Verlovingsringen
Juwelier Beemsterboer,
VIERDE BLAD
HELDERSCHE COURANT VAN ZATERDAG 8 APRIL 1933.
13
Stadsnieuws.
ONS GOEDKOOPE
LIJSTJE
HERMAN NIJPELS'
-
REDUCTIEBON.
PREDIKBEURTEN
Moderne uitvoering.
Keizerstraat 15.
(Vervolg van pag. 5).
VERKLARING OM ELDERS TE
STEMMEN.
Wij maken er op attent, dat de gelegen
heid, een verklaring af te leggen, dat men
elders wenscht te stemmen voor de a.s.
Tweede Kamerverkiezingen, is openge
steld tot en met 12 April a.s.
COMITÉ TOT LENIGING
VAN DEN NOOD DER
DUITSCHE JODEN.
hi ons nummer van Donderdag j.1.
gaven wij de namen van de heeren, die
in bovengenoemd comité zitting hebben.
Het bericht behoeft evenwel eenige aan
vulling. N.l. de volgende heeren vormen
het comité:
D. I. Grunwald, voorzitter; S. Man-
heim, (giro 9147), penningmeester; M. A.
Grunwald, secretaris; D. Beek, L. Coltof,
S. Coltof, S. Herschel, L. Kannewasser.
ACHT EN DERTIG JAAR
ZONNESCHIJN EN REGEN
GEPRODUCEERD.
Thans In de Heldersche Cou
rant In het zonnetje gezet.
Bn dat komt iemand na acht-en-dertig
laren dan ook wel toe, nietwaar?
Het bovenstaande, lieve lezer, is het
welgelijkend conterfeitsel van den heer
W. J. D. Maas, den observator van het
filiaal van het Kon. Nederl. Meteorologisch
station in de Bilt, dat we hier in Den Hel-
dier kennen onder de meer populaire be
naming van ,4e Windwijzer". In 't kort
gezegd dus het portret van den heer Maas
van den windwijzer.
Die naam „windwijzer" heeft natuurlijk
een geschiedenis. Er is een tijd geweest,
dat Den Helder de inrichting, zooals het
tegenwoordig geslacht die kent, niet bezat.
Toen was er de ouderen zullen het zich
herinneren een opzichter van den pro
vincialen waterstaat, Van der Ster ge
naamd, die zich zeer interesseerde voor de
wetenschap der meteorologie en die, op
de plaats waar het tegenwoordige beton
nen gebouw staat, een grooten windwijzer
oprichtte, en daarmee nuttige diensten be
wees aan de scheepvaart. Deze windwijzer
kreeg in den volksmond al heel spoedig
den naam van de „inrichting van Van der
Ster" en nog kent men bij de marine, die
uit den aard der zaak zeer veel belang had
bij de opgaven, diie aldus werden verkre
gen, het meteorologisch station in het da-
gelijksch spraakgebruik onder den naam
„station Van der Ster". Later werd de in
stelling overgenomen door het rijk en een
filiaalinrichting van het Meteorologisch
Station in de Bilt. het bekende weten
schappelijke instituut, dat zulke nuttige
diensten bewijst.
De heer P. Zaatman, werkzaam aan de
„inrichting van Van der Ster", ging als
eerste observator in Den Helder in dienst
over van het rijk, en was de directe voor
ganger van den heer Maas.
Achtendertig jaar geleden, toen van de
jongeren onder onze lezers nog geen en
kele kennis gemaakt had met de vele aan
trekkelijk- en de enkele daarbij beboe
rende narigheden van dit onöermaansche,
en toen de ouderen nog veelal zwarte of
blonde of ook wel geen 'haren hadden,
achtendertig jaar geleden kwam als op
volger van dezen heer P. Zaatman de heer
W J. D. Maas. En nu zijn het niet in de
eerste plaats die achtendertig jaar zelf, die
ons aanleiding geven hier een en ander
omtrent den heer Maas mede te deelen,
maar wel is dat het feit, dat deze heer
thans als „wachtgelder" zijn functie heeft
neergelegd en is opgevolgd door den lieer
F. van Dok.
Nog niet ten volle den vijfenzestig-jari
gen leeftijd heeft de lieer Maas bereikt,
nochtans eischte 's lands zuinigheid, dat
hij vervangen werd door een jonger
kracht, die eveneens al gedurende eenigen
tijd op wachtgeld was en vroeger hier
eveneens werkzaam was.
De lieer Maas heeft zijn opleiding in de
Bilt ontvangen en is sedert zijn benoe
ming onafgebroken werkzaam geweest in
Den Helder. Dat deze tietrekking geen
sinecure is, zal de lezer begrijpen als wij
zeggen, dat het Station dag en nacht open
is. Natuurlijk, de beteekenis van dezen
weerkundigen dienst is geen andere dan
om de resultaten van den wetenschappe-
lijken meteorologischeri arbeid in dienst
te stellen van het algemeen, en daarvoor
is nu eenmaal oen onafgebroken oiligcnt
zijn onvermijdelijk. Op elk moment van
het etmaal immers kan er iets gebeuren,
een plotselinge weersverandering kan op
treden, een gewijzigde luchtdruk, een oi
andere ramp, en ten allen tijde moet de
dienst dan paraat ziin. Onze samenleving
kent meerdere van die onafgebroken lunc-
tioneerende diensten: ons havenkantoor
er een voorbeeld van, onze telegraaf, onze
eigen, gemeentelijke politie. Maar vooi
het meteorologisch Station staat de zaak
even anders, omdat de heer Maas e
alleen-waarnemer was. Natuurlijk wai
voor verlofdagen e. d. wel plaatsvervan
gers beschikbaar, maar voor wat dOT E<3-
wonen dienst betreft per etmaal, daa
bestonden uit den aard der zaak geen -
paalde uren: ten allen tijde diende ei
iémand te zijn voor de telefoon, terw u j
veste uren waarnemingen plaats ha -
Achtendertig jaar lang heeft de heer
Maas zonder eenige onderbreking dezen
dienst waargenomen en naar onze mee
ning mag dat hier wel eens worden gere
leveerd. Met het meest zonnige humeur ter
wereld zijn die werkzaamheden verricht;
uit eigen ervaring hebben wij de aange
naamste herinneringen: steeds stond hy
ons ten allen tijde met de grootst moge
lijke^ welwillendheid te woord, adviseerde,
gaf inlichtingen, hielp in alle opzichten
als wij om die hulD kwamen vragen. En
dat kwam nog al eens voor: als er plotse
ling een hevige storm was opgestoken,
was het eerste adres waar wij inlichtingen
gingen inwinnen het observatorium; bij
hooge waterstanden, bij zwaren sneeuwval,
bij sterken ijsgang was altijd weer de heer
Maas onze vraagbaak. En als men bij hem
kwam om het instrumentarium eens te be
zichtigen, was hij nog enthousiaster vaak
dan de bezoeker.
In den loop der jaren is de dienst zeer
sterk uitgebreid. De oude instrumenten
van den heer Van der Ster ziin gemoder
niseerd en thans wrorden de nieuwste en
meest volmaakte instrumenten gebruikt
voor de verschillende waarnemingen.
Vooral de ontwikkeling der luchtvaart is
oorzaak geweest, dat in de laatste jaren de
waarnemingen zich enorm hebben uitge
breid; viermaal daags op internationale
tijden worden ten behoeve van Schiphol,
\Y aalhaven en onze marinevliegkampen
de meteorologische waarnemingen hier
voor opgenomen en per radio door de ma
rine uitgezonden. Dit geschiedt te 7.20,
10.20, 1.20 en des avonds 6.20. Vooral ook
worden waarnemingen gedaan betreffende
de bewolking.
Het zou ons te ver voeren hier uitvoerig
uiteen te zetten wat er alzoo geschiedt in
dit observatorium. Er is zooals men weet
een stormwaarschuwingsdienst, er worden
waarnemingen gedaan ten aanzien van re
genval, winddruk en -richting, dagelijks
wordt een weerbericht uitgegeven, enz. en
voor dat alles worden ook hier de waarne
mingen verricht. De Bilt zelf het hoofd
station vormt als het ware het centrum
van een spinneweb, van waaruit regel
matig de verschillende draden worden uit
gezonden en dit alles functioneert zóóda
nig, dat er tussolieu het binnenkomen der
verschillende gegevens in de Bilt en het
uitzenden daarvan naar de betrokken in
stanties bijna geen tijdsverschil bestaat.
Behalve observator was de heer Maas
ook hoofd van de kustwacht en seingever
van den stormwaarschuwingsdienst. Hier
ter plaatse heeft uit den aard der zaak de
marine zeer veel practisch nut van den
dienst; het is dan ook de marine, zooals
we boven al zeiden, die'de waarnemingen
ten bate van de luchtvaart radiografisch
uitzendt.
De heer Maas is thans opgevolgd dooi
den heer F. van Dok en gaat te Alkmaar
een welverdiende rust genieten. Want hoe
wel nog wachtgelder, is het practisch bui
tengesloten, dat hii nog iveer in functie
zal komen.
DON-KOZAKKEN IN CASINO.
Onze lezers zullen zich nog herinneren
de komst hier ter stede van het vermaarde
Don-Kozakkenkoor, dat op Zondag 19 Juni
van het vorige jaar een voorstelling gaf
in Casino, die door zeer velen bezocht was.
Wij schreven omtrent die voorstelling
toen o.a. in ons nummer van Dinsdag 21
Juni 1932:
WILLEM V- ORANJE-HERDENKING j En zoo trof ons in het daarop volgende
TE DELFT. i koor „Wie durch Einen der Tod" (no. 44)
de fraaie opvatting, door den heer Leewens
]ietdaaraan gegeven. Ook het slotkoor „Wür-
jdigist das Laram" met het beroemde
„Amen" was prachtig. Bizonder fraai
kwam in bepaalde gedeelten het orgel,
bespeeld door den heer Feike Asma, uit.
Wjj deden slechts een paar grepen,
maar genoeg om den lezer te doen zien,
dat, wat den koorzang betreft, aan Han
del volkomen de hem toekomende eer
werd bewezen. Van den componist is de
anecdote bekend, dat hij, bij zekere ge
legenheid, dat iemand in zijn tegenwoor
digheid smalend over zijn werk sprak,
verontwaardigd uitriep: »Wat mijn mu
ziek zou niet goed zijn Inderdaad,
meester, uw muziek is best, maar ze is
niet voor de poes geschreven, dat staat
vast.
Het is jammer, dat wij voor de rest
van dit verslrg niet in denzelfden geest
kunnen doorgaan. Want niet altijd slaag
den de solisten erin op even hoog peil
te blijven als de muziek die zjj moesten
vertolken. Wjj denken hier in 't bizon
der aan het koor »Uns ist zum Heil ein
Kind geboren» (No. 12). De geweldige
grootschheid van de hier vertolkte ge
dachte, waarbij solistisch deze mededee-
ling kond wordt gedaan, en het koor
telkens invalt met »Wunderbar, Herr-
licher!» kwam door de solisten onvol
doende tot haar recht. Toch waren ze,
stuk voor stuk genomen, lang niet slecht,
maar hier en daar wat zwak.
De sopraan, Maja Reilingh, den Haag,
had een wat dun, maar zuiver en be
schaafd geluidhaar uitspraak, opvatting
en voordracht, waren goed en naarmate
de avond vorderde, geraakte zij er meer
in, zoodat zij ons aan het slot veel beter
voldeed dan bij het begin.JoImmink.de
alt (.Amsterdam) had een mooi alt-geluid;
ook zij wist met gevoel en voordracht te
zingen. („O du die Wonne verkündet in
Zion" bijvoorbeeld). Uitstekend was ook
de tenor, Henk Viskil, Den Haag, die
o.a. zong „Erwach! erwach zu Liedern
der Wonne" (no. 16). In het begin was
zijn coloratuur, evenals die van den bas,
r.iet fraai; toegegeven moet worden, dat
Handel geweldige eischen stelt aan zijn
solisten en dat door het geheele werk
heen de coloratuur niet van de lucht is.
Het minst kon ons de bas bekoren, J. van
Duuren, Nijmegen, toch 'n bekend zanger.
Of hij dezen avond niet op dreef was,
het is mogelijk, maar verscheidene malen
worstelde hij met zijn partij, zonder noch
tans te overwinnen en vooral de lage a
bleek al boven zijn krachten te gaan. En
wat is nu voor een bas een a
Wij zouden hiermede kunnen volstaan
een enkel woord nog over de begeleiding,
die bestond uit een strijkorkestje, het
kerkorgel, waarvan wij de fraaie effecten
reeds releveerden, een vleugel, door mevr.
Velthuys bespeeld, en waarop o.a. de
recitatieven-begeleiding zoo fraai tot haar
recht kwam, alsmede een trompettist. Deze
trompettist bereikte speciaal in de beroem
de Posaunen-aria van den bas (No. 46)
prachtige successen en ook hier kwam de
bas goed naar voren, zoodat deze aria dan
ook extra mag worden genoemd. Er was
in het voorschip der kerk een speciale
uitbouw gemaakt, die nochtans jammer
Men verzoekt ons opname van
volgende: /a.
Gelijk bekend, is op 17 April (2de
Paaschdag) een nationale volkshulde te
Delft georganiseerd aan de nagedachte
nis van den Vader des Vaderlands.
Men wil demonstreeren boven alle
godsdienstige en politieke geschillen bet
gemeenschappelijk nationaliteitsgevoel
en als één volk de nagedachtenis te eeren
van den grondlegger onzer vrijheid en
uit te spreken de trouw aan het Huis van
Oranje.
Een schitterend programma is vast
gesteld.
Sprekers van naam en verschillende
richting zullen het woord voeren (o.a.
Z.E. Gen. C. J. Snijders). Machtige koren
zullen vaderlandsche liederen zingen,
terwijl tevens massa-zang zal plaats heb
ben. Tal van muziekvereenigingen zullen
aanwezig zijn- Een gedenksteen zal wor
den onthuld, waarna een afmarsch met
vaandels en bloemengroet zal plaats heb
ben.
Onder leiding van Ds. J. D. Doinela
Nieuwenhuis van Nijegaard zal geza
menlijk de eed van trouw worden afge
legd.
Het programma duurt van 14 uur.
Bij gezamenlijke deelname van 25 per
sonen kost de reis slechts 2.83 (retour),
bij een gezelschap van 10 personen 3.48.
In het eerste geval behoeft niet gezamen
lijk de terugreis te worden afgelegd.
Met het oog op het tijdig aanvragen
der programma's en insignes en verze
kerd te zijn van een goede plaats, melde
men zich voor deelname zoo spoedig mo
gelijk an het adres: Prins Hendriklaan 9.
TOONKUNST-CONCERT.
„Der Messias" van Handel.
Toen voor eenige jaren terug de af-
deeling Toonkunst dreigde te zullen te
niet gaan, werd na lijp beraad door de
leden besloten nog een laatste poging te
doen om te trachten nieuw leven in te
blazen aan de stervende afdeeling. De
heer Leeuwens, onze plaatselijke muziek-
maecenas, werd bereid gevonden de
patiente onder zijn hoede te nemen en
zorgvuldig te verplegen.
De eerste concerten, onder de nieuwe
samenstelling gegeven, droegen nog wel
het merk van de herstellende zieke op
het voorhoofd; een beetje bleekjes zag
de patiënt nog, de polsslag was nog niet
wat het wezen moest, de hartwerking
nog wat zwakjes, maar geleidelijk sterkte
de patiënt aan; blijkbaar deed de Helder
sche lucht haar goed.
Wie j.1. Donderdag de krachtprestaties
van de afdeeling heeft bijgewoond, zal
met ons van oordeel zijn, dat van zwakte
weinig meer te bespeuren is. Integendeel,
de patiënt heeft een gezonde kleur, haar
wangen zijn als die van Blozekriekske
en de waarheid van het Latijnsche ge
zegde „Mens sana in corpore sano" (een
gezonde ziel in een gezond lichaam) wordt
aan haar gedemonstreerd.
Daarmede is, meenen wij, vrijwel ge
karakteriseerd het peil, waarop de uit
voering van Handels „Messias" stond.; genoeg wat te klein was, zoodat de mede
•Niemand heeft er spijt van gehad,
integendeel, den talloozen zangminnaars
in onze stad was deze Zondagavond een
ongekend kunstgenot. Zulk zin gen, zulke
stemmen, zulk dirigeeren, was voorwaar
iets, dat wij niet dan bij zeer zeldzame
gelegenheden krijgen te hooren».Even
later schreven wij: »Wat overigens van
dit concert te zeggen? Ons verslag zou
een verzameling superlatieven moeten
worden Er is een bas, hoever hij pre
cies gaat? het leek wel de d, en hij zong
die met het grootste gemak, waarmede u,
laten we zeggen, do-re-mi-fa-sol zingt.
Het publiek was eenvoudig verrukt of
juister: het viel van de eene verrukking
in de andere. Tenslotte komt er een grens:
meer dan applaudisseeren kun je 'niet
doen»
Dat schreven wij ten vorigen jare. Nu
komt binnenkort het Don-Kozakkenkoor
wederom in den Helder, maar onder an
dere, grootere, samenstelling en ook onder
andere directie. Wat hier in Juni van het
vorige jaar optrad, was het Don-Kozakken
koor »Platoff«; wat we hier nu krijgen,is
het wereldberoemde koor onder leiding
van Serge Jaroff, en bestaat uit 36man;
het is twee jaar geleden in ons land ge
weest, en is thans van een tournée door
Amerika naar ons land gekomen, waar
het 11 en 12 April in de residentie optreedt
en vandaar regelrecht den 13en naar den
Helder komt. Bij zijn optreden, twee jaar
geleden, in het Gebouw voor Kunsten en
Wetenschappen in den Haag, was dit
groote gebouw tot viermaal toe nagenoeg
uitverkocht.
In Amerika werden recettes gemaakt
van gemiddeld 1000—2000 dollar. Natuur
lijk komen er uit alle landen aanbiedingen
om op te treden; het is dan ook niet
zonder moeite gegaan, dat het koor thans
Nederland bereist, en het is te verwachten,
dat het Heldersche publiek dit zal weten
te apprecieeren.
Wij hebben hier uit den aard der zaak
meer speciaal het oog op de koren; het
solistenwerk vormt een afzonderlijk hoofd
stuk. Van den koorzang kan veilig worden
getuigd, dat deze op hoog peil stond en
zeker voor menigen bezoeker dan ook
een openbaring is geweest. Wij spraken
na afloop een paar werkende leden, die
natuurlijk nieuwsgierig ware/i naar een
oordeel. Op onze uitlating: „jelui hebben
je kranig gedragen!" kwam het spontane
antwoord: „Handel zingt ook zoo prettig!"
(En dan moet u die zware koren zien!)
Nummer twee uitte zich in geheel
anderen geest: „Woensdag hebben we
goed gezongen, Donderdag echter onszelf
overtroffen!" De karakteristiek is zeer
juist: voor den criticus was er dan ook
bitter weinig te noteeren. Gelukkig! Er
is natuurlijk niet aan te beginnen om
alle koren te bespreken; er komen 21
koren in het werk voor, waarvan er om
des tijds wille een vijftal waren geschrapt,
maar zelfs van deze zestien zou het nog
te uitvoerig worden. Koor 39 „Auf, zer-
reisset ihre Bande, und schiittelt ab dies
Joch von euch!" werd vrijwel het slechtst
van alle gezongen; al dadelijk de inzet
van tenoren en sopranen was zwak en
men kon maar niet op dreef komen.
Maar de revanche, die direct daarna ge
nomen werd in het slotkoor van het tweede
deel, het grootsche halleluja-koor, was
waarlijk buitengewoon; deze zang was
geheel in harmonie met de gedachte, die
erdoor uitgebeeld wordt.
Wegens het late verschijnen van
„De Practische Huisvrouw"
is de daarin voorkomende
Reductiebon geldig tot 15 April
PROFITEERT VAN ONZE
PAASCH - AANBIEDINGEN
Zijden Zeifbinders 0.19 - 0.25
0.35 - 0.45 tot 2.50
Witte Overhemden met boord en
manchetten 1.50 - 2.25 - 2.90
Gekt. Overhemden met boord en
manchetten 1 35 - 1.90 - 2.75 -
3.50 - 4 50
Fantasie sokken p. paar 0.19 -
0.25 - 0.35 0.50 - 0.75 - 0.90
Semi Soft boorden 0.25 - 0.30
0.45 - 0.65
Polo Shirts 1.50 - 1.90
Wol en Haarhoeden 1.50 - 2.90
3.90 4-50
Sportpetten 0.49 - 0.65 - 0.85
1.10
Bretelles 0.36 - 0.50 - 0.75
0.95
Slipovers 0.95 - 1.26 - 1.50 -
1 90
Alles van bekende, solide
kwaliteit. Vraagt zonder
verplichting tot koopen bo
vengemelde artikelen in onzen
winkel
KLEEDINGMAGAZIJNEN
werkenden wat erg gedrongen moesten
staan. Maar overigens komt een werk als
dit in een kerkgebouw schitterend tot
zijn recht.
En nu wachten we maar weer't nieuwe
seizoen af; „Toonkunst" is weer door de
ergste groeiperiode heen en zal nu ook
wel innerlijk gaan groeien. Dat is waar
ook: er was nog een Toonkunstlid, dat
ons onder liet heengaan aanklampte en
tegen ons zei„Als u nou niet eens een
speciale opwekking in de krant schrijft
voor het toetreden van nieuwe leden, kijk
ik u met geen gezicht weer aan!" Het
spreekt vanzelf, dat men zich bij een
dergelijke uitlating haast dit in zijn notitie
boekje te noteeren. En nu zou ik het nog
haast vergeten, hoe vindt u dat
Tot van den winter dan, nietwaar? Met
een aantal nieuwe werkende leden, het
puik van zoete kelen. En, natuurlijk, den
heer Leewens.
VERBOND VOOR
NATIONAAL HERSTEL.
Vergadering in Casino. Over
weldigende belangstelling.
De afdeeling Den Helder van het Ver
bond voor Nationaal Herstel, hield gister
avond in Casino de aangekondigde ver
gadering. Zooals te verwachten was, was
de belangstelling hiervoor uitermate groot.
Om zeven uur werd reeds voor de deur
van Casino qeue gemaakt en om onge
veer kwart voor acht stond nog een groote
rij menschen te wachten om toegelaten
te worden. De politie was aanwezig om
het binnenkomen ordelijk te doen geschie
den. Tegen laatstgenoemden tijd was het
in de zaal reeds zeer vol. In het voorste
gedeelte waren plaatsen gereserveerd
voor de leden van de afdeeling.
Opening.
De voorzitter van de afdeeling Den
Helder, de heer Uithol, heette allen harte
lijk welkom. Hij sprak er zijn leedwezen
over uit, dat door een samenloop van
omstandigheden men genoodzaakt was
geweest deze vergadering op een Vrijdag
uit te schrijven, waardoor de Joodsche
medeburgers moeilijk aanwezig konden
zjjn. Hij brengt dit speciaal naar voren,
daar booze tongen beweerd hebben, dat
dit opzettelijk zou zijn gebeurd, dat de
beweging tegen de Joden zou zijn gekant.
Hij leest ten overvloede artikel 1 van het
manifest nog voor, waaruit blijkt, dat de
I beweging niet tegen de Joden gericht is.
De aanleiding van deze vergadering is,
meerder bekendheid te geven aan liet
streven van het verbond. Ondanks dat de
'beweging nog in de kinderschoenen staat,
houdt de stroom van duizenden adhaesie-
betuigingen nog aan (gefluit, gesis en
applaus). Dat de beweging de instem
mingvan Joden heeft bewijst een schrij
ven van deni waarin
deze zijn spijt uitdrukt, dat hij niet hij
als verslaggever van de „Joodsche Cou
rant" aanwezig kan zijn, maar dat hij ten
volle met het Verbond sympathiseert. De
lieer Uithol gaf hierna liet woord aan
Mr. Dr. H. H. A. van Gybland Oosterhof.
Rede van den heer Gljbland
Oosterhoff.
Spr. begint er op te wijzen dat de tegen
standers in de zaal, van hun bestuur het
parool hebben gekregen om zich van het
maken van opstootjes te onthouden en
hij hoopt dat zij zooveel discipline heb
ben dat zij zich hieraan zullen houden
(applaus). Hij hoopte dat het bevel van
het bestuurzal worden opgevolgd.
Hij staat hier niet met alleen studeer
kamerwetenschap, zoo gaat spr. verder,
maar hij heeft met eigen oogen veel aan
schouwd en dit betreft vooral het kolo
niale vraagstuk. Dit vraagstuk is vooral
voor een stad als Den Helder van belang.
Gaan wij in de historie terug dan zien
wjj dat de zee ons land heeft groot ge
maakt. Spitsbergen, Nieuw-Amsterdam,
Zuid-Afrika, deze namen getuigen daar
van. In het laatste land woont een stam
verwant volk, dat onze taal spreekt, maar
dat niet zoo verdeeld is als het onze,
omdat het vele jaren van moeilijken strijd
heeft gekend. Als het een volk te goed
gaat, dan apprecieert het dit niet meer.
Jullie zijn imperialisten», wordt ons toe
gevoegd, maar dat zijn wij niet. Wij leg
ger. het er niet op aan om oorlog met
een ander volk te voeren. Wij hebben
een groot gebied in Indië, wij willen niets
meer. Wat wij willen is op goede wijze
uitvoeren de taak die wij daar hebben.
In de goede jaren, wanneer er voor een
bedrag van 400 millioen uit Indië kwam,
is ons dat verweten, maar wat zou Indië
zonder ons opbrengen, geen tien millioen.
Oerwoud zou de grond bedekken, ver
wilderde plantages zou men zien. Wan
neer wij Indië zouden verliezen, door
onze eigen schuld zouden wij een arm
volk worden. Wanneer wij met onze 8
millioen zielen beperkt zouden zijn tot
ons kleine landje, dan zouden wij daar
niet kunnen leven. Een socialist als Daan
v. d. Zee heeft er op gewezen dat er geen
verschil is tusschen de koloniale politiek
en de Nederlandsche politiek.
Wij zijn allen Nederlanders, wij kunnen
de verschillende levensrichtingen van
elkaar apprecieeren, maar wij kunnen
constateeren dat er geen leven meer in
de politiek is, dat deze is verstard. Wat
noodig is, is dat het volk de rijkseen-
heidgedachte wordt bijgebracht. Deze ge
dachte spreekt meer tot de intellectueelen,
hoewel dit in Den Helder wel iets anders is.
Ons land wordt aangevallen door het
communisme. Spr. heeft geen bezwaar
tegen hen in het bijzonder, maar het
gaat om hun geestelijk beginsel. Hij ge
looft niet dat men met het vijfjarenplan
in Rusland wat bereikt. Van een boeren-
staat kan men nu eenmaal niet in een
handomdraai een industriestaat maken.
Het communisme breekt af, wat wij altijd
van hooge waarde hebben geacht, de
Christelijke grondslagen en de grond
slagen van het gezin. Wat daarvan komt
ziet men in Rusland, de staatskinderen
zwerven in horden langs de straten en
vormen een groot gevaar. Wat de com
munist heeft, is het geloof in de uit
eindelijke overwinning van zijn ideaal
en dit gelooft hij even vast als de ge-
loovige in het hiernamaals en in het
paradijs. Het is zijn goed recht om dat
te gelooven, maar ik beschouw dat als
een helscli geloof en ik stel daartegen
over het heilig vuur van de nationale
gedachte. Onmiddellijk na het sluiten van
den vrede hebben de communisten een
aanval gedaan op de beschaving in het
Westen. In Hongarije was't Bela Kun, in
Beieren stookten zij onrust, het oproer
van de Spartacisten werd door hen ge
financierd. Dit alles is niet gelukt, om
dat de Westersche cultuur begreep, dat
het hierdoor tot armoede zou vervallen.
In Rusland zelf wordt honger geleden,
daar regeert het leger van de Gepeoe,
bestaande uit 150.000 man, die een ter
reur uitoefenen. Alleen door voortdurend
de wereldrevolutie te prediken, kunnen
zij zich handhaven.
Lenin, en met hem Zinowjef, voelden
dat zij het Westen konden treffen in het
Oosten, in de koloniale politiek. De
Russen, zelf halve Aziaten, probeerden
vat te krijgen op de 800 millioen Aziaten.
Voor die opruiing werden propagandisten
op speciale fecholen gevormd. Rusland,
dat zelf alle godsdiensten bestrijdt, pro
beert de Mohammadanen en andere sek
ten te winnen, het zoekt aansluiting bij
de nationalisten, doch wanneer eenmaal
de Bolsjewistische revolutie zal zijn ge
komen, dan tellen deze niet meer mee.
Dat zien wij in China. De Russische
agent Borodin, een kenner van de Ooster-
sche mentaliteit bij uitnemendheid, en
met hem de Chineesche nationalist dr.
Soen Yat Sen, trachtten het bolsjewisme
in te voeren en het resultaat is, dat
direct en indirect 60 millioen menschen
daarvan het slachtoffer zijn geworden.
Overstroomingen hebben duizenden ge
dood. Overal waar geen sterk gezag
wordt gehandhaafd, daar verslapt den
publieken dienst met al de gevolgen van
dien.
ZONDAG 9 APRIL 1933
DEN HELDER
Ncd. Herv. Gem. (Nw. Kerk. Weststraat)
's Morgens 10.30 uur, Ds. F. W. J.
v. d. Poel. Bediening van den Doop.
Onderwerp: „Fén voor allen, allen
voor één".
Ned. Herv. Gem. (Westerkerk, Westplein)
's Morgens 10 u., Ds. R. O. W. J. Hoek
Bevestiging van nieuwe leden.
Geref. Kerk (Julianapark).
's Morgens 10 uur, Ds. Meynen
's Avonds 5.30 uur, Ds. Tollenaar
Kerkdienst (Chr. Mil. Tehuis, Kanaalweg)
's Morgens 10 uur, Ds. Tollenaar
'8 Avonds 5.30 uur, Ds. Meynen
Oud Geref. Kerk (Hoogstraat).
's Morgens 10 u. en 's avonds 5.30 u.,
de heer N. van der Kraats
Chr. Geref. Kerk (Steengracht).
's Morgens 10 uur en 's middags 5 uur,
Ds. H. Janssen, Leger- en Vloot-
predikant i.a.d. van Den Haag.
Herst. Evang. Luth. Gem. (Weezenstr.)
's Morgens 10.30 u., Ds. P.H. Borgers
Bevestiging van nieuwe leden.
Onderwerp: „Christus de Koning en
de Jeugd".
Donderdag 13 April
's Avonds 8 uur, Deutscher Verein.
Doopsgez. Gem.
's Morgens 10 uur, Ds. P. J. Smidts
Doop.
Evangelisatie (Palmstraat).
's Morgens 10 uur, in de Westerkerk,
Ds. R. C. W. J. Hoek. - Bevestiging
van lidmaten.
's Avonds 5.30 uur, in gebouw Palm
straat, Ds. R. C. W. J. Hoek.
Bijbellezing: Ps. 84.
Evangelisatiegebouw, Vijzelstraat:
Bijeenkomst 's avonds 8 uur.
Verschillende sprekers.
Oud-Katholieke Kerk (Langestraat 78).
Palmzondag
's Morgens 10 uur, kerkdienst
Voor den dienst palmuitdeeling
Past. Th. Moleman.
's Avonds 7 uur, lijdensoverdenking
Past. Th. Moleman.
Donderdag 13 April. - Witte
Donderdag. Half 10 kerkdienst,
's Avonds 8 uur, bidstond.
Leger des Heils.
10 uur v.m. Heiligings-Samenkom.' t
3.30 uur n.m. Muziek en zang.
8 uur n.m. Verlossings-Samenkomst
Alles onder leiding van Majoor J .F.
Bruijns, van Amsterdam.
W o e n s d a g 12 April, 8 uur n.m.
Bijz. Samenkomst onder leiding van
Majoor Bakker, van Amsterdam.
Hersteld Apostolische Zending Gemeente
(Oorspronkelijke Stichting door
Wijlen Apostel Schwarls)
Sluisdijkstraat hoek Schagenstraat
's Morgens 10.30 uur, dienst
Kerk van Jezus Christus.
(Van de Heiligen der laatste dagen).
Jansend waf sstraat 8.
's Morgens 9.30 en 's avonds 5 uur
Samenkomsten.
HUISDUINEN
Ned. Herv. Gemeente.
's Morgens 10 u., Ds. H. A. Enklaar
Hetzelfde zien wij in Mexico (spr.
spreekt hier uit eigen ervaring. Nadat
in 1810 het spaansche bewind was ver-
dreven door den priester Hdalgo, heeft
j het land nog niet anders dan revolutii s
j gekend. Overal zien wij de hand van
i Moskou, in Fransch, Indo, China en ook
in de opstand in 1925 in onze archipel.
De doorwoekering van het communisme
in Indië beteekent niet een chaos voor
één vólk, maar wel voor 20 a 30 volken.
Mochten wij Indië verliezen, dan zouden
andere landen, wellicht Italië, Japan of
j Duitschland klaar om onze plaats in Ie
nemen. Wij Nederlanders hebben een
historisch recht op Indië van 3 eeuwei
Dan komt spreker op de Sociaal De
mocraten. Hij zou graag zien dat de
S.D. zich konden opwerken tot het pe i
i van de Engelsche Labourpartij. De S S.
spelen met de waarde van het volk en
1 met de Rijkseenheid. Schaper heeft g> -
zegd, clan wanneer wij in '14 in deuooi-
log waren geraakt, dat hij mede naar oe
grenzen zou zijn getrokken. Zij lachen
om de muiterij op de „Zeven Provinciën",
maar hij vergelijkt dit bij het gelach dat
op de beurs opging toen dit bericht be
kend werd en dat een Amsterdamscli
blad kenschetste als het gelach van idioten
(applaus en gefluit). Het ware te wenschen
dat de S.D. meernationaal gingen voelen.
Mannen als Polak en van Veen zijn hun
voorbeeld. Troelstra was als Friesch
nationaal, als Nederlander was hij inter
nationaal. Wij zijn ook internationaal.
Wij kunnen ons niet buiten het Europee-
sche kader houden en wij zien heel wel,
dat een volgende oorlog de ruïne van
alles zou teweeg brengen.
Spr. is geweest op een internationale
bijeenkomst van S.D.-jeugdorganisaties.
In alle secties woei de nationale vlag,
alleen in de Nederlandsche niet. Zelfs
in Noorwegen, toch een rood land, ziet
men overal de nationale vlag.
De S.D. zeggen: „Indië los van Holland",
zij noemen wel geen tijd, maar het prin
cipe is er toch. Men zegt dat wij de
psyche van den inlander niet begrijpen.
Uitspraken van groote mannen zeggen
evenwel dat het Nederlandscli koloniaal
bestuur een voorbeeld is voor alle andere
landen. Dat zegt de Indische dichter
Tagore en de (nu overleden) socialist
Albert Thomas. In de landen waarinde
S.D. aan het bewind zijn, verzetten zij
zich echter tegen de gelijkstelling van
I de inlanders met de blanken. Spr. keurt
dit niet af, maar dan moet men aan den
anderen kant niet op den voorgrond tre
den. Wanneer er Laskaren op Neder-
i landsche schepen worden geplaatst, verzat
de vakbeweging zich daartegen.
Spr. haalt dan een historisch voorbeeld
aan uit de geschiedenis van Engeland.
Toen de Romeinen uit Brittannië trokken,
dachten de inwoners zichzelf te kunnen
redden. Het bleek evenwel dat zij tegen
i de natuurvolken niet waren opgewassen
len hetzelfde is het met Indië gesteld.
