HET EINDE DER CRISIS.
POPULMR Byvo^QÖ^VMiDe.ïieLPeRiSCH^ COURAM.T
VAU ZATERDAG 3 DECEMBER 1932. (AUTEURSRECHTEN VOORBEHOUDEN)
•929
1930
1931-
•932
•933
•934
•935
l
1
V
1
111
V
EEN INTRIGE
968
NORMALE TIJDEN IN 1934?
Vergelijkingen met vroegere depressies
door
Professor Roger W. BABSON
te New York.
De bekende Amerikaansche eco
noom Babson heeft in een artikel
op historisch-wetenschappelijke
wijze uiteengezet, wanneer het
einde van de depressie kan worden
verwacnt.
Of zijn beweringen op waarheid
berusten of slechts dienen om Roo.
seveldt tijd te gunnen, kunnen wij
niet beoordeelen
Wij moeten twee vragen voor oogen
houden. De eerste luidt: „Wanneer zul
len de toestanden zoodanig verbeterd
zijn, dat zij normaal genoemd kunnen
worden?" Mijn antwoord daarop luidt:
„legen het einde van 1934."
De tweede vraag is: „Hoelang zal het
nog duren, voordat de komende wel
vaart en niet de r el cd yc - c|e
eerste plaats in onze gedachten inne
men?" Daarop is mijn antwoord: „Zoo
lang, totdat de omzet, het loonpeil en
andere symptomen vooruitgang begin
nen te vertoonen bij vergelijking met
flGU.QE 1-
Als :~aise eindigt zooals
die van 1876.
hetzelfde tijdvak van het voorafgaan
de jaar". Aan dergelijke antwoorden
heeft men echter weinig, als men niet
de redeneering kent, waarop ze zijn
gebaseerd.
Als basis voor die redeneering neem
ik mijn bekende „Babson-grafiek",
welke ons in staat stelt om in één en
kel indexcijfer den economischen toe
stan;! van het land uit te drukken. In
dat cijfer zijn alle statistische ge
gevens der belangrijkste industrieën,
landbouwproducten, enz. enz. verwerkt
en dat uit alle deelen des lands. Dit
systeem is de vrucht van een practi-
sche ervaring van dertig jaar en een
wetenschappelijk onderzoek van de
meest uiteenloopende economische fac
toren, dat millioenen dollars heeft
gekost.
De indexcijfers.
Als men het verloop van die index
cijfers bestudeert, kunnen daar be
langrijke,, economische wetten uit wor-
•v
i
t
2. -
A/s deze malaise eindigt zooals
die van 1884.
den afgeleid en tevens met een rede
lijke kans op succes voorspellingen
worden gedaan. Wij zien, hoe de lijn
zich in den loop der jaren op en neer
beweegt; dat zijn de goede en de
slechte tijden. Maar over een lange
periode beschouwt is er toch altijd een
gestadige stijging waar te nemen. De
„normale lijn loopt dus niet horizon
taal, maar stijgt langzaam; deze stij-
ging symboliseert de gestadige, on
weerstaanbare groei en ontwikkeling
van ons land. Nóch goede, nèch slechte
jaren kunnen daaraan iets veranderen.
Als Wij nu, uitgaande van de nor
male lijn de uitwijkingen naar boven
en naar beneden nemen, blijkt de op
pervlakte van een uitwijking naar bo
ven altijd nagenoeg even groot te zijn
als die van de daaropvolgende uitwij
king naar beneden. Let wel ik zeg
oppervlakte, niet vorm. Men kan een
langdurige, doch weinig ernstige de
pressie hebben van dezelfde opper
vlakte als een zware crisis, die spoe
dig voorbij is. De tijdsfactor wordt door
de meesten over het hoofd gezien.
In de natuurkunde neemt men on
voorwaardelijk Newton's groote wet
van actie en reactie aan. Doch die wet
geldt evengoed op economisch gebied.
En de overeenkomst in oppervlakte
tusschen de gesloten vakken boven en-
beneden de normale lijn berust ook op
die wet. Die overeenkomst stelt ons
in staat om toekomst voorspellingen
te doen. Wij dienen dit vooral nu in
het oog te houdien. Juist omdat deze
depressie zoo ernstig is, zeggen velen,
dat zij lang moet duren. Het omge
keerde is echter waar.
De statistiek stelt ons niet in staat
tot zulke nauwkeurige voorspellingen
als b.v. die van een astronoom of inge
nieur. Doch wel kunnen wij te werk
gaan met de nauwkeurigheid van een
levensverzekeringsmaatschappij, die
iemands normale levenskans berekent.
Nu hebben wij een depressie meege
maakt van ontstellende hevigheid, die
reeds meer dan drie jaar heeft geduurd.
Geen wonder, dat wij ons afvragen,
wanneer er een einde aan komt. Het
oppervlak, dat de uitwijking beneden
de normale lijn thans reeds heeft be
reikt, bedraagt meer dan twee derden
van de oppervlakte der uitwijking
naar boven gedurende de „goede"
jaren voor 1929. Wij hebben dus twee
derden van de ellende achter den rug,
d.w.z. van de hoeveelheid ellende, niet
van den duur daarvan.
Vroegere depressies.
Toch willen wij ook over den tijds
duur wel iets weten. Daartoe treffen
wij vergelijkingen met vroegere de
pressies. Deze leeren ons, op welke
wijze een depressie alzoo kan eindi
gen. Die van 1876 (eigenlijk van 1793
tot 1878) zou voor de tegenwoordige
depressie een grafiek opleveren, zoo
als afgebeeld is op fig. 1. "Het kan
nauurlijk ook gaan zooals in 1884, 1896
«5 -
Als deze malaise eindigt zooals
die van 1896.
of 1921. Deze verschillende figuren
laten ons weer normale ijden zien in
eind 1934, medio 1935 en medio 1934.
Het construeeren van deze figuren is
geschied door ze telkens door te
snijden op de plaats, waar de vroegere
depressie twee derden van hun opper
vlakte waren gepasseerd. De vorm van
het laatste stuk heeft tot grondslag
gediend voor de voorspellende grafiek.
Wij zouden deze depressie ook nog
kunnen beschouwen in verband met
kleinere depressies, doch de resul
taten veranderen daardoor niet noe
menswaard.
De verwachtingen voor 1933.
Weifee grafiek zal nu de meest juiste
zijn in dit geval? Dat is moeilijk te
zeggen, doch wij kunnen het veiligst
f/GC/#E 4- -
'giimwiip
Als deze malaise eindigt zooals
die van 1921.
te werk gaan door het gemiddelde te
nemen en te rekenen op de tweede
helft van 1934. En waar het in 1933
al in elk opzicht beter zal gaan dan in
1932, zullen in dat jaar de gedachten
der menschheid ook niet langer pessi
mistisch, maar optimistisch zijn. Men
is nu eenmaal gewend om alles te be
oordeelen naar de cijfers van het voor
afgaande jaar. Of de zaken op zich
zelf beschouwd goed dan wel slecht
gaan, heeft lang niet zooveel invloed
op de stemming als de vraag, of het
beter dan wel slechter gaat dan „ver
leden jaar om dezen tijd". Om dezelfde
reden is een millionair ongelukkig met
een inkomen, dat voor een arm man
de vervulling van zijn stoutste droo-
men beteekent. Zoo is een mensch nu
eenmaal. En aangezien in 1933 voor
het eerst weer het verschijnsel zal
optreden, dat het beter gaat dan „ver
leden jaar om dezen tijd", zal dan ook
de stemming beginnen te verbeteren,
zoodat deze depressie in de geschiede
nis bekend zal staan als de depressie
van 19291933, terwijl de juiste jaar
tallen zouden luiden 19301934.
Een verblijdend verschijnsel is ove
rigens, dat wij het laagste punt reeds
hebben bereikt. De achteruitgang is
over het algemeen van 1930 op 1931
grooter geweest dan van 1931 op 1932.
Dat is het eerste teeken van verbete
ring. Zooals de grafieken ons stuk
voor stuk leeren, kan nu een gestadige
verbetering niet uitblijven, hoe het
verloop van de opwaartsche lijn overi
gens ook zij.
door
ANNEMARIE HEIJMANN.
Frans dacht inderdaad ernstig na
over deze film-idee. In zijn hoofd be
gonnen zich diverse scènes af te spe
len, hij zon op een middel, om het al
te sombere hoofdgegeven af te wisse
len door een wat luchtiger geschiede
nis. En dan het slotveel tranen
maar op één of andere wijze moest het
toch ook weer in orde komen ha, er
daagt een psychiater op, die vaststelt,
dat de moeder, door haar waarschu
wing, haar zoon gesuggereerd heeft,
dat lijj zulke aanvallen zal krijgen,
doch in werkelijkheid is hij volkomen
normaal
Happy end een baby en twee
gelukkige menschenneen drie,
laten we vooral de grijze grootmoeder
niet vergeten, om wie het meest moet
worden gesnikt
Hij had bijzonder veel plezier in het
werk en had ook de voldoening dat het
scenario niet alleen werd geaccepteerd,
doch dat er betrekkelijk weinig in
werd veranderd, zij het ook, dat aan de
fantasie van den regisseur nog een
zeer vroolijk zusje van het tranenrijke
bruidje ontsproot, dit tengevolge van
het feit, dat er absoluut een paar
Schlagers in moesten worden gezon
gen. En natuurlijk ontbrak de tango
niet.
Stralend van vreugde kwam Frans
bij Mea en vertelde, haar, dat de film
prachtig bezet werd. Mea, je houdt
niet erg van filmen, dat weet ik, maar
ga deze eens zien, de regie is gewel
dig
Foei, waarschuw me maar als de
première gaat, zei ze mat.
Teeder bezorgd nam hij haar hand
en keek in haar b! k gelaat.
Voel je je ziek. Maar liefste, waar
om verwoest' je je leven èn het mijne?
Waarom wil je mij niet een kans
geven waarom wil je niet proberen,
gelukkig met me te worden?
Ze trok haar hand terug. Mis
schien laat me nog wat tijd
Ik heb al zoo lang gewacht. Het
zou beter voor ons beiden zijn, als je
besliste.
Ik zal binnenkort beslissen, ik be
loof het je.
Toen hij gegaan was, zat zij lang in
diep gepeins verzonken en haar oogen
werden warm. Hij was zoo fijngevoelig
en goed, hij had haar zoo liefzou
zij niet bij hem toch geluk kunnen vin
den misschien niet het groote,
waarvan zij eens droomde, maar een
klein, veilig, teeder geluk
Woorden die zij dien morgen las,
zoemden door haar hoofd:
Nu is bijna al mijn jeugd verbloeid
Nu is het vuur van mijn hart vergloeid.
Nooit, nooit zou de ander terugkee-
ren en haar jeugd verbloeide zonder
dat zij geleefd had. Maar kon zij trou
wen met Frans? Het leek haar meer
en meer, dat zij gelukkig kon wor
den Als Frans op dat oogenblik
nog daar was geweest, zou zij hebben
toegestemd.
Na een tijd ging de première' van
„Fatum", het nieuwe, groote filmwerk,
waarvoor enorme reclame was ge
maakt.
Frans was in de beste stemming.
Hijzelf bracht Mea naar een loge,
toen moest hij even iets bespreken. Er
heerschte een gespannen stemming,
vol verwachting en angst.
De première werd een groot succes.
Dadelijk nadat hij voor de donderen
de toejuichingen mede had moeten be
danken, snelde Frans naar Mea's loge.
Zij had op haar eigen verlangen, alleen
gezeten. Doch hij was diep teleurge
steld, toen hij merkte dat ze verdwe
nen was. In de roes van het succes,
feest na de première, de gelukwen-
schen vergat hij even deze ontgooche
ling. Den volgenden morgen echter
kreeg hij een brief in haar karakte
ristieke handschrift:
Je vroeg mij te beslissen en ik do<*
het. Het is: neen. Een kort oogenblik
v
