Gevestigd
MAHLER-BESSE&CIE
Hoe word ik zeemilicien?
VIERDE EN LAATSTE BLAD.
BORDEAUX
WIJNHANDELARtN
LIKEUR C0RDIAL MEDOC
VAN ZATERDAG 27 FEBRUARI 1932
STADSNIEUWS
AGENTSCHAP DEN HELDER
Ook post van U?
In
HOLLAND SCHE HUIZEN
stookt men
HOLLANDSCHE KOLEN
Fa. H. BOOIJ ZOON
Tel. 235 en 479
Verkeersonderwijs.
PREDIKBEURTEN
WESTGRACHT 68 TELEPHOON 626
HELDERSCHE CEMENTHANDEL
ANNEX BOUWMATERIALEN
Filiaal van C. G. v. d. POLL
Op -en ondergang van Zon- en Maan
en tijd van hoogwater (Texel).
Wintertijd.
Maan Zon Hoogwater'
Feb.
Z 28
M 29
D
W
D
V
Z
opond.
1.41 8.59
3.05 9.37
4.15 10.31
5.07 11.41
5.42 12.59
6.05 14.20
6.21 15.39
op: ond:
6.50 17.34
6.48 17.35
6.46 17.37
6.44 17.39
6.42 17.41
6.39 17.43
6.37 17.45
sm.
0.43
1.31
2.33
4.05
5.48
7.07
8.-
nam. i
1.06
2.—
3.14
4.58
6.31
7.37
8.19
Licht op
voor alle voertuigen:
Wintertijd.
Zaterdag 27 Feb18.02 uur
Zondag 28 18.04
Maandag 29 18.05
Onze vroegere stadgenoot de heer
S. J. J. Luijckx is benoemd tot notaris
te Hoorn.
JUBILEUM VAN DEN
HEER PH. GRASSER.
Den 23en Februari j.1. herdacht de heer
Ph. G rasser, machinist bij de Nederland-
splie Spoorwegen alhier, den dag waarop
hij voor 25 jaren, bij de voormalige H.IJ.
S.M. in dienst trad.
Ter eere van den jubilaris, wapperde
het dundoek van het Stationsgebouw.
In de met planten en bloemen versierde
woning van den heer Grasser, aan den
Parallelweg, weid den jubilaris, namens de
Directie der Ned. Spoorwegen, bij monde
van den heer E. Bos, opzichter bij den
dienst van tractie en materieel alhier, met
eenige kernachtige woorden, de gebruike
lijke enveloppe met oorkonde overhan
digd, terwijl mede een divankleed, een
geschenk van het personeel, alsmede een
schat van bloemstukken en vele cadeaux,
den jubilaris van verschillende groeps-
afdeelingen e.a. aangeboden, hem door
verschillende personen werden overhan-
diSd-,
Talrijke blijken van belangstelling en
gelukwenschen mocht de jubilaris ont
vangen.
Mede werd de heer Grasser gecompli
menteerd door den heer A. M. Wildschut,
commies bij de Ned. Spoorwegen, namens
de afd. Den Helder, van de Ned. Vereen,
van Spoor- en Tramwegpersoneel, waarbij
spreker wees op zijn krachtdadige hulp
en medeleven in het Vereenigingsleven,
de groote verantwoordelijkheid schetste
van den machinist in dienst van dé Spoor
wegen en waarvoor blijkens den staat van
dienst van den jubilaris, hij voor betoonde
activiteit en oplettendheid van de zijde
der Directie werd beloond.
Namens den Held. Bestuurdersbond
sprak de heer Minnes, die thans 't oogen-
blik achtte gekomen, om den jubilaris niet
alleen te feliciteeren met zijn ambtsjubi
leum, doch hem tevens te doen huldigen
als beijveraar voor die afdeelingen, waar
van de jubilaris medebestuurder is.
Zichtbaar aangedaan voor al die hulde,
dankte de jubilaris.
Maar nog was dit het einde niet, want
onder de vroolyken tonen der instrumen
ten en begeleid door een talrijke menigte,
trok „Helder's Fanfarecorps", onder lei
ding van zijn directeur, den heer J. Lug-
tenburg, naar de woning van den heer
Grasser, alwaar als „sluitsein" den geach-
ten jubilaris een welverdiende serenade
werd gebracht.
De heer J. Tekelenburg, voorzitter van
genoemd corps, dankte den jubilaris voor
al den ijver, welke hij had bewezen om het
corps bij al zijn reizen naar concoursen,
telkenmale als gids te dienen.
Laat ons hopen dat het den heer Gras
ser gegeven mag zijn, het stalen ros nog
menigmaal langs den Ijzeren weg, zonder
stoornis te mogen besturen.
AUTOBUSDIENST
DEN HELDER—PURMEREND.
Blykens een in dit nummer voorkomen
de bekendmaking van Ged. Staten heeft
de fa. Gebr. van Koningsbruggen alhier,
concessie aangevraagd voor het openen
van een autobusdienst op Purmerend v.v.,
op Dinsdagen en op dagen van de voor-
en najaarsmarkten te Purmerend.
Voor velen die op de belangrijke mark
ten van Purmerend hun zaken doen, zal
deze dienst zeer zeker een groot gemak
beteekenen en niet alleen voor hen die op
die markten moeten zijn, doch ook voor
hen die in plaatsen langs de route moeten
zijn. Voor het passagiersvervoer met dit
gedeelte van Noord-Holland zal deze
dienst dan ook wel van beteekenis wor
den en wij hopen dat het initiatief van de
firma van Koningsbruggen goede resul
taten zal mogen afwerpen.
CHRISTUS' KERK TEGEN
DEN OORLOG.
Over dit actueele onderwerp zal de be
kende Geref. predikant (H. V.) ds. J. J.
Buskes Jr., van Oosterend (Texel), Dins
dag a.s. 8.15 u. in de Ned. Herv. Kerk,
Weststraat, spreken.
Blijkens de in dit nummer voorkomen
de advertentie is de toegang vrij en be
staat er gelegenheid tot het stellen van
vragen.
WAAR HET GELD VAN HET
CRISIS-COMITE BLIJFT.
Wij meenen goed te doen een verkor
ten staat van ontvangsten en uitgaven te
publiceeren, opdat het publiek een in
zicht verkrijgt in groote trekken, hoe de
gelden binnenvloeien en besteed worden.
Wij hopen en vertrouwen, dat het sterk
verminderde saldo een aansporing moge
zijn om Uw giften, liefst periodiek, aan
jden Penningmeester te doen toekomen.
Ontvangsten:
Straatcollectef 1732.—
Ooll. Kath. Den Helder578.67
Diverse giften enz699.84
Vertegenwoordiger J. HOFSTRA
Polderweg 42 Telefoon no. 531
Kelder Hoofdgracht 77
D. VAN DOK, Telefoon no. 526
„TROPENWEE" DOOR DE
VEREENIGDE TOONEELISTEN.
Bot wordt ook in veel minder hoeveel
heid gevangen.
Haring wordt in grooter kwanta aange
voerd. ooral vanaf het Huisduiner
strand kwam Donderdag heel wat haring.
Vrijdag was de vangst weer minder, hoe
wel er toch ook nog wel goede „trekken"
waren. Op „Onrust" zijn de resultaten
steeds gering.
Van de Zuiderzee komen ook vangst-
berichten, waardoor vermoedelijk de prij
zen in dalende lijn hebben gereageerd.
Ondanks het betrekkelijk smalle open
gat in den dijk heeft toch de doortrek
blijkbaar plaats.
Donderdagmorgen 18 Februari 1932
vertrok van Schiphol het K.L.M.-vlieg-
tuig „Uil", bemanning:
Beekman, le bestuurder.
Blaak, 2e stuurman.
Grosveld, mecanicien.
Pronk, marconist.
De lading van dit toestel bestond uit:
236 K.G. post.
36 K.G. goederen.
1 passagier Caïro.
1 passagier Batavia.
Ziehier een berichtje, zooals wij dat
Uitgaven:
Verstrekte Orisissteun
1 Aankoop kunstmest
Bljdr. N. C. C. Den Haag
Kleine onkosten
Saldo
f 3010.51
f 1097.65
600.—
239.40
10.—
1063.46
f 3010.51
Deze sociale schets uit het ambtenaars
leven in de tropen, in vier bedrijven, door
Joh. de Boer, was hier eenige malen op
een Zondagavond gegeven en het groote tegenwoordig iederen Donderdag in de
succes, dat de opvoering ervan had, was Sroote dagbladen vermeld zien.
aanleiding voor het gezelschap de „Ver- ,..,Boven<lien verschijnen daarin dage-
eenigde Tooneelisten" een derde maal, en hlks de berichten omtrent de bewegingen
op een weekdag, te komen. Maar blijk- der K.L.M.-toestellen langs de route van
baar had men de animo van het Helder- Amsterdam naar Batavia v.v.
sche publiek overschat, althans, het aan- at door £e K.L.M. een geregelde we-
tal bezoekers was niet van dien aard als ,e I)ksche luchtverbmding tusschen Ne-
verwacht had mogen worden voor een zoo ^rland en Ned. Oost-Indie wordt onder
lagen entréeprijs als deze. 11/10ude" w«etl dus ieder- tocd
Het stuk dankt zijn succes bij het pu- f°u. men dit aan de cijfers van het post-
bliek aan de wijze waarop hier bepaalde veï,keeF IE1®t zeggen,
handelende personen hem van katoen wordt yan hier naar Indie
weten te geven als het er op aankomt tha"s 230 K.G luchtpost per week ver
sommige toestanden in het Indische z°nden; inderdaad een belangrijke hoe
wereldje te hekelen. Men hoort graag, dat veelheid, vooral wanneer wy in aanmer-
„het ze nou maar eens flink gezegd kmS nemen, dat toen de vluchten nog om
wordt". Natuurlijk geeft het allemaal de dl"^gevoerd weerden,
geen laars, maar het is tenminste een vei- SemHideld 200 K.G. vervoerd weiden en
ligheidsklep en als zoodanig heeft het zijn 00ial °°k wanneer \vy bedenken, dat een
beteekenis. In dit vierbedrijvige stuk is ™er foot deel dert luchtpostbrieven nog
sprake van een geraffineerde, canailleuse ^eei? .?ei ^uk jyeegt. Ln toch...
halfbloed, getrouwd met een assistent- de hoeveelheid weke yks te vervoeren
resident, wie geen middel te laag is om ^'htpost kan en moet veel grooter wor-
haar doel: rijkdom en aanzien, te berei- e™
ken. Nochtans bereikt zij niet anders dan1 niH.et aantal poststukken van iedere lucht-
haar eigen ondergang; haar eerlijke, ™ad nafr, Indie bedraagt thans bijna
rechtschapen man en Louis van Dam, de 2(; Jr0U stuks. Een destijds gehouden tei
lcontroleur, beide personifieerend het l f..van de wekelyksche landmail naar
eerlijke, rechtvaardige gouvernement, ™™ri«kaa ten ve*rÓndenherten
winnen het spel van de intrigante, die met briefkaarten verzonden we
Jon i-omtónnhineoc öH. met een netto-gewicht in K.G.
Wat er na onze laatste verant
woording nog binnenkwam.
Leerl. Zeevaartschool (bijdr. in eens)
f 12.50, id. maand, bijdr. f 11.40, J. W.
Stevenson (maand, bijdr.) f 1.Patr. en
pers. G. W. J. G. f 1.60, M. W. J. R.
(maand, bijdr.) f 3.—, busje Luth. Vereen,
lokaal f 4.60, D. V. f 2 50, P. H. B. f 5.—,
Pers. (Ambt.) Rijkswerf f 26.14, Ned.
Aann. Bond (Febr.) f 10.Door enkele
dames gecollecteerd op het Bal Masqué
in Casino f 18.12, Patr. en pers. G. W.
J. G. f 1.60, Leerl. Handelsschool f 10.
Pers. Hr. Ms. Wachtschip» f 16.56.
Fa. v. Nuland, Koegras, Costumesj Fa-
I. Grunwald, Manufacturen enz.; bene
vens 5 paar schoenen van N. N.; Fa. Zijl
stra, 40 levensmidd. bons a f 1.
In goederen werd uitgegeven:
200 levensmidd. bons a f 1.van de
fa. de Gruyter; 88 bons 5 f 1.— van de
fa. Vroom Dreesman; 2 bons a f 2.50
van de fa. S. A. Kannewasser Zn.
Wij zullen deze week geen groote op
wekking schrijven.
Dringend noodig hebben wij»Gelden
Goederen».
Nationaal Crisis-Comité
af. Den Helder.
FILMVOORSTELLING
„ONDERLING BELANG".
Rectificatie.
In de advertentie van het „Tivoli-
Theater", in ons nummer van Donderdag,
staat abusievelijk dat de filmvoorstelling,
voor de leden van „Onderling Belang",
plaats zal vinden op Donderdag 4 Maart.
Dit moet zijn Donderdag 3 Maart.
Bov^ werdën Tekens
gespannen. De inlandsche bediende van i 20.805 drukwerken met een ge-
den assistent-resident, alsmede de inland- n. 4.150,454 K.G Wanneer men
,r T) --O hzxK dus alleen de brieven en briefkaarten per
sche huishoudster van Bos, Serina, heb-,, verzenden zon dit reeds
ringgder hitrigante^De Werin^beschre-1 e"ei1 zeer belangr«ke toename beteekenen
f to u n i r rofwHfeid opht en daardoor zou tevens de absolute zeker-
I ven toestanden zullen ongetwijfeld echt h id verkregen zyn dat de Nederlandsche
zijn, wy zyn met bevoegd dat te beoordee- p *3 «nelverhinding on den
ion on onV nn/W rio Vinifhioodo zullen rosieiyen aeze sneivermnamg op uen
duur zullen kunnen handhaven.
Is het Café, op de bovenzaal
van Hotel „DEN BURG",
voor iedereen toegankelijk.
Zeer zeker, is gezellig, riant
uitzicht en de consumptie
is goed en niet duur.
len, en ook onder de halfbloeds zullen
dergelijke lage karakters worden gevon
den als dat van Sonja. En daar het stuk
bovendien met zeer sterke accenten
werkt en met name aan het slot van het
derde bedrijf stijgt tot een waar paroxys-
me van hartstochten, is het duidelijk, dpt
zooiets inslaat en verklaart dit volkomen
het succes ervan.
De in dit gezelschap optredende artis-
ten waren tooneelspelers van erkende be
kwaamheden, als Coba Kinsbergen, die de
rol van het canailleuse vrouwtje had.
D. van Ollefen Jr., die als kapitein-Chi
nees een zeer verdienstelijke creatie gaf
van die rol, waarin het sluiperige, apathi
sche van den oosterling goed tot zijn recht
kwam, Ko van Sprinkhuyzen als de con
troleur, Louis van Dam, de auteur Joh.
de Boer zelf als de assistent-resident
Westerhof. De inlandsche rollen werden
'verdienstelijk gespeeld door de dames Jo
de BoerMulder en Marie Bigot, die zich
evenwel wegens hun lichaamsbouw uiter
lijk natuurlijk niet geheel tot inlandsche
konden vermommen.
Zooals gezegd was het aantal bezoekers
slechts gering. Hetgeen, gezien de kwali
teit, zoowel van het stuk als van het spel,
jammer was. Er was een keurig Indisch
interieur waarin de handeling zich af
speelde.
VISSCHERIJ.
De garnalenvangsten zijn belangrijk
minder geworden. De prijs echter stelde
zich daardoor niet zooveel hooger en be
woog zich niet ver boven het kwartje per
kilo.
Ook in de gaten was de vangst niet be
vredigend; men meende dat de garnalen
naar dieper water wéren getrokken, doch
de poging van „buiten" visschen leverde
eveneens niet het resultaat, hetgeen men
zich daarvan had voorgesteld.
Juist daarvoor heeft de heer W. H. E.
Nieuwenhuys, chef van het Passagekan
toor der Koninklijke Luchtvaart-Maat
schappij te Amsterdam, onze veste bezocht
om te zien wat in Den Helder gedaan
kan worden om het aantal kilogrammen
post voor Ned.-Indië door de lucht op te
voeren.
Waarom juist naar Den Helder, vroe
gen wij? Omdat uw stad in de bevoor
rechte plaats is een eigen post-depêehe te
hebben, m.a.w. de post voor Den Helder
komt niet in de groote voor Amsterdam
bestemde zakken, maar wordt door het
kantoor Batavia in een voor Den Helder
rechtstreeks bestemde zak gedaan.
Ook in omgekeerde richting gebeurd
dit. Denk eens wat dit voor een stad zeg
gen wil! Geen uitzoeken meer van brie
ven op tusschengelegen stations, daar
door geen kans meer van het juist missen
van een trein naar of van Amsterdam,]
maar een rechtstreeksche zak Den Hel
der—Indië en IndiëDen Helder!
Laat ons trachten dat groote voorrecht
te behouden! Maar dan moet ook een
ieder die familie en kennissen in Indië
heeft, breken met de oude wijze van ver
zending. Waarom niet geholpen om de af;
stand tusschen Nederland en Oost-Indië
te verkorten. Vertrekt een familielid, dan
is het afscheid dikwijls zeer zwaar, waar-
by men vooral de groote afstand voor
oogen heeft. Men kan echter thans met
elkaar medeleven, steeds op de hoogte
zijn van het laatste nieuws wanneer men
per luchtpost correspondeert. Een per
luchtpost ontvangen brief bevat werkelijk
nieuws, de inhoud van een per landmail
verstuurde brief is alweer oud wanneer
de geadresseerde hem ontvangt.
Daarom correspondeert per luchtpost,
niet af en toe maar geregeld!
Belangrijke vergadering op
3 Maart a.s.
De belangstelling voor het z.g. „ver
keersonderwijs" neemt in de laatste jaren
geregelc toe. E11 zeker mag het niet als
overbodig worden beschouwd, dat de jeugd
op school gewezen wordt op de tallooze
gevaren, welke het steeds toenemende
snelverkeer met zich brengt, en op de
regels, welke in acht genomen moeten
worden om het verkeer zoo ongestoord te
laten voortgaan als maar mogelijk is.
Verschillende gemeenten en vooral
de grootere, waar het vraagstuk uiteraard
van het meeste belang is hebben op dit
gebied reeds het voorbeeld gegeven. In
j verband daarmede zy'n enkele firma's hier
j te lande overgegaan tot het uitgeven van
boekjes e. d.» ten gebruike by dat onder
wijs, terwyl de A.N.W.B. Toeristenbond
j voor Nederland voor alle gemeenten in
j ons land gratis beschikbaar heeft gesteld
een groot aantal „verkeerszegels", ter ver
spreiding onder de leerlingen van de
hoogste klassen der lagere scholen.
Het Gemeentebestuur van Den Helder
j wil by deze richting niet achterblijven en
heeft, in overleg met den Inspecteur van
het Lager Onderwijs in de Inspectie Den
Helder, in overweging genomen om op de
scholen nu en dan verkeersonderwijs te
doen geven. Te dien einde zal op Donder
dag 3 Maart a.s., des namiddags 2 uur,
voor het onderwijzend personeel van alle
openbare en bijzondere scholen alhier een
lezing worden gehouden in „Casino", dooi
den heer M. Vrij. Directeur van de Nieu
we Schoolvereeniging te Amsterdam, over
het onderwerp „Verkeersonderwijs". Daar
bij zal voorts worden gedemonstreerd door
een vertegenwoordiger van den A.N.W.B.
met de z.g. „verkeersmaquette", en door
een vertegenwoordiger van de fa. Postma
Co. te Rotterdam met het verticale ver
keersbord met magnetische verkeersobjec-
ten, terwijl voorts de heer W. Heeroma,
hoofd der 0. 1. school no. 7, alhier, zal
demonstreeren een door hem ontworpen
i verticaal verkeersbord.
Verder zal hieraan verbonden worden
een kleine tentoonstelling van al hetgeen
tot nog toe op het gebied van verkeers
onderwijs is verschenen. Deze tentoonstel
ling is vóór en na de lezing te bezichtigen.
De Hoofdinspecteur van het Lager On
derwijs in de 4e hoofdinspectie, de leden
van den Raad der gemeente Den Helder,
het onderwijzend personeel van de scholen
der omliggende gemeenten, alsmede de
Colleges van Burgemeester en Wethou
ders en de raadsleden van die gemeenten,
en voorts de Dircteuren, leeraressen en
leeraren der hier gevestigde inrichtingen
van Middelbaar en Nijverheidsonderwijs,
zyn tot dezen middag mede uitgenoodigd.
Op deze wijze wordt alhier het verkeers
onderwijs ingeluid, dat ongetwijfeld niet
zal nalaten zijn goeden invloed te doen
gelden. Het is een gebiedende eisch, dat
ieder gemeentebestuur in dit opzicht met
zijn tyd weet mee te gaan.
In aansluiting op het bovenstaande ver
wijzen wij naar de Amsterdamsche corres
pondentie van heden, waarin onze brief
schrijver over dit verkeersonderwijs een
en ander mededeelt, in verband mede met
de vergadering hier ter stede.
AFSLUITING BASSINGRACHT.
B. en W. maken bekend, dat de Bassin-
gracht, van den Ruijghweg tot de Onder-
zeedienstkazerne, van Maandag 29 Febr.
tot 14 Maart voor alle rij verkeer zal zyn
afgesloten.
Zondag 28 Februari 1932
DEN HELDER
Ned. Herv. Gem. (Nw. Kerk. Weststraat),
's Avonds 6.30 u., Ds. F. W. J. v.d. Poel
Onderwerp: «Judas' verraad».
Ned. Herv. Gein. (Westerkerk, Westplein)
's Morgens 10.30 u., Ds. H. A. Enklaar
Onderwerp: »In zwaren strijd zijnde*
(Luc. 22 44)
Geref. Kerk julianapark).
's Morgens 10 uur Ds. Meynen
's Avonds 5.30 uur, Ds. Tollenaar
Woensdagavond 8 uur. Ds. Meynen
Biduur voor het gewas.
Kerkdienst (Chr. MiL Tehuis, Kanaalweg)
's Morgens 10 uur, Ds. Tollenaar
's Avonds 5.30 u., Ds. Meynen
Oud Gerei. Kerk (Hoogstraat).
's Morgens 10 u. en 's avonds 5.30 u.
de heer N. van der Kraats
Donderdag 7.30 uur, N. v.d. Kraats
Biduur voor het gewas
Chr. Geref. Kerk (Steengracht).
'sMorgens 10 uur en 's avonds 5 uur,
Leesdienst
Donderdag 3 Maart, 's avonds 8 uur,
Ds. J.Drenth van Broek op Langen-
djjk. Biduur voor het gewas.
Herst. Evang. Luth. Gem. (Weezenstr.)
's Morgens 10 u. Ds. P. H. Borgers
Onderwerp:
»De begenadigde moordenear»
Donderdag 4 Maart nam. 8 uur
Deutscher Verein.
Doopsgez. Gem.
'sMorgens 10 uur, Ds. P. J. Smidst
Evangelisatie (Palmstraat).
'sMorgens 10u.: Ds. J. H. Vaandrager
Evangelisatie (Geb. Middenstraat 117)
Woensdagavond 8 uur, Bijbellezing
door Ds. Hoek
Oud-Katholieke Kerk (Langestraat 78).
3e Zondag van de Vasten
's Morgens 10 uur, kerkdienst
Past. Th. Moleman
's Avonds 7 uur, kerkdienst, Lijdens
overdenking. Past. Th. Moleman
Leger des Heils.
's Mor. 10 u., Heiligingssamenkomst
's Middags 3.30 u., Openluchtsamen
komst, Julianapark.
's Avonds 8 uur, samenkomst.
Kerk van Jezus Christus.
(Van de Heiligen der laatste dagen).
J ansendwarsstraat 8.
's Morgens 9.30 en 's avonds 5 uur
Samenkomsten.
HUISDUINEN.
Ned. Herv. Gem.
Geen dienst wegens vacature.
ROSA SPIER.
In verband met den voor ieder bereik
baren toegangsprijs, welke voor dezen
keer bijzonder laag is gesteld, verwacht
het Comité a.s. Dinsdag op het 3e Abon-
nements-concert in „Casino" een belang
rijk grootere opkomst.
De faam, die, welke deze phenomenale
harpiste zoowel hier als in 't buiten geniet,
eendeels om haar virtuose spel en ander
deels om de groote bekoorlijkheid, waar
mede zij verschillende componisten hun
recht doet wedervaren, moet talrijke be
zoekers doen opgaan naar dat bijzondere
concert.
Het is onnoodig uit de meer dan 600
persverslagen, welke unaniem gunstig zijn,
hier nog een reeks op te sommen, wel kan
men er van overtuigd zijn, dat thans een
werkelijke artiste optreedt, die om haar
bijzondere wedergave een ieder zal vol
doen.
Zooals uit de advertentie, elders in dit
blad blijkt, zijn toegangskaarten 0.60
(alles inbegrepen), verkrijgbaar aan de
Muziekschool v. d. den heer Leewens en
's avonds aan de zaal.
VERTEGENWOORDIGER
A. P. M. DE WEVER
BOUWMATERIALEN
HILLEGOM
I.
Ongeveer twintigduizend Nederlandsche
jongens komen elk jaar onder de wa
penen voor het volbrengen van hun dienst
tijd. Voor de zeemilitie in Febr. en Aug.
Dat aantal wordt over de verschillende
wapenen verdeeld, als daar zijn: artillerie,
infanterie, cavalerie enz., terwyl de zee
macht ook een flink contingent krijgt.
Deze zeemiliciens komen uitsluitend in
Den Helder op, waar hun militaire vor
ming plaats heeft. Is deze voltooid, dan
worden zij over de vloot en over de ver-
verschillende inrichtingen verdeeld. Een
gedeelte gaat naar Amsterdam, een ander
naar de kustwacht, terwyl ook vele jon
gens hier in Den Helder blijven.
Het contingent dat by de zeemacht
jaarlijks wordt ingedeeld, bedraagt onge
veer 1100, welke in twee ploegen wordt
verdeeld, een van plm. 700 en een van
plm. 400 man. De grootste ploeg komt in
Februari op, daar dan de zomer in den
diensttijd van die lotelingen valt, daar in
dien tijd meer materieel (schepen) be
schikbaar is voor oefeningejn.
Dinsdag en Woensdag, 23 en 24 Fe
bruari, heeft de inlijving van de nieuwe
miliciens weder alhier plaats gelia<i en
een onzer verslaggevers heeft gedurende
die twee dagen eenigen tijd in de Marine
kazerne aan de Buitenhaven vertoeft,
waar liy den gang van zaken, ook som
mige gedeelten practisch, heeft medege
maakt.
Alle aanstaande miliciens ontvangen
een oproeping, in welke plaats zij zich
moeten melden, waar zij dan door onder
officieren van de marine worden afge
haald en naar Den Helder gebracht.
De toeloop begon Dinsdagmorgen onge
veer een uur of tien. Toen kwamen de
jongens van het district Haarlem. Al da
delijk kregen zij een goeden indruk van
het marineleven in Den Helder. Aan de
Buitenhaven lag de Heemskerck kolen te
laden en de manschappen van dat schip
reden af en aan met de zwarte karren.
De opkomelingen van het district Haar
lem hebben een streepje voor bij die der
andere districten. Zij staan nog niet onder
militaire tucht, terwijl de anderen reeds
zijn ingelijfd. Vroeger gebeurde dit, in
Haarlem zelf. dóch thans lijft men ze hier
in, waardoor veel administratief werk
wordt vermeden.
Deze inlijving geschiedt door een over
ste en een adjudant van de landmacht,
zooals trouwens over het geheele land de
inlijving en andere militaire zaken door
de landmacht wordt verricht.
Het spel begint.
Daar komen de jongens aan. Van eenig
militair verband is nog niets te bespeu
ren. Regelmaat in hun stappen is er ab
soluut nog niet, het is zelfs geen afscha
duwing van wat zy over een maand of
twee te zien zullen geven. Velen hebben
een koffertje bii zich met de noodzake
lijkheden die zij noodig hebben geoor
deeld, doch waarvan misschien wel iets
teruggestuurd zal worden. Wat zullen die
koffertjes wel allemaal bevatten? Wat zal
moeder er nog op het laatste oogenblik
hebben ingestopt om het haar jongen nog
wat gemakkelijker te maken? Sommigen
komen ook zonder koffer, met niets by
zich dan wat ze aan hebben.
In een der groote manschappenzalen
worden zy voorloopig binnengeleid. Men
heeft nu al een goed gelegenheid om de
verschillende typen waar te nemen. Nette
piekfijne heertjes zyn er by. Jongens, die
wellicht voor het eerst eens van huis zyn,
zitten een beetje verlegen rond te kijken.
Anderen zyn van het brani-type, onver
schillig, haast uitdagend kijken ze rond,
pet op één oor, een spuuglok er onder uit.
Eén van hen fluit „Dasz musz ein Stiick
von Himmel sein", doch deze zal later wel
ervaren, dat het allerminst een hemel is,
waarin hy is gekomen, doch dat hij onder
militaire discipline staat, hoewel ook dat
by wat aanpassingsvermogen nog wel niet
zoo beroerd zal zijn.
Aan één kant van de zaal staan een
aantal mariniers, de toekomstige „vaders"
van hen. Het zijn de baksmeesters, die den
jongens alle noodige wetenswaardigheden
moeten bijbrengen en zóó bijbrengen, dat
het niet teveel op dwang gelijkt. Over dit
baantje moet men niet te licht denken.
Een marinier krijgt een twintig jongens
van de meest uiteenloopende karakters
onder zich, jongens, waarvan een groot
deel voorheen niet aan een disciplimy ge-
"wend was, die ©ok maar te i erge lij ken
is bii de militaire. Vanzelf sprekend is
ook niet een ieder geschikt om dat te doen
en de mariniers, die als baksmeesters iun-
geeren worden dan ook zorgvuldig uitge-
zocht. Hoewel wij natuurlijk maar over de
eerste twes dagen kunnen oordeelen, heb
ben wy toch wel den indruk gekregen, dat
de verhouding wel goed is te noemen, hoe
wel de jongens al direct aan eenige tucht
worden gewend.
Er wordt „orde" geroepen, het teeken,
dat de commandant aankomt. De man
schappen staan in de houding. De com
mandant komt met overste Gorter, den in-
deelingsdistrictcommandant, die de inlij
ving zal verrichten.
Dan komt de schipper, een belangrijk
persoon in de kazerne, vooral in deze da
gen. Zooals een timmerman onafscheide
lijk is verbonden aan zijn duimstok, is hy
verbonden aan zijn fluitje. Een schipper
zonder fluitje is geen schipper. Hij fluit;
de jongens beseffen al een weinig, dat dit
een integreerend deel van hun miliciens
leven zal worden. Wij luisteren; de schip
per geeft bevelen.
Eén voor één moeten zij voor de tafel
van den overste komen en zich stil houden.
Hun namen worden één voor één afge
roepen. „Je naam, wanneer beiy je glo
ren? Goed, ga daar maar staan". Bij den
een gaat het antwoorden vlotter dan by
den ander.
Wanneer een groepje van tien a twaalt
jongens compleet is, richt de overste zich
tot hen. „Jullie zijn ineeliifd bjj de marine
en staat vanaf dit oog*nbIik onder de mi
litaire tucht".
Thans gaan zy naar de cantine, waar
het verdere administratieve gedeelte wordt
behandeld.
Hier zien zy vele mariniers, korporaals,
sergeants en majoors, hoewel zy nog niet
weten, dat deze allemaal zoo heeten. Hi-t
onderscheid tusschen een officier en min
dere weten zij nog niet. Wanneer de com
mandant eens een kijkje komt nemen moet
hy met een beetje moeite zich een weg
door hen banen. Doch dat zal in den loop
der tijden wel veranderen.
De korporaals en mariniers, die hier
zitten, zijn meestal de toekomstige baks
meesters. Dan de sergeants en majoors
van de mariniers, dat zijn de divisiechefs,
mannen met wie je beter bevriend kunt
zijn dan ze tegen je te hebben, want zij
zijn niet gemakkelijk, hoewel er een van
zichzelf beweerde, dat hij de onschuld of
zooiets tenminste, in eigen persoon was.
Dit ondervond sterke bestrijding bij zyn
collega's, met den goedmoedigen spot, die
men vaak onder collega's aantreft.
In den loop van de jaren is hier een
systeem ontstaan, dat zoo vlug en goed
mogelijk werkt. Vlot worden de jongens
behandeld. yragen en nog pgng vragen.
Eerst komen zy voor een tafeltje, waar
hen verschillende vragen worden gesteld.
Hier is ook al weer de schipper present
met zijn fluitje.
Telkens worden twee namen door
iemand van het bureau zeemilitie afge
roepen. Indien noodig herhaalt de schip
per deze namen met zijn stentorstem.
„Wanneer jullie namen afgeroepen wor
den", roept hij, „dan moet je „present" roe
pen". De jongens zyn vol goeden wil, maar
hun „present" komt een beetje aarzelend
en schuchter, als waren zij bang 0111 te
veel op den voorgrond te treden. Heel an
ders zijn de baksmeesters. Wanneer weer
een nieuwe bak aan de beurt is, schreeuwt
de schipper „baksmeester bak 14", en dan
komt van de andere zijde van de cantine
een schreeuw, die present moet verbeel
den, maar waarvan veelal slechts de laatste
lettergreep verstaanbaar is.
Het is in de cantine één vraag- en ant-
woordenspel.
Kom je uit een besmette omgeving?
Ben je gekeurd voor den keuringsraad?
Heb je recht op vrijstelling wegens kost
winnerschap, persoonlijke onmisbaarheid,
of broederdienst? Is dit door je ouders
gevraagd? Heb je recht op uitstel? Heb
je dit al gevraagd of ben je van plan dit
nog te doen?
Hebben zij deze vragen beantwoord, dan
krijgen zij een papiertje, waarop hun
naam reeds staat, benevens hun stamboek
nummer, divisie, bak en qualiteit. Dit
laatste is de afdeeling waarbij zij komen
te dienen. Dit is van te voren reeds be
paald. „Denk er om", zegt de schipper,
„dat bonnetje goed bewaren, want er wordt
nog eenige malen naar gevraagd".
Verder gaan de jongens. Op een groot
bord staat:
„De aandacht der miliciens wordt er op
gevestigd, dat alle geldswaarden, welks
zij boven 2.50 in hun bezit hebben, oA
gegeven moeten worden. Aangeraden
wordt kostbaarheden als horloges en der
gelijke eveneens in bewaring te geven".
Dit is in verband met de diefstallen, dis
wel eens een enkelen keer plegen voor te
komen en waarvoor geen verantwoording
wordt aanvaard.
(Wordt vervolgd),
