T TAXI EN LAATSTE BLAD. Stadsnieuws. Velourshoeden VAN DONDERDAG 22 SEPTEMBER 1932 Zij, die zich van heden af, voor min- 1 stens drie maanden op dit X blad abonneeren, ontvangen dotot 1 OCTOBER verschijnen- de rt-.immers GRATIS. adm. held. crt. au bon marche Het Scheepvaartmuseum. Licht op voor alle voertuigen: Zomertijd. Donderdag 22 Sept19.29 uur Vrijdag 23 19.26 r' r. ^^Ouze; vroegere plaatsgenoote, mej. fi Smit,glaagde te Makassar voor het diplónüa' X boekhouden én handelsreke- nen. r iXi -.„-O. -f*. X"T V-^S. AFSCHEID VAN DEN HEER Tj. W. VAN AKEN. Jkr. -|4 Amanuensis aan het Kon. Instituut - IMns'dagmorgen kwart voor 10 had in de r- recentIe|aff van het Koninklijk Instituut oen fnpeme plechtigheid plaats, die wü -«..v eVeftwéffSiét de van ons bekende onbe- soheidenfeeid, door dezen wereldkundig 4 wenschèo te maken. Door commandant, ofhciereiff'É;: en leeraren van het Instituut wórd' namelyk; naar aanleiding van het feil, dat de amanuensis, de heer J. W. van Aken, '*den pensioengerechtigden leeftijd hééft bereikt, van dien ambtenaar, die ge durende een. lange reeks van jaren zijn functie meti liefde en opgewektheid heeft vervult!, afscheid genomen. Daartoe had den zich op'Tfat uur in de receptiezaal ver- eehigft de commandant, de officieren en leeraren om den vertrekkenden beambte voor het laatst de hand te drukken. De eerste' commandant, kolonel Heeris, wees er;; in een buitengewoon hartelijke toespraak op hoe door dit heengaan het missen, die met het Instituut als het ware samengegroeid was. Ik heb, zegt spr., het Instituut nooit gekend zonder Van Aken. Hij kwam hier in 1888 met den zonderlin gen titel van „opzichter van de model kamer", een titel, die in 1897 veran derde in sergeant-amanuensis. Hü was de schrik voor de adelborsten van het oudste jaar, want zijn uniform was voor ons een onoplosbaar probleem. Moeizaam hadden wé ons heen geworsteld door de reeks van chevrons, sterren en andere onderschei dingsteekenen, en dan stonden we voor de puzzle: wat was nu de uniform van Van Aken? Of zijn onderscheidingsteeken twee gekruiste moleculen waren, daar konden we maar niet achter komen. Hü is een der laatsten van de oude garde, die heengaat, en evenals iedereen, zijn ook in zijn leven naast aangename, ook de onaangename perioden geweest. Maar bü het balans opmaken zal er, daar ben ik van overtuigd, een groot plus aan wezig zijn, en dat plus is ontstaan uit de groote waardeering van ons allen voor de wijze waarop Van Aken ziin werk heeft verricht, voor zijn grooten ijver en groote plichtsbetrachting. Van Aken gaat thans naar Gouda; hü heeft 44 jaar laboratoriumluchtjes gero ken, hü wil nu wel eens d'e lucht van Goudi- sche kaas inademen. Dat de oude dag gaat komen, realiseert men zich nog niet aan stonds; wij wenschen hem van harte het beste en hopen, dat het hem goedgaat in zijn gezin en dat hü nog vele jaren zal mogen geniéten van zijn pensioen, dat hij zoo dubbel en dwars verdiend heeft. Namens commandant, officieren en leeraren overhandigt spr. den heer Van Aken een eikenhouten boekenkastje. Alsnu wordt het woord gevoerd door den heer ir. Slingervoet Ramondt, die als seheikunde-leetaar in de allereerste plaats niet den heer Van Aken in dagelüksche aanraking kwam. Spr. heeft bij het 40- jarig jubileum ook het woord gevoerd, en thans moet hij afscheid nemen met een droevig hart. Want spr. is hier 20 jaar en in die 20 jaar is Van Aken letterlijk alles voör hem geweest. Hii was de kurk, waar op ik dreef, hü vertegenwoordigde het ge heugen. Maar een kurk is een levenloos ding en Van Aken was meer dan cat: hij was tevens een kameraad. Ik denk hierbij, zegt spr., aan een ander docent, omtrent wien een levensbeschrijving is versche nen, namelük de scheikundige Faraday. Deze spreekt daarin zoo treffend over zijn amanuensis en sohetst hoe hü aan hem gewend was, welk een waar kameraad deze voor hem was geweest. Welnu, dat was Van Aken ook. En wat ik altijd nog hef meest in hem bewonderde en waar deerde. was ziin benijdenswaardig gevoel voor humor. Die humor hielp hem over veel narigheden heen, en die humor was oorzaak, dat hij het laboratorium opvroo- lükte met een goeden mop en zelf ook zoo'n mop wist te waardeeren. „Van Aken", zegt sp>r., „met jou gaat een stuk van mijn sfeer weg. Ik zal je heel erg missen. Vierenveertig jaar ben je hier geweest en je hebt vele adelborsten opge leid. die thans al lang admiraals in ruste ziin. Niemand onder de zee-officieren, die je niet kent, die niet weet dat je onmisbaar waart. Wy hopen dat 't je gegeven moge zijn in de nog resteerende jaren ce ont wikkeling, die je je als autodidact hebt verworven en waarvoor ik altijd zoo'n groot respect heb gehad, te mogen voort zetten en uitbreiden. En dat het geschenk, dat we je hebben gegeven, gevuld moge worden met boeken naar je smaak. En misschien, wie weet, als we Van Aken over een paar jaar weer eens spreken, of hij niet zegt: ik wou, dat ik maar weer op het Instituut terug was". Tenslotte sprak overste Boldingh, als oudste der leeraren, een kort woord. Uit den aard dier zaak heeft spr. niet zooveel aanraking met den heer Van Aken gehad; hij herinnert aan diens werkzaamheden in de bibliotheek, enz., die altijd met groote toewijding zijn verricht, en ook de heer Boldingh herdenkt dankbaar den humor, die Van Aken kenmerkte. Ontroering belette den heer Van Aken op deze toespraken, dlie zioh vooral ken merkten door hun buitengewoon hartelü- keh toon, te antwoorden, zoodat hiermede de plechtigheid geëindigd was. Het boekenkastje draagt de inscriptie: „18881932. Aan J. W. van Aken, ama nuensis aan het Kon. Inst. v. d. Marine als herinnering aangeboden door Com mandant, Officieren en Leeraren". Bfj de onderofficieren. Woensdagmorgen ten 10.30 u. werd op de onderofficiers-wachtkamer bij monde van dén heer Plasmeiier namens onder officieren en ooliega's, allen aanwezig, met hartelijke woorden afscheid genomen van den heer Van Aken. Door welwillende medewerking der auto riteiten was het mogelijk, dat alle onder officieren hierbij tegenwoordig konden zijn. In zijn toespraak memoreerde spreker den prettigen omgang van den heer Van Aken met alle onderofficieren en collega's en haalde nog eenige staaltjes op van den altijd zeer gewaardeerdlen humor, waarvan de heer Van Aken een onuitputtelijken voorraad scheen te bezitten en waarvan hij anderen zeer vaak liet medegenieten, Spreker heeft zelf een kwarteeuw met hem samengewerkt en steeds in dé beste har monie. Spontaan hebben allen dan ook medegewerkt om den heer Van Aken bü zijn vertrek een aandenken aan te bieden in den vorm van een wandelstok, welke hem hierbij wordt overhandigd, met een oorkonde, waarop dé wensch: „dat hij dezen metgezel nog vele jaren zal mogen meedragen bü ziin welverdiende rust". De stok is voorzien van een zilveren knop, waarop gegraveerd: „Ter herinne ring aan Collega's en Onderofficieren K. I. v. dl Marine. 21932". De heer Van Aken dankte zeer geroerd voor dit bewijs van kameraadschap. Ook d'e Senaat der Adelborsten heeft in de receptiezaal om tien uur den heer Van Aken toegesproken en hem een blijk van waairdeering aangeboden. Bel dan op CITROEN GARAGE vanaf f 5.25 CONCERT HARMONIEKAPEL „WINNUBST". Hedenavond. Van 8.30 uur tot 10 uur geeft de Har moniekapel „Winnubst", onder leiding van den directeur den heer H. B. Schen kels, het laatste concert van dit seizoen in het Julianapark. Programma: 1. Le Retour d'Ath. Marsch L. Langlois 2. Tibère, Ouverture Dramatique Delmas Popr 3. Wiener Bürger Walzer C. M. Ziehrer 4. a. Ungarische Tanze No. 5 b. id. No. 6 Joh" Brahms 5. Concert Variationen pour trombone A.Friedemann Solist de heer C. E. Koopman. 6. Suite Ballet Fr. Popy 1. Entree-Mazurka. 2. Pizzicati. 3- Valse-Lente. 4.Largo. 5. Galop. 7. Groot Amsterdam H. Lureman VEREEN. VAN HUISVROUWEN. Een uitstapje naar Den Haag. Dinsdag j.1. maakten een veertigtal dames van de Ned. Vereen, van Huis vrouwen 'n uitstapje naar Den Haag. Het eerste doel was de lunchroom „Lensvelt Nicola", vanwaar men een schitterend ge zicht op den stoet van de Koningin had ter gelegenheid van de opening der Staten-Generaal. Daarna werd 't Vredes-: j paleis bezichtigd wat wel de moeite waard j was en na afloop maakten wy per auto car een toch door Den Haag, Wassenaar en Scheveningen, waarna allen zeer vol daan 's avonds om half elf in Den Helder terugkeerden. CIRCUS VAN BEVER. Een posthume recensie. Inderdaad, een posthume recensie. Want als dit verslag onder uw oogen komt, heeft het circus in de Javastraat zyn voorstellingen alweer gestaakt en is het, ergens in Medemblik, aan het opbouwen. Want zoo is het leven: een reizen en trekken, een eeuwigdurende verandering, een perpetuum mobile. Dat wy er nochtans over sohryven, komt zoo: U weet natuurlyk niet wie Keèsie is? 't Doet er ook niet toe, maar Keesie was met glanzende oogjes en ver rukten kinderblik by me komen binnen- loopen met de boodschap, dat er e.en circus was. En verder had het bestuur van de Speeltuin-vereeniging gemaakt, dat er nog een dag by aangeknoopt werd, ter wille van de kinderennou, en tegen zooveel kinderverrukking kan een krantenman, die nu eenmaal de spreek trompet is van al wat daar leeft onder de menschen, niet op. En dus krijgt u het posthume verhaal van het circus van Bever. O, 't viel geweldig mee, 't viel reus achtig mee. Heel veel reclame was er niet voor gemaakt, 't circus zelf is niet groot, maar wat er gegeven wordt, mag gezien worden, 't Begint met keurige paardrijkunsttwee Russische meisjes, beschaafd en smaakvol gekleed en dan komen al heel gauw de twee clowns. Nu heb je in het genre clown groote verschei- de n heid, maar vaak kenmerkt het zich door afwezigheid van geest en gebrek aan fantasie. Voor een clown, die het grooten- deels van zyn oogenblikkelyke invallen moet hebben, zyn dat fnuikende eigen schappen. By den clowns die wy in het circus van Bever zagen, ontbreekt het niet aan deze twee eigenschappen. Het gevolg is, dat zy den ganschen avond het publiek prettig bezig weten te houden; tusschen de rijnummers vormen zy een aangename afwisseling. Het trucje met de kaars by voorbeeld was zeer aardig en ook de scène met de acrobate. Maar het kostelykst was er na de pauze, de groote scène met de brandkast. Zeer mooie staaltjes waren er van dres suur, en prachtig zyn de paardjes die hier bereden worden, vooral die van madame van Bever. Met trots wyst de eigenaar er op: »Zyn zy niet mooi, meneer Inderdaad, dat zyn ze. >'t Zal nog niet meevallen zoo'n bedrijf in dezen tüd gaande te houden», merkt de verslaggever op. »Want paarden ver- eischen zeer veel zorg en hebben met malaise niet te maken. »Neen, maar de gemeentebesturen hou den ten opzichte van de staangelden en belastingen óók geen rekening met de slechte tyden». En wy krijgen een ver haal, wa ruit blykt, dat ook de gemeente Den Helder hieruit geld weet te slaan. Ter wille van de kindertjes van dén Speeltuin heeft de eigenaar zjjn verblyf een dag verlengd, maar hij rekent ons voor, dat hy büna voor niets werken moet dezen laatsten avond. We zien de halfvolle zaal rond en moeten de waarheid der cyfers beamen. „Toch hebben we geen klagen over den Helder'', voegt madamel er bij, „het be zoek was hier alleszins bevredigend". Ja, de Helderschen houden nog wel van een circus-vertooning, dat blijkt allyd weer. Behalve de afwisselende rijnummers kregen we trapéze-werk, dat wij destijds by Sarrasani niet beter zagen. Heeleinaal niet op sensatie of griezelen berekend, interessant en boeiend. Ook het nummer met de fietsen was dat. Miss Mary is een vlotte koorddanseres en HarryenZulma geven werkelijk goede luchtacrobatlek. Wat er op rij wielen vertoond werd, w as de moeite waard. Een speciale vermelding verdienen de levende beelden, waarvan ons een groot aantal groepen vertoond werd. Meisjes geheel in 't wit, tent in het donker, en de groep met scherpe belichting: waar- lyk, dit nummer stak hoog boven het gewone circusgedoe uit en zou ir. menige schouwburgzaal geen slecht effect maken. Wy pikken hier en daar maar wat uit; het geheel heeft ons zeer voldaan, was beschaafd en smaakvol. Laat ons tenslotte nog vermelden, dat het hier een geheel Nederlandsche onderneming be treft. Dus Keesie had gelyk toen hy zyn verrukte jongenssnuitje naar ons ophief, niets anders deed dan lachen en nog eens lachen en niets anders wist te ver tellen dan dat er een circus was. Ik denk dat de Medemblikker Keesies wel even enthousiast zullen zyn als dit Heldersche kereltje. HOOG BEZOEK. Gisteren heeft de Egyptische zaakge lastigde te Den Haag, Mourad Kamel Bey met zün zoon, een particulier bezoek ge bracht aan de marine, alhier. De zoon van den gezant is officier by de Egyptische gouvernementsmarine en heeft zyn opleiding in Engeland ontvan gen. Hy heeft verschillende reizen om de wereld gemaakt en wilde nu ook gaarne een bezoek aan de Nederlandsche Marine brengen. Het bezoek droeg geen officieel karak ter. De hooge gasten bezochten achter eenvolgens het Koninklük Instituut, Hr. Ms. torpedojager „Banckert", het vlieg kamp „de Kooy" en de kazerne van den Onderzeedienst, waar speciaal de „O 12" werd bezichtigd. Een foto van dit bezoek is In onze pla tenkast opgehangen. VOOR DE KINDEREN. Een middagvoorstelling. Zaterdagmiddag wordt het weer een leuke middag in Oasino, voor de kinde ren en hun ouders. De beroemde gooche laar Wil van Houten van Amsterdam, zal dien middag te half 3 een buitengewone kindervoorstelling geven met een zeer afwisselend programma. Hy zal allerlei wonderiyke toovertoeren laten zien, waaraan verschillende kinderen-zelf mo; gen meehelpen. Veel grappige, staaltjes, waarby' je kunt schateren van 't lachen, zal hü u laten zien en ook zalnog op treden een Wonderdwergje uit Lilly put iets heel vermakelyks. 't Belooft een ge zellige, vroolyke middag, niet alleen voor de kinderen, maar ook voor de be geleidende grooten. De toegangsprys be draagt slechts 20 ct., zoowel voor klein bis groot, zoodat te verwachten is dat hiervan een druk gebruik zal worden ge maakt. Voor kaartverkou» verwijzen >vo naar de advertentie „Casino-agenda". CABARETAVOND IN CASINO. Blykens de advertentie zal Zondag avond in Casino een interessante cabaret avond worden gegeven. Om van de overige nummers niet te spreken, willen wy hier wyzen op het optreden van een wonder- 460e S 1 AA r oLL» 1 È.KIJ (Niet officieel 1 Trekking van Dinsdag, September 3e klasse. 2e H)st 1IOOOK l'KIJ/.KN 50.000 11983 1000 979 4940 8362 7309 400 748 6870 7712 13889 20887 21167 200 7628 10481 13194 1580G 20777 f 100 4466 6193 7419 7951 8337 11194 15559 19859 21341 21940 22240 22912 l'rUwn van f 70 137 481 640 672 731 023 1172 1715 1723 1813 1841 1920 1932 2110 2388 2414 2463 2834 2860 2953 3009 3163 3303 3594 3601 3838 3974 4114 4214 4220 4248 4414 4626 4720 5855 6095 6230 6245 6387 6412 6761 744G 7726 7834 8256 8544 8691 8975 9005 9223 9301 9446 9566 9865 9960 9993 10394 10619 10897 11094 11208 11258 11339 11447 11552 11597 11943 12071 12394 12395 12508 12630 12672 12994 13156 13163 13222 13657 13872 13983 14276 14314 14372 14650 14781 15131 15151 15227 15229 15265 15267 15387 15401 15415 15429 15465 15490 15591 15873 15960 15970 15997 16301 16331 16345 16599 16918 16965 17756 17916 17990 18297 19035 19100 19245 19275 19451 19496 19505 19738 19984 20062 20124 20551 20577 20644 20859 21040 21683 21723 21839 21852 21917 22528 22836 22872 23919 2?~y7 ->3371 1932 14981 1678 2345 304i 4212 591. 7632 9121 101C 11381 1246- 1348- 1474 1528 1569 1637. 1857 1959 2076 2220 23*>;; NIETEN 256 273 762 1054 1432 1645 1955 2217 2469 2846 3238 3726 4258 4547 4979 5303 5535 5851 6007 6795 7139 7459 7787 8192 8378 8648 8943 9276 9728 738 972 1423 1643 1934 2197 2458 2803 3236 3666 4253 4509 4962 5286 5511 5830 5994 6368 7106 7450 7720 8139 8351 8614 8935 9183 9648 39 120 216 600 648 691 928 955 956 1308 1317 1372 1522 1579 1582 1846 1855 1860 2049 2114 2131 2365 2391 2430 2646 2653 2694 3055 3216 3217 3547 3565 3649 3995 4182 4222 4374 4384 4425 4856 4895 4925 5131 5192 5219 5400 5428 5486 5694 5717 5813 5889 5941 5986 6187 6198 6296 6896 6920 6928 7279 7361 7368 7587 7700 7715 7975. 8011 8052 8303' 8305 8332 84(98 8541 8551 8770 8789 8798 9024 9074 9104 9554 9583 9609 9836 9867 10087 10323 10333 10710 10758 10812 10822 10876 11029 11037 11075 11085 11166 11373 11430 11533 11587 11622 11801 11818 11852 11958 11968 12078 12079 12090 12177 12281 12635 12638 12652 12681 12785 1300B 13043 13060 13120 13131 1^21*6 13305 13310 13357 13410 Ï36E7 13625 13639 13705 13742 1,3869 13967 13994 14001 14027 14297 14301 14344 14350 14491 14559 14629 14726 14740 14791 14990 15066 15073 15141 15145 15311 15320 15370 15537 15554 15693 15840 15841 15871 15944 16016 16175 16228 16246 16300 16405 16407 16428 15445 16529 16909 16916 17010 17045 17102 17206 17230 17232 17258 17264 17426 17489 17599 17910 17998 18276 18293 18375 18437 18443 18576 18615 18642 18670 18733 18876 18922 18936 19028 19038 19162 19241 19265 19335 19342 19558 19570 19576 19580 19582 19750 19779 19783 19862 19902 20108 20347 20427 20517 20533 20782 20848 20870 20923 21005 21304 21331 21378 21408 21471 21749 21752 21883 21885 21887 22018 22098 22100 22123 22130 22313 22332 22343 22404 22414 22555 22666 22821 22829 22830 23029 23292 23373 23397 23415 23527 23559 23646 23649 23700 Verbeteringen 5e kl. le lijst met 70. 422 777 1112 1473 1711 1997 2327 2514 2850 3242 3892 4294 4638 4994 5308 5612 5867 6062 6806 7217 7483 7878 8195 8447 8678 8967 9362 9740 441 817 1205 1492 1779 2026 2358 2543 2897 3283 3916 4322 4665 5003 5376 5634 5873 6136 617 837 1262 1519 1787 2028 2361 2586 2923 3513 3976 4356 4739 5029 5391 5675 5875 614Ü 6886 6845 7232 7580 7581 7919 7966 8207 3243 8475 8477 8679 8689 8998 9014 9478 9508 9761 9819 10424 10524 10656 10930 10990 11026 11242 11293 11368 11692 11729 11799 12018 12029 12037 12330 12355 12489 12791 12866 12927 13143 13144 13174 13418 13519 13555 13809 13810 13866 14036 14068 14118 14515 14553 14555 14792 14828 14996 15156 15273 15282 15629 15631 15657 15959 15972 15982 16314 16380 16400 16577 16587 1G710 17103 17114 17121 17323 17336 17377 18106 18109 18144 18528 18529 18562 18738 18756 18761 19099 19125 19135 19362 19414 19474 19585 19590 19625 19931 19938 19988 20573 20606 20743 21037 21103 21220 21516 21566 21637 21905 21927 22003 22133 22186 22274 22416 22442 22529 22851 22864 22914 23477 23492 23520 23778 23795 23942 15722 15893 m.z. kind, Nelly Paoli, »het grootste psychi sche raadsel van dezen tijd«, zooals het in de advertentie luidt. Het betreft hier een achtjarig meisje, dochtertje van den apteur E. Paoli, welk kind begaafd is met wonderlijke psychische gaven. Zij antwoordt zonder haperen op haar ge vraagde dingen, die niemand weten kan, zooals uit ons ter inzage verstrekte ver slagen blijkt. Spelenderwijs zegt de kleine u waar gij zijt geboren, hoe gij heet, wat voor geldstukken gij in uw zak hebt, alspiede het jaar waarin ze zijn geslagen, zoj* noemt het woord dat gij in gedachte hebt genomen, kortom zij verricht een reeks onbegrijpelijke en ongelooflijke wonderen. En hierbij is geen sprake van een truc, daar de experimenten, waar over hier gesproken wordt, volkomen on voorbereid geschiedden. De vader heeft al aanbiedingen voor het buitenland ge kregen het dochtertje spreekt ook Fransch en Duitsch maar wil liever, met het oog op de onzekere toestanden, daarvan geen gebruik maken. Wij mogen dus Zondagavond een in teressanten avond verwachten in Casino. Zaterdagmiddag heeft een buitenge wone kindermiddag plaats met een gooche laar. Voor nadere bizonderheden verwijzen wij naar de advertentie. ONGELUK OP HET BETONNINGSVAAJRTUIG. Naar wij vernemen is er Dinsdag aan boord van het betonningsvaartuig „Am sterdam", dat sedert eenige dagen in Vissingen ligt, een ongeluk gebeurd. Een van de leden van de bemanning, D. Ros sen, wonende in de Piet Heinstraat, al hier, zou bekneld zijn geraakt tusschen 460e b i 1 oj-U 1ERIJ (Niet officieel) Trekking van Woensdag. 21 September 1931 5e klasse. 3e lijst IIOOGE PRIJZEN 100.000 10317 10.000 4489 f 1000 2463 9250 9291 10230 f 400 3023 5011 f 200 516 5616 5992 20495 2286G f 100 1282 8980 17024 20827 21240 Prl|zen van f 70 169 225 462 685 760 810 916 927 1073 1074 1121 1292 1445 1656 1703 1768 1804 1844 1866 1971 2027 2344 2415 2578 2670 2702 2972 2994 3028 3128 3169 3368 3608 3720 4132 4210 4378 4583 4697 4717 4722 4849 5135 5382 5397 5490 5519 5541 5622 5672 5684 5768 5770 5804 5947 5991 6253 6339 6909 7306 7324 7345 7393 7434 7540 7548 7792 7793 7818 8116 8239 8574 8699 8786 8818 9022 9151 9386 9934 10209 10435 10614 10640 10824 10832 10857 11195 11738 11964 11989 12007 12048 12162 12252 12265 12315 12472 12474 12524 12612 12801 13092 13264 13298 13463 13661 13710 14195 14404 14521 14727 14821 14927 15051 15371 15374 15518 15565 15694 15900 16017 16111 16441 16449 16487 16520 16626 16721 16943 17014 17577 17696 17882 17915 18089 18333 18381 18587 18833 ^9894 19047 19068 19132 19144 19307 19751 19808 19837 19895 20049 20064 20081 20193 20209 20307 20436 20538 20736 21087 21285 21323 21427 21433 21526 21636 21799 21896 21928 22122 22162 22471 22653 22692 22802 22868 22940 23264 23230 23312 23451 23584 23771 23856 23923 23953 131 765 1077 1228 1509 2056 2819 3261 3626 4011 4455 4666 4919 5348 5683 5944 6234 6713 7069 7671 8159 8507 8894 9098 9626 10076 10355 10751 11175 11572 12086 12592 12967 13294 13509 13805 14058 14388 14698 15118 15508 15876 16250 16436 16868 17123 17646 18251 18526 18944 19279 19616 19861 20434 20774 21154 21567 21822 22253 22695 23227 23737 23990 189 771 1079 1244 1542 2251 2839 3351 3670 4035 4459 4755 5072 5363 5689 5969 6331 6746 7219 7686 8204 8533 8901 9122 9643 10086 10359 10786 11343 11753 12127 12749 13032 13303 13529 13845 14078 14457 14751 15138 15530 16Q08 16260 16660 16953 17152 17650 18352 18543 18951 19284 19626 19904 20489 20815 21186 21571 21889 22288 22732 23321 23770 201 789 1082 1304 1552 2289 2851 3402 3862 4049 4460 4772 5100 5394 5711 6055 6483 6769 7313 7804 8268 8608 9002 9222 9695 10112 10369 10794 11365 11775 12137 12781 13075 13308 13624 13885 14094 14465 14862 15310 15556 16058 16269 16705 16961 17181 17742 18392 18581 18988 19344 19683 19943 20518 20912 21218 21688 21909 22325 22790 23407 23785 NIE 305 790 1117 1328 1558 2352 2870 3416 3881 4143 4477 4845 5166 5416 5716 6075 6535 6799 7349 7814 8346 8618 9038 9303 9709 10116 10396 10869 11406 11821 12152 123^4 13086 13419 13682 13968 14134 14565 14980 15313 15567 16105 16286 16728 16971 17362 17785 18435 18602 19069 19406 19701 20211 20628 20955 21310 21703 22041 22436 22911 23411 23816 TEN 414 829 1168 1335 1658 2398 2919 3430 3910 4334 4492 4847 5205 5559 5780 6087 6538 6955 7494 7889 8394 8697 9065 9340 9801 10157 10644 10882 11412 11824 12194 12865 13153 13441 13706 13992 14142 14630 14991 15317 15572 16125 16299 16793 16989 17405 17800 18463 18619 19172 19435 19705 20289 20682 20975 21351 21739 22074 22445 22941 23469 23836 433 960 1214 1339 1659 2683 3101 3449 3962 4355 4530 4855 5294 5600 5812 6121 6590 7014 7504 7940 8435 8745 9068 9430 9918 10192 10681 10948 11434 11863 12203 12867 13208 13475 13720 13993 14245 14639 15074 15408 15585 16147 16333 16848 17049 17565 18051 18473 18677 19175 19461 19711 20373 20720 21017 21401 21780 22083 22557 22989 23538 23890 438 1006 1221 1348 1777 2724 3102 3590 3993 4395 4539 4889 5318 5656 5835 6142 6607 7019 7533 8094 8469 8829 9071 0463 9937 10194 10697 10949 11444 11929 12573 12891 13211 13482 13757 14017 14312 14654 15099 15442 15645 16161 16338 16859 17106 17604 18053 18492 18829 19207 19475 19755 20405 20721 21077 21460 21785 22188 22619 23094 23686 23911 689 1068 1222 1374 1786 2748 3129 3591 4007 4405 4552 4902 5340 5662 5861 6207 6702 7043 7631 8149 8497 8869 9080 9493 9967 10210 10717 11137 11500 11980 12581 12926 13292 13485 13761 14042 14325 14659 15116 15471 15678 16188 16355 16860 17122 17608 18056 18500 18885 19257 19507 19827 20412 20747 21151 21478 21802 22104 22623 23139 23718 23964 het vaartuig en een lichtboei. De man zou eenige ribben hebben gekneusd of ge broken. De juiste toedracht van het onge luk konden wij niet te weten komen, daar officieel nog niets bij den Loodsoommis- saris alhier bekend was. HOOIKLAMP IN BRAND GESTOKEN. Gisterenmiddag is op het land van den heer Sinnige aan den Ruijgliweg, zeer waarschijnlijk door kinderen, die met lucifers speelden, een liooiklamp in brand gestoken. Om 2 uur werd het ontdekt en oogenblikkelijk werd de politie met den brand in kennis gesteld entoogmenmet den slangenwagen er op uit om den strijd tegen het vuur aan te binden. Het bleek echter niet meer mogelijk het met succes te bestrijden, daar het vuur in het zeer droge hooi tot het hart van den hooiklamp was doorgedrongen en door den tamelijk sterken wind den berg rondom had aan getast. De politie en brandweerautoriteiten waren spoedig ter plaatse en laatstge noemde namen de leiding van het blus- schingswerk ter hand. Gelukkig kwam de wind uit het Noorden, zoodat de groote schuur, die in de onmiddellijke nabijheid van den hooiklamp stond, geen gevaar liep. Met man en macht werd de klamp uit elkander getrokken en zoodra de wind wat speling kreeg in het losse hooi, sloegen de vlammen fel uit en „genoot"'t publiek, dat in tamelijk groot aantal van den Ruijgliweg het vlammenspel gadesloeg. De klamp was overgebleven van hét vorige jaar en bevatte nog ongeveer 10 12000 K.G. hooi. De heer Sinnige was tegen brand ver zekerd. In, Amsterdam, in de Cornelis Schuyt- straat, hoek de Lairessestraat, bevindt zich het Nederlandsch Historisch Scheepvaart museum en het is over deze, hy' velen he laas onbekend© stichting, dat wü iets wil len vertellen. Holland en de zee. Wanneer in één land de stichting van een Historisch Scheepvaartmuseum ge rechtvaardige! was, dan was dat toch wel in Holland. Aan de zee danken wy onzen roem. De zee heeft gemaakt dat de naam van Holland over den geheelen aardbol ging en dat die naam met eerbied werd en wordt genoemd. Wanneer wy' teruggaan tot onzen gouden tüd ter zee, eenige eeuwen geleden, dan zien wy' dat Holland de zeevarende natie van de wereld was. Waar de Hollandsche vlag verscheen, daar verwekte zü ontzag en ook vrees, wanneer deze vlag van schepen van oorlog woei. De Ruyter, de Trompen, Van Galen, Banckert en zoovele namen van Holland sche admiraals komen ons in gedachte, wanneer wü ons in dien tijd verplaatsen Vrijwel alle Nederlanders zijn met deze namen bekend1, dé namen van dtie zeehel den, die, toen dé vijand van alle kanten ons land belaagde, met hun vloten redding wisten te brengen. Wy weten wel, dat in dezen tüd zooiets niet meer zoo tot het volk spreekt als „in verleden dagen". De oorlogen van dien tijd moet men echter niet door den hedendaag- schen bril bekijken, zy' pasten geheel in het raam van dien tijd en bij het oordeelen *Or\ f» daarover- moet men zich in d'ien tüd weten - te .verplaatsen. Doch het vertoonen van de Nederland- - sclje vlag op de wereldzeeën beteekende nlet'altüa oorlog. Koene ontdekkingsreizen zijn door onze voorvaderen gemaakt en op de kaarten vinden we nog tal van namen, die aan die tochten herinneren. Wü noe men Kaap Hoorn, Tasmanië, Straat Le Maiire, Barentszee en nog vele namen, die door de Hollanders aan eilanden, kapen en baaien zijn gegeven, die men thans nog aantreft. Le Maire, Tasman, Schouten, Barents, Heemskerck, Houtman, namen, die voor altijd' in de geschiedenis van de ontdek kingsreizen staan opgeschreven. Waar Holland en de zee zoo onafschei delijk met elkaar zyn verbonden, waar Holland in de geschiedenis op zee zoo'n grooten rol heeft gespeeld, daar behoeft het geen verwondering te wekken, dat po gingen zijn aangewend het verleden leven dig te houden voor de latere generaties en dit verleden komt ons voor oogen in het Scheepvaartmuseum. Het Museum. Het ligt niet in de bedoeling een nauw keurige beschrijving te geven. Dit zou te omslachtig worden en ligt bovendien bui ten de bedoeling van dit stukje, dat alleen wil ziin een korte samenvatting van het vele interessante, dat het museum biedt. Vangen wü thans onzen rondgang door de zalen aan. In de hal zien we al dadelük iets dat ons aan Den Helder doet herinneren, n.1. maquettes van het voormalige oorlogs schip „Evertsen" en van de torpedoboot „Miehei Gar-devn", een zusterschip van de „Willem Warmont" vNi „Christiaan Cornelis", welke beide laatste men nog iederen dag in onze haven kan zien. Na een kaartje gekocht te hebben, dat ons zegge en söhrüve tien oent kost, be treden wy de benedenzaal. Het eerst maken wü kennis met de cartografie uit de oude dagen. Daar be vindt zich de oudste Nederlandsche globe van het eind van die 16e eeuw. Voor onze hedendaagsohe begrippen onbeholpen en zeer onvolledig. Even verder weer een globe van 1609, waar reeds verschillende nieuwe ontdekkingen op ziin aangebracht. Verschillende zeldzame „zeespiegels" en atlassen van Willem Jansz. Blacu geven een idee van den voortgang, die de aard rijkskunde in die dagen gemaakt had. Sommige landen ziin nog „terra inoog- nita". Van Australië is alleen de West kust te zien, Siberië is niet te vinden. Noord-Amerika houdt bü het Californisc,he schiereiland (dat als een, eiland wordt voor gesteld) op. Verder naar het Noorden is irtets. Eigenaardig doet de vorm van Zuid- Amerika aan, dat op alle oude kaarten veel te breed wordt geteekend, doch welke fou tieve vorm langzamerhand verandert. Deze kaarten worden afgewisseld door andere documenten, die op diezelfde tüden be trekking hebben. Daar ziin reisverhalen van de oude reizen, w.o. de eerste reis van Houtman naar Oost-Indië, de „Drie Sey- lagiën" van Barents naar het Noorden in 1594, '95 en '96. Daar is een relaas van den eersten tocht om de aarde in 1522, door den Portugees Magelhaes, de journalen van Olivier van Noort, Le Maire en Ra- leigh vinden er een plaats, eveneens een vertaling van Cook's reizen. Naast de hemelglobes van dien tiid ont breken ook de nautische instrumenten niet. Het astrolabium en de Jacobsstaf, de instrumenten, waarmede de zeeman in die dagen op zee ziin weg vond, zijn tentoon gesteld; het logplankje, het peilkompas, quadranten en oude zeevaartkundige boe ken geven een idee van de ontwikkeling van de zeevaartkunde en wy' gevoelen be wondering voor de mannen, die met zulke primitieve hulpmiddelen en in kleine scheepjes zulke stoutmoedige tochten durfden te maken. Tusschen al deze voorwerpen van den ouden tijd treffen wü ook dingen aan van deze dagen en zelfs voorwerpen, die ons onmiddellijk in Den Helder terugplaatsen. t)aar is het model van de „Gelderland", het oude pantserschip, dat wy' hier dagelijks kunnen zien, de namen „Van Speyk", „Emma" en „Atjeh" treffen, ons oog; een afbeelding van 't instruefciesehip „Urania", een naam, die de oude marineiklanten on der onze lezers zich nog wel zullen herin neren. Verder een maquette van de oude kielkade van de Rijkswerf, waar een fregat wordt overgewonden en welke in 1842 ver vaardigd is door den meesterknecht O ver- delinden.. Op de bovenverdieping kunnen liefheb bers van schilderijen hun hart ophalen. Talrijke zeeslagen ziin vereeuwigd. Uit den lateren tiid, omstreeks 1840, vinden; we vooral schilderijen, waar prins Hen drik, de koninkliike zeeman, met ziin sche pen staat afgebeeld. In een vitrine zien wii prachtig zilver werk, dat door Isaac Sweers in den vie<r- daagsohen zeeslaop den Engelscben ad miraal Ayscue is veroverd. Bijzonder interessant ziin de penningen, die ter gelegenheid van verschillende fei ten zün geslagen en voor den liefhebber van de historie van den scheepsbouw de afgietsels van de zegels van dé oude han delssteden. Er ziin zegels bü, <diLe terug gaan tot de 13e eeuw. De zegels van de verschillende Hanzesteden zien wii, het zegel van Stavoren van 1415, enz., enz. Zy' geven een goed idee van de ech&epsvor men in vroegere tijden. Daar hebben we b.v. de koggeschepen met hun voor- en achterkasteel. Zoo'n zegel is feitelijk niet de juiste manier om een type schip in een bepaalde periode te plaatsen. De zegels bleven natuurlijk langen tüd van krkacht, terwijl gedurende dien tijd de vorm der schepen veranderde. Al vindt men dus het zegel op een document uit b.v. 1450, dan wil dat nog niet zeggen, dat het type, wat daarop staat afgebeeld, in dien tijd ge bruikt werd. Wii gaan verder. Een groot aantal docu menten, voorwerpen, enz. is gewiid aan de heldendaad van Van Speyk. De Groen landvaart heeft ook een groote afdeeling en dan komen wy' aan de scheepstypen van'lateren tiid. Het eerst noemen wii de „Luctor et Emergo". onze eerste onderzeeboot, waar van het model is afgestaan door den lieer Paul Koster, haar eersten commandant. Verder de „Van Neck" van de K.P.M. en iverscheidene andere maquettes en half- inódellen. ■Tusschen al deze herinneringen van de zeevaart,' hangt een document, dat op de luchtvaart betrekking heeft, n.1 de oor konde vervaardigd ter gelegenheid van de eerste Holland—Indië-vlucht. Een ander gedeelte van de bovenverdie ping is weer aan de oudere tijden gewijd. Indfsche episoden zijn in beeld gebracht en- verder bevinden zich er tal van histo rische documenten, brieven van de beide Trompen, van De Ruyter, Piet Heyn, de officieele aanstelling van Kortenaer, enz. Heldendichten ter gelegenheid van den zeeslag bij Doggersbank doen ons zien hoe men in de tijden waarin onze zeemacht zoodanig in verval was, bly' was. dat onze vloot zulk een dubieuze overwinning had behaald. Verschillende documenten hebben be trekking op onze nederzetting in Noord- Amerika „Nieuw-Amsterdam", en den pionier daarvan, Kiliaen van Rensselaer, wiens naam men nu nog in New-York terugvindt. Handleidingen voor. den Sclieepsliouw treffen wii er aan. Al bouwden wii in die tijden goede schepen, er zat echter geen metbode in, wat Czaar Peter van Rusland moest bemerken, weshalve hü naar Enge land, toog, waar men in die wetenschap, als men het in die dagen al zoo noemen mag, verder had gebracht. Thans gaan wii weer naar de beneden verdieping, waar wy' nog talrijke kaarten moeten bezichtigen, te veel om op te noemen. In groote vitrines staan verder de mo dellen, van oude oorlogsschepen en wü kunnen ons voorstellen wat een prachtig gezicht het geweest zal ziin zoo'n volge- tuigd oorlogsschip door de golven te zien klieven. Wii hebben getracht in liet kort een overzicht te geven van wat in dit museum te zien is. Wii ziin er echter van over tuigd, dat het overzicht lang niet volledig is. Er zy'n talrijke curiosa, die wii niet hebhfip beschreven. Andere voorwerpen of documenten hebben wü even genoemd, doch een nadere beschrijving ziin zy' over waard'. De bibliotheek moeten wii nog noemen. Deze bevat vele werken, waaronder zeld zame exemplaren en alleen deze te be schrijven zou een werk op zichzelf zijn. Tot slot vermelden we het groote anker, een der jongste aanwinsten van het mu seum, dat in den tuin staat opgesteld. Kortgeleden is het bü Ter Heide opge- vischt. Het is hoogswaarschü'nlük afkom stig van een der schepen, gezonken in 1653, in den slag bü Ter Heide tusschen M. H. Tromp en de Engelschen. Het is onze bedoeling geweest met dit stukje belangstelling op te wekken voor het zoo interessante scheepvaartmuseum. Mochten zij, die eens naar Amsterdam gaan, dit museum bezoeken, dan hebben wij ons doel bereikt en achten wü ons voor onze moeite beloond.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1932 | | pagina 9