Maandag en
Dinsdag stop te zetten. Op de Berlijnsche
banken heeft een run plaats.
Naar het Wolff-bureau Zondag van
goed ingelichte zijde vernam, streefde de
regeering er naar maatregelen te nemen
die tot resultaat zullen hebben, dat er een
einde wordt gemaakt aan de afvloeiing
van goud en deviezen. In verband daar
mee is natuurlijk ook het bovenstaande
telegram.
Deze maatregelen zullen een dubbel
doel moeten hebben en wel een econo
misch doelmatiger gebruik van vreemd
geld, dat in Duitschland aanwezig is en
wederzijdsche steun der Duitsche groote
banken onderling, opdat daardoor de ge
varen voor elke bank afzonderlijk worden
vermeden.
Bij de voornoemde systematische rege
ling van de deviezenmarkt gaat het er om
de vraag naar vreemd geld voor absoluut
oneconomische doeleinden en in de eerste
plaats de z.g. „angstaankoopen" van bezit
ters van Duitsche marken, voor de toe
komst te verhinderen. Bij de samenwer
king der groote banken komt het voor
namelijk aan op gemeenschappelijke!] ar
beid voor de verschaffing van binnen-
landsche credieten, zooals reeds door de
jongste noodverordening van den rfjks-
president via de nieuwe Gouddisconto-
bank voor de verschaffing van buiten-
landsehe credieten geschiedt. Of deze
maatregelen door een noodverordening
van den president dan wel door een be
slissing langs den administratieven weg
ln werking worden gesteld wordt door het
kabinet nog beslist.
gemakkelijkt. Bovendien komt het eerst
langzamerhand, met het verstrijken van
de buiten werking gestelde termijnen van
komstige methodes willen toepassen, te
steunen. an den kan der arbeiders zal
volgens de Herald aangevoerd worden,
dat belangrijker dan de restrictie van den
ee^uit^stalgeZwklBig^ab^ ka'':iti'al'«Me'Jrheid^s. VoL
een uiterst gewichtig pe gens jjem zou de gank m0€ten beginnen
met maatregelen, waardoor deze druk ver
licht wordt.
of Engeland
sluit genomen hebben, namelijk, zich
tegen een algemeene loonsverlaging te
verzetten en daartegenover op een indu-
strieele reorganisatie aan te dringen,
waardoor de productiekosten zouden da
len. Het beginsel van dit besluit zou de
betaling, voor den dag. Het plan-Hoover overweging zijn, dat de politiek ten gun-
was bestemd om tot nuttigste effect le heb-ste van een loonsverlaging noodlottig zou
ben het herstel van het crediet van
Duitschland. Zou het dat effect missen,
dan waren groote ongelukken in het eco
nomische, en daardoor waarschijnlijk ook
in het politieke leven van Duitschland
onvermijdelijk. Daarom mag men zeg
gen dat de besprekingen, die Luther
thans houdt, aan het plan-Hoover eerst
zijn volle waarde moet geven.
En dan verder:
Voor de aanneming van het plan-Hoo
ver hebben de Franschen onmogelijk poli
tieke voorwaarden kunnen stellen. Zij
schijnen het nu te zullen doen voor hun
onmisbare medewerking aan de groote
credietaetie, waarom Luther komt vragen;
de berichten laten daaraan nauwelijks
twijfel. Bevreemdend is dit volstrekt niet.
Men weet, dat Parijs hetzelfde gedaan
heeft toen Oostenrijk vier weken geleden
in den allernijpendsten credietnood zat.
Zoo drukkend vonden de Oostenrijkers
die voorwaarden dat zij op het allerlaatste
oogenblik, toen een ramp voor de deur
stond, nog weigerden ze te aanvaarden.
Onverwacht heeft toen de Bank van
Engeland ingegrepen. Een telegram van
Montague Norman bracht de verlossing,
waarop men ternauwernood nog hoopte.
Met één verrassenden slag sloeg Londen
het weefsel door, waarmede Parijs reeds
meende, de politiek van Weenen onder
zijn gezag te hebben gebracht.
Dit antecedent zal Parijs niet toeschie
telijker maken in het loslaten van poli
tieke verlangens. Want dezen keer zou de
Bank van Engeland ternauwernood zelfs
met Amerikaansche hulp het spel kunnen
herhalen.. Parijs zou gelegenheid hebben
tot een grootsche weerwraak, als het de
gevaren, die ermede verbonden zijn,
aandurft. Daar komt het op neer.
Noorwegen kondigt de occupatie af.
slotte op de Westkust van een land, dat
hij Groenland noemde. De kuststrook,
waar hij landde, wordt door een uitloo-
pertje van den warmen golfstroom be-
spoeld en heeft daardoor voor een arcti
sche kust een bijzonder gunstig klimaat.
Met als gevolg overvloed van gras en
berkenboschjes. In Eric's kielzog zeilden
tal van andere kolonisten Eric ging
na een jaar jaar eens kijken op IJsland
hoe daar de wind voor hem woei en
op de Groenlandsche kust ontstond een
bloeiende Noormannenkolonie, die nog
tijdens het leven van den ouden zee
zijn voor het herstel van den handel en
de koopkracht zou beperken. Het besluit
van den raad der directeuren zou een
machtige zet zijn tegen de werkgevers
organisaties, die loonsverlaging als de
eenige uitweg tot herstel beschouwen.
Wat de beperking der productiekosten
betreft, zou de Bank het vooral gewenscht
achten om het aandeel van den arbeider
in de productiekosten per geproduceerde
eenheid te verminderen. Vandaar dat zij
de werknemers als voorwaarde stelt om
bepaalde restricties van den arbeid te
schrappen. Een van de grootste indu-
strieele firma's in het land brengt op het
oogenblik deze denkbeelden van de Bank
reeds met steun der vakvereeniging in
toepassing en terwijl de loonen niet ver
laagd zijn, heeft men de productiekosten
niettemin door nieuwe machines en her
ziening van het heele productiestelsel
reeds aanzienlijk kunnen doen dalen. Op
de Bank of England zouden de resultaten
Volgens een Wolff-telegram uit Oslo koning gekerstend werd. Zelfs Eric's echt-
zoo grooten indruk hebben gemaakt, dat
zij financieel alles wil doen wat in haar
macht is om ook die firma's, die overeen-
Noorwegen officieel Oost-Groen
land in bezit genomen.
Nader wordt uit Oslo gemeld:
Koning Haakon heeft Zondag tegen
middernacht het decreet onderteekend,
waarbij hij de kuststrook van Oost-Groen
land en omstreken bezit verklaart van
Noorwegen. Aan dit besluit ging een ka
binetszitting vooraf, die ongeveer 4 uren
duurde, vervolgens begaven alle minis
ters zich naar het Koninklijk paleis waar
om half tien een zitting begon van den
Staatsraad onder voorzitterschap van den
Koning. De zitting duurde tot ongeveer
11 uur. In den loop van den nacht werd
het opzienbarende besluit officieel be
kend gemaakt. Het heeft, zooals te be
grijpen is, in Denemarken groote bewe
ging veroorzaakt. De Deensche minister
van buitenlandsche zaken sprak er zijn
leedwezen over uit, dat Noorwegen tot
deze onberaden handeling was overge
gaan. Het Deensche kabinet zou Zater
dag nog over den thans ontstanen toe
stand beraadslagen.
(Van onzen artischen medewerker.)
Over de financieele besprekingen te
Parijs van dr. Luther, schrijft de „Nw.
Rott. Crt." o.m.:
Zijn rondreis (bedoeld wordt de reis
van dr.' Luther. Red. Held. Crt.) is het
logisch gevolg van de overeenstemming,
die thans tusschen de groote schuld-
eischers ten opzichte van het pian-Hoóver
Is bereikt. Het bedrag, dat de Duitsche
regeering door het moratorium ter be
schikking krijgt moge groot zijn, toch
heeft het niet meer beteekenis dan dat
JAAP SNOR
ook wollen Badpakken.
ZU9DSTRAAT 19.
Let op den gelen winkel.
foor Texel: Wed. SGHUMAKER.
door
E. J. RATH.
45)
"llc ben een huichelaarster geweest en
i fveaf°ei mezelf erom," zei ze. „Ik ge-
ic „A Marian er zelfs niet ingeloopen
non hnmfi1 beb ik ook niet voor mal kun"
e ziin U ?'i,"et is 200 moeilijk eerlijk
hall zoo erg, „Is l huic&n~~
Ze liet zich neervallen n
bank en balde de vuisten venster-
„Het kan me niets schelen, wat er met
Minnie Harlan gebeurt. Ik heb al dien t fd
geweten, dat het me koud liet. ik heb ue
probeerd het me zelf wijs te maken Het
zou me niet kunnen schelen, al trouwde
ze met een Chinees. Ik ben hoegenaamd
niet bezorgd voor mijn buren. Ik houd
niet van haar, ik heb nooit van haar ge
houden; en ik voel me heelemaal niet ge
roepen als haar beschermster op te tre
den. Ze is oud genoeg om voor zichzelf te
zorgen. Ik heb aan één stuk door gelogen.
Gelukkig, dat ik h em die leugen niet
verteld heb. Hij had me dadelijk door
zien."
Toen ze voelde, dat ze bloosde, aarzelde
ze verder te gaan, maar haar meedoogen-
looze stemming hield haar niet met rust.
moedigde ze zich zelf
Een verdrag is gesloten tusschen Sow-
jet-Rusland en Afghanistan waarvan de
'tekst dezer dagen te Moskou is gepubli
ceerd. Wij ontleenen daaraan het vol
gende:
Beide partijen verplichten zich, in ge
val van oorlog van een der betrokken par
tijen met derden, de neutraliteit strikt te
handhaven. Elk der partijen zal zich ont
houden van aanvallen en geen pogingen
zullen worden toegestaan om den oorlog
op het territorium van een der betrokken
partijen te verplaatsen. Geen der betrok
ken partijen zal een militair of politiek
verbond aangaan met derden, dat gericht
kan zijn tegen de andere partij. Ook zul
len noch Sowjet-Rusland, noch Afganistan
meedoen aan oeconomische of financieele
boycots tegen de andere partij gericht, en
zuilen beide partijen zich onthouden van
deelneming aan interventiepogingen. Het
verdrag heeft een geldigheidsduur van
vijf jaar en zal, bij niet-opzegging, van
jaar tot jaar automatisch verlengd wor
den. De opzegging dient zes maanden van
tevoren te geschieden.
INGEVAL VAN EEN NIEUWEN
OORLOG
De luchtmanoeuvres boven Duinkerken
zouden, volgens een buitenlandsch tele-
graaf-agentschap, hebben bewezen^ dat
het mogelijk is een stad als Duinkerken,
met 200.000 inwoners, binnen een half
uur door bombardeer-vliegtuigen met den
grond gelijk te laten maken.
aan. „Ik ben nu eenmaal begonnen met
eerlijk te zijn en moet nu volhouden.
Vooruit dus! Ik ben jaloersch! Ziezoo, ik
heb het gezegd; dat lucht op, maar ik
schaam me diep. Ik ben jaloersch, telkens
als hij naar Minnie Harlan gaat en dat
verklaart alles, maar ik zou het aan nie
mand anders willen bekennen aan hee
lemaal niemand. Daarom heb ik schijn
heiligen onzin verkocht over de arme
Minnie. Ik ben jaloersch!"
Ze sprak deze woorden half luid, als
zou ze niet voldaan zijn over haar zelf
kastijding, voordat ze haar gedachten ge
uit had.
„Jaloersch!" herhaalde ze. „En waar
om?"
Hilda dacht lang over deze vraag na.
Niet alleen een gevoel van verwarring
maakte zich van haar meester, maar een
heimelijke angst bekroop haar.
„Nu, waarom dan?" bedacht zij. „Ik
moet doorzetten. Ik wil alles bekennen.
Waarom? Ben ik verliefd op hem? Ben ik
verliefd op één van moeders landloopers?
Loopt het daarop uit? En als ik verliefd
ben, hoe kan ik dat dan met zekerheid
weten? Ik dacht ook, dat ik van Herbert
Wheeler hield; ik dacht het heusch. Ten-
Ponste ik ik geloof het. Die onzeker
heid is om dol te worden. Ik ben nu in
ïecier geval niet meer verliefd op Herb
leeler. Dat is van de baan. Ik sta nu
e.e? nieuw probleem en ik heb
tv ontduiken. Zou ik laf wor
den. De vraag is: ben ik verliefd op dien
landlooper, of wat hij dan ook is, of niet9
En ik weet het niet!"
Deze laatste woorden klonken als een
klacht. Hilda keek ontdaan rond.
„Ik ben nu zoo eerlijk, als ik maar kan",
De Eskimo's.
Er is slechts één punt, waarover
mogendheden, die een land tot kolonie
onder hun vlag wijlen maken, het met
elkaar eens zijn: het kan in geen geval
eigendom der inboorlingen blijven en on
der hun eigen bestuur. Bij de kwestie tus
schen Noorwegen en Denemarken over de
souvereiniteit over Groenland zullen de
Eskimo's dan ook niet gehoord worden.
Groenland is driemaal gekoloniseerd
eerst door de Eskimo's, daarna door de
Noormannen en tenslotte door de Denen.
De zwerftocht der Eskimo's vanaf de kus
ten van de Behringstraat, waar zij oor
spronkelijk vandaan komen, over de arc
tische eilanden ten Noorden van Canada
en het zeeijs trekkend, totdat zij tenslotte
op de kust van Groenland aankwamen, is
een wonderlijk verhaal van ontbering,
moed en een ongelooflijk uithoudingsver
mogen. Alleen doordat zij Eskimo's waren,
Eskimanlik d.i. eters van rauw vleesch,
een ras, dat uitsluitend van visch en
vleesch kan leven, hebben zij zich weten
te handhaven in het barre klimaat en het
onherbergzame landschap. Des zomers
levend in tenten van rendierhuid op den
wal, des winters in igloes, sneeuwhutten,
op het zeeijs. Pas voor duizend jaar
schijnt hun emigratie vanaf de Behring
straat te zijn begonnen en eerst een eeuw
later verschijnt hun voorhoede over het
ijs van Baffinsbaai trekkend, op de West
kust van Groenland. Dit arctische eiland
is het grootste der wereld wanneer wij
Australië als een continent beschouwen.
Het heeft een oppervlakte van 830.000
bedekte hoogvlakte, 20009000 Eng. voet
boven zeepeil, het zoogenaamde landijs
van Groenland. Dit landijs vormt een
slagboom tusschen de West- en Oostkust,
die pas in onze dagen is doorbroken het
eerst door Nansen in 1888. De kolonisee-
rende Eskimo's hebben de Oostkust dan
ook niet over dit landje bereikt en even
min langs de Noordkust dit zou eerst
in ISOO aan Peary gelukken maar naar
het Zuiden afzakkend om Kaap Vaarwel
heen weer naar het Noorden omhoog trek
kend. Op dezen tocht waarbij verge
leken die van Israël door de woestijn kin
derwerk was zijn ze tot ver beneden
den poolcirkel gekomen. Groenland's Zui
delijkste punt, de reeds genoemde Kaap,
ligt zeven graden ten Zuiden van den
poolcirkel, de Noordelijkste punt Kaap
Jesup slechts zes graden van de Pool. De
Noordelijkste Eskimo's de zoogenaamde
Pool-Eskimo's, wonen aan de kust van
Kane-Basin op plus minus 80 graden.
De Noren.
Toen het jonge Christendom in Noor
wegen het geheele aanzijn der samen
leving veranderde, werd het velen vrijge-
geboren Vikings, ontembaar als zq waren,
te benauwd in hun vaderland. Met de
strijdbijl in de hand stapten zij in hun
open Vikingbooten, waarover slechts
's nachts een leeren tentzeil werd getrok
ken, en staken in zee. Via de Orkney's, de
Shetlands en de Faröer waar zij de bevol
kingen onderwierpen, bereikten zij het
onbewoonde IJsland onbewoond, al
huisden er een paar „papar", Iersche klui
vierkante mijlen, waarvan echter minder
dan 10 procent bewoonbaar land is. De
overige 90 bestaan uit een met eeuwig ijs
ruwe Noormannen hun eenzaamheid zoo
ruw kwamen verstoren. Eric de Roode,
die wegens manslag Noorwegen had moe
ten verlaten, sloeg op IJsland ook een
paar maal verschillende lieden dood
hij had het altijd direct met zijn buren te
kwaad en stak, op het Althing te
Thingvellir vogelvrij verklaard, ander
maal in zee. Hij zeilde op goed geluk de
ondergaande zon achterna en landde ten
vervolgde ze bijna hardop. „Ik weet niet
zeker, of ik verliefd op hem ben. Ik ge
loof het wel, maar ik ben er niet zeker
van.' Meestal ben ik woedend op hem; ik
haat hem bijna. Dat staat als een paal
boven water; maar overigens eigenlijk
aldoor, zelfs als ik hem haat houd ik
eigenlijk zoo veel van hem, dat ik er zelf
bang van word. Ais het waar is, dat ik
verliefd op hem ben, is het vreeselijk.
Als het niet zoo is, wat mankeert me
dan?"
Ze stond plotseling op en liep naar den
spiegel, waar ze schrok van haar gloeien
de wangen.
„Ja, ik geloof heusch, dat ik verliefd
ben", zei ze doodongelukkig en begon
weer heen en weer te loopen. „Anders
zou ik niet jaloersch zijn op Minnie Har
lan. Herb Wheeler heeft me nooit ja
loersch gemaakt. Als ik nog niet verliefd
ben, dan ben ik toch op weg het te wor
den, wat precies even erg is. Het is een
schande voor mezelf en voor mijn familie
en ik kan het niet helpen. Ik ben een
verrader! Ik ben een huichelaarster en
een zwakkeling. Ze moesten me maar
dood schieten!"
Toen Hilda zoo ver gekomen was met
haar zelfvernedering, kalmeerde ze een
beetje. Ze was ten minste eerlijk geweest
tegenover zichzelf, zelfs al was het een
bittere vernedering geweest. Wat nu?
„Eén ding staat vast", peinsde ze „Als
ik verliefd ben of word, is het hoog tijd,
dat ik iets over hem te weten kom. Als hq
weg gaat wat hij natuurlijk niet doet
zal ik nooit wijzer worden, tenzq ik
hem naloop, wat ik waarschijnlijk zou
doen, gezien het feit, dat ik alle schaam
tegevoel verloren heb. Hij is geen land
looper geen gewone ten minste; maar
wat is hij wel? Wie is hq? Waarom is hij
hier gekomen? Ik ben blij, dat hij niet
Franklin Fielding is. Ik zou het niet kun
nen uitstaan, voortdurend ontleed te wor
den; toch heb ik het gevoel alsof hij me
aldoor bestudeert. Hq kent ons door en
door! En ik wil en zal weten, wie hij is.
Als hij een verleden heeft, wil ik er alles
van te weten komen. De vraag is, hoe?"
Over dit vraagstuk dacht Hilda gerui-
men tijd na. Het was nutteloos naar Wade
Rawlins zelf te gaan; ze spraken nauwe
lijks meer tegen elkaar. Bovendien zou
hij toch niets zeggen; hq zou er alleen be
hagen in scheppen haar nog meer van de
wijs te brengen.
Toen dacht ze aan Marian. Het jongste
lid van het gezin had een wonderlijk
talent om achter alle mogelijke dingen te
komen. Als ze Marian kon vertrouwen,
zou ze een goede kans hebben iets te
weten te komen over den man, wiens
komst op Kilbourne Heights haar zoo in
het nauw gebracht had.
„Maar hij zal er voor boeten hij zal
er voor boeten!" mompelde Hilda, toen
ze haar zuster ging zoeken.
Marian luisterde aandachtig naar al
wat haar zuster te vertellen had en keek
Hilda aandachtig aan.
„Ik ben er niet zeker van, dat hjj me
iets zal verteilen", zei ze eerlijk. „Hij heeft
het nog nooit gedaan".
„We moeten het weten om ons zelf te
beschermen", zei Hilda nadrukkelijk. „Als
hq niet weg wil gaan, moeten we weten
wat hq op zijn kerfstok heeft, wat hq voor
ons verbergt".
„Je praat, alsof je bang bent, dat hij een
oplichter is", vond Marian.
genoote werd Christin; Eric, die zoo vlot
met de strijdbijl tegenover derden ge
weest was, schijnt thuis weinig te vertel
len te hebben gehad. Eric's zoon, Leif, die
eens naar IJsland op bezoek ging, miste
thuisvarend Kaap Vaarwel en kwam op de
kust van Labrador terecht, daarmee vijf
eeuwen voor Columbus en Cabot Amerika
ontdekkend. De Groenlandsche Noren
zqn aangegroeid tot zeker meer dan tien
duizend in getal; de bisschop van Groen
land was suffragaan-bisschop bij den
bisschoppelijken troon van Trondh.jem en
ais het contact met het moederland be
waard was gebleven, zouden zij er heden
nog zijn en was Groenland van Kust tot
kust Noorsch. Dan had Noorwegen op
heden een groot koloniaal arctisch rijk,
want ongetwijfeld zouden daartoe nu ook
behoord hebben de eilanden van den ar
chipel, die nu pas geleden door Canada in
zijn geheel geannexeerd is als het
grootste noemen wij alleen Baffins Land,
211.000 vierkante mijlen, dat met 1000 in
woners voor dichtbevolkt doorgaat. Waar
in onze dagen met de wetenschappelijke
economische ontsluiting der poolstreken
pas een begin wordt gemaakt, laat zich
toch alreeds zien welke schitterende mo
gelijkheden voor Noorwegen verloren zijn
gegaan-.
De Den eo.
Een verschrikkelijk noodlot voor Noor
wegen, de Faröer, IJsland en Groenland
is het geweest, dat door de Unie van Kal-
mar in 1397 deze landen onder Deensche
souvereiniteit zijn gekomen. Vanaf dat
oogenblik heeft de doodsklok geluid over
alles wat Noorsch was. Al deze landen
werden feitelijk Deensche kolonies en be
handeld volgens het afschuwelijke ko
loniale systeem, dat in die dagen alge
meen goed werd geacht. De zeevloot der
Noren ging volkomen te niet; de beste en
eerste Oceaanvaarders der wereld moch
ten alleen- nog kustvaart uitoefenen. De
handel kwam als een monopolie in vreem
de handen in Noorwegen van de Duitsche
Hanze. Op IJsland werd tenslotte elk IJs
lander een Deensch handelaar aangewe
zen, aan wien hij practisch door Kopen
hagen verkocht werd hq werd gegee-
seld, indien hij zijn waren naar een an
der bracht. Met de Noorsche kolonie
op Groenland, waarmee contact via
Trondhjem of Berken ging, werd ten slot
te elke verbinding als niet loonend ver
broken. Vanaf dat oogenblik was de ko
lonie ten doode opgeschreven; in slechte
jaren werd het vee geslacht en opge
geten, steeds meer huwden de Noren
Eskimo-meisjes en zonder een pijl af te
schieten of een iansstoot toe te brengen,
overwonnen de Eskimo's uiteindelijk de
Noren. De anthropologen hebben dit uit
de grafvondsten bij de ruïnevelden over
duidelijk gelezen. Voor 't 1500 was was de
Noormannenkolonie verdwenen en Groen
land opnieuw een fabelland geworden.
Eerst een eeuw later zou het door wal-
vischvaarders opnieuw ontdekt worden.
Dit feit brengt de Denen op de kust van
Groenland. Eene poging om de West
kust opnieuw te koloniseeren mislukt
maar leidt tot de kerstening der Eskimo's
totaal op heden een 16.000 in getal. On
der hen wonen een kleine 300 Denen met
wie een sterke bloedmenging heeft plaats
gehad. Nagenoeg allen wonen aan de
Westkust, slechts een 750 aan de Oost
kust te Angmagsalik, daar door de
Denen samengebracht als een droevig
overschot van een vroeger veel grooter
aantal langs de heele kust verspreid,
Groote sorteering,
in effen en gewerkt,
75 cent per el.
Verkrijgbaar bij:
Lelop naam op den zelfkant
Vraagt onze stalen-collectie
ons Nederlanders als standplaats toege
dacht voor een magnetisch station tijdens
het 2de Int. Pooljaar, 19321933. Ook te
Scoresby Sound doen de Denen eene po
ging om er opnieuw Eskimo's te vesti
gen.
Niemands-Land.
Tal van arctische streken werden tot
voor kort beschouwd als „Niemands-
Land", tot groot nadeel van alle inwonen
de menschen en dieren. De vrede van
Versailles bracht de souvereiniteit over
Jan May en, Bereneiland en Spitsbergen
aan Noorwegen. Het tractaat van 9 Juli
1924 tusschen Noorwegen en Denemar
ken erkent de Deensche rechten op Groen
land, behalve voor de Oostkust ten Noor
den van de Lindenow Fjord (60° 27' N.)
tot aan den 81en graad, uitgenomen de
Eskimo-enclave van Angmagsalik. Op
het genoemde stuk van de Oostkust doet
Noorwegen verschillende rechten gel
den, o.a. die van jacht en visscherij. Aan
Engeland zijn bij deze overeenkomst
dezelfde rechten als aan Noorwegen
voorbehouden Engeland dankt dit aan
het werk van den Schot Scoresby, den
bekenden wetenschappelqken walvisch-
vaarder omtrent 1820.
Noorwegen heeft in het belang van zijn
visschers sedert 1922 te Mygbutken
(73'30') in het seizoen een draadloos sta
tion, dat eiken dag weerberichten geeft.
„Dat is hij waarschijnlijk. Waarom
niet?"
„Wat zou dat fijn zijn!"
„Het zou ook gevaarlijk kunnen zijn".
Dit lokte Marian evenzeer aan, hoewel
ze er niet veel vertrouwen in had.
„Ik zal zien, wat ik kan doen", zei ze.
„Zeg Hilda, heb je soms een paar dollar
over?"
Hilda haalde haar geld te voorschijn.
„Het is beter, dat we het weten, dan
kunnen we zoowel Minnie Harlan als ons
zelf beschermen", zei Marian, terwijl ze
het geld wegborg.
„Natuurlijk", zei Hilda. „Dat had ik ook
al gedacht.
Toen Marian verdween, zuchtte haar
oudere zuster en maakte een gebaar van
diepe wanhoop.
„Het is vreeselijk moeilijk om eerlijk
te blijven tegenover jezelf", zuchtte ze.
Marian glimlachte ondoorgrondelijk,
toen ze verdween met Hilda's twee dol
lars. Ze had nu zekerheid gekregen om
trent iets, waarover ze al een heel tijdje
had nagedacht. Nu moest ze zien, hoeveel
munt ze er uit kon slaan.
Het duurde een paar uur, voordat het
haar gelukte Rawlins alleen te spreken te
krijgen. Hq leerde bridge aan mevrouw
Kilbourne, alsof deze laatste nooit pogin
gen in het werk had gesteld hem te laten
verdwijnen. Na het eten, toen de scheme
ring al gevallen was, kreeg Marian hem
te pakken. Rawlins deed geen pogingen te
ontvluchten, want hij zag, dat ze in een
geheimzinnige bui was en waarschijnlijk
wel interessant zou zijn.
„Ik heb nieuws. Wade", fluisterde ze.
„Dat heb je altijd".
„Nu is het groot nieuws, Wade".
Is al te vaak oorzaak
van slechte spijsvertering
en verstopping. Neem
meer beweging en ge-
gebruik Foster's Maag-
pillen, het afdoende
laxeermiddel.
V f 0.65 per Flacon.
„Voor den dag ermee!"
„Het is geen grap. Wade. Het is be
langrijk voor jou. Het is iets, dat jü
moet weten".
„Word ik weer weggestuurd?"
„Ik zei, dat het belangrijk was".
„Ik luister".
„Neen nog niet", zei Marian. „7e
kunt niet maar zoo den hoorn opnemen
en luisteren. Eerst je dubbeltje in de
gleuf, Wade".
„Dat had ik kunnen weten", mopper
de hij.
„Hoeveel is het je waard?" vroeg ze.
„Hoe weet ik dat? Wat is het?"
„Eerst betalen, anders krijg je niets te
hooren. Zie ik er zoo gemakkelijk uitl"
„Neen".
„Is het twintig dollar waard?" vroeg
Marian na een korte berekening.
„Al het nieuws in de heele wereld is
nog geen twintig dollar waard", ant
woordde hq snel.
„Ik wed, dat sommige menschen er wel
vijftig voor over zouden hebben, Wade
Rawlins!"
„Best mogelijk, maar ik niet".
„Tien dollar dan?"
„Geen kwestie van, kleine afperser".
„Luister eens het is iets over jou
en Hilda", zei ze. „Zeg je nu nog niets?"
Hq begon nieuwsgierig te worden.
„Ik heb op het oogenblik geen tien
dollar", zei hq voorzichtig.
„Hoeveel heb je dan?"
„Niet meer dan vijf".
Marian keek hem verwijtend aan.
(Wordt vervolgd).