IS ALTIJD GOEDKOOPER
NIEUWSBLAD VOOR DEN HELDER, KOEGRAS, TEXEL, WIERINGEN EN ANNA PAULOWNA
BustenSandsch overzicht.
30 cis. per
61ste JAARGANG
Angstwekkende toestand in Europa. - De Fransch-
Engelsche ministerbespreking is zonder resultaat ge
bleven. - De strijd in China.
OOK VOOR OAMES-CONFECTIE
1
ENKELE CENTEN OPENEN DE DEIM VOOR DE
GEGARANDEERDE „BLUE BAND KWALITEIT"
Blue Band is iets dusrder, dan andere, goedkoope
soorten. Maür als Ge over dit kleine prijsverschil
heen stapt weet U wat U eet: de beste kwaliteit
die in Holland te krijgen is!
Een proclamatie van Hitier
tot SA. en S.S.
De spanning in Oostenrijk.
F E UILL ETO N
No. 7248. EERSTE BLAD
DINSDAG 14 EVSAART 1933
COURANT
Abonnement per 3 maanden by vooruitbet.: Heldersche Courant f 1.50; voor
Koegras, Anna Paulowna, Breezand, Wieringen en Texel f 1.05; binnen
land f 2.—NederL Oost- en West-Indië per zeepost f 2.10, idem per
mail en overige landen f 3.20 Losse nos. 4ct.fr.p.p.6ct. Zondagsblad
resp. f 0.50 f 0.70, f 0.70,f 1.Modeblad resp. f 1.20, f 1.50, f1.50, fl.70.
Verschijnt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagmiddag.
Redacteur: P. C. DE BOER.
Uitgave N.V. Drukkerij v'h C. DE BOER Jk.
Bureau: Koningstraat 78 Telefoon: 50 en 412
Post-Girorekening No. 16060.
ADVERTENTIËN:
20 ct. per regel (galjard). Ingez. meded. (kolombreedte als redaction.
tekst) dubbele prijs. Kleine advertentiën (gevraagd, te koop, te huur)
vao 1 t/m. 3 regels 40 ct., elke regel meer 10 ct. bij vooruitbetaling (adres
Bureau v. d. blad en met br. onder no. 10 ct. p. adv. extra) Bewijsno. 4 ct.
Be toestand in Europa neemt een steeds
dreigender vorm aan. Het is niet moge-
jjjjk meer de dingen te camoufleer en om
dat de dreiging van alle kanten komt. On
der het hoofd „stormseinen" schreef de
„Nw. Rott. Crt." in het Zaterdagavond-
nummer een overzicht, waaraan wij het
volgende oivtleenen:
Te Parijs worden stormseinen ge-
heschen. Inderdaad is daar reden toe. Eu
ropa begint langzamerhand een wild ta
fereel op te leveren. Men zou op dit oogen-
blik zelfs kunnen beweren dat interna
tionaal beschouwd, de revolutie in
Duitschland nog tot de geruststellende
verschijnselen moet worden gerekend.
Immers Hitier heeft nu de handen zoo vol
met het binnenland, en zoo weinig zeker
kan hij ervan zijn, indien hij een conflict
uitlokt, het heele Duitsche volk om zich
heen te verzamelen, dat zijn voorzichtig
heid tegenover de buitenwereld ten volle
verklaarbaar is. Hij schijnt verstandig ge
noeg om te beseffen dat hij zich, met een
zeer onvoldoende militaire uitrusting,
zonder kans op steun van de Russische
ex-bondgenooten, en met een volk in diep
ste tweedracht, niet wagen kan aan inter
nationale avonturen.
De vraag is slechts in hoever hij de
dingen in de hand heeft, zegt het blad.
Er zijn twee punten die in het bizonder
gevaar kunnen opleveren.
Het eerste willen wij wijzen op het ge
val van de Westerplatte te Dantzig. De
Polen beweren dat het samenloopen van
nationaal-socialistische strijdkrachten te
Dantzig hun vrees inboezemt voor een
aanslag op hun munitiedepot op dat be
ruchte punt in de haven van Dantzig.
Daarom hebben zij maatregelen genomen
waartoe zij, volgens de verdragen, het
recht niet bezitten. Zij hebben leering ge
trokken uit het lot van China, en willen
blijkbaar niet afwachten tot de Volken
bond zonder er iets aan te kunnen ver
anderen constateert, dat zij verongelijkt
''Ernstiger zorgen moet op het oogenblik
het andere punt waarop wij doelden, n.1.
de gang van zaken in Oostenrijk, ons in
boezemen. De regeering heeft daar de
dictatuur ingevoerd en heeft de grond
wettelijke rechten beknot, ten deele om
dat dit haar reeds lang aanlokte, maar
vooral ook uit vrees voor een nationaal-
socialistische overstrooming uit Duitsch
land. Het natiouaal-socialisme heeft vele
aanhangers in Oostenrijk, hoe vele weet
men niet, daar de resultaten der laatste
verkiezingen daarvoor niet meer als
maatstaf kunnen dienen. Verder is moei
lijk uit te maken waar in de burgerwach
ten de grens tusschen nationaal-socialist
en niet-nazi getrokken moet worden. Ook
kan men gerust aannemen, dat de natio
naal-socialistische psychose, die zich van
het Duitsche volk heeft meester gemaakt,
de gemoedsgesteldheid van het emotionee-
le en innerlijk uiterst onzekere Oosten-
rijksche publiek niet onverlet heeft ge-
laten.
a O O O over de kousen
r\icS3€gt U f m i der kinderen;
Koopt ze bij JAAP SNOR (en de kijk is er af,
hij breit ze zelf BEST), ie klas reparatie-inrichting
voor alle soorten wollen Kleeding, Kousen en
Sokken (ook de allerfijnste). Zuidstraat 19. (Let
op den gelen winkel).
De regeering heeft haar positie echter
moeilijk gemaakt door zich tegelijkertijd
tegen de oppositie van rechts en van
links te richten. Zoo heeft zij socialisten
en nazi's op het oogenblik tegen zich te
hoop gedreven. De toestand is daardoor
gevaarlijk gespannen geraakt.
Er is geen geringe kans, dat de Oosten-
rijksche nazi's in deze critieke situatie
actieve hulp uit Duitschland krijgen.
Geld en propagandisten moesten reeds te
eenen zijn aangekomen. Een inmen
ging van de Duitsche nazi's in de Oos-
tenrijksehe aangelegenheden zou echter
in Frankrijk, Polen en de Kleine Entente
een reactie wekken waarvan de gevolgen
niet te overzien zijn.
Alle oogen zijn nu op dien ongelukki-
gen staat gericht, niet minder zelfs dan
op Duitschland. Want van den gang van
zaken in Oostenrijk hangt op het oogen
blik in Europa heel veel af.
Intusschen zal er nu wel niet veel anders
overblijven dan een eind te maken aan
de ontwapeningsconferentie. Daar kan
niets goeds meer uit voortkomen. Slechts
als men erin is geslaagd op het uiterste
een wereldcatastrofe te verhinderen zal
er, in de ontspanning die daarop moet
volgen, weer met kans op succes over
Ontwapening kunnen worden gepraat. Nu
de heeel wereld vol is van volken in amok
of in nationalistische, geestelijke ontred
dering doet men beter daarover niet ver
der meer te onderhandelen.
Vroeger hebben wij, zooals vele ande
ren, gezegd: wij denken liever niet aan
den toestand, die ontstaan zou als de ont
wapeningsconferentie mislukte. Nu staan
wij voor een andere conclusie. De toe
stand die wij als gevolg van een misluk
king vreesden, is te voren reeds inge
treden, en is de laatste oorzaak gewor
den van de mislukking.
De FransehEngelsche ministerbe
sprekingen zonder resultaat gebleven.
We zijn tegenwoodig niet meer verbaasd
over mislukte conferenties en bespre
kingen. Het is meer verbazingwekkend
geworden als er iets wordt bereikt., dan
dat een mislukking moet worden geboekt.
Waar het onderling vertrouwen ont
breekt en er wantrouwen voor in de
plaats is gekomen, daar is geen overeen
stemming mogelijk. Nu weer wordt de
mislukking gemeld van de Franseh—
Engelselie ministerbespreking, die te Pa
rijs is gehouden. Vaz Dias meldt daar
over uit Parijs o.m.:
Zooals was aangekondigd zijn de beide
Engelsche ministers en de Fransehe mi
nister van buitenlandsehe zaken gister
avond uit Parijs naar Genève vertrok
ken. De indruk dat de besprekingen
slechts negatieve resultaten hebben op
geleverd, wordt bevestigd door de teleur
stelling, die in de ochtendbladen tot
uiting komt.
In de Echo de Paris schrijft Pertinax
openlijk, dat het eenige resultaat is, dat j
geen vijfmogendheden conferentie zal
gelegenheid zal hebben Polen en de
Kleine Entente te verraden Dit resultaat
is negatief. De Engelsche en Eransche
ministers schijnen de inlijving der na
tionaal-socialistische troepenformaties bi]
de rijkspolitie te beschouwen als een
directe schending van het verdrag van
Versailles, waartegen een protest gewet
tigd is. Maar wie kon zich maar de ge
ringste illusie over de practische waarde
van dit protest maken? De tijd voor zulke
stappen, die niet berusten op een vastbe
raden politiek, is voorbij. Het antwoord
van MacDonald op de vraag, wat Enge
land tegenover de Duitsche weder-bewa-
pening zou doen, was noch direct, noch
duidelijk. Aangezien men geen lijn van
gemeenschappelijk verzet heeft vastge
steld, zullen de Fransehe en Engelsche
delegaties te Genève niets van practische
waarde kunnen ondernemen. MacDonald
heeft geen bepaald program. Hij wil ter
plaatse de mininiumeischen van Duisch-
land en Italië onderzoeken en daarnaar
handelen.
De strijd in China. Met den toestand in
China zijn de lezers op de hoogte geble
ven door de verschillende berichten, die
we daarover geregeld opnemen en waar
uit gebleken is, da de strijd met verbit-
tering gevoerd is.
Volgens de laatste berichten zijn de
verbindingen met Koepeikow nog steeds
in Chineesche handen. Het Japansche
offensief zou tot staan zijn gebracht.
Verbitterden strijd voeren de troepen op
20 K.M. afstand van Koe Pei Kow, waar
de Japansche troepen met groote verilezen
zouden zijn afgeslagen. In de bladen
wordt melding gemaakt van de voorbe
reidselen tot een tegenoffensief in de
richting van de stad Jehol.
De minister van buitenlandsehe zaken
heeft verklaard, dat de toestand bij Koe
Pei Kow dreigend genoemd moet worden.
In militaire kringen wordt gesproken over
een aanval door de Japansche troepen op
Sjangakoen met het doel Koe Pei Kow
van achter te kunnen attaqueeren. Een
vertegenwoordiger van het ministerie van
buitenlandsehe zaken deelde mede, dat
alvorens zou worden overgegaan tot den
aanval op Koe Pei Kow over Noord-
China heen de Japansche regeering zou
trachten den Chineeschen autoriteiten
voor te stellen de troepen te evacueeren,
opdat militaire operaties in Noord-China
voorkomen zullen kunnen worden. De Ja
pansche vertegenwoordiger te Peking is
belast met het openen der besprekingen
in dezen. De Japansche autoriteiten
eisehen wederom het vormen van een neu
trale zone langs den Grooten Muur.
pondspakje
ME SA»
worden gehouden "en dat Frankrijk geenj versch gekarnd met 25 o/0 allerfijnste roomboter onder rijkscontrole
Rijkskiuiaeiier Hitler heeft de volgen
de proclamatie uitgevaardigd:
Partijgenooten, S.A.- en S.S.-mannen!
Een ontzaglijke omwentèling heeft zich
in Duitschland voltrokken. Zij is het re
sultaat van zeer zwaren strijd, van taaie
volharding, doch ook van zeer hooge
discipline. Gewetenlooze sujetten, hoofd
zakelijk communisten, trachten de partij
door op zichzelf staande daden te com-
promitteeren, door op te treden op een
wijze, welke in geen verband staat met
het groote werk der nationale verheffing,
maar ten hoogte de prestaties van onze
beweging zou kunnen bezwaren en ver
minderen. In het bijzonder wordt ge
tracht door het lastig vallen van buiten
landers en auto's met buitenlandsehe vlag
gen de partij, en Duitschland in conflict
te brengen met het buitenland. S.A.- en
S.S.-mannen! Gij moet dergelijke creatu
ren direct zelf opsporen en ter verant
woording roepen. Gij moet ze verder on
verwijld overgeven aan de politie, om het
even wie het zijn. Met den dag van he
den heeft in geheel Duitschland de natio
nale regeering de uitvoerende macht in
handen. Daarmee zal de nationale ver
heffing van boven geleid volgens een
bepaald plan, kunnen worden voltrokken.
Slechts daar, waar aan deze insructies
tegenstand mocht worden geboden, of
waar achterbaks als vroeger aanvallen
op individueele mannen of marcheerende
colonnes plaats hebbben, moet deze tegen
stand direct en afdoende worden gebro
ken. Het lastig vallen van individueele
personen, het hinderen van auto's of het
verstoren van het zakenleven moet prin
cipieel worden nagelaten. Gij, kamera
den, moet er voor zorgen, dat in de ge
schiedenis de nationale revolutie van 1933
niet kan worden vergeleken met die der
Spartaciërs van 1918. Overigens, laat u
geen econde afbrengen van onze leus:
vernietiging van hel marxisme!
DE RIJKSDAG TEGEN DINSDAG
21 MAART BIJEENGEROEPEN.
Rtjksdagvoorzitter Goering heeft op
grond van de artikelen 23 en 27 van de
rijksgrondwet den nieuwgekozen Rijks
dag thans officieel bijeengeroepen op
Dinsdag 21 Maart, 's middags 5 uur. Deze
bijeenkomst wordt in de Kroll-Opera ge
houden.
Incident tengevolge van een
plakkaat.
Te Innsbruck hadden sociaal-democra
ten een plakkaat aangeplakt, waarin de
Duitsche ryksregeering werd voorgesteld
als de brandstichtster van het Rijksdag-
gebouw. De leiding van het district der
Oostenrijksche nat ionaal-socia 1 i st isch e
party protesteeerde hiertegen bij de lands-
regeering, die zich echter onbevoegd ver
klaarde het plakkaat te verwijderen. De
nationaal-socialisten wendden zich toen tot
het Duitsche consulaat, dat eveneens hij
de landsregeering protesteerde en verwij
dering van het plakkaat eischte. De lands
regeering gaf toen de politie opdracht het
plakkaat te verwijderen. Hierbij kwam het
op tal van plaatsen in de stad tot hotsingen
tusschen nationaal-socialisten en sociaal
democratische leden van den Schutzbund,
die de plakkaten beschermden. Een natio
naal-socialist werd ernstig gewond.
Geruchten over Otto van
Habsburg.
Te Weenen loopen geruchten dat prins
Otto van Habsburg aan de Oostenrüksch-
Zwitsersche grens zou zijn aangekomen en
dat een staatsgreep van de Habsburgers
voor de deur staat. De staatspolitie zou een
onderzoek instellen. Het dhr. sociale Welt-
blatt spreekt deze geruchten categorisch
tegen.
DE STRIJD TUSSCHEN PARAGUAY
EN BOLIVIË.
In de Gran Chaco.
j Officieel wordt, naar V.D. uit Assuncion
meldt, medegedeeld, dat de troepen van
Paraguay de Boliviaansche strijdkrach
ten in verschillende sectoren van Nana-
1 wa groote verliezen hebben toegebracht.
HINA EN JAPAN.
Het Japansche hoofdkwartier
naar Tsjangstjoen.
Het Japansche hoofdkwartier in
j Mantsjoerije is thans van Tsjinsjau naar
j Tsjangtsjoen overgebracht daar de auto
riteiten van oordeel zyn, dat de toestand
in Jehol thans op bebvredigende wijze is
geconsolideerd.
De Japanners beweren, dat zij thans
het terrein langs den geheelen Grooten
jMuur in hun bezit hebben.
De Chineesche legermacht van 50.000
man, die bij de Mongoolsche grens van
het hoofdleger was afgescheiden door
vooruitgeschoven Japansche posten, is
opgebroken en heeft volgens te Moek-
den ontvangen berichten van de Japan
sche legerbevelhebbers toestemming ge
kregen weder in China terug te komen.
Een kleine doch sterke legermacht on
der generaal Soen Tien Yoeng blijft
evenwel te Koeo Tsjia Toen.
door
MARTIN JOHNSON.
HOOFDSTUK VI.
H«e de Pygmeeën leven.
Onae dwergvrienden hebben ons wel
heel vlug verlaten, en toch zijn ze zeker
de moeite waard, om ons nog eens uit-
YOerig met hen bezig te houden, nadat
Osa en ik in staat waren geweest, ze zoo
Van nabij te bekijken.
Utopia zou men hun boschland kunnen
ïioemen, waarin een kinderlijk gelukkig
volkje een zorgenvrij bestaan heeft. Hun
leven is een eindelooze vacantie. Laag
heid of babbelzucht zijn hun onbekend.
Pygmeeën zijn zoo onbedorven, als de
natuur zelve. Hun kleeding bestaat uit
vierkant stuk boomschors, dat ze tus-
jen de beenen door om de lendenen be
vestigen, en dat zoo ongeveer gedragen
wordt als een kinderluier. Het is afkom
stig van de binnenste schors van een
boom, het is purper van kleur en het
wordt gedragen tot het in stukken valt.
Nieuwe kleedingaankoopen zijn niet duur,
en niet afhankeiyk van de mode. Pyg
meeën dragen niet veel kralen en siera
den, ze geven niet veel om pronk. Of ze
ook baden of niet, weet ik niet. In ieder
geval is het gedurende hun verblijf bij
ons niet gebeurd.
Het haar van dit dwergvolkje is dik en
kroezig of gekruld. Sommigen maken er
vreemde, opzienbarende haardrachten
van. We vonden sommigen met lang en
dik haar, maar bemerkten toen, dat ze
pruiken van chimpanseehaar droegen.
De meesten zyn goed gebouwd, en heb
ben een lichtbruine huidkleur. Ze voeden
zich, behalve met wilde spinazie, ook met
honing. Hun spinazie koken ze in kleine
aarden potten. Ook groene bananen wor
den op dezelfde wijze klaargemaakt. Pyg
meeën jagen veel, doch eten weinig
vleesch. Ze zyn vrijwillige slaven van de
groote inboorlingen, en vinden dat niet
in het minst onaangenaam. Gewoonlijk
heeft elke inboorling eenige Pygmeeën
in zijn dienst, Wanneer het een echtpaar
is, en er wordt hun een dochtertje ge
boren, dan komen de ouders hun baas
v rooi ijk vertellen, dat er een nieuw slaafje
voor hem geboren is. De verhouding tus
schen eigenaar en slaaf is een zeer goede
en vertrouwelijke. De werkgever werkt
ook weer voor zyn slaven en helpt hen in
de bosschen de olifantenvallen plaatsen.
Zulk een val is bijzonder doeltreffend.
Men hangt een speer aan het einde van
een groot blok hout en hangt dit boven
den kuil. Als een dier in de nabijheid
komt en in het touw, waaraan de balk
hangt, verward, raakt, valt de speer naar
beneden, en doodt den olifant.
Wanneer een inboorling iets uit het
boscli noodig heeft, hetzij honing of
vleesch, geeft hy een bevel aan de Pyg
meeën om dit voor hem te halen. Aan be
taling wordt weinig gedaan, slechts een
enkele maal wat bananen, zout of wape
nen. Dat is alles.
Hoewel de Pygmeeën steeds hun bos
schen doorkruisen, kost hun dit weinig
moeite. Ze kunnen op hun eenvoudige
wijze in één dag hun dorp opbouwen.
Bagage of kleeren houden die gelukki
ge menschenkinderen er niet op na. Ze
hebben slechts pijl en boog noodig, en
hun vrouwen nemen wat aarden potten
mee om in te koken.
Die benijdenswaardige lieden betalen
geen huur, belasting of ppcenten, en toch
houdt ieder er een eigen woning op na.
Hun huisjes bestaan uit een soort bam
boestokken, die ze in den drassigen
bodem slaan. Ze buigen de bovenste ge
deelten tezamen en maken er een soort
kooi van. Die kooi wordt dan met blade
ren bedekt, terwyl ze een lage opening
vrijlaten, om in en uit huis te kruipen. De
bouwstijl van deze hutten doet denken
aan een kleinen hooiberg.
Ieder dorpje bestaat uit één familie, die
door een soort van hoofd geregeerd
wordt. Gewoonlijk is zoo'n hoofd een jon
ge man, erfelijkheid speelt hierbij geen
rol. De populairste man uit de groep mag
de baas zyn en vaak leven vader en groot
vader van zoo'n hoofd ook te midden van
dezelfde groep.
De Pygmeeën zyn monogaam (d.w.z. dat
iedere man slechts één vrouw heeft). By-
na elke vrouw heeft ieder jaar haar baby.
Pygmeeën-zuigelingen zyn bij hun ge
boorte maar iets kleiner dan gewone pas
geboren kinderen, en groeien op normale
wyze door tot aan hun zevende jaar. Een
volwassen Pygmee weegt 60 a 70 pond.
In het Ituri-woud zijn ongeveer vijftig
duizend dwergbewoners. Ze zijn verlegen
en bescheiden, ze hebben geen eigen taal
en bedienen zich van een taaltje, dat ge
deeltelijk uit Kilese, Kimbabu en Baira
afkomstig is. Huu aardigste wijze van
conversatie onder elkaar is het z.g. fluit-
taaltje. Dit merkte ik het eerst op, toen
Deelia en Salou ons door het bosch ge
leidden. Zij waren op eenigen afstand van
elkaar en floten elkander steeds toe. De
eerste gaf een fluitsignaalje, de andere
luisterde en gaf antwoord. Zoo heb ik ze
ook wel uren bij elkaar zien zitten, terwyl
ze elkaar zachtjes toefloten.
Ik vermoed dat zij die primitieve tonen
beter begrepen, dan het gesproken
woord.
Draadlooze telegrafieis óók een
oude instelling in Pygmeeëniand. Dag en
nacht hoort men de tom-toms slaan, diie
hun codeboodscha p p en door het geboomte
uitzenden.
Terwyl wij er waren, hadden alle tom-
toms druk werk, vermoedelijk moesten ze
berichten verspreiden over onze aanwe
zigheid.
Behalve pijl en boog gebruikten de pyg
meeën een kort mes en een soort van ijze
ren sikkel, dien ze van de negers krijgen.
De punten der pijlen zijn in gif gedom
peld. De dieren wordien dadelijk gedood,
daar het gif hun zenuwen vergiftigt, doch
niet het vleesch. Vaak duurt zoo'n vergif
tigingsproces wel vier en twintig uur vóór
de dood intreedt.
Het eenige huisdier dat het dwergvolk
er op nahoudt is de pygmeeënhond. Dit
dier is ongeveer zoo groot als een terrier
en heeft een vuilgele kleur. Ze ziin nog
verlegener dan hun meesters en voelden
zich in ons kampement zeer ongelukkig.
Ze durfden hun baa9 daar bijna niet te
naderen uit angst voor ons blanken. Iedere
hond draagt een hel, diie gemaakt is van
een uitgehold stuk hout met een soort van
klepper er in. Verder zijn ze goed gedres
seerd als jachthonden. Als een pygmee
door een bosdh reist, doet hii dat zoo stil
en rustig als een schaduw, niemand weet
waarheen hii gaat, of vanwaar hij komt.
Ik geloof ook niet, dat pygmeeën emo
tioneel zijn zooa.s volwassen inboorlingen.
Hun liefde is kinderlijk zonder passie. Hun
dagelyksdi leven is gezond en zuiver. In
doen een menschenpaar tezamen leeft, is
dit voor het geheele leven. Het familie
leven bestaat uit pretmaken. Ouders spe
len met hun kinderen als met poppen
Ruzie maken kennnen ze niet. Ze doen
graag wat men hun zegt, en ze kennen
geen afgunst of jaloezie. Er bestaat hier
voor ook geen reden, daar allen hetzelfde
gelijkmatige leven leiden. Ook ydelheid
kennen zij niet, niet op zichzelf en niet op
hun kinderen.
Pygmeeën weten van geen pronkzucht.
Zij wenschen geen sieraden en versieren
hun woningen evenmin. Hun wapens zyn
ruw en leelijk, hun bogen slechts eenvou
dige takken met een koord.
Verschil tusschen oud. en jong bestaat
niet, alles speelt en danst tezamen, ze
schudden elkander de hand, doch kussen is
niet bekend. Vrees is een groote factor in
hun gevoelsleven. Deze uit zich door de
neiging tot vluchten zoo gauw er iets bij
zonders gebeurt. De eenige bezittingen,
waaraan ze waarde hechten, zijn de meis
jes van hun stam, waarvan ze vreezen hen
tc verliezen.
Bij het filmen, zagen we kinderen en
volwassen vrouwen; jonge meisjes waren
er niet, en toen ik daaromtrent inlichtin
gen trachtte in te winnen, vertelden de
negers mij (de pygmeeën bleven het ant
woord schuldig), dat liet haast onmogelijk
was, meisjes tusschen twaalf en twintig
in het kamp te krijgen. Met moeite heb
ben we er twee kunnen krijgen en deze
waren erg lastig 0111 mee om te gaan. Ze
wilden zich steeds versohuilen of ontsnap
ten weer. Ik heb nooit een pygmee zien
huilen, en ik geloof niet, dat ze gevoelig
zijn voor smart. Hun opvatting van den
dood kon ik niet te weten te komen, men
kon mij ook niet zeggen wat ze met hun
dooden deden.
Pygmeeën hebben geen godsdienst, ge
loof of bijgeloof. Ze kennen ook geen ritus
of ceremonieën. Ze houden vergaderingen
in de bosschen, maar deze feestelijkheden
wordien niet van te voren aangekondigd.
De godsdienstoefeningen der negers laten
hen koud. Zendelingen hebben jarenlang
pogingen gewaagd, doch ik heb nog nooit
van een bekeerden pygmee gehoord; ook
voor geld laten ze zich niet bokeeren, zoo
als hun collega's de Negers dat wel eens
doen.
Het zijn eenvoudige zielen, die het he
den met evenveel berusting aanvaarden
als de toekomst.
Wat betreft hun origine, tast men in het
duister. Men denkt dat ze door verkeerd
werken der inwendige klieren zoo klein
gebleven ziin. Het is ook mogelijk, dat in
den loop der eeuwen een volk, dat steeds
de zon moet derven, zich niet normaal kan
ontwikkelen. Zij houden niet van het zon
licht, raken bezweet, en voelen zich onaan
genaam door de warme stralen. Ook hun
oogen zijn overgevoelig voor het sterke
licht, daar ze groote pupillen hebben, ge
wend aan de schemering van de bosschen.
Rheumatiek komt vaak voor by dit
dwergvolk. Hoe kan het anders? Hun hut
ten staan op een drassigen bodem en zij
slapen op den grond. Zij klaagden bij de
opnamen over pijn in den rug, en toonden
ons hun gezwollen handen. Gedurende ge
heele geslachten schijnen ze daaraan ge
leden te hebben.
(Wordt vervolgd.)