OP EN om
HET BINNENHOF
Over de Rijksvroedvrouwenschool wordt
onderhandeld. - De Bedrijfsraden wet. -
Waardeering en critiek. - Verdediging
van minister Verschuur. - Van een
broedmachine en een wieg- Geen
„erkenning". - De wet komt er. - Mi
nister De Geer in gevaar?
worden er thans in de diverse kazernes gym
nast iek-oefeningen gehouden, maar die
oefeningen leden toch onder het gebrek aan
ruimte en een outillage met moderne tral-
nings-toestellen. Vandaar dat men thans 's
overgegaan tot het inrichten van een soort
centraal trainingsgebouw waartoe men de
vroegere Stadsbank van leening in de Lepel
straat verbouwd heeft. Men vindt hier nu
de modernste gymnastiek-apparaten en min
stens eenmaal in de week zullen alle brand-
wachts hier komen oefenen. Het oude ge
bouw in de Lepelstraat zal in het vervolg,
nu dag in dag uit onze sportieve brandwachts
er monter en frisch aan de diverse klimtou-
wen, evenwichtsbalken, klimramen hun spie
ren komen losmaken, heel wat prettiger
tafereelen binnen zijn vier muren zien dan
vroeger toen droef-gestemde klantjes hun
pandjes met een mismoedig gebaar door de
loketjes aangeven
TV oeker-bestrijding.
De Staatsbanken van Leening hadden en
hebben nog ongetwijfeld een goede bedoe
ling: de in nood geraakten te houden uit de
handen van allerlei woekeraars. Maar zij
bleken en blijken toch niet voldoende om den
strijd tegen den woeker op afdoende wijze te
voeren. Het is vooral aan mr. van den
Bergh die het ontwerp van zijn z.g. Geld
schieterstent door de beide Kamers zag aan
genomen, te danken, dat men in dien strijd
•een nieuw en krachtig wapen in handen
kreeg. Dije wet zal allerlei woekerbankjes het
bestaan onmogelijk maken. Dat is een goed
ding; maar het blijft voornamelijk een nega
tief wapen. Daarnaast moet er, wil men
succes bereiken over de geheele linie, ook
iets positiefs tot stand komen. Daarvoor nu
wil de onlangs te Amsterdam opgerichte „Ver-
eeniging voor Volkscredietwezen en Woe
kerbestrijding" zorg dragen. Zij heeft de or
ganisatie van het niet-commercieele volks
credietwezen op het oog. Zelf zal zij geen cre-
dieten verschaffen; maar zij wil de oprich
ting van goede instellingen tot het verschaf
fen van gelden bevorderen, door het ver
strekken van de noodige adviezen, het ont
werpen der reglementen, enz. De vereeniging
zal tevens het punt zijn van waaruit op de
basis der nieuwe wet de woekerbestrijding
over het geheele land wordt georganiseerd.
Ook waar woeker zich vertoont buiten het
geldschietersbedrijf om, zal zij trachten dit
kwaad te keeren. Ons werd verzocht mede
te deelen, dat de vereeniging (secretaris: mr.
Th. J. Eskens, van Eeghenstraat 12, Amster
dam) het op prijs stelt inlichtingen van het
publiek te ontvangen omtrent het voorkomen
van gevallen van woeker of van onoorbare
handelspraktijken, ook op het terrein van het
afbetalingstelsel.
C ij f er-voorspellingen.
Er is voor een vereeniging als de bovenge-
noemde vooral in deze tijden helaas veel werk
aan den winkel. In de hoofdstad in de eerste
plaats, want de economische dood drukt
hier nog altijd op zeer velen. Dat blijkt wel
uit de laatste cijfers inzake onze werkloozen.
Het werkloozentotaal van de afgeloopen
maand bedroeg ruim 44.000, wat ruim 18.000
meer is dan in dezelfde maand van het
vorige jaar. Gaat het zoo door dan valt te
vreezen, dat de voorspelling van wethouder
Douwes, die tegen Januari a.s. dat aantal op
een 50.000 schatte, bewaarheid zal worden.
Er is de laatste weken een kleine opleving in
de haven; de nieuwe Fordfabriek bij den
Hembrug werd in werking gesteldEn
zoo zijn er nog wel meer kleine lichtpuntjes.
Laat ons daarom hopen, dat het niet „zoo"
zal doorgaan en die 50.000 dus niet gehaald
worden;.... en deze voorspelling niet ge
heel zal uitkomen!
Tegen het uitkomen van een andere cijfer-
voorspelling, die van ir. de Graaf van
Publieke Werken, kan men minder be
zwaar hebben. Tenzij men dan voor alles ge
steld is op het ijdelheidje om zoo spoedig
mogelijk van Amsterdam te mogen spreken
als van onze millioenen-stad 1 Directeur de
Graaf meent namelijk tegen 1970 voor Am
sterdam de totaal-bevolking op ongeveer
900.000 te mogen schatten, een totaal dat
daarna ongeveer gelijk zal blijven of zelfs
zal kunnen dalen. En zelfs in het jaar 2000,
zegt hij, kan een bevolking van krap een
millioen als practisch maximum worden aan
genomen. Misschien val er in andere opzich
ten wel iets te betreuren als we inderdaad
nooit veel grooter zullen worden dan de voor
spelling aangeeft, maar het is, aldus deze
autoriteit, en men kan het hem nazeggen, „in
alle geval een opluchting dat Amsterdam ver
moedelijk bespaard zal blijven voor het stede
bouwkundig schrikbeeld hetwelk de steeds
doorgroeiende andere wereldsteden te zien
geven
!fl WEEK-
KRONIEK
Den Haag, 20 October '32.
Nadat de interpellatie-De Vries—Bruins
over de opheffing van de Rijksvroedvrou
wenschool te Amsterdam geëindigd was
er is tenslotte nog niets bepaald, daar mi-
nistér Ruys bezig is met de gemeente Am
sterdam te onderhandelen over een plan,
dat bedoelt het voortbestaan van de school
mogelijk te maken „buiten bezwaar van
's Rijks schatkist" of daaromtrent, kwam
het ontwerp-Bedrijfsradenwet aan de orde.
Een poos geleden heb 'k reeds op deze
plaats een korte uiteenzetting gegeven van
de strekking van het ontxerp Ik wil er
er nog wel even aan herinneren, dat minis
ter Verschuur op het oog heeft een betere
bescherming van den arbeider en een
hechtere regeling van het productie-pro
ces. Lang niet iedereen is het ermee eens,
dat de bewindsman een gelukkigen weg
gekozen heeft om zijn idealen te bereiken.
Vooral van liberale zijde en van zekeren
katholieken kant loopt men met zijn
geestesproduct niet weg. Men weet, de wet
bedoelt het instellen van Bedrijfsraden,
wanneer de omstandigheden daarvoor
gunstig zijn. De Regeering beslist dus of
al of niet een Bedrijfsraad zal worden ge
schapen. Dat achten genoemde groepen be
denkelijk. Aangezien zoo'n Bedrijfsraad een
taak krijgt op het gebied van beslechting
van gesèhillen, bemiddeling, overleg, ad
vies en uitvoering zal hij dus een nogal in
grijpende werking ontwikkelde. De liberaal
dv* Vos vreesde dan ook, dat de onder
havige regeling een zeer storenden invloed
zal uitoefenen. Niet zei hij dat de
Regeering zich afzijdig moet houden. De
liberalen zijn vóór bedrijfsorganisatie,
Maar de Overheid moet niet forceeren wat
groeiende is. Het Soc.-Democratische denk
beeld om de Raden een verordenende be
voegdheid te schenken wees de afgevaar
digde met grooten nadruk af. Hij ontboe
zemde sympathie voor de denkbeelden van
den Katholieken afgevaardigde dr. Kor-
tenhorst, die gaan in de richting van door
de overheid „erkende" bedrijfsschappen.
Geen dwang dus, slechts overheidssanctie
verleenen aan wat in het bedrijf-zelf ge
groeid is. De minister echter en ook de
groote meerderheid der Katholieken
voelt daar niets voor. Dr. Kortenhorst
heeft een taaie poging ondernomen om de
Bedrijfsraden van minister Verschuur te
„torpedeeren". Wel verklaarde hij „zich op
het standpunt van den minister" te plaat
sen, doch de bedoeling van de door hem
ingediende amendementen was om naast de
Bedrijfsraden de „bedrijfsgemeenschappen"
een kans te geven. Zelfs prof. Aalberse, de
Katholieke „chef" van de Kamerfractie,
zette uiteen ook prof. Slotemaker de
Bruine (C.H.) wees erop dat de heer
Kortenhorst bezig is te trachten het ont
werp te denatureeren. Men moet het een
of het ander willen!
Bij de algemeene beschouwingen over de
wet bleek, dat minister Verschuur zijn wet
er stellig door zal krijgen. Pertinent vóór
het ontwerp verklaarden zich de Katholie
ken, de Anti-Revolutionairen, de Chr.-
Historischen en de Vrijz.-Democraten. En
dat is al een goede meerderheid. Zal mi
nister Verschuur zich tegemoetkomend be-
toonen ten opzichte van de Soc.-Democra
tische amendementen, die immers de Raden
verordenende bevoegdheid willen verschaf
fen ook mr. Aalberse stemde van harte
met dit streven in, slechts vroeg hij zich af
zulks thans reeds mogelijk is (deze mee
ning was mede die van den Vrijz. Democra-
tischen woordvoerder, mr. Joekes) dan
krijgt de bewindsman de groep-Albarda ook
mee! Want de heer Kupers had o.a. ver
klaard nadat mr. Van den Bergh over
het ontwerp in niet geheel-ongunstigen zin
gesproken had dat de vakbeweging niet
een destrectief, doch een costructief ele
ment is in de samenleving (hetgeen de
Communist Wijnkoop naderhand deed zeg
gen: waar blijven de Soc. Democraten nu
met Hun klassestrijd!?).
Waarom zouden de arbeiders niet in een
Raad zitriig willen nemen die stuwend
werkt o# een vruchtbare samenwerking
tusschen arbeiders en werkgevers? vroeg
de heer K. zich af. Hij raadde den bewinds
man de Soc. Democratische amendementen
die den weg naar medezeggenschap wil
len openen maar over te nemen.
Minister Verschuur heeft zijn Bedrijfs
radenwet op een knappe, waardige wijze
verdedigd. Het zou mij te ver voeren uit
voerig in te gaan op al hetgeen de bewinds
man betoogde. De hoofdzaak van zijn rede
kwam hierop neer, dat hij het ontwerp in
beginsel zeer belangrijk, in de practijk van
geringe beteekenis achtte (gelijk prof.
Aalberse had verduidelijkt) zoolang de be
teekenis er niet aan is gegeven door de
belanghebbende groepen. De wet wil in
grijpen op een bepaald punt in de maat
schappelijke verhoudingen, doch zij brengt
geen bedrijfsorganisatie. Zij zal slechts
leiding geven ter ontwikkeling.
Z.Exc. zette vervolgens uiteen dat hij
boven de bindendverklaring van de coll.
arbeidsovereenkomsten aan de Bedrijfs
raden de voorkeur gegeven had, omdat de
huidige crisis de bindendverklaring tegen
houdt.
Ten aanzien van het streven om reeds
thans aan de Bedrijfsraden grootere be
voegdheden te schenken gebruikte de mi
nister een „gemoedelijk beeld", gelijk hij
dat noemde, 't Is aldus Z.Exc. eigen
lijk precies gesteld als met een broed
machine voor kippeneieren. Als 't erom te
doen is kuikens te fokken, dan moet men
zich aan de voorschriften omtrent de tem
peratuur der machine houden. Gebeurt dat
zoo vervolgde de bewindsman dan
heeft men over enkele dagen de beschik
king over levenskrachtige kuikens. Maar
gaat men te hard stoken, houdt men zich
dus niet aan de voorschriften, dan krijgt
men geen kuikens, maargekookte
eieren!
Dit geldt ook voor de Bedrijfsraden, ver
zekerde mr. Verschuur vervolgens, die
moeten worden opgebouwd op den goeden
wil der partijen in het bedrijfsleven For
ceert men, dan dreigt mislukking. Hetgeen
met wil zeggen betoogde de minister
dat lijdelijk moet worden afgewacht tot de
gewenschte^ maatschappelijke verhouding
zich aandient. Het is de taak van den
Staat nieuwe situaties te scheppen, waarin
de samenleving nieuw voedsel kan vinden.
Hetgeen immers ook met de Ziektewet en
de Arbeidsgeschillen wet het geval was
ten^gv, y^huur bestreed de amendemen-
en-Kortenhorst, die de Raden willen er
kennen" en niet „instellen". De Overheid
zei de minister kan niet volstaan met
„erkennen' zij moet ook verdere ontwik-
I keling stimuleeren.
Dat de liberale dr. Vos wilde wachten tot
er voor de Bedrijfsraden een volledige taak
1 zal zijn noemde minister Verschuur onjuist.
Er moet voor de Raden ook een wachtende
taak zijn, al moet men daarbij weer niet al
te ver gaan. Mr. Verschuur wilde, wat de
uitvoerende taak van de Raden betreft, de
deelneming aan de uitvoering van de sociale
wetten niet zonder meer aan de Bedrijfsraden
opdragen. Er zal eerst een goeden vorm moe
ten worden gevonden.
En wat aangaat de verordenende bevoegd
heid waar de Soc. Democratische amen
dementen op zijn gericht, vroeg Z.Exc.
de Kamer, zich daarover niet al te bezorgd te
maken. Practisch aldus voorts de bewinds
man brengen wij de Bedrijfsraden om hals
indien wij ze bij de oprichting met veror
denende bevoegdheid gaan belasten. „Die last
is voor de wieg te zwaar!" grapte de mi
nister.
Evenwel wees hij de Soc. Democratische
amendementen niet onvoorwaardelijk af. Hij
was bereid een weg open te laten voor een
formuleering, die het gevaar van te snelle uit
breiding van bevoegdheden opheft. Aan hen
die de broedmachine harder willen stoken
raadde de minister, het voorbeeld van de
S.D.A.P. in "1913 te volgen, die de Arbeids
wet aanvaardde omdat zij gelegenheid bood
tot verderen uitbouw.
Aan het einde van zijn lange rede gekomen
zijnde verzekerde minister Verschuur, dat de
wetgever in nauw verband wil blijven met
de economische ontwikkeling. Deze pogingen
van de Overheid zullen alleen nieuwe moge
lijkheden, maar ook nieuwe verantwoorde
lijkheden scheppen.
Er werd niet gerepliceerd. Zoodat dadelijk
met de artikelsgewijze behandeling kon wor
den begonnen. Als het belangrijkste resultaat
daarvan kan ik reeds melden, dat dr. Korten
horst zijn amendementen betreffende het „er
kennen" en niet „instellen" van Bedrijfsraden
heeft ingetrokken. De Kamer wilde er niet
aan, zelfs de liberalen (om de tweeslachtig
heid) en de meeste Katholieken niet! De mi
nister bestreed de denkbeelden van zijn par
tijgenoot op ongewoon-scherpe, onvriendelijke
wijze. Noemde deze „buitengewoon onsympa
thiek" en zeide ronduit er „een behagen in
te scheppen" de onbruikbaarheid van de
amendementen aan te toonen! t Was kras^
Dr. Kortenhorst liet zich bij de repliek niet
onbetuigd en verklaarde ten slotte toen
hij de amendementen introk dat men na
derhand wel eens zeggen zalze waren heusch
nog zoo slecht niet
Het varkentje is op één oor na gevild. Nog
moet beslist worden over de belangrijke Soc.
Democratische amendementen. Maar hoe
ook loopt: minister Verschuur kan zeker zijn
van zijn ontwerp! Slechts de Communisten
en de Staatk. Gereformeerden (de groep-
Kersten) hebben er zich vierkant tegen ver
klaard.
Gelijk bekend is zal na het ontwerp-Be
drijfsradenwet het ontwerp betreffende de
verhooging van de invoerrechten worden be
handeld. Slechts enkele kleinen ontwerpjes
gaan nog vooraf. Waarschijnlijk krijgen we
dus a.s. Dins- of Woensdag in de Kamer over
die opcenten „de poppen aan 't dansen". Men
zegt dat minister De Geer een heel harde
dobber zal hebben, dat zelfs zijn portefeuille
in gevaar verkeert, 't Zal wel zoo'n vaart
niet loopen!
Parlementariër.
Ja nou ken ik der heelemaal niks aan doen
dat ik de laatste twee weken der niet inge
staan heb. Dat komp omdat ik ziek gewees
ben en dat heb ik laas ook gehad he en toen
heb ik nog geschreven dat ik hoofdpijn, buik
pijn en pijn in m'n keel en nog een heele hoop
van die andere dingen had en dat ik toen
heelemaal niet lekker ben gewees.
Nou en as je in bed lig dan ken je niet
schrijven he. Maar nou zal ik dat dan maar
weer gaan doen. Wat heb het gewaaid he.
Maar het was nog heelemaal niet erg hard en
ik ben ook naar het water gaan kijken en dat
ging heel hoog tegen den dijk op.
En der komp nou ook een nieuwe brug en
dat wordt een mooie en die gaan ze nou
maken en nou kenne ze niet meer der on
der doorroeie omdat der niks onder door
ken, en nou kenne der ook geen groote
schepe meer door en ook geen water. Wat
een gekke brug hè. En het water aan de
andere kant van de brug dat moet nou
gaan stinke omdat het der niet meer onder
door kan.
Dat vind ik nou gek en dat zal ook wel
niet lollig zijn dan gaan ik liever jo-jo-jen
want dat is veel prettiger en nou ik der een
heb nou ken ik der geen eens meer mee spelen
omdat m'n zuster den heelen tijd dat ding
hebben moet en m'n vader ook.
Dat wil die nou wel niet weten maar toen
ik laatst aan het jo-jo-jen was toen deed ie
net of ie niet keek maar ik kon toch goed
zien datte ie zoo schuin keek en toen moest
ik even weg en toen ik terug kwam toen had
m'n vader die jo-jo in zijn handen maar toen
zei hij datte ie der heelemaal niet mee spelen
wou en dat die jo-jo van tafel was gevallen
en datte ie hem daar weer wou opleggen.
Maar hij had gerust mogen zeggen dat ie der
mee gespeeld had, want in Amsterdam doen
de groote menschen het ook dus dan mag
het hier ook wel.
Nou dat vind ik wel een lollig spel en dat
is nou net iets voor het rapport van die
meneer Weiter. Want dat is die meneer die
geen cente meer voor de marine geven wil.
Maar nou moest ie dat dan maar zoo doen,
geen geweren meer geven en ook geen
schepen, alleen maar roeibootjes en dan moes
ten de matrozen allemaal van die jo-jen heb
ben, daar kenne ze ook wel goed mee mikken
want as je zoo'n jo-jo in je oog krijgt dan
doe je ook niks en dan moeten ze die jojojen
op de vijanden hun ooge gooien en dan kenne
ze die gevangen nemen. Dat is beter as dat ze
doodgeschoten moeten worden, he, en het
doet ook lang niet zoo'n pijn, en het kost ook
niet zooveel en dan is de oorlog veel lolliger.
En dan hebbe ze ook geen sabels meer noo-
dig en dan gaane die officieren en matrozen
allemaal met een jojo in de hand loopen en
dan de muziek der voorop en die moet dan
maar dat moppie van de matrozen spelen. En
dan zal die meneer die de baas is van de
matroze en die die heele hoop streepen op zijn
arm heef die zal het dan wel het beste van
allemaal moeten kenne he.
Mochten we dat dan ook maar op school
doen maar dat mag nou niet.
En der is ook een meneer in Amsterdam
gewees die altijd boven op de film speelt en
dat is der een die goed ken lachen en daar
zijn nou al de ouwe en jonge meissies naar
toe gaan kijken want die vinden hem we)
aardig. Nou ik heb hem nog nooit gezien en
dat komt omdat m'n vader zeg datte ik nog
niet naar de bioscoop toe mag.
Nou, nu heb u alweer gezien datte ik nog
schrijven kan en nu moet ik alweer ophouwt
en dat doen ik dan maar ook.
Nou het beste dan maar weer he tot de
volgende week.
Daaaaaaaaaag.
