jaren een geweldig
eii machines van het sboombetonnings- en DE POLDER „HET KOESRAS" IN 1831.
JULIANADORP
IN 1©3Ï.
tot
DE MARINEWERF.
DE MARINE IN 1931.
In het afgeloopen jaar werd de Vice-
aimiraal L. J. Quant als Commandant der
Marine vervangen door den Schout-bij-
Kacht C. J. E. Brutel de la Rivière. Bij
het vertrek van den oud-vlootvoogd werd
in vele bladen een uitvoerig exposé van
zijn loopbaan en speciaal van zijn werk
gedurende zijn laatste bevel alhier en het
vertrek uit Den Helder gegeven, zood.at
het thans overbodig mag worden geacht
opnienw op deze wisseling in commando
tei ug te komen.
In het begin van het jaar, en wel 12 Vliegkamp „De Mokaan op hunne
Januari jj. vertrokken kort na elkander en thuisreis van een bezoek aan Stock-
Hr. Ms. '„Heemskerck", Hr. Ms. „Ban-(holH1) ter gelegenheid van een aldaar ge-
Oranie" en het Gouvernementsstoomschip
„Kigel", hetwelk in noodgevallen even
eens als mijnenveger kan dienst doen.
De meeste dezer vaartuigen zijn aan net
eind van dit jaar reeds korter of langer
tijd in dienst en ook het Gouvernement,
stoomschip „Kigel" vertrok as Hr. Ms.
„Kigel" den 7en December uit de have
urn via Amsterdam de uitreis naar Inut
4e aanvaarden.
Bezoeken van vreemde oorlogsschepen,
afgezien van het binnenloopen van een
tweetal Fransche visscherijkruisers, moch
ten wij in deze haven niet ontvangen; wel
deden een 3-tal Fransche vliegbooter Hr
r\« non f\T\ li 11II na
ckert" en Hr. Ms. „Witte de With" uit de
haven, uitgeleide gedaan door een groote
menigte belangstellenden. Het eerstge-
houden tentoonstelling.
Thans dient nog een enkel woord over
de sportbeoefening bij de Kon. Marine in
noemde schip ving de tweede winterreis liet afgeloopen jaar gezegd te worden.
aan, Hr. Ms. „Banckert" aanvaardde de
reis naar Curacao, terwijl Hr. Ms. „Witle
De successen zoowel bij den Vijfkamp
voor Officieren en Onderofficieren, als bij
Jat het bedrijf niet loonend genen nieuwere ty'd ral dan ook
*Ge§jk als met de haringvangst was er J d^[i(^^r"ót ^iSdi^
I,e.T?i„rTef S '.«Tr 2°' tóe,SebiMl b'n"en
dere mate nog dan van het harmgbe"( °^fnn-nieuwe viscIlindustrie werd onze
Onnunstie zomerweer was oorzaak, dat gemeente rijker en wel de garnalendro-
de kustvfssclmrii in de Noordzee sterk be- gerij of vischmeel-industne.
femmlSwerd?daardoor de uitkomsten'
x A*i<«ii*ioTa vrorn
verband
Thans zijn we reeds twee dergelijke in
voer het bedrijf zeer ten ongunste werd houdt
nauw
dat nog
altijd
Een gunstig oordeel over Koegras.
Wü hebben een praatje gemaakt bij een
büllenkweeker, die door de fmancieel gun
stige omstandigheden, waarin lui ve'
de crisis wel eenige jaren het hoof
bieden en bij een die zijn laatste eent.1 -
door de crisis \eiloren lieeft, maar daarbij
toch niet de hoop op betere omstandighe
den en den moed om te werken, zoolang
liet dag is. Het oordeel over Koegras was
bij beiden echter onverdeeld gunstig. De
mogelijkheid zou toch bestaan, dat door
de teleurstellingen van de laatste twee
jaar en vooral het laatste jaar, deze men-
schen, die nog maar sinds enkele jaren
hun oordeel over
zich hier vestigden, in
wacht op een oplossing. t <]en polder ook niet al te optimistisch zou-
Van vele zijden is dit al belicht en het <;ell zyn Qver <],en toestand van den polder
zal pas definitief zijn beslag kunnen krij-1 hadden zy echter niets dan lof. De grond
gen wanneer het internationaal tot een j is j-,jer buitengewoon goed, veel beter en
i vruchtbaarder dan b.v. in het Zuiden,
in de Waddenzeewaaromier Lisse, Hillegom, en de andere
de With", waarop Zijne Excellentie de wedstrijden der K.O.O.S. en K.Ó.S. be-
X,1 IF\«frvn fil/l VlflH 1 Tl ff f1" Vnmnnnvt r\r\ /,1/lVl rj 1 f nnn/io /j Q t PlTlG PT*
Minister van Defensie zich had in ge
scheept om de reis tot Napels mede te
maken, naar Oost-Indië vertrok.
Op 5 Februari herdacht de Kon. Marine
den heldendood van Van Speijk, voor Ant
werpen. Bij de plechtige herdenking in de
Nieuwe Kerk te Amsterdam werd door
Admiraal Quant de feestrede uitgespro
ken. Hij. als oudste actief dienende vlag
officier der Kon. Marine van thans, bracht
daarbij hulde aan den geest der Marine
van 1831; immers de moedige daad van
Van Speijk was toch niet het gevolg van
een plotselinge opwelling van den Com
mandant Z. M. „kanonneerboot No. 2",
toen deze bodem op lager wal bezet ge
raakte en door het Antwerpsche gepeupel
werd bestormd, doch de uitvoering van
één door alle commandanten te voren
overeengekomen plan, waarvan ook de op
varenden der schepen op de hoogte waren
gesteld.
Den 25en April embarkeerde Z. K. H.
de Prns der Nederlanden te IJmuiden aan
boord Hr. Ms. „Van Nes" en maakte met
dezen torpedobootjager den tocht naar
Den Helder, alwaar Z. K. H. eenige oefe
ningen der Ito ode Kruis transport colonne
en van de Padvinders Vereenigingen bij
woonde en tevens een bezoek aan de „Bol-
tha" bracht.
In Mei maakte Hr. Ms. „Heemskerck"
een korte reis naar de wateren rond En
geland en Schotland nadat op dit school-
schip, inmiddels teruggekeerd zijnde uit
de Middellandsche Zee, een nieuwe afdee-
ling der opleiding matrozen was geëm
barkeerd.
In de zomermaanden werd, zooals de
laatste jaren gebruikelijk is, een oefen-
verband gevormd, ditmaal bestaande uit
Hr. Ms. „Heemskerck", „Z 7", „Z 8",
„O 9" en „O 10". Zoowel dit verband van
schepen als Hr. Ms. „Gelderland", maakte
in Juli en de eerste dagen van Augustus
een buitenlandsche reis. voornamelijk naar
de Deensehe wateren.
Door de afwezigheid van haast alle
schepen bood de haven in deze maanden
dan ook een ongewoon leeg aspect, welk
vreemd aanzien nog werd verhoogd door
de afwezigheid van Hr. Ms. Wachtschip
„Koningin Emma der Nederlanden", het
welk dien tijd voor reparatie op de Rijks
werf vertoefde en tijdelijk door Hr. Ms.
„Buffel" vervangen werd.
Den ben Augustus liep Hr. Ms. „Arend"
de haven binnen, na een kleine 2 jaren in
Curaeao gestationneerd te zijn geweest.
Het schip werd aanvankelijk gereedge
maakt om naar Oost-Indië te vertrekken
teneinde aldaar aan zijn uiteindelijke be
stemming, opiumjager voor het Indische
Gouvernement, te voldoen, doch in ver
hand met de steeds verder inwerkende
crisis en de daardoor noodzakelijke bezui
nigingen, werd van uitzending voorloopig
afgezien.
De Groote Parade aan den wal op Ko-
ninginnejaardag werd begunstigd door
zeer fraai weer, waardoor niet alleen dit
schouwspel, doch ook de luchtparade uit
gevoerd door een aantal vliegtuigen van
beide vliegkampen goed tot zijn recht
kwam, evenals des avonds de verlichting
van Hr. Ms. „Heemskerck" en het „spelen
met zoeklichten" van verschillende
schepen.
Den Sen September installeerde de
Commandant van het Kon. Instituut voor
de Marine de nieuw aangestelde adelbor
sten, waarna het Korps Adelborsten de
gebruikelijke marsoh door de stad maakte.
Op 8 September werden de nieuw be
noemde officieren door den Commandant
der Marine beëedigd. Helaas werkte dit
jaar het weer bij deze plechtigheid niet
mede, zoodat van de loods „Atjeh" gebruik
moest worden gemaakt en men daardoor
genoodzaakt was het défilé van de aan
wezige troepen te laten vervallen.
De maand September stond voor de Ma
rine verder in het teeken der M. K. W.
oefeningen en der gezamenlijke oefenin
gen. Noodgedwongen, in verband met de
reeds eerder genoemde bezuinigingen wa
ren ditmaal deze laatste oefeningen op
zeer bescheiden schaal opgezet en bepaal
den zich tot eenige oefeningen nabij de
b telling van Den Helder, voor een deel in
samenwerking met de Kon. Landmacht..
Doordat vele journalisten gevolg had
den gegeven aan de uitnoodiging van don
t ommandant der Marine om deze oefenin
gen bij te wonen en daarover dan ook
reeds vele artikelen in de Pers zijn ver
schenen is het in dit jaaroverzicht over
bodig nader op deze manoeuvres in te
gaan, alleen zij vermeld, dat Zijne Excel
lentie de Minister van Defensie bij eenme
oefeningen persoonlijk aanwezig was.
Den 20en October vertrok Hr. Hs. „Van
Nes" naar West-Indië nadat het vertrek,
dat eerst op 13 October was bepaald, op
het allerlaatste moment werd uitgesteld.
Deze plotselinge verandering in de plan
nen was aanleiding voor de wildste ge
ruchten en de velen in deze stad, die „ze
ker wisten" dat Hr. Ms. „Van Nes" naar
China zou vertrekken, zullen er vreemd
van hebben opgekeken, dat deze bodem
tenslotte toch in West-Indië arriveerde.
Aldaar werd Hr. Ms. „Banckert" afge-
lost en deze jager keerde in de donkere j
dagen van Kerstmis in het Vaderland
terug.
Den 21en December was het 25 jaar ge
leden, dat de eerste onderzeeboot der Kon.
Marine in dienst werd gesteld, welk feit,
ook al vanwege de moeilijke omstandig
heden waarin het Rijk meer en meer ge
raakt, in alle stilte werd gememoreerd.
In het jaar 1931 kwamen enkele nieuwe
Beliepen in de haven teneinde op de reede
hunne proeftochten voort te zetten, wij
noemen de onderzeebooten „O 12", „O 13"
en „O 14", de mijnenlegger „Prins van
haald, bewijzen op zichzelf reeds, dat onoer
het Marinepersoneel zeer goede sportsmen
worden gevonden; ook de resultaten welke
dit jaar bereikt werden bü de Marine-
Kampioenswedstrijden zijn belangrijk be
ter dan voorheen en geven duidelijk aan,
dat in steeds toenemende mate ook op dit
gebied geoefend wordt.
Voor de zeilers bestond ook dit jaar
weer de gelegenheid elkaar te bekampen
tijdens de periodieke zeilwedstrijden, uit-
ber!!,vcndien was later het contingentee- met het pufvraagstuk,
ringsbesluit en de tariefmurenpolitiek m
de buitenlandsche afzetgebieden een ster
ke rem om liet bedrijf voldoende finan-
CiDit1Tuknkdende"1vSchqnsel bleef zich Fegelirg is gekomen.
in hPt laatst van het iaar handhaven en Het oesterbedryf 1
lïn w oo grond van de feiten, vorig heeft niet dat resultaat opgeleverd, het- lK>]ienffrflnden daar ter plaatse, begrepen
inTr een zéér optimistisch geluid laten welk er van werd verwacht worden. De verwerkings- en bed rijf skos-
'hooren thans kunnen we dat niet. De groei van de door do Zeeuwen hier j ten zyn hier veel lager dan in die streken,
Teder weet dat deze toestand het gevolg en daar gep.ante oesters heeft veel te waar men j,ier en daar slechts een stukje
i« van den algemeenen crisistoestand en wenschen overgelaten en bovendien was ld ,]eeft) terwüi men hier alles bij el-
daarmee is dan ook precies gezegd, dat er veel geplant goed ,te niet gegaan kaar heefti bovendien over een net van
de kans bestaat dat de toestand weer een- waardoor dus de verspreiding van het jtstekende wegen beschikt en goede wa-
maal zal opklaren. ^roed, dat langzamerhand weer de Wad- terwegen tot zijn beschikking heeft. De
Het is een ziektetoestand, die door ver- denzee^met oesters zou moeten bevolken,temperatuur is ook gunstiger, waar
door een gcede kwaliteit van bollen wordt
Dc Biienfeejf
in het Koegras heeft wel eens betert
gekend dan dit. De meeste imker0J?reö
8 hel3-
Zoow
l^voTj,
van verschillende bloemen, zoodaf11'']
bijenvolken geen gelegenheid hadden
de nectar te kunnen verzamelen.
ben, een enkele uitgezonderd,
geen honing kunnen oogsten, eeri géT?1
van het ongure weer tijdens den bloeit'-j
0111
De Woningbo
uw.
schillende oorzaken zoo is
geworden, uitbleef.
maar het ligt voor de hand, dat daar ook Toch mag niet verondersteld worden^kweekt ^en last not least, de mentaliteit
weer verandering in zal komen. dat de Zeeuwen het hierbij zullen laten, I van arbeiders is beter dan elders. Het
Te voorzien is, dat velerlei dingen zoooat we nog wel hoopvol go.^t nul oordeel van de bollenkweekers, dat
langs andere banen zullen gaan en daar- mogen zijn.
i i!i J J_.llüt. .1 t 17rtlriAn/I -i
iprioo'PKe ïtii»cu0.iMu^, i v wij hier geven, van wenschen, die jaren-
ppsohreven door de K. M. J. Club, die zich om is het in dezen tijd noodzakelijk, dat \olgend jaar komt de afsluiting van e]<jers een boilenbedrüf hebben ge-
wprlerom in veel belangstelling mochten de voelhoorns nauwkeurig worden inge- Zuiderzee tot stand en met spanning nio- j,afj en n)et Dersonee] zijn omgegaan. En
verheugen. j steld op hetgeen de komende tijd zal vra- gen we verbeiden welken invloed die zal dat is een voorname factor In het bloem-
Tot slot kan nog worden vermeld, dat gen.
hebben op de visscherijtoestanden in het i hoUenbedrijf, het menschenmateriaal be
de Sport-Vereeniging „Zeemacht" weder- j Niemand kan voorspellen hoe alles zal Waddengebied en welke gevolgen dat doelen we. o-mdat bij een betrekkelijk klein
om voetbalwedstrijden organiseerde, waar- groeien, maar als we onze gedachten uit- voor het vischbedrijf te dezer plaatse zal bedrijf heel wat arbeiders noodig zijn voor
uitbreiding aan ons dorp beeft gegeven
werd in het begin van dit jaar nog voort'
gezet en thans ziet men nog sporadisch
het bouwen van een nieuwe woning, on
echter ons dorp in eenige jaren niet p'e
zien heeft, zal bet nu zeker niet meer k
nen, zooveel als er veranderd js_ l1*
De
Bev0Jkin
die niet den aanbouw van huizen
komen, en vindt men zoo hier land-Re"
tred hield, is eveneens
nvxiiiV'ii, C/li iiici j
reeds woningen leeg staan, die ook vf,ar
wachten op betere tijden. <>('r
van de opbrengst der entrée's aan de kas
sen van het M.S.F. en aan de vereeniging
„Herwonnen Levenskracht" werd afge
dragen.
j spreken, dan wil dat niet zeggen, dat die hebben.
Versenillende herstellingen werden uit-
de juiste zullen zijn, maar dienen die ge-
toetst te worden aan hetgeen er in de
vischbedrijfwereld omgaat.
Het lijkt ons dan toe, dat het groot
trawlbedrijf voorhands geen rendabele
toekomst heeft en wel hierom, dat de
de bewerking van den grond en de ver
werking van de bollen
Niets dan lof over den waterstand.
En dan de waterstand. We hebben de
gevoerd aan de in- en
schepen,
ken van Hr. Ms. „Van Nes" voor vertrek
naar Oost-Indië, het inrichten van Hr. Ms.
Onderzeeboot „O 2" na afbranden van
voor- en achterschip voor oefenduikschip.
Verder werd Hr. Ms. „Schorpioen" gedeel
telijk voorzien van een nieuwe overkap-
Zal de haring en ansjovis evengoed de
zeegaten binnentrekken als voorheen? i
Zoo ja, dan zal het kombcdrijf vooral
een groote uitbreiding ondergaan.
Het zal een zoeken en tasten zijn om
geschikte plekken voor het plaatsen der kweekers daarover zelf hun oordeel laten
exploitatiekosten daarvan te hoog zijn en kommen te vinden, hetgeen des te moei-'geven, omdat wij weten, dat een van de
"'T'd'en Tziindédat' met den 'det v'ot loopenden afzet van lijker wordt gemaakt door de voorloopig voornaamste factoren voor het bollen-
1 b J hot nrndneJ. het, vaak zal vnnrknmpn dat sterk varieerend stroomwendingen in kweeken de stand van het water is. Ook
dat gebied.
Zal er eerst wat stabiliteit zijn ingetre
den, dan zal het lichter vallen geschikte
komplaatsen te vinden.
Mocht het zóó zijn, dat de trekvisch
even geregeld de zeegaten binnenkomt,
het product, het vaak zal voorkomen, dat
,.m„ plotseling de markt overvoerd is,
Do belangrijkste waren het gereedma- nan„„m vi„„
Daarom zien we meer toekomst in het
kottersbedrijf, zooals zich dat hier lang
zaam ontwikkelt en dat gestadig aan zich
uitbreidt.
Dit kottersbedrijf toch, dat niet in de
eerste plaats is een reéderbedrijf, doch
Ping. Hr. Ms. „Z 5" werd verbouwd, Hr. Jat gevoerd wordt door direct belangheb-
„ar. nip,.WA benden, zal voor de beperktheid van be-
daarover was men echter uiterst tevreden.
„Het kan niet beter, meneer", zoo zeiden
ze, „we hebben de zaak zelf in handen en
wat kun je dan meer wenschen?" Ook wat
dat betreft is het, naar zij verzekerden,
gunstiger dan in het Zuiden. Wat toch is
dan zal Den Helder zeker daarvan profijt het geval? In den Koegraspolder regelt
Ms. „Van Meerlart" voorzien van nieuwe
mijnenbanen; Hr. Ms. „Wachtschip" on
derging eene groote herstelling, o. a. ver
nieuwing van het geheele houten boven
dek. De verbouwing van Hr. Ms. „Triton"
tot duikschip werd voortgezet. Hr. Ms.
manning, naar evenredigheid tevens,
minder exploitatiekosten vergen dan het
groot-trawlbedrjjf.
De scheepjes blijken uitstekende zee
bouwende vaartuigen te zijn, zoodat ze
hebben.
iedere boer en iedere bollenkweeker zijn
„Arend" werd gedeeltelijk gereed gemaakt 'angor '5unnf?n zee houden dan de botters
voor den dienst in Oost-Indië.
Voorts werden voor andere Departe
en de door hen aangebrachte voorraden
zijn, door de kortere reizen, zonder be-
menten vele herstellingen aan diverse fiezingsmethode, goed te houden,
schepen uitgevoerd, o. a. werd aan het Door de geringere v angsten zal
een
de
totaal aanvoer aan de markt niet zoo licht
Dit laatste is alles toekomstmuziek eneigen waterstand. Ieder heeft zijn eigen
het eischt in dezen tijd eenige zelfover- gemaaltje. Heeft men te veel water, welnu,
reding om een optimistisch geluid te doen men zet ziin gemaal in werking en maalt
hooren. zooveel over in sloeten en vaarten als men
Toch is het goed ons daarop in te stel- wcnscht en bij te lagen waterstand maalt
!en, vooral ten opzichte van het vischbe- men in, zooveel als no-odig is. Dat werd
drijf in deze plaats, die geografisch al als een van de grootste voordeelen van
byzonder gunstig ligt voor dit bedrijf. Kcegras aangemerkt, zelfs bü den hocg-
Hopen we van harte, dat we ons vol- sten waterstand, zooals vorig jaar, heeft
gend overzicht in een opgewekter toon men in het geheel reen last gehad van
mogen stellen.
De nijvere werkers in dit bedrijf zijn
het waard, dat hun arbeid een vlot
levensbestaan tot gevolg heeft.
Visscheriiinspectievaartuig No. 2
teakhouten bovendek aangebracht. j overvoering daarvan leiden, zoodal
Aan diverse schepen van het Loodswe-een ffroo';e inzinking der prijzen dan ook
zen, Betonning en verlichting werden her-
stellingen uitgevoerd. De belangrijkste k
verlichtingsvaartuig No. 1 van het 3e
district.
Ten dienste van het Departement van
Waterstaat, Afd. Zuiderzeewerken, werden
de stalen deuren der Zeedoksluis verhoogd
en die der Marine-schutsluis vernieuwd.
Voor de bij particulieren in aanbouw
zijnde marinevaartuigen wei-den in de
sloepen loods de lichte vaartuigen aange
maakt.
In het laatst van het jaar werd de op
dracht ontvangen tot het bouwen van een
lichtschip.
Personalia.
Een verslag in mineur ioen. Hoewel er geen lichtpunten zijn is
de moed nog niet verloren.
Het is geen aangename taak een verslag
te moeten schrijven, dat geheel in mineur
toon moet staan. Er zijn geen lichtpunten
in onzen economiscben toestand, het ziet
er aan alle kanten, aan den economischen
hemel even donker en dreigend uit. Als
we een schilderü moesten maken, waarin
de toestand gesymboliseerd zou zijn, dan
moesten we de donkerste kleuren ge-
De zware sociale lasten.
Te verwonderen is het dan ook niet, dat
de veehouders zich om steun tot de regee
ring hebben gewend en dat zij trachten de
zware sociale lasten, die op het bedrijf rus
ten, verminderd te krijgen. Zoo lazen we
teveel water. Natuurlijk moet gezorgd wor
den. dat de slooten goed zün.
„Zou een stoomgemaal niet voordeeliger
en gemakkelijker zijn", zoo vroegen we.
„Beslist niet, meneer", zoo kregen we ten
antwoord. In de eerste plaats heeft de pol
der een ongeliik peil, waardoor je dus hij
gelijke bemaling, ten opzichte van het
land toch een ongelyken waterstand zou
houden; bovendien zal een veeboer een
andere waterstand wenschen dan een
bollenkweeker, met gevolg, dat men niet
anders dan onaangenaamheden zou krij
gen. En de korten van de bemaling zqn
zeer gering.
Het wegenvraagstwk opgelost.
En nu nog iets over het wegenvraag-
stuk. Dat is door het Polderbestuur wer
kelijk opgelost. Over de mooie stofvrije
bruiken om een beeld te geven van den
De belangrijkste mutaties op 's Rijks- ernst van onzen tüd. Zelfs de grootste op-
werf waren, dat Hoofdingenieur C. van
in een adres van den Christel. Boeren- en wegen, die den polder doorkruisen heeft
Tuindersbond, aan den Minister van Bin- j r.iet alleen de ingezetene, maar ook de
Dam 1 Januari 1932 wordt ontheven van
de betrekking van Chef der Afdeeling
Scheepsbouw en wordt vervangen door
den Ingenieur S. Visman, terwijl de
Hoofd-Officier M.S.D. der 2e klasse W. J.
Mantz als Chef der Afdeeling Werktuig
bouw werd opgevolgd door den Hoofd-
Officier MJ3.D. der 2e kl. J. H. Klingen.
VBSSCHERUN
OVERZICHT
Helaas moeten we in het overzicht van
het afgeloopen jaar een heel ander geluid
laten hooren dan in dat van het vorige
jaar.
Toen stond alles in top, want de garna-
lenvisseherü leverde toen ongekende re
sultaten op.
De haven bood haast te weinig ligplaats
aan de talrijke schuiten, die zoowel van
hier als van elders, het garnalenvisschers-
bedrüf uitoefenden.
De afslag bood eiken avond een bui
tengewoon bedrijvig aspect en de ruimte
was nagenoeg te klein om alle kooplie
den en visschers te kunnen bevatten.
Behalve garnalen werd er ook eiken dag
steeds veel bot aangevoerd, die, vooral
door koopers van elders, graag werd af
genomen en die ze per vrachtauto haal
den en brachten naar hun eigen handels
centrum.
Het vischafslagbedryf stond in top en
men kwam inderdaad onder den indruk
van het grootsche bedryf als men het af
slaggebouw binnentrad of langs den stei-
gcrhft nü'vere gedoe gadesloeg.
liad kunnen bevroeden toen,
at het volgend jaar helaas een heel an-
Wai w "i°.est worde" aangeslagen.
naïenhSrUf 10 dit vooriaar °ok het gar-
hftln af yf nog steeds gunstige resul-
a.lwerPenen het scheen by den aan
timist moet nu zijn wenkbrauwen fronsen
nenlandsche Zaken en Landbouw o. m.
De stügende nood dwingt de boeren en
tuinders voortdurend uit te zien naar ver-
en bekennen, dat er geen lichtpunten bezuinigingen en naar nieuwe bezui-
zyn, die ook zelfs maar hoop geven op een nigingsob jeeten. Een van <le lasten echter,
gunstige wending in den chaos. En al ^ie 0p het bedrijf rusten en die niet voor
merken we in onze stad nog maar weinig bezuiniging en vermindering vatbaar ziju»
van de wereldcrisis, onze plattelandsbe- js ye wettelyke verplichting tot het op-
volking gaat er des te zwaarder onder
gebukt.
In een overzicht, dat de Friesche My. van
Landbouw dezer dagen aan den Minister
van Binnenlandsche Zaken en Landbouw
brengen val de premiën voor de sociale
verzekeringen. Onze organisaties ontvan
gen voortdurend van de zijde harer leden
verzoeken, die steeds dringender worden,
om aandrang op de regeering te oefenen,
gaf, over den noodtoestand van de vader- ken yen jand- en tuinbouw, zij het
landsche veehouderij, werd gezegd, dat de
veehouderij er op t oogenblik het aller
slechtste aan toe is van alle taklcen van
het boerenbedrijf. Dat komt uit den mond
van mensohen die het weten kunnen. Men
zou nu wel moeten denken, dat de boeren
dan slechts tijdelijk, van de kosten van
deze sociale verzekeringen te ontlasten."
De Minister zal hebben uit te maken in
hoeverre hü daarin tegemoet kan komen,
een feit is het dat het boerenbedrijf niet
ir. de omstandigheid verkeert, als de niet
dan ook in zak en asch zitten, dat ze het produceerende bedrijven, om de kosten
moede hoofd hebben laten hangen en ge-1 van sociale verzekering, te doen drukken
laten de dingen afwachten, die er staan te 0p yen prjjs van zjjn product. De kosten
gebeuren. Niets is echter minder waar,
Toen
overzicht
te kunnen geven
Allereerst dan iets over de veehouderij, J
want dat is tot nog toe het hoofdbestaan
van de bewoners van Koegras.
De crisis in het veehoudersbedrijf.
buitenstaander niets dan lof. Vooral ook
zii die de polderwegen buiten Het Koeras
kennen, zün er uitstekend over te spreken.
„Schitterend zün ze. meneer", zoo zei ons
een van de kweekers. „In geen enkelen
polder vindt men ze zoo" Dat doet je Hel-
dersdie hart toch even goed en al zou het
polderbestuur het wegennet nog wel wil
len uitbreiden, daarvoor zullen de omstan
digheden op het oogenblik wel te ongun
stig zijn.
De moed aiet verloren.
En daarmee zijn we weer aangeland bij
ons beginpunt, „de crisis". Een van de
aangename verschijnselen in onzen pol
der is, dat de menschen, niettegenstaande
de druk zwaar is en de toekomst lang niet
rooskleurig, hun optimisme niet hebben
verloren. De spreekwoordeliike eigenschap
van „De boer die altyd moppert" vindt
men niet. Er is „berusting" en er is hoop
op betere tyden. Laat ons dan ook den
wensch uitspreken, dat een volgend jaar
overzicht in optimistischer toon gesteld
I zal zün. Wij leven snel en de omstandig-
van deze verzekeringen, waarvan men
we met het idéé rondliepen een jaar- natuurlyk ook profiteert, komen geheel
„.„.richt te schrijven over onzen Polder, te" laste \an het bedryf. Daarbij konUnogV1 „.„„w,,,„na
meenden we goed te doen ons met eigen 1 at poerenbearyf eveneens indirect heden kunnen zich ook snel wüzigen. Z;j
oogen van den toestand te overtuigen om meebetaald aan de sociale lasten van an-(het ten goede.,
een objectieve voorstelling aan onze lezers depe bedryven en dus in dezen extra be
last wordt.
Wy kunnen hier gevoegelyk een
punt zetten, omdat we meenen hiermee
voldoende den treurigen toestand in het
veehoudersbedryf geteekend te hebben,
dat, zooais we reeds zeiden, het voornaam
ste bedrijf in den Polder Het Kcegras is.
De crisis in het veehoudersbedryf is j Van de 3900 H.A., die den polder groot is,
x jt j is n.1. ruim 3000 H.A. grasland.
het directe gevolg van de wereldcrisis
De zuivelprijzen worden bepaald door de
wereldmarkt, die door de invoerbelemme-
ringen, de verminderde koopkracht van
het publiek en den val van den gouden
standaard in verschillende landen, totaal
ontwricht is. In hetzelfde overzicht van
de Friesche Mij. van Landbouw, hierboven
door ons aangehaald, wordt b.v. berekend,
Ook de toestand in het bloem-
bollenbedrijf is bedroevend.
Wü komen nu vanzelf op het bloembol-
lenbedrijf, dat zich juist in de laatste jaren
dat^de dvelwaarde van de melk thans zoo aardig ging ontwikkelen en dat een
vang van het haringbS" dat' 4° beneden die van voor den oorlog is, gr0ote toekomst voor den polder
goede uitkomsten Z „S .„fL00!_dlt 1 waar^ komt dat de pryzen van fok- zoo- spelde, doch nu eveneens onder de
JJUluvJi voor-
van fok- zoo- spelde, doch nu eveneens onder de wereld-
wel als van slachtvee het afgeloopen jaar crisis zwaar heeft te lijden vooral de
zyn gedaald met eveneens circa 40 ter- kleine bedrijven zün ernstig getroffen en
wyl de varkensprijzen weinig meer dan devoor hen, die voor eenige iaren met Anti-
hei,as Week d.»'™",!"eSdTdaï"^
pryzen benede,, het Ie
dat de buitengewoon ruime vangsten in
het eindresultaat weinig ten gunste kon
den uitwerken.
Inderdaad waren de vangsten van
haring buitengewoon groot, niet slechts
de zegenvangst doch vooral de komvangst
was byzonder overvloedig.
flaar, zooals gezegd: het eindresultaat
heeft het niet kunnen halen met dat van
het vorige jaar.
Tydens de ansjovisvisschery begon zich
reeds de schaduw van den aanzwellen
den crisis te leggen over het vischbedryf.
Duitschland, de groot-afnemer van an
sjovis, verloor zyn koopkracht voor luxe-
visch en het gevolg was, dat de handel in
de voorradige stapel-hoeveelheid stag-
nelft van voor den oorlog bedragen en de misme een bedrijf begonnen is het nu een
schapenhouderij den laatsten tijd door ge- wanhopige toer om het hoofd boven water
wordonanTTH U vrflwel onmogelyk is ge- te houden. Dat is ook de oorzaak geweest,
worden. By dezen toestand begrypt men, dat de bollen kweekers in Breezand regee-
3? SrtS&ï&Ji he' 1suuen Ohtlanfiïï .loA
vermindere r t d Va" Zy" bedri«lt te kleine bollenkweekers in onzen polder
laag ni(Krf.] iiU" x!oaprpduct'ekosten zoo staan er niet beter voor. Zü hebben hun
bezuinigt Lm„ 1° gehouden. Er wordt kapitaaltje verspeeld en hun bedrijf op
zuinigen is *.e zwaI'e lasten gebracht. Zelfs de hoogst-
aan gebouwen „Laf kerstellingen noodige grondwerkzaamheden kunnen niet
worden, zelfs on 'm.wel eens uitgestekl plaats hebben, omdat men geen geld heeft
houding tot de loonon i?,0ne!ï' i".™1"" voor de daarvoor noodige arbeidskrachten,
toch al gering zijn za?^v E" er da" aa" te denkeP- dat er duizenden
moeten worden on de veriS^beknibbelld menschen werkloos zyn, dat er. ook in
is al geen spréke meJrLnfw' W1 onze gemeente, honderden steun trekken,
1-— met te zwaar te wier arbeidskracht zoo productief
maken.
maakt zou kunnen worden!
ge-
Onze corr. te Julianadorp schrijft ons
nog:
Weer is byna een jaar ten einde en van
den wensch, die wy aan het einde van het
vorig jaaroverzicht neerschreven, dat wij
in het komende jaar een ieder alle goeds
en voorspoed wenschten, is tot heden niet
veel in vervulling gegaan. Integendeel is
de algemeene toestand nog slechter ge
worden, en in vele gevallen is dit dan ook
maar al te duidelijk waar te nemen.
De prijzen voor de
T uinbouwproducten
bleven in vele gevallen beneden het mid
delmatige. Over den groei van de diverse
gewassen was dit jaar geen ernstige reden
tot klagen. Ook dit bedrijf wordt meer en
meer gemoderniseerd, daar de verschil
lende tuinders veel plat glas, z.g.n. een-
ruiters gebruiken. In den proeftuin heeft
men bovendien em groot warenhuis en
een verwarmde kas. Ook in onzen polder
treft men op een paar plaatsen nog derge
lijke warenhuizen aan.
De Pluimveeteelt
wordt door velen in het klein beoefend, en
door^enkelen in het groot. Men neme het
bedrijf, gevestigd aan den Strooweg en
dat van De Boers aan de Doggersvaart en
dat van den heer Zander hier bü het dorp.
De uitkomsten hiervan mogen bevredi
gend genoemd worden.
Het Wegennet.
in onzen Polder is als steeds, voorbeeidic/
in orde gehouden. De verbindingsweg
Middenvliet—Doggersvaart werd door den
Polder van de Gemeente overgenomen en
in een korten tijd zoodanig onder handen
genomen, dat deze weg gelijk werd aan de
andere wegen. De nieuwe wegen in het
uitbreidingsplan werden ook wat meer ge
fatsoeneerd, doeh deze zijn nog geen eigen
dom van den Polder, zo^-ls de andere
wegen op ons dorp.
jubilea.
zijn er ook nog eenigen ie vermelden. De
afdeeling Den Helder van de Ver. tot Be
vordering der Bijenteelt in Nederland her
dacht haar 5-jarig bestaan. De Ger. Meis-
jesvereeniging „Wees een Zegen" her
dacht haar 10-jarig bestaan. De voetbal-
vereeniging „J.V.C." met een 3-daags
ft est eveneens haar 10-jarig bestaan. De
vereeniging „Koegrasser Belang" bestond
dit jaar een kwarteeuw. En ten slotte nam
de heer J. de Vries, na 43 jaar by het
onderwijs te zijn werkzaam geweest, daar
van op 30 Sept. j.1. afscheid, na spont»nn
voor dezen arbeid te zijn gehuldigd.
Het
Vereenigingslc.-
breidde zich uit met de oprichting van een
afd. Julianadorp van de S.D.A.P., een afd.
Julianadorp van den N. A. Sportbond, de
oprichting van een tooneelgezelschapje en
de heroprichting van de vereeniging
„Sportlust", gevestigd aan de Blauwe Keet.
De vertegenwoordiging van het Koegras
in onaen
Gemeenteraad.
werd bü de verkiezingen weer op 1 lid, de
heer A. Speur, gesteld, door het bedanken
van ir. S. F. Mcnhemius kwam de heer P.
van der Veer ook in de Raadszaal, zooöat
Kcegras 2 vertegenwoordigers heeft, ter
wijl de heer Terra, die wel te Huisduinen
woont, toch eveneens de belangen van het
Kcegras voorstaat. Behalve enkele ver in
het land gelegen huizen, zijn alle perceelen
aangesloten aan de
Waterleiding,
dat. sinds dit bedrijf hier in werking is,
reeds veel ongerief voor de bewoners heeft
weggenomen.
Aan het
Eiectrisch net
zijn ook op enkele uitzonderingen na alle
woningen aangesloten, terwül ook de
Straat- en ■wegenverlickting
daarop geheel is ingesteld.
De namen van wegen enz.
werden vastgesteld en ter plaatse aange
bracht, terwijl de nieuwe huisnummering
nog in voorbereiding is.
Een welkom gebeuren was de
Belastingwijziging
en ook dat het Koegras voor de Personeele
Belasting van de 8e in de 7e klasse ge
plaatst werd.
Post, Telegraaf en Telefoon.
Het aantal telefoonaansluitingen nam
toe, het aantal te behandelen telegrammen
steeg, terwül 2 maal per werkdag de
door geheel Koegras besteld wordt. Des
avonds kunnen belanghebbenden hun
poststukken ook nog afhalen.
De Gemeer.tereiniging
functioneert ook door geheel Koegras, en
iedere week wordt alle huisvuil enz. weg
gehaald. Een groot verschil by eenige
jnren terug.
Door den Autobusdienst
van Scheijen is ons dorp uit ziin isolement
verlost en het zou een groot ongenei zy
wanneer deze dienst er eens niet meer na.
Nieuwe winkelzaken
werden gesticht door den heer J.
man en mcj. J. Speur en den Jeei
Kuit. De zaak van den heer Th. N. Noo
Mz. werd verbouwd tot een modern
goed geoutilleerden winkel, terwy dc
Sevenhuiisen de bestaande kajT
zaak op het hoekje voortzette.
De werkloosheid
heeft tot heden geen ernstige afmetingen
aangenomen, hetwelk in hoofdzaak te
ken is dat veel personen in den Vv ie
germeerpclder aan het werk zijn.
In een der lokalen van de O. L. o'
no. 1 wordt een
Landbouwcursus
gehouden, die aan een aantal jongelui de
noodige kennis van het bedrijf biibrei K
of vermeerdert. ai-
Wij willen dit beknopt overzicht ein
gen met
onzen wensch voor
1932,
ni-
dat in alle takken van bedrijf of ov^,e.
satieleven in het komende jaar een
ving ten goede mag plaats hebben, zo°
de sombere gevoelens daaraan als by
verslag plaats mogen maken voor bly
vooruitzichter
